Persisterende postchirurgische pijn. 22 mei 2013 Multidisciplinair Pijncentrum dr. J. De Witte
|
|
- Francisca Silke Koster
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Persisterende postchirurgische pijn 22 mei 2013 Multidisciplinair Pijncentrum dr. J. De Witte
2 Definitie chronische postchirurgische pijn IASP: pijn moet ontstaan zijn na chirurgie pijn duurt 2 maanden of langer andere oorzaken van pijn zijn uitgesloten een voorafbestaande oorzaak voor pijn is uitgesloten
3 Prevalentie Ingreep (max) prevalentie amputatie 50-85% borstoperatie + OE 56% borstoperatie - OE 25% carpal tunnel chirurgie 22% cholecystectomie 31% thoracotomie 14% sectio caesarea 12% liesbreukoperatie 11% sternotomie 25% totale heupprothese 12% sterilisatie man 15% spinale chirurgie 10-50%
4 Prevalentie Ingreep (max) prevalentie amputatie 50-85% borstoperatie + OE 56% borstoperatie - OE 25% carpal tunnel chirurgie 22% cholecystectomie 31% thoracotomie 14% sectio caesarea 12% liesbreukoperatie 11% sternotomie 25% totale heupprothese 12% sterilisatie man 15% spinale chirurgie 10-50%
5 Problemen met diagnose PPP Verschillende definities worden gebruikt Verscheidene onaangename symptomen (tintelingen, voosheid, overgevoeligheid, zwelling, pijn) Onderscheid tussen symptomen soms moeilijk Type pijn varieert (fantoompijn, littekenpijn e.a.) Retrospectieve studies met vragenlijsten Pijnklinieken weinig gecontacteerd Vaak niet spontaan vermeld door patiënten
6 Voldoende herkend? Chronic pain, healthcare utilization, and quality of life following gastrointestinal surgery. Can J Anaesth Jul;59(7): maanden na gastro-intestinale chirurgie: PPP ~ 30% Pijn-gerelateerde interferentie met stemming (28%), slaap (30%), en levensvreugde (30%) 12% consult Spoedgevallendienst 15% consult alternatieve geneeskunde 9.2% consult pijnkliniek
7 Pluijms WA. Chronic post-thoracotomy pain: a retrospective study. Acta Anaesthesiol Scand 2006; 50: incidentie chronische postoperatieve pijn mild matig ernstig
8 Risicofactoren: preoperatief genetisch? DQB1 *03:02 HLA-dependent risk of developing pain after surgery or lumbar disc herniation (Pain 2013; 154: ); opioid receptor μ-1 (OPRM1) polymorphisms (Mol. Pain 2013) psychosociale factoren: angst, depressie, catastroferen, somatisatie, stress (Pain 2012) psychofysisch profiel: verhoogde gevoeligheid voor mechanische stimulatie (QST) preoperatieve pijn centrale sensitizatie bij pijnlijke knie osteoarthritis geslacht (vrouw) obesitas (Arendt-Nielsen, Pain 2010)
9 Risicofactoren: peroperatief Chirurgische techniek Chirurgische approach bv. Langenbecks Arch Surg 2012; 397: Open inguinal hernia repair with a self-adhesive mesh: less chronic pain Identificatie van zenuwen Zenuwbeschadiging bv. Hernia Jun;15(3): International guidelines for prevention and management of post-operative chronic pain following inguinal hernia surgery. Anesthesietechniek bv. Br J Anaesth 2012; 109: Remifentanil during cardiac surgery is associated with chronic thoracic pain 1 yr after sternotomy (dose-dependent)
10 Risicofactoren: postoperatief Ernst van postoperatieve pijn? < 20% of the overall risk (Eisenach 2006) Acute pain after thoracic surgery predicts long-term postthoracotomy pain (Katz J. Clin J Pain 1996; 12: 50-5) Acute pain seems to be a good predictor of chronic pain (Sentürk. Anesth Analg 2002; 94: 11-5)
11 Anesthesie voor mastectomie 24% incidentie chronische postop pijn (Br J Cancer 2008; 99: ) Geen effect van wondinfiltratie of intercostaalblokkades (Anesthesiology. 2013;118:318-26) Intraveneus lidocaine vermindert de incidentie en de ernst van pijn 3 m postop 2 pt. (12%) vs. 9 pt. (47%) Grigoras A. Perioperative intravenous lidocaine decreases the incidence of persistent pain after breast surgery. Clin J Pain. 2012;28:
12 The prevalence of significant postoperative pain Visual Analog Scale >3 (VAS; 0 10) in the 14-day pain diary or Numeric Rating Scale >3 (0 10) in the 1-, 6-, and 12-mo telephone interviews. N=60 Preincisional paravertebral block reduces the prevalence of chronic pain after breast surgery M A R Kairaluoma P M et al. Anesth Analg 2006;103: by Lippincott Williams & Wilkins
13 Sentürk M. The effects of three different analgesia techniques on longterm postthoracotomy pain. Anesth Analg 2002;94: % 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Pijn 6 maanden post-thoracotomie Pre-TEA Post-TEA IV-PCA
14 A
15
16 Premedicatie/adiuvantia Pregabaline, gabapentine perioperatief pregabaline: pijn 3 m na lumbale discectomie (Burke, Anesth Analg 2010) gabapentine bij hysterectomie (Sen, Anesth Analg 2009): 6 m COX-2-antagonisten (Reuben, 2006, donor-site pain): 1 j 2-adrenerge agonisten: geen data Ketamine (Remerand 2009, THP): 6 m Steroiden (Mathiesen 2009, hysterectomie): geen effect op PPP Duloxetine (Ho 2010, TKP): geen effect op PPP
17 Algemene anesthetica Propofol Short-lasting analgesic properties (Bandschapp, Anesthesiology 2010) TIVA vs. sevofluraan TIVA with propofol and remifentanil may reduce the incidence of post-thoracotomy pain at 3 months (38% vs. 57%) and 6 months (34% vs. 51%) (Eur J Cardiothorac Surg 2012; 41: ) n = 366 Propofol was associated with a lower incidence of chronic pain after breast cancer surgery (Anesth Analg 2013; 116: ) n = 175
18 Mechanismen Quid pathofysiologische responsen? (sympathoneurale en neuro-endocriene activatie; immunosuppressie) Persisterende inflammatie (e.g. prosthetic mesh) Neuropathische pijn (iatrogene zenuwbeschadiging): Postthoracotomie: 66% Postmastectomie: 68% Na liesbreukherstel: 31% Na heup- of knieprothese: 6% Verandering in genexpressie: fenotypische shift van primair sensorische neuronen, activatie van gliacellen, e.a.
19
20 Hyperalgesie en allodynie
21 Postherniorafie
22 Voorkomen Preventieve analgesie (perifere blocks, epidurale analgesie)? Multimodaal analgetisch schema? Er is weinig evidentie dat PPP kan voorkomen worden Risicofactoren herkennen Operatietechniek veranderen (~patiënt) Hernia repair: Lichtenstein vs. laparoscopic (Anesthesiology 2010; 112:957-69) Benefit/risk verhouding van interventies
23 Behandelen Natuurlijk verloop (regressie) Post-thoracotomie: 22% (2m) 14% (12m) Specifieke effecten (conventioneel) Medicamenteus; TENS; infiltraties Chirurgisch (!): tailored neurectomy Niet-specifieke effecten Aandacht Angstreductie Copingvaardigheden psychosociale componenten van pijn
24 Proefschrift M. Loos, Eindhoven,
25 Wat verwacht de patiënt? zich welkom voelen geïnformeerd worden zich begrepen voelen competentie
26
27 Research PPP Persistent Postsurgical Pain: The Path Forward through Better Design of Clinical Studies. Kehlet, Henrik; Rathmell, James Anesthesiology. 112(3): , March 2010.
28 Research PPP 1. Procedure-specifiek 2. Postop tijdsverloop bestuderen tot na de wondheling, minimum d postop 3. Voldoende lang aanhouden van postoperatieve pijnstilling cfr. transitie van acute naar chronische pijn 4. Timing van interventie Preemptive : reductie perioperatieve pijn Preventief: voorkomen van persisterende pijn Therapeutisch: opheffen van persisterende pijn
29 Belang - besluit Patiëntenrechten; informatie Vaststellen van het probleem; preventie? Research interesse verschuift van acute naar chronische pijn Effect van anesthesietechniek op PPP, maar ook op immuunsysteem, cognitieve disfunctie, antimetastatisch potentieel, anesthesiologie: peri-operatieve geneeskunde
30 Chronic pain after surgery is unlikely to be the surgeon s fault, given the complexity of the mechanisms and the influence of psychosocial factors. Removing the climate of blame would help both patients and surgeons. It would be helpful if the problem of chronic pain was discussed openly prior to surgery and accepted as a recognised complication of surgery, like a wound infection. Dr. W Macrae, The Pain Service, Dundee, Scotland
Chronificatie van postoperatieve pijn
Chronificatie van postoperatieve pijn Dr. Baeyens Malika, ASO Dienst anesthesie 5 december 2017 Wat is pijn? IASP definition (1994) An unpleasant sensory and emotional experience associated with actual
Nadere informatieRapid Recovery. Anesthesiologische mogelijkheden. Xander Eijsbouts Xeijsbouts@fzr.nl Anesthesioloog Franciscus Ziekenhuis Roosendaal
Rapid Recovery Anesthesiologische mogelijkheden Original in the Royal College of Surgeons of England, London. 18th Century Surgery October 17, 1846: First public demonstration of the use of ether in anesthesia
Nadere informatieAcute pijn bij volwassenen. Dr. Markus Klimek, D.E.A.A., E.D.I.C. Plaatsverv. Afdelingshoofd / Plaatsverv. Opleider
Acute pijn bij volwassenen Dr. Markus Klimek, D.E.A.A., E.D.I.C. Plaatsverv. Afdelingshoofd / Plaatsverv. Opleider Acute pijn - geen probleem? De zorgvragen bij acute pijn: Waarom heb ik die pijn? Hoe
Nadere informatiePROGRAMMA PIJN EN AMPUTATIE PIJN EN AMPUTATIE BIJ HEMODIALYSE PATIËNTEN. o THEORETISCHE ACHTERGROND EN STUDIE UZ LEUVEN o B.
PROGRAMMA PIJN EN AMPUTATIE o THEORETISCHE ACHTERGROND EN STUDIE UZ LEUVEN o B. MERTENS PIJN EN AMPUTATIE BIJ HEMODIALYSE PATIËNTEN o PROJECT AZ DELTA o K. VERMEULEN PIJN EN AMPUTATIE Een onafscheidelijk
Nadere informatieChronificeren van acute postoperatieve pijn
University Hospitals Ghent Chronificeren van acute postoperatieve pijn een onderschat probleem? Patrick Wouters Anesthesie & Perioperatieve Geneeskunde Ugent UZ Gent Terminologie! Chronification! When
Nadere informatieMethadon... als pijnstiller?
Methadon... als pijnstiller? Amon Heijne AIOS anesthesiologie Imago probleem Ook iets voor de OK? Inhoud Waar of niet waar? Historisch perspectief Wat gebeurt er in het lichaam met methadon? Waarom zouden
Nadere informatieAnesthesiologisch beleid bij heupfracturen. Vrijdagochtendkrans 26/09/2014 Sarah Cornelis DrP Van Loon
Anesthesiologisch beleid bij heupfracturen Vrijdagochtendkrans 26/09/2014 Sarah Cornelis DrP Van Loon Anesthesie en heupfracturen Inleiding Pre-operatieveaandachtspunten Pre-operatiefmanagement Intra-operatief
Nadere informatieAnesthesie en Ouderen
Dr B T Veering Afd Anesthesiologie LEIDS UNIVERSITAIR MEDISCH CENTRUM Rembrandt 1606-1669 1890 2005 I. Inleiding II. Peri-operatief risico III. Intraoperatief IV. Postoperatieve periode verkoeverkamer
Nadere informatieLate chronische pijn na een operatie voorkomen door goede perioperatieve pijnbestrijding
STAND VAN ZAKEN Late chronische pijn na een operatie voorkomen door goede perioperatieve pijnbestrijding Monique A.H. Steegers en Oliver H.G. Wilder-Smith Chronische pijn na een chirurgische ingreep is
Nadere informatieHoe voorkom je dat (operatie) pijn chronisch wordt. Inge Arnts Verpleegkundig specialist pijn Radboud UMC Nijmegen
Hoe voorkom je dat (operatie) pijn chronisch wordt Inge Arnts Verpleegkundig specialist pijn Radboud UMC Nijmegen Lesopzet Kennismaking Casuistiek Definities Prevalentie Bespreking recente studies Alle
Nadere informatieObesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar
Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Kaart toenemende demografie obesitas The influence of obesity on total joint arthroplasty.
Nadere informatieDelier na cardiochirurgie Kiki Stolzenbach AIOS Anesthesiologie
Delier na cardiochirurgie 03-08-2017 Kiki Stolzenbach AIOS Anesthesiologie Epidemiologie Incidentie 5-55% Meestal eerste uiting tussen dag 1-3 postoperatief O Neal et al Can J Anesth 2017, Cereghetti et
Nadere informatieOver angst en chronische pijn
Over angst en chronische pijn Maurice Theunissen afdeling Anesthesiologie & Pijnbehandeling Maastricht UMC+ Ik ga naar huis.. Preoperatieve angst Angst Operatie Postoperatieve pijn Angst Acute pijn
Nadere informatieOSAS peri-operatief. Queenayda Kroon Peter Huybrechts
Queenayda Kroon Peter Huybrechts Inhoud Casus Slaap apnee Obstructief slaap apnee syndroom (OSAS) 1. Preoperatief 2. Peroperatief 3. Postoperatief Take home messages Casus Man, 66jaar, BMI 31, ASA3 Medische
Nadere informatie16u25-16u55 Gele vlaggen bij pijn. Gwen Van den Bergh en Dina Van Regenmortel Zorgexperten pijn, algologisch team
16u25-16u55 Gele vlaggen bij pijn Gwen Van den Bergh en Dina Van Regenmortel Zorgexperten pijn, algologisch team Algologisch team Betekenis algologie In de biologie: wetenschappelijke studie van algen
Nadere informatiePijn bij patiënten met een dwarslaesie
Pijn bij patiënten met een dwarslaesie Incidentie op IC en mechanisme 26 januari 2018 Quirine Habes Casus Patient, 30 Traumatische dwarslaesie C5-C6 met central cord lesion na trauma Spondylodese en miami
Nadere informatieNieuwe inzichten in het perioperatief vochtbeleid
Nieuwe inzichten in het perioperatief vochtbeleid Vrancken Dirk Co-assistent anesthesie Promotor dr. Dewinter 1. Endotheliale glycocalyx o o De theorie van Starling De dubbele barrière 2. De Derde Ruimte
Nadere informatiein modern anesthesia.
The role of BIS monitoring in modern anesthesia. Stefanie Goris, Dago Berckman ns, Prof. S. Rex Inhoud 1. BIS monitoring en awarene ess - Awareness with recall - Bi-spectral Index - Preventie van awareness:
Nadere informatiePreventie van mediastinitis na openhartchirurgie. Roemer Vos Cardiothoracaal chirurg i.o. St Antonius Ziekenhuis Nieuwegein
Preventie van mediastinitis na openhartchirurgie Roemer Vos Cardiothoracaal chirurg i.o. St Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatieChronificatie van pijn. ZOL 8 maart 2018, Dr Hens C., Jessa ziekenhuis Hasselt
Chronificatie van pijn ZOL 8 maart 2018, Dr Hens C., Jessa ziekenhuis Hasselt Inhoud: 1. Definitie en mechanisme 2. Incidentie 3. Risicofactoren 4. Preventie en behandeling 5. Rol van (pijn)verpleegkundigen
Nadere informatiePatiënt onderschat soms het effect van dagbehandeling. Björn Stessel MD, PhD
Patiënt onderschat soms het effect van dagbehandeling Björn Stessel MD, PhD The prevalence of postoperative pain in a cross-sectional group of patients after day-case surgery in a university hospital.
Nadere informatieDexamethasone Indicaties en potentiële neveneffecten. Vrijdagochtendkrans 10/04/2015
Dexamethasone Indicaties en potentiële neveneffecten Vrijdagochtendkrans 10/04/2015 Inhoud Indicaties: 1) Postoperative nausea & vomiting (PONV) preventie 2) Verlengen perifeer zenuwblock 3) Multimodale
Nadere informatieLIA Cocktail Jacqueline Jansen Anesthesioloog. Rapid Recovery symposium 11 april 2013 Fokker terminal Den Haag
LIA Cocktail Jacqueline Jansen Anesthesioloog OMC Sittard-Geleen Rapid Recovery symposium 11 april 2013 Fokker terminal Den Haag LIA cocktail Local infiltration Analgesia De cocktail Per operatief infiltratie
Nadere informatieSamenvatting. Psoas compartiment nervus ischiadicus blokkade voor. prothetische heup chirurgie. Klinische effectiviteit versus ongewenste bijwerkingen
Psoas compartiment nervus ischiadicus blokkade voor prothetische heup chirurgie Klinische effectiviteit versus ongewenste bijwerkingen In dit proefschrift presenteren wij een risk / benefit analyse van
Nadere informatieAanbevelingen voor de behandeling van pijn
Aanbevelingen voor de behandeling van pijn F.Bardiau, RN, MS, PhD ULg, CHU-Charleroi Kwaliteit «Aan elke patiënt een combinatie van therapeutische en diagnostische handelingen leveren waarbij het beste
Nadere informatiePerioperative ventilation in health and disease. Patrick Prud homme
Perioperative ventilation in health and disease Patrick Prud homme Inhoud Inleiding Wat is het probleem bij ventilatie? Perioperatieve ventilatie Gerichte aanpak voor bepaalde groepen Conclusie Literatuurlijst
Nadere informatieMorgen gezond weer op? Peri-operative complicaties bij de bariatrische patient
Morgen gezond weer op? Peri-operative complicaties bij de bariatrische patient Serge J.C. Verbrugge Afdeling Intensive Care-Anesthesiologie Sint Franciscus Gasthuis Rotterdam Guiness Book of Records Maart
Nadere informatieIs de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015
Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015 Wat is de invloed van tractie op een lumbale
Nadere informatieChronificatie van pijn. ZOL 3/3/16, Dr Hens C.
Chronificatie van pijn ZOL 3/3/16, Dr Hens C. Inhoud: 1) Definitie 2) Incidentie 3) Mechanismen 4) Risicofactoren 5) Preventie en behandeling 1. Definitie CPSP ( Chronic Post Surgical Pain)= pijn thv de
Nadere informatieDr. An Teunkens Dienst Anesthesie
Dr. An Teunkens Dienst Anesthesie Aantal procedures Verbetering technieken Economische aspecten PROCEDURES: Duur Postoperatieve zorgen Risico op complicaties PATIËNTEN: Leeftijd ASA score Obesitas- OSAS
Nadere informatieMasterproef Joachim Gidts Convectie vs Conductie: Warmtegeleiding Review. Inhoud presentatie
Masterproef Joachim Gidts 15-04-2016 Convectie vs Conductie: Warmtegeleiding Review Dienst Anesthesie Promotor: Dr. E. Van Gerven Joachim Gidts Inleiding Inhoud presentatie Thermoregulatie pathofysiologie
Nadere informatieMarlies Peters. Workshop Vermoeidheid
Marlies Peters Workshop Vermoeidheid De ene vermoeidheid is de andere niet Deze vermoeidheid is er plotseling, niet gerelateerd aan geleverde inspanning De vermoeidheid wordt als (zeer) extreem ervaren
Nadere informatieContinuous Lidocaine Infusion as Adjunctive Analgesia in Intensive Care Unit Patients Comfortprotocol ICU
Continuous Lidocaine Infusion as Adjunctive Analgesia in Intensive Care Unit Patients Comfortprotocol ICU Hugo Touw 14 juli 2017 Met dank voor deel dia s: Kim Smeijsters, AIOS Anesthesiologie VUMC https://www.youtube.com/w
Nadere informatieFast Track Het ontwikkelen van een database: orthopedie TKA en THA.
Fast Track Het ontwikkelen van een database: orthopedie TKA en THA. Isala Anouk Spijkerman & Marieke Hollewand 24 september 2014 Introductie Veel voorkomende operaties in Nederland: Totale knie prothese:
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra
Nadere informatieLess cancer recurrence with locoregional anesthesia: fact or myth? Matthias Van Houwe Promotor: dr S. Coppens
Less cancer recurrence with locoregional anesthesia: fact or myth? Matthias Van Houwe Promotor: dr S. Coppens Literatuur Basis tumorbiologie Hypotheses Conclusie Literatuur 2006 Retrospectief 129 patiënten
Nadere informatieZorginnovatie voor pijnlijke diabetische polyneuropathie. Margot Geerts Verpleegkundig Specialist
Zorginnovatie voor pijnlijke diabetische polyneuropathie Margot Geerts Verpleegkundig Specialist Diabetische polyneuropathie 1. Distale symmetrische polyneuropathie Uitval van een combinatie van sensore,
Nadere informatieHemofilie / stollingsstoornissen en Pijn
1 Hemofilie / stollingsstoornissen en Pijn 01 november 2018 3 Wie heeft er weleens pijn? Antwoord: ja Antwoord: nee 4 Wie heeft er ongeveer 1 x per maand pijn? ja nee 5 Wie heeft er wekelijks pijn? ja
Nadere informatieKwaliteit van Leven na Hartchirurgie
Kwaliteit van Leven na Hartchirurgie 15 april 2014 Thanasie Markou Cardio-thoracaal chirurg A.L.P. Markou Quality of life after cardiac surgery Quality of life after cardiac surgery A.L.P. Markou Kwaliteit
Nadere informatieNeuropatische Pijn WOV SYMPOSIUM 3 OKTOBER 2014
Neuropatische Pijn WOV SYMPOSIUM 3 OKTOBER 2014 Wat is neuropathische pijn? Wat is neuropathische pijn? Neuropathische pijn = pijn die veroorzaakt wordt door een primaire laesie of disfunctie van het perifere
Nadere informatieDe rol van optimisme (en andere beschermende factoren) voor lichamelijke klachten
De rol van optimisme (en andere beschermende factoren) voor lichamelijke klachten madelon peters de overtuiging dat men over het algemeen goede uitkomsten zal ervaren in het leven Scheier & Carver, 1985
Nadere informatiePositieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen
Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positive, Negative and Depressive Subclinical Psychotic
Nadere informatieEveline Claes Co-assistentAnesthesie Dr. F. De Buck
Eveline Claes Co-assistentAnesthesie 2011-2012 Dr. F. De Buck Anterieure spinale heelkunde Posterieure spinale fusie Discectomie voor een gehernieerde discus Laminectomie Echografie als hulpmiddel Discussie
Nadere informatieDiep blok waarom eigenlijk?
Diep blok waarom eigenlijk? Bart Torensma Klinisch epidemioloog (Drs/ PhD.c) Anesthesie ass 11 oktober 2016 Nederlandse OK dagen Introductie De slappe feitjes: Incidentie van post-operatieve rest curarisatie
Nadere informatieGoed pijnmanagement op de SEH, belangrijk voor zowel acute als chronische pijn!
Goed pijnmanagement op de SEH, belangrijk voor zowel acute als chronische pijn! Jorien Pierik -Minisymposium pijnbestrijding van A tot Z- 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatiePijn en herstel na dagchirurgie: ruimte voor verbetering? Björn Stessel MD, PhD
Pijn en herstel na dagchirurgie: ruimte voor verbetering? Björn Stessel MD, PhD The prevalence of postoperative pain in a cross-sectional group of patients after day-case surgery in a university hospital.
Nadere informatieIntroductie van Rapid Recovery voor primaire THP. een retrospectieve cohort studie
Introductie van Rapid Recovery voor primaire THP een retrospectieve cohort studie Y.M. den Hartog N.M.C. Mathijssen dr. S.B.W. Vehmeijer Afdeling Orthopedie en Traumatologie Reinier de Graaf Gasthuis,
Nadere informatieAantal procedures Verbetering technieken Economische aspecten. Dr. An Teunkens Dienst Anesthesie
Aantal procedures Verbetering technieken Economische aspecten Dr. An Teunkens Dienst Anesthesie PROCEDURES: Duur Postoperatieve zorgen Risico op complicaties PATIËNTEN: Leeftijd ASA score Obesitas- OSAS
Nadere informatiePijn. Matthieu Berenbroek. Pijn 2 - Matthieu Berenbroek 1998-2008 PIJN. Wat is Pijn?
Pijn Matthieu Berenbroek PIJN Wat is Pijn? 1 PIJN Pijn is een onaangename, sensorische en emotionele ervaring die gepaard gaat met feitelijke of mogelijke weefselschade of die wordt beschreven in termen
Nadere informatieMyasthenia Gravis. Anesthesiologische overwegingen. Karen Noordman 18-12-2015
Myasthenia Gravis Anesthesiologische overwegingen Karen Noordman 18-12-2015 Myasthenia gravis: Auto-immuunziekte met antilichamen tegen nicotinerge acetylcholinereceptoren in de motorische eindplaat Zorgen
Nadere informatieChronische pijn. Theo Meert 15/01/2011
Chronische pijn. Theo Meert 15/01/2011 Volgende onderwerpen kwamen aan bod: 1) wat is chronische pijn en wat zijn de gevolgen 2) waarnemen van pijn 3) hoe meet men pijn 4) behandeling 5) ontwikkelen van
Nadere informatiePijnschalen. Prof. dr. J Devulder Diensthoofd Pijnkliniek Universitair Ziekenhuis Gent
Prof. dr. J Devulder Diensthoofd Pijnkliniek -Wat? -Problemen in ziekenhuisverband -Waarom? -Belang? -Wat ermee aanvangen? -Casus -Besluit Downloaded from: Wall and Melzack's Textbook of Pain, 5th Edition
Nadere informatieMultidisciplinaire behandeling van lagerug pijn
Multidisciplinaire behandeling van lagerug pijn Jens François Groep Orthopedie @ OLV Multidisciplinaire behandeling van lagerug pijn Zaterdag 23 maart 2013 LAGERUG PIJN Lagerug pijn is frequent in de Westerse
Nadere informatiePerifere zenuw blokkade bij een patiënt at risk voor compartiment syndroom? Lucie van Genugten 3 e jaars AIOS Anesthesiologie 7 November 2014
Perifere zenuw blokkade bij een patiënt at risk voor compartiment syndroom? Lucie van Genugten 3 e jaars AIOS Anesthesiologie 7 November 2014 Vraag Maskeert een perifere zenuwblokkade het optreden van
Nadere informatieEpiduroscopie: van high-tech diagnostiek naar oorzakelijke behandeling. Dr. Liesbeth Teugels
van high-tech diagnostiek naar oorzakelijke behandeling Dr. Liesbeth Teugels van high-tech diagnostiek naar oorzakelijke behandeling 1. Principes van epiduroscopie en adhesiolyse 2. Epiduroscopie materiaal
Nadere informatie(On)Voorgelicht een Keizersnede Ondergaan. Caesarean Section: the Informed and Uninformed Patient
(On)Voorgelicht een Keizersnede Ondergaan Een vergelijkende studie naar Per- en Postoperatieve Angst, Besef van Controle en de Postoperatieve Verblijfsduur bij Acute en Geplande Keizersneden Caesarean
Nadere informatieANESTHESIE: ENKEL- EN VOETCHIRURGIE
ANESTHESIE: ENKEL- EN VOETCHIRURGIE Locoregionale anesthesie Het poplitea blok voor enkel- en voetchirurgie. Wat is locoregionale anesthesie? Locoregionale anesthesie is een techniek waarbij slechts een
Nadere informatieIk krijg er buikpijn van
Ik krijg er buikpijn van Anterior cutaneous nerve entrapment syndrome Duodagen 2018 Niels Heins & Annemarie Boer Jelmer Bergsma & Steven Buijk Vrouw 31 jaar VG/ sectio Pijn ROB, Stekend, hevig & kortdurend.
Nadere informatieBehandeling van pijn bij kanker. Dr. S. De Wulf Anesthesioloog/pijnbestrijder 21/02/2017
Behandeling van pijn bij kanker Dr. S. De Wulf Anesthesioloog/pijnbestrijder 21/02/2017 Oorzaken en karakteristieken van kanker pijn Somatische ( nociceptieve ) pijn Opioiden, NSAID, blokkades Viscerale
Nadere informatiePijnassessment in het kader van pijnbehandeling, a must or a load
Pijnassessment in het kader van pijnbehandeling, a must or a load Mevr. N. Van Houtte, Verpleegkundig specialist pijn Az Damiaan Oostende Pijnsymposium Postoperatieve pijn 25 november 2017 CC De Valkaart,
Nadere informatieFARMACOLOGIE VAN CHRONISCHE PIJN
NEUROBIOLOGIE EN FARMACOLOGIE VAN CHRONISCHE PIJN BART MORLION DOELSTELLING Inzicht verwerven in de processen van perifere/centrale sensitisatie en descenderende modulatie als basismechanismen voor het
Nadere informatieZijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?*
Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Floor Ploos van Amstel, RN, MSc, verpleegkundig expert, afd. Medische Oncologie Maaike
Nadere informatieInterventionele pijntherapie, een nuttige tussenstap?
Interventionele pijntherapie, een nuttige tussenstap? Dr. Veerle Dirckx mariaziekenhuis.be Mensen zorgen voor mensen Interventionele pijntherapie, een nuttige tussenstap? Radiculair pijnsyndroom Symptomen
Nadere informatieDiepe koeling Invloed op het brein/delier. Astrid Hoedemaekers
Diepe koeling Invloed op het brein/delier Astrid Hoedemaekers Delier op de IC Smith et al, ICM 2017 DECCA punt-prevalentie studie Prevalentie = 32% MV: 80% Grote CTC: > 80% Saluh et al, Crit Care 2010
Nadere informatieHerziene richtlijn postoperatieve. Wat is nieuw?
Herziene richtlijn postoperatieve pijnbehandeling Wat is nieuw? Rianne van Boekel Verpleegkundig pijnconsulent, epidemioloog io en promovenda Bestuurslid V&VN PV, coördinator opleiding pijnconsulent HAN
Nadere informatiePostoperatieve pijnbestrijding: richtlijnen, organisatie en technieken
RICHTLIJNEN Postoperatieve pijnbestrijding: richtlijnen, organisatie en technieken Hans F. Gramke, Marco A.E. Marcus, Micha Sommer en Maarten van Kleef Een van de frequentste complicaties direct na een
Nadere informatieVan acute naar chronische pijn. Van Kerckhoven Hilde, MD Multidisciplinair Pijncentrum Sint-Jozefkliniek Bornem-Willebroek
Van acute naar chronische pijn Van Kerckhoven Hilde, MD Multidisciplinair Pijncentrum Sint-Jozefkliniek Bornem-Willebroek 1. Wat is pijn? 2. Wat is het belang van pijn? 3. Hoe ontstaat pijn? 4. Wat is
Nadere informatiePitfalls in Oncologische Pijnbehandeling
Pitfalls in Oncologische Pijnbehandeling R.L van Leersum Anesthesioloog / Pijnbehandelaar Bronovo Ziekenhuis Indeling Inleiding Doorbraakpijn Bijwerkingen Opioïden Hyperalgesie Multimodale Aanpak Farmacotherapie
Nadere informatieOpleiding Orthopedische Manuele Therapie. 18 april 2013
Opleiding Orthopedische Manuele Therapie 18 april 2013 Opleiding Orthopedische Manuele Therapie Is Orthopedische Manuele Therapie nog Orthopedische Manuele Therapie? Zijn de huidige paradigma shifts wenselijk?
Nadere informatieHemodynamische effecten van thoracale paravertebrale blokkade. Valerie Dekoninck Dr. G. Poortmans
Hemodynamische effecten van thoracale paravertebrale blokkade Valerie Dekoninck Dr. G. Poortmans Hemodynamische effecten van thoracale paravertebrale blokkade Inleiding Thoracale epidurale blokkade Thoracale
Nadere informatieOsteonecrosis of the jaw (ONJ)
INLEIDING Welkom 1 2 Osteonecrosis of the jaw (ONJ) Hoe kunnen we dit voorkomen en als het toch optreedt, hoe kunnen we het managen? 3 Complication of bisphosphonate and denosumab use 1 Dit ga je echter
Nadere informatieANESTHESIE TIJDENS LACTATIE
ANESTHESIE TIJDENS LACTATIE Inleiding Borstvoeding is momenteel gouden standaard WHO en AAP bevelen borstvoeding gedurende 6 maanden aan meer en meer moeders die operatie (vb. Sterilisatie-curretage) ondergaan
Nadere informatieStudy of unexplained neurologic deficit following neuraxial anesthesia or analgesia strategies
Study of unexplained neurologic deficit following neuraxial anesthesia or analgesia strategies Vrijdag 5 april 2013 Bram Peeters, Medical Student René Heylen, MD, PhD Guy Wilms, MD, PhD Marc Van de Velde,
Nadere informatieAngst en de ziekte van Parkinson. te veel of te weinig controle. Annelien Duits Harriët Smeding. www.smedingneuropsychologie.nl
Angst en de ziekte van Parkinson te veel of te weinig controle Annelien Duits Harriët Smeding www.smedingneuropsychologie.nl Wat moet deze workshop brengen, zodat je zegt: dat was de moeite waard? Smeding
Nadere informatieDe visuele analoge schaal (VAS) Geen pijn. Ergst denkbare pijn
De visuele analoge schaal (VAS) Geen pijn Ergst denkbare pijn De numerieke rating schaal (NRS) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Geen pijn Ergst denkbare pijn Verbal Rating Scale (VRS) Instructions: Have the patient
Nadere informatieDe relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en. proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten
De relatie tussen depressie- en angstsymptomen, diabetesdistress, diabetesregulatie en proactieve copingvaardigheden bij type 2 diabetespatiënten The relationship between depression symptoms, anxiety symptoms,
Nadere informatieAcute en chronische pijn bij de geriatrische patiënt. Hellen Goossens & Tilly Pirotte Interne Liaison Geriatrie
Acute en chronische pijn bij de geriatrische patiënt Hellen Goossens & Tilly Pirotte Interne Liaison Geriatrie Inhoud 1. Definitie van pijn 2. Soorten pijn 3. Het model van Loeser 4. Onder behandeling
Nadere informatieKwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing
Kwaliteit van Leven en Depressieve Symptomen van Mensen met Multiple Sclerose: De Modererende Invloed van Coping en Doelaanpassing Quality of Life and Depressive Symptoms of People with Multiple Sclerosis:
Nadere informatiePijntherapie Identificeren van verschillende pijnsoorten. Peter Maes 15/03/2016
Pijntherapie Identificeren van verschillende pijnsoorten Peter Maes 15/03/2016 Modules die aan bod komen Module 1: herkennen van de belangrijkste pijnsoorten Module 2: begrijpen van de objectieve en subjectieve
Nadere informatieMedicatie: ml ropivacaïne0,75% 15 ml ropivacaïne 0,375% 20 ml ropivacaïne0,5%
ACB = Magisch verhaal? Ideaal block voor knie-ingrepen Goede analgesie Snelle mobiliteit door behoud spieractiviteit en minder motorblock Geen epidurale katheters meer Revalidatie Hematomen 1 Naam: Kanaal
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/28397 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Gulik, Laura van Title: Acute and chronic pain after cardiac surgery Issue Date:
Nadere informatieMedicalisering van de partus:
Medicalisering van de partus: Gevolgen voor de borstvoeding Rob Hardeman Klinisch verloskundige Ziekenhuis Rivierenland Tiel "Borstvoeding loont" 7-10-2008 Medicaliseren van de partus Actief ingrijpen
Nadere informatieTotale Knie Problematiek. Als het niet loopt zoals verwacht
Totale Knie Problematiek Als het niet loopt zoals verwacht Resultaten TKP op lange termijn Zeer goed Minder dan 10 % falen op lange termijn Falen = heringreep Patiententevredenheid 90 à 80 % tevreden 10
Nadere informatieMuziektherapie in de oncologie
Muziektherapie in de oncologie Wetenschap en praktijk combineren Tom Abrahams 26 mei 2015 Wat is muziektherapie? Een vorm van vaktherapie Ervaringsgericht Interventies binnen muzikale context Waar wordt
Nadere informatieMarijse Koelewijn huisarts
PIJN Marijse Koelewijn huisarts Je hoeft tegenwoordig toch geen pijn meer te lijden Moeilijk behandelbare pijn Om welke pijnen gaat het? Welke therapeutische mogelijkheden zijn er? Opzet workshop: Korte
Nadere informatieC. Wervelkolom. Inhoudsopgave 01 C 02 C 03 C 04 C 05 C 06 C 07 C 08 C 09 C 10 C
C. Wervelkolom nhoudsopgave 1 C 2 C 3 C 4 C 5 C 6 C 7 C 8 C 9 C 1 C Congenitale aandoeningen... 1 Myelopathie (excl. trauma s van de wervelkolom)... 1 Mogelijke atlanto-axiale subluxatie... 1 Nekpijn...
Nadere informatieAcute Pijn. Dr. Thibaut Vanneste, Anesthesie
Acute Pijn Dr. Thibaut Vanneste, Anesthesie Postoperatieve pijn = Acute pijn Pijn die recent is ontstaan en waarschijnlijk een beperkte duur heeft, meestal is er een aanwijsbaar tijdstip van aanvang en
Nadere informatieRobot geassisteerde slokdarm chirurgie. Dr. P.C. van der Sluis MD, PhD, Msc. AIOS Heelkunde jaar 6
Robot geassisteerde slokdarm chirurgie Dr. P.C. van der Sluis MD, PhD, Msc. AIOS Heelkunde jaar 6 P.C.vandersluis-2@umcutrecht.nl Slokdarmkanker Jaarlijks: +/- 2000 nieuwe diagnoses Incidentie: 6% toename
Nadere informatiePostoperatieve Pijn. Dr. Dimitri Dylst, Anesthesie
Postoperatieve Pijn Dr. Dimitri Dylst, Anesthesie Postoperatieve pijn = Acute pijn Pijn die recent is ontstaan en waarschijnlijk een beperkte duur heeft, meestal is er een aanwijsbaar tijdstip van aanvang
Nadere informatiev27; FK Neuropathische pijn Pagina 1 van 9
2016065607 v27; FK Neuropathische pijn Pagina 1 van 9 5 Consultatiedocument Farmacotherapeutisch Kompas voor registratiehouders Graag reactie voor 30 april 2017 van de registratiehouders die volgens de
Nadere informatieIs intra-articulair hyaluronzuur nuttig bij de behandeling van cuffscheuren in de schouder?
Is intra-articulair hyaluronzuur nuttig bij de behandeling van cuffscheuren in de schouder? Dr. P. Verspeelt Fysische geneeskunde en Revalidatie 15 november 2014 Wat is hyaluronzuur? 2 suikermolecules
Nadere informatieKliniek ViaSana. Zelfstandig Behandelcentrum ZBC Mill November 2013
Kliniek ViaSana Zelfstandig Behandelcentrum ZBC Mill November 2013 Kliniek ViaSana Drs. Huub Jessen Anesthesioloog/pijnspecialist Kliniek ViaSana 2005 2007 : klinische Behandelingen 250 TKP en THP Kliniek
Nadere informatieChronische ziekten In cijfers? 2.2 FORMELE ONTWIKKELING VAN GEZONDHEIDSPSYCHOLOGIE 2.3 HET BIOPSYCHOSOCIAAL PERSPECTIEF 2.4 VERWANTE TERREINEN
1 OVERZICHT 2 INLEIDING: GEDRAG EN GEZONDHEID 2.1 VERBAND GEDRAG EN GEZONDHEID 2.1.1 Ziekte- en sterftecijfers 2.1.2 Belangrijkste doodsoorzaken 2.1.3 Ontwikkelingen in de geneeskunde 2.1.4 Ontwikkelingen
Nadere informatieNVA Doelmatigheidsagenda
NVA - Doelmatigheidsagenda 2018 NVA Doelmatigheidsagenda klinisch evaluatieonderzoek 1 INHOUD 1 De NVA en haar kwaliteitsbeleid 2 Aanpak en methodologie 2.1 Inventarisatie van kennishiaten 2.2 Filteren
Nadere informatieMultimodal pain management for opiate-dependent patients presenting for spinal fusion
Multimodal pain management for opiate-dependent patients presenting for spinal fusion Gert-Jan Eerdekens 4 e Master Geneeskunde Coassistent Anesthesiologie Promotor: Dr. V. De Sloovere Inhoud Huidige therapie
Nadere informatie4/19/2011 ZORGBUNDEL POWI DR PAUL JORDENS OLV ZIEKENHUIS, AALST NVKVV 28/03/2011
ZRGBUEL PWI R PUL RE LV ZIEKEHUI, LT VKVV 28/03/2011 1 2 3 CT ecrease urgical ite Infection Hair Removal: If hair must be removed from the surgical site, clippers are the best option. ever use a razor.
Nadere informatieHeropname op E-dienst Moeder & Kind
Logo Quality Indicators Project Heropname op E-dienst Moeder & Kind TABEL 1 INFORMATIE Naam Heropname op E-dienst Domein Moeder & Kind Identificatie M&K001 Auteur Geert Van de Water Datum 4/10/2013 Versie
Nadere informatieSurvivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc.
Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. INhoud Toename overleving meer patienten leven langer met kanker Effecten en behoeften na kankerbehandeling? Survivorship
Nadere informatieChemotherapie en stolling
Chemotherapie en stolling Therapie, preventie en risicofactoren Karen Geboes UZ Gent 4 december 2015 Avastin en longembolen: hoe behandelen en Avastin al dan niet verder? Chemotherapie en stolling: Therapie,
Nadere informatieERAS. Niet nutritionele aspecten. Dr. W. Amelinckx AZ Nikolaas Anesthesie
ERAS Niet nutritionele aspecten Dr. W. Amelinckx AZ Nikolaas Anesthesie Enhanced Recovery After Surgery (ERAS) Fast Track Enhanced Recovery Protocol (ERP) Definitie Multimodaal, evidence based protocol(s)
Nadere informatie