DE LOKALE EDUCATIEVE JAARAGENDA 2010

Transcriptie

1 DE LOKALE EDUCATIEVE JAARAGENDA 2010 Ontwikkeling van de LEA in Nederlandse gemeenten

2 Utrecht, december 2010

3 Ontwikkeling van de LEA in Nederlandse gemeenten DE LOKALE EDUCATIEVE JAARAGENDA 2010

4 2

5 INHOUDSOPGAVE Conclusies en beschouwing 4 1 Inleiding Achtergrond 1.2 Uitvoering onderzoek 2 Stand van zaken LEA Aandeel LEA in Nederland 2.2 Typering bestuurlijke verhoudingen 3 Partners en thema s De partners 3.2 Thema s op de LEA 4 LEA en onderwijshuisvesting 19 5 Financiën 23 6 Regionaal overleg 25 3

6 CONCLUSIES EN BESCHOUWING STAND VAN ZAKEN De LEA is na enkele jaren behoorlijk ingeburgerd. Het aantal gemeenten waar LEA-overleg wordt gevoerd neemt nog steeds toe. De grotere gemeenten waren de koplopers bij de LEA-vorming, de middelgrote gemeenten zijn inmiddels in groten getale gevolgd. In 2010 voert 92% van de gemeenten overleg met schoolbesturen. 82% van de gemeenten heeft een LEA. Enkele jaren geleden was het LEA-overleg nog vooral gericht op het vaststellen van thema s en het maken van afspraken. Inmiddels is men in de helft van de gemeenten bezig met de uitvoering van de plannen. Een kwart is al bezig met het evalueren van de eerste LEA-periode of het maken van een tweede beleidsplan. Verbreding Vaste partners in de LEA zijn de gemeenten en schoolbesturen. Het primair onderwijs is overal in de LEA vertegenwoordigd, het voortgezet onderwijs in de meerderheid van de gemeenten. Het middelbaar beroepsonderwijs lijkt in opkomst; in een kwart van de gemeenten nemen mbo-besturen deel aan de LEA. Verder participeren in ruim driekwart van de gemeenten ook kinderopvang en peuterspeelzalen; sinds de Wet OKE is dit een verplichting. De meeste gemeenten en schoolbesturen vinden dat hun onderlinge relatie gelijkwaardig en wederkerig is, meer dan vijf jaar geleden het geval was. De tevredenheid over het LEA-overleg is niet toegenomen. De helft van de gemeenten is tevreden, hetzelfde geldt voor de schoolbesturen. Kritische gemeenten vinden dat het initiatief nog te veel bij hen zelf ligt (en te weinig bij de schoolbesturen). Schoolbesturen hebben last van personele wisselingen bij de gemeente. Bij zowel gemeenten als school - besturen wordt de klacht gehoord dat de LEA te weinig over onderwijsinhoudelijke zaken gaat. Niettemin zijn de klassieke LEA-thema s voor - namelijk onderwijsinhoudelijk. Voor- en vroegschoolse educatie wordt vrijwel overal besproken, maar ook zorg in en om de school, Centra voor Jeugd en Gezin en de brede school staan bij de meeste gemeenten op de agenda. Andere thema s zijn in opkomst. Dit geldt bijvoorbeeld voor voortijdig schoolverlaten, sport en bewegen, cultuureducatie en onderwijshuisvesting. Huisvesting Onderwijshuisvesting is een thema op ruim de helft van de LEA s. In de gemeenten waar dit niet zo is, wordt een apart overleg over huisvesting gevoerd. Ook een combinatie van een apart overleg en huisvesting als thema op de LEA komt voor. Gemeenten zijn tevreden over het huisvestingsoverleg, de schoolbesturen wat minder. Onge- 4

7 [CONLUSIES EN BESCHOUWING] veer een kwart van de besturen vindt dat onvoldoende resultaat wordt bereikt in het overleg en dat de mate van wederzijdse instemming onvoldoende is. Trage besluitvorming is volgens de besturen het grootste knelpunt, andere knelpunten zijn gebrek aan visie en financiën. Het laatste wordt ook genoemd door gemeenten, maar in mindere mate. Financiën De financiën vormen niet alleen een knelpunt bij onderwijshuisvesting, maar ook bij andere thema s. In een groot deel van de gemeenten zal de komende jaren bezuinigd worden op de gemeentelijke middelen die beschikbaar zijn voor thema s op de LEA. Met name op de thema s VVE, onderwijshuisvesting, brede school en zorg in en om de school worden bezuinigingen verwacht, door zowel gemeenten als schoolbesturen. Het valt te verwachten dat de bezuinigingen gaan knellen, bijvoorbeeld voor het onderwijsachterstanden beleid. Bijna de helft van de gemeenten vindt dat de beschikbare middelen niet toereikend zijn. Als aanvulling op het OABbudget van het rijk zet ongeveer tweederde van de gemeenten zelf middelen in vanuit het gemeentefonds, zoals is afgesproken tussen het Rijk en de VNG. De rijksoverheid wil extra investeren om kinderen via dwang en drang toe te leiden naar de VVE. Hierover zijn de meningen verdeeld. Voorstanders wijzen op het belang van een hoog doelgroepbereik, tegenstanders vinden dat de keuzevrijheid van ouders teveel wordt ingeperkt. Regionaal overleg Het lokale overleg tussen gemeenten en schoolbesturen is het geëigende platform voor veel thema s binnen het onderwijs- en jeugdbeleid. Er zijn ook thema s die het best op regionaal niveau kunnen worden aangepakt, bij voorkeur in een Regionale Educatieve Agenda (REA). Regionaal overleg vindt al sinds jaar en dag plaats tussen de gemeenten binnen RMC-regio s over voortijdig schoolverlaten. Inmiddels voert ruim de helft van de gemeenten ook over andere thema s dan voortijdig schoolverlaten regionaal overleg. Belangrijke thema s zijn zorg in het onderwijs en samenwerking tussen voortgezet onderwijs en jeugd voor - zieningen. Verder zijn leerlingstromen en de aansluiting tussen schooltypen onderwerpen in het regionale overleg. Veel genoemde partners van de gemeenten in het regionale overleg zijn schoolbesturen (primair onderwijs, voorgezet onderwijs en mbo) en de jeugd(gezondheids)zorg. Eén op de vijf gemeenten legt de afspraken met schoolbesturen en andere instellingen vast in een Regionale Educatieve Agenda (REA), waarbij gezamenlijkheid en gelijkwaardigheid tussen de overlegpartners centraal staat. BESCHOUWING De Lokaal Educatieve Agenda is de afgelopen jaren wijd verbreid geraakt. Met de introductie van de LEA wordt overleg tussen gemeenten en schoolbesturen meer en meer gevoerd op basis van gelijkwaardigheid en wederkerigheid. Niet alleen komen er nog elk jaar nieuwe LEA s bij, de reikwijdte is nu ook groter dan enkele jaren geleden. Naast de klassieke LEA-thema s, zoals voor- en vroegschoolse educatie, brede school, Centra voor Jeugd en Gezin, komen er steeds nieuwe thema s bij, zoals samenwerking peuterspeelzalen en kinderopvang, taalbeleid en veiligheid. Wat is nu de opbrengst van de LEA? Het succes van de LEA heeft duidelijk gemaakt dat schoolbesturen en gemeenten erkennen dat ze elkaar nodig hebben. Ondanks de kritiek die er soms is op de praktijk van het overleg, staat de LEA zelf niet ter discussie. Gemeenten en schoolbesturen hebben geleerd samen te werken, met een nieuwe, meer gelijkwaardige rolverdeling. Van beide kanten is de bereidheid tot samenwerking groot. Niet alleen over de hardware van 5

8 [DE LOKALE EDUCATIEVE JAARAGENDA 2010] het onderwijs, zoals onderwijshuisvesting en financiën, maar juist over de maatschappelijke doelen van onderwijs- en jeugdbeleid: goed onderwijs en goede voorzieningen voor kinderen en jongeren. Ook andere partners binnen de LEA s spelen daarbij een rol: voorschoolse instellingen, welzijnsinstellingen en zorginstellingen. Door het verder uitbouwen van deze samenwerking is de afgelopen jaren in veel gemeenten gewerkt aan een stevige lokale infrastructuur. Dit is van groot belang voor de uitvoering van het landelijke en lokale onderwijs- en jeugdbeleid. De LEA is nog steeds in ontwikkeling. De komende jaren blijft de eerste opgave om het overleg op de klassieke LEA-thema s te vertalen in concrete acties en die uit te voeren. Het zichtbaar maken van opbrengsten wordt een must. Een goed functionerend overleg is belangrijk, maar het gaat uiteindelijk om maatschappelijke opbrengsten. Het belang daarvan is evident, gezien de recente discussies over het onderwijspeil in Nederland. De komende tijd zullen er ongetwijfeld nieuwe thema s op de agenda komen. Opbrengstgericht werken is een recente ontwikkeling, die consequenties zal hebben voor de onderlinge samenwerking tussen scholen van primair en secundair onderwijs. Dat is bij uitstek iets waarover in de LEA afspraken gemaakt zouden moeten worden. Een ander thema is de flexibilisering van lestijden. Ook dit is iets wat scholen niet ieder voor zich zouden moeten regelen, maar in onderlinge samenwerking en in afstemming met de kinderopvang. Ook hiervoor is de LEA een uitstekend platform. De komende jaren staat het lokale onderwijsbeleid voor een grote uitdaging. De verwachtingen zijn hoog, terwijl de economische omstandigheden niet makkelijk zijn. Met de LEA is de afgelopen jaren in veel gemeenten een stevige basis gelegd om die uitdaging aan te gaan en er alles aan te doen om kinderen en jongeren goed voor te bereiden op hun toekomst. 6

9 1 INLEIDING Sinds 2006 overleggen veel gemeenten en bestuurlijke partners via het instrument Lokale Educatieve Agenda (LEA). Oberon monitort sindsdien hoe deze LEA s vorderen. Aan gemeenten en schoolbesturen wordt gevraagd in welke mate zij met elkaar overleggen, waarover dit overleg gaat en hoe tevreden men hierover is. Deze rapportage geeft de stand van zaken weer aan het einde van Achtergrond De Lokale Educatieve Agenda (LEA) is geïntroduceerd als een instrument om het lokaal onderwijsbeleid vorm en inhoud te geven na de wetswijzigingen in het onderwijsachterstandenbeleid in De Rijksoverheid heeft in 2006 enkele thema s benoemd waarover verplicht overleg moet worden gevoerd. Het gaat hierbij vooral om het voorkomen van segregatie en het bevorderen van integratie, doorlopende leerlijnen en spreiding van achterstands - leerlingen. Om dit verplicht overleg een kader te geven is in 2006 het instrument LEA geïntroduceerd, waarin staat weergegeven voor welke thema s gemeenten, schoolbesturen of beide verantwoordelijk zijn. De bedoeling van de LEA is dat de gemeente samen met de betrokken partners een lijst van onderwerpen bespreekt die op de agenda gezet worden, waarbij ook afspraken worden gemaakt over de uitvoering en verantwoording van deze thema s. De agenda is gebaseerd op het principe van gelijkwaardigheid en wederkerigheid tussen de gemeente en de LEApartners. De wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (OKE), die per 1 augustus 2010 is ingegaan, geeft enkele nieuwe spelregels voor het bestuurlijk overleg: 1. Er moeten over drie onderwerpen afspraken gemaakt worden: zo groot mogelijk deel - name aan voorschoolse educatie, de resultaten van vroegschoolse educatie en de bevordering van een goede doorstroom naar het basisonderwijs. 2. Gemeenten krijgen beperkte doorzettingsmacht. 3. De inspectie houdt toezicht op de naleving van de afspraken. 4. Peuterspeelzalen zijn toegevoegd als nieuwe overlegpartner (nadat 1 januari 2007 kinderopvanginstellingen al waren toegevoegd als derde overlegpartner). 7

10 [DE LOKALE EDUCATIEVE JAARAGENDA 2010] Over verschillende onderwijsthema s die veel op de LEA voorkomen, heeft het nieuwe kabinet Rutte een aantal plannen gepresenteerd in het Regeerakkoord. Voortijdig schoolverlaten: o.a. voorzetten actieve bestrijding voortijdig schoolverlaten (vsv), intensievere begeleiding van (potentiële) vsv-ers in het vmbo en mbo. Kwaliteit scholen: Het kabinet eist dat (zeer) zwakke scholen sneller, binnen een jaar, het onderwijsproces op orde hebben. Zo niet, dan wordt tot sluiting overgegaan. VVE/taalontwikkeling: Kinderen met een grote taalachterstand gaan met dwang en drang deelnemen aan voor- en vroegschoolse educatie (VVE). Ouders zijn mede verantwoordelijk (ook financieel) voor de taalontwikkeling van hun kinderen. Er komt extra structureel budget van 50 miljoen voor schakelklassen en summercourses. Zorg: De invoering van passend onderwijs wordt voortgezet, waarbij het budget met 300 miljoen wordt verlaagd. Leerweg - ondersteunend onderwijs (LWOO) en praktijkonderwijs worden gebudgetteerd. Gemeenten worden financieel en uitvoeringstechnisch verantwoordelijk voor de uitvoering van alle jeugdzorg die nu onder het rijk, de provincies, de gemeenten, de AWBZ en de Zorgverzekeringswet valt, waarmee wordt beoogd dat gemeenten maatwerk kunnen leveren en het stelsel van zorg voor jeugdigen doelmatiger en doeltreffender wordt vormgegeven. De kabinetsplannen met betrekking tot deze thema s zullen in de komende periode ongetwijfeld een vertaling krijgen op Lokale Educatieve Agenda s. 1.2 Uitvoering onderzoek In 2006 is bij gemeenten en schoolbesturen een eerste onderzoek uitgevoerd naar de stand van zaken ten aanzien van lokaal onderwijs- en jeugdbeleid. De jaren daarop is jaarlijks een meting uitgevoerd. De herhaling geeft mogelijkheden om trends waar te nemen. Toch is ervoor gekozen om in 2010 de vragenlijst te herzien. Er ontstond namelijk behoefte om bepaalde onderdelen uit te diepen. In de meting van 2010 is uitvoeriger aandacht besteed aan de thema s onderwijshuisvesting, financiën en regionaal overleg. Hierover zijn in dit rapport aparte hoofdstukken opgenomen. Respons en representativiteit Gemeenten Van de 449 benaderde (deel)gemeenten vulden 130 de digitale vragenlijst in en 129 werkten mee aan een verkorte telefonische versie van de vragenlijst. In totaal zijn bij 259 (deel)gemeenten gegevens verzameld, een respons van 58%. Deze respons is representatief naar gemeentegrootte. Schoolbesturen De peiling onder schoolbesturen is bedoeld om een indruk te krijgen van de opvatting van schoolbesturen over de LEA. Het gaat ons hier in mindere mate om representativiteit. Van de 1511 benaderde schoolbesturen (po, vo en/of (v)so) is de vragenlijst digitaal ingevuld door 296 schoolbesturen, een respons van 20%. Bijna driekwart van de respondenten vertegenwoordigde een schoolbestuur van het primair onderwijs. Leeswijzer We beschrijven de stand van zaken van de LEA s in gemeenten (hoofdstuk 2) en gaan daarna in hoofdstuk 3 verder in op de partners en thema s op de Lokale Educatieve Agenda. Dit jaar besteden we extra aandacht aan overleg en huisvesting (hoofdstuk 4), financiën (hoofdstuk 5) en regionaal overleg (hoofdstuk 6). 8

11 9

12 2 STAND VAN ZAKEN LEA Hoeveel gemeenten overleggen op de LEA-wijze en hoe ver zijn zij daarmee? Ligt er een beleidsplan aan de basis van het LEA-overleg? Hoe zijn de bestuurlijke verhoudingen tussen de bestuurlijke partners te typeren? 2.1 LEA in Nederland De overgrote meerderheid van de Nederlandse gemeenten voeren overleg met schoolbesturen (92%). In 8% van de, met name kleine, gemeenten wordt (nog) niet overlegd met school - besturen. Meestal zijn er wel plannen om in de komende beleidsperiode een overleg te gaan inrichten. Er is een kleine groep van 2% van de schoolbesturen die aangeeft dat zij geen overleg voert met gemeenten over onderwijs- en jeugdbeleid. Niet in elke gemeente wordt het bestuurlijk overleg echter LEA genoemd. Wanneer het bestuurlijk overleg gebaseerd is op gezamenlijkheid en gelijkwaardigheid, wordt gesproken van overleg op een LEA-manier. Dit geldt voor bijna 90% van de gemeenten die overleg voeren. In totaal gebruikt 82% van alle gemeenten een LEA, waarmee de stijgende trend wordt voortgezet (zie figuur 1). Dat wil zeggen dat zij op een aantal beleidsthema s op basis van gezamenlijkheid en gelijkwaardigheid proberen tot afspraken te komen. De meeste schoolbesturen (86%) geven eveneens aan dat zij met gemeenten overleggen op de LEA-manier. Deze manier van overleggen is dus goed ingeburgerd bij de Nederlandse gemeenten. 72% 77% 82% 91% 93% 91% 92% Figuur 1 Percentage gemeenten dat overlegt met schoolbesturen ( op een LEAmanier) Van de schoolbesturen geeft 60% aan met één gemeente te overleggen op bestuurlijk niveau in het kader van lokaal onderwijs- en jeugdbeleid. Het komt ook voor dat schoolbesturen overleggen met 2 of 3 gemeenten (beide 11%); 8% van de besturen zit zelfs bij 5 of meer gemeenten aan de onderhandelingstafel. VO-schoolbesturen overleggen vaker met meerdere gemeenten dan PO-schoolbesturen. 10

13 [STAND VAN ZAKEN LEA] LEA-overleg naar gemeentegrootte In vrijwel alle gemeenten met meer dan inwoners wordt overleg op een LEA-manier gevoerd. Kleine gemeenten lopen nog iets achter. Het percentage middelgrote gemeenten dat het bestuurlijk overleg inricht op een LEAmanier is met ruim 10% gestegen ten opzichte van Tabel 1 Percentage gemeenten met overleg op LEA-manier, naar gemeentegrootte Gemeentegrootte De LEA vordert Jaar < inwoners 68% 69% 72% inw. 70% 76% 89% inw. 81% 93% 96% > inwoners 94% 96% 100% Totaal 72% 77% 82% De LEA s in Nederland ontwikkelen zich steeds verder. Een kwart van de gemeenten bevindt zich in de opstartfase, maar een meerderheid zit in een verder gevorderd stadium. Een derde van de gemeenten heeft de LEA in uitvoering, wat een lichte stijging ten opzichte van voorgaande jaren is. In 2007 bevond nog maar 10% van de gemeenten zich in deze fase. Daarnaast is een toenemend aantal gemeenten bezig met de evaluatie of een bijstelling van de LEA. Gemeenten die het verst gevorderd zijn met hun LEAbeleid (13%) zijn een tweede beleidsplan aan het ontwikkelen voor de komende jaren. Een formeel beleidsplan Wanneer gemeenten een LEA-overleg voeren met hun partners, ligt daar vaak een formeel beleidsplan aan ten grondslag (78% van de gemeenten). De inhoudelijke breedte van deze beleidsplannen verschilt per gemeente. Bijna een derde van de gemeenten heeft in de afgelopen beleidsperiode een beleidsplan opgesteld dat zij omschrijven als een integraal jeugdplan. Een vijfde van de gemeenten typeert het beleidsstuk van de afgelopen periode als een onderwijsplan en een kwart als een onderwijsachterstandenplan. Een vijfde van de gemeenten heeft voor de afgelopen beleidsperiode geen beleidsplan onderwijs- en jeugdbeleid opge - steld; daaronder zijn veel kleine gemeenten. Ook voor de komende beleidsjaren worden beleidsplannen voor onderwijs- en jeugdbeleid ontwikkeld. Driekwart van de gemeenten is Tabel 2 Fase waarin de LEA zich bevindt, volgens gemeenten Fase LEA Jaar Opstartfase 52% 31% 29% 24% Er is overleg met partners geweest en er zijn thema s gekozen 25% 33% 23% 14% Er zijn concrete werkplannen en afspraken gemaakt 13% 12% 19% 10% De Lokale Educatieve Agenda is in uitvoering 10% 21% 21% 29% De Lokale Educatieve Agenda is geëvalueerd/bijgesteld 3% 9% 11% Er is een tweede beleidsplan (in ontwikkeling) voor de komende jaren 13% : geen keuzemogelijkheid bij deze enquête. 11

14 [DE LOKALE EDUCATIEVE JAARAGENDA 2010] daarmee bezig of heeft het plan al gereed. Opvallend is dat gemeenten hun beleidsplan vaker dan in de afgelopen beleidsperiode benoemen als integraal jeugdplan. Een kwart van de gemeenten heeft geen beleidsplan in ontwikkeling voor de komende jaren. 2.2 Typering bestuurlijke verhoudingen De introductie van de LEA in 2006 betekende een nieuwe ontwikkeling in de verhouding tussen gemeente en schoolbesturen. Meer dan voorheen zouden gemeente en schoolbesturen elkaars partners moeten zijn. Aan gemeenten en schoolbesturen is gevraagd om de relatie met de schoolbesturen te typeren. Is er inderdaad sprake van een gelijkwaardige en wederkerige relatie? Gelijkwaardig en wederkerig De meeste gemeenten zijn positief over de relatie met de schoolbesturen. Dit geldt zowel voor de relatie met besturen primair onderwijs als voortgezet onderwijs. Ongeveer driekwart van de gemeenten vindt dat de relatie gelijkwaardig en wederkerig is (zie tabel 3). Met betrekking tot het voortgezet onderwijs is het beeld positiever dan in 2009; destijds vond 59% de relatie gelijkwaardig en wederkerig. Dit jaar is voor het eerst gevraagd naar de relatie met besturen in het middelbaar beroepsonderwijs (ROC s, AOC s en vakinstellingen). Twee derde van de gemeenten die overleggen met het middelbaar beroepsonderwijs vindt de onderlinge relatie gelijkwaardig en wederkerig. Ook de schoolbesturen zijn over het algemeen positief over de relatie met de gemeente. Van de schoolbesturen PO vindt 78% de relatie gelijkwaardig en wederkerig, van de schoolbesturen VO 87%. Voor zover de relatie niet gelijkwaardig is, vinden de gemeenten vaker dat ze zelf de overhand hebben (13%) dan de schoolbesturen PO (6%). Bij de schoolbesturen VO is het verschil kleiner: 10% van de gemeenten vindt dat ze zelf de overhand hebben, 8% vindt dat de VO-schoolbesturen meer inbreng hebben. Bij het overleg met de mbo-besturen menen gemeenten dat de instellingen vaker de overhand hebben (16%) dan de gemeente zelf (8%). Veranderingen in de relatie tussen gemeenten en schoolbesturen Aan de gemeenten is gevraagd of zij de indruk hebben dat de verhoudingen in het lokaal onderwijs- en jeugdbeleid de afgelopen vijf jaar zijn veranderd. De meeste gemeenten signaleren een positieve ontwikkeling: de verhoudingen zijn gelijkwaardiger geworden (zie tabel 4). Tabel 3 Percentage gemeenten dat de relatie met schoolbesturen gelijkwaardig en wederkerig vindt. Sector schoolbestuur Jaar 2009 % gemeenten 2010 % gemeenten Schoolbesturen primair onderwijs 80% 78% Schoolbesturen voortgezet onderwijs 59% 74% Besturen middelbaar beroepsonderwijs (ROC, AOC, vakinstelling) 68% 12

15 [STAND VAN ZAKEN LEA] Tabel 4 Mate waarin de relatie tussen gemeenten en schoolbesturen de afgelopen vijf jaar is veranderd, volgens gemeenten Verhoudingen veranderd Nee, niet veranderd 35% Ja, minder gelijkwaardig 6% Ja, iets gelijkwaardiger 36% Belang van afspraken volgens de schoolbesturen Aan de schoolbesturen is gevraagd welk belang zij hechten aan de afspraken met de gemeenten. De meerderheid is overtuigd van dit belang. Van de schoolbesturen primair onderwijs vindt 85% de afspraken met de gemeente belangrijk of zeer belangrijk. Bij het voortgezet onderwijs ligt dit percentage iets lager (71%). Ja, veel gelijkwaardiger 23% De komst van een nieuwe wethouder naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen voorjaar 2010 heeft in een kwart van de gemeenten geleid tot een verandering van het bestuurlijk overleg. De meest genoemde veranderingen zijn dat het overleg meer op samenwerking is gericht, meer gefocust of ingeperkt en dat het overleg ambitieuzer is geworden. 13

16 14

17 3 PARTNERS EN THEMA S Welke partijen zijn betrokken bij het LEA-overleg? In hoeverre zijn de partners tevreden over de kwaliteit van dit overleg? Welke inhoudelijke invulling geven de LEA-partners aan de Lokale Educatieve Agenda? 3.1 De partners Het bestuurlijk overleg tussen gemeenten en schoolbesturen heeft sinds 2007 steeds meer een structureel karakter gekregen. Uit het vorige hoofdstuk bleek al dat bijna alle gemeenten overleg voeren met schoolbesturen, meestal in de nieuwe verhoudingen op basis van gelijkwaardigheid en gezamenlijkheid. De gemeenten betrekken de schoolbesturen van het primair onderwijs structureel bij het LEA-overleg en bij tweederde van de gemeenten maken ook de schoolbesturen van het voortgezet onderwijs deel uit van de LEA. In wat mindere mate zijn de schoolbesturen van het middelbaar beroeps - onderwijs (ROC, AOC en vakinstellingen) een LEA-partner; in ongeveer een kwart van de gemeenten maken zij standaard deel uit van het bestuurlijk LEA-overleg (zie tabel 5). De mboinstellingen zitten vooral aan de gesprekstafel bij de middelgrote en grote gemeenten. Naast schoolbesturen zijn ook andere LEA-partners betrokken bij het bestuurlijk overleg. In 2010 zitten in meer dan driekwart van de gemeenten de besturen van peuterspeelzalen aan de LEA-onderhandelingstafel en bij driekwart van de gemeenten de besturen van kinderopvanginstellingen. De Jeugdgezondsheidszorg (GG&GD, Bureau jeugdzorg en de Thuiszorg) is in bijna de helft van de gemeenten betrokken en de welzijnsinstellingen zijn in een derde van de gemeenten betrokken. In het kader Tabel 5 Partijen die zijn betrokken bij de LEA, volgens gemeenten Partijen Schoolbesturen primair onderwijs 99% Schoolbesturen voortgezet onderwijs 67% Scholen/schoolbesturen mbo 23% Besturen van peuterspeelzalen 82% Besturen van kinderdagverblijven 75% Jeugd(gezondheids) zorg 46% Welzijnsinstellingen 35% Bibliotheken 20% Andere partijen 15% van onder andere taalbeleid nemen bibliotheken in een vijfde van de gemeenten deel aan het bestuurlijk overleg. In 15% van de gemeenten nemen nog aanvullende partners deel aan het bestuurlijk overleg, zoals de politie, school - begeleidingsdienst, (samenwerkingsverbanden) speciaal onderwijs en zorggerelateerde instellingen (logopedie, huisarts). 15

18 [DE LOKALE EDUCATIEVE JAARAGENDA 2010] Tevredenheid partners over het LEA-overleg De helft van de gemeenten, iets minder dan voorgaande jaren, is tevreden tot zeer tevreden over het bestuurlijke LEA-overleg. Deze gemeenten vinden dat het overleg gestructureerd verloopt, dat er sprake is van wederzijds vertrouwen en dat er gezamenlijk goede afspraken gemaakt kunnen worden. Een derde is enigszins tevreden en een klein deel van de gemeenten (4%) is niet tevreden over het overleg. De gemeenten die niet of enigszins tevreden zijn over het overleg, zien nog veel verbeterpunten. Volgens hen komen de middelen en het initiatief nog teveel van de gemeente, dient er gestreefd te worden naar meer gezamenlijkheid en zou de focus nog meer op onderwijsinhoudelijke onderwerpen moeten komen te liggen. wisselt per gemeente en een kwart van de besturen is over het algemeen ontevreden over het bestuurlijk overleg. De kritische school - besturen merken op dat de kennis en vaardig - heden van ambtenaren wisselend zijn, onderwijsthema s bij gemeenten versnipperd zijn belegd en dat gemaakte afspraken vaak beheersmatig zijn en weinig inhoudelijk. Ook geven schoolbesturen aan dat de personele wisselingen bij de gemeenten de kwaliteit en voortgang van het LEA-overleg geen goed doen. Er zijn geen verschillen gevonden tussen PO- en VO-schoolbesturen. Meer dan de helft van de schoolbesturen is over het algemeen tevreden over de kwaliteit van het LEA- overleg (zie tabel 7). Er is volgens deze schoolbesturen sprake van een open sfeer, partnerschap en een duidelijke agenda, die een goede basis vormen voor samenwerking. Een deel (19%) van de besturen geeft aan dat dit Tabel 6 Tevreden van gemeenten over overleg met schoolbesturen Tevredenheid van gemeenten Jaar Niet/enigszins tevreden 31% 28% 29% 31% 38% (zeer) Tevreden 59% 67% 64% 64% 51% Weet niet/geen structureel overleg 11% 5% 8% 6% 2% Tabel 7 Tevreden van schoolbesturen over overleg met gemeente(n) Tevredenheid van schoolbesturen Jaar Over het algemeen tevreden 51% 56% Dat wisselt per gemeente 29% 19% Over het algemeen ontevreden 20% 25% 16

19 [PARTNERS EN THEMA S] 3.2 Thema s op de LEA Klassieke en verrijkingsthema s Er kan een onderscheid worden gemaakt tussen klassieke LEA-thema s en verrijkings - thema s op de LEA. Onder de klassieke thema s worden de verplichte overlegthema s geschaard en de thema s die in 2009 in meer dan de helft van de gemeenten onderdeel zijn van de LEA. Sommige gemeenten kiezen er voor om daarnaast ook andere thema s op de LEA te zetten, bijvoorbeeld omdat deze gemeenten te maken hebben met specifieke problematiek, of omdat deze thema s passen bij het profiel van de gemeente. Dergelijke thema s worden gerekend tot de verrijkingsthema s. In 2009 stonden deze thema s in minder dan de helft van de gemeenten op de LEA. Klassieke LEA-thema s Gemeenten die de opstartfase van de LEA achter de rug hebben, is gevraagd welke klassieke- en verrijkingsthema s zij op de Lokale Educatieve Agenda hebben staan (Tabel 8a en 8b). Vrijwel alle gemeenten hebben voor- en vroegschoolse educatie op de agenda staan; zij zijn wettelijk verantwoordelijk voor het voorschoolse deel en de doorgaande lijn binnen VVE. Net als in 2009 heeft de overgrote meerderheid van de gemeenten doorlopende leerlijnen en zorg in en om de school in de LEA opgenomen. Ook de brede school en Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) blijven belangrijke thema s op de LEA. De thema s segregatie tegengaan en integratie bevorderen staan ondanks het verplichte karakter net als vorig jaar bij slechts een kwart van de gemeenten op de agenda. Aan schoolbesturen is gevraagd in hoeverre men belang hecht aan deze klassieke thema s en in welke mate er al overlegd wordt met gemeenten over deze thema s. Schoolbesturen hechten veel waarde aan VVE en CJG. Over deze thema s wordt ook het meest overlegd volgens de schoolbesturen. Verder hechten schoolbesturen in hoge mate aan de thema s brede school (vooral het PO), zorg en Passend Onderwijs. Hierover wordt al in aanzienlijke mate overlegd met gemeenten. Schoolbesturen PO vinden zorg een nog belangrijker thema dan schoolbesturen VO. Het minst belang wordt gehecht aan doorlopende leerlijnen en doorstroom PO-VO. Opmerkelijk, want volgens veel gemeenten zijn de doorlopende leerlijnen een LEA-thema. Tabel 8a Klassieke thema s op de Lokale Educatieve Agenda van gemeenten Klassieke thema s Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) Verrijkingsthema s Jaar % 95% Doorlopende leerlijnen 75% 87% Zorg in en om de school (bv ZAT) Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) 78% 84% 54% 78% Brede school 70% 77% Onderwijshuisvesting 53% 66% Passend onderwijs 50% 64% Doorstroom PO-VO 52% 55% Segregatie 28% 25% Integratie (allochtoon/ autochtoon) 27% 22% Bij de verrijkingsthema s van 2009 komt een aantal thema s in 2010 boven de 50% grens. Waarschijnlijk als gevolg van de wet OKE die per augustus 2010 is ingevoerd, is het thema samenwerking tussen peuterspeelzalen en kinder - opvang in veel meer gemeenten op de LEA gezet dan in Ook de thema s taalbeleid, voor - 17

20 [DE LOKALE EDUCATIEVE JAARAGENDA 2010] Tabel 8b Verrijkingsthema s op de Lokale Educatieve Agenda van gemeenten Verrijkingsthema s Jaar Samenwerking peuterspeelzalen en kinderopvang % 75% Taalbeleid 47% 63% Voortijdig schoolverlaten (VSV) Veiligheid in en om de school 36% 63% 46% 57% Sport en bewegen 35% 51% Cultuureducatie 28% 47% Buitenschoolse opvang 22% 45% Leesbevordering/(school)bib liotheken Aansluiting onderwijsarbeidsmarkt Onderwijskwaliteit/zwakke scholen - 40% 23% 27% 15% 26% tijdig schoolverlaten, veiligheid in en om de school en sport en bewegen worden nu elk door meer dan de helft van de gemeenten besproken in het kader van de LEA. Dit zijn dus belangrijke thema s voor het bestuurlijk overleg geworden. Verder is er een toenemende aandacht voor cultuureducatie, buitenschoolse opvang en onderwijskwaliteit. Een vijfde van de gemeenten benoemt andere thema s die aan de agenda zijn toegevoegd, zoals de aanpak van jeugdoverlast/preventief jeugdbeleid, armoedepreventie en ouder - betrokkenheid. Van de verrijkingsthema s hechten school - besturen zeer veel waarde aan veiligheid in en om scholen en aan aanpak voortijdig school - verlaten. Verder hecht men veel waarde aan de thema s sport en bewegen, cultuureducatie, samenwerking peuterspeelzalen en kinderdagverblijven en buitenschoolse opvang. De minste waarde hechten de besturen aan het bespreken van de thema s onderwijskwaliteit (in het VO nog minder dan in het PO) en doorstroom vmbombo. Doorstroom vmbo-mbo 18% 22% Natuur, milieu en duurzaamheid 16% Burgerschap 15% Opvang minderjarige asielzoekers en nieuwkomers 7% 15% Iets anders 20% 21% 18

21 4 LEA EN ONDERWIJSHUISVESTING In hoeverre is het thema onderwijshuisvesting geïntegreerd in het LEA-overleg en hoe tevreden zijn gemeenten en schoolbesturen over de kwaliteit van het onderwijshuisvestingsoverleg? Onderwijshuisvesting op de LEA Al vanaf de nulmeting in 2006 wordt aan gemeenten gevraagd of onderwijshuisvesting een thema is dat in het LEA-overleg aan bod komt. 60% 58% 53% 66% * in 2007 is deze vraag niet gesteld Figuur 2: Onderwijshuisvesting als thema op de LEA volgens gemeenten We zien bij iedere meting dat in ongeveer 60% van alle gemeenten onderwijshuisvesting een thema is dat op de LEA staat. Opvallend aan de cijfers van 2010 is dat bij bijna alle grote gemeenten ( inwoners) onderwijshuisvesting op de LEA staat (85%), terwijl dit bij de zeer grote gemeenten ( inwoners) in veel mindere mate het geval is (46%). Vanaf 2008 wordt gevraagd of het overleg over onderwijshuisvesting geïntegreerd is in het LEAoverleg. Net als in voorgaande jaren blijkt dat de helft van de gemeenten overleg over onderwijshuisvesting apart voert. Iets minder dan een kwart heeft het onderwijshuisvestingsoverleg geïntegreerd in de LEA en iets meer dan een kwart voert zowel apart als aan de LEA-tafel overleg over onderwijshuisvesting. Ook hier valt op dat in 2010 relatief veel grote gemeenten ( inwoners) de onderwijshuisvesting in het LEA-overleg bespreken en dat zeer grote gemeenten vaker aangeven dit apart te voeren. Tabel 9: Wijze van overleg over huisvesting, volgens gemeenten Wijze van overleg huisvesting Jaar Apart 48% 56% 51% Geïntegreerd in LEA 35% 21% 22% In LEA en apart 17% 23% 27% Een aanzienlijk deel van gemeenten en schoolbesturen verwacht dat er op korte termijn bezuinigd gaat worden op onderwijshuisvesting (zie ook hoofdstuk 5). 19

22 Kwaliteit onderwijshuisvestingsoverleg Aan zowel gemeenten als schoolbesturen is gevraagd hoe zij de kwaliteit van het onderwijshuisvestingsoverleg beoordelen op de volgende twee aspecten: resultaat en mate van wederzijdse instemming. Met andere woorden, leidt het overleg ergens toe en gebeurt dit op basis van goed gezamenlijk overleg. Kwaliteitsaspect resultaat Slechts 2% van de gemeenten geeft aan dat er onvoldoende resultaat wordt bereikt met het onderwijshuisvestingsoverleg. Bij school - besturen is dit percentage veel hoger, namelijk 23%. Bij VO-schoolbesturen is de ontevredenheid groter dan bij PO-schoolbesturen. Ruim de helft van de gemeenten beoordeelt het behaalde resultaat als goed (56%), een derde meent dat het resultaat voldoende is. Bij schoolbesturen is dit precies andersom: 44% vindt het resultaat voldoende en 28% vindt het goed. Kortom, gemeenten zijn in veel grotere mate tevreden over de resultaten die bereikt worden met het onderwijshuisvestingsoverleg dan school - besturen. Kwaliteitsaspect wederzijdse instemming Hetzelfde beeld als bij het kwaliteitsaspect resultaat komt terug bij het kwaliteitsaspect wederzijdse instemming. Ruim de helft van de gemeenten vindt de mate van wederzijdse instemming goed en ruim een derde vindt het voldoende. Slechts 3% vindt het onvoldoende. Bij schoolbesturen vindt wederom bijna een kwart (22%) de mate van wederzijdse instemming onvoldoende, bijna de helft beoordeelt dit als voldoende en een kwart als goed. Ook hier zijn VO-schoolbesturen kritischer dan PO-school - besturen. Over het overleg kan dus worden geconcludeerd dat het door gemeenten en schoolbesturen verschillend wordt beoordeeld. Binnen de verschillende gemeentegrootte zijn de zeer grote gemeenten iets minder positief dan de andere gemeenten: ze geven op beide kwaliteitsaspecten vaker een score voldoende en minder vaak de score goed. Knelpunten Het verschil in beleving tussen gemeenten en schoolbesturen over de kwaliteit van het huisvestingsoverleg wordt bevestigd door de ervaren knelpunten. Enkele veelvoorkomende knelpunten uit voorgaande onderzoeken zijn voorgelegd aan zowel gemeenten als schoolbesturen. Tabel 10: Ervaren knelpunten bij onderwijshuisvestingsoverleg, volgens gemeenten en schoolbesturen Knelpunten Bestuurlijke partner gemeenten schoolbesturen Discussie over financiën 35% 43% Gebrek aan visie en beleid 15% 40% Traag besluitvormingsproces Gebrek aan wederzijds vertrouwen 14% 56% 10% 8% Geen knelpunten 46% 23% Een derde van de gemeenten ervaart discussie over financiën als knelpunt, andere knelpunten komen bij een klein deel van de gemeenten voor. Bij zeer grote gemeenten spelen de knelpunten gebrek aan wederzijds vertrouwen en discussie over financiën vaker dan bij andere gemeenten. Schoolbesturen ervaren in veel grotere mate knelpunten dan gemeenten. Ruim de helft heeft last van een traag besluitvormingsproces en zo n 40% noemt als knelpunten de discussie over financiën en het gebrek aan visie en beleid. Er zijn geen noemenswaardige verschillen tussen PO- en VO-schoolbesturen. 20

23 [LEA EN ONDERWIJSHUISVESTING] Tenslotte is de volgende stelling 1 voorgelegd: De kwaliteit van onderwijshuisvesting staat het behalen van onze LEA-doelstellingen in de weg. Slechts 3% van de gemeenten meent dat de (niet optimale) kwaliteit van onderwijshuis - vesting het behalen van de LEA-doelstellingen in de weg staat. Schoolbesturen zijn kritischer; drie van de tien besturen vinden dat het behalen van de LEA-doelstellingen belemmerd wordt door de kwaliteit van de onderwijshuisvesting. Dit geldt in gelijke mate voor PO en VO-schoolbesturen. 1 In de LEA enquête zijn meer stellingen voorgelegd en is ook dieper ingegaan op het vraagstuk doordecentraliseren en de rol van de gemeente bij onderwijshuisvesting. Resultaten van deze vragen verschijnen voorjaar 2011 in de publicatie Bouwen om inhoud, LEA en huisvesting van Oberon. 21

24 22

25 5 FINANCIËN In voorgaande edities van de Jaaragenda LEA bleek steevast dat de financiën een knelpunt vormen in het LEA-overleg. Om deze reden hebben we dit jaar extra aandacht aan dit aspect besteed. Mede ook om zicht te krijgen op de gevolgen van de bezuinigingen voor LEA-thema s en het LEA-overleg. Voorgenomen bezuinigingen Aan gemeenten is gevraagd of zij plannen hebben om binnen twee jaar de gemeentelijke middelen die beschikbaar zijn voor de LEA-uitvoering te verminderen. Een aanzienlijk deel van de gemeenten verwacht te gaan bezuinigen (zie tabel 11). In de helft van de gemeenten is het nog niet duidelijk of er wordt bezuinigd. Er zijn hierbij geen verschillen naar gemeentegrootte. Tabel 11: Bezuinigingsplannen voor uitvoering LEA, volgens gemeenten Bezuinigingsplannen Ja, zeker 21% Misschien/wordt over nagedacht/ niet bekend 50% Nee 28% Vervolgens is aan zowel gemeenten als schoolbesturen gevraagd op welke beleidsthema s er bezuinigingen te verwachten zijn. Allereerst valt op dat schoolbesturen in veel grotere mate bezuinigingen verwachten dan gemeenten. Van de volgende thema s wordt verwacht dat ze in aanmerking komen voor Tabel 12 Beleidsthema s waarop naar verwachting bezuinigd gaat worden, volgens gemeenten en schoolbesturen Beleidsthema waarop wordt bezuinigd Bestuurlijke partner bezuinigingen: VVE, onderwijshuisvesting, brede scholen en zorg in en om scholen. Dit zijn ook thema s die veel worden genoemd onder de categorie iets anders, namelijk: passend onder- gemeenten schoolbesturen VVE 25% 31% Onderwijshuisvesting 18% 56% Brede school 18% 36% Zorg in en om scholen 11% 31% Centrum voor Jeugd en Gezin 8% 23% Voortijdig schoolverlaten 8% 8% Schakelklassen 5% 17% Alle beleidsterreinen 11% 16% Iets anders 25% 20% Valt niets over te zeggen 29% 12% 23

26 [DE LOKALE EDUCATIEVE JAARAGENDA 2010] wijs, onderwijsachterstanden, cultuur en sportvoorzieningen en schoolmaatschappelijk werk. Er zijn geen verschillen naar gemeentegrootte. PO-schoolbesturen voorzien meer dan VOschoolbesturen bezuinigingen op VVE en brede school. VO-schoolbesturen voorzien meer dan PO-schoolbesturen bezuinigingen op zorg en CJG. Op basis van het bovenstaande kan verwacht worden dat financiën een belangrijk gespreksonderwerp is in het bestuurlijk overleg, mede door de voorgenomen bezuinigingen. Het bestuurlijk overleg dient uiteraard vooral over de inhoud te gaan, maar financiële mogelijkheden hierbij spelen ook een rol. Er is aan zowel gemeenten als schoolbesturen gevraagd in welke mate het binnen het bestuurlijk overleg van de LEA over de financiën gaat. Uit tabel 13 blijkt dat zowel gemeenten als schoolbesturen in meerderheid erkennen dat het in het bestuurlijk overleg (zeer) regelmatig over de financiën gaat. PO-schoolbesturen vinden dit vaker dan VO-schoolbesturen. Inzet Rijksmiddelen Tabel 13 Mate waarin het over financiën gaat in het LEA-overleg, volgens gemeenten en schoolbesturen Mate LEA over financiën Bestuurlijke partner % gemeenten % schoolbesturen Zeer regelmatig 16% 16% Gemeenten ontvangen geoormerkte 2 onderwijsachterstandenmiddelen die zij behoren in te zetten om onderwijsachterstanden te bestrijden, vooral voor voorschoolse educatie en schakelklassen. Verder heeft het Rijk met de VNG afspraken gemaakt dat gemeenten ook eigen middelen inzetten die men via het gemeentefonds ontvangt (zie Bestuursakkoord juni 2007 en convenant Rijk en VNG van april 2008). Van de gemeenten die OAB-middelen ontvangen (31% ontvangt deze vanwege te weinig achterstandsleerlingen niet) vindt de helft (49%) dat deze middelen toereikend zijn, 4% houdt zelfs geld over. Daarnaast meent 15% dat de middelen net niet toereikend zijn en ruim een kwart (27%) vindt de middelen bij lange na niet toereikend. Zeer grote en kleine gemeenten die middelen ontvangen, menen vaker dat het huidige OAB-budget ontoereikend is dan middelgrote en grote gemeenten. Circa twee van de drie gemeenten zegt zelf middelen in te zetten vanuit het gemeentefonds voor voorschoolse educatie (VVE). Hierbij is geen verschil naar gemeentegrootte. Gemeenten voeren dus in meerderheid de afspraken uit zoals gemaakt door Rijk en VNG. Eén op de drie gemeenten staat positief tegenover het kabinetsplan om via dwang en drang meer jonge kinderen toe te leiden naar VVE met een voorgenomen extra investering van 50 miljoen. Een derde staat hier nog neutraal tegenover en 18% staat hier negatief tegenover. De overige 12% heeft hierover nog geen mening. Voorstanders wijzen op het nut van een zo hoog mogelijk bereik onder doelgroepkinderen, zodat ze zonder achterstand kunnen beginnen aan hun schoolcarrière. Tegenstanders hebben vooral moeite met dwang, aangezien de keuze - vrijheid van ouders in het geding komt en het een negatieve manier is om taalstimulering onder de aandacht te brengen. Regelmatig 43% 52% Af en toe 32% 26% Zelden of nooit 9% 6% 2 M.u.v. de GSB gemeenten die tot 1 januari 2011 de middelen via het gemeentefonds ontvangen. 24

27 6 REGIONAAL OVERLEG Op lokaal niveau overleggen bijna alle gemeenten met schoolbesturen op een LEA-manier (zie hoofdstuk 2). Sommige thema s overstijgen echter het lokale niveau en kunnen in principe ook regionaal opgepakt worden. Hoeveel gemeenten voeren regionaal overleg? Over welke thema s overlegt men en wie zijn daarbij betrokken? Hoeveel gemeenten doen dit aan de hand van een Regionale Educatieve Agenda (REA)? Regionale overlegthema s Nederland kent ten aanzien van de aanpak voortijdig schoolverlaten 39 RMC-regio s, waarbij voor iedere regio één contactgemeente bestaat. Deze contactgemeente wordt geacht op regionaal niveau afstemming te zoeken met andere gemeenten over de aanpak en registratie van voortijdig schoolverlaters. Dit thema wordt dus per definitie in regionaal verband opgepakt. In totaal zegt 16% van de gemeenten alleen over het thema voortijdig schoolverlaten te overleggen tijdens het regionaal overleg. Meer dan de helft (60%) van de gemeenten overlegt ook over andere thema s op regionaal niveau. Dit komt redelijk overeen met de situatie vorig jaar. Er zijn geen verschillen naar gemeentegrootte. Tabel 14 laat de thema s zien waarover men in 2010 op regionaal niveau spreekt. Zorg in het voortgezet onderwijs is een belangrijk regionaal thema. Bij meer dan 60% van de gemeenten staat dit thema op de agenda van het regionaal overleg. In vergelijking met 2009, toen zorg in het voortgezet onderwijs bij 27% van de gemeenten op de agenda stond, is dit thema flink gestegen als regionaal gespreksonderwerp. Daarnaast blijft ook in 2010 de samenwerking tussen het voortgezet onderwijs en jeugdvoorzieningen een belangrijk regionaal thema. Tot slot spreekt men in ongeveer een derde van het regionale Tabel 14 Thema s in het regionale overleg over onderwijs- en jeugdbeleid, volgens gemeenten Thema s regionaal overleg Zorg in het vo 60% Samenwerking vo en jeugd - voorzieningen Leerlingstromen en/of onderwijs - aanbod 43% 39% Aansluiting vmbo-mbo 36% Aansluiting po-vo 35% Schoolbegeleiding 35% Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) 13% Opvang minderjarige asielzoekers en nieuwkomers Spreiding van achterstandsleerlingen of allochtone/autochtone leerlingen 8% 3% 25

28 [DE LOKALE EDUCATIEVE JAARAGENDA 2010] overleg over leerling stromen en/of het onderwijsaanbod, de aansluiting tussen po-vo en vmbo-mbo en over schoolbegeleiding. Partners in het regionaal overleg Met name het voortgezet onderwijs is voor gemeenten een regionale partner (56%). Ook het primair onderwijs (46%) en het middelbaar beroepsonderwijs (43%) zijn regelmatig betrokken bij het regionale overleg. Verder is de jeugd(gezondheids)zorg een vaak geziene partner (42%). In mindere mate zijn welzijns - instellingen, besturen voor de kinderopvang, besturen voor de peuterspeelzaal en bibliotheken betrokken. Van de schoolbesturen geeft 35% aan bij regionaal overleg betrokken te zijn dat niet alleen gericht is op voortijdig schoolverlaten. Ook hier is het aandeel vanuit het voortgezet onderwijs hoger dan het primair onderwijs. De helft van de schoolbesturen voor het voortgezet onderwijs participeert in regionaal overleg tegenover een derde van de schoolbesturen voor het primair Tabel 15 Regionale overlegpartners, volgens gemeenten Partners in het regionaal overleg Scholen/schoolbesturen voortgezet onderwijs Scholen/schoolbesturen primair onderwijs Scholen/schoolbesturen middelbaar beroepsonderwijs 56% 46% 43% Jeugd(gezondheids)zorg 42% Welzijnsinstellingen 22% Besturen kinderopvang 11% Besturen peuterspeelzaal 10% onderwijs. Gezien de grotere regiofunctie van middelbare scholen is dit niet verwonderlijk. Regionale Educatieve Agenda Regionale afspraken lijken steeds belangrijker te worden. Zoals lokale afspraken worden vast - gelegd in een LEA, kunnen regionale afspraken in een Regionale Educatieve Agenda (REA) worden vastgelegd. In deze publicatie geven we voor het eerst weer hoeveel gemeenten met school - besturen overleggen op basis van een REA, waarbij gezamenlijkheid en gelijkwaardigheid tussen gemeenten en schoolbesturen centraal staat. Het overgrote merendeel van gemeenten en schoolbesturen voert het regionale overleg (nog) niet op basis van een REA. Van de 21% gemeenten waarbij wel sprake is van een REA, is 8% zover dat de REA ook daadwerkelijk in uitvoering is. Tabel 16 De stand van zaken rond de Regionale Educatieve Agenda (REA), volgens gemeenten en schoolbesturen Fase REA Bestuurlijke partner gemeenten schoolbesturen Nee, geen REA 68% 68% Nee, geen REA maar dat zijn we wel van plan Ja, de REA bevindt zich in de opstartfase Ja, er is overleg geweest en er zijn thema s gekozen Ja, er zijn concrete afspraken gemaakt 11% 8% 5% 12% 7% 5% 1% 4% Ja, de REA is in uitvoering 8% 2% Bibliotheken 3% Alleen gemeentelijke partners 15% Andere partners 23% 26

29 27

30 28 [DE LOKALE EDUCATIEVE JAARAGENDA 2010]

31 Colofon Tekst en samenstelling Marco Zuidam, Inge Visser, Maiju Jongeneel en Anne Luc van der Vegt. Vormgeving Cas de Vries, Dvada, Utrecht Fotografie Sijmen Hendriks Druk Drukkerij Badoux, Houten Deze uitgave maakt deel uit van het landelijke LEA-ondersteunings traject en is financieel mogelijk gemaakt door het Ministerie van OCW. ISBN Utrecht, december Oberon Niets van deze uitgave mag verveelvoudigd worden, op wat voor wijze dan ook, of opgeslagen worden in een gegevensbestand zonder voorafgaande schriftelijke toestemming

32 onderzoek & advies postbus bk utrecht tel. : fax : info@oberon.eu internet :