de verantwoordelijkheid van deze uitvoering vanaf z januari naar de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling

Transcriptie

1 gemeente Eindhoven Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Raadsbijlage nummer 66 Inboeknummer oa]ooxxgg Beslisdatum BikW S maart 2002 Dossiernummer axo.sro Raadsbijlage Voorstel tot het uitvoeren van de Wet Inburgering Nieuwkomers huisvesten bij het Regionaal Opleidingen Centrum en de verantwoordelijkheid van deze uitvoering vanaf z januari 2002 over te hevelen van de dienst Werk, Zorg en Inkomen naar de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling 1 Inleiding Eind 1998 trad de Wet Inburgering Nieuwkomers (WIN) in werking. De dienst Werk, Zorg en Inkomen (destijds de dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid) werd verantwoordelijk voor de uitvoering van de wet. De beleidsmatige component van de uitvoeringspraktijk van de unit Opvang en inburgering Nieuwkomers (OIN) is de verantwoordelijkheid van de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling. De clientengroep van de WIN bestaat voor 15 a 209o uit Abw-uitkeringsgerechtigden. Het andere (overgrote) deel heeft geen relatie met de dienst Werk, Zorg en Inkomen. In het traject dat de unit OIN aan de (meeste) nieuwkomers aanbiedt is de educatieve component verreweg het belangrijkst. Aan dit educatieve traject wordt - in opdracht van de gemeente - invulling gegeven door het RegionaalOpleidingen Centrum te Eindhoven (ROC). De zogenaamde maatschappelijke begeleiding is uitbesteed aan een drietal Eindhovense instellingen. In het recente verleden zijn door zowel de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling, de dienst Werk, Zorg en Inkomen (unit OIN) en het ROC gesprekken gevoerd over verbetering van de samenwerking, waarbij de belangrijke uitwisseling van informatie een kernpunt vormde. 2 Probleemstelling De huidige inrichting van het aanbod aan nieuwkomers is, in relatie tot het totaalpakket van dienstverlening aan deze doelgroep, niet efficient en niet klantvriendelijk. Een "nieuwkomer" heeft momenteel met een vijftal organisaties van doen: Burgerzaken (inschrijving en aanvraag verblijfsstatus), de Vreemdelingendienst (afhandeling aanvraag verblijfstatus), de unit OIN (aanmelding, onderzoek en traject van inburgering), het ROC (educatief traject -> NT2, maatschappij orientatie, beroepenorientatie) en de instelling voor maatschappelijke begeleiding. Degenen, die een baan moeten of willen zoeken hebben bovendien nog een relatie met arbeidsvoorziening. Ga er maar aan staan als nieuwkomer... De scheiding van beleid en uitvoering met betrekking tot de WIN, verdeeld over de diensten Maatschappelijke Ontwikkeling en Werk, Zorg en Inkomen, is in de uitvoeringspraktijk niet efficient.

2 Raadsbijlage nummer S6 3 Maatschappelijke effecten en het meetpunt voor succes 1 Een andere, betere inrichting van het aanbod aan nieuwkomers met een optimale afstemming tussen de voornaamste ketenpartner (gemeente en ROC) leidt voor de nieuwkomers tot meer transparantie en duidelijkheid en voor de onderscheiden medewerkers aan het traject tot meer efficiency en kwaliteit. 2 Herpositionering van de uitvoering van de WIN in de organisatie van de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling schept een belangrijke voorwaarde om beleid, uitvoering en verantwoording beter en efficienter op elkaar af te stemmen. 3 Meetpunt voor succes: een soepeler en probleemlozer uitvoering van de WIN, zowel voor nieuwkomers als voor de aanbieders van het traject; een hogere kwaliteit van het eindproduct. 4 Wijze van aanpak / oplossingsrichting De dienst Werk, Zorg en Inkomen heeft in 1999/2000 veel aandacht besteed aan de bedrijfsmatigheid van de uitvoering van de WIN. De betreffende organisatie-eenheid (unit OIN) is in het huidige stadium van haar ontwikkeling toe aan een kwalitatieve optimalisering van de uitvoeringspraktijk. Er ligt nu met name de uitdaging om verbeteringen aan te brengen in de versnippering van het totale nieuwkomersaanbod. Het is dus van belang daarin meer eenheid/bundeling aan te brengen, te zoeken naar koppelingen van werkprocessen en op z n minst de samenwerking met de ketenpartners te vergroten. Het is in dat licht, waarin wij de hieronder volgende voorstellen formuleren. OIN/ROC. Plaatsing in een gebouw bevordert samenwerking. De basis voor een goede integratie binnen de Nederlandse samenleving ligt in een zo goed mogelijke beheersing van de Nederlandse taal. De taal wordt de nieuwkomer eigen gemaakt gedurende het educatief gedeelte (een jaar) van het traject. Om dit gedeelte optimaal te laten verlopen (aandacht voor problemen, voorkomen van uitval etc.) is al geruime tijd duidelijk, dat de communicatie tussen de unit OIN en het ROC erg belangrijk is. Toch is het juist deze communicatie die steeds onder druk staat en niet optimaal tot zijn recht komt. Een betere afstemming tussen alle betrokkenen zou de uitvoering en de clienten ten goede komen. In het recente verleden zijn hiertoe allerlei afspraken gemaakt, maar in de praktijk van alledag blijven er inefficilnties bestaan, zowel voor de uitvoerende medewerkers als voor de nieuwkomers. Gezien de intensieve betrokkenheid van zowel de unit OIN als het ROC bij de nieuwkomers en de daarmee gepaard gaande informatievloed die tussen beide organisaties moet worden uitgewisseld, ligt het voor de hand om de lijnen tussen de uitvoerenden kort te maken. Door de unit OIN fysiek over te hevelen naar het ROC, waardoor alle uitvoerenden in een gebouw komen te zitten, wordt een belangrijke voorwaarde geschapen voor een betere uitwisseling van informatie en voor het betrekken van de clienten daarbij. Voor de clienten is het gewoon "handig" om op dezelfde locatie met de verschillende disciplines afspraken te kunnen maken. Ook het ROC streeft een dergelijke samenwerking na. Het kan een geschikte ruimte beschikbaar stellen (naast de ruimte waar de ROC-cursistbegeleiders kantoor houden) waarbij de - gemeentelijke - identiteit van het bureau Nieuwkomers wordt gewaarborgd.

3 Raad sbij lage nummer S6 Een fysieke samenvoeging van de partners maakt het mogelijk de verschillende werkprocessen in het belang van de klant meer op elkaar af te stemmen. Bovendien biedt het de mogelijkheid om de afstemming van de administratieve processen te optimaliseren (mede in het belang van de verantwoording). Imagoprobleem voor nieuwkomers opgelost. Daarmee is meteen ook een belangrijk "imagoprobleem" opgelost. Immers, voor de nieuwkomers is het ROC "het gezicht" van het inburgeringstraject. Bij het ROC komen de nieuwkomers dagelijks om hun taallessen te volgen. Men heeft daardoor meer contacten met de onderwijsgevenden dan met de trajectbegeleiders van de unit OIN, die nu, in de gemeentelijke organisatie, ver weg van de belevingswereld van de nieuwkomers staan. Een trajectbegeleider komt op deze manier pas in beeld, als er problemen zijn. En dan nog moet men naar een ander deel van de stad om die te bespreken. De samenvoeging van docenten en trajectbegeleiders in een gebouw maakt het mogelijk preventiever te werken, adequater en vlugger in te grijpen, versterkt de communicatie tussen beide groepen uitvoerenden en maakt het voor nieuwkomers overzichtelijker en gemakkelijker. Belangrijk is wel dat de unit OIN binnen het ROC een duidelijk herkenbare eenheid blijft: de regisseur van de nieuwkomerstrajecten (met het ROC als ÃćâĆňâĂİ grootste ÃćâĆňâĂİ afnemer). Geen bestuurlijke positionering onder het ROC. Door betrokkenen is ook overwogen om de fysieke samenvoeging van de unit OIN en het ROC te koppelen aan een bestuurlijke. Voordeel daarvan zou zijn dat de aansturing van de uitvoering, door de gemeente en ROC contractueel vastgelegd, in een hand zou komen. Maar de nadelen van deze constructie wegen niet tegen dit voordeel op. Op de eerste plaats blijft de gemeente eindverantwoordelijk voor de uitvoering van de WIN. Het is daarom ook goed dat de aansturing van de uitvoering in gemeentelijke handen blijft. Ook het feit dat de uitbesteding van de educatieve trajecten, die weliswaar is gebaseerd op gedwongen winkelnering, gebaat is bij de garantie van een onafhankelijk oordeel, pleit voor een verantwoordingsscheiding tussen de uitvoering van de trajectbegeleiding en het educatief traject. Tegen een bestuurlijke positionering onder het ROC rijst ook een praktisch bezwaar, namelijk de noodzaak van toegang van de unit OIN tot de persoonsgegevens van het GBA. Het ROC krijgt geen toestemming tot inzage in het GBA. Transitie van de unit OIN van de dienst Werk, Zorg en Inkomen naar de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling. De beleidsmatige verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de WIN is nu neergelegd bij de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering ligt bij de dienst Werk, Zorg en Inkomen. Dit leidt in de praktijk tot inefficiency. Door deze scheiding ontstaan er vertragingen, miscommunicatie en onduidelijkheden en verschillen van inzicht over de aanpak. De transitie van het product opvang inburgering nieuwkomers naar de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling maakt lijnen korter en vereenvoudigt het samenspel tussen beleid, uitvoering en verantwoording met betrekking tot de WIN.

4 Raadsbijlage nummer S6 v 7Âż Zeker als ook de fysieke uitvoering van de WIN niet meer binnen de dienst Werk, Zorg en Inkomen plaatsvindt ligt het steeds minder voor de hand de uitvoeringsverantwoordelijkheid wel bij deze dienst neer te leggen. Daarom stellen wij u voor het product opvang inburgering nieuwkomers met ingang van 1 januari 2002 over te hevelen naar de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling. 5 Financiele gevolgen en risico s Dienst Werk, Zorg en Inkomen. Bij de overgang van het product opvang inburgering nieuwkomers komt het bedrag van ,93 (f ,00) zijnde de directe uitvoeringskosten, te vervallen. Doordat de dienst Werk, Zorg en Inkomen werkt met een productbegroting zullen de indirecte kosten aan de overige WZI-producten worden toegerekend. Naast het budget voor de uitvoeringskosten komt ook een bedrag van ,05 (f ,00) aan programmakosten (vergoeding reiskosten aan Nieuwkomers) te vervallen. Door deze wijziging in de uitvoering kan de formatie van de dienst Werk, Zorg en Inkomen met 7,8 formatieplaatsen worden verminderd. Deze reductie komt overeen met het genoemde budget. Naast de directe uitvoeringskosten worden de directe en indirecte werkplekkosten en overige facilitaire kosten (inclusief het daarbij horende budget) overgeheveld van de dienst Werk, Zorg en Inkomen naar de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling. Dit betreft ,57 (f ,00). Door de unit OIN wordt gebruik gemaakt van een specifiek software module. Deze module dient ten behoeve van de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling geãŕnstalleerd te worden. De licentiekosten ad 6 907,56 (f 2.000,00) per jaar alsmede het bijbehorende budget dient uit de begroting van de dienst Werk, Zorg en Inkomen te worden gehaald. Per saldo wordt aldus in totaal < 107,092,13 (f ,00) overgeheveld van de dienst Werk, Zorg en Inkomen naar de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling. Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling. Door de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling is naar huidige inzichten een realistische kostenbegroting opgesteld voor de exploitatie van het bureau Nieuwkomers van ,40 (f ,00), bestaande uit de volgende componenten: ,58 (f ,00) personeelsbudget (direct en indirect); ,46 (f ,00) programmakosten (reiskosten); ,31 (f 308,000,00) directe werkplekkosten; ,03 (f ,00) indirecte werkplekkosten; 4.084,02 (f 9.000,00) automatiseringskosten. Het personeelsbudget komt overeen met een formatie van 11,05 formatieplaatsen. Daarnaast is een krediet benodigd voor de aanschaf en vervanging van applicaties en verhuiskosten ad ,52 (f ,00) met een jaarlast van ,26 (f ,00). De totale jaarlijkse kostenbegroting van het bureau OIN bij de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling komt daarmee op ,66 (f ,00). Na eliminatie van de thans geraamde bijdrage van de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling aan de dienst Werk, Zorg en Inkomen ad ,05 (f ,00) en met inacht-

5 Raadsbij lage nummer S6 neming van een overheveling van E ,13 (f ,00) van de dienst Werk, Zorg en Inkomen aan de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling resteert een ongedekt verschil van ,48 (f ,00) voor de exploitatie van het bureau dat met name wordt veroorzaakt door de onlosmakelijke overheadkosten en de decentrale huisvesting. Dekkingsvoorstel. De financiering van het Rijk voor de opvang van nieuwkomers geschiedt op voorschotbasis en is gebaseerd op enerzijds het aantal nieuwkomers en anderzijds het aantal wooneenheden. Na afloop vindt jaarlijks afrekening plaats op basis van de daadwerkelijk gerealiseerde kwantiteiten. Bijkomend aspect in deze wijze van financiering is dat voor het Rijk de gerealiseerde kwantiteiten van dit jaar (jaar N) bepalend zijn voor de te verwachten vergoeding over twee jaar (N+2). De afrekening van de laatste twee jaar heeft geresulteerd in een gereserveerd overschot wat in het kader van de gehanteerde afrekensystematiek, afhankelijk van de ontwikkeling van de kwantiteiten, mogelijk noodzakelijk is voor toekomstige afrekeningen met het Rijk. De ruimte in de rijksbijdragen van de laatste jaren biedt echter naar verwachting momenteel voldoende ruimte om de ongedekte exploitatielasten van het bureau af te dekken. Dit impliceert echter bovengenoemd risico. Voorgesteld wordt om, met onderkenning van voornoemd risico, het jaarlijks ongedekt exploitatietekort ad ,48 (f ,00) te dekken uit de momenteel bestaande ruimte op de rijksbijdrage. Voor zowel de ontwikkeling van de werkelijke kosten van het bureau als de ontwikkeling van de kwantiteiten, welke bepalend zijn voor de toekomstige rijksbijdrage, wordt een intensieve monitoring opgestart om zodoende tijdig eventueel toekomstige tekorten c.q. risico s te kunnen signaleren. De begrotingswijzigingen liggen voor u ter inzage. Gelet op de krappe invoeringsdatum zal de implementatie van de organisatieverandering, vooruitlopend op de formele besluitvorming door de raad, plaatsvinden. 6 Resultaten van overleg / inspraak Met de directie van het ROC is over een eventuele overgang gesproken. Het ROC, zowel directie als medewerkers, staan positief tegenover een fysieke samenvoeging. Dat geldt ook voor de medewerkers van de unit OIN van de dienst Werk, Zorg en Inkomen. Zij scharen zich zonder voorbehoud achter het voorstel. Het voorstel is bovendien inhoudelijk getoetst bij de Taskforce Inburgering Nieuwkomers (sinds medio 2000 in opdracht van de Ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en Sociale Zaken en Werkgelegenheid actief ter ondersteuning van de verbetering van het inburgeringsproces in Nederland). Daar werd positief op het idee gereageerd. In meerdere steden zoekt men naar verbeteringsmogelijkheden van de WIN-uitvoering. De Taskforce wil dit Eindhovens initiatief graag ondersteunen, volgen en als optie voorleggen aan andere gemeenten. Er heeft inmiddels een informatief overleg plaatsgevonden tussen de gemeenten Maastricht, Tilburg, Heerlen en Breda. In Maastricht en Tilburg is de Nieuwkomerstrajectbegeleiding fysiek ondergebracht bij het ROC. De ervaringen daar zijn overwegend positief. De Taskforce staat, overeenkomstig onze visie, afwijzend ten opzichte van een bestuurlijke samenvoeging met betrekking tot het WIN-begeleidings- en educatieftraject.

6 Raadsbij lage nummer s6 7 Communicatie Zowel intern als extern gericht zal relevante communicatie moeten worden georganiseerd. 8 Advisering raadscommissie(s) De commissie voor maatschappelijke ontwikkeling hebben wij over dit voorstel gehoord. Haar positief advies ligt voor u ter inzage. Een ontwerpbesluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. Burgemeester en wethouders van Eindhoven, R. Welschen, burgemeester. C. Tetteroo, secretaris.

7 Raadsbij lage nummer S6 Besluit De raad van de gemeente Eindhoven; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 5 maart 2002, nr. 56; gelet op het advies van de commissie voor maatschappelijke ontwikkeling; besluit: 1 de uitvoering van de Wet inburgering Nieuwkomers te positioneren binnen de locatie van het Regionaal Opleidingen Centrum; 2 de uitvoering van de Wet inburgering Nieuwkomers te herpositioneren van de dienst Werk, Zorg en Inkomen bij de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling met ingang van 1 januari 2002; 3 A daartoe uit de begroting van de dienst Werk, Zorg en Inkomen met ingang van 1 januari 2002 de voor navolgende budgetten tot een totaal van ,12 (f ,00) te elimineren: ,93 (f ,00) personeelsbudget; ,05 (f ,00) programmakosten; ,57 (f ,00) directe en indirecte werkplekkosten; 907,56 (f 2.000,00) per jaar licentiekosten alsmede bijhorend budget; B de formatie van de dienst Werk, Zorg en Inkomen met ingang van 1 januari 2002 te verlagen met 7,8 formatieplaatsen; 4 A daartoe in de begroting van de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling met ingang van 2002 de navolgende budgetten tot een totaal van ,40 (f ,00) op te nemen: ,58 (f ,00) personeelsbudget (direct en indirect); ,46 (f ,00) programmakosten (reiskosten); ,31 (f ,00) directe werkplekkosten; ,03 (f ,00) indirecte werkplekkosten; 4.084,02 (f 9.000,00) automatiseringskosten; B de formatie van de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling met ingang van 1 januari 2002 te verhogen met 11,05 formatieplaatsen; C aan de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling voor aanschaf en vervanging van diverse applicaties en verhuiskosten een krediet beschikbaar te stellen van ,52 (f ,00) met een gemiddelde jaarlast van ,26 (f ,00); D de geraamde bijdrage van de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling aan de dienst Werk, Zorg en Inkomen ad ,05 (f ,00) uit de begroting te elimineren;

8 Raadsbijlage nummer S6 E het per saldo resterend tekort als gevolg van de overheveling van het bureau Opvang en inburgering Nieuwkomers van de dienst Werk, Zorg en Inkomen naar de dienst Maatschappelijke Ontwikkeling ad ,48 (f ,00) ten laste brengen van de thans bestaande ruimte op de rijksbijdrage inburgering Nieuwkomers; 5 de begrotingswijziging dienovereenkomstig vast te stellen. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 11 maart R. Welschen, voorzitter. C. T etteroo, secretaris. bz def