Op grond van het hiernavolgende stellen wij u voor het volgende besluit te nemen:

Transcriptie

1 Agendapunt: 12 Raadsvoordracht (gelijkluidend voor de raden van Katwijk en Noordwijk) Samenwerking tussen de gemeenten Katwijk en Noordwijk Aan de gemeenteraad, Op grond van het hiernavolgende stellen wij u voor het volgende besluit te nemen: De gemeenteraad van Katwijk resp. Noordwijk, Gezien de voordracht van Burgemeester en Wethouders van dinsdag 28 januari 2014, Besluit: 1. Katwijk en Noordwijk zoeken de samenwerking op de 36 afspraken voor de strategische agenda van de Duin- en Bollenstreek met elkaar en met de Bollenvier zonder overdracht van bevoegdheden of budget. 2. De samenwerking tussen de zes gemeenten van de Duin- en Bollenstreek wordt zoveel mogelijk ondergebracht in bestaande samenwerkingsverbanden. 3. Katwijk en Noordwijk verdiepen hun samenwerking op de beleidsdomeinen van de 36 strategische afspraken in de Duin- en Bollenstreek met verwante gemeentelijke producten. 4. Katwijk en Noordwijk intensiveren daarnaast hun samenwerking op korte termijn op kwetsbare taken, te weten: Economie, toerisme en marketing Volkshuisvesting Sportbedrijf Beheer en onderhoud sport Monumenten / erfgoed Uitvoering subsidieverlening Registratie en handhaving kinderopvang Begraafplaatsenadministratie Administratieve organisatie en interne controle Verzekeringen 5. De samenwerking op het gebied van openbare werken tussen Teylingen, Katwijk en Noordwijk wordt voortgezet en verder uitgebouwd. Pagina 1 van 7

2 6. Katwijk en Noordwijk verkennen op middellange termijn de uitbouw van de samenwerking in een groeimodel, teneinde de kwaliteit en de efficiency van hun dienstverlening verder te verhogen. Aldus vastgesteld in de openbare raadsvergadering van 26 juni 2014, H.C.A. Kolen griffier J.P.J. Lokker voorzitter respectievelijk Aldus vastgesteld in de openbare raadsvergadering van 27 februari 2014, H. Kruijt J. Wienen griffier voorzitter Pagina 2 van 7

3 Korte toelichting (bestuurlijke context): Al geruime tijd wordt nagedacht over de bestuurlijke toekomst van de Duin- en Bollenstreek. De laatste relevante besluitvorming in dit kader dateert van 31 oktober 2013, toen de gemeenteraad van Noordwijk besloot om zich niet aan te sluiten bij de gemeenschappelijke regeling voor de uitvoering van de strategische agenda voor de Duin- en Bollenstreek, maar in plaats daarvan het bestuurlijk alternatief in de vorm van een toegewijde, niet vrijblijvende samenwerking met Katwijk uit te werken. Zie bijlage 1 in de bijgevoegde rapportage voor de motie die hierover is aangenomen. De strategische agenda voor de Duin- en Bollenstreek is neergelegd in 36 afspraken die betrekking hebben op veiligheid en openbare orde, het sociaal domein, economische zaken, ruimtelijke ordening en infrastructuur. Ze zijn besproken op 14 februari 2013 in een radenconferentie met de vijf gemeenteraden uit de Bollenstreek. Daarbij was de gemeente Katwijk vertegenwoordigd in een waarnemende rol. De afspraken zijn in de vijf gemeenteraden van de Bollenstreek (Hillegom, Lisse, Noordwijk, Noordwijkerhout en Teylingen) bekrachtigd op 4 april De gemeente Katwijk heeft, ook op 4 april 2013, aangegeven geïnteresseerd te zijn in samenwerking op de vijf genoemde beleidsdomeinen, maar de samenwerking met andere gemeenten/regio s niet te willen uitsluiten. Sinds 31 oktober 2013 werken Hillegom, Lisse, Noordwijkerhout en Teylingen aan de vormgeving van hun gemeenschappelijke regeling voor de strategische agenda van de Duin- en Bollenstreek. Katwijk en Noordwijk zijn aan de slag gegaan met de uitwerking van het bestuurlijk alternatief. Daarbij hebben wij onze organisaties opdracht gegeven om door middel van een quick scan te onderzoeken hoe de kwaliteit, continuïteit, effectiviteit en efficiency van de ambtelijke taakuitvoering van de gemeenten Noordwijk en Katwijk kunnen worden verbeterd door versterking van de samenwerking tussen Katwijk en Noordwijk en waar nodig met de Bollenvier. Dat onderzoek betreft zowel de 36 afspraken voor de strategische agenda van de Duin- en Bollenstreek als het gehele takenpakket van beide gemeenten. Het onderzoek is zo breed opgezet, omdat wij een strategische meerwaarde zien in de samenwerking tussen Katwijk en Noordwijk die verder gaat dan alleen de 36 afspraken voor de strategische agenda van de Duin- en Bollenstreek. Strategische meerwaarde Het strategisch belang van samenwerking tussen Katwijk en Noordwijk betreft verschillende elementen. In de eerste plaats hebben beide gemeenten een gemeenschappelijke visie op intergemeentelijke samenwerking. Deze visie behelst een niet vrijblijvende samenwerking als autonome gemeenten in een flexibele netwerkstructuur met partners die relevant zijn voor het betreffende vraagstuk. Samenwerken als autonome gemeenten betekent samenwerken zonder overdracht van bevoegdheden of budget aan elkaar of aan een regionaal bestuur. Daarmee blijven de gemeenteraden in positie en blijft de door beide gemeenten gewenste lokale binding van burger en bestuur behouden. Met een samenwerking tussen Katwijk en Noordwijk wordt door Noordwijk een bestuurlijk alternatief voor de Bollenvijf beoogd. Daarnaast wordt door beide gemeenten met de samenwerking vooral een verdere toename van de efficiency en op enkele onderdelen een versterking van de continuïteit en kwaliteit van de taakuitvoering voorgestaan. In de tweede plaats is uit het in de afgelopen weken door de ambtelijke organisaties van Noordwijk en Katwijk uitgevoerde onderzoek gebleken dat het merendeel van de 36 strategische afspraken het schaalniveau van de zes gemeenten van de Duin- en Bollenstreek betreft. Gezien het door Katwijk ingenomen standpunt dat per onderwerp de optimale schaal van samenwerking wordt gezocht, ligt een samenwerking voor het merendeel van de 36 afspraken met alle zes gemeenten van de Duin- en Bollenstreek dus voor de hand. De strategische meerwaarde van de samenwerking met de zes gemeenten van de Duinen Bollenstreek is verwoord met de 36 afspraken, waarvan de kern zich als volgt laat verwoorden: Pagina 3 van 7

4 - het creëren van de veiligste regio van de Randstad; - op sociaal terrein het benutten van de solidariteit en zelfredzaamheid van de inwoners en met elkaar zorgen voor risicobeheersing; - operationeel opgewassen zijn tegen de nieuwe taken door decentralisaties en een sterkere positie verwerven ten opzichte van de grotere welzijns- en zorginstellingen; - het gezamenlijk versterken van de economie van de greenport Duin- en Bollenstreek; - het ruimtelijk beleid vormgeven vanuit een regionale visie op het buitengebied, op investeringen voor bedrijventerreinen, winkelstraten en kantoorlocaties en op het revitaliseren van de woningmarkt; - het versterken van de regionale infrastructuur met een focus op het openbaar vervoernetwerk, de Rijnlandroute, fiets- en wandelpaden en op recreatieve verbindingen. Door deze strategische samenwerking van de zes gemeenten kan de regio meer gewicht in de schaal leggen en sterkere coalities vormen teneinde de belangen van de regio en zijn inwoners beter te behartigen. Bestuurlijke en ambtelijke slagkracht kunnen worden gecreëerd om de strategische afspraken waar te maken. In de derde plaats levert de samenwerking tussen Katwijk en Noordwijk ook nieuwe kansen in de ontwikkeling van twee bloeiende complementaire kustgemeenten aan de rand van de Bollenstreek. Te denken valt aan gezamenlijke promotie en de ontwikkeling van recreatie en toerisme met mogelijk een zee-jachthaven. De bedrijvigheid en werkgelegenheid op s Gravendijck, Klei-Oost en t Heen kan profiteren van elkaars nabijheid. En ook de doorontwikkeling van het space cluster schept nieuwe kansen voor beide gemeenten. Op de vierde maar niet minst belangrijke plaats kunnen Katwijk en Noordwijk door hun samenwerking hun dienstverlening ondanks bezuinigingen in stand houden, verder kwalitatief verbeteren en effectiever organiseren. Katwijk wil de beste gemeentelijke dienstverlener van Nederland worden. In die ambitie werkt Noordwijk graag met Katwijk samen. Uit het onderzoek is gebleken dat op vrijwel alle van de 200 producten en diensten van beide gemeente winst uit samenwerking valt te behalen in termen van kwaliteit, efficiency en/of continuïteit. Ten slotte geldt dat zowel de combinatie Katwijk - Noordwijk als de Bollenvier circa inwoners tellen. Dat betekent een zelfde schaalgrootte voor deze samenwerking zonder extra bestuurslaag waardoor er dus ook geen sprake is van extra coördinatiekosten. Met andere woorden: de samenwerking tussen Katwijk en Noordwijk leidt zonder meerkosten tot een verdere versterking van hun strategische positie in de regio en de onderliggende bestuurskracht. De wijze waarop deze bestuurskracht wordt versterkt, wordt hieronder uiteengelegd in zeven adviezen aan uw beider raad. 1. Katwijk en Noordwijk zoeken de samenwerking op de 36 afspraken voor de strategische agenda van de Duin- en Bollenstreek met elkaar en met de Bollenvier zonder overdracht van bevoegdheden of budget De 36 afspraken voor de strategische agenda van de Duin- en Bollenstreek vergen in vrijwel alle gevallen de samenwerking op het schaalniveau van de zes gemeenten van de Duin- en Bollenstreek. Deze zes gemeenten vormen daarom de basis voor samenwerking in een flexibele netwerkstructuur Katwijk en Noordwijk willen samenwerken als autonome gemeenten. Dat wil zeggen zonder overdracht van bevoegdheden of budget. Samenwerken als autonome gemeenten laat de gemeenteraden in positie De aansturing van de samenwerking wordt bij gevolg gegeven door Katwijk, Noordwijk en de Bollenvier, samenwerkend in hun gemeenschappelijke regeling. Pagina 4 van 7

5 1.4. De randvoorwaarden van geen overdracht van bevoegdheden of budget, leiden ertoe dat Katwijk en Noordwijk niet zullen deelnemen aan een gemeenschappelijk grondbedrijf. Dat is wat beide gemeenten betreft dan ook de uitkomst van het onderzoek naar de mogelijkheid van een regionaal grondbedrijf zoals gemeld in Valentijns-afspraak 30. Van de Bollenvier heeft alleen Lisse een grondbedrijf Evenmin zal er sprake zijn van een gemeenschappelijke uitvoeringsorganisatie op het sociaal domein. De gemeente Noordwijk blijft daarvoor binnen de ISD gelijkwaardig participeren met de vier Bollengemeenten Voor zover het gaat om afspraken die harmonisatie van beleid beogen, besluiten de gemeenteraden van Katwijk en Noordwijk autonoom over het vast te stellen beleid. Dat laat nadrukkelijk de mogelijkheden van harmonisatie van beleid open maar betreft evenwel geen automatisme. 2. De samenwerking tussen de zes gemeenten van de Duin- en Bollenstreek wordt zoveel mogelijk ondergebracht in bestaande samenwerkingsverbanden De samenwerking op de vijf genoemde beleidsterreinen verloopt voor een belangrijk deel al binnen bestaande samenwerkingsverbanden. Voor veiligheid en openbare orde wordt samengewerkt in het politiedistrict en in de Veiligheidsregio Hollands Midden. Voor het sociaal domein bestaat een samenwerkingsverband tussen de zes gemeenten dat de drie grote decentralisaties voorbereidt waaronder voorstellen voor de samenwerking per 1 januari Daarnaast participeert Noordwijk met de Bollenvier al in de ISD als gemeenschappelijke regeling voor het sociaal domein en zal zij dat blijven doen. Op het gebied van economische zaken is er sinds enkele jaren de samenwerking tussen zes gemeenten voor de economische agenda voor de Greenport. Het Intergemeentelijk Structuurplan Greenport (ISG) en de Greenport Ontwikkelingsmaatschappij (GOM) vormen het voertuig van de samenwerking tussen de zes gemeenten van de Duin- en Bollenstreek op het gebied van ruimtelijke ordening. De afspraken op het gebied van infrastructuur leiden, afhankelijk van het onderwerp, tot samenwerking tussen beide gemeenten Katwijk en Noordwijk, of tot het samenwerkingsverband Holland Rijnland Omwille van het zo klein mogelijk houden van ambtelijke en bestuurlijke drukte is het beter bestaande samenwerkingsvormen te gebruiken dan nieuwe te creëren Ook in de bestaande samenwerkingsverbanden wordt de aansturing gegeven door Katwijk, Noordwijk en de Bollenvier, samenwerkend in hun gemeenschappelijke regeling Geen 3. Katwijk en Noordwijk verdiepen hun samenwerking op de beleidsdomeinen van de 36 strategische afspraken in de Duin- en Bollenstreek met verwante gemeentelijke producten De samenwerking op de 36 strategische afspraken betreffen de beleidsdomeinen veiligheid en openbare orde, het sociaal domein, economische zaken, ruimtelijke ordening en infrastructuur. Daarmee zijn niet alle gemeentelijke producten op deze beleidsdomeinen onderwerp van samenwerking. Uitbreiding en intensivering van de samenwerking op deze beleidsterreinen met andere gemeentelijke producten zal naar verwachting synergievoordelen opleveren. Intensivering van de samenwerking betekent een kwaliteitsslag, efficiënter werken en een meer strategische invloed op deze beleidsdomeinen. Pagina 5 van 7

6 3.2. Voor zover het om beleidsvormende taken gaat, besluiten gemeenteraden afzonderlijk over het vast te stellen beleid. De randvoorwaarde van geen overdracht van bevoegdheden of budget, blijft voor alle onderwerpen van kracht. 4. Katwijk en Noordwijk intensiveren daarnaast hun samenwerking op korte termijn op kwetsbare taken, te weten: Economie, toerisme en marketing Volkshuisvesting Sportbedrijf Beheer en onderhoud sport Monumenten / erfgoed Uitvoering subsidieverlening Registratie en handhaving kinderopvang Begraafplaatsenadministratie Administratieve organisatie en interne controle Verzekeringen 4.1. De dienstverlening van de gemeenten staat onder druk, mede als gevolg van bezuinigingen. In de afgelopen jaren is al sterk bezuinigd op het ambtelijk apparaat van beide gemeenten. Voor beide gemeenten zijn toekomstige bezuinigingen op de formatie al ingeboekt. De samenwerking tussen Noordwijk en Katwijk kan naar verwachting de ambitie om de beste gemeentelijke dienstverlener van Nederland te worden sneller waarmaken. Het ligt voor de hand om te starten met de taken die door hun kleine ambtelijke capaciteit kwetsbaar zijn. Genoemde taken zijn de meest kwetsbare gebleken en kunnen bovendien korte termijn worden opgepakt Geen. 5. De samenwerking op het gebied van openbare werken tussen Teylingen, Katwijk en Noordwijk wordt voortgezet en verder uitgebouwd Recent is de samenwerking tussen de drie gemeenten op het gebied van openbare werken geëvalueerd. Het succes van de samenwerking van de afgelopen twee jaar in termen van kwaliteit en efficiency, leidt tot verdere initiatieven op dit gebied. De onderwerpen die de drie gemeenten thans onderzoeken zijn de beheersystemen, het groenonderhoud en het onderhoud van de speeltoestellen in beide gemeenten Geen. 6. Katwijk en Noordwijk verkennen op middellange termijn de uitbouw van de samenwerking in een groeimodel, teneinde de kwaliteit en de efficiency van hun dienstverlening verder te verhogen Uit het in de afgelopen weken uitgevoerde onderzoek is gebleken dat op vrijwel alle 200 onderzochte producten van de gemeenten winst uit samenwerking valt te behalen in termen van kwaliteit, efficiency en/of continuïteit Door de samenwerking geleidelijk op te bouwen worden de minste risico s op onzorgvuldige voorbereiding gelopen. Eerdere onderwerpen van samenwerking kunnen Pagina 6 van 7

7 goed ingebed worden, alvorens nieuwe onderwerpen van samenwerking op de agenda te zetten Geen. Stukken op internet: Rapportage Samenwerking tussen de gemeenten Katwijk en Noordwijk, 4 februari 2014 Ter inzage gelegde stukken: Geen Financiële consequenties: Geen. Opmerkingen bij de financiële consequenties: De voorstellen voor samenwerking leiden niet tot extra kosten. Van extra kosten als gevolg van een extra bestuurslaag is hier geen sprake. Wel van het realiseren van een hogere ambitie en het minder kwetsbaar maken van een aantal onderdelen van de gemeentelijke dienstverlening. Er is in de afgelopen jaren al veel bezuinigd op beide gemeentelijke organisaties. Toekomstige bezuinigingen op de formatie zijn eveneens al ingeboekt. Dat betekent dat er weinig tot geen extra financieel voordeel verwacht kan worden. Alleen zeer intensief samenwerken op middellange termijn kan fors financieel voordeel leveren. Extern overleg: Het onderzoek en het raadsvoorstel zijn tot stand gekomen in onderling overleg tussen beide colleges en beide managementteams. Advies commissie / toelichting verloop besluitvorming: Het voorstel is niet geagendeerd voor de commissievergadering. Het betreft een onderwerp waarbij discussie en besluitvorming uitsluitend in de raad plaatsvindt. Het voorstel was geagendeerd in de gemeenteraad van Noordwijk op 26 februari 2014 en in de gemeenteraad van Katwijk op 27 februari 2014 (zowel oordeelvormend als besluitvormend). Op 19 februari 2014 is een inleidend referendumverzoek ingediend. De raad heeft op 26 februari jl. derhalve besloten de besluitvorming over dit onderwerp met tenminste 2 maanden op te schorten om zo de indieners van het inleidende verzoek de gelegenheid een definitief verzoek in te dienen. Voor het definitieve verzoek zijn er onvoldoende ondersteuningsverklaringen ingediend. Het voorstel wordt opnieuw geagendeerd als bespreekstuk voor de raadsvergadering van 26 juni Beslispunt 7 inzake de herbevestiging van het besluit door de nieuwe gemeenteraad na de gemeenteraadsverkiezingen (19 maart jl.) is uit het voorliggende voorstel gehaald omdat dit niet (meer) van toepassing is wegens de opschorting van de besluitvorming op 26 februari jl. Behandelend ambtenaar: Katwijk: B. Engelberts Noordwijk: J.W. de Vos Afdeling: Directie Directie Pagina 7 van 7