De niet-chirurgische aanpak van obesitas
|
|
- Camiel van Veen
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De niet-chirurgische aanpak van obesitas EEN JAAR 'GEZONDHEID EN GEWICHT': EEN STAND VAN ZAKEN prof. dr. Ann Mertens, Endocrinologie, UZ Leuven mevr. Evy Wynants, diëtiste, Endocrinologie, UZ Leuven dhr. Wout Van der Borght, psycholoog, Endocrinologie, UZ Leuven mevr. Ilse Muylaert, kinesiste, Fysische Geneeskunde, UZ Leuven SAXENDA, QSIVA EN MYSIMBA: NIEUWE ANOREXIGENE GENEESMIDDELEN prof. dr. Bart Van der Schueren, Endocrinologie, UZ Leuven NIEUWE ENDOSCOPISCHE THERAPIEËN VOOR OBESITAS, METABOOL SYNDROOM EN DIABETES: EEN STAND VAN ZAKEN prof.dr. Ingrid Demedts, Gastro-Enterologie, UZ Leuven 28 april 2016
2 EEN JAAR 'GEZONDHEID EN GEWICHT': EEN STAND VAN ZAKEN prof. dr. Ann Mertens, endocrinoloog, Endocrinologie, UZ Leuven mevr. Evy Wynants, diëtiste, Endocrinologie, UZ Leuven dhr. Wout Van der Borght, psycholoog, Endocrinologie, UZ Leuven mevr. Ilse Muylaert, kinesiste, Fysische Geneeskunde, UZ Leuven No conflict of interest
3 Prevalentie van Obesitas
4 Unmet Needs in behandeling van Obesitas
5 Systematische Review van Commerciële Vermageringsprogramma s
6 Figure 2 Weight Watchers programma versus standaard zorgen The Lancet , DOI: ( /S (11) ) Copyright 2011 Elsevier Ltd Terms and Conditions
7 Figure 3 Weight Watchers programma versus standaard zorgen The Lancet , DOI: ( /S (11) ) Copyright 2011 Elsevier Ltd Terms and Conditions
8 LookAHEAD Resultaten na 10 jaar FU: - Gewicht 6 % - Middelomtrek - Fysieke fitheid - HbA1c The Look AHEAD Research Group. N Engl J Med 2013;369:
9 LookAHEAD Primaire outcome na mediane follow-up van 10 jaar: Geen verschil in CV morbiditeit en mortaliteit The Look AHEAD Research Group. N Engl J Med 2013;369:
10 DPP-DPPOS: gewicht Placebo Lifestyle Diabetes Prevention Program Research Group Lancet Diab Endocrinol 2015;3:866-75
11 DPP-DPPOS: incidentie diabetes -27% Diabetes Prevention Program Research Group Lancet Diab Endocrinol 2015;3:866-75
12 DPP-DPPOS: complicaties Diabetes Prevention Program Research Group Lancet Diab Endocrinol 2015;3:866-75
13 Obesitaskliniek UZ Leuven: Intake Multidisciplinaire consultatie Endocrinoloog Diëtiste Psycholoog Abdominaal Chirurg Multidisciplinaire Vergadering (wekelijks)
14 Obesitaskliniek UZ Leuven: Classificatie Groep A: obesitas preventie overgewicht (BMI kg/m 2 ) Groep B: verwikkelde obesitas preventie Obesitas graad I (BMI kg/m 2 ) Groep C: verwikkelde vormen van overgewicht + obesitas Overgewicht (BMI kg/m 2 ) + comorbiditeit obesitas graad I (BMI kg/m 2 ) + comorbiditeit obesitas graad II (BMI kg/m 2 ) Groep D: ernstige obesitas obesitas graad II (BMI kg/m 2 ) + comorbiditeit obesitas graad III (BMI 40.0 kg/m 2 ) obesitas graad III (BMI 40.0 kg/m 2 ) + comorbiditeit Verwijzing naar huisarts of naar netwerk van erkende gezondheidswerkers Doelgroep voor obesitaskliniek Groep E: bariatrische chirurgie in het verleden
15 Behandeling van groepen C-D-E Indien GEEN bariatrische chirurgie: Therapeutische groepsessies Individuele therapie Revalidatie - Bewegingsprogramma
16 Behandeling van groepen C-D-E Indien GEEN bariatrische chirurgie: Therapeutische groepsessies Maximaal aantal deelnemers: /groep Duur van de begeleiding: 12 maanden 15 sessies : o sessies 1-6: wekelijks o sessies 7 10: 1x/ 2 weken o sessies : 1x/ maand o sessies 13-14: 1x/ 3 maanden o sessie 15 : na 6 maanden Gesloten groep
17 Obesitaskliniek UZ Leuven groepstherapeutisch programma Samenstelling is anders dan in LookAHEAD en DPP(OS) Ook diëtiste Ook kinesiste Maar anders én extra: psycholoog nadruk op LEVENSLANGE lifestyle aanpassing
18 Obesitaskliniek - voedingszelfzorg Evy Weynants Laura Celis Liesbeth Renaerts Mieke Roelants Annelies Heeren Competentiecentrum Klinische voeding UZ Leuven
19 Intake obesitaskliniek Groepstherapie Gezonde levensstijl Intake Gezonde levensstijl Individueel traject PSMF Bariatrische heelkunde Combinatiediëten Vb. nefro 19
20 Intake obesitaskliniek intake Groepstherapie Gezonde levensstijl 20
21 Groepstherapie: voedingszelfzorg Doel Methode o 500 kcal regel o Feiten en fabels Besluit
22 Doel groepstherapie Gezond vermageren o Voedingsinterventie consultatie bij de diëtist Zelfzorg Geen streng dieet Duurzaam resultaat (5 10 % gewichtsreductie) o Gedragsverandering ~ psycholoog
23 Methode groepstherapie
24 Food literacy Vidgen, H. A., & Gallegos, D. (2014). Defining food literacy and its components. Appetite, 76,
25 Methode: 15 sessies: Theorie Metabolisme Gezond vermageren Vet, KH, EW Criteria van VM Feiten en fabels Praktijk Kooksessie Analyse van verpakkingen Portiegroottes Recepten aanpassen Quiz
26 Voedingsinterventies: Klinische parameters o o o BMI Middelomtrek Impedantiemeting Streven naar 500 kcal per dag minder
27 Voedingsinterventies: -500 kcal per dag 500 kcal per dag minder eten = 3500 kcal /week = 7000 kcal/2 weken = 1 kg gewichtsreductie/2 weken 5-10% gewichtsverlies in 6 maanden International Journal of Obesity (2013) 37, ;
28 (a) Simulation of weight loss calculated with the 3500-kcal rule (red line) and a dynamic weight loss model 2 (blue line) for a 103 kg (227 lb) male with a caloric deficit of 867 kcal per day in the CALERIE trial. 17 Based on repeated measures of body composition and energy expenditures, this subject was considered compliant because actual and prescribed energy intakes were within ±1%. (b) Long-term predictions of weight loss for the same subject 17 undergoing 25% caloric restriction demonstrate the discrepancy between weight loss predicted with the 3500-kcal rule and the dynamic model, 2 the latter of which predicts a weight plateau after 1.4 years. International Journal of Obesity (2013) 37, ;
29 Visueel 500 kcal Dagelijks 500 kcal verminderen in eetpatroon = 0,5 kg gewichtsverlies per week = 1,5 kg per 3 weken Wat zijn 500 kcal?
30 500 kcal = 8 x
31 500 kcal =
32 500 kcal = 11 x 100 ml
33 Voedingsinterventies: feiten en fabels Misvattingen weerleggen op wetenschappelijke basis Meegebrachte artikels of media hypes bespreken
34
35
36 Voedingsinterventie: besluit Lotgenoten Positieve ervaring met aandacht naar voeding Patiënt bepaalt zelf zijn inzet meer motivatie o Geen verplichting
37 Obesitaskliniek - Gedragsverandering Wout Van der Borght - Amber Van den Eynde Competentiecentrum psychologen UZLeuven
38 Groepstherapie: psychotherapie Inleiding : waarom een psycholoog in de behandeling van obesitas? Psychotherapie bij obesitas Gedragstherapeutische technieken in groep Besluit
39 Waarom een psycholoog? Verhoogd voorkomen van psychologische problemen bij obese personen die hulp zoeken in een ziekenhuis. info vanuit literatuur : verhoogd voorkomen van depressie Istvan et al (2002), Carpenter et al (2000) : verband BMI en depressie bij obese vrouwen Roberts et al (2003) longitudinale studie : 78% meer kans op depressie eigen screeningstesten wijzen op voorkomen van psychologische problemen bij obese patiënten in het uz 41 % scoort boven cutoff op angstschaal van HADS 21 % scoort boven cutoff op depressieschaal (HADS) Emotioneel eetgedrag (NVE) Gemiddeld 1,9 objectieve eetbuien per maand Hogere scores voor piekeren over gewicht en lichaamsvormen (EDEQ)
40 Waarom een psycholoog? Verbetering van succes van groepsbehandeling obesitas o o o Het effect van dieetbehandeling obesitas verbetert indien gecombineerd met gedragstherapie en fysieke activiteit. psycholoog expert in groepsprocessen en is ondersteuning van de diëtiste toepassen van gedragsveranderingstechnieken en adviezen Shaw, K.A., O Rourke, P., Del Mar, C., Kenardy, J. Psychological interventions for overweight or obesity. Cochrane databade of systematic Reviews 2005, Issue 2, Art. No.: CD DOI: / CD pub2.
41 Psychotherapie & Gedragstherapie?
42 Cognitieve gedragstherapie Gedragstherapie is een psychologische behandelingsmethode die vertrekt vanuit principes uit de experimentele leerpsychologie en cognitieve psychologie, aangevuld met principes vanuit o o Acceptance & Commitment Therapy Motivational interviewing De wijze waarop een individu zich gedraagt wat hij of zij denkt, voelt en doet wordt niet alleen bepaald door de onmiddellijke situatie maar ook door de interpretatie ervan door het individu.
43 Gedragstherapie bij obesitas Shaw, K.A., O Rourke, P., Del Mar, C., Kenardy, J. Psychological interventions for overweight or obesity.cochrane databade of systematic Reviews 2005, Issue 2, Art. No.: CD DOI: / CD pub2. Gedragstherapie blijkt te werken via o verhogen van lijngericht voedingsgedrag (dietary restraint) o aanbrengen van adaptieve dieet-strategieën o ontmoedigen van maladaptieve dieetgewoonten o verhogen van de motivatie om meer fysiek actief te zijn. De behandeling heeft tot doel om het individu nieuwe probleemhanteringsgedrag aan te leren om beter om te gaan met de vele aanleidingen om te overeten en met herval in oude gewoonten. Strategieën die gericht zijn op het identificeren en veranderen van aversieve denkpatronen en emotionele toestanden kunnen gewichtsverlies faciliteren. Behandeling is gericht op het verhogen van de motivatie die essentieel is voor het volhouden van een gezondere levensstijl als het enthousiasme voor het programma wat gemilderd is.
44 Gedragstherapeutische technieken in groep
45 Basis regels Waarden o zoeken naar wat echt belangrijk is voor de persoon o keuzes maken in wat belangrijk is o vanuit basishouding Motivational Interviewing (Autonomie, competentie, betrokkenheid) Distress tolerance o leren leven met onaangename sensaties van honger, goesting, drang o leren verdragen van onaangename sensaties : cue exposure Metacognitive awareness o bewust zijn van lichamelijke sensaties en impakt van omgeving op goesting en honger (cfr mindful eating & mindless eating)
46 Gedragstherapeutische Methode Gewichtsdaling is geen doel op zich maar indicatie van vooruitgang : nadruk wordt gelegd op gezondheidsverbetering Gebruik maken van mindlessly eating better o Omgeving zo aanpassen dat automatisch gedrag in de goede richting volgt o Wansink, B., (2010). From mindless eating to mindlessly eating better. Physiology & Behavior, 100, Ongezonde gewoonten afleren, Nieuwe goede gewoonten creëren o The power of habit (Charles Duhigg, 2014)
47 Zelfmonitoring als basis van gedragsverandering Van het eigen gedrag o o eet-dagboek gewoonte-dagboek o o Michie, S., Whittingon, C., Abraham, C. McAteer, J. (2009). Effective techniques in healthy eating and physical activity interventions: a meta-regression. Health Psychology, 28, Burke, L.E., Wang, J., Sevick, M.A. (2011). Self-monitoring in weight loss : a systematic review of the literature. J. Am.Diet.Assoc., 111, De meest efficiënte gedragsveranderingstechniek in combinatie met o Intention formation : o o o o Als {de aanleiding} er is, dan zal ik {mijn routine} beginnen want daardoor kan ik {mijn beloning} bereiken. Specific goal setting Feedback on performance Review of behavioural goal
48
49 Wansink, B., (2010). From mindless eating to mindlessly eating better. Physiology & Behavior, 100,
50
51 Niet-chirurgische aanpak van obesitas: beweging Ilse Muylaert Kinesitherapie
52 Aanpak van obesitas Dieet + psychologische ondersteuning Combinatie beweging is belangrijk om gewichtsverlies te stimuleren én het behoud van het gewichtsverlies te verzekeren. Positief effect van beweging op cardiovasculair systeem, controle diabetes, angst en depressie
53 Omgevingsinvloeden Self-efficacy Health Beliefs Levensstijl / Gewoontes Fysieke Activiteit Intens: Training Matig intens: Dagelijkse activiteit Fysieke fitheid Gezondheid
54 Fysieke activiteit Internationale norm ACSM: 30 matig fysieke activiteit 5 dagen/week Met oog op gewichtsverlies of behoud van gewichtsverlies 1u matig fysieke activiteit (3-6 METS)
55
56 Fysieke activiteit/fysieke fitheid Fysieke activiteit stimuleren met behulp van stappenteller, coaching. Fysieke activiteit: opstarten met licht belastende beweging bv wandelen, zwemmen Fysieke fitheid: training onder begeleiding (zeker voor patiënten met co-morbiditeit)!
57 Fysieke fitheid Patiënten starten met een maximale fietsproef. Training 2 a 3x/week. Cardiotraining en krachttraining. 2 weken laagintensief training ikv gewenning aan beweging en vermijden drop-out.
58 Fysieke fitheid Opbouw cardiotraining 60-70% max hartslag op basis van Karvonen Of op basis van BORG scores (4-6/10) Krachttraining!!
59 Begeleiding Patiënten moeten gecoached worden in training, zeker patiënten met cardiovasculair risico, diabetes, muskuloskeletale klachten. Doorverwijzing kinesitherapeuten (kinecoach-via axxon) of bewegingscoaches (master L.O.)
60 Cardiotraining Calorieverbruik Effect diabetescontrole Effect cardiovasculair systeem Angst en depressie
61 + Krachttraining Metabolisme sterker beïnvloeden Verhouding vet en spiermassa (invloed op abdominaal vet) Diabetescontrole sterker beïnvloeden Stabilisatie en bescherming gewrichten
62 Lange termijnvisie Patiënten moeten op lange termijn plezier krijgen in bewegen! Beweging mag geen huiswerk zijn
63 Get off the couch!!
Hoe kan de psycholoog helpen? Wout Van der Borght Psycholoog - Gedragstherapeut Dienst Endocrinologie- Liaisonpsychiatrie
Hoe kan de psycholoog helpen? Wout Van der Borght Psycholoog - Gedragstherapeut Dienst Endocrinologie- Liaisonpsychiatrie De uitdaging van obesitas Obesitas is een van de meest prangende wereldwijde problemen
Nadere informatieTherapeutische groepssessies obesitaskliniek
Therapeutische groepssessies obesitaskliniek informatie voor patiënten INLEIDING 3 DEELNEMEN 4 DE GROEPSSESSIES 4 Praktisch Thema s Aanpak HUISARTS 8 PRIJS 8 HET TEAM 9 CONTACT 10 2 Overgewicht en obesitas
Nadere informatieZATERDAG 20/02/2016 DONDERDAG 03/03/2016 ZATERDAG 21/05/2016 DONDERDAG 02/06/2016 MODULE 2 OBESITAS KINDEREN ZATERDAG 08/10/2016 DAG
BASISMODULE 1 BEWEGING EN GEZONDHEID ZATERDAG 20/02/2016 DONDERDAG 03/03/2016 DAG 1 09.00-17.00 DAG 2 13.30-19.00 ZATERDAG 12/03/2016 DAG 3 09.00-17.00 BASISMODULE 1 BEWEGING EN GEZONDHEID ZATERDAG 21/05/2016
Nadere informatieObesitaskliniek groepsprogramma
Obesitaskliniek groepsprogramma INLEIDING Overgewicht of obesitas is een wereldwijd gezondheidsprobleem, zowel op individueel als op maatschappelijk vlak. Mensen met overgewicht hebben vaak te kampen met
Nadere informatieNIET-CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN OVERGEWICHT EN OBESITAS. Algemene Abdominale Chirurgie SFZ
NIET-CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN OVERGEWICHT EN OBESITAS Algemene Abdominale Chirurgie SFZ Welkom Beste Mevrouw/Mijnheer, Welkom in het obesitascentrum van het SFZ Heusden-Zolder. Deze brochure bevat
Nadere informatieZATERDAG 03/03/2018 DONDERDAG 15/03/2018 MODULE 3 OBESITAS VOLWASSENEN ZATERDAG 13/10/2018 DAG
BASISMODULE 1 BEWEGING EN GEZONDHEID ZATERDAG 03/03/2018 DONDERDAG 15/03/2018 DAG 1 09.00-17.00 DAG 2 13.30-19.00 ZATERDAG 24/03/2018 DAG 3 09.00-17.00 MODULE 2 OBESITAS KINDEREN EN ADOLESCENTEN ZATERDAG
Nadere informatieZATERDAG 20/05/2017 DONDERDAG 01/06/2017 MODULE 3 OBESITAS VOLWASSENEN ZATERDAG 07/10/2017 DAG
BASISMODULE 1 BEWEGING EN GEZONDHEID ZATERDAG 20/05/2017 DONDERDAG 01/06/2017 DAG 1 09.00-17.00 DAG 2 13.30-19.00 ZATERDAG 10/06/2017 DAG 3 09.00-17.00 MODULE 2 OBESITAS KINDEREN EN ADOLESCENTEN ZATERDAG
Nadere informatiePatiënteninformatie. Centrum Over Gewicht
Patiënteninformatie Centrum Over Gewicht 1. Centrum Over Gewicht Een multidisciplinaire aanpak voor overgewicht en obesitas Heelkundig en conservatief programma Behandeling op maat Begeleide opvolging
Nadere informatieZATERDAG 16/03/2019 DONDERDAG 21/03/2019 MODULE 3 OBESITAS VOLWASSENEN ZATERDAG 12/10/2019 DAG
BASISMODULE 1 BEWEGING EN GEZONDHEID ZATERDAG 16/03/2019 DONDERDAG 21/03/2019 DAG 1 09.00-17.00 DAG 2 13.30-19.00 ZATERDAG 30/03/2019 DAG 3 09.00-17.00 MODULE 2 OBESITAS KINDEREN EN ADOLESCENTEN ZATERDAG
Nadere informatiePrediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga
Prediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga Inhoudsweergave Wie is at risk & Diagnose Prevalentie Klinisch belang van
Nadere informatieHet syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek, UZ Brussel
Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek, UZ Brussel Achtergrond Fenotype = grote variabiliteit Niet alle symptomen
Nadere informatieEn wat als de balans overslaat?
Inhoudstafel En wat als de balans overslaat? Oostende, 23 maart 2015 Liesbeth Renaerts Competentiecentrum Klinische voeding UZ Leuven 1 Inhoudstafel Wat is overgewicht/obesitas bij kinderen? Volwassenen
Nadere informatieMODULE 2 OBESITAS KINDEREN ZATERDAG 16/04/2016 DAG MODULE 2 OBESITAS KINDEREN DONDERDAG 28/04/2016 DAG
BASISMODULE 1 BEWEGING EN GEZONDHEID ZATERDAG 20/02/2016 DAG 1 09.00-17.00 BASISMODULE 1 BEWEGING EN GEZONDHEID DONDERDAG 03/03/2016 DAG 2 13.30-19.00 BASISMODULE 1 BEWEGING EN GEZONDHEID ZATERDAG 12/03/2016
Nadere informatieZATERDAG 20/02/2016 DONDERDAG 03/03/2016 ZATERDAG 21/05/2016 DONDERDAG 02/06/2016 MODULE 2 OBESITAS KINDEREN ZATERDAG 08/10/2016 DAG
BASISMODULE 1 BEWEGING EN GEZONDHEID ZATERDAG 20/02/2016 DONDERDAG 03/03/2016 DAG 1 09.00-17.00 DAG 2 13.30-19.00 ZATERDAG 12/03/2016 DAG 3 09.00-17.00 BASISMODULE 1 BEWEGING EN GEZONDHEID ZATERDAG 21/05/2016
Nadere informatieProtocol obesitas. Mw. J. Mentink, student geneeskunde. Drs. W.E. Schrader, huisarts. Drs. D.M. Keesenberg, gezondheidswetenschapper
Protocol obesitas Mw. J. Mentink, student geneeskunde Drs. W.E. Schrader, huisarts Drs. D.M. Keesenberg, gezondheidswetenschapper BMI & buikomvang Diagnostiek Oorzaken van obesitas Risicofactoren & co-morbiditeit
Nadere informatieImplementatie Zorgstandaard Obesitas voor kinderen (4-12 jaar) KIZO-project
Implementatie Zorgstandaard Obesitas voor kinderen (4-12 jaar) KIZO-project Annemarie Schalkwijk Sandra Bot, co-promotor Petra Elders, co-promotor Giel Nijpels, promotor Lifestyle, Overweight and Diabetes
Nadere informatieEmotieregulatie bij jongeren met obesitas
Emotieregulatie bij jongeren met obesitas Nieuw aspect binnen preventie- en therapiemodellen? Taaike Debeuf, dr. Sandra Verbeken & prof. dr. Caroline Braet Universiteit van Gent Nieuwe stroming binnen
Nadere informatieGEDRAGSVERANDERING. Wilma Otten, Hilde van Keulen, Pepijn van Empelen TNO. SHINE North Sea Region Program
GEDRAGSVERANDERING Wilma Otten, Hilde van Keulen, Pepijn van Empelen TNO SHINE North Sea Region Program 2014 2020 OM MEE TE NEMEN Systematische analyse: gedrag probleem Verandering gedrag: oud nieuw Blijvende
Nadere informatiepatiënteninformatie Fitesse Multidisciplinaire aanpak van overgewicht en obesitas GezondheidsZorg met een Ziel
i patiënteninformatie Fitesse Multidisciplinaire aanpak van overgewicht en obesitas GezondheidsZorg met een Ziel Mevrouw, mijnheer Overgewicht swingt bij velen alsmaar meer de pan uit Een multidisciplinair
Nadere informatieOBESITAS STAPPEN NAAR GEZONDHEID. Dr. Marly Oosterhof
OBESITAS STAPPEN NAAR GEZONDHEID Dr. Marly Oosterhof STAPPEN NAAR GEZONDHEID Wat is obesitas? Definitie Classificatie Contribuerende factoren Complicaties Behandeling OBESITAS Wat is obesitas? Obesitas
Nadere informatieHET KOMT DIK IN ORDE ELSITAS. Multidisciplinair behandelplan Voor kinderen met overgewicht & obesitas
ELSITAS WWW.DIKINORDE.BE WWW.ELSVERCRUYSSE.EU M +32 (0)495 45 90 22 HET KOMT DIK IN ORDE Multidisciplinair behandelplan Voor kinderen met overgewicht & obesitas Onze visie: een lichaam in balans We streven
Nadere informatieHigh risk centrum. Sofie Van De Steene
High risk centrum Sofie Van De Steene 2 Van De Steene Sofie, 20 november 2009 Inleiding Obesitas bij volwassenen vaak combinatie met andere risicofactoren Toenemende trend naar preventieve geneeskunde
Nadere informatieCentrum overgewicht Malle
Centrum overgewicht Malle informatiebrochure Centrum Over Gewicht Inhoudstafel 1. Centrum Over Gewicht 4 2. Wat is overgewicht? Wat is obesitas? 4 3. BMI en middelomtrek 5 4. Over ons 5 5. Centrum Over
Nadere informatiePatiënteninformatie. Obesitastraining Eat-Fit
Patiënteninformatie Obesitastraining Eat-Fit 1 Inhoud Inleiding... 3 Body Mass Index (BMI)... 3 Obesitas en fysieke activiteit... 3 Dieettherapie... 4 Operatie... 5 Onze obesitastraining Eat-Fit... 5 Het
Nadere informatieRealFit. Wat is het Doelstelling Voor wie Historie Waarom RealFit
RealFit Wat is het Doelstelling Voor wie Historie Waarom RealFit Wat is RealFit? Effectieve multidisciplinaire aanpak van overgewicht bij jongeren van 13 tot 18 jaar. De 13 weken durende cursus bevat:
Nadere informatieObesitas Enkel Lifestyle? B.J. Van der Schueren W. Van Der Borght
Obesitas Enkel Lifestyle? B.J. Van der Schueren W. Van Der Borght Disclaimer No Conflicts of Interest Member of the Committee for Medicinal Products for Human Use at EMA Subject famhp/entity/division-unit-cell
Nadere informatieTRANSPLANTOUX Getransplanteerden en de magie van de Mont Ventoux
TRANSPLANTOUX Getransplanteerden en de magie van de Mont Ventoux Evi Masschelein Raphael Somers info@transplantoux.be Verloop uiteenzetting Transplantoux: de doelstellingen Ervaringen van een getransplanteerde
Nadere informatieObesitas Een gevarieerd verhaal. Dr Tom Vleugels
Obesitas Een gevarieerd verhaal Dr Tom Vleugels Titel, Calibri 28, wi8e tekst 2600 2800kcal/d >3600Kcal/d Le8ertype: Calibri Kleuren: Twee hoofdkleuren: Greige: A > meer kleuren > kleurenmodel RGB > Rood:
Nadere informatie17/12/2013. Inhoudsweergave. Hoe kunnen zorgverleners dagdagelijks meehelpen bij de preventiestrijd tegen T2DM en zwangerschapsdiabetes?
Hoe kunnen zorgverleners dagdagelijks meehelpen bij de preventiestrijd tegen T2DM en zwangerschapsdiabetes? prof dr C. De Block Endocrinologie-diabetologie UZA & UA Secretaris Vlaamse Diabetes Vereniging
Nadere informatieJe broek zakt ervan af
Je broek zakt ervan af Huisarts en overgewicht: Dikke maatjes? Ton Dapper, huisarts te Tienhoven. VERDRIET monica (37) BEROEP: AFGEKEURD ( VROEGER BLOEMISTE EN VERKOOPSTER). GEWICHT:> 100 KG Lastig onderwerp!
Nadere informatieFitesse-programma KINESITHERAPIE. Multidisciplinaire aanpak van overgewicht en obesitas PATIËNTENINFORMATIE
Fitesse-programma Multidisciplinaire aanpak van overgewicht en obesitas KINESITHERAPIE PATIËNTENINFORMATIE Beste patiënt Verschillende diensten in AZ Maria Middelares steken de handen in elkaar om samen
Nadere informatieModule gezonde leefstijl. 20 Oktober 2018
Module gezonde leefstijl 20 Oktober 2018 University of Michigan / Max Planck Institute for Demographic Research Mensen die niet roken, een gezond gewicht behouden en niet overmatig drinken worden zeven
Nadere informatieNationaal Preventie Akkoord
Nationaal Preventie Akkoord Nationaal Preventie Akkoord Doelstellingen in 2040: Overgewicht bij jeugdigen van 13,5 -> 9,1% Overgewicht volwassenen van 48,7 -> 38% Obesitas volwassenen van 14,5 -> 7,1%
Nadere informatieHet syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek
Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek Achtergrond Het Klinefelter syndroom(ks): Genetisch kenmerk extra X-chromosoom:
Nadere informatieBrigitte Wieman. 14 maart 2019, Samen in de breedte. NVD Beleidsmedewerker Utrecht diëtist
Brigitte Wieman 14 maart 2019, Samen in de breedte NVD Beleidsmedewerker Utrecht diëtist Kom in beweging en kijk in de etalage van de diëtist Programma De merken van de NVD Kennissynthese voeding Onderzoek
Nadere informatieNaar een Taxonomie van Zorg voor Jeugd (TAZJE) Els Evenboer, Anne-Marie Huyghen, Jolanda Tuinstra, Menno Reijneveld, Erik Knorth
Naar een Taxonomie van Zorg voor Jeugd (TAZJE) Els Evenboer, Anne-Marie Huyghen, Jolanda Tuinstra, Menno Reijneveld, Erik Knorth In het kort: Wat is het belang van TAZJE voor de praktijk? Inzicht en kennis
Nadere informatiePatiënteninformatie. Obesitastraining Eat-Fit
Patiënteninformatie Obesitastraining Eat-Fit Inhoud Inleiding... 2 Body Mass Index (BMI)... 2 Obesitas en fysieke activiteit... 2 Dieettherapie... 3 Operatie... 4 Onze obesitastraining Eat-Fit... 4 Persoonlijke
Nadere informatieBewegen Op Voorschrift in een stedelijk sportbeleid
Bewegen Op Voorschrift in een stedelijk sportbeleid Lifestyle Physical Activity Dr. Lic. An Bogaerts Poort naar een Actieve Levensstijl (PortaAL) Faculteit Bewegings- en Revalidatiewetenschappen KU Leuven
Nadere informatieTiffany Naets. Faculty of Psychology, Department of Developmental, Personality and Social Psychology, University of Ghent
Tiffany Naets Faculty of Psychology, Department of Developmental, Personality and Social Psychology, University of Ghent Marijke Ysebaert Faculty of Medicine, University of Antwerp Department of Pediatrics,
Nadere informatieTips bij gewichtsverlies : introduceren en behouden
Tips bij gewichtsverlies : introduceren en behouden Ilse Mertens, RD, PhD Metabole Eenheid Dienst Endocrinologie, Diabetologie en Metabole Ziekten, UZA Oostende, 28 maart 2014 Jeanne Doorverwezen door
Nadere informatieWat als ik gezonder van het leven wil genieten?
Wat als ik gezonder van het leven wil genieten? Over goede en minder goede eetgewoonten en waarom een consequente keuze voor de mediterrane voedingsstijl belangrijk is. De Deurwaerder Micheline / september
Nadere informatieObesitascentrum: multidisciplinaire aanpak leidt tot beste resultaat
obesitascentrum dr. Veerle Reenaers en dr. Annelies Mullens Obesitascentrum: multidisciplinaire aanpak leidt tot beste resultaat In het Jessa Ziekenhuis gebeurt de behandeling van obesitas multidisciplinair.
Nadere informatieObesitas bij kinderen MULTIDISCIPLINAIRE AANPAK H.-HARTZIEKENHUIS LIER
Obesitas bij kinderen MULTIDISCIPLINAIRE AANPAK H.-HARTZIEKENHUIS LIER Gewichtige punten 1. Definities 2. Prevalentie 3. Gezondheidsproblemen t.g.v. obesitas 4. Obesitas en slaap 5. Multidisciplinaire
Nadere informatieINLEIDING (7 pp.) Katelijne Van Hoeck, VWVJ
INLEIDING (7 pp.) Katelijne Van Hoeck, VWVJ & BASISTEKST VAN SIGNAAL NAAR ZORG : EEN AANBEVELING VOOR DE DETECTIE VAN EET- EN GEWICHTSPROBLEMEN (19 pp.) VWVJ en vzw Eetexpert Schematisch traject van signaal
Nadere informatieSarcopenie in obesitas en na bariatrische chirurgie. Prof. Dominique Hansen, PhD, FESC
Sarcopenie in obesitas en na bariatrische chirurgie Prof. Dominique Hansen, PhD, FESC Prevalentie van obesitas Prevalentie van obesitas Sarcopenie in obesitas Biolo G, et al. Clin Nutr 2014; 33; 737 Wat
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/20846 holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20846 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Knittle, Keegan Title: Motivation, self-regulation and physical activity among
Nadere informatieGLP-1 and the neuroendocrine control of feeding in obesity andtype 2 diabetes. Food for thought
GLP-1 and the neuroendocrine control of feeding in obesity andtype 2 diabetes Food for thought Liselotte van Bloemendaal, AIOS interne Ziekenhuis Amstelland / VUmc Overgewicht en obesitas Wereldwijd heeft
Nadere informatieLichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and
Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers
Nadere informatieEffectieve voeding en beweging bij overgewicht Esther van Etten Sportdietist
Effectieve voeding en beweging bij overgewicht Esther van Etten Sportdietist - Sportdietist: - Eigen praktijk: SMC Fysiomed Amsterdam - Nationale roeiselectie: KNRB - Schrijven van blogs en columns: JOGG,
Nadere informatie> Overgewicht bij kinderen
www.azstlucas.be > Overgewicht bij kinderen Multidisciplinair obesitasteam Overgewicht bij kinderen Inhoudstafel 1. Een beetje te zwaar 3 2 Is het gewicht van uw kind normaal? 4 3 Risico s van overgewicht
Nadere informatieOefentherapie bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit. Mariëtte de Rooij
Oefentherapie bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit Mariëtte de Rooij Inhoud Artrose en comorbiditeit Aangepaste oefentherapie bij comorbiditeit Resultaten pilot studie Voorbeeld Conclusie Randomized
Nadere informatieZORG OP MAAT DOOR DE KINESITHERAPEUT
ZORG OP MAAT DOOR DE KINESITHERAPEUT Bellemans Dirk Lic. Motorische revalidatie en kinesitherapie Bestuurslid Leuvense kinesitherapeuten Kring CASUS 1 - man 52 jaar - - 1,78 m - - 90 kg - - buikomtrek
Nadere informatie35% 15% N 1 doodsoorzaak in Vlaanderen 50% Cardiale Revalidatie. Een overzicht Hart & Vaatziekten? 30% 4 HARPA PSinnaeve - 25 februari 2019
Cardiale Revalidatie Een overzicht Hart & Vaatziekten? Peter R Sinnaeve MD PhD FESC UZ Leuven, Campus Gasthuisberg 1 2 30% Hart- en vaatziekten Nog steeds erg belangrijke doodsoorzaak in Vlaanderen 1 Op
Nadere informatieVOEDING NA OBESITASCHIRURGIE
VOEDING NA OBESITASCHIRURGIE Algemene Abdominale Chirurgie SFZ Obesitaschirurgie Obesitaschirurgie is enkel het begin van de behandeling, het is een hulpmiddel, niet de oplossing. Wil men het maximum resultaat
Nadere informatieBewust eten is belangrijk! A. Van de Sompel - diëtiste UZ Antwerpen Endocrinologie- diabetologie en metabole ziekten
Bewust eten is belangrijk! - diëtiste UZ Antwerpen Endocrinologie- diabetologie en metabole ziekten 2 Waarom eten wij??? Eten wij om te leven OF leven wij om te eten?? 3 Waarom eten wij? Bouwstoffen Eiwitten
Nadere informatieNederlandse Obesitas Kliniek
2 Nederlandse Obesitas Kliniek Bijna 2 miljoen mensen in Nederland hebben overgewicht. Fors overgewicht wordt obesitas genoemd. Obesitas is erkend als chronische ziekte. Op dit moment komen ruim 800.000
Nadere informatiehet dopaminerge beloningssysteem
het dopaminerge beloningssysteem 27/05/2016 51 mesolimbic DA system lekker eten zorgt voor DA afgifte 27/05/2016 52 Bassareo and Di Chiara, 1997 palatable food and dopamine why would some people overeat
Nadere informatieAanpak overgewicht en obesitas bij kinderen. Simone Velzeboer Themadagen 2012 Porto
Aanpak overgewicht en obesitas bij kinderen Simone Velzeboer Themadagen 2012 Porto Definitie overgewicht/obesitas kinderen BMI Body Mass Index = Quetelet Index = Gewicht (kg)/ Lengte² (m)
Nadere informatieLangdurige remissie van type 2-diabetes mellitus met een intensief gewichtscontroleprogramma
Langdurige remissie van type 2-diabetes mellitus met een intensief gewichtscontroleprogramma Lean ME, Leslie WS, Barnes AC, et al. Primary care-led weight management for remission of type 2 diabetes (DiRECT):
Nadere informatieBody awareness training als behandeling voor wearing-off gerelateerde stress bij patiënten met de ziekte van Parkinson
Body awareness training als behandeling voor wearing-off gerelateerde stress bij patiënten met de ziekte van Parkinson Ires Ghielen, promovendus & GZ-psycholoog i.o., i.ghielen@vumc.nl Parkinson symptomen
Nadere informatieWelke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?
Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Joost Hoekstra, internist, AMC Potentiële belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met
Nadere informatieMotivatie om te gaan bewegen
Motivatie om te gaan bewegen Onderzoek 5 Welke cognities zijn van invloed op de motivatie om te starten met een bewegingsprogramma? Motivatie Beweging: om te motivatie gaan bewegen Onderzoek 5 Angst voor
Nadere informatieDia 1. Dia 2. Dia 3. Interabdominaal vet het grootste endocriene orgaan
Dia 1 Interabdominaal vet het grootste endocriene orgaan 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Dia 2 Dia 3 Dia 4 Sterfte hart-vaatziekten Dia 5 Conclusies
Nadere informatieHeyens Isabelle, diëtiste Centrum voor Voeding en Diëtiek UZGent. 16 oktober 2014
Heyens Isabelle, diëtiste Centrum voor Voeding en Diëtiek UZGent 16 oktober 2014 INHOUD Post operatief verloop Doelstelling dieetadvies Dieetadvies Casus dumpingklachten Zwangerschap Emotioneel eetgedrag
Nadere informatieNederlandse Obesitas Kliniek. Visie. Verkort behandeltraject
2 Nederlandse Obesitas Kliniek Bijna 2 miljoen mensen in Nederland hebben overgewicht. Fors overgewicht wordt obesitas genoemd. Obesitas is erkend als chronische ziekte. Op dit moment komen ruim 800.000
Nadere informatieOperatie geslaagd! Patiënt tevreden?
Operatie geslaagd! Patiënt tevreden? Gerbrand van Hout klinisch psycholoog waarom zoveel bariatrische ingrepen? omdat het aantal morbide obese patienten toeneemt de vraag groter is dan het aanbod het effect
Nadere informatieHet Congres Morbide Obesitas wordt mede mogelijk gemaakt door:
Het Congres Morbide Obesitas wordt mede mogelijk gemaakt door: Bariatrie: (n)iets voor de 1 e lijn? Bariatrie, diabetes en de NHG standaard dr. Dingeman Swank, bariatrisch chirurg NOK drs. Françoise Langens,
Nadere informatieEvidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog
Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten Ton Kuijpers, Epidemioloog Guru based medicine Inhoud Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoeksdesign (RCT) Mate van bewijs Conclusies
Nadere informatieRudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven
Rudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven Diabetes: also a global disease Estimated global prevalence of diabetes In België :vandaag heeft 1/12 mensen diabetes 151 million 347 285 million 438 million
Nadere informatieMasterroute Klinische Psychologie
Masterroute Klinische Psychologie Masterweek Marieke Pijnenborg Contact Twee Coördinatoren Wiljo van Hout Ineke Wessel Eén e-mailadres Mastercoordinator-K@rug.nl Wetenschappelijke oriëntatie Onderwijs
Nadere informatieBegeleiden naar doorverwijzing
Standaard d Gewicht Vlaamse Wetenschappelijke Vereniging voor Jeugdgezondheidszorg i.o.v. de Vlaamse Overheid Doelstelling (vroeg)tijdige opsporing van kinderen/jongeren met obesitas (vroeg)tijdige opsporing
Nadere informatieCardiale revalidatie. Introductie
Cardiale revalidatie Introductie VOORWOORD U hebt recent een hartinfarct, een hartoperatie of een andere cardiologische aandoening doorgemaakt. Deze brochure bevat uitleg over de cardiale revalidatie
Nadere informatieMODULE 4 Zorgpad Obesitas
MODULE 4 Zorgpad Obesitas Isabelle Debergh, MD, PhD Algemene en bariatrische heelkunde Obesitascentrum Torhout AZ Delta, campus Rembert Torhout 4 februari 2019 Wat voorafging MODULE 1 Obesitas = wereldwijde
Nadere informatie1. Nederlandse Obesitas Kliniek
2 1. Nederlandse Obesitas Kliniek Ruim 800.000 mensen in Nederland hebben obesitas en komen in aanmerking voor behandeling. De Nederlandse Obesitas Kliniek is al meer dan 15 jaar toonaangevend in de behandeling
Nadere informatieObesitas is een dodelijke ziekte!
Rode Kruis ziekenhuis Obesitas is een dodelijke ziekte! Niet opereren is een kunstfout! Rode Kruis ziekenhuis Wat is bariatrische chirurgie? Bariatrie = wetenschap van de medische begeleiding van de toename
Nadere informatieInformatiebrochure voor patiënten Samen naar een gezond gewicht
Informatiebrochure voor patiënten Samen naar een gezond gewicht De Nederlandse Obesitas Kliniek, het centrum voor patiënten met morbide obesitas De Nederlandse Obesitas Kliniek (NOK) is hét centrum van
Nadere informatieBEHANDELING VAN OBESITAS
BEHANDELING VAN OBESITAS: WIE, WAAROM, WANNEER, WAAR, WAARTOE, WAARVOOR EN WAARMEE? Lisbeth Mathus-Vliegen Maag-Darm-Leverarts Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam e.mathus-vliegen@amc.uva.nl
Nadere informatiepost HBO cursus Overgewicht en obesitas
post HBO cursus Overgewicht en obesitas ACTIE EN AANDACHT Tijdens de hebben de deelnemers hun eigen actie- en aandachtspunten bijgehouden. Op basis hiervan hebben de deelnemers na overleg per groepje van
Nadere informatieEen gezonde en evenwichtige levensstijl Belangrijk voor uw gezondheid!
Een gezonde en evenwichtige levensstijl Belangrijk voor uw gezondheid! 880001031_Consumentenfolder_VL.indd 1 07-02-13 13:45 880001031_Consumentenfolder_VL.indd 2 07-02-13 13:45 Welkom Uw (huis)arts heeft
Nadere informatielicht van de Vlaamse gezondheidsdoelstelling voeding & beweging katelijne van hoeck Leuven 7 december 2007
De standaard Gewicht in het licht van de Vlaamse gezondheidsdoelstelling voeding & beweging katelijne van hoeck Leuven 7 december 2007 Inleiding: de gezondheidsdoelstellingen Standaard gewicht en de gezondheidsdoelstelling
Nadere informatieLichaamsbeweging: rol voor de diëtist? Grondmotorische eigenschappen van bewegen. Hartfrequentie (HF) Kracht Snelheid UHV Lenigheid Coördinatie
Lichaamsbeweging: rol voor de diëtist? Janine Reitsema Docent bewegen, sport en (sport)voeding Sportdiëtist Sportinstructeur Grondmotorische eigenschappen van bewegen Kracht Snelheid UHV Lenigheid Coördinatie
Nadere informatiePsychologie en obesitas
Psychologie en obesitas Sarah Huysegems Klinisch Psychologe sarah.huysegems@hhleuven.be Symposium Obesitas 12 oktober 2013 Inhoud Rol van de psycholoog volgens PaCënt Gedragsprobleem KB inzake bariatrie
Nadere informatieBariatrie en DM2 pre/peri/post operatief. 5 oktober 2016 Inge Bourass
Bariatrie en DM2 pre/peri/post operatief 5 oktober 2016 Inge Bourass Gewicht & co-morbiditeit Obesitas gerelateerde co-morbiditeit Diabetes Hypertensie Hart- en vaatziekten Slaap apnoe syndroom Artrose
Nadere informatieBehandelmogelijkheden
OBESITAS CENTRUM Behandelmogelijkheden Bariatrische chirurgie Samen op weg naar een gelukkig gewicht 2 INHOUD Met deze folder informeren we over de verschillende behandelmogelijkheden in het Obesitas Centrum
Nadere informatieKwaliteitsindicatoren diabetes type 2 (fase 2)
Kwaliteitsindicatoren diabetes type 2 (fase 2) Nederlandse Diabetes Federatie 033-4480845 info@diabetesfederatie.nl Stationsplein 139 3818 LE Amersfoort Kwaliteitsindicatoren diabetes type 2 (fase 2) De
Nadere informatieBeweegzorg. Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI)
Beweegzorg Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI) Inhoud 1. Waarom de GLI? 2. Wat is de GLI? 3. Welke GLI programma s zijn er? i. SLIMMER ii. Beweegkuur iii. Coaching op leefstijl (CooL) 4. Wie mag
Nadere informatieVoelen in plaats van eten
Voelen in plaats van eten NAE 29 november 2018 Nienke van der Veer, klinisch psycholoog Femke van Londen, GZ-psycholoog, AFT-therapeut Opbouw workshop Inleiding Toelichting en ervaring behandelprogramma
Nadere informatieBehandelmogelijkheden
OBESITAS CENTRUM Behandelmogelijkheden Bariatrische chirurgie Samen op weg naar een gelukkig gewicht INHOUD Met deze folder informeren we over de verschillende behandelmogelijkheden in het Obesitas Centrum
Nadere informatieSamenvatting Go4it - de effectiviteit van een poliklinische multidisciplinaire groepsbehandeling voor obese adolescenten
Go4it - de effectiviteit van een poliklinische multidisciplinaire groepsbehandeling voor obese adolescenten Overgewicht en obesitas onder Nederlandse kinderen en adolescenten zijn een toenemend volksgezondheidsprobleem.
Nadere informatieGezond ouder met een verstandelijke beperking: specialistische zorg voor hoog-risicogroepen
Gezond ouder met een verstandelijke beperking: specialistische zorg voor hoog-risicogroepen Prof Dr Heleen Evenhuis Geneeskunde voor verstandelijk gehandicapten Afd Huisartsgeneeskunde Erasmus MC Rotterdam
Nadere informatieMatthijs.hesselink@maastrichtuniversity.nl
In beweging! Gezondheidsuniversiteit 2015 Matthijs Hesselink Department of Human Movement Sciences Faculty of Health, Medicine and Life sciences Maastricht University Matthijs.hesselink@maastrichtuniversity.nl
Nadere informatieWat beweegt de obese patiënt? VvBN congres
Wat beweegt de obese patiënt? Eveline Wouters VvBN congres 25 maart 2011 Agenda 1.Achtergrond: wat is er mis? 2.Wat betekent dit voor een obese patiënt? 3. Wat betekent dit voor een (bewegings)therapeut?
Nadere informatieOude wijn en nieuwe zaken
Oude wijn en nieuwe zaken Frans Hoogwegt Klinisch psycholoog-psychotherapeut Vakgroep Medische Psychologie Máxima Medisch Centrum 27 juni 2019 Chronische stress angst onzekerheid onveiligheid afweer coping
Nadere informatieBariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep
Bariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep 1 Mellody Cooiman Arts-onderzoeker/PhD-student Disclosure belangen spreker Geen 2 3 Evolutie 4 Overgewicht? Dit zijn de risico s 5 Medicatie switch of behandeling
Nadere informatie(On)zin van diabetes behandeling bij ouderen
symposium 11/10/14 (On)zin van diabetes behandeling bij ouderen Dr. K. Mortelmans Endocrinologie RZ HHart Leuven Belang Toenemende prevalentie type 2 diabetes Wijzigende levensgewoonte Vergrijzing Meer
Nadere informatiegastric banding (maagbandje)
gastric banding (maagbandje) GASTRIC BANDING (MAAGBANDJE) Inleiding Deze folder geeft u informatie over de gebruikelijke gang van zaken rond de plaatsing van gastric banding, oftewel maagbandje. Het is
Nadere informatieRichtlijn Diagnostiek en behandeling van obesitas bij volwassenen en kinderen
voor de praktijk Richtlijn Diagnostiek en behandeling van obesitas bij volwassenen en kinderen J.C.Seidell, J.J.A.de Beer en T.Kuijpers De multidisciplinaire richtlijn Diagnostiek en behandeling van obesitas
Nadere informatieSamenvatting Dankwoord Curriculum Vitae List of publications
Chapter 9 Dankwoord Curriculum Vitae List of publications Obesitas (vetzucht) bij kinderen is gedurende de afgelopen decennia een groeiend en wereldwijd probleem geworden. De snel toenemende prevalentie
Nadere informatie