MODULE 4 Zorgpad Obesitas

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "MODULE 4 Zorgpad Obesitas"

Transcriptie

1 MODULE 4 Zorgpad Obesitas Isabelle Debergh, MD, PhD Algemene en bariatrische heelkunde Obesitascentrum Torhout AZ Delta, campus Rembert Torhout 4 februari 2019

2 Wat voorafging MODULE 1 Obesitas = wereldwijde pandemie 59 types obesitas! Behandelplan per patiënt Types bariatrische heelkunde RYGB SG

3 MODULE 2 Multidisciplinaire werking van een Obesitascentrum Conservatief traject Chirurgisch traject Korte termijn en lange termijn complicaties Complicaties versus ongemakken

4 MODULE 3 Terugkomdag Vives Roeselare: patiënten na een maagverkleining Nutritionele aandachtspunten Beweeg app s Wat als het misloopt? Patiëntengetuigenissen

5 Vandaag MODULE 4 Behandelplan op maat van de patiënt Casuïstiek Samenwerking 1 e en 2 e lijn: Partner in de strijd tegen Obesitas

6 Behandelplan op maat van de patiënt

7 Maatschappelijk perspectief Obesitas = pandemie Verpletterende verantwoordelijkheid gezondheidszorg Preventie Behandeling

8

9 Maatschappelijk perspectief Gezondheidsinformatie? 90% Dr. Google vermageren en voeding in top 5 meest gezochte onderwerpen Desinformatie versus patient empowerment bron: eetexpert

10 Maatschappelijk perspectief MYTHES 1. gewichtsherstel is een kwestie van wilskracht 2. overgewicht = ongezond, en normaal gewicht = gezond 3. waar het altijd op neerkomt is gewichtsverandering 4. aanpak gewichtsproblemen aanpak eetstoornissen bron: eetexpert

11 Maatschappelijk perspectief Gerealiseerd gewichtsverlies behouden is moeilijk Intensief programma (calorierestrictie en bewegen): na 1 jaar 5-10% gewichtsreductie, betere HT en DM controle Echter recidief!! Te weinig wilskracht???? = kort door de bocht!!

12 Maatschappelijk perspectief TEGENWIND WILSKRACHT fysiologisch Verminderd energieverbruik Storing eetlustregulerende hormonen Activatie hedonische responsen (beloningsgevoeligheid) psychologisch TEGENGEWERKT!! Mentale energie nodig Als uitgeput, moe, stress? ontremming sociaal Stigmatisering Schaamte, depressie, stress Stoornis hormonaal bron: eetexpert

13 Maatschappelijk perspectief MYTHES slanke mensen = gezond versus zware mensen = ongezond?

14 Maatschappelijk perspectief MYTHES Metabole gezondheid => metabool syndroom Obese populatie: 1/3 metabool gezond Kenmerken? Gezondere leefstijl, andere lichaamsvorm, normale bloedwaarden Risico? % evolueert naar metabool ongezond na 5-10 jaar Populatie met overgewicht: 1/2 metabool gezond Niet-obese populatie: 1/3 metabool ongezond bron: eetexpert

15 Maatschappelijk perspectief MYTHES Metabole gezondheid => criteria op metabool syndroom Obese populatie: 1/3 metabool gezond Kenmerken? Gezondere leefstijl, andere lichaamsvorm, normale bloedwaarden Risico? % evolueert naar metabool ongezond na 5-10 jaar Populatie met overgewicht: 1/2 metabool gezond Niet-obese populatie: 1/3 metabool ongezond bron: eetexpert

16 Maatschappelijk perspectief DOEL = gewichtsverandering? Doel = gewichtsverandering? Obese populatie: metabool ongezond terug helpen naar metabool gezond door leefstijlprogramma Reductie metabool syndroom Preventie hart- en vaatziekten Minder focussen op gewicht als parameter van gezondheid bron: eetexpert

17 Maatschappelijk perspectief MYTHES Doel = gewichtsverandering? Obese populatie: metabool ongezond terug helpen naar metabool gezond door leefstijlprogramma Reductie metabool syndroom Preventie hart- en vaatziekten Minder focussen op gewicht als parameter van gezondheid bron: eetexpert

18 Maatschappelijk perspectief MYTHES Eet- en gewichtsproblemen = verschillende groepen? Voedingsaanpassingen? = maatwerk!!! bron: eetexpert

19 Individueel perspectief bron: eetexpert

20 Individueel perspectief Obesitas als metabool syndroom chronische ziekte Onder controle hervallen

21 59 shades of obesity Obesitas keuze Gepersonaliseerde, holistische aanpak Multidisciplinaire aanpak

22 Obesitascentrum AZ Delta Balans programma Campus Brugsesteenweg (Evie Landuyt) en Campus Torhout (Rita Wauman) Multidisciplinair behandelplan voor 6 maanden. Start: Informatiegesprek met de coördinator Huisarts: afname van een bloedonderzoek en een medische screening Raadpleging bij de arts fysische geneeskunde Fietsproef Op het programma : 2x/week bewegingstherapie op dinsdag en donderdag individuele en groepssessies bij de diëtiste groepssessies bij de psycholoog Kost 500 euro (+ extra tegemoetkoming 250 euro, volgens mutualiteit)

23

24 Rol van de kinesitherapeut Kinesitherapeut stelt een gepersonaliseerd programma op gebaseerd op 3 peilers: Cardio training Krachttraining Lenigheidstraining

25 Eindbalans Iedereen valt af Vetmassa daalt Spiermassa stijgt Conditioneel beter Kracht hoger

26 Eindbalans

27 Casus 1: patiënt BALANS conservatief ANTROPOMETRIE GEZONDHEIDSKLACHTEN gewicht: 88,3 kg refluxoesofagitis lengte: 1,60 m ruglast BMI: 34,3 hypertensie vetmassa: 37,9 kg spiermassa: 43,2 kg buikomtrek: 100 cm Vrouw, 55 jaar

28 MOTIVATIE heeft een geleidelijke gewichtsstijging sinds huwelijk en na geboorte van haar 3 kinderen heeft enorme last van zuuroprispingen, moet maagbeschermer innemen moeilijke controle van bloeddruk mits medicatie erfelijk belast voor diabetes en hart- en vaatziekten voelt zich volledig uitgeput na lichte inspanning via website interesse in ons multidisciplinair obesitasprogramma na gesprek met de huisarts en gezin contact opgenomen

29 EETPATROON VOORAF vast eetpatroon geen overdadige porties zeer veel extra s die vooral suikerrijk en vetrijk zijn emotionele eetbuien druk sociaal leven (uit eten met vrienden, apero-time )

30 instap Balans na afname anamnese aangepast dagschema meegegeven bij individuele wegingen vooral stil gestaan bij bereikte resultaten, dieetfouten en nog aanwezige obstakels meegeven van tips en recepten nabespreking van groepssessies navraag conditie AANPAK

31 EINDRESULTATEN BALANS GEWICHT BMI BUIKOMTREK VETMASSA SPIERMASSA 88,3 kg 34,3 100 cm 37,9 kg 43,2 kg 85,8 kg 33,3 98 cm 35,8 kg 43,8 kg 81,6 kg 31,7 97 cm 32,9 kg 44,3 kg 78,1 kg 30,3 94 cm 29,6 kg 44,6 kg 76,5 kg 29,7 92 cm 28,1 kg 44,3 kg 75,4 kg 29,3 91 cm 25,7 kg 44,8 kg

32 Bariatrische chirurgie traject Obesitascentrum Torhout

33 Casus patiënt 2: BALANS met bariatrische ingreep Man, 54 jaar Co-morbiditeiten: AAA, DM2, OSAS, AHT, CVR Snoeper, alleenstaand, weinig regelmaat Wordt preoperatief 1 jaar gevolgd alvorens tot een bariatrische ingreep over te gaan (twijfelaar, onzeker) G max 175 kg = > omega loop Gastric bypass, type SAGI-S (wegens malrotatie) 3 m common limb = effect distale RYGB

34 Casus patiënt 2: BALANS met bariatrische ingreep = > omega loop Gastric bypass, type SAGI-S Valt goed af In < 1 jaar: - 70 kg MAAR: misselijk, vaak steatorroe, slappe en frequente stoelgang Lage QoL, huisarts zoekt naar geneesmiddelen om hem te helpen (type Creon, Questran, Glucobay, ) = combinatie van dumpingklachten en vetmalabsorptie Bij anamnese: moeite met compliantie in voeding!! (veel fast food, comfort food, snoep, chips) Nood aan bijsturen eet- en leefgewoonten Verder ook spiermassa verlies (eiwitintake!) en zwaktegevoel verwijzing post-bariatrisch programma BALANS

35 Casus patiënt 2: BALANS met bariatrische ingreep ANTROPOMETRIE MEDISCHE VOORGESCHIEDENIS GEZONDHEIDSKLACHTEN gewicht: 101,5 kg half jaar voor instap balans :gastric bypass lengte: 1,89 m startgewicht 175 kg BMI: 28,4 dumping syndroom vetmassa: 21,5 kg futloos, ruglast spiermassa: 76,1 kg diabetes po

36 werd door bariatrische chirurg doorverwezen volgens de dokter geen correcte inname van voeding met als gevolg vermindering van spiermassa sinds ingreep bariatrie zijn de glycemies normaal, zelf zonder medicatie patiënt zelf wil zich fitter voelen MOTIVATIE

37 geen vast eetpatroon, slaat ontbijt over kleine porties maar met zeer veel vetrijke en suikerrijke tussendoortjes (snoepjes, frisdrank, chips, kaasblokjes, ) problemen met inname van vlees en brood EETPATROON VOORAF eet uit verveling, heeft emotionele eetbuien

38 Instap Balans na afname anamnese vooral aandacht besteed aan een voeding met voldoende en correcte koolhydraten en voldoende eiwitten belang van vast eetpatroon met gezonde tussendoortjes aanpak dumping syndroom meegeven van tips en recepten AANPAK nadruk gelegd op het volharden van de bewegingssessies

39 EINDRESULTATEN BALANS GEWICHT BMI BUIKOMTREK VETMASSA SPIERMASSA 101,5 kg 28,4 105 cm 21,5 kg 76,1 kg 102,7 kg 28,8 104,5 cm 20,2 kg 78,5 kg 102,3 kg 28,6 104 cm 20,1 kg 78,2 kg 98,2 kg 27,5 103 cm 16,8 kg 77,7 kg 97,7 kg 27,4 101 cm 16,2 kg 77,7 kg 95,2 kg 26,7 99,5 cm 13,3 kg 78,2 kg

40 Behandelplan op maat van de patiënt

41 Chirurgisch traject

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51 Behandelplan op maat van de patiënt Hoe zal je patiënt de stap durven zetten om hulp te zoeken? Schaamte, schuldgevoel, taboesfeer, stigmatisatie

52 Behandelplan op maat van de patiënt Hoe zal je patiënt de stap durven zetten om hulp te zoeken? Gebrek aan ziekte inzicht, depressie

53

54

55 Besluit Awareness Obesitas; Systeemziekte lijdend tot Metabool syndroom, vroegtijdige ziekte, sterfte Behandeling kwestie van wilskracht Behandeling = op maat van de patiënt Conservatieve behandelingsprogramma s en bariatrische ingrepen vullen mekaar aan!! Zorgpad Obesitas tussen 1 e en 2 e lijnsgezondheidswerkers: 2-richtingsverkeer Vb Opstart Obesitasprogramma Praktijk 72 Kortemark en Praktijk Werken Terugkommoment eind 2019: herevaluatie, casusbespreking

NIET-CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN OVERGEWICHT EN OBESITAS. Algemene Abdominale Chirurgie SFZ

NIET-CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN OVERGEWICHT EN OBESITAS. Algemene Abdominale Chirurgie SFZ NIET-CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN OVERGEWICHT EN OBESITAS Algemene Abdominale Chirurgie SFZ Welkom Beste Mevrouw/Mijnheer, Welkom in het obesitascentrum van het SFZ Heusden-Zolder. Deze brochure bevat

Nadere informatie

VOEDING NA OBESITASCHIRURGIE

VOEDING NA OBESITASCHIRURGIE VOEDING NA OBESITASCHIRURGIE Algemene Abdominale Chirurgie SFZ Obesitaschirurgie Obesitaschirurgie is enkel het begin van de behandeling, het is een hulpmiddel, niet de oplossing. Wil men het maximum resultaat

Nadere informatie

Wat als het toch misloopt?

Wat als het toch misloopt? Wat als het toch misloopt? Isabelle Debergh, MD, PhD Algemene en bariatrische heelkunde AZ Delta Torhout ------------------------ 5 e terugkomdag obesitascentrum 17 november 2018 Bariatrische chirurgen

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Centrum Over Gewicht

Patiënteninformatie. Centrum Over Gewicht Patiënteninformatie Centrum Over Gewicht 1. Centrum Over Gewicht Een multidisciplinaire aanpak voor overgewicht en obesitas Heelkundig en conservatief programma Behandeling op maat Begeleide opvolging

Nadere informatie

Nederlandse Obesitas Kliniek

Nederlandse Obesitas Kliniek 2 Nederlandse Obesitas Kliniek Bijna 2 miljoen mensen in Nederland hebben overgewicht. Fors overgewicht wordt obesitas genoemd. Obesitas is erkend als chronische ziekte. Op dit moment komen ruim 800.000

Nadere informatie

Boerhaaveplein 7 4624 VT Bergen op Zoom www.obesitascentrumzuidwest.nl/contact/

Boerhaaveplein 7 4624 VT Bergen op Zoom www.obesitascentrumzuidwest.nl/contact/ Boerhaaveplein 7 4624 VT Bergen op Zoom www.obesitascentrumzuidwest.nl/contact/ Wat dacht u van een mogelijke vermindering van andere ziekten? kans op sterfte Gezondheidsrisico s Ernstig overgewicht is

Nadere informatie

Chirurgische behandeling van ernstig overgewicht

Chirurgische behandeling van ernstig overgewicht Chirurgische behandeling van ernstig overgewicht Welkom bij het Centrum Obesitas Noord Nederland van het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL). Ons centrum is gespecialiseerd in de chirurgische behandeling

Nadere informatie

Obesitaskliniek groepsprogramma

Obesitaskliniek groepsprogramma Obesitaskliniek groepsprogramma INLEIDING Overgewicht of obesitas is een wereldwijd gezondheidsprobleem, zowel op individueel als op maatschappelijk vlak. Mensen met overgewicht hebben vaak te kampen met

Nadere informatie

Hartvriendelijke voeding

Hartvriendelijke voeding Hartvriendelijke voeding Hart- en vaatziekten Hart- en vaatziekten bundelt allerhande aandoeningen van het hart en de bloedvaten. De arts stelt de diagnose en bepaalt uw cardiovasculair risico. Omdat voorkomen

Nadere informatie

Welkom bij het Obesitascentrum

Welkom bij het Obesitascentrum Welkom bij het Obesitascentrum Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U bent door de huisarts verwezen naar het Obesitascentrum. In deze folder leest u meer over uw

Nadere informatie

Gezond gewicht. Wat kunt u er zelf aan doen? altijd dichtbij. Vraag ons gerust om advies.

Gezond gewicht. Wat kunt u er zelf aan doen? altijd dichtbij. Vraag ons gerust om advies. Gezond gewicht Wat kunt u er zelf aan doen? Vraag ons gerust om advies altijd dichtbij www.alphega-apotheek.nl Gezond gewicht De meeste mensen willen graag een aantal kilo s afvallen. Maar is dat wel nodig?

Nadere informatie

Centrum overgewicht Malle

Centrum overgewicht Malle Centrum overgewicht Malle informatiebrochure Centrum Over Gewicht Inhoudstafel 1. Centrum Over Gewicht 4 2. Wat is overgewicht? Wat is obesitas? 4 3. BMI en middelomtrek 5 4. Over ons 5 5. Centrum Over

Nadere informatie

Peri-operatieve aspecten gastric bypass & sleeve gastrectomie

Peri-operatieve aspecten gastric bypass & sleeve gastrectomie Peri-operatieve aspecten gastric bypass & sleeve gastrectomie De Driehoek Rebecca Meijer- Langhout Casus Vader (1961) Familie E. 2008; CVR profiel opgesteld. 2008-2013 CVR controles, hypertensie, oplopende

Nadere informatie

Nederlandse Obesitas Kliniek. Visie. Verkort behandeltraject

Nederlandse Obesitas Kliniek. Visie. Verkort behandeltraject 2 Nederlandse Obesitas Kliniek Bijna 2 miljoen mensen in Nederland hebben overgewicht. Fors overgewicht wordt obesitas genoemd. Obesitas is erkend als chronische ziekte. Op dit moment komen ruim 800.000

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Obesitastraining Eat-Fit

Patiënteninformatie. Obesitastraining Eat-Fit Patiënteninformatie Obesitastraining Eat-Fit 1 Inhoud Inleiding... 3 Body Mass Index (BMI)... 3 Obesitas en fysieke activiteit... 3 Dieettherapie... 4 Operatie... 5 Onze obesitastraining Eat-Fit... 5 Het

Nadere informatie

HET KOMT DIK IN ORDE ELSITAS. Multidisciplinair behandelplan Voor kinderen met overgewicht & obesitas

HET KOMT DIK IN ORDE ELSITAS. Multidisciplinair behandelplan Voor kinderen met overgewicht & obesitas ELSITAS WWW.DIKINORDE.BE WWW.ELSVERCRUYSSE.EU M +32 (0)495 45 90 22 HET KOMT DIK IN ORDE Multidisciplinair behandelplan Voor kinderen met overgewicht & obesitas Onze visie: een lichaam in balans We streven

Nadere informatie

Obesitascentrum: multidisciplinaire aanpak leidt tot beste resultaat

Obesitascentrum: multidisciplinaire aanpak leidt tot beste resultaat obesitascentrum dr. Veerle Reenaers en dr. Annelies Mullens Obesitascentrum: multidisciplinaire aanpak leidt tot beste resultaat In het Jessa Ziekenhuis gebeurt de behandeling van obesitas multidisciplinair.

Nadere informatie

Operatie geslaagd! Patiënt tevreden?

Operatie geslaagd! Patiënt tevreden? Operatie geslaagd! Patiënt tevreden? Gerbrand van Hout klinisch psycholoog waarom zoveel bariatrische ingrepen? omdat het aantal morbide obese patienten toeneemt de vraag groter is dan het aanbod het effect

Nadere informatie

Gezond gewicht. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Gezond gewicht. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg Gezond gewicht Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Overgewicht 3 Oorzaken 4 Gezond gewicht 4 Tailleomvang 5 Voorkomen van overgewicht 6 Wat kun je

Nadere informatie

Protocol obesitas. Mw. J. Mentink, student geneeskunde. Drs. W.E. Schrader, huisarts. Drs. D.M. Keesenberg, gezondheidswetenschapper

Protocol obesitas. Mw. J. Mentink, student geneeskunde. Drs. W.E. Schrader, huisarts. Drs. D.M. Keesenberg, gezondheidswetenschapper Protocol obesitas Mw. J. Mentink, student geneeskunde Drs. W.E. Schrader, huisarts Drs. D.M. Keesenberg, gezondheidswetenschapper BMI & buikomvang Diagnostiek Oorzaken van obesitas Risicofactoren & co-morbiditeit

Nadere informatie

Dweilen met de kraan open

Dweilen met de kraan open Dweilen met de kraan open Laat voeding je medicijn zijn Dr. Frank van Berkum Internist, Vasculair-Geneeskundige ZiekenhuisGroepTwente locatie Hengelo 53% van de Nederlanders is te dik (heeft een BMI >

Nadere informatie

Voedings- en leefstijladvies bij Obstructie Slaap Apneu Syndroom

Voedings- en leefstijladvies bij Obstructie Slaap Apneu Syndroom Voedings- en leefstijladvies bij Obstructie Slaap Apneu Syndroom OSAS en klachten De diagnose van Obstructie Slaap Apneu Syndroom of OSAS wordt vastgesteld na het uitvoeren van een slaaponderzoek. Het

Nadere informatie

1. Nederlandse Obesitas Kliniek

1. Nederlandse Obesitas Kliniek 2 1. Nederlandse Obesitas Kliniek Ruim 800.000 mensen in Nederland hebben obesitas en komen in aanmerking voor behandeling. De Nederlandse Obesitas Kliniek is al meer dan 15 jaar toonaangevend in de behandeling

Nadere informatie

Centrum voor Obesitaschirurgie 2. Dr. Bruno Dillemans 3. Over obesitas 4 Oorzaken van obesitas 4 Gevolgen van obesitas 7 Aanpak van obesitas 8

Centrum voor Obesitaschirurgie 2. Dr. Bruno Dillemans 3. Over obesitas 4 Oorzaken van obesitas 4 Gevolgen van obesitas 7 Aanpak van obesitas 8 Inhoud Centrum voor Obesitaschirurgie 2 Dr. Bruno Dillemans 3 Over obesitas 4 Oorzaken van obesitas 4 Gevolgen van obesitas 7 Aanpak van obesitas 8 Mogelijke ingrepen 9 Gastric Bypass 10 Na de Gastric

Nadere informatie

> Overgewicht bij volwassenen

> Overgewicht bij volwassenen www.azstlucas.be > Overgewicht bij volwassenen Multidisciplinair obesitasteam Overgewicht bij volwassenen Inhoudstafel 1. 3 Wat is obesitas? 3 Is mijn gewicht normaal? 4 De lendenomtrek bepalen 4 Gevolgen

Nadere informatie

Bariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep

Bariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep Bariatrische Chirurgie: een gewichtige ingreep 1 Mellody Cooiman Arts-onderzoeker/PhD-student Disclosure belangen spreker Geen 2 3 Evolutie 4 Overgewicht? Dit zijn de risico s 5 Medicatie switch of behandeling

Nadere informatie

Heyens Isabelle, diëtiste Centrum voor Voeding en Diëtiek UZGent. 16 oktober 2014

Heyens Isabelle, diëtiste Centrum voor Voeding en Diëtiek UZGent. 16 oktober 2014 Heyens Isabelle, diëtiste Centrum voor Voeding en Diëtiek UZGent 16 oktober 2014 INHOUD Post operatief verloop Doelstelling dieetadvies Dieetadvies Casus dumpingklachten Zwangerschap Emotioneel eetgedrag

Nadere informatie

Bariatrische operatie Maagverkleining

Bariatrische operatie Maagverkleining 00 Bariatrische operatie Maagverkleining Poli Chirurgie Wanneer u in aanmerking wilt komen voor een bariatrische operatie (maagverkleining) kunt u met een verwijsbrief van de huisarts of specialist een

Nadere informatie

OVERGEWICHT BIJ KINDEREN. Multidisciplinair obesitasteam

OVERGEWICHT BIJ KINDEREN. Multidisciplinair obesitasteam OVERGEWICHT BIJ KINDEREN Multidisciplinair obesitasteam OVERGEWICHT BIJ KINDEREN Multidisciplinair obesitasteam 03 Inleiding 09 Wat kunt u verwachten? 04 Wanneer is er overgewicht of obesitas bij kinderen?

Nadere informatie

AANPAK VAN OVERGEWICHT ENQUÊTE BIJ HUISARTSEN

AANPAK VAN OVERGEWICHT ENQUÊTE BIJ HUISARTSEN AANPAK VAN OVERGEWICHT ENQUÊTE BIJ HUISARTSEN De vzw Eetexpert.be, een kenniscentrum voor eet- en gewichtsproblemen, werkt reeds meerdere jaren in opdracht van de Vlaamse regering aan diverse projecten

Nadere informatie

Feiten en fabels over voeding, medicatie en diabetes

Feiten en fabels over voeding, medicatie en diabetes Feiten en fabels over voeding, medicatie en diabetes Heleen Berkelmans, diëtist, DITO Paul van den Broek, medisch coördinator Diabetes Inhoud Diëten en medicatie aanpassen? Wat te doen na een gastric bypass?

Nadere informatie

patiënteninformatie Fitesse Multidisciplinaire aanpak van overgewicht en obesitas GezondheidsZorg met een Ziel

patiënteninformatie Fitesse Multidisciplinaire aanpak van overgewicht en obesitas GezondheidsZorg met een Ziel i patiënteninformatie Fitesse Multidisciplinaire aanpak van overgewicht en obesitas GezondheidsZorg met een Ziel Mevrouw, mijnheer Overgewicht swingt bij velen alsmaar meer de pan uit Een multidisciplinair

Nadere informatie

Psychologische begeleiding

Psychologische begeleiding Psychologische begeleiding na een bariatrische ingreep - Anne-Marie Der Kinderen, kaderhuisarts GGZ - Gerbrand van Hout, klinisch psycholoog Catharina Ziekenhuis - Noor Schuilwerve, klinisch psycholoog

Nadere informatie

SPORTVASTEN Make the Switch

SPORTVASTEN Make the Switch SPORTVASTEN Make the Switch Algemene Achtergrond Geen enkel dieet werkt op lange termijn zonder sport, de spieren moeten veranderen Mensen die van nature in de vetverbrandingsstand staan kunnen veel eten

Nadere informatie

Chirurgische behandeling van ernstig overgewicht

Chirurgische behandeling van ernstig overgewicht Chirurgische behandeling van ernstig overgewicht Inleiding Deze folder is bedoeld als aanvullende informatie voor patiënten met ernstig overgewicht (= morbide obesitas) die daarvoor behandeld worden in

Nadere informatie

24-06-12. Sporten en diabetes type 2 Van 15 minuten per dag bewegen tot de marathon, maar eerst een fietsproef. Sport is goed voor elk?

24-06-12. Sporten en diabetes type 2 Van 15 minuten per dag bewegen tot de marathon, maar eerst een fietsproef. Sport is goed voor elk? Sporten en diabetes type 2 Van 15 minuten per dag bewegen tot de marathon, maar eerst een fietsproef Jan Evert Heeg, internist, Isala Klinieken, Zwolle 1 Lichaamsbeweging is goed Voor DM type 2: Betere

Nadere informatie

Informatiebrochure voor patiënten Samen naar een gezond gewicht

Informatiebrochure voor patiënten Samen naar een gezond gewicht Informatiebrochure voor patiënten Samen naar een gezond gewicht De Nederlandse Obesitas Kliniek, het centrum voor patiënten met morbide obesitas De Nederlandse Obesitas Kliniek (NOK) is hét centrum van

Nadere informatie

Checklist bepaal het risico op type 2 diabetes

Checklist bepaal het risico op type 2 diabetes 1. Start het gesprek over type 2 diabetes en HALT2Diabetes type 2 diabetes Voorbeelden om het gesprek te beginnen: Er loopt in de regio een project dat type 2 diabetes een halt wil toeroepen. Diabetes

Nadere informatie

> Overgewicht bij kinderen

> Overgewicht bij kinderen www.azstlucas.be > Overgewicht bij kinderen Multidisciplinair obesitasteam Overgewicht bij kinderen Inhoudstafel 1. Een beetje te zwaar 3 2 Is het gewicht van uw kind normaal? 4 3 Risico s van overgewicht

Nadere informatie

SLIM een revolutionaire visie

SLIM een revolutionaire visie SLIM een revolutionaire visie Heeft u er wel eens aan gedacht dat uw gewichtstoename niets met te veel eten of te weinig beweging te maken hoeft te hebben? Dat klinkt misschien vreemd, maar recent wetenschappelijk

Nadere informatie

Voeding bij borstkanker

Voeding bij borstkanker Voeding bij borstkanker Inhoud 1. Voeding bij chirurgie 4 2. Voeding bij chemotherapie 4 1. Misselijkheid en braken 2. Ontsteking van het slijmvlies 3. Afkeer voor bepaalde voeding 4. Smaak- en reukstoornissen

Nadere informatie

Therapeutische groepssessies obesitaskliniek

Therapeutische groepssessies obesitaskliniek Therapeutische groepssessies obesitaskliniek informatie voor patiënten INLEIDING 3 DEELNEMEN 4 DE GROEPSSESSIES 4 Praktisch Thema s Aanpak HUISARTS 8 PRIJS 8 HET TEAM 9 CONTACT 10 2 Overgewicht en obesitas

Nadere informatie

INLEIDING (7 pp.) Katelijne Van Hoeck, VWVJ

INLEIDING (7 pp.) Katelijne Van Hoeck, VWVJ INLEIDING (7 pp.) Katelijne Van Hoeck, VWVJ & BASISTEKST VAN SIGNAAL NAAR ZORG : EEN AANBEVELING VOOR DE DETECTIE VAN EET- EN GEWICHTSPROBLEMEN (19 pp.) VWVJ en vzw Eetexpert Schematisch traject van signaal

Nadere informatie

Symposium KARVA Courtesy: karin vetters (mother)

Symposium KARVA Courtesy: karin vetters (mother) Symposium KARVA 02-12-2017 Courtesy: karin vetters (mother) Wie is Stijn Heyman? Algemeen Chirurg Ziekenhuis Netwerk Antwerpen fusie Stuivenberg-Palfijn-Middelheim Bariatrie en endoluminele heelkunde (NOTES)

Nadere informatie

En wat als de balans overslaat?

En wat als de balans overslaat? Inhoudstafel En wat als de balans overslaat? Oostende, 23 maart 2015 Liesbeth Renaerts Competentiecentrum Klinische voeding UZ Leuven 1 Inhoudstafel Wat is overgewicht/obesitas bij kinderen? Volwassenen

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Obesitastraining Eat-Fit

Patiënteninformatie. Obesitastraining Eat-Fit Patiënteninformatie Obesitastraining Eat-Fit Inhoud Inleiding... 2 Body Mass Index (BMI)... 2 Obesitas en fysieke activiteit... 2 Dieettherapie... 3 Operatie... 4 Onze obesitastraining Eat-Fit... 4 Persoonlijke

Nadere informatie

gastric banding (maagbandje)

gastric banding (maagbandje) gastric banding (maagbandje) GASTRIC BANDING (MAAGBANDJE) Inleiding Deze folder geeft u informatie over de gebruikelijke gang van zaken rond de plaatsing van gastric banding, oftewel maagbandje. Het is

Nadere informatie

ZORG OP MAAT DOOR DE KINESITHERAPEUT

ZORG OP MAAT DOOR DE KINESITHERAPEUT ZORG OP MAAT DOOR DE KINESITHERAPEUT Bellemans Dirk Lic. Motorische revalidatie en kinesitherapie Bestuurslid Leuvense kinesitherapeuten Kring CASUS 1 - man 52 jaar - - 1,78 m - - 90 kg - - buikomtrek

Nadere informatie

Diabetes type 2. Het belang van gezonde voeding

Diabetes type 2. Het belang van gezonde voeding Diabetes type 2 Het belang van gezonde voeding Gezond eten is voor iedereen belangrijk, maar voor mensen met diabetes type 2 zijn er extra aandachtspunten. Onze voedingsadviezen helpen je. Wat gebeurt

Nadere informatie

Mijn kind is te dik Oorzaak, gevolg en behandeling. Rintveld, Altrecht

Mijn kind is te dik Oorzaak, gevolg en behandeling. Rintveld, Altrecht Mijn kind is te dik Oorzaak, gevolg en behandeling Rintveld, Altrecht Medisch contact nr 49 In een nieuwe multidisciplinaire richtlijn is afgesproken dat obesitas een chronische ziekte is. Dit heeft niet

Nadere informatie

HET CENTRUM VOOR GECOMBINEERDE LEEFSTIJL INTERVENTIE (GLI) VOOR MENSEN MET OVERGEWICHT, DIABETES TYPE 2 EN HART- EN VAATZIEKTEN

HET CENTRUM VOOR GECOMBINEERDE LEEFSTIJL INTERVENTIE (GLI) VOOR MENSEN MET OVERGEWICHT, DIABETES TYPE 2 EN HART- EN VAATZIEKTEN WORDT EIGENAAR LEEFSTIJL ALS MEDICIJN VAN JE VITALITEIT! HET CENTRUM VOOR GECOMBINEERDE LEEFSTIJL INTERVENTIE (GLI) VOOR MENSEN MET OVERGEWICHT, DIABETES TYPE 2 EN HART- EN VAATZIEKTEN WIE ZIJN WIJ? AM

Nadere informatie

Het Vrouwenhart: begeerd maar (nog) onbekend

Het Vrouwenhart: begeerd maar (nog) onbekend Het Vrouwenhart: begeerd maar (nog) onbekend Nationale Gezondheidsbeurs 13 februari 2016 Utrecht Yolande Appelman Interventiecardioloog VU medisch centrum Amsterdam 2015 Campagne Hartstichting Awareness

Nadere informatie

Je broek zakt ervan af

Je broek zakt ervan af Je broek zakt ervan af Huisarts en overgewicht: Dikke maatjes? Ton Dapper, huisarts te Tienhoven. VERDRIET monica (37) BEROEP: AFGEKEURD ( VROEGER BLOEMISTE EN VERKOOPSTER). GEWICHT:> 100 KG Lastig onderwerp!

Nadere informatie

Overgewicht Inhoud Inleiding Oorzaken van overgewicht

Overgewicht Inhoud Inleiding Oorzaken van overgewicht Overgewicht Brochure over oorzaken, gevolgen en behandeling van overgewicht. Met eet- en beweegdagboekje. Inhoud Inleiding Oorzaken van overgewicht Gevolgen van overgewicht Meten en wegen BMI (Body Mass

Nadere informatie

Fitesse-programma KINESITHERAPIE. Multidisciplinaire aanpak van overgewicht en obesitas PATIËNTENINFORMATIE

Fitesse-programma KINESITHERAPIE. Multidisciplinaire aanpak van overgewicht en obesitas PATIËNTENINFORMATIE Fitesse-programma Multidisciplinaire aanpak van overgewicht en obesitas KINESITHERAPIE PATIËNTENINFORMATIE Beste patiënt Verschillende diensten in AZ Maria Middelares steken de handen in elkaar om samen

Nadere informatie

LEVEN MET EEN EXTRA RUGZAK

LEVEN MET EEN EXTRA RUGZAK LEVEN MET EEN EXTRA RUGZAK Leven met een extra rugzak Hoe obesitas bij kinderen doeltreffend aanpakken Kim Van Hoorenbeeck An De Meyer Katrien Van Gompel Inhoud Voorwoord...11 Wist je dat...13 Hoofdstuk

Nadere informatie

Zorginstituut Nederland

Zorginstituut Nederland 2oqoi^S > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de Geschillencommissie van Stichting Klachten en Geschillen verzekeringen (SKGZ) T.a.v. mevrouw Postbus 291 3700 AG ZEIST Eekholt 4 1112 XH Diemen

Nadere informatie

Mijn zorgplan Preventie en behandeling Hart- en Vaatziekten

Mijn zorgplan Preventie en behandeling Hart- en Vaatziekten Mijn zorgplan Preventie en behandeling Hart- en Vaatziekten WWW.ZORROO.NL 1 Voorwoord Zorroo staat voor Zorggroep Regio Oosterhout & Omstreken. Wij zijn een organisatie die samen met uw huisarts en andere

Nadere informatie

Vragenlijst kandidaat

Vragenlijst kandidaat Vragenlijst kandidaat Klever mutualiteit NAAM: Man / vrouw Uw leeftijd:.. Uw adres:.... Gsm/tel.: E-mailadres:.. U woont Alleen Samen met partner Samen met partner en kinderen Samen met kinderen Samen

Nadere informatie

Ondervoeding: een niet te onderschatten probleem

Ondervoeding: een niet te onderschatten probleem Ondervoeding: een niet te onderschatten probleem Wat is ondervoeding? Geen trek, geen zin, stress, misselijkheid, angst, emoties, enz. Er zijn tal van redenen om minder te gaan eten. Voor u het weet, is

Nadere informatie

Aanmeldformulier bariatrische chirurgie (deel 1)

Aanmeldformulier bariatrische chirurgie (deel 1) Aanmeldformulier bariatrische chirurgie (deel 1) Het ingevulde aanmeldformulier kunt u samen met de gevraagde relevante aanvullende informatie* en de ingevulde toestemmingsverklaring opsturen naar Vitalys

Nadere informatie

Er zijn verschillende meetmethodes waarmee u kunt vaststellen of u een gezond gewicht hebt:

Er zijn verschillende meetmethodes waarmee u kunt vaststellen of u een gezond gewicht hebt: Een gezond gewicht Een gezond gewicht Hebt u een gezond gewicht? Energiebalans Bewegen Hoe behoudt u een gezond gewicht? Tips voor het behouden van een gezond gewicht Tips voor het bereiken van een gezond

Nadere informatie

NHG Stendardo Obesità

NHG Stendardo Obesità NHG Stendardo Obesità Begripsomschrijving Obesitas: BMI( kg/m2) 30 Overgewicht (Sovrappeso): BMI 25 en 30 én een ernstig vergrote buikomvang, 102 cm bij mannen en 88 cm bij vrouwen. Sluit aan bij Multisciplinaire

Nadere informatie

Hoe vermindert chirurgie uw overgewicht?

Hoe vermindert chirurgie uw overgewicht? 2 Hoe vermindert chirurgie uw overgewicht? Uw caloriebalans is in orde als u evenveel calorieën opneemt (eet) als de calorieën die uw lichaam verbruikt voor warmte en energie (arbeid). Het overschot aan

Nadere informatie

Chirurgische ingrepen bij obesitas

Chirurgische ingrepen bij obesitas Chirurgische ingrepen bij obesitas Aan mensen met ernstig overgewicht wordt in een aantal gevallen voorgesteld een chirurgische ingreep te laten verrichten. De meest gebruikte chirurgische methoden in

Nadere informatie

post HBO cursus Overgewicht en obesitas

post HBO cursus Overgewicht en obesitas post HBO cursus Overgewicht en obesitas ACTIE EN AANDACHT Tijdens de hebben de deelnemers hun eigen actie- en aandachtspunten bijgehouden. Op basis hiervan hebben de deelnemers na overleg per groepje van

Nadere informatie

Ondervoeding door ziekte bij kinderen

Ondervoeding door ziekte bij kinderen Kindergeneeskunde i Ondervoeding door ziekte bij kinderen Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Door ziekte eet uw kind (tijdelijk) minder of niet. Hierdoor krijgt uw kind mogelijk te weinig

Nadere informatie

Behandelmogelijkheden

Behandelmogelijkheden OBESITAS CENTRUM Behandelmogelijkheden Bariatrische chirurgie Samen op weg naar een gelukkig gewicht 2 INHOUD Met deze folder informeren we over de verschillende behandelmogelijkheden in het Obesitas Centrum

Nadere informatie

OBESITAS STAPPEN NAAR GEZONDHEID. Dr. Marly Oosterhof

OBESITAS STAPPEN NAAR GEZONDHEID. Dr. Marly Oosterhof OBESITAS STAPPEN NAAR GEZONDHEID Dr. Marly Oosterhof STAPPEN NAAR GEZONDHEID Wat is obesitas? Definitie Classificatie Contribuerende factoren Complicaties Behandeling OBESITAS Wat is obesitas? Obesitas

Nadere informatie

Behandelmogelijkheden

Behandelmogelijkheden Behandelmogelijkheden 2 Door middel van deze folder willen we u informeren over de verschillende behandelmogelijkheden in het Obesitas Centrum Midden Brabant voor mensen met (morbide) obesitas. Screeningsspreekuur

Nadere informatie

Behandelmogelijkheden

Behandelmogelijkheden OBESITAS CENTRUM Behandelmogelijkheden Bariatrische chirurgie Samen op weg naar een gelukkig gewicht INHOUD Met deze folder informeren we over de verschillende behandelmogelijkheden in het Obesitas Centrum

Nadere informatie

1. Nederlandse Obesitas Kliniek en het Rode Kruis Ziekenhuis

1. Nederlandse Obesitas Kliniek en het Rode Kruis Ziekenhuis 2 1. Nederlandse Obesitas Kliniek en het Rode Kruis Ziekenhuis Ruim 800.000 mensen in Nederland hebben obesitas en komen in aanmerking voor behandeling. Het Rode Kruis ziekenhuis en de Nederlandse Obesitas

Nadere informatie

Zelfmanagement. Project. Filmpje IZP 24-2-2014

Zelfmanagement. Project. Filmpje IZP 24-2-2014 Zelfmanagement Agenda: - Ervaring van 1 vd kartrekkers in het project, door Annelies - Filmpje IZP - Casus en zelfmanagement tools, door Ruth Project Ervaringen van Annelies Filmpje IZP Wat gaat goed,

Nadere informatie

CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN ERNSTIG OVERGEWICHT

CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN ERNSTIG OVERGEWICHT CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN ERNSTIG OVERGEWICHT 817 Inleiding Deze folder is bedoeld als aanvullende informatie voor patiënten met ernstig overgewicht (morbide obesitas), die daarvoor worden behandeld

Nadere informatie

Diab-eten. Voeding en hartchirurgie. Jacobien Hiemstra Diëtist, St Antonius Ziekenhuis 9 april 2013

Diab-eten. Voeding en hartchirurgie. Jacobien Hiemstra Diëtist, St Antonius Ziekenhuis 9 april 2013 Diab-eten Voeding en hartchirurgie Jacobien Hiemstra Diëtist, St Antonius Ziekenhuis 9 april 2013 Inhoud Belang goede voedingstoestand De voedingstoestand van diabeten Risico s intake bij diabeten Gevolgen

Nadere informatie

VOEDING NA GASTRIC BYPASS

VOEDING NA GASTRIC BYPASS VOEDING NA GASTRIC BYPASS Mocht u, na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, aarzel dan niet om telefonisch contact op te nemen met de verantwoordelijke diëtiste: Ilse Callebaut: 02 476 60 96 ilse.callebaut@uzbrussel.be

Nadere informatie

Gewicht in kg. Lengte in m. 5 % gewichtsverlies binnen 1 maand

Gewicht in kg. Lengte in m. 5 % gewichtsverlies binnen 1 maand Bijlage 1 Samenwerkingsafspraken diëtisten binnen DBC COPD GHC 1. Criteria voor verwijzing naar diëtist Afspraken over diëtetiek welke gefinancierd worden binnen de DBC hebben alleen betrekking op dieetadvisering.

Nadere informatie

Individueel zorgplan vitale vaten

Individueel zorgplan vitale vaten Individueel zorgplan vitale vaten Wat kunt u zelf doen? Een gezonde leefstijl is het belangrijkste bij de aanpak van risicofactoren. Misschien is uw leefstijl wel goed. Zorgverleners kunnen u adviseren

Nadere informatie

Maagverkleinende ingrepen

Maagverkleinende ingrepen Nieuwsbrief 2e kwartaal 2016 Maagverkleinende ingrepen Maagverkleinende ingrepen Maagverkleinende ingrepen (bariatrische chirurgie/ maagballon) zijn ingrepen om mensen met (ernstig) overgewicht te helpen

Nadere informatie

Adipositas pandemie Obesidemie

Adipositas pandemie Obesidemie Sport en bewegen, altijd goed bij diabetes type 2? 30 minutes active a day, keeps the doctor away Diabetes type 2 in NL Ca 1 miljoen Nederlanders hebben diabetes mellitus (6% van de bevolking), 9 op de

Nadere informatie

Bariatrie en DM2 pre/peri/post operatief. 5 oktober 2016 Inge Bourass

Bariatrie en DM2 pre/peri/post operatief. 5 oktober 2016 Inge Bourass Bariatrie en DM2 pre/peri/post operatief 5 oktober 2016 Inge Bourass Gewicht & co-morbiditeit Obesitas gerelateerde co-morbiditeit Diabetes Hypertensie Hart- en vaatziekten Slaap apnoe syndroom Artrose

Nadere informatie

Wereldwijd 333.000 per jaar

Wereldwijd 333.000 per jaar 1998 13,386 2008 220,000 Bariatrische Chirurgie Wereldwijd 333.000 per jaar Sjoerd Bruin Chirurg Slotervaartziekenhuis Bariatrische Chirururgie Bariatrie van uit het Grieks: bar= gewicht -iatrie behandeling

Nadere informatie

Mijn naam is. Peter C.Th. van Aanholt

Mijn naam is. Peter C.Th. van Aanholt Mijn naam is Peter C.Th. van Aanholt An Inconvenient Truth Al Gore Een onplezierige waarheid Peter van Aanholt Een onplezierige waarheid Peter van Aanholt Wij worden te dik De waarheid The USA wordt te

Nadere informatie

Post HBO cursus Bariatrische Chirurgie in de eerste lijn

Post HBO cursus Bariatrische Chirurgie in de eerste lijn Post HBO cursus Bariatrische Chirurgie in de eerste lijn Maandag 17 november 2014 Workshop casuïstiek Tijdens de cursus bespreken de deelnemers plenair de bijgaande casuïstiek onder leiding van een internist/mdl-arts

Nadere informatie

DIABETES EN LEEFSTIJL 7 JUNI 2018 MARTIJN CANOY

DIABETES EN LEEFSTIJL 7 JUNI 2018 MARTIJN CANOY DIABETES EN LEEFSTIJL 7 JUNI 2018 MARTIJN CANOY DIABETES EN LEEFSTIJL 1. Hoe vaak komt het voor 2. Wat is diabetes 3. Welke vormen 4. Complicaties 5. Leefstijl 1. voeding 2. Roken 3. Bewegen 6. Overgewicht

Nadere informatie

Workshop diabetes en koolhydratenbeperking bij overgewicht. Graag in samenwerking

Workshop diabetes en koolhydratenbeperking bij overgewicht. Graag in samenwerking Workshop diabetes en koolhydratenbeperking bij overgewicht Graag in samenwerking Voor zowel kinderen als volwassenen zijn overgewicht en obesitas de belangrijkste risicofactoren voor de ontwikkeling van

Nadere informatie

VOEDING, LEEFSTIJL & GEDRAG! lesdag 6

VOEDING, LEEFSTIJL & GEDRAG! lesdag 6 VOEDING, LEEFSTIJL & GEDRAG! lesdag 6 ! HOE GAAT HET MET JE PROEFCLIENTEN? WEET JE NOG? DIETEN LAGE GRAADS ONTSTEKINGEN = INFLAMMATIE Aan veel chronische ziekten, ontsteking aan ten grondslag: - Overgewicht

Nadere informatie

BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA ZWAARLIJVIGHEID. Blaine Stiger - FOTOLIA DUIDELIJKE ANTWOORDEN

BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA ZWAARLIJVIGHEID. Blaine Stiger - FOTOLIA DUIDELIJKE ANTWOORDEN BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA ZWAARLIJVIGHEID Blaine Stiger - FOTOLIA DUIDELIJKE ANTWOORDEN Globaal Cardiovasculair Risico Sommige gedragingen in ons dagelijks leven vergroten de kans dat we vroeg of laat

Nadere informatie

Informatie voor patiënten. Obesitaspoli

Informatie voor patiënten. Obesitaspoli Informatie voor patiënten Obesitaspoli De obesitaspoli maakt deel uit van het Medisch Centrum Wilhelmina (MCW), Borgstee 17 te Assen. Het MCW is onderdeel van het Wilhelmina Ziekenhuis Assen. 1 Obesitaspoli

Nadere informatie

Richtlijn JGZ-richtlijn Overgewicht

Richtlijn JGZ-richtlijn Overgewicht Richtlijn JGZ-richtlijn Overgewicht Eerste - en vervolg consulten Het eerste consult Bij de anamnese wordt aandacht besteed aan voorgeschiedenis, familieanamnese, gezondheid, voeding, lichamelijke activiteit

Nadere informatie

ZATERDAG 20/02/2016 DONDERDAG 03/03/2016 ZATERDAG 21/05/2016 DONDERDAG 02/06/2016 MODULE 2 OBESITAS KINDEREN ZATERDAG 08/10/2016 DAG

ZATERDAG 20/02/2016 DONDERDAG 03/03/2016 ZATERDAG 21/05/2016 DONDERDAG 02/06/2016 MODULE 2 OBESITAS KINDEREN ZATERDAG 08/10/2016 DAG BASISMODULE 1 BEWEGING EN GEZONDHEID ZATERDAG 20/02/2016 DONDERDAG 03/03/2016 DAG 1 09.00-17.00 DAG 2 13.30-19.00 ZATERDAG 12/03/2016 DAG 3 09.00-17.00 BASISMODULE 1 BEWEGING EN GEZONDHEID ZATERDAG 21/05/2016

Nadere informatie

zwaartekracht Het Slotervaart, een ziekenhuis met ambitie Het programma voor kinderen met overgewicht Informatie voor kinderen en ouders

zwaartekracht Het Slotervaart, een ziekenhuis met ambitie Het programma voor kinderen met overgewicht Informatie voor kinderen en ouders Het Slotervaart, een ziekenhuis met ambitie Het Slotervaartziekenhuis, een opmerkelijk en ambitieus ziekenhuis in Amsterdam. In een informele en vertrouwde omgeving werken wij aan innovatieve medische

Nadere informatie

Voeding voor goed herstel na operatie

Voeding voor goed herstel na operatie Voeding voor goed herstel na operatie Inhoud 1. Vermijd snel gewichtsverlies, eet gezond 3 2. Nuchter voor de operatie? 3 3. Voeding na de operatie 4 4. Neem voldoende melkproducten, groenten en fruit!

Nadere informatie

Cardiale revalidatie. Introductie

Cardiale revalidatie. Introductie Cardiale revalidatie Introductie VOORWOORD U hebt recent een hartinfarct, een hartoperatie of een andere cardiologische aandoening doorgemaakt. Deze brochure bevat uitleg over de cardiale revalidatie

Nadere informatie

Voeding voor goed herstel na operatie

Voeding voor goed herstel na operatie Voeding voor goed herstel na operatie Inhoud 1. Vermijd snel gewichtsverlies en eet gezond! 4 2. Nuchter voor de operatie? 4 3. Voeding na de operatie 5 4. Neem voldoende melkproducten, groenten en fruit!

Nadere informatie

It takes two to tango

It takes two to tango It takes two to tango Voeding & leefstijl bij kanker 19 november 2016 Ilse Kavak-Scholten Inhoud Kanker Ondervoeding Kankercachexie Voedingsadviezen Beweging Feiten en fabels Rol fitnessprofessional Take

Nadere informatie

8 van de 10 meest terugbetaalde geneesmiddelen houden verband met onze levensstijl Bijlage

8 van de 10 meest terugbetaalde geneesmiddelen houden verband met onze levensstijl Bijlage 8 van de 10 meest terugbetaalde geneesmiddelen houden verband met onze levensstijl Bijlage 1. De tien soorten geneesmiddelen met het hoogste terugbetalingsbedrag door het RIZIV in 2016 (CM-cijfers geëxtrapoleerd

Nadere informatie

Dienst geriatrie Gevecht tegen ondervoeding. Informatiebrochure voor de patiënt en de familie

Dienst geriatrie Gevecht tegen ondervoeding. Informatiebrochure voor de patiënt en de familie Dienst geriatrie Gevecht tegen ondervoeding Informatiebrochure voor de patiënt en de familie INLEIDING Met ouder worden veranderen uw dagelijkse activiteiten en gewoonten. Het is niet altijd eenvoudig

Nadere informatie

Gezonde voeding, een verwaarloosd thema bij patiënten met ernstige psychische aandoening!?

Gezonde voeding, een verwaarloosd thema bij patiënten met ernstige psychische aandoening!? Gezonde voeding, een verwaarloosd thema bij patiënten met ernstige psychische aandoening!? Mind The Body II 11 februari 2015 Anneke Wijtsma & Lisanne van der Weijden Voorstellen Kennistest voeding Bespreken

Nadere informatie