Inhoud. Voorwoord 5. Een collage maken 6

Transcriptie

1 Inhoud Voorwoord 5 Een collage maken 6 1 Additieven en gezondheid Het oog wil ook wat! Op je gezondheid! Ten minste houdbaar tot Afsluiting 25 2 Hulp van bacteriën en schimmels Onderzoek naar verschillende kaassoorten De bereiding van een zuivelproduct Hoe zuur is het? Wat in het vat zit, verzuurt niet! Conserveren met alcohol Het gist de pan uit! Afsluiting Wat is kwaliteit? Is kwaliteit te meten? Voedselveilig produceren Waar kan het misgaan? Hoe maak je een flow-sheet? Een kwaliteitssysteem opzetten Afsluiting 88 4 Blijf er gezond bij! Gezondheidscontrole bij dieren Ziektes bij verschillende diersoorten Ziektes bij honden en katten Zieke productiedieren en de gevolgen De dierenambulance Veilig wassen Afsluiting 121 Beroepen raden 130 Inhoud

2 10 Verzorging

3 1 Additieven en gezondheid 1.1 Het oog wil ook wat! Doel Je kunt: verschillende manieren noemen om voedingsmiddelen aantrekkelijker te maken; aangeven in hoeverre deze toevoegingen gezond zijn; zelf een vruchtenzuivelproduct maken met behulp van (natuurlijke) kleur- en smaakstoffen. 11 Benodigdheden Voor deze opdracht heb je nodig: een computer met internetaansluiting; een staafmixer; zes plastic koffiebekers; zes lepeltjes; yoghurt; rode en blauwe kleurstof; aardbeiensmaakstof; een blinddoek. Oriëntatie In de supermarkt staat op de zuivelafdeling een groot aantal zuiveldranken en vruchtenyoghurts. Het ene product ziet er nog lekkerder uit dan het andere. Wanneer je langs de schappen loopt, kun je bijna geen keuze maken. De plaatjes op de verpakking beloven hele aardbeien in de yoghurt. Maar wat blijkt als je de yoghurt inschenkt? Er zitten helemaal geen hele aardbeien in! Vaak worden de smaak en de kleur van het fruit op een kunstmatige wijze aan de zuivel toegevoegd. In de zuivelproducten zitten maar een paar echte vruchten. Additieven en gezondheid

4 Fig. 1.1 Vruchtenyoghurt met additieven 12 Als je verder loopt in de supermarkt kom je bij de gebak- en snoepafdeling. Bij het zien van die producten loopt het water je in de mond. In gebak en snoep zitten ook smaak- en kleurstoffen. Eigenlijk zitten er in heel veel producten allerlei stoffen om het product beter houdbaar en aantrekkelijker maken. Beantwoord de volgende vragen. a Als je thuis aardbeienyoghurt maakt, kun je wél verse aardbeien gebruiken. Wat gebeurt er als je de zelfgemaakte yoghurt een weekje in de koelkast bewaart? b Om producten langer houdbaar te maken, worden allerlei stoffen toegevoegd. Noem twee groepen stoffen die je kunt toevoegen aan vruchtenzuivelproducten. c Engelse drop bevat naast een grote hoeveelheid suiker ook allerlei kleurstoffen. Welke stoffen dat zijn, staat op het etiket. Verzorging

5 Zijn dat kunstmatige of natuurlijke kleurstoffen? d Kun je een reden bedenken waarom mensen bezwaar maken tegen het gebruik van kleur- en smaakstoffen? e In zakjes met soepen en sauzen en kant-en-klaarmaaltijden wordt vaak glutamaat als smaakversterker toegevoegd. Wat is het nadeel daarvan? 13 f Een groep kleurstoffen worden azo-kleurstoffen genoemd. Artsen hebben kritiek op deze kleurstoffen. Leg uit waarom. g Noem een aantal kleurstoffen die gerekend worden tot de azokleurstoffen. Je kunt zoeken op internet of in boeken. h Op het etiket moet staan welke stoffen er aan een voedingsmiddel zijn toegevoegd. De meeste toevoegingen hebben een zogenaamd E-nummer. Welke E-nummers hebben de kleurstoffen? i Wat zijn de E-nummers van de geur- en smaakstoffen? j Kleur-, geur- en smaakstoffen worden additieven genoemd. Dit woord is afgeleid van het Engelse werkwoord to add. Wat Additieven en gezondheid

6 is de Nederlandse vertaling van dit werkwoord? k Geef een ander Nederlands woord voor additieven. 14 Uitvoering Ben jij ook zo benieuwd wat de effecten zijn van smaak- en kleurstoffen op een voedingsmiddel? In deze opdracht ga je dat onderzoeken. Je werkt samen met een groepsgenoot. 1 Verzamel de volgende spullen: een staafmixer, zes plastic koffiebekers, zes lepeltjes, yoghurt, rode en blauwe kleurstof, aardbeiensmaakstof en een blinddoek. 2 Als je met voedsel werkt, moet je hygiëneregels in acht nemen. Wat moet je doen voordat je aan het werk gaat? 3 Je gaat de aardbeienyoghurt maken. Nummer de bekers van 1 tot en met 6. Doe in elke beker ongeveer 3 cm yoghurt. 4 Breng iedere beker op smaak en op kleur volgens onderstaand schema. Mix de ingrediënten goed door elkaar met de staafmixer, zodat smaak en kleur goed verdeeld zijn. Maak de staafmixer na ieder gebruik goed schoon. 5 Wat moet je in beker 1 doen? 6 En wat moet je in beker 6 doen? Smaakstof Kleurstof Geen Rood Blauw Geen Beker 1 Beker 4 Beker 2 Aardbeien Beker 5 Beker 3 Beker 6 Verzorging

7 7 Als je naar de bekers kijkt, welke yoghurt lijkt dan het meeste op aardbeienyoghurt? 8 Je gaat nu onderzoeken wat andere mensen van de verschillende soorten yoghurt vinden. Bedek de ogen van de proefpersoon met de blinddoek. Doe in ieder bekertje een lepeltje. Laat de proefpersoon uit elk bekertje een hapje nemen. In welke beker(s) zit(ten) volgens de proefpersoon aardbeienyoghurt? 15 9 Zet de letter S in de tabel bij de beker(s) die gekozen is of zijn. De letter S staat voor smaak. 10 Verwissel de volgorde van de bekers en vraag de proefpersoon de blinddoek af te doen. 11 Laat de proefpersoon nu de neus dicht knijpen. Geef nu opnieuw uit alle bekertjes een lepeltje yoghurt. 12 In welke bekers zit volgens de proefpersoon aardbeienyoghurt? 13 Zet de letter K in de tabel bij de bekers die gekozen zijn. De letter K staat voor kleur. 14 Bekijk de tabel. Bij welke beker(s) staan de letters S en K? 15 Laat de proefpersoon nu nogmaals alle yoghurtsoorten proeven. 16 In welke beker zit, volgens de proefpersoon, de aardbeienyoghurt? 17 Komt de keuze overeen met die van de twee blinde proeven (de proef met de ogen dicht en de proef met de neus dicht)? Additieven en gezondheid

8 18 Kun je aangeven waarom de proefpersoon kiest voor deze beker? Fig. 1.2 De proefpersonen 16 Afsluiting Beantwoord de volgende vragen. a Waarom moest je bij de eerste blinde proef de proefpersoon blinddoeken? b Waarom moest bij de tweede blinde proef de proefpersoon zijn neus dichtknijpen? c Je hebt de volgorde van de bekers verwisseld. Heb je enig idee waarom? d Is de kleur noodzakelijk voor de smaakbeleving van een product? Verzorging