Mensen kunnen om diverse redenen (tijdelijk) terechtkomen in een residentiële
|
|
- Nathan de Veen
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 1. De oversteek naar een zelfstandige woonsituatie Mensen kunnen om diverse redenen (tijdelijk) terechtkomen in een residentiële voorziening of een instelling. Al naargelang de aanleiding voor opname, kunnen er verschillende types worden onderscheiden (zie al Goffman e.a., 1975). Er zijn voorzieningen die zijn opgericht om voor mensen te zorgen die als hulpbehoevend worden beschouwd, zoals tehuizen voor wezen en bejaarden. Daarnaast zijn er plaatsen die tot doel hebben mensen te verzorgen die niet in staan zijn zichzelf te verzorgen en ook, ongewild, een bedreiging vormen voor de gemeenschap, zoals psychiatrische inrichtingen. Een derde type is gericht op de bescherming van de gemeenschap tegen opzettelijke gevaren, zoals gevangenissen. Sommige van deze residentiële voorzieningen bieden een duidelijk vooruitzicht naar een leven na een verblijf in een instelling en minstens een deel van hun opdracht bestaat er in om dat zelfstandig leven voor te bereiden. Maar de oversteek vanuit de instelling naar de samenleving loopt niet altijd van een leien dakje. We kunnen niet langs de vaststelling dat een kleine helft van de Vlaamse thuislozen een verleden in de (bijzondere) jeugdzorg heeft gehad en dat ongeveer een derde van hen ofwel ook in de gevangenis en/of in een instelling van de psychiatrie heeft verbleven (Van Menxel, 2005). 9 Waar rook is, is vuur. Het Steunpunt Armoedebestrijding (2010) wees er in het verleden al op dat er, zich bij weder intrede in de samenleving breuksituaties voordoen. Er zijn administratieve, reglementaire en statutaire drempels die leiden tot een vaak slecht voorbereide overstap, waardoor betrokkenen aan hun lot worden overgelaten. En dit geldt voor meerdere instellingentypen, zo blijkt uit persberichten. Zaimi (2008), coördinator straathoekwerk bij het Antwerpse caw Metropool, verwijst ter zake naar de situatie in de bijzondere jeugdzorg: Jongeren uit de bijzondere jeugdzorg krijgen vanaf hun achttiende levensjaar geen verplichte hulp meer. ( ) Vaak zijn ze dan niet klaar om op
2 DE MOEILIJKE OVERSTEEK eigen benen te staan. Ze steken zich in de schulden, laten de gsm-rekeningen aantikken en kopen van alles om erbij te horen. Uiteindelijk verliezen ze zo vaak hun woonst en daarmee ook hun werk (in De Morgen, 24 november 2008). Vanuit de gevangeniswereld en de psychiatrie klinken gelijkaardige geluiden. De Kaey, vakbondsvertegenwoordiger stelt in Gazet van Antwerpen (16 april 2014): Veel gedetineerden vinden niet tijdig een woning of werk en zijn niet klaar wanneer ze voor de strafuitvoeringsrechter moeten verschijnen. Hij vreest dat we gaan evolueren naar een toestand waar gedetineerden bij hun vrijlating zonder enige steun op straat worden gezet. Een gelijkaardige teneur zien we bij Angelena (een pseudoniem), een bijna ex-psychiatrisch patiënte, die er op wijst dat het vinden van een geschikte woning niet evident is. Angelena: Raad eens hoe vlot dat gaat? Ik zit in de gevangenis en verdien 660 euro per maand. De leuke en betaalbare studio s zijn weg voordat ik een kans heb om te gaan kijken. Zaterdag heb ik een studio bezocht die zo smerig was dat ik er mijn varkens nog niet zou willen in steken. Als ik iets vind, moet ik nog uitleggen dat ik in de bak zit. Die verhuurder gaat denken dat ik zijn kot kort en klein ga slaan (in De Tijd, 10 mei 2014). 10 Dat er situaties zijn die de terugkeer naar de maatschappij hypothekeren en zelfs thuisloosheid in de hand werken, vindt ook minister Vandeurzen (2009, p. 52): Het is duidelijk dat er op meerdere terreinen zal moeten gewerkt worden om de problematiek van thuisloosheid op een effectieve en efficiënte manier aan te pakken. Zo kan thuisloosheid onder andere te maken hebben met een onvoldoende begeleide uitstroom uit de psychiatrie, uit de voorzieningen van de gehandicaptenzorg of uit de bijzondere jeugdbijstand. De voorbereiding op een decent zelfstandig leven heeft vele facetten. Er is een inkomen nodig, er moeten papieren in orde gemaakt worden, er moet zinvol met de vrije tijd omgegaan kunnen worden. Maar er is ook behoefte aan een woonplek. De European Consensus Conference on Homelessness 1 onderstreept dan ook dat niemand uit een instelling ontslagen mag worden (ziekenhuis, psychiatrie, gevangenis, jeugdinstelling, ) zonder voldoende nazorg en een oplossing voor zijn/haar woonsituatie. Om de terugkeer te doen slagen, is een woning immers onontbeerlijk. Terwijl sommigen terug kunnen naar hun ei- 1 De European Consensus Conference on Homelessness (2010), voorgezeten door Frank Vandenbroucke, was een innovatief beleidsproces dat beoogde een gemeenschappelijke kijk op dakloosheid te realiseren zodat het toekomstig beleid vooruitgang zou kunnen boeken. De conferentie was een initiatief van het Belgische voorzitterschap van eu Council en werd georganiseerd samen met feantsa (European Federation of Organisations Working with the Homeless). De conferentie vond plaats in Brussel op 9 en 10 december Zie
3 INLEIDING gen woning of bij familie of vrienden intrekken, is dit voor anderen niet het geval en zien we een aantal van hen ook in de dak- en thuisloosheid opduiken. Het niet hebben van een woning of het niet kunnen houden van een woning, houdt in dat inspanningen gericht op het zelfstandig wonen (grotendeels) teniet worden gedaan. Het is precies de zoektocht naar een degelijke en betaalbare woning en meer nog de voorbereiding van mensen die een instelling verlaten die centraal stond in het onderzoek dat aan dit boek is voorafgegaan. Want mensen moeten wonen. Het is een levensnoodzakelijke basisbehoefte, die bovendien de loutere beschuttingsfunctie overstijgt (box o.1). Het is een conditio sine qua non een kritische succesfactor in marketingtermen om de oversteek vanuit de instelling naar de samenleving vlot te laten verlopen. Box 0.1. De betekenis van wonen Claessens e.a. (2008) bekeken de literatuur over de betekenis van wonen. In grote lijnen kwamen in zowel de psychofenomenologische als in de sociologische meaning of home literatuur dezelfde betekeniscategorieën van home terug: 1. het centrum van familieleven en sociale relaties, 2. een plaats om zich terug te trekken, van comfort en rust, 3. vrijheid en onafhankelijkheid, 4. een plaats van fysieke veiligheid en controle, 5. zelfexpressie, identiteit en status, 6. een plaats van totale privacy, 7. continuïteit en standvastigheid/duurzaamheid, 8. een financieel-economisch goed, een investering, 9. een drager/ondersteuning van werk en vrije tijd De oversteek naar vermaatschappelijking De laatste decennia zijn er binnen de verschillende beleidsdomeinen waar instellingen een belangrijke rol spelen een aantal tendensen waar te nemen die in hun geheel onder de noemer vermaatschappelijking of de-institutionalisering vallen (Kwekkeboom, 1999). Het gaat in grote lijnen over een toenemende extra-muralisering van de diensten die werden aangeboden, meer inspraak voor de cliënt (box 0.2), het betrekken van het sociale netwerk rond een cliënt en meer samenwerking tussen sectoren (of, het tegengaan van de
4 DE MOEILIJKE OVERSTEEK sectorale verkokering). Er groeit een consensus dat mensen niet mogen worden weggestopt achter de muren van een instelling om zorg te kunnen krijgen, maar dat er empowerend moet worden gewerkt: zowel op individueel niveau (de cliënt), als op het niveau van het netwerk rond de cliënt (Van Regenmortel, 2009). In de Vlaamse welzijnssector en de geestelijke gezondheidszorg zijn zo verschillende vormen van niet-residentiële zorg komen te staan naast of in de plaats van vormen van residentiële zorg. De kloof tussen een leven gedomineerd door de procedures, ritmes en de sociale controle van de instelling en een zelfstandig leven wordt daardoor veel minder groot. Maar de oversteek van een model gebaseerd op residentiële voorzieningen naar een ambulant en cliëntgericht zorgaanbod gebeurt ook niet zonder problemen. Box 0.2. Begripsverduidelijking 12 Er zijn een aantal bemerkingen te maken over de begrippen cliënt, sociaal beleid en instelling die we hanteren in dit boek. Om te beginnen zocht het onderzoek dat aan de basis lag van dit boek naar evoluties en problematieken door tenminste vier beleidsdomeinen heen: jeugdzorg, geestelijke gezondheidszorg, justitie en wonen. In overeenstemming met de verregaande verkokering van het beleid benoemt elke sector haar doelgroep op een eigen sectorspecifieke manier. Het gaat dan over hulpvragers, jongeren, patiënten, gedetineerden, cliën ten, participanten, gasten, en zo verder. In de deelhoofdstukken zullen we voornamelijk sectorspecifieke taal gebruiken, maar voor de inleiding en de conclusie is dat niet mogelijk. We nemen hier dan ook het uitgangspunt dat bijzondere jeugdzorg, geestelijke gezondheidszorg en justitie sectoren zijn van wat we breedweg het sociale beleid noemen. De beleidssubjecten van dit sociale beleid noemen we in de inleiding en besluit cliënten, beseffend dat dit een commerciële ondertoon heeft. Wanneer we over instellingen spreken in de tekst verwijzen we daarmee naar residentiële voorzieningen, voorzieningen die geruime tijd als woonplaats fungeren. Het woonveld, bestaande uit organisaties die het sociale woonbeleid in de praktijk brengen, wijst er namelijk op dat heel wat van de mensen die bij hen terechtkomen nog niet in staat zijn om zelfstandig te wonen. Ze zijn niet woonklaar. Een aanvoelen dat versterkt wordt door het samenspel van verkleuring en verarming van de sociale huursector. Woonde in de sociale huursector pakweg dertig jaar geleden een doorsnee van de bevolking, dan deed er zich een sterke profielwijziging voor. De sociale huursector is verarmd en
5 INLEIDING verkleurd. Wat hier vooral van belang is, is dat met de veranderende instroom een dominant vertoog over een toenemende onleefbaarheid van de sociale huursector is ontstaan. Het was minister De Batselier ( ) die er in de eerste helft van de jaren 1990 voor het eerst mee geconfronteerd werd. Los van de ernst van de onleefbaarheid een onafhankelijk derden onderzoek ontbreekt nog steeds, zocht de sector de oplossingen in eerste instantie niet bij het welzijnswerk, maar werden pogingen ondernomen om de instroom van zogenaamde potentiële probleemhuurders te vermijden. Onder de abstracte kapstok van de sociale mix werd gelobbyd om de toegangsregels aan te passen zodat minder arme en gekleurde mensen en meer middenklassengezinnen in de sociale huursector in zouden stromen. Het sociaal huurbesluit, dat de toewijzing van sociale huurwoningen regelt, werd daartoe herhaaldelijk aangepast en in de Vlaamse Wooncode werd in 2006 leefbaarheid als doelstelling ingeschreven om een meer verfijnd toewijsbeleid wettelijk te kaderen. Dit bracht al bij al weinig soelaas. Het profiel van de sociale huurders veranderde nauwelijks: dat blijft uitgesproken arm (vergelijk Pannecoucke e.a., 2001; Heylen e.a., 2007). Gaandeweg is het vertoog wel aangepast. Vandaag worden leefbaarheidsproblemen in de sociale huursector minder toegeschreven aan de instroom van een brede waaier aan allochtonen, maar wordt de instroom van mensen die niet in groep kunnen leven als oorzaak en probleem aangeduid. Er wordt dan verwezen naar bijvoorbeeld (ex-)psychiatrische patiënten of daklozen. Ook wordt minder verwezen naar dé sociale huurder als probleemhuurder, maar is de stelling nu eerder dat het enkelingen zijn die de boel verpesten (zie bijv. De Decker, 2004). 13 Dit vertoog is tot in de beleidscenakels doorgedrongen. De ministers van respectievelijk wonen en welzijn Van den Bossche en Vandeurzen (2010) stellen in een gezamenlijke nota: Ze [de sociale huursector] wordt geconfronteerd met een steeds zwakker doelpubliek. Waar de sociale huisvesting in de jaren 1960 nog de zogenaamde middengroep van de bevolking bereikte, bereikt ze nu hoofdzakelijk de zwakste groepen uit onze samenleving, die vaak allerlei sociale en psychologische problemen cumuleren. Daarnaast voelt de sociale huisvesting ook de gevolgen van de vermaatschappelijking van het zorgaanbod. Waar het residentieel zorgaanbod eindigt, staat er niet altijd een ambulant aanbod klaar dat de mensen begeleidt om opnieuw zelfstandig te functioneren. De sociale huisvesting wordt dus meer en meer geconfronteerd met bewoners die begeleiding behoeven. Zelf hebben ze de expertise niet in huis om deze begeleiding en de hulpverlening te bieden. Het onderzoek krijgt daardoor een extra pigment omdat het welzijnswerk in het kader van de vermaatschappelijking van de zorg al langer geconfronteerd
6 DE MOEILIJKE OVERSTEEK wordt met problemen om zichzelf en zijn cliënten op een degelijke manier te huisvesten. De betrokkenheid vanuit de welzijnssector op wonen heeft twee insteken. De eerste is de vaststelling dat de eigen cliënten geen aangepaste en betaalbare woning vinden met als gevolg dat (vooral) heel wat thuislozen in het opvangcircuit blijven rondtoeren. Ten tweede is er de nood om voor de eigen werking geschikte woningen te vinden. Dit volgt de methodische evoluties die in het (brede) welzijnswerk plaats vonden en vinden. De eigen professionalisering annex de-institutionaliseringsproces en vermaatschappelijking maken het immers nodig om voor de eigen werking geschikte en betaalbare woningen te vinden. Dat dit geen evidentie is, bleek al in het verleden en noopte het welzijnswerk en meer in het bijzonder de thuislozenzorg om zelf als huisvester door middel van sociale verhuurkantoren de woningmarkt te betreden (Hubeau, 1987; Notredame, 1994; De Decker, 2001; 2009). 3. Het onderzoek kort toegelicht 14 Onderzoeksvragen Om zicht te krijgen op de moeilijkheden die mensen met een historiek binnen de bijzondere jeugdzorg, de gevangenis of geestelijke gezondheidszorg ervaren om zelfstandig te wonen, werd ons onderzoek opgebouwd rond drie onderzoeksvragen: 1. de toegankelijkheid van de woningmarkt voor mensen die zelfstandig gaan wonen; 2. de begeleidingspraktijken die binnen de beleidsdomeinen bestaan om cliënten voor te bereiden en op weg te zetten naar het zelfstandig wonen; 3. de institutionele problemen (wetgeving, regelgeving etc.) die de uitstroom naar een zelfstandige woonsituatie bemoeilijken. Onderzoeksdesign Aan de hand van drie casestudies hebben we geëxploreerd waar de moeilijkheden zitten bij het zetten van de stap naar zorg buiten of na de instelling.
7 INLEIDING De drie casestudies behoren elk tot een ander beleidsdomein (welzijn, justitie, geestelijke gezondheidszorg) zodat gelijkaardige problematieken door die verschillende beleidsdomeinen heen konden worden opgespoord. De casestudies bevonden zich telkens in een andere regio in Vlaanderen (Antwerpen, Leuven en Gent) om zo verschillende regionale woonmarkten in de analyse te kunnen betrekken (figuur 0.1.). In de grootstedelijke regio Antwerpen stond de uitstroom uit bijzondere jeugdzorg centraal, in de regio Leuven, met de duurste woningmarkt, de verlaters van een van de Leuvense gevangenissen en in Gent, een gentrificerende postindustriële stad tot slot werd gefocust op de geestelijke gezondheidszorg. Hoewel de vraagstelling identiek is, is dit boek dus gebaseerd op drie casestudies die zijn uitgevoerd door drie verschillende onderzoekers. Het onderzoek naar het verlaten van de gevangenis (deel 1) is het oudste en werd in het kader van een masterproef in uitgevoerd door Jana Verstraete. De overige twee onderzoeken werden respectievelijk door Bruno Meeus (bijzondere jeugdzorg, deel 2) en Isabelle Pannecoucke (psychiatrie, deel 3) uitgevoerd in het kader van het Steunpunt Beleidsrelevant Onderzoek Wonen. Deze onderzoeken vonden plaats in 2012 en FIguur 0.1. Situering onderzoeksgebieden 15
8 DE MOEILIJKE OVERSTEEK Om de onderzoeksvragen te kunnen beantwoorden, hebben we gekozen voor een kwalitatieve onderzoeksmethode waarbij semigestructureerde interviews gericht werden uitgevoerd met een beperkt aantal personen. We selecteerden bepaalde personen omdat zij informatie kunnen leveren die de onderzoeker nodig heeft (Maxwell, 2009). De studie vertrok specifiek vanuit het gezichtspunt van de street-level-bureaucrats (Lipsky, 1980) of frontlijnwerkers (Hartman & Tops, 2005). Zij zijn het personeel van voorzieningen en van de sociale huisvestingsmaatschappijen die instaan voor de dagelijkse begeleiding van cliënten en voor de toewijzing van woningen. Deze frontlijnwerkers brengen het wijzigende sociale beleid in Vlaanderen in de praktijk en kunnen vanuit hun alledaagse praktijk reflecteren over de moeilijkheden die hun doelpubliek ervaart en hoe zij daar al dan niet oplossingen voor kunnen bieden. Zij werden aan de hand van individuele interviews rond de bovenstaande drie brede thema s bevraagd. 16 Frontlijnwerkers beschikken over discretionaire ruimte. Ze hebben behoorlijk wat autonomie en kunnen over de concrete uitvoering van hun taak dus heel wat eigen beslissingen nemen. Beleid dient namelijk niet alleen geëvalueerd te worden als het product van de top-down beslissingen van beleidsmakers, maar ook als het resultaat van de activiteiten van diegenen die in het veld (het street-level), met de ter beschikking gestelde financiële middelen, eigen vakkennis, persoonlijke waarden en in een bepaalde werkcontext het beleid uitvoeren. Op het moment dat deze mensen interageren met het publiek, komt namelijk het beleid in praktijk tot stand. Centraal bij Lipsky en bij degenen die het perspectief van de street-level bureaucrat gebruiken (zie Ellis, 2011 voor een overzicht), staat de dynamiek van discretie, de manier waarop in de praktijk het onderscheid wordt gemaakt tussen het al dan niet voorthelpen van een bepaalde hulpvrager. Hoewel ook van belang voor dit onderzoek was voor deze studie een andere reden voor dit perspectief doorslaggevender. De hulpverleningssector is bijzonder gefragmenteerd en hulpverleners zelf bevinden zich ieder in een andere positie in het hulpverleningsveld. Hulpverleners positioneren zich namelijk minstens ten opzichte van (1) de hulpvrager, (2) andere hulpverleners, (3) de eigen werkgever, en zijn zelf reflexief over die verschillende posities. Door te vertrekken van die hybride posities kunnen de relaties tussen verschillende sectoren van het hulpverleningsveld in beeld worden gebracht. Vanuit het veld van woonbegeleiding bijvoorbeeld kunnen we zo het perspectief ontwikkelen van een hulpverlener die werkt voor een private instelling
9 INLEIDING van bijzondere jeugdzorg. Binnen de eigen instelling is die specifieke hulpverlener onder meer hiërarchisch gerelateerd aan het diensthoofd die keuzes maakt met betrekking tot het personeelsbeleid en eventueel helpt bij het doorhakken van moeilijke hulpverleningsknopen. De hulpverlener heeft een opleiding gehad, participeert aan bijscholingen die bijvoorbeeld door de instelling worden georganiseerd en stapelt de hulpverleningservaringen op. Meer horizontaal is de hulpverlener gerelateerd aan andere hulpverleners binnen de instelling die gelijkaardige problemen en probleemgevallen tegenkomen of eventueel een specifieke expertise hebben ontwikkeld. Tegelijk heeft de hulpverlener ook een zekere notie over het financieel en inhoudelijk beleid van de instelling. Richting de hulpvrager heeft de hulpverlener een zekere hiërarchische positie, hij heeft de macht om een bepaalde kwaliteit van hulpverlening al dan niet aan te bieden, bouwt relaties op met cliënten die soms uitzonderlijk zijn. Ten derde heeft een hulpverlener binnen een bepaalde instelling ook zicht op andere organisaties en kent hij of zij misschien ook concrete hulpverleners binnen andere organisaties. Een woonbegeleider komt bijvoorbeeld in contact met sociaal assistenten van het ocmw, met de toewijzers achter de balie van sociale huisvesting of met verhuurders van appartementen en ontwikkelt in combinatie met andere kennis een perspectief op de concrete werking van die andere organisaties en instellingen binnen het bredere veld van hulpverlening. Een soortgelijk perspectief kunnen we ontwikkelen door in de huid te kruipen van de toewijzer van een sociale woning, van begeleiders van het algemeen welzijnswerk enzovoort. Door die verschillende perspectieven samen te leggen, krijgen we een beeld van de onderlinge relaties binnen het hulpverleningsaanbod. 17 De keuze voor een casestudy in casu onderzoek in één regio (respectievelijk Leuven voor gevangenissen, Antwerpen voor de bijzondere jeugdzorg en Gent voor de psychiatrie) maakt het niet mogelijk om een uitvoerige beschrijving te bieden van de situatie voor een bepaalde sector in gans Vlaanderen. Bevindingen uit een enkelvoudig casusonderzoek hebben in principe geen externe validiteit, omdat ze gebonden zijn aan een lokaal bepaalde context. Met andere woorden het mist de empirische generaliseerbaarheid van een statistische representativiteit van een steekproef binnen een kwantitatief onderzoek. Maar het voeren van een casestudy biedt wel de kans om een situatie in de diepte uit te werken en de verschillende nuances bloot te leggen. Dergelijke informatie kan een bijdrage leveren aan de discussie over het te voeren beleid. Vanwege de beperktheid van een casestudy zijn de bevindingen in tweede instantie afgetoetst op hun herkenbaarheid. Er is nagegaan welke andere rele-
10 DE MOEILIJKE OVERSTEEK vante fenomenen er gesignaleerd worden in andere contexten. Daartoe is een workshop georganiseerd (16/09/2013), met huisvesters en sociaal werkers van de drie sectoren als deelnemers. Bij de samenstelling van de deelnemersgroep hebben we rekening gehouden met een degelijke spreiding over de verschillende provincies en werden ook deelnemers betrokken die buiten de steden actief zijn. 4. Beleidsmatige relevantie De overheid investeert behoorlijk wat middelen in zowel justitie, welzijnswerk, gezondheidszorg als in wonen. Bovenstaande oprispingen, resulterend in de onderzoeksvragen hebben daarom niet enkel een relevantie voor de mensen voor wie het sociale beleid wordt uitgetekend maar ook voor dat beleid zelf. Er is, zo blijkt, een afstemmingsprobleem, onder andere omdat de stap naar vermaatschappelijking (in al haar aspecten) lange tijd quasi volledig gescheiden is geweest van het woonbeleid. En de toenaderingen waar we naar verwezen, blijven al bij al bescheiden. Op basis van ons onderzoek zullen we in elk geval over die afstemming uitspraken kunnen formuleren. 18 Afstemming heeft echter ook te maken met de sectorale beleidskeuzen met betrekking tot re-integratie, welzijnswerk en wonen. Zo is het best mogelijk dat de keuzen van de ene sector niet kunnen doorwerken omdat de andere sectoren niet mee sporen. Zijdelings kwamen er al twee aan bod. Wonen vindt dat het welzijnswerk haar cliënten onvoldoende voorbereid op zelfstandig wonen. En de welzijnswereld vindt dat het woonbeleid onvoldoende betaalbare woningen die voor haar klanten een oplossing zouden kunnen bieden, op de markt zet. Daar ons onderzoek vertrekt vanuit het woonbeleid, zullen onze beschouwingen ter zake in de conclusies in hoofdzaak over de keuzen van het woonbeleid gaan. Dit belet niet dat we zijdelings ook bedenkingen zullen formuleren bij de vermaatschappelijking van de zorg. Het in dit boek voorgestelde onderzoek werd grotendeels verricht binnen het kader van het door de Vlaamse gemeenschap gefinancierde Steunpunt Wonen. Dit wordt gefinancierd door de Vlaamse overheid binnen het programma Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek Het onderzoek en de conclusies binden uiteraard alleen de auteurs. De auteurs danken alle respondenten, de collega s van het Steunpunt en de leden van de begeleidingsgroep voor hun medewerking en input.
De moeilijke oversteek. Wonen na een verblijf in bijzondere jeugdzorg, gevangenis en psychiatrie.
De moeilijke oversteek. Wonen na een verblijf in bijzondere jeugdzorg, gevangenis en psychiatrie. Trefdag vermaatschappelijking en wonen SAM vzw Schaarbeek, 7 juni 2019 Jana Verstraete P.PUL (KU Leuven)
Nadere informatieVLAAMS PARLEMENT VOORSTEL VAN RESOLUTIE. van mevrouw Ria Van Den Heuvel en de heren Jan Roegiers, Carlo Daelman en Koen Helsen
Stuk 2223 (2003-2004) Nr. 1 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2003-2004 5 maart 2004 VOORSTEL VAN RESOLUTIE van mevrouw Ria Van Den Heuvel en de heren Jan Roegiers, Carlo Daelman en Koen Helsen betreffende een
Nadere informatieKoortsachtig en creatief op zoek naar een woonst
Koortsachtig en creatief op zoek naar een woonst Trefdag Hoe thuisloosheid van jongvolwassenen opvangen en voorkomen? 2 juni 2017 Joy Verstichele, Vlaams Huurdersplatform Inhoudstabel 1. Situering Vlaams
Nadere informatieDe moeilijke oversteek Wonen na een verblijf in een instelling
De moeilijke oversteek Wonen na een verblijf in een instelling Pascal De Decker, Bruno Meeus, Isabelle Pannecoucke & Jana Verstraete Onderzoeksgroep HaUS Faculteit Architectuur KU Leuven Gent 24 november
Nadere informatieSynthese en strategische analyse nulmeting dak-en thuisloosheid
Datum: 22/01/2015 Auteur: Danny Lescrauwaet Versie: 01 Herkomst: Nulmeting dak-en thuisloosheid Doel: ter informatie Bestemming: werkgroep thuisloosheid en wonen Synthese en strategische analyse nulmeting
Nadere informatieRoeien met te korte riemen
Roeien met te korte riemen Wetenschappelijke inzichten en voorstellen om uithuiszetting te verminderen Pascal De Decker & Jana Verstraete Onderzoeksgroep P.PUL KU Leuven Trefdag Thuisloosheid - Steunpunt
Nadere informatieSteekproef bij jeugdhulpverlaters naar financiële redzaamheid van jeugdhulpverlaters
1 Steekproef bij jeugdhulpverlaters naar financiële redzaamheid van jeugdhulpverlaters Via een steekproef bij Vlaamse jeugdhulpvoorzieningen, stelt Caritas Vlaanderen vast dat de overgang voor jongeren
Nadere informatiePreventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW praktijk. Danny Lescrauwaet
Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW praktijk. Danny Lescrauwaet Inhoudsopgave Preventieve woonbegeleiding : wat en aanbod? Risico s op thuisloosheid Probleemstelling Visie Algemeen
Nadere informatieTaskforce Wonen bundelt krachten voor woonnoden van kwetsbare groepen
Taskforce Wonen bundelt krachten voor woonnoden van kwetsbare groepen Om de vele uitdagingen op het vlak van woonbeleid in Gent aan te gaan, werd eind 2017 een Taskforce Wonen opgericht. Het Gentse stadsbestuur
Nadere informatieRol: Maatschappelijk assistent
Datum opmaak: 2019-02-01 Revisiedatum: Eigenaar: Koen De Feyter Doel van de functie De maatschappelijk assistent staat op een proactieve wijze in voor de maatschappelijke dienstverlening aan hulpvragers
Nadere informatieSociaal Wonen vandaag
Sociaal Wonen vandaag Een tijdsbeeld van sociaal wonen in Vlaanderen anno 2011 Samenstelling en redactie: Sien Winters D 2011 2664 385 ISBN 978 90 4653 2928 BP/WZGN-DO11001 Verantwoordelijke uitgever:
Nadere informatieCommissie Openbare Werken, Mobiliteit en Stedenbouw
Commissie Openbare Werken, Mobiliteit en Stedenbouw Mondelinge vraag OPSCHRIFT Vergadering van 4 februari 2016 Nummer: 2016_MV_00047 Onderwerp: Mondelinge vraag van raadslid Mieke Bouve: Meer gezinnen
Nadere informatie1. Situering. Hierbij worden volgende voorwaarden opgelegd:
Vlaamse Woonraad Koning Albert II-laan 19 bus 23 1210 Brussel vlaamse.woonraad@rwo.vlaanderen.be www.vlaamsewoonraad.be Advies 2015/08 datum 9 oktober 2015 bestemmeling kopie onderwerp Mevrouw Liesbeth
Nadere informatieHET VERLATEN VAN EEN INSTELLING IN VLAANDEREN Verkennend onderzoek naar de woonpaden van kwetsbare groepen die een instelling verlaten
HET VERLATEN VAN EEN INSTELLING IN VLAANDEREN Verkennend onderzoek naar de woonpaden van kwetsbare groepen die een instelling verlaten Isabelle Pannecoucke, Jana Verstraete, Bruno Meeus & Pascal De Decker
Nadere informatieBEGELEIDINGS EN OPVANGMOGELIJKHEDEN VOOR DAK- EN THUISLOZEN 29 april Véronique Vancoppenolle
BEGELEIDINGS EN OPVANGMOGELIJKHEDEN VOOR DAK- EN THUISLOZEN 29 april 2014 Véronique Vancoppenolle 1 PROGRAMMA 1. Wat doet het CAW voor wie? 2. Kijk op thuisloosheid vanuit het Algemeen Welzijnswerk 3.
Nadere informatieDRAAIBOEK REGIONALE SAMENWERKING KRACHT.WONEN. September 2017
DRAAIBOEK REGIONALE SAMENWERKING KRACHT.WONEN September 2017 Regionale samenwerking : Kracht.wonen Kracht.wonen is een regionale en sectoroverstijgende samenwerking bij knelpuntsituaties van (dreigende)
Nadere informatieTijdelijke huisvesting bij de Vlaamse OCMW s Resultaten VVSG-bevraging
Tijdelijke huisvesting bij de Vlaamse OCMW s Resultaten VVSG-bevraging Studiedag SOS Huisvesting 8/5/2009 Piet Van Schuylenbergh directeur afdeling OCMW s 1 Tijdelijke huisvesting Geen permanente huisvesting
Nadere informatieActieplan 1 Informatie- en preventiebeleid naar de Zeelse bevolking toe op het vlak van o.m. (kinder)armoede, gezondheid, participatie
DEEL ARMOEDEBESTRIJDING Actieplan 1 Informatie- en preventiebeleid naar de Zeelse bevolking toe op het vlak van o.m. (kinder)armoede, gezondheid, participatie Actie 1 : Het OCMW zorgt er, zelfstandig of
Nadere informatieOverzicht tabellen en figuren 19. Overzicht gebruikte afkortingen 19
Inhoudsopgave Overzicht tabellen en figuren 19 Overzicht gebruikte afkortingen 19 Inleiding 21 1 Situering van het onderzoek 21 1.1 Onderzoek in detentie 21 1.2 Vrouwelijke gedetineerden 22 1.3 Internering
Nadere informatie2 Evaluatie door de stuurgroep onderwijs aan gedetineerden
Evaluatie van het onderwijsaanbod in de gevangenissen in Vlaanderen en Brussel in functie van de Vlaamse leidraad voor het onderwijsaanbod in de gevangenissen Syntheserapport 22 maart 2017 1 Inleiding
Nadere informatieRegionaal Crisisnetwerk Zuid-West-Vlaanderen. Titeltekst
Regionaal Crisisnetwerk Zuid-West-Vlaanderen Titeltekst inhoud Crisis? Regionaal crisisnetwerk Algemene werking Crisisinterventie Multidisciplinair crisisoverleg Trajectbegeleiding uitdagingen Crisis binnen
Nadere informatieCO 15/02 Dak- en thuisloosheid in Vlaanderen
CO 15/02 Dak- en thuisloosheid in Vlaanderen Werkgroep OCMW s van de centrumsteden 10 maart 2015 Algemene informatie Nulmeting dak- en thuisloosheid, prof. dr. Koen Hermans, steunpunt welzijn, volksgezondheid
Nadere informatieWat maakt een doorgangswoning tot een specifiek model binnen de OCMW - hulpverlening?
Wat maakt een doorgangswoning tot een specifiek model binnen de OCMW - hulpverlening? concept met 6 pijlers drie deelmodellen Een doorgangswoning is een vorm van aangepaste OCMWdienstverlening. 1 vorm
Nadere informatieOpening DVC Heilig Hart Deinze
Vrijdag 4 juni 2010 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Opening DVC Heilig Hart Deinze Geachte Gouverneur, Geachte Gedeputeerde, Geachte Burgemeester en schepenen,
Nadere informatie7. PREVENTIE VAN UITHUISZETTING
7. PREVENTIE VAN UITHUISZETTING 7.1 BEGELEIDING DOOR SOCIALE DIENST OCMW Afbakening van de doelgroep Huurders die uit huis dreigen gezet te worden Omschrijving van het aanbod Het OCMW wordt preventief
Nadere informatieBeroepsgeheim in de hulpverlening
Instituut voor Sociaal Recht K.U. Leuven Beroepsgeheim in de hulpverlening Handelen tussen recht en praktijk donderdag 24 november 2005 De Factorij Huart Hamoirlaan 136 1030 Brussel Voormiddag De theorie
Nadere informatieStudienamiddag Anders wonen in de toekomst? Sessie 2: Wonen aan de onderkant van de woonladder Spreker: Lotte Van Ranst, projectmedewerker dak-en
Studienamiddag Anders wonen in de toekomst? Sessie 2: Wonen aan de onderkant van de woonladder Spreker: Lotte Van Ranst, projectmedewerker dak-en thuislozen bij Welzijnszorg Kempen 15-01-2015 Dak- en thuisloosheid
Nadere informatieGEMEENTE WAASMUNSTER TOEWIJZINGSREGLEMENT VOOR SOCIALE HUURWONINGEN
GEMEENTE WAASMUNSTER TOEWIJZINGSREGLEMENT VOOR SOCIALE HUURWONINGEN INHOUD 1. Situering 1.1. Wettelijk kader 1.2. Standaard regime en eigen gemeentelijk toewijsreglement 2. Toewijzingsreglement voor de
Nadere informatieIntegrale Jeugdhulpverlening: een nieuw plan in de maak
Integrale Jeugdhulpverlening: een nieuw plan in de maak Document opgesteld door: vzw de Keeting vzw Recht-Op Kroonstraat 64/66 Lange Lobroekstraat 34 2800 Mechelen 2060 Antwerpen email: info@dekeeting.be
Nadere informatieStudiedag Wonen in Welzijn, Welzijn in Wonen. 30 maart Wonen in Welzijn, Welzijn in Wonen
2011 03 30 project Beveren - Guy Tindemans 24/03/2011 Studiedag Mogelijkheden voor begeleid zelfstandig wonen in het kader van een gemeentelijk toewijzingsreglement voor sociale huurwoningen : een project
Nadere informatieEigen regie en eigen verantwoordelijkheid in de (ouderen) zorg.
Eigen regie en eigen verantwoordelijkheid in de (ouderen) zorg. Joop Blom, voorzitter commissie Zorg en Welzijn en Wonen NVOG VOOR: Vereniging Gepensioneerden DuPont Nederland op 23 april 2015. Ontwikkelingen.
Nadere informatie40 JAAR CRISISTEAM DE SCHELP. Crisisteam De Schelp. Crisishulp binnen/vanuit CAW Oost-Vlaanderen
40 JAAR CRISISTEAM DE SCHELP Crisisteam De Schelp Crisishulp binnen/vanuit CAW Oost-Vlaanderen Crisishulp in CAW Oost-Vlaanderen CAW Oost-Vlaanderen biedt professionele hulp voor elke hulpvrager in een
Nadere informatieEvaluatie Time-outprojecten Bijzondere jeugdbijstand. Samenvatting
Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Evaluatie Time-outprojecten Bijzondere jeugdbijstand Samenvatting Vanderfaeillie, J. Mommaerts, S. Grietens, H., 24 november 2008 Evaluatie time-outprojecten
Nadere informatieEen greep uit de geschiedenis van CAW Artevelde
CAW Artevelde - 6 -jaargang 12 nr. 4 Op 6 februari 1995 werd vzw Pluralistisch Centrum Welzijnswerk regio Gent geboren onder het goeddunkend oog van Kris Coenegrachts en Patrick Seys. In de wieg lagen
Nadere informatieBegeleid Wonen. www.st-neos.nl. Maatschappelijke opvang en aanpak huiselijk geweld
Begeleid Wonen www.st-neos.nl Maatschappelijke opvang en aanpak huiselijk geweld De stichting Neos is een organisatie voor maatschappelijke opvang en aanpak huiselijk geweld. De organisatie richt zich
Nadere informatieWoningmarkt in kaart brengen
Woningmarkt in kaart brengen Vlaamse beleidsprioriteit 1 De gemeente zorgt voor een divers en betaalbaar woonaanbod in functie van de woonnoden 1 De woningmarkt in de gemeente in kaart brengen, zowel de
Nadere informatieBULLETIN VAN MONDELINGE VRAGEN EN ANTWOORDEN VRAGENUURTJE VAN MEI /008 Proefproject Housing First 05/2013
BULLETIN 5 VAN MONDELINGE VRAGEN EN ANTWOORDEN VRAGENUURTJE VAN MEI 2013 2013/008 Proefproject Housing First 05/2013 2013/008 Proefproject Housing First De heer Pascal Verbeke, OCMW-raadslid Onlangs werd
Nadere informatieWat is het CAW? Iedereen heeft het wel eens moeilijk. Ook voor jongeren. Het CAW versterkt welzijn. Daarvoor is het CAW er
Wat is het CAW? Iedereen heeft het wel eens moeilijk Dat hoort bij het leven. Soms kan je terecht bij vrienden en familie. Of vind je er zelf een weg doorheen. Maar iedereen kent ook momenten dat het helemaal
Nadere informatieSymposium woondag 6/12
Mobiel Team Symposium woondag 6/12 Sociaal project welzijn en gezondheid in de provincie Antwerpen : Preventie van thuisloosheid van mensen met een psychiatrische problematiek in regio Mechelen-Lier Multiteam
Nadere informatieTERUGKOMDAG. 15 november 2016
TERUGKOMDAG 15 november 2016 PROGRAMMA TERUGKOMDAG 9u00-10u30: Integrale Jeugdhulp. En wat met de school? 10u30 11u00 pauze (lokaal A03.03) 11u00-12u00: Trajectgroepen. Groepen trajectcoachen Isabelle
Nadere informatieHistoriek en vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg
Historiek en vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg Info avond SEL Waasland 24 mei 2012 Sint-Niklaas Stefaan Baeten Directeur psychiatrisch centrum Sint-Hiëronymus Historische context
Nadere informatieMULTIDISCIPLINAIR CRISISOVERLEG & CRISISTRAJECTBEGELEIDING LIESBET BENOIT W13
MULTIDISCIPLINAIR CRISISOVERLEG & CRISISTRAJECTBEGELEIDING LIESBET BENOIT W13 VOORSTELLING GOOD PRACTICE Situering Multi-disciplinair Crisisoverleg Crisis is vaak een symptoom van multiproblem Crisisinterventie:
Nadere informatiePrioriteiten voor een lokaal harm reductionbeleid: vertrekken vanuit de lokale professionelen en druggebruikers
Prioriteiten voor een lokaal harm reductionbeleid: vertrekken vanuit de lokale professionelen en druggebruikers Freya Vander Laenen FADO, Utrecht, 12/11/2015 Achtergrond 2 Stad Gent Drugbeleidsplan (2013-2018)
Nadere informatieBIJGEWERKTE COÖRDINATIE
BIJGEWERKTE COÖRDINATIE 10 JULI 1990 - Koninklijk besluit houdende vaststelling van de normen voor de erkenning van initiatieven van beschut wonen ten behoeve van psychiatrische patiënten(1)(2) HOOFDSTUK
Nadere informatie40 JAAR CRISISTEAM DE SCHELP. Crisisteam De Schelp. Crisishulp binnen/vanuit CAW Oost-Vlaanderen
40 JAAR CRISISTEAM DE SCHELP Crisisteam De Schelp Crisishulp binnen/vanuit CAW Oost-Vlaanderen Visie op crisishulp binnen CAW Oost-Vlaanderen Crisishulp in CAW Oost-Vlaanderen CAW Oost-Vlaanderen biedt
Nadere informatieGEKLEURDE ARMOEDE BEA VAN ROBAEYS
GEKLEURDE ARMOEDE BEA VAN ROBAEYS De opbouw van het verhaal Gekleurde armoede Een maatschappelijke uitdaging Leefwereld: het leven zoals het is Gekleurde armoede en hulpverlening Het perspectief van de
Nadere informatieINFOBUNDEL LEEGSTAND V.U. PATRICK SEYS, CAW OOST-VLAANDEREN VZW, VISSERIJ 153, 9000 GENT ONDERNEMINGSNR
INFOBUNDEL LEEGSTAND V.U. PATRICK SEYS, CAW OOST-VLAANDEREN VZW, VISSERIJ 153, 9000 GENT ONDERNEMINGSNR. 0508 774 601 Binnen de sociale huisvestingsmarkt staan in het kader van nakende renovatieprojecten
Nadere informatieHonderdduizenden mensen op de vlucht trachtten sinds 2013 via
Wachtlijst sociaal wonen: nauwelijks 350 toewijzingen voor 8000 erkende vluchtelingen Bjorn Mallants Directeur Vereniging van Vlaamse Huisvestingsmaatschappijen (VVH) Honderdduizenden mensen op de vlucht
Nadere informatieToegankelijkheid huurdersbonden volgens verenigingen waar armen het woord nemen mei 2015
Netwerk tegen Armoede Vooruitgangstraat 323 bus 6-1030 Brussel / tel. 02-204 06 50 / fax : 02-204 06 59 info@netwerktegenarmoede.be / www.netwerktegenarmoede.be Toegankelijkheid huurdersbonden volgens
Nadere informatieDe zorg voor welzijn: actuele antwoorden op oude vragen 19
Inhoud Voorwoord 11 Lijst met afkortingen 15 De zorg voor welzijn: actuele antwoorden op oude vragen 19 Frans Lammertyn Voorwoord namens de redactie van de Welzijnsgids bij de heruitgave van het artikel
Nadere informatieEEN NIEUWE STRUCTUUR. voor WELZIJN NOORD-WEST-VLAANDEREN
EEN NIEUWE STRUCTUUR voor WELZIJN in NOORD-WEST-VLAANDEREN Beste welzijns- of zorgpartner, Christel Verhas Ann Deschacht Katrien Delrue Els Willems Tine Wyns Algemeen Directeur Directeur Hulpverlening
Nadere informatieI N H O U D INLEIDING 11. HOOFDSTUK 1 Zorgen voor morgen 13
5 I N H O U D INLEIDING 11 HOOFDSTUK 1 Zorgen voor morgen 13 1. Welzijnszorg 13 1.1. Wat is welzijnszorg? 13 1.2. Welzijnszorg van gunst naar recht 14 1.3. De positie van de welzijnssector in Vlaanderen,
Nadere informatievergadering C165 WON14 zittingsjaar Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie
vergadering C165 WON14 zittingsjaar 2009-2010 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie van 18 maart 2010 2 Commissievergadering nr. C165 WON14 (2009-2010)
Nadere informatieDe aanpak van dak- en thuisloosheid. Intersectoraal, woongericht en aanklampend. Prof. dr. Koen Hermans
De aanpak van dak- en thuisloosheid Intersectoraal, woongericht en aanklampend Prof. dr. Koen Hermans 2 Dak- en thuisloosheid in Europa: alarmerende cijfers in 2016 Dakloosheid definiëren ahv ETHOS (t)huis
Nadere informatieHet sociaal huurbeleid en raakvlakken met welzijn
2011 03 30 Raakvlakken sociaal huurbeleid en welzijn - Marjan Cochez 24/03/2011 Het sociaal huurbeleid en raakvlakken met welzijn Marjan Cochez Dep RWO, afdeling Woonbeleid Regelgeving 1. Kaderbesluit
Nadere informatieTOEWIJZINGSREGLEMENT VOOR SOCIALE HUURWONINGEN. Standaardregime en eigen gemeentelijk toewijzingsreglement Standaardregime
GEMEENTEBESTUUR WACHTEBEKE Dorp 61 Provincie Oost-Vlaanderen 9185 Wachtebeke Arrondissement GENT Tel. : 09/ 345.01.35 TOEWIJZINGSREGLEMENT VOOR SOCIALE HUURWONINGEN SITUERING Wettelijk kader Artikel 4
Nadere informatie(Net)werking van een PAAZ
(Net)werking van een PAAZ Frederic Ulburghs (hoofverpleegkundige) en Henrik Palmans (psychiatrisch verpleegkundige) Voorstelling PAAZ Enkele cijfers: +/- 13 FTE verpleegkundigen +/- 3 FTE psychologen +/-
Nadere informatieBelgië - Vlaanderen. Alle Vlamingen zijn betrokken. Pijlers van het Vlaams zorgen ouderenbeleid. Vermaatschappelijking van zorg 29-11-13
België - Vlaanderen Dementievriendelijke gemeenschap Landelijk Congres - Moderne Dementiezorg Jo Vandeurzen Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin 25 november 2013 Alle Vlamingen zijn betrokken
Nadere informatie2. EXTRA REGISTRATIE OP IPF VOOR JAARVERSLAG
Verslag: REGISTRATIEAFSPRAKEN 2017 Auteur: WERKGROEP BEHEER WE-DOSSIER 1. WIJZIGINGEN 2017 Zoals eerder gecommuniceerd (zie we-docs Wijzigingen 2017 ), gaan volgende afspraken in voor registratiejaar 2017
Nadere informatieAls acuut residentieel dient te. (Net)werking van een PAAZ
Als acuut residentieel dient te worden (Net)werking van een PAAZ Frederic Ulburghs (hoofverpleegkundige) Voorstelling PAAZ Enkele cijfers: +/- 13 FTE verpleegkundigen +/- 3 FTE psychologen +/- 1,5 FTE
Nadere informatieRichard Anthone Dialogisch gesprek met Sociaal werkers
Dilemma-café Richard Anthone Dialogisch gesprek met Sociaal werkers 25 April 2019 Dilemma-café Mensen komen samen om zelf-ingebrachte dilemma s te bespreken Dilemma-café Volgens methodiek van moreel beraad:
Nadere informatieEigen regie en eigen verantwoordelijkheid in de (ouderen) zorg.
Eigen regie en eigen verantwoordelijkheid in de (ouderen) zorg. Joop Blom, voorzitter commissie Zorg en Welzijn en Wonen VOOR: Gepensioneerden AGRIFIRM 24 en 26 maart 2015. Kort filmpje over mijn voettocht
Nadere informatieHUISVESTING. Hulpaanbod vanuit de OCMW s. Gerry Van de Steene Departementschef sociale dienstverlening OCMW Sint-Niklaas
HUISVESTING Hulpaanbod vanuit de OCMW s Gerry Van de Steene Departementschef sociale dienstverlening OCMW Sint-Niklaas 1. Opdrachten vanuit de wetgeving 2. Aanvullend hulpverleningsaanbod 3. Welk OCMW
Nadere informatieVerkennen van de vele kanten van een mens met een psychiatrische aandoening. Birgit Bongaerts
Verkennen van de vele kanten van een mens met een psychiatrische aandoening Birgit Bongaerts 15/6/2012 Congres Vlaams ondersteuningscentrum oudermis(be)handeling 2012, 10 Jaar Vlaams meldpunt Bijzondere
Nadere informatieVisietekst PRAGT Perinataal Regionaal Ambulant GezinsTraject
Visietekst PRAGT Perinataal Regionaal Ambulant GezinsTraject Huidige Partners: - Mariaziekenhuis ( gynaecologen-vroedvrouwen-sociale dienst) - Huisartsen regio - CKG/Amberbegeleiding - CIG De Zeshoek -
Nadere informatieVormingsmodules Cultuursensitieve Zorg
Vormingsmodules Cultuursensitieve Zorg MODULE INLEIDING Vaak gebruikte begrippen zoals cultuur, etniciteit, nationaliteit, ras worden gedefinieerd Impact van cultuur op mentaal lijden wordt besproken Migratiedynamieken
Nadere informatieKlantreis Terugval dakloosheid. Disgover
Klantreis Terugval dakloosheid Disgover PERSONA S Persona - Mark Netwerk/milieu Eigenwijs Sociaal Beïnvloedbaar Kort lontje Mark is 52 jaar, heeft geen contact meer met zijn familie. Door een slechte jeugd
Nadere informatieLanden of regio s die het beëindigen van thuisloosheid nastreven doen dit aan de hand van de volgende vijf doelstellingen:
REGIOSTRATEGIE THUISLOOSHEID NOORD-WEST-VLAANDEREN JULI 2013 INLEIDING Enkele maanden geleden startten een aantal partners, op uitnodiging van de Regionale Welzijnscommissie Oostende, met het uitwerken
Nadere informatiede meerwaarde van de leerstoel Sociaal Werk
de meerwaarde van de leerstoel Sociaal Werk In deze brochure nodigen wij u uit u te laten informeren over de meerwaarde van de leerstoel en academische werkplaats Sociaal Werk aan de Universiteit van Tilburg
Nadere informatieWetenschappelijke studie geeft zicht op de leefomstandigheden van daklozen en mensen zonder papieren
Kabinet van Staatssecretaris voor Maatschappelijke Integratie en Armoedebestrijding Philippe COURARD Kabinet van Minister van KMO'S, Zelfstandigen, Landbouw en Wetenschapsbeleid Sabine LARUELLE Persbericht
Nadere informatieNederlandstalige samenvatting [Summary in Dutch]
Nederlandstalige samenvatting [Summary in Dutch] Welke sociale en fysieke aspecten van de buurt spelen een rol bij sociale inclusie van mensen met een verstandelijke beperking, onderzocht vanuit het perspectief
Nadere informatieHousing First. Housing First juli 2013 Pag. 1 van 5. Wat is Housing First?
Housing First Wat is Housing First? Het aanbieden van een individuele woonst én langdurige begeleiding aan mensen die chronisch dakloos zijn en kampen met een verslavings en/of psychiatrische problematiek.
Nadere informatieOp 7 juni 2018 vindt het Algemeen overleg over de staat van de volkshuisvesting plaats. Ik hoop dat u onderstaande input wilt meenemen in uw bijdrage.
De voorzitter van de vaste Kamercommissie Binnenlandse Zaken E. Ziengs Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Onderwerp Uw brief van Datum AO staat van de Volkshuisvesting 7 juni 2018 Uw kenmerk 31 mei 2018 Ons
Nadere informatieBudget 2015 OCMW BEVEREN
Budget 2015 OCMW BEVEREN INHOUD BELEIDSNOTA... 4 I. Inleiding... 4 II. Missie, Visie en waarden... 5 1. Missie... 5 2. Visie... 5 3. Waarden... 6 III.Doelstellingennota... 7 IV. doelstellingenbudget (B1)...
Nadere informatieVzw De Lork Vzw Beschut Wonen De Lariks. Lieve Dekempeneer STUDIEDAG GIBBIS
Vzw De Lork Vzw Beschut Wonen De Lariks Lieve Dekempeneer 1 Ø Vzw De Lork - sector personen met een beperking - Vaph - Verblijf - Dagactiviteiten (ontmoeten werken leren) - Mobiele ondersteuning Ø Vzw
Nadere informatieHet Centraal AanmeldPunt voor druggebruikers in de gevangenis
Het Centraal AanmeldPunt voor druggebruikers in de gevangenis 1. Inhoud van het CAP Het centraal aanmeldpunt drugs of kortweg CAP, wil alle gedetineerden met een drugprobleem ondersteunen in hun zoektocht
Nadere informatieSamenhuizen in het beleid
wonen met meer-waarde Samenhuizen in het beleid Sofie Deberdt, Samenhuizen vzw Erik Grietens, Bond Beter Leefmilieu 17 oktober 2016 Types samenhuizen : twee basisvormen traditioneel wonen Gemeenschappelijk
Nadere informatieHet recht op wonen: wat betekent het voor de burger?
Het recht op wonen: wat betekent het voor de burger? 10 maart 2017 Programma Inleiding Waar vinden we de regel? Focus op artikel 23 van de Grondwet Focus op het Herzien Europees Sociaal Handvest 2 1 Inleiding
Nadere informatieDe woningmarkt in Vlaanderen
De woningmarkt in Vlaanderen Een blik op de betaalbaarheid, woningkwaliteit en subsidies Kristof Heylen HIVA - KU Leuven www.steunpuntwonen.be Woonsituatie: evolutie 1976-2005 Aandeel huurders van 33%
Nadere informatieDe kost van trajecten in de thuislozenzorg
Datum: 25/07/2014 Auteur: Evelien Demaerschalk en Danny Lescrauwaet Versie: 03 Herkomst: Belgisch Housing-First Experiment Doel: ter discussie Bestemming: Sector/Overheid De kost van trajecten in de thuislozenzorg
Nadere informatietractor 30 maart 2011 ACT Assertive Community Treatment
tractor 30 maart 2011 ACT Assertive Community Treatment Behandelmethodiek die door haar specifieke aanpak patiënten met psychisch lijden wil helpen bij het: Bevorderen van herstel en rehabilitatie Bevorderen
Nadere informatierlening 19/10/2012 De opbouw van het verhaal Bind-Kracht en gekleurde armoede Gekleurde armoede als maatschappelijke uitdaging
rlening De opbouw van het verhaal Bind-Kracht en gekleurde armoede? een maatschappelijke uitdaging een uitdaging voor de hulpverlening: cijfers uit Antwerpen De opzet van het onderzoek hulpverleners Divers-sensitief
Nadere informatiebetreffende het ontwikkelen en stimuleren van proefhuren om de huurmarkt te ondersteunen
ingediend op 677 (2015-2016) Nr. 1 2 maart 2016 (2015-2016) Voorstel van resolutie van Jelle Engelbosch, Katrien Partyka, Mercedes Van Volcem, Lorin Parys, An Christiaens en Björn Anseeuw betreffende het
Nadere informatieEen voorziening voor bijzondere jeugdzorg verlaten: op zoek naar een plek in de samenleving
Een voorziening voor bijzondere jeugdzorg verlaten: op zoek naar een plek in de samenleving De Cocon 25/11/2016 Veerle Stroobants Het is belangrijk te luisteren naar de strijd die gezinnen in armoede voeren.
Nadere informatieHuis Sofia 22 november 2011
Huis Sofia 22 november 2011 Overzicht presentatie Antwerpen in cijfers OCMW Antwerpen in cijfers Studenten in Antwerpen Strategische visie en doelstelling Visie en uitgangspunten Wie woont er? Wat betekent
Nadere informatieSociaal centrum De Wilg
Sociaal centrum De Wilg Begeleiding van mensen met psychiatrische problemen Wat is sociaal centrum De Wilg? Sociaal centrum De Wilg begeleidt OCMW-klanten met psychiatrische problemen. Die mensen vragen
Nadere informatieSymposium: Vermaatschappelijking en de vraag naar creativiteit en innovatie in het werken met mensen in maatschappelijk kwetsbare leefsituaties
Symposium: Vermaatschappelijking en de vraag naar creativiteit en innovatie in het werken met mensen in maatschappelijk kwetsbare leefsituaties Jessica De Maeyer, Cis Dewaele, Sandra Beelen, Stijn Vandevelde,
Nadere informatieBetaalbaarheid van het residentieel vastgoed in functie van het inkomen
Betaalbaarheid van het residentieel vastgoed in functie van het inkomen Auteur: Frank Maet Belfius Research Op basis van de vastgoedprijsdata per gemeente en de statistische reeksen m.b.t. de fiscale inkomens
Nadere informatieKANS Kwetsbaarheid Aanpakken in de Samenleving
KANS Kwetsbaarheid Aanpakken in de Samenleving Evelyn Verlinde, Annelien Poppe, Dr. Sara Willems Ann DeSmet, Dr. Koen Hermans, o.l.v. Prof. Dr. Jan De Maeseneer Prof. Dr. Chantal Van Audenhove Studiedag
Nadere informatie4. ALGEMENE TOEPASSING 5. GOEDKEURING EN WIJZIGINGEN 6. BEKENDMAKING 7. INWERKINGTREDING
TOEWIJZINGSREGLEMENT SOCIALE HUURWONINGEN INTERLOKALE VERENIGING WOONBELEID REGIO NOORD INHOUD: INHOUD: 1. INLEIDING 1.1 Wettelijk kader 1.2 Gemeentelijke maatregel HET LOKAAL TOEWIJZINGSREGLEMENT WERD
Nadere informatieAanvullende enquête bij dak- en thuislozen en bij mensen zonder
Design Charles & Ray Eames - Hang it all Vitra Aanvullende enquête bij dak- en thuislozen en bij mensen zonder wettige verblijfsvergunning (SILC-CUT) Ingrid Schockaert & Ides Nicaise (m.m.v. Sebastiano
Nadere informatieDeel 1: «THUISLOOS IN BRUSSEL» EEN PARTICIPATIEVE BENADERING
Deel 1: «THUISLOOS IN BRUSSEL» EEN PARTICIPATIEVE BENADERING Voor meer informatie: Annette PERDAENS 02/552 01 55 aperdaens@ccc.irisnet.be Dit deel is het resultaat van het participatief proces zoals voorzien
Nadere informatie7 juni 2019 Wonen op Maat Samenlevingsopbouw
Wonen op Maat Samenlevingsopbouw Trefdag vermaatschappelijking en wonen Wonen op Maat: algemeen Samenlevingsopbouw ontwikkelt kleinschalige, innovatieve en/of collectieve woonvormen op maat van kwetsbare
Nadere informatieNOTA AAN DE VLAAMSE REGERING
DE VLAAMSE MINISTER VAN BINNENLANDS BESTUUR, INBURGERING, WONEN, GELIJKE KANSEN EN ARMOEDEBESTRIJDING NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van
Nadere informatieVacature : Hulpverlener team Vrouwenopvang Oostende CAW Noord-West-Vlaanderen
Vacature : Hulpverlener team Vrouwenopvang Oostende CAW Noord-West-Vlaanderen 1 Identificatie Functiebenaming : hulpverlener Werkvorm : residentiële hulpverlening Specificatie :Vrouwenopvangcentrum Oostende
Nadere informatieBeleidsnota Vandeurzen : hervorming van structuren
Samenwerking tussen welzijn en gezondheid: the best of both worlds Prof. dr. Koen Hermans, Prof. dr. Jan De Maeseneer Studiedag SWVG Integrale zorg en ondersteuning 19 november 2015 - workshop 3 Beleidsevoluties
Nadere informatieRESULTATEN VIP² GGZ CGG PRISMA VZW -
RESULTATEN VIP² GGZ 2017 - CGG PRISMA VZW - VISIE & AANPAK KWALITEIT TE MONITOREN EN TE VERBETEREN Kwaliteitszorg is een belangrijk thema binnen de werking van ons centrum. Het verbeteren van de kwaliteit
Nadere informatieDe strijd tegen dakloosheid. woongericht, intersectoraal en aanklampend
De strijd tegen dakloosheid woongericht, intersectoraal en aanklampend Dak- en thuisloosheid in Europa: alarmerende cijfers 2 Europese consensusdefinitie van dakloosheid en uitsluiting op de huisvestingsmarkt
Nadere informatieJaarverslag 2014. ML 3 TK 3 LH 7 GV 5 VL 6 TH 6 EW 6 ZK 5 Individueel Beschut Wonen 7 Totaal 48
Maatschappelijke zetel: Krijkelberg 1, 336 Bierbeek Aanloopadres: Vital Decosterstraat 86, 3 Leuven Tel: 16 24 8 www.vzwwalden.be In dit verslag vindt u een overzicht voor het jaar 14 van de werking van
Nadere informatieOver het ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering betreffende de planning van het medisch aanbod
Sectorale kamer Gezondheid Advies Over het ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering betreffende de Brussel, 9 mei 2019 VlaamseRaadWVG_Kamer Gezondheid_20190509_OBVRplanningmedischAanbod_ADV_DEF.docx
Nadere informatie