Verkennen van de vele kanten van een mens met een psychiatrische aandoening. Birgit Bongaerts

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Verkennen van de vele kanten van een mens met een psychiatrische aandoening. Birgit Bongaerts"

Transcriptie

1 Verkennen van de vele kanten van een mens met een psychiatrische aandoening Birgit Bongaerts 15/6/2012 Congres Vlaams ondersteuningscentrum oudermis(be)handeling 2012, 10 Jaar Vlaams meldpunt

2 Bijzondere gezins- en samenleefsystemen NIET: DE pleger en HET slachtoffer NIET DE psychiatrische aandoening WEL : Samenleven (door een buitenstaander) als problematisch ervaren Waar nu veel moeilijkheden zijn Die het samenleven in de toekomst mogelijk moeilijker zullen maken

3 We ervaren DRUK Misbruik moet stoppen We zetten DRUK Effect? Machteloosheid bij alle betrokkenen

4 Hulpverlenend KADER Stress en moeilijkheden hanteren Besef van zinvolheid Hulp kunnen vinden

5 Psychiatrie als visie op menselijke moeilijkheden Diagnose Behandeling Maar ook: Hanteren Leven organiseren Geen neutrale visie: stigma en taboe

6 Uit Michel Mestrum (2011): De tenen van God. Mijn schizofrenie Uitgeverij EPO Psychisch ziek zijn kan niet zonder leven. En omgekeerd eigenlijk ook niet, denk ik.

7 Psychiatrische problematiek Medische specialiteit Deskundigheid/ training Wettelijke bevoegdheid Beperkt werkterrein DUS: andere werkers noodzakelijk

8 Enkel voor psychiaters? Neen Weten dat iemand een diagnose heeft Vermoeden dat mensen psychisch lijden Rekening mee houden

9 Niet doen of er niet is. Wat dan wel Enkele voorbeelden doen? Angst en spanning rust Ervaring hulp bevragen Beperkingen eenvoud

10 Visie op welzijn Problematiek is pas echt problematisch als mensen vervreemden van hun medemensen Luc Van den Berge

11 Vervreemding Band tussen psychisch onwelzijn en gedrag Enkele krantenkoppen Relaties en pathologie : foutieve veronderstelling

12 Stigma: ze kunnen het niet! De veronderstelling over de band tussen gedrag en aandoening namelijk mensen met een psychiatrische aandoening geen goede vader/ moeder/zoon zouden kunnen zijn, is foutief. Zo is het ook niet correct te veralgemenen dat ze niet kunnen zorgen voor anderen. Er zijn nog een aantal veronderstellingen denkbaar over de relatie tussen psychiatrische aandoening en opnemen van relationele verantwoordelijkheden Deze vervreemdende invloeden zetten ook druk op hulpverleners.

13 Systemisch werken Werken aan welzijnsbevordering = Aansluiten en erkenning Meervoudige inleving Voor- en achtergrond

14 Methodiek in het verbindend werken Inzoomen op last: gangbare en bijzondere moeilijkheden Inzoomen op inspanning: op hoe mensen rekening houden, oplossings- en hanteringswegen Inzoomen op onderlinge relaties

15 1: Invoegen op LAST Tussenmenselijk: last van anderen Gangbare moeilijkheden niet uit het oog verliezen! Denk aan financiële zorgen/ woonst/ relationele problemen/ lichamelijke last. zorgen over hoe kan ik erbij horen.

16 Erkenning richten op mensen in hun manier om Te zijn als andere mensen Erbij te horen als een autonoom denkend mens, met een eigen mening Als iemand die zich inspant om een beter leven te hebben Als iemand die ook de moeilijkheden die op zijn weg komen het hoofd tracht te bieden

17 Handvat Wens naar verandering? Wat kan ik hieraan bijdragen? Andere posities nodig?

18 Last van de psychiatrische moeilijkheden Last van de aandoening Externaliseren Last van schaamte en schuld Niet wegtroosten Moeilijkheden voor familie Unieke zorgen. KEUZES kunnen maken

19 Probleem buiten mensen leggen Wat is er aan de hand voor jou? Voor wie is dat het probleem? Waarom is het een probleem? Wat is het effect van het probleem op jou? Hoe gaat dat probleem met jou aan de slag? Wat wil je bereiken met dat probleem? Wie is er nog bij betrokken? Hoe is het voor de andere betrokkenen?

20 Oog voor aparte/ eigen zorgen van de familie Overtuiging dat psychisch ziek familielid gevoelig is en niet mag geconfronteerd worden Hoe kan ik begrenzen/ mag ik dat/ ben ik dan geen slechte ouder Wat is het aandeel van het karakter of de ziekte of de omstandigheden Wat als ik er niet meer ben/ wie gaat verder zorgen Isolatie/ eenzaamheid/ stigma/ wantrouwen in professionele hulp

21 Voordelen: mensen helpen met een keuze te maken? Handvat: Ernstig nemen en normaliseren Hoe vreemd ook uitgedrukt, het is de last die mensen voelen Niet wegtroosten Inleven op inspanning en inzet om het leven beter te maken.

22 2: Invoegen op INZET EN BETROKKENHEID Inspanning (n)iets bereiken Betrokkenheid Oplossingswegen Hanteringswegen Hulp zoeken

23 HANTERINSGWEGEN/OPLOSSINGSWEGEN Niet te snel voorbijgaan aan de manieren waarop mensen de moeilijkheden die ze tegenkomen het hoofd bieden Deze manieren kunnen heel anders zijn dan de onze Geen verhoor, wel als sprekende, doende..over het uitzicht van het leven, met zijn lastkanten.

24 3: invoegen op RELATIE Band die mensen hebben met elkaar Zie hen ook nog als een goed gezin.. Eigen geschiedenis/ ervaring/ achtergrond Loyaliteiten/ gewoontes Omringend steunend netwerk

25 Inleven op tussenmenselijk omgaan en krachten Zie ook een zoon/ vader / moeder : niet alles is pathologie Met een eigen visie op hoe ze problemen kunnen aanpakken Mensen willen een goed gezin zijn Willen zorgen voor elkaar op een manier die voor hen zeer goed is. Van wie krijgen ze nog steun?

26 Bredere perspectieven Maatschappelijke kaders Wettelijk/ juridisch stelsel Ethisch/ moreel HANDVAT: het zijn verschillende posities.

27 Geweld Niet koppelen aan psychiatrische aandoening Geweld is een sociaal probleem, een probleem in en van het samenleven, het is geen psychologisch probleem. Wettelijk kader/ juridische insteek ook noodzakelijk! Niet alles is hulpverlening

28 Er zijn ook grenzen Ethiek : wat doen mensen elkaar toch aan? Eigen ethiek en ervaring Veiligheid Handvat: taak leidinggevenden

29 Afronding Psychiatrische pathologie: een manier om moeilijkheden te bevatten, en te behandelen Daarnaast zijn er nog vele andere samenlevingsverbanden, waarbinnen we onszelf en de andere proberen te verstaan.

30 Specialisten in verbindend werken? Nood aan verbredende en verbindende deskundigheid: mensen binnen hun leefwereld En rekening houdend met de bredere samenleving: niet negeren Deskundigheid op verschillende terreinen Hoe werk je met psychiatrische problemen: door met vele verbindingen bezig te zijn. Als thuiszorger ben je hiervoor goed geplaatst

31 Ter info Programma rond geweld bij partners en in gezinnen Workshop rond werken met mensen met een psychiatrische aandoening ook rond daderhulp/hulp bij trauma/ en vele andere Schilderijen knorretje getoond tijdens lezing :

Help, mijn man heeft een dwangstoornis

Help, mijn man heeft een dwangstoornis Help, mijn man heeft een dwangstoornis Partnerrelatietherapie om hem van zijn probleem af te helpen. Hij is veranderd, reageert anders sinds geboorte zoontje. Het is een ziekte, hij heeft psychiatrische

Nadere informatie

Je eigen gevoelens. Schaamte

Je eigen gevoelens. Schaamte Je eigen gevoelens Voor ouders, partners, broers, zussen en kinderen van mensen met een ernstig drugsprobleem is het heel belangrijk om inzicht te krijgen in de problemen van het verslaafde familielid,

Nadere informatie

Minor Jeugdhulp Specialist. Les 37: Seksueel misbruik

Minor Jeugdhulp Specialist. Les 37: Seksueel misbruik Minor Jeugdhulp Specialist Les 37: Seksueel misbruik Doelen Student heeft een beeld van het ontstaan van seksueel misbruik. Student heeft beeld in stand houdende factoren seksueel misbruik Student heeft

Nadere informatie

Praten met familie 29-09- 15. Hulpverleners: Last of lust. Last / lastig. Lust. Stichting Labyrint-in Perspectief

Praten met familie 29-09- 15. Hulpverleners: Last of lust. Last / lastig. Lust. Stichting Labyrint-in Perspectief Praten met familie Francisca Goedhart, Stichting Labyrint- in Perspectief Jacklin Goudsblom, GGZ Noor Holland Noord en PIMM trainer. Hulpverleners: Last of lust Last / lastig (hulpverlener = hv) Lust (hulpverlener

Nadere informatie

Directe Hulp bij Huiselijk. U staat er niet alleen voor!

Directe Hulp bij Huiselijk. U staat er niet alleen voor! Directe Hulp bij Huiselijk Geweld U staat er niet alleen voor! U krijgt hulp Wat nu? U bent in contact geweest met de politie of u heeft zelf om hulp gevraagd. Daarom krijgt u nu Directe Hulp bij Huiselijk

Nadere informatie

Familie als bondgenoot

Familie als bondgenoot Familie als bondgenoot Wat hulpverleners moeten weten over gezinnen 14 december 2006 Hers Dinie Alemans Ellen van Berlo He 1 Centraal in het project Familieleden, clienten en professionals werken samen

Nadere informatie

De meerwaarde van het contextueel denkkader binnen de ouderenzorg

De meerwaarde van het contextueel denkkader binnen de ouderenzorg De meerwaarde van het contextueel denkkader binnen de ouderenzorg Claire Meire 2014 Een sterveling draagt zijn ouders op zijn schouders. Of niet op zijn schouders. In zijn binnenste. Zijn leven lang moet

Nadere informatie

Veiligheid en bescherming bij geweld in relaties

Veiligheid en bescherming bij geweld in relaties Veiligheid en bescherming bij geweld in relaties Arosa biedt veiligheid en bescherming bij geweld in relaties. Vrouwen, mannen en hun kinderen kunnen bij Arosa terecht voor opvang en begeleiding. Arosa

Nadere informatie

Ouder zijn en blijven na een moeilijke echtscheiding

Ouder zijn en blijven na een moeilijke echtscheiding Ouder zijn en blijven na een moeilijke echtscheiding Voorwoord Erger je je ook wel eens blauw als je net je kind bent gaan halen bij je ex-partner? Voel je je ook machteloos als hij of zij beslissingen

Nadere informatie

Inhoud: Wat is trauma Cultuur aspecten Psychologische Fysieke aspecten Geestelijke aspecten Grenzen aangeven

Inhoud: Wat is trauma Cultuur aspecten Psychologische Fysieke aspecten Geestelijke aspecten Grenzen aangeven Inhoud: Wat is trauma Cultuur aspecten Psychologische Fysieke aspecten Geestelijke aspecten Grenzen aangeven Wat is een trauma? Trauma kan cultuurafhankelijk zijn Cultuur bepaalt reactie Cultuur aspecten:

Nadere informatie

Zelfdoding in de psychiatrische kliniek: over het omgaan met de (on)draaglijkheid van het leven.

Zelfdoding in de psychiatrische kliniek: over het omgaan met de (on)draaglijkheid van het leven. Zelfdoding in de psychiatrische kliniek: over het omgaan met de (on)draaglijkheid van het leven. Alix Kuylen Psycholoog intensieve behandeleenheid Susanne Cuijpers Verpleegkundig specialist GGZ Inhoud

Nadere informatie

De ouderrol van mensen met (ernstige) psychische aandoeningen. Lectoraat Rehabilitatie Groningen

De ouderrol van mensen met (ernstige) psychische aandoeningen. Lectoraat Rehabilitatie Groningen De ouderrol van mensen met (ernstige) psychische aandoeningen Peter van der Ende Senior-onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen p.c.van.der.ende@pl.hanze.nl Website: www.ouderschap-psychiatrie.nl

Nadere informatie

DECRAEMER KRIS 14/02/2017 SYSTEMISCH KIJKEN NAAR GEWELD WERKEN MET PAREN, GEZINNEN EN NETWERKEN

DECRAEMER KRIS 14/02/2017 SYSTEMISCH KIJKEN NAAR GEWELD WERKEN MET PAREN, GEZINNEN EN NETWERKEN SYSTEMISCH KIJKEN NAAR GEWELD WERKEN MET PAREN, GEZINNEN EN NETWERKEN WWW. INTERACTIE ACADEMIE. BE INSTITUUT VOOR SYSTEMISCHE PRAKTIJK ANTWERPEN kris.decraemer@iaac.eu TRAINING EN OPLEIDING THERAPIE BEMIDDELING

Nadere informatie

Familiewerking CAT Gent

Familiewerking CAT Gent Familiewerking CAT Gent deelwerking CCG ECLIPS Congres Geestelijke Gezondheidszorg Gent, 15 september 2010 Tomas Van Reybrouck Speerpunten werking CAT: Ambulante werking voor mensen met verslavingsproblematiek

Nadere informatie

GGzE centrum psychotrauma

GGzE centrum psychotrauma GGzE centrum psychotrauma GGzE centrum psychotrauma Mensen helpen met complexe traumaproblematiek en het (her)vinden van hun weg in de samenleving. Algemene informatie >> COMPLEXE TRAUMA S KUNNEN GROTE

Nadere informatie

Cursusoverzicht Context 2014 Zaanstreek Waterland

Cursusoverzicht Context 2014 Zaanstreek Waterland Cursusoverzicht Context 2014 Zaanstreek Waterland Kinderen 5-12 jaar KOPP/KVO Doe-praatgroep (8-12 jaar). Een vader of moeder met problemen Als je vader of moeder een psychisch of verslavingsprobleem heeft

Nadere informatie

GGzE centrum psychotrauma

GGzE centrum psychotrauma GGzE centrum psychotrauma GGzE centrum psychotrauma Mensen helpen met complexe traumaproblematiek en het (her)vinden van hun weg in de samenleving. Algemene informatie >> Complexe trauma s kunnen grote

Nadere informatie

Het betrekken van familieleden bij de behandeling van dubbele diagnose

Het betrekken van familieleden bij de behandeling van dubbele diagnose Het betrekken van familieleden bij de behandeling van dubbele diagnose Maarten Smeerdijk Congres LEDD, 21 april 2011 AMC, zorglijn Vroege Psychose Waarom familieleden betrekken bij de behandeling van DD?

Nadere informatie

Culturele interview. Introductie

Culturele interview. Introductie Culturele interview De volgende thema s worden besproken tijdens het culturele interview: 1. Biografie (persoonlijke en sociale gegevens) 2. Geschiedenis van de huidige klachten 3. Eerdere trajecten 4.

Nadere informatie

Euthanasie bij psychisch lijden: Een ethische visie

Euthanasie bij psychisch lijden: Een ethische visie FOD Volksgezondheid Brussel, 14 december 2017 Euthanasie bij psychisch lijden: Een ethische visie Axel Liégeois KU Leuven Broeders van Liefde Inclusie psychisch lijden Inclusie psychisch lijden in euthanasiewet

Nadere informatie

Zwanger door seksueel misbruik. Stichting Ambulante Fiom 26 januari 2009

Zwanger door seksueel misbruik. Stichting Ambulante Fiom 26 januari 2009 Zwanger door seksueel misbruik Stichting Ambulante Fiom 26 januari 2009 DOEL WORKSHOP Hulpverleners handvatten bieden voor het signaleren en bespreekbaar maken van zwanger door seksueel misbruik zodat

Nadere informatie

Even voorstellen. Terugblik en vooruitblik. Wat kunt u verwachten? Denk even mee. Oeps! Meteen een opdracht Wat kunt u verwachten?

Even voorstellen. Terugblik en vooruitblik. Wat kunt u verwachten? Denk even mee. Oeps! Meteen een opdracht Wat kunt u verwachten? Terugblik en vooruitblik Even voorstellen Jubileumdag Zuid Bert Stavenuiter Al ruim 20 jaar verbonden aan Ypsilon Eerst als journalist, maar intussen 15 jaar als directeur Heb een hoop geleerd over psychose

Nadere informatie

Aan de slag met de context: tips en tricks

Aan de slag met de context: tips en tricks Aan de slag met de context: tips en tricks Werkvelddag Keep Calm and Get Inspired 5 juni 2014 De huidige situatie binnen MFC s Kind ouders Gezins begeleider Context begeleider Doel van de lezing Focus

Nadere informatie

Week tegen de kindermishandeling. Thema: conflictscheiding

Week tegen de kindermishandeling. Thema: conflictscheiding Week tegen de kindermishandeling Thema: conflictscheiding Welkom Cindy de Rijke Kompaan en De Bocht Ouderschapsbemiddelaar Peter Verbeeten Instituut voor Maatschappelijk werk medewerker kinderen en scheiden

Nadere informatie

Ik woon dus ik ben! Katrien Jacobs Birgit Bongaerts 8 e Vlaams GGZ Congres 2016

Ik woon dus ik ben! Katrien Jacobs Birgit Bongaerts 8 e Vlaams GGZ Congres 2016 Ik woon dus ik ben! Katrien Jacobs Birgit Bongaerts 8 e Vlaams GGZ Congres 2016 Wonen is zeer betekenis-vol! Wonen is een heel essentieel onderdeel van ons leven. We doen het allemaal, het is vanzelfsprekend,

Nadere informatie

SAMENSPRAAK 2012. Perspectieven in het omgaan met verontrusting en maatschappelijke noodzaak

SAMENSPRAAK 2012. Perspectieven in het omgaan met verontrusting en maatschappelijke noodzaak Integrale Jeugdhulp Regio Vlaams-Brabant en Brussel SAMENSPRAAK Perspectieven in het omgaan met verontrusting en maatschappelijke noodzaak -Herhaling startdagen 2011 op algemene vraag van de voorzieningen-

Nadere informatie

Train-de-trainer PIMM. 24 januari 2017

Train-de-trainer PIMM. 24 januari 2017 Train-de-trainer PIMM 24 januari 2017 Het Familieperspectief Voorstellen Introductie train-de-trainer PIMM Achtergronden bij PIMM Prototypen Trainersvaardigheden Afronding Wie ben je. Waar werk je? Ben

Nadere informatie

Psychosociaal en spiritueel zorgteam

Psychosociaal en spiritueel zorgteam Psychosociaal en spiritueel zorgteam voor oncologische patiënten en hun familie Imeldaziekenhuis imelda omringt u met zorg Inhoud Inleiding 3 Sociaal werk 4 Oncopsycholoog 5 Pastorale dienst 6 Palliatief

Nadere informatie

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Behandeling van psychose De rol van andere interventies

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Behandeling van psychose De rol van andere interventies Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module

Nadere informatie

Crisisopvang en Integrale Arrangementen

Crisisopvang en Integrale Arrangementen Crisisopvang en Integrale Arrangementen Geweld in afhankelijkheidsrelaties Stichting Arosa Brede aanpak huiselijk geweld Vrouwenopvang & mannenopvang Advies, informatie & hulpverlening in de eigen omgeving

Nadere informatie

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module

Nadere informatie

NASCHOLINGSCENTRUM MAATSCHAPPELIJK WERK

NASCHOLINGSCENTRUM MAATSCHAPPELIJK WERK TEAMNASCHOLING ERVARINGSGERICHTE PSYCHOSOCIALE HULPVERLENING 1 ERVARINGSGERICHTE PSYCHOSOCIALE HULPVERLENING HOE ZIET UW PRAKTIJK ERUIT? Veel cliënten zien hun probleem als een individueel probleem en

Nadere informatie

Dementiepoli. Ouderen

Dementiepoli. Ouderen Dementiepoli Ouderen Dementiepoli Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen Met deze folder willen we u en uw familieleden en/of verzorgers graag informeren over de gang van zaken bij de dementiepoli.

Nadere informatie

RIBW Zaanstreek Waterland en West-Friesland Herstel en herstelondersteunende zorg

RIBW Zaanstreek Waterland en West-Friesland Herstel en herstelondersteunende zorg Dit boekje is bestemd voor mensen met een langdurige psychische kwetsbaarheid en iedereen die met hen te maken heeft of krijgt, zoals onze medewerkers, familieleden, vrienden, kennissen, bestuurders, managers

Nadere informatie

Angst Stemming Psychose Persoonlijkheid Gebruik middelen Rest

Angst Stemming Psychose Persoonlijkheid Gebruik middelen Rest Ad Kaasenbrood, psychiater/psychotherapeut Congres Een te gekke wijk, Bunnik, 8 November 2017 Psychiatrische ziekten Komen vaak voor Zijn ernstig Zijn duur Zijn complex Verhouden zich tot geestelijke gezondheid,

Nadere informatie

Dialoog tussen burgers betrokken in een zedenzaak binnen en buiten het vizier van justitie 31 januari Kristel Buntinx

Dialoog tussen burgers betrokken in een zedenzaak binnen en buiten het vizier van justitie 31 januari Kristel Buntinx Dialoog tussen burgers betrokken in een zedenzaak binnen en buiten het vizier van justitie 31 januari 2019 Kristel Buntinx Wet van 22 juni 2005 WIE? Art. 3 V.T. Sv.: Aan de personen die een direct belang

Nadere informatie

Hulp bij huiselijk geweld

Hulp bij huiselijk geweld Hulp bij huiselijk geweld Beter voor elkaar 2 Huiselijk geweld Wat is huiselijk geweld? Bij huiselijk geweld denk je al gauw aan een man die zijn vrouw of zijn kinderen slaat. Maar er zijn veel meer soorten

Nadere informatie

Webinar. Thema: conflictscheiding

Webinar. Thema: conflictscheiding Webinar Thema: conflictscheiding Welkom Cindy de Rijke Kompaan en De Bocht Ouderschapsbemiddelaar Peter Verbeeten Instituut voor Maatschappelijk werk medewerker kinderen en scheiden Tijdens de webinar

Nadere informatie

Dementiepoli. Ouderen

Dementiepoli. Ouderen Dementiepoli Ouderen Dementiepoli Informatie voor cliënten, familie en betrokkenen Met deze folder willen we u en uw familieleden en/of verzorgers graag informeren over de gang van zaken bij de dementiepoli.

Nadere informatie

SAMEN LEVEN MET PSYCHOSE

SAMEN LEVEN MET PSYCHOSE SAMEN LEVEN MET PSYCHOSE PROF DR DIRK DE WACHTER UPC KULEUVEN CC HET PERRON, IEPER, 03/12/14 PSYCHOSE? (DSM 5)? Wanen Hallucinaties Incoherentie Negatieve symptomen termen Schizofrenie? Paranoia Schizo-affectieve

Nadere informatie

Herstel. De cliënt als bondgenoot. CvdM - GGNet

Herstel. De cliënt als bondgenoot. CvdM - GGNet Herstel De cliënt als bondgenoot Visie van de Cliëntenraad Door verbinden kracht hervinden Cliëntenraad en Herstel Cliëntenraden vinden (programma's) herstel waardevol voor kwaliteit van leven voor de

Nadere informatie

Als het misgaat.. bel ik jou Steun voor kinderen van 0-18 jaar die getuige zijn geweest van huiselijk geweld. JSO Marjanne van Esveld

Als het misgaat.. bel ik jou Steun voor kinderen van 0-18 jaar die getuige zijn geweest van huiselijk geweld. JSO Marjanne van Esveld Als het misgaat.. bel ik jou Steun voor kinderen van 0-18 jaar die getuige zijn geweest van huiselijk geweld JSO Marjanne van Esveld Programma Huiselijk geweld: beleving, cijfers, gevolgen, thema s Doelen

Nadere informatie

Euthanasie/hulp bij zelfdoding. Hoe gaan we hier mee om?

Euthanasie/hulp bij zelfdoding. Hoe gaan we hier mee om? Euthanasie/hulp bij zelfdoding Hoe gaan we hier mee om? Inhoudsopgave 1. Samenvatting... 2 2. Onze missie en visie... 3 3. Ons standpunt over euthanasie / hulp bij zelfdoding... 3 4. Ons handelen bij een

Nadere informatie

Dokter, ik heb kanker..

Dokter, ik heb kanker.. Dokter, ik heb kanker.. huisartsen-duodagen noordwest utrecht november 2006 Anette Pet Klinisch psycholoog-psychotherapeut Hoofd Patiëntenzorg Welmet Hudig Theoloog Therapeut Het Helen Dowling Instituut

Nadere informatie

'De zorg voor de Marokkaanse psychische patient in Mechelen, de huidige stand van zaken.'

'De zorg voor de Marokkaanse psychische patient in Mechelen, de huidige stand van zaken.' 'De zorg voor de Marokkaanse psychische patient in Mechelen, de huidige stand van zaken.' Dr Abdellatif Riffi huisarts; Secretaris Vamos, ondervoorzitter SHARAF Lezinghouder Vub Geschiedenis vd migratie

Nadere informatie

Belang van contextuele benadering van pijn

Belang van contextuele benadering van pijn PIJN Samen maken we er een punt van. Belang van contextuele benadering van pijn Sarah Renders, Psychotherapeut ZNA Multidisciplinair Algologisch Team Inhoud Context van de pijnpatënt Draaglast en draagkracht

Nadere informatie

We gebruiken in deze vragenlijst de term psychische klachten. Maar neem gerust een andere term in gedachten als je die beter vindt.

We gebruiken in deze vragenlijst de term psychische klachten. Maar neem gerust een andere term in gedachten als je die beter vindt. Een stigma kan gezien worden als een stempel met negatieve lading dat mensen met psychische aandoeningen opgedrukt krijgen door de omgeving of maatschappij. Dit wordt door velen zo ervaren. Wat ook voorkomt

Nadere informatie

Driehoeksverhoudingen

Driehoeksverhoudingen Driehoeksverhoudingen pleegkind pleegouders ouders 24-1-2018 Driehoeksverhoudingen in de pleegzorg. Anne Maaskant 1 Voorstellen Anne Maaskant Onderzoeker GZ-Psycholoog i.o. tot Klinisch psycholoog Kind

Nadere informatie

Open communicatie leidt tot minder stress. introductie. 1 methode familiezorg introductie

Open communicatie leidt tot minder stress. introductie. 1 methode familiezorg introductie Methode Familiezorg Open communicatie leidt tot minder stress introductie 1 methode familiezorg introductie Voorwoord Inleiding Het hart van de zorg is daar waar de zorg gegeven wordt, waar kwetsbare families

Nadere informatie

Waarom stigma rondom AD(H)D bestaat

Waarom stigma rondom AD(H)D bestaat Waarom stigma rondom AD(H)D bestaat N.B.: de inhoud van dit programma is slechts van adviserende aard en dient niet als vervanging voor professioneel en/of medisch advies. Als u verdere consultatie wenst,

Nadere informatie

Even voorstellen. Terugblik en vooruitblik. Wat kunt u verwachten? Denk even mee. Oeps! Meteen een opdracht Wat kunt u verwachten?

Even voorstellen. Terugblik en vooruitblik. Wat kunt u verwachten? Denk even mee. Oeps! Meteen een opdracht Wat kunt u verwachten? Terugblik en vooruitblik Even voorstellen Jubileumdag Noord Bert Stavenuiter Al ruim 20 jaar verbonden aan Ypsilon Eerst als journalist, maar intussen 15 jaar als directeur Heb een hoop geleerd over psychose

Nadere informatie

MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDER MISHANDELING BEELDENBOX BEELDEND JEUGDHULP VERLENEN

MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDER MISHANDELING BEELDENBOX BEELDEND JEUGDHULP VERLENEN MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDER MISHANDELING BEELDENBOX BEELDEND JEUGDHULP VERLENEN Inleiding Iedere aangemelde cliënt wordt binnen de verwijsindex ingebracht. Dit is een wettelijk opgelegde verplichting,

Nadere informatie

Postmaster cursus medische psychologie

Postmaster cursus medische psychologie Postmaster cursus medische psychologie Hoe bied je psychosociale begeleiding aan mensen die geconfronteerd worden met een ernstige chronische somatische aandoening als kanker of MS? In deze cursus leer

Nadere informatie

Psychologische ondersteuning van patiënt, familie en hulpverlener. Inge Bossuyt, verpleegkundige palliatief support team UZ Leuven

Psychologische ondersteuning van patiënt, familie en hulpverlener. Inge Bossuyt, verpleegkundige palliatief support team UZ Leuven Psychologische ondersteuning van patiënt, familie en hulpverlener Inge Bossuyt, verpleegkundige palliatief support team UZ Leuven Inhoud 1. Zorgattitude van alle hulpverleners 2. Hoe beleving en bekommernis

Nadere informatie

Motto KJP: Je mag zijn wie je bent in God

Motto KJP: Je mag zijn wie je bent in God Informatie over het Kinder- en jeugdpastoraat Het jeugdwerk in de Zenderkerk is erop gericht kinderen en jongeren te ondersteunen in hun geloofsontwikkeling. Dit wordt gedaan door jongeren kennis te geven

Nadere informatie

Ouderschap voor de rest van je leven KOPP op de KIB in Eindhoven

Ouderschap voor de rest van je leven KOPP op de KIB in Eindhoven Ouderschap voor de rest van je leven KOPP op de KIB in Eindhoven Ilona van Houten en Gaston van Gaalen, GGzE KIB Cecilia van der Zeeuw, GGzE Kind&Jeugd programma KOPP Stellingen Hoe is er aandacht voor

Nadere informatie

Balans in evenwicht. Praktische tips voor familieleden van een palliatieve persoon. Ann Herman St. Jozefskliniek Izegem 27/09/11

Balans in evenwicht. Praktische tips voor familieleden van een palliatieve persoon. Ann Herman St. Jozefskliniek Izegem 27/09/11 Balans in evenwicht Praktische tips voor familieleden van een palliatieve persoon Historiek Binnen de werkgroep Sociaal werk van de Federatie Palliatieve Zorg werkten we geruime tijd rond de taakinhoud

Nadere informatie

Verslag sessie 3: seksueel grensoverschrijdend gedrag

Verslag sessie 3: seksueel grensoverschrijdend gedrag Verslag sessie 3: seksueel grensoverschrijdend gedrag a. Reactie discuttant (Erika Frans) De resultaten van Sexpert zijn gelijklopend met eerder onderzoek: o Meer vrouwen dan mannen zijn het slachtoffer

Nadere informatie

Crisisopvang en Integrale Arrangementen

Crisisopvang en Integrale Arrangementen Crisisopvang en Integrale Arrangementen Geweld in afhankelijkheidsrelaties Stichting Arosa Brede aanpak huiselijk geweld Vrouwenopvang & mannenopvang Advies, informatie & hulpverlening in de eigen omgeving

Nadere informatie

Jong en Ouder ontschotting in de opvang van jonge ouders

Jong en Ouder ontschotting in de opvang van jonge ouders YOUKÉ Jong en Ouder ontschotting in de opvang van jonge ouders Sprekers: Arieke van Andel: gemeente Amersfoort Mariette Rutjes: leidinggevende cluster vrouwenopvang en gezinnen Inleiding Ontschotting in

Nadere informatie

Samenwerkingsverband Shm en Ggz Antwerpen

Samenwerkingsverband Shm en Ggz Antwerpen Samenwerkingsverband Shm en Ggz Antwerpen Vaststelling bij Sociale dienst van Sociale huisvestingmaatschappijen (SHM) Belangrijke groep bewoners kampen met ernstige psychische problemen. Of er is een

Nadere informatie

DE KRACHT VAN VERBINDING. Terugkoppeling Ideeën om het natuurlijk netwerk te versterken. Workshop 3

DE KRACHT VAN VERBINDING. Terugkoppeling Ideeën om het natuurlijk netwerk te versterken. Workshop 3 DE KRACHT VAN VERBINDING Terugkoppeling Ideeën om het natuurlijk netwerk te versterken Workshop 3 HERSTEL GEEFT HOOP. HOOP OP EEN ZINVOL LEVEN Verbinding maken Stellingenspel Akkoord! of Niet akkoord!

Nadere informatie

GRENZEN IN HET BIEDEN VAN ZORG : DE PRAKTIJK..

GRENZEN IN HET BIEDEN VAN ZORG : DE PRAKTIJK.. GRENZEN IN HET BIEDEN VAN ZORG : DE PRAKTIJK.. Katrien Naudts Diensthoofd Zorgkwaliteit Domeinverantwoordelijke Ethisch zorg verlenen 1 Overzicht 1.Inleiding 2.Onderzoek Artevelde Hogeschool 3.Stappenplan

Nadere informatie

Geweldloos verzet bij jonge vluchtelingen werkt

Geweldloos verzet bij jonge vluchtelingen werkt Geweldloos verzet bij jonge vluchtelingen werkt studiedag BIGV Brussel, VUB, 8/2/2019 Annelies Huybrechts programma Korte voorstelling Staaltjes van good practices Terugblik Q&A Jongeren zoeken, een verhaal

Nadere informatie

Expertisecentrum Begeleid Leren. Succesvol studeren met steun voor (jong)volwassenen met een psychiatrische aandoening

Expertisecentrum Begeleid Leren. Succesvol studeren met steun voor (jong)volwassenen met een psychiatrische aandoening Expertisecentrum Begeleid Leren Succesvol studeren met steun voor (jong)volwassenen met een psychiatrische aandoening Expertisecentrum Begeleid Leren Ê Succesvol studeren met steun voor (jong)volwassenen

Nadere informatie

tractor 30 maart 2011 ACT Assertive Community Treatment

tractor 30 maart 2011 ACT Assertive Community Treatment tractor 30 maart 2011 ACT Assertive Community Treatment Behandelmethodiek die door haar specifieke aanpak patiënten met psychisch lijden wil helpen bij het: Bevorderen van herstel en rehabilitatie Bevorderen

Nadere informatie

Meldcode Ouderenmishandeling

Meldcode Ouderenmishandeling Meldcode Ouderenmishandeling Wat is ouderenmishandeling? Boven 65 jaar Blijft vaak geheim Ontspoorde mantelzorg Overbelaste mantelzorger, uit onmacht, onwetendheid Glijdende schaal van adequate zorg naar

Nadere informatie

Eigen regie bij LVB cliënten. Brigitte Althoff

Eigen regie bij LVB cliënten. Brigitte Althoff Eigen regie bij LVB cliënten Brigitte Althoff Voorstellen Onderzoek gedaan naar de ethische dilemma's in de ambulante zorg voor volwassen cliënten met een licht verstandelijke beperking (LVB) die alcohol

Nadere informatie

Afdeling Medische Psychologie

Afdeling Medische Psychologie Afdeling Medische Psychologie In de meeste ziekenhuizen is een afdeling medische psychologie; ook in het St. Annaziekenhuis. U bent door uw medisch specialist naar deze afdeling doorverwezen. In deze folder

Nadere informatie

Uitdagingen voor voorzieningen en beleid

Uitdagingen voor voorzieningen en beleid Uitdagingen voor voorzieningen en beleid Dirk Luyten Kenniscentrum Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen 1. Hoe zien partnerrelaties van ouders er vandaag uit? 2. Welke uitdagingen zijn er voor partnerrelaties

Nadere informatie

Motiveren bij geweld in gezinnen

Motiveren bij geweld in gezinnen Motiveren bij geweld in gezinnen LIKE, VOLG EN DEEL #MOVIERA Programma Wat heeft invloed op motiveren bij geweld in gezinnen Motivatiecirkel Oefenen Kenmerken geweld in gezinnen Er is een (intieme) relatie

Nadere informatie

Psychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen. Afdeling Klinische Psychologie

Psychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen. Afdeling Klinische Psychologie 00 Psychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen Afdeling Klinische Psychologie Wat doet een psycholoog in het ziekenhuis? Een klinisch psycholoog of een gezondheidszorgpsycholoog is een deskundige

Nadere informatie

Vraag 1 http://vms.thiememeulenhoff.nl/view/html/?p=basic_480_360&c=1119055 Voor een correct antwoord is meer dan één keuze mogelijk. 'Uithuwelijken' kunnen we beschouwen als een: a. Cultureel gebruik

Nadere informatie

Psychische. problemen. bij ouders. Wat doe je met ouders die in de knoop zitten?

Psychische. problemen. bij ouders. Wat doe je met ouders die in de knoop zitten? Psychische problemen bij ouders Wat doe je met ouders die in de knoop zitten? Alles over psychische problemen bij je ouders IKMAAKDEKLIK.be Een onlineplatform voor kinderen van ouders met psychische problemen.

Nadere informatie

RELATIEPROBLEMEN? GEWELD IN JE GEZIN? PRAAT EROVER.

RELATIEPROBLEMEN? GEWELD IN JE GEZIN? PRAAT EROVER. RELATIEPROBLEMEN? GEWELD IN JE GEZIN? PRAAT EROVER. 1 Relatieproblemen? Geweld in je gezin? Erover praten is de eerste stap. In heel wat relaties en gezinnen zijn er problemen. In 1 op de 7 relaties is

Nadere informatie

Zelfbeschadiging bij leerlingen Een inleiding

Zelfbeschadiging bij leerlingen Een inleiding Nationaal congres leerlingbegeleiding Zelfbeschadiging bij leerlingen Een inleiding Zeist, 17 maart 1 Destructief gedrag Automutilatie Wat zijn de eerste woorden die bij je boven komen? Wat roept dat bij

Nadere informatie

Stelselwijziging & Jeugdzorg

Stelselwijziging & Jeugdzorg Stelselwijziging & Jeugdzorg Summersymposium 9 juni 2016 Henrique Sachse Arts M&G, jeugdarts, vertrouwensarts 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

Ethisch verantwoorde zorg voor ouderen Tussen kwetsbaarheid en waardigheid. Prof. Dr. Chris GASTMANS KU Leuven

Ethisch verantwoorde zorg voor ouderen Tussen kwetsbaarheid en waardigheid. Prof. Dr. Chris GASTMANS KU Leuven Ethisch verantwoorde zorg voor ouderen Tussen kwetsbaarheid en waardigheid Prof. Dr. Chris GASTMANS KU Leuven INLEIDING Verbreding van ethische reflectie in gezondheidszorg Perspectiefverandering: zorg

Nadere informatie

Praten met kinderen!!

Praten met kinderen!! Praten met kinderen!! over (intiem) geweld www.seksueelmisbruikbijkinderenvoorkomen.nl Kindermishandeling moet stoppen Wie ben ik? Petra van der Pool Oprichter COB Laat je horen! Maatschappelijk werkster

Nadere informatie

Hoe is de acute psychiatrie in Amsterdam georganiseerd en wat is de rol en het doel van het ABT? Impressie van de patiënten, betrekken van

Hoe is de acute psychiatrie in Amsterdam georganiseerd en wat is de rol en het doel van het ABT? Impressie van de patiënten, betrekken van Hoe is de acute psychiatrie in Amsterdam georganiseerd en wat is de rol en het doel van het ABT? Impressie van de patiënten, betrekken van systeemleden en uitkomst Uitgangspunt laagdrempelig verlenen van

Nadere informatie

Eenzaamheid onder mantelzorgers Jolanda Elferink, Expertisecentrum Mantelzorg

Eenzaamheid onder mantelzorgers Jolanda Elferink, Expertisecentrum Mantelzorg Eenzaamheid onder mantelzorgers Jolanda Elferink, Expertisecentrum Mantelzorg 4-06-13 Inhoud - In welke mantelzorgsituaties kom je eenzaamheid tegen? - Welke drie stappen kun je zetten om eenzaamheid te

Nadere informatie

SPOEDEISENDE ZORG ALGEMENE INFORMATIE

SPOEDEISENDE ZORG ALGEMENE INFORMATIE SPOEDEISENDE ZORG ALGEMENE INFORMATIE 0900 9955599 is het telefoonnummer van het team Spoedeisende Zorg van Jeugdbescherming Gelderland. Via dit telefoonnummer, dat het hele jaar door, 7 dagen per week,

Nadere informatie

Emoties, wat is het signaal?

Emoties, wat is het signaal? Emoties, wat is het signaal? Over interpretatie en actieplan dr Frits Winter Functie van Emoties Katalysator, motor achter gedrag Geen emoties, geen betrokkenheid, geen relaties Te veel emoties, te veel

Nadere informatie

broer en zus uitingen in film en muziek

broer en zus uitingen in film en muziek broer en zus uitingen in film en muziek. 7-4-2018 De niet lijfelijk aanwezigen van de familie in presentie stellen. Wat roept spanning en wat roept verbondenheid op? Loyaliteitenleer. Loyaliteit! Preferentiële

Nadere informatie

Themaconferentie kwetsbare ouderen Richtlijn ouderenmishandeling

Themaconferentie kwetsbare ouderen Richtlijn ouderenmishandeling Themaconferentie kwetsbare ouderen Richtlijn ouderenmishandeling 23-06-2016 Topzorg voor ouderen Mw. M.E. van Houten, klinisch geriater Introductie Het begrip ouderenmishandeling is breed en kent vele

Nadere informatie

Een scherp oog voor detail? Gevoelig voor prikkels?

Een scherp oog voor detail? Gevoelig voor prikkels? Een scherp oog voor detail? Gevoelig voor prikkels? ASS-ist: diagnose en behandeling voor volwassenen met autisme 2 Stel: u loopt telkens vast in uw werk, relaties of sociale contacten. Uw omgeving vraagt

Nadere informatie

Omgaan met kanker. Moeheid

Omgaan met kanker. Moeheid Omgaan met kanker Moeheid Vermoeidheid is een veelvoorkomende bijwerking van kanker of de behandeling ervan. Ruim 60% van alle mensen zegt last van vermoeidheid te hebben, zelfs dagelijks. De vermoeidheid

Nadere informatie

Balanceren tussen hoop en wanhoop

Balanceren tussen hoop en wanhoop i n e vo or h a m Balanceren tussen hoop en wanhoop vo or a f In deze bijdrage staat het Leger des Heils centraal. Het Leger des Heils doet veel voor mensen, die te kampen hebben met chronische verslaving

Nadere informatie

Psychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen. Afdeling Medische Psychologie

Psychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen. Afdeling Medische Psychologie 00 Psychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen Afdeling Medische Psychologie Wat doet een psycholoog in het ziekenhuis? Een klinisch psycholoog of een gezondheidszorgpsycholoog is een deskundige

Nadere informatie

Openheid en privacy tijdens de puberteit van geadopteerden. drs. Gera ter Meulen en dr. Anneke Vinke

Openheid en privacy tijdens de puberteit van geadopteerden. drs. Gera ter Meulen en dr. Anneke Vinke Openheid en privacy tijdens de puberteit van geadopteerden drs. Gera ter Meulen en dr. Anneke Vinke 1 Puberteit/ adolescentie Periode van grote verandering: na de relatief rustige lagere schooltijd, komt

Nadere informatie

Geweld in partnerrelaties: Werken met veiligheidskaarten. mieke faes interactie-academie 2013

Geweld in partnerrelaties: Werken met veiligheidskaarten. mieke faes interactie-academie 2013 Geweld in partnerrelaties: Werken met veiligheidskaarten. Literatuur /onderzoek Geweld in paren/gezinnen is niet uitzonderlijk, maar een ernstig maatschappelijk, medisch en psychologisch probleem. Meeste

Nadere informatie

OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS

OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS 2 Als u psychische problemen heeft of last van stress, is de zorg voor kinderen soms een hele klus. Ouders en gezinnen verdienen onder deze omstandigheden extra aandacht en

Nadere informatie

Behoefte aan begeleiding vanwege een lichamelijke beperking.

Behoefte aan begeleiding vanwege een lichamelijke beperking. Bijlage 4 Ondersteuningsprofielen Jeugd (vooralsnog concept) Sociaal Domein Fryslân Profiel 1 Behoefte aan het verbeteren van psychosociaal functioneren jeugdige en verbeteren van gezinscommunicatie. Profiel

Nadere informatie

Over: Kortsluiting in mijn hoofd auteur: Brenda Froyen

Over: Kortsluiting in mijn hoofd auteur: Brenda Froyen ERVARINGEN IN DE PSYCHIATRIE Dokter Marc Hebbrecht, ASSTER Sint-Truiden & UC KU Leuven, campus Kortenberg Leerstoel Medische Ethiek, 29 januari 2015 Over: Kortsluiting in mijn hoofd auteur: Brenda Froyen

Nadere informatie

Deeltijdbehandeling onbegrepen lichamelijke klachten

Deeltijdbehandeling onbegrepen lichamelijke klachten Deeltijdbehandeling onbegrepen lichamelijke klachten 2 Deze folder geeft u informatie over het deeltijdprogramma (gedeeltelijk) onbegrepen lichamelijke klachten op de zorgeenheid Psychiatrie van het CWZ.

Nadere informatie

SIGNAALLIJST KINDERARMOEDE

SIGNAALLIJST KINDERARMOEDE SIGNAALLIJST KINDERARMOEDE 1 Inleiding Als hulpverlener kom je regelmatig situaties tegen waarin je signalen opneemt die erop kunnen wijzen dat een kind in een maatschappelijke kwetsbare positie verkeert.

Nadere informatie

Workshop 17-11-2008. Programma. Systeemgerichte aanpak bij Ouderenmishandeling

Workshop 17-11-2008. Programma. Systeemgerichte aanpak bij Ouderenmishandeling Workshop 17-11-2008 Systeemgerichte aanpak bij Ouderenmishandeling Seaske Verbeek Theo Royers Programma Kennismaken Beeldvorming Ouderenmishandeling Systeemaanpak Casuïstiek Evaluatie Twee groepen 5,6

Nadere informatie

Psychosomatiek Eikenboom

Psychosomatiek Eikenboom specialistische geestelijke gezondheidszorg informatie voor patiënten en verwijzers Psychosomatiek Eikenboom Er zijn mensen, die jarenlang tobben met lichamelijke klachten waarvoor artsen geen afdoende

Nadere informatie

Een scherp oog voor detail? Gevoelig voor prikkels?

Een scherp oog voor detail? Gevoelig voor prikkels? Een scherp oog voor detail? Gevoelig voor prikkels? ASS-ist: diagnose en behandeling voor volwassenen met autisme Stel: u loopt telkens vast in uw werk, relaties of sociale contacten. Uw omgeving vraagt

Nadere informatie

Dit seminar zal ons, de vandaag hier aanwezige sectoren, leiden in het exploreren van de inmiddels wereldwijd bekende Eigen Kracht.

Dit seminar zal ons, de vandaag hier aanwezige sectoren, leiden in het exploreren van de inmiddels wereldwijd bekende Eigen Kracht. Speech ter gelegenheid van Seminar Eigen Kracht / Forsa Propio 3 september 2015 Integrale aanpak vanuit een heldere visie Dit seminar gaat over Eigen Kracht. Welke associaties roept Eigen Kracht eigenlijk

Nadere informatie