Werk en COPD. Roken: 80% Beroep/milieu: 15% + genetische factoren (α1-antitrypsine)

Transcriptie

1 WDH Zorggroep Synchroon 22 september 2016 Regionale COPD-zorg: hoe doen wij dat? I have no, real or perceived, conflicts of interest that relate to this presentation Werk en COPD COPD en werk Dr Jos M Rooijackers Drs Erik Stigter Mischa Niederer Dr ir Remko Houba, Vanessa Zaat Bernadette Aalders Prof. Dr. Dick Heederik Longarts Bedrijfsarts Physician assistant Arbeidshygiënisten Longfunctieanalist Epidemioloog Universiteit Utrecht - Institute for Risk Assessment Sciences COPD COPD < 65 jaar in Ned.: Verlies van DALY s: meeste na rugklachten 5 e oorzaak van verzuim 38% AO uitkering (2007), alg. bevolking 11%, chron zieken 27% RIVM, Nationaal Kompas Volksgezondheid Werk en COPD: Werkgerelateerd COPD Populatie Attributief Risico (PAR): 10-15% Balmes John R. Occupational Contribution to the Burden of Chronic Obstructive Pulmonary Disease. J Occup Environ Med. 2005;47: COPD en werk: Belastbaarheid in werk Functionele restcapaciteit Duurzame inzetbaarheid NVVG, protocol COPD: Werk en COPD Roken: 80% Beroep/milieu: 15% kwartsstof (silica) lasrook endotoxinen cadmium fijn stof Balmes, JOEM 2005; 47:154 + genetische factoren (α1-antitrypsine) 1

2 VGO: Veehouderij en Gezondheid Omwonenden Huisartspatiënten N = Korte vragenlijst N = (Borlée, ERJ 2015) Uitnodigingen voor medisch onderzoek N = Deelnemers medisch onderzoek N = Spatiële variatie: aantal veehouderijen op 1 km FEV 1 p=0.08 FEV 1 /FVC n.s. FVC n.s. MMEF p=0.04 lagere FEV 1 and MMEF Hotspots 17 farms op 1km (11,3% van populatie): 1,9% lagere FEV 1 en 4,5% lagere MMEF Geen associatie meer als COPD patiënten (n=222) geëxcludeerd worden Smit L, Borlée F, Heederik D, et al.; IRAS, Universiteit Utrecht, NIVEL, RIVM, 2016 Model arbocuratieve zorg Van Damme K, et al. J Occup Environ Med 1995; 37: 91-9 Rooyackers, NTvG 2006; 150:1238 Houba R. & F. van Rooy, Handboek Arbeid en Gezondheid,

3 Casus, man geb. 1960, 55 jaar Astma vanaf 2000, lft 40 jaar, geen allergie, recidiverende infecties Roken: tot lft van 32 jaar, 6 pakjaren; Fam: geen astma Sinds 3 jaar meer klachten onder uitgebreide medicatie, s nachts, door aspecifieke prikkels, vooral op het werk; herhaald exacerbatie (infectie) waarvoor prednison; moeite met werk, trap lopen, moe, fysio gestopt Verzuim, aangepast werk: inpakafdeling, kantoor 4u/dag 3x2u/wk, thans re-integratie 2 e spoor Casus, man geb. 1960, 55 jaar Longfunctie VC 2,30 l 58%pred FEV 1 1,45 l 45%pred, niet reversibel FEV 1 /VC 63% TLC 4,81 l 75%pred RV 2,27 l 105%pred Tlco 7,78 mmol/min/kpa (85%pred) Tlco/VA 1,9 mmol/min/kpa (133%pred) Lab: Eo s en FeNO 35 ppb verhoogd, allergologisch onderzoek negatief CT: Bronchopathie Arbeidsanamnese Casus, man geb. 1960, 55 jaar 1992: productiemedewerker perserij voor lasdraden 1994: machinevoerder pastamakerij (klachten in 2000) Pastamakerij Grondstoffen: metaal poeders, kali-loog, waterglas (natriumsilicaat). Wordt gestort in mengmachine: stof Schoonmaak machine via het luik. Lossteken van grote stukken, resten met een hogedrukspuit: nevel. Schoonmaak afdeling: vegen, perslucht, geen stofzuiger. PBM: bril, geen adembescherming. 3

4 Casus, man geb. 1960, 55 jaar Arbeidsanamnese Perserij: Pasta in blokken geperst Ovens: drogen op o C, reductie tot metaaloxiden. Verhitting bij 900 o C tot poeders. Veel warmte en stof, trekt door de hele fabriek. Eindproducten: inpakafdeling en magazijn. 2008: nieuwe hal voor gevulde lasdraad. Kantoren liggen ernaast. Metingen: mogelijke overschrijding grenswaarden voor inhaleerbaar stof en metalen Health effects of welding fumes Acute Respiratory Effects Acute bronchitis intoxications Pneumonia Metal fume fever Asthma Nonrespiratory Chronic Effects Neuropsychiatric symptoms Renal effects Skin effects Reproductive effects Mutagenesis Chronic Respiratory Effects Chronic respiratory morbidity Siderosis and fibrosis Antonini JM, et al. Am J Ind Med 2003;43: Cancer Lung cancer (IARC 2B) Nonrespiratory cancers Health effects of welding fumes Antonini JM, et al. Am J Ind Med 2003;43:

5 Casus, man geb. 1960, 55 jaar Diagnose Astma: op volwassen leeftijd ontstaan; geen allergie; Niet-fam. DD: niet-immunologisch (irritant induced) (beroeps)astma COPD, bronchitis: 6 pakjaren, niet-fam. DD: werkgerelateerd COPD sterk verband met lasrook Astma COPD Overlap Syndroom, ACOS. NKAL Bouwpoli Werknemers in de bouwnijverheid met verhoogd risico op silicose (slopers, betonboorders, sleuvenfrezers, slijpers, natuursteen) n= e diagnose COPD Gold I 42 (14%) 28 COPD Gold II 17 (6%) 14 COPD Gold III 2 (0,7%) 2 COPD Gold IV 1 (0,3%) 1 Werk en COPD LifeLines Cohort study: n= , uit HAP, Noord-Ned de Jong K, Boezen HM, Kromhout H, Vermeulen R, Postma DS, Vonk JM; LifeLines Cohort study. Pesticides and other occupational exposures are associated with airway obstruction: the LifeLines cohort study. Occup Environ Med Feb;71(2):

6 Ketenzorg voor beroepslongziekten NVAB richtlijnen astma en COPD : NVALT richtlijn werkgerelateerd astma (concept) Werk en COPD: Werkgerelateerd COPD COPD en werk: Belastbaarheid in werk Functionele restcapaciteit Duurzame inzetbaarheid NVVG, protocol COPD: Sinds 2 jaar bekend met COPD Gold IV en emfyseem Neiging tot ondergewicht, BMI 22 kg/m 2 s Nachts vaak wakker; hulp in huishouding Lang gesprek vermoeiend, wandelt max 3 km Tijdens snel wandelen mictiedrang Folkloristisch dansen voor kinderen, in kostuum, lukt niet meer Behandeling: Gestopt met roken (37 py), longrevalidatie Extra zuurstof thuis tijdens inspanning Begeleiding: Longverpleegkundige, diëtiste 6

7 Werkanamnese Sinds 1985 customer en HR workforce manager bij groot technologiebedrijf: beeldschermwerk, telefoneren (1-3 u/dag): stemproblemen (kracht); vergaderingen: problemen met aandacht Woon-werk: tot 2 jaar geleden met elektrische fiets naar haar werk, 30 km. Sinds 2 jaar: Van 32 naar 24 u/wk; steeds meer van thuis uit, 6-8 u/dag Reorganisatie en ontslagen verwacht Vraagstelling bedrijfsarts Doelstelling van revalidatie blijkt niet haalbaar: volledige re-integratie in eigen werk Beoordeling van de belastbaarheid, WIA? Longfunctie TLC 6,71 l 146%pred RV 4,15 l 242%pred VC 2,38 l 86%pred FEV 1 0,46 l 20%pred FEV 1 /VC 19% Hebt u al een gedachte? 7

8 : CT scan Fietsergometrie Wmax 40W VEmax 21 l/min (124%pred) SaO 2 92% VO 2 max 15,6 ml/min/kg NVAB richtlijn COPD VO 2 15,6 ml/min/kg 8-urige werkdag = 30% = 4,7 ml/min/kg 8

9 NVVG Protocol COPD VO 2 15,6 ml/min/kg Vraagstelling patiënt Worstelt, werk is alles, haar houvast Niet arbeidsongeschikt verklaren Ontslagregeling is afgang Invulling van haar toekomst? Belasting en Belastbaarheid Fysieke belasting Stof/gas/damp Leefomgeving Werkomgeving Energetisch Inhalatoir Mentaal-perceptief Psychosociaal 9

10 Belastbaarheid in werk Energetisch: inspanningstest: ventilatoire beperking, zuurstofopname probleem ademmechanica (dynamische hyperinflatie) Inhalatoir: blootstelling aan aspecifieke prikkels Mentaal/perceptief: inzicht, adaptatie, gezondheidsgedrag Psychosociaal: psyche, relaties, ondersteuning thuis; werkomgeving: begrip, flexibele werktijden NVVG, protocol COPD: Belastbaarheid in werk Belastbaarheid Patiënt: Willen Artsen: Kunnen Werkgever: Doen Verzekering: Moeten en mogen Allemaal: Lukken Energetisch Inhalatoir Mentaal/ Perceptief Psychosociaal Uitkomst Belastbaarheid Patiënt: Willen Dokter: Kunnen Werkgever: Doen Verzekering: Moeten en mogen Allemaal: Lukken Energetisch Inhalatoir Mentaal/ Perceptief regie sterk -? Psychosociaal wilskracht ontkenning -? Uitkomst doorgaan horizon verkennen ontslag aangepast werken? 10

11 Arbeidshygiëne Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde Longziekten Epidemiologie - Geneeskunde Universiteit Utrecht - Institute for Risk Assessment Sciences 11