leerplan ASO leerplan KSO/TSO

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "leerplan ASO leerplan KSO/TSO"

Transcriptie

1 Actualisering leerplannen aardrijkskunde 2de graad leerplan ASO leerplan KSO/TSO

2 Geactualiseerd leerplan Waarom actualisering? Leerplan eerste graad Gewijzigd en in voege vanaf september 2008 Leerplan tweede graad Leerplandoelstellingen ongewijzigd! Geactualiseerd naar inhouden en didactische wenken en in voege vanaf september 2010 Derde leerjaar: september 2010 Vierde leerjaar: september 2011 Moet aansluiten bij eerste graad (visie, lay-out)

3 Leerplancommissie 2de graad Voorzitter: Jan Callemeyn (pedagogisch begeleider bisdom Brugge) Leraren 2de graad (2/bisdom) Bisdom Gent: Els Van Dierendonck (Zomergem- ASO/TSO) Marc De Jonghe (Oudenaarde - ASO)

4 Nieuwe leerplanbrochures lanbrochures aardrijkskunde 2de graad ASO aardrijkskunde 2de graad KSO/TSO (en voor derde graad ASO met component wetenschappen: )

5 Leerplan aardrijkskunde 1. Uitgangspunten 2. Visie op aardrijkskunde 3. Krachtlijnen van het leerplan 4. Wat is veranderd? 5. Krachtige leeromgeving

6 Leerplan aardrijkskunde 1. Uitgangspunten 2. Visie op aardrijkskunde 3. Krachtlijnen van het leerplan 4. Wat is veranderd? 5. Krachtige leeromgeving

7 1. Uitgangspunten Ervaringen uit de praktijk Visie begeleiders op tweede graad Eindtermen

8 1. Uitgangspunten Ervaringen uit de praktijk Demotivatie bij bepaalde thema s Landbouw., vooral industrie: nieuwe aanpak Betere tijdsinvestering Thema 1 (T1): te lange opfrissing van basis van eerste graad T1: Landschappen/kaart niet geïntegreerd in andere thema s Vraag naar Actief leren (ZW BZL ZL) Actualiteit ICT satellietbeelden ASO: meer nadruk op toerisme

9 1. Uitgangspunten Visie begeleiders op tweede graad Aansluiting leerplan eerste graad Aandacht voor oriëntatiecriteria Actief en participerend onderwijs Kwalitatieve differentiatie

10 1. Uitgangspunten Visie begeleiders op tweede graad Aansluiting leerplan eerste graad Voorzetting leerlijnen Basiskennis en vaardigheden: niet opnieuw aanleren Herhalingsprincipe via permanent evaluatie Verticale afspraken: binnen vakwerkgroep Vademecum: link tussen de graden Didactische werkvormen ICT-integratie: ELO, film, satelliet

11 1. Uitgangspunten Visie begeleiders op tweede graad Aansluiting met de eerste graad Hulp bij oriënteren Talent van de leerling zo goed mogelijk ontdekken Aandacht voor competenties (K, V, A) Samenwerken in groep Attitudes (stipheid, zelfstandigheid, taal, ) VOET Oriënteren naar geschikte studierichting derde graad

12 1. Uitgangspunten Visie begeleiders op tweede graad Aansluiting met de eerste graad Aandacht voor oriëntatiecriteria Actief en participerend onderwijs Leefwereld van de jongeren: actualiteit en solidariteit Strategieën integreren: stappenplannen, scenario s Variatie (werkvormen, hulpmiddelen, ) Aandacht voor niet-cognitieve leerplandoelen Aandacht voor instructietaal (werkwoorden, begrippenlijst) Suggesties voor ICT-ondersteunend onderwijs

13 1. Uitgangspunten Eindtermen Blijven ongewijzigd 23 ET (K=12, V=6, A*=5) Met aandacht voor VOET Nieuwe voet vanaf september 2010

14 Leerplan aardrijkskunde 1. Uitgangspunten 2. Visie op aardrijkskunde 3. Krachtlijnen van het leerplan 4. Wat is veranderd? 5. Krachtige leeromgeving

15 2. Visie op aardrijkskunde Overzicht van Kennis Inzicht Vaardigheden Binnen Eerste graad Tweede graad Derde graad

16 Graad 3 Begripsvorming van wetenschappelijke terminologie Kennis Inzicht Vaardigheden Bronnen en technieken kennen om geografische kennis te verwerven Verwerven van inzichten in de processen die zich afspelen tussen de landschapselementen Probleemoplossend denken Zelfstandig leren Aardrijkskundige kennis toepassen in andere dan schoolse situaties 2 Parate en inzichtelijke kennis verwerven van de wereld Ruimtelijke relaties begrijpen om nationale en internationale gebeurtenissen te kaderen Invoeren van zelfstandig werk en aanzet tot probleemoplossend denken 1 Parate en inzichtelijke kennis verwerven van het eigen leefmilieu, België en Europa Eenvoudige relaties tussen aardrijkskundige elementen Aanleren en inoefenen van basisvaardigheden

17 Leerplan aardrijkskunde 1. Uitgangspunten 2. Visie op aardrijkskunde 3. Krachtlijnen van het leerplan 4. Wat is veranderd? 5. Krachtige leeromgeving

18 3. Krachtlijnen van het leerplan Indeling in niveau s: kennis en vaardigheden Actief en participerend Uitgebreide didactische wenken

19 3. Krachtlijnen van het leerplan Indeling in niveau s: kennis en vaardigheden 5 leerlijnen in kennis en vaardigheden 1. Terreinwerk 2. Werken met beeldmateriaal 3. Werken met kaartmateriaal 4. Werken met statistisch materiaal 5. Opbouwen van kennis

20 3. Krachtlijnen van het leerplan Indeling in niveau s: kennis en vaardigheden 4 niveau s voor elke leerlijn 1. Waarnemen kennen van feiten 2. Analyseren selecteren van geografische relevante informatie 3. Structureren zoeken naar samenhang 4. Toepassen probleemoplossend denken

21 3. Krachtlijnen van het leerplan Kennis en vaardigheden: 5 leerlijnen en 4 niveau s

22 Voorbeeld: studie van een landbouwlandschap ahv landschapsbeeld Duid 4 landschapselementen aan op de foto en benoem ze. a... b... c... Benoem dit soort landbouwlandschap : Lokaliseer dit landschap op de facetkaart van de landbouw in Belgie. niveau 1/2

23 Bestudeer het verband tussen het bodemgebruik met het klimaat,het reliëf,de bodem en de bevolkingsspreiding. Gebruik atlaskaarten! - bodemgebruik en klimaat:... - Bodemgebruik en reliëf:... - Bodemgebruik en bodem:... - Bodemgebruik en bevolkingsspreiding:... Niveau 3

24 Waar in Europa kun je gelijkaardige landbouwlandschap pen aantreffen? Waarom? Gebruik je atlas Niveau 4

25 3. Krachtlijnen van het leerplan Werken met niveau s Leerlijnen= Eerste graad Tweede graad Derde graad Kennis en vaardigheden

26 3. Krachtlijnen van het leerplan Besluit: Leerplandoelen zijn kerndoelen die de eindtermen minimaal interpreteren Leraar kiest in functie van zijn leerlingen, naargelang studierichting en competentie Voor uitbreiding: nieuwe leerstof op hetzelfde niveau Voor verdieping: verhogen moeilijkheidsgraad in eenzelfde thema

27 3. Krachtlijnen van het leerplan Actief en participerend Actief leren: terreinwerk/ -studie kaartwerk (begeleid) zelfstandig onderzoek verzamelen/verwerken/interpreteren/presenteren ICT-mogelijkheden Satellietbeelden (Google Earth/Bing Maps) Grafische verwerking van gegevens (GapMinder) 3D-visualisatie (stad, landschap, kaartbeeld) Aansluitend bij leefwereld van leerlingen Leren uit concrete situaties, actualiteit, keuzeleerstof

28 3. Krachtlijnen van het leerplan Indeling in niveau s: kennis en vaardigheden Actief en participerend Uitgebreide didactische wenken

29 Leerplan aardrijkskunde 1. Uitgangspunten 2. Visie op aardrijkskunde 3. Krachtlijnen van het leerplan 4. Wat is veranderd? 5. Krachtige leeromgeving

30 4. Wat is veranderd? Lay out: gelijkaardig aan leerplan eerste graad. titel van thema Voorkennis, leerlijn lestijden Eindtermen leerplandoelen Wenken, inhouden en tips

31 4. Wat is veranderd? Aantal lestijden, zonder lesopvragingen en zonder themaoverstijgende doelen Thema s derde leerjaar Landschappen en wereldkaart Toerisme einde eerste trimester Verschillen tussen agrarische regio s Uitbreidingsdoelstelling (keuzethema) einde derde leerjaar ASO/TSO Lestijden ASO/TSO

32 4. Wat is veranderd? Aantal lestijden, zonder lesopvragingen en zonder themaoverstijgende doelen Thema s vierde leerjaar Uitdagingen door bevolkingsexplosie Spanningen en ecologische problemen binnen regio s --- einde eerste trimester Verschillen tussen industriële regio s Verstedelijking Vergelijken van de facetkaarten keuze TSO) Keuzethema Lestijden ASO/TSO/KSO 3/2 5/ /6 2/2 2/0 2/2 --- einde vierde leerjaar Totaal 20/20

33 4. Wat is veranderd? Keuzethema s --> uitbreidingsdoelstellingen Minimum één te kiezen Bijv. BZL via groepswerk

34 4. Wat is veranderd? Mentale kaart?

35 Mentale kaart...

36 4. Wat is veranderd? Mentale kaart? (niet in doelstellingen) Facetkaart?(in doelstellingen) Vereenvoudigde kaart van een ruimtelijk verschijnsel (landbouw, industrie,...) Beter: thematische kaarten Referentiekaart! Blinde kaart met elementaire punten, lijnen en vlakken Synthesekaart Weergave op kaart van verschillende ruimtelijke verschijnselen die hun onderling verband verduidelijkt

37 5. Krachtige leeromgeving Voorrang voor actualiteit (themaoverschrijdende doelen) Begin van de les: aandacht trekken Prikbord in vaklokaal: permanent aanwezig E-leeromgeving: on-line attent maken e-zines, deredactie, kranten online,

38 5. Krachtige leeromgeving Digitale leeromgeving Computer, beamer, e-bord E-leerplatform Informatie verwerven of doorgeven Inoefenen van leerstof (drill en practice) Instrument (presenteren, uitrekenen, tekst schrijven) Communicatie ( , forums) Simulatie Vademecum van eerste graad aanvullen Digitale leermiddelen van uitgeverijen Website, ondersteunend bij leerboeken, leerwerkboek, Cd-roms, digitale pakketten, interactieve websites, kaarten

39 5. Krachtige leeromgeving Schoolatlas (les, lesopvraging, proefwerk) Digitale atlas Satellietfoto s 3D Google maps, Streetview Bing maps Steden (Bing Maps) Reliëf (Google Earth)

40 5. Krachtige leeromgeving Rio de Janeiro, favela tegen helling

41 5. Krachtige leeromgeving San Francisco, 3D luchtfoto s van steden

42 5. Krachtige leeromgeving Zelfstandig werk in groep (samenwerkend of coöperatief leren) onder begeleiding (BZL) Presentatie maken Werkstuk maken Website onderhouden als vaardigheid via een leerlijn uitwerken Instructieblad (taakverdeling, vorderingsplan) Evaluatieblad (zelf, peer, leraar)

43 5. Krachtige leeromgeving Begrippenlijst: eerste graad, tweede graad

44 5. Krachtige leeromgeving Begrippenlijst: eerste graad, tweede graad Begrip van context (eerste graad) aanduiden op een foto, kaart, naar omschrijving (tweede graad) met eigen woorden beschrijven

45 5. Krachtige leeromgeving Werkwoorden in tweede graad Waarnemen van beeld, kaart, grafiek, cijfers, Vaklokaal + ICT-mogelijkheden Analyseren situeren afleiden beschrijven onderzoeken verklaren - in relatie brengen toepassen Op excursie, bezoek aan plantentuin, museum,

46 5. Krachtige leeromgeving Goede planning van de leerstof Afwisseling in de thema s Variatie in de methodiek Actieve werkvormen Groepswerk, Zelfstandig werk Presenteren Motiveren Leerlingen aanmoedigen, aanspreken op hun leervermogen, uitnodigen tot zelf leren,

47 Leerplan aardrijkskunde AARDRIJKSKUNDE TWEEDE GRAAD ASO VVKSO BRUSSEL D/2010/7841/071 September 2010, vervangt leerplan D/2002/0279/039 AARDRIJKSKUNDE TWEEDE GRAAD KSO/TSO VVKSO BRUSSEL D/2010/7841/072 September 2010, vervangt leerplan D/2002/0279/040

48 Nieuwe handboeken Voorstelling: 26 mei WEWI-beurs KaHo St Lieven Aalst (campus Dirk Martens) Uitgeverijen op beurs Werkwinkel ivm aanpak landbouwlandschappen

Lesonderwerpen leerboek / Excursie-items (+ voorbereiding en naverwerking) De wereldkaart:continenten en oceanen. De grote wereldblokken en staten

Lesonderwerpen leerboek / Excursie-items (+ voorbereiding en naverwerking) De wereldkaart:continenten en oceanen. De grote wereldblokken en staten Thema 1: Landschappen en wereldkaart 01-02/ 05-09/ 12-16/ Effectiev e Door analyse van informatiebronnen de continenten en oceanen, de belangrijkste reliëfeenheden en rivieren, de belangrijkste staten,

Nadere informatie

Lesonderwerpen leerboek/ Excursie-items (+ voorbereiding en naverwerking)

Lesonderwerpen leerboek/ Excursie-items (+ voorbereiding en naverwerking) Thema 1: Landschappen en wereldkaart VOETen Leerplandoelen (met eindtermen ET + doelst. gerealiseerd tijdens excursie) Excursie-items (+ voorbereiding en Belangrijkst e leermiddele n 01-09/ 09/05 Door

Nadere informatie

GEBRUIK VAN WERKBLADEN

GEBRUIK VAN WERKBLADEN Gebruik van werkbladen Begeleiding aardrijkskunde GEBRUIK VAN WERKBLADEN Begeleiding aardrijkskunde 1 Vaststellingen Het gebruik van werkbladen in lessen aardrijkskunde situeert zich vooral in de eerste

Nadere informatie

Lesonderwerpen leerboek / Excursie-items (+ voorbereiding en naverwerking) De grote wereldblokken en staten. Lesopvraging +remediëring (september)

Lesonderwerpen leerboek / Excursie-items (+ voorbereiding en naverwerking) De grote wereldblokken en staten. Lesopvraging +remediëring (september) 09-13/09/02 16-20/09/02 23-27/09/02 Doorlopend 30/09-04/10/02 en 07-11/10/02 Thema 1: Landschappen en wereldkaart Door analyse van informatiebronnen de continenten en oceanen, de belangrijkste reliëfeenheden

Nadere informatie

Lesonderwerpen leerboek/ Excursie-items (+ voorbereiding en naverwerking) De wereldkaart: continenten en oceanen

Lesonderwerpen leerboek/ Excursie-items (+ voorbereiding en naverwerking) De wereldkaart: continenten en oceanen 09-13/09/02 16-20/09/02 23-27/09/02 Doorlopend 30/09-04/10/02 07-11/10/02 Thema 1: Landschappen en wereldkaart + doelst. gerealiseerd tijdens Door analyse van informatiebronnen de continenten en oceanen,

Nadere informatie

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Lene Wuyts Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Vakkencombinatie: Aardrijkskunde/Biologie Stagebegeleider

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep technologische opvoeding.

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep technologische opvoeding. Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep technologische opvoeding. In kolom 1 vind je 61 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep TO. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakgroep techniek.

Mogelijke opdrachten voor een vakgroep techniek. Mogelijke opdrachten voor een vakgroep techniek. In kolom 1 vind je 61 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep Techniek. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke items

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep informatica

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep informatica Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep informatica In kolom 1 vind je 66 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep informatica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica In kolom 1 vind je 69 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep geschiedenis/esthetica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.

Nadere informatie

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Toon Steenssens UC Leuven-Limburg Lerarenopleiding Vestiging Heverlee Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Tel. +32 16 37 56 00 Vakkencombinatie: Aardrijkskunde

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Nederlands

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Nederlands Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Nederlands In kolom 1 vind je 66 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep Nederlands. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan met

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrij Instituut voor Secundair Onderwijs te Gent

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrij Instituut voor Secundair Onderwijs te Gent Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Esther Geuens Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Vakkencombinatie: aardrijkskunde - biologie Stagebegeleider

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica In kolom 1 vind je 69 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep geschiedenis/esthetica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.

Nadere informatie

a. vakgebonden eindtermen p. 2 b. leerplandoelstelllingen in het vrij onderwijs (VSKO) p. 3

a. vakgebonden eindtermen p. 2 b. leerplandoelstelllingen in het vrij onderwijs (VSKO) p. 3 VELDWERK LANDSCHAP DOELEN Met dit educatief pakket, ontwikkeld door de natuur- en milieueducatie dienst van de Provincie West-Vlaanderen worden belangrijke doelen en leerplandoelstellingen bereikt in het

Nadere informatie

LiNk! Nederlands 2. Evalueren om te leren LINK! NEDERLANDS 2. LiNk! Nederlands

LiNk! Nederlands 2. Evalueren om te leren LINK! NEDERLANDS 2. LiNk! Nederlands LiNk! Nederlands 2 Evalueren om te leren LiNk! Nederlands 1 Agenda LiNk! Nederlands Krachtlijnen Leerwaaier Structuur Reflecteren en evalueren Waarom? Hoe? In de praktijk Vragen? 3 Krachtlijnen LiNk! Nederlands

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep aardrijkskunde

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep aardrijkskunde Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep aardrijkskunde In kolom 1 vind je 67 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep aardrijkskunde. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. De items komen onder

Nadere informatie

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Ilona Betzhold & Bryan Bisschops Vakkencombinatie: aa-ge & aa-bio UC Leuven-Limburg Lerarenopleiding Vestiging Heverlee Hertogstraat 178, 3001 Heverlee

Nadere informatie

Pedagogische Begeleidingsdienst. contactdag leerkrachten informatica 24 februari 2011 namiddaggedeelte

Pedagogische Begeleidingsdienst. contactdag leerkrachten informatica 24 februari 2011 namiddaggedeelte Pedagogische Begeleidingsdienst contactdag leerkrachten informatica 24 februari 2011 namiddaggedeelte agenda namiddag INFORMATICA 1 info nieuwe leerplan(nen) 2de graad > kritische groepsbespreking > plenum

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep economie en handelsvakken

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep economie en handelsvakken Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep economie en handelsvakken In kolom 1 vind je 70 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep economie en handelsvakken. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.

Nadere informatie

Workshop Studio Globo + Bezoek Open Veld

Workshop Studio Globo + Bezoek Open Veld Workshop Studio Globo + Bezoek Open Veld 1) Reflecteer over deze workshop en het bezoek. Wat vond je interessant? Wat minder? Wat heb je geleerd? Wat ontbrak er volgens jou? Wat ik interessant vind aan

Nadere informatie

Lesonderwerpen Excursie-items Kennismaking, overzicht leerstof en afspraken

Lesonderwerpen Excursie-items Kennismaking, overzicht leerstof en afspraken Leerplanthema: 1. Landschap en kaart Timing 01-02/ 05-09/ 12-16/ 19-23/ Effectieve De referentiekader en de facetkaarten van België en Europa, gezien in het eerste leerjaar, herhalen E4: Op werkkaarten

Nadere informatie

AARDRIJKSKUNDE. Leen Van Hecke. voor alle leraren

AARDRIJKSKUNDE. Leen Van Hecke. voor alle leraren AARDRIJKSKUNDE Leen Van Hecke voor alle leraren Werken met bewegende beelden Elke leraar aardrijkskunde erkent de meerwaarde van het gebruik van bewegende beelden in de klas. De vzw Nascholing organiseert

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep muzikale opvoeding

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep muzikale opvoeding Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep muzikale opvoeding In kolom 1 vind je 69 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep muzikale opvoeding. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in

Nadere informatie

KIJKWIJZER VOOR PAV-BUNDELS

KIJKWIJZER VOOR PAV-BUNDELS KIJKWIJZER VOOR PAV-BUNDELS Inleiding Uitgeverijen brengen heel wat publicaties op de markt die nuttig kunnen zijn voor leraren PAV en hun leerlingen. Daarnaast verkiezen veel leraren om volledig of gedeeltelijk

Nadere informatie

AARDRIJKSKUNDE TWEEDE GRAAD ASO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS. VVKSO-BRUSSEL D/2012/7841/002 (vervangt leerplan D/2010/7841/071 vanaf 1 september 2012)

AARDRIJKSKUNDE TWEEDE GRAAD ASO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS. VVKSO-BRUSSEL D/2012/7841/002 (vervangt leerplan D/2010/7841/071 vanaf 1 september 2012) AARDRIJKSKUNDE TWEEDE GRAAD ASO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS VVKSO-BRUSSEL D/2012/7841/002 (vervangt leerplan D/2010/7841/071 vanaf 1 september 2012) Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs

Nadere informatie

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING School: / Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Onderwijsvorm: TSO/KSO Richting: / Klas: / Lokaal: / Aantal leerlingen: / LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

Nadere informatie

Onderstaande foto kan een leidraad vormen om een antwoord te formuleren op volgende opdrachten die leraars/vakgroepen/scholen kunnen krijgen:

Onderstaande foto kan een leidraad vormen om een antwoord te formuleren op volgende opdrachten die leraars/vakgroepen/scholen kunnen krijgen: Leren in samenhang in de eerste graad met keuzegedeelte en basisoptie Handel: aanzet tot het uittekenen van leerlijnen, horizontale/verticale vak(groep)samenwerking, VOET, evaluatiebeleid, Scholen worden

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode In kolom 1 vind je 68 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep mode. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke items je reeds

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Moderne Vreemde Talen

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Moderne Vreemde Talen Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Moderne Vreemde Talen In kolom 1 vind je 49 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep MVT (Frans, Engels, Duits). Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.

Nadere informatie

Pedagogische begeleiding wiskunde oktober 2016 Pagina 1

Pedagogische begeleiding wiskunde oktober 2016 Pagina 1 Pedagogische begeleiding SO Vakbegeleiding wiskunde ONDERZOEKSCOMPETENTIES WISKUNDE DERDE GRAAD AS0 Specifieke eindtermen i.v.m. onderzoekscompetenties (SETOC) Wat? Leerplan a derde graad aso VVKSO De

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor de vakwerkgroep Personenzorg (component verzorgende vakken)

Mogelijke opdrachten voor de vakwerkgroep Personenzorg (component verzorgende vakken) Mogelijke opdrachten voor de vakwerkgroep Personenzorg (component verzorgende vakken) De vakgroep kan bestaan uit : 1 leraren die vak geven vanuit dezelfde discipline (vb. gezondheidsopvoeding, verzorging,

Nadere informatie

WAAROM ETEN WE WAT WE ETEN? EINDTERMEN EN LEERPLANNEN

WAAROM ETEN WE WAT WE ETEN? EINDTERMEN EN LEERPLANNEN WAAROM ETEN WE WAT WE ETEN? EINDTERMEN EN LEERPLANNEN Vakgebonden eindtermen A Vrij gesubsidieerd onderwijs VVKSO Leerplan 3 e graad secundair onderwijs AV Nederlands ASO/TSO/KSO LICAP- Brussel D/2006/0279/008

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep personenzorg (component huishoudkunde)

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep personenzorg (component huishoudkunde) Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep personenzorg (component huishoudkunde) In kolom 1 vind je 71 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep wiskunde. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.

Nadere informatie

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Spilstyns Angélique Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Vakkencombinatie: AA - Eng Stagebegeleider DLO:

Nadere informatie

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Esther Geuens Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Vakkencombinatie: aardrijkskunde - biologie Stagebegeleider

Nadere informatie

Wat stelt de doorlichting vast? Enkele voorbeelden:

Wat stelt de doorlichting vast? Enkele voorbeelden: Werken aan leerlijnen De nieuwe leerplannen zijn nu van kracht in het basisonderwijs, in de eerste en de tweede graad. Dit is een geschikt moment om leerlijnen opnieuw te bekijken of uit te werken. Wat

Nadere informatie

Parallellen tussen de peilingtoetsen en de OVSG-toets. Walter Dons Pedagogisch adviseur

Parallellen tussen de peilingtoetsen en de OVSG-toets. Walter Dons Pedagogisch adviseur Parallellen tussen de peilingtoetsen en de OVSG-toets Walter Dons Pedagogisch adviseur inhoud De OVSG-toets -Wat? Waarom? Hoe? -Voor wie? -Evolutie in onze toets Parallellen met de peilingstoetsen OVSG-toets

Nadere informatie

Storia, Storia GO! en Storia Live. Geschiedenis alle graden

Storia, Storia GO! en Storia Live. Geschiedenis alle graden Storia, Storia GO! en Storia Live Geschiedenis alle graden 1. Aanbod 1 e graad A-stroom 2 e graad ASO + TSO 3 e graad ASO + TSO Extra (digitaal) materiaal voor elk leerjaar: Voor de leerlingen: via licentiecode

Nadere informatie

VITAAL Plus 1 e graad

VITAAL Plus 1 e graad VITAAL Plus 1 e graad Krachtlijnen VITAAL Plus 1 e graad 1 Bouwstenen VITAAL Plus 1 e graad DIFFERENTIATIE TAALTAKEN AUTHENTIEKE COMMUNICATIEVE SITUATIES SCHOOLTAALWOORDEN VAARDIGHEDEN REMEDIËRING INTERCULTURALITEIT

Nadere informatie

Eekhoutcentrum Vliebergh. Wegwijzers voor Aardrijkskunde

Eekhoutcentrum Vliebergh. Wegwijzers voor Aardrijkskunde Eekhoutcentrum Vliebergh NASCHOLING AARDRIJKSKUNDE Wegwijzers voor Aardrijkskunde Geologie: - Opbouw en structuur van de aarde - Platentektoniek - Geologische geschiedenis Kulak 21/11/15 13h30-16h30 KUL

Nadere informatie

BINNENKLASDIFFERENTIATIE IN WISKUNDELESSEN

BINNENKLASDIFFERENTIATIE IN WISKUNDELESSEN BINNENKLASDIFFERENTIATIE IN WISKUNDELESSEN - Situering - Lkr over binnenklasdifferentiatie - Binnenklasdifferentiatie? - Leerplannen - Binnenklasdifferentiatie in wiskunde Hilde De Maesschalck 8 oktober

Nadere informatie

Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel

Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel Nieuwe leerplannen en lessentabellen met ingang van 1 september 2010 In de regel worden alle graadleerplannen (en bijhorende

Nadere informatie

Naam: Sara Michels. Vakkencombinatie: Wiskunde Aardrijkskunde. Stagebegeleider: Mevr. Ann Schellemans

Naam: Sara Michels. Vakkencombinatie: Wiskunde Aardrijkskunde. Stagebegeleider: Mevr. Ann Schellemans LESONTWERP BaSO Naam: Sara Michels UC Leuven-Limburg Lerarenopleiding Vestiging Heverlee Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Tel. +32 16 37 56 00 Vakkencombinatie: Wiskunde Aardrijkskunde Stagebegeleider:

Nadere informatie

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Ilona Betzhold & Bryan Bisschops UC Leuven-Limburg Lerarenopleiding Vestiging Heverlee Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Tel. +32 16 37 56 00 Vakkencombinatie:

Nadere informatie

Cartografische competenties

Cartografische competenties Cartografische competenties Omgaan met competentiegericht onderwijs, leerlijnontwikkeling en gedifferentieerd leren via kaartwerk Mercatorsymposium, 28 april 2012 Dirk Coolsaet = bekwaamheid tot efficiënt

Nadere informatie

Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept (stam + contexten)?

Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept (stam + contexten)? Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED ASO STUDIERICHTING : ECONOMIE Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept

Nadere informatie

Onderzoekscompetenties. Schooljaar 2015-2016. GO! atheneum Campus Kompas Noordlaan 10 9230 Wetteren 09 365 60 60

Onderzoekscompetenties. Schooljaar 2015-2016. GO! atheneum Campus Kompas Noordlaan 10 9230 Wetteren 09 365 60 60 GO! atheneum Campus Kompas Noordlaan 10 9230 Wetteren 09 365 60 60 Schooljaar 2015-2016 E-mail: ka.wetteren@g-o.be atheneum@campuskompas.be Website: www.campuskompas.be/atheneum Scholengroep Schelde Dender

Nadere informatie

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Tessa Bogaerts & Minko Peeters UC Leuven-Limburg Lerarenopleiding Vestiging Heverlee Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Tel. +32 16 37 56 00 Vakkencombinatie:

Nadere informatie

~ 1 ~ selecteren. (LPD 1,8,27) (LPD 13,22,23,27)

~ 1 ~ selecteren. (LPD 1,8,27) (LPD 13,22,23,27) ~ 1 ~ Functionele taalvaardigheid/ tekstgeletterdheid Eindtermen (P)AV voor 2 de graad SO 3 de graad SO 3 de jaar 3 de graad SO DBSO niveau 2 de graad DBSO niveau 3 de graad DBSO niveau 3 de jaar 3 de

Nadere informatie

Woord vooraf. Met eventuele op- en aanmerkingen houden we graag rekening. Namens het auteursteam Georges Tibau

Woord vooraf. Met eventuele op- en aanmerkingen houden we graag rekening. Namens het auteursteam Georges Tibau Woord vooraf De leraar heeft de vrijheid om de thema s uit het leerplan van de derde graad te ordenen in functie van excursies, moeilijkheidsgraad of het afronden van thema s of themaonderdelen voor bv.

Nadere informatie

19/12/2010. Vakconcept LO. Soorten ET/OD. Vakgebonden ET/OD LO. Vakconcept LO. Eindtermen/Ontwikkelingsdoelen. Regiovergaderingen LO

19/12/2010. Vakconcept LO. Soorten ET/OD. Vakgebonden ET/OD LO. Vakconcept LO. Eindtermen/Ontwikkelingsdoelen. Regiovergaderingen LO Eindtermen/Ontwikkelingsdoelen In 1993 door overheid ingevoerd Algemene, kwalitatieve doelen die aangeven wat leerlingen van een bepaalde leeftijd en onderwijsvorm moeten bereiken (ET) of nastreven (OD)

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wiskunde

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wiskunde Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wiskunde In kolom 1 vind je items waaraan je kan werken in de vakgroep wiskunde. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën: 1 Vakgroep en vakgroepwerking 2 Leerplanrealisatie

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor de vakwerkgroep Personenzorg (*)

Mogelijke opdrachten voor de vakwerkgroep Personenzorg (*) Mogelijke opdrachten voor de vakwerkgroep Personenzorg (*) In kolom 1 vind je verschillende items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep. Ze zijn ingedeeld in 9 categorieën. Duid in kolom 2 aan

Nadere informatie

ECTS-fiche. Opleiding Didactische Competentie algemeen

ECTS-fiche. Opleiding Didactische Competentie algemeen ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding SLO Module Didactische Competentie algemeen Code E1 DCa Lestijden 60 Studiepunten 4 Ingeschatte totale 100 studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot JA aanvragen

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wetenschappen

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wetenschappen Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep wetenschappen In kolom 1 vind je 73 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep wetenschappen. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan

Nadere informatie

Het flexibele informaticapakket

Het flexibele informaticapakket MS6727/1/2 Het flexibele informaticapakket 4 GEACTUALISEERDE LEERWERKBOEKEN www.uitgeverijaverbode.be/stem www.uitgeverijaverbode.be/desktopper ( ( evolueert Desktopper Windows 10/Office 2016 is een informaticapakket

Nadere informatie

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Bryan Bisschops Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Vakkencombinatie: AA - BI Stagebegeleider DLO: H. Verstappen

Nadere informatie

PRAKTISCH. BIOLOGIE 2e GRAAD ASO OVERZICHT. Telefoon: 015 36 36 36 Fax: 015 36 36 37 Bezoek onze website: www.plantyn.com

PRAKTISCH. BIOLOGIE 2e GRAAD ASO OVERZICHT. Telefoon: 015 36 36 36 Fax: 015 36 36 37 Bezoek onze website: www.plantyn.com WAT OMVAT BIO NATURALIS 3 VOOR DE LEERLING? Leerwerkboek: Laboboek: Een algemene inhoudstafel en methodewijzer Onderzoeksvragen die elk nieuw onderwerp inluiden Actieve leermethode: gevarieerde werkvormen,

Nadere informatie

AARDRIJKSKUNDE TWEEDE GRAAD KSO/TSO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS

AARDRIJKSKUNDE TWEEDE GRAAD KSO/TSO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS AARDRIJKSKUNDE TWEEDE GRAAD KSO/TSO LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS VVKSO-BRUSSEL D/2012/7841/019 (vervangt leerplan D/2010/7841/072 vanaf 1 september 2012) Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs

Nadere informatie

MODERNISERING SO NAAR EEN OBSERVERENDE EN ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD

MODERNISERING SO NAAR EEN OBSERVERENDE EN ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD MODERNISERING SO NAAR EEN OBSERVERENDE EN ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD LEIDRAAD Visie op vorming en vakken Een nieuwe generatie leerplannen - ruimte voor scholen Observerende en oriënterende functie van de

Nadere informatie

TOERISME. 1 Nascholing toerisme VVKSO Lessen toerisme laten leven. Dag beste collega

TOERISME. 1 Nascholing toerisme VVKSO Lessen toerisme laten leven. Dag beste collega TOERISME Dag beste collega Hopelijk heb je genoten van een deugddoende vakantie! Een nieuw schooljaar staat in de startblokken. We zijn er klaar voor. Ik wens jullie allen alvast een boeiend schooljaar

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Inspirocollege te Houthalen-Helchteren 1

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Inspirocollege te Houthalen-Helchteren 1 Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Thema 1: Uitdagingen door bevolkingsexplosie

Thema 1: Uitdagingen door bevolkingsexplosie VOETen Thema 1: Uitdagingen door bevolkingsexplosie Leerplandoelen (met eindtermen ET + Lesonderwerpen leerboek/ Zelfstandig Werk/ Taken 01-16/ 09/05 19-23/ 09/05 26/09-30/09/05 Door analyse van beelden,

Nadere informatie

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Spilstyns Angélique Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Vakkencombinatie: AA - Eng Stagebegeleider DLO:

Nadere informatie

Onderzoekscompetenties (OC) in de 1e graad

Onderzoekscompetenties (OC) in de 1e graad Onderzoekscompetenties (OC) in de 1e graad Wat zijn OC's? Een eenvoudige definitie van OC is niet voorhanden. Op het internet vind je maar liefst 16 betekenissen voor 'onderzoek' en 31 voor 'competentie'!

Nadere informatie

LEERPLANSTUDIE Tweede graad TSO/KSO leerplan d

LEERPLANSTUDIE Tweede graad TSO/KSO leerplan d LEERPLANSTUDIE Tweede graad TSO/KSO leerplan d 1 Leerplannen Eerste graad A-stroom (D/2009/7841/003) In voege sinds 1 september 2009 Tweede graad KSO/TSO (D/2002/0279/048) In voege sinds 1 september 2002

Nadere informatie

DOCUMENT. Servicedocument VOET voor het vak ICT/Informatica. Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VVKSO

DOCUMENT. Servicedocument VOET voor het vak ICT/Informatica. Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VVKSO Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel DOCUMENT VVKSO Servicedocument VOET voor het vak ICT/Informatica Dit document is een aanvulling op het algemeen servicedocument

Nadere informatie

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Spilstyns Angélique Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Vakkencombinatie: AA - Eng Stagebegeleider DLO:

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Don Bosco-Instituut ASO/TSO/BSO te Dilbeek

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van het Don Bosco-Instituut ASO/TSO/BSO te Dilbeek Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Ilona Betzhold Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Vakkencombinatie: Aardrijkskunde-geschiedenis Stagebegeleider

Nadere informatie

AARDRIJKSKUNDE. Leen Van Hecke. voor leraren derde graad

AARDRIJKSKUNDE. Leen Van Hecke. voor leraren derde graad AARDRIJKSKUNDE Leen Van Hecke Op speurtocht in de bodem Het project PROSENSOLS heeft als doel om de problemen van bodemdegradatie aan te pakken over de regionale, provinciale en nationale grenzen heen:

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep plastische opvoeding

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep plastische opvoeding Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep plastische opvoeding In kolom 1 vind je 75 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep plastische opvoeding. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid

Nadere informatie

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Lene Wuyts Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Vakkencombinatie: aardrijkskunde/biologie Stagebegeleider

Nadere informatie

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Nele Mertens Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Vakkencombinatie: aardrijkskunde / biologie Stagebegeleider

Nadere informatie

WETENSCHAPPELIJK TEKENEN

WETENSCHAPPELIJK TEKENEN WETENSCHAPPELIJK TEKENEN TWEEDE GRAAD TSO TECHNIEK-WETENSCHAPPEN COMPLEMENTAIR LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS VVKSO BRUSSEL (Vervangt leerplan D/1998/0279/021A vanaf 1 september 2013) Vlaams Verbond van

Nadere informatie

Organisatiehulp derde graad. 1 juni 2012

Organisatiehulp derde graad. 1 juni 2012 Organisatiehulp derde graad 1 juni 2012 1 Agenda Stand van zaken OH -vragen van scholen en leraren Servicedocument Geïntegreerd werken Evalueren Reflecteren Stage Info per competentie Stand van zaken:

Nadere informatie

AARDRIJKSKUNDE EERSTE GRAAD LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS. September 2008 VVKSO BRUSSEL D/2008/7841/038

AARDRIJKSKUNDE EERSTE GRAAD LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS. September 2008 VVKSO BRUSSEL D/2008/7841/038 AARDRIJKSKUNDE EERSTE GRAAD LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS September 2008 VVKSO BRUSSEL D/2008/7841/038 AARDRIJKSKUNDE EERSTE GRAAD LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS VVKSO BRUSSEL D/2008/7841/038 September 2008

Nadere informatie

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Spilstyns Angélique Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Vakkencombinatie: AA - Eng Stagebegeleider DLO:

Nadere informatie

Realiseren van VOET in Geschiedenis: leren leren I II III Leren leren

Realiseren van VOET in Geschiedenis: leren leren I II III Leren leren Realiseren van VOET in Geschiedenis: leren leren I II III Leren leren Welke afspraken worden gemaakt om geschiedenis te studeren? Wordt dit opgevolgd per graad en van graad tot graad? Leren leren blijft

Nadere informatie

Branché 5 TSO éd. rév. Samen met eindtermen en leerplannen!

Branché 5 TSO éd. rév. Samen met eindtermen en leerplannen! Branché 5 TSO éd. rév. Samen met eindtermen en leerplannen! Branché TSO / X-tra éd. rév. Vernieuwde uitgave volgens ritme van de eindtermen en leerplannen Vanaf september 2014 kunt u aan de slag met Branché

Nadere informatie

Waarom een nieuwe reeks?

Waarom een nieuwe reeks? Waarom een nieuwe reeks? didactische vernieuwingen van de eindtermen natuurwetenschappen leerplan AV natuurwetenschappen (2010/004) + het keuzegedeelte wetenschappelijk werk (2010/005) Leerplan inhoudelijke

Nadere informatie

Waarom een herwerking?

Waarom een herwerking? Waarom een herwerking? Grondig herwerkt op basis van reacties van gebruikers Actualisering en actualiteit Meer activerende werkvormen Onderzoekscompetenties Link met het raamplan ict Link met economie

Nadere informatie

Documenten van de leraar

Documenten van de leraar DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BISDOM BRUGGE Documenten van de leraar SECUNDAIR ONDERWIJS Tijdens je opleiding tot leraar werd je geïnformeerd over o.a. de leerplannen die voor je vak(gebied)

Nadere informatie

Naam: Sara Michels. Vakkencombinatie: Wiskunde Aardrijkskunde. Stagebegeleider: Mevr. Ann Schellemans

Naam: Sara Michels. Vakkencombinatie: Wiskunde Aardrijkskunde. Stagebegeleider: Mevr. Ann Schellemans LESONTWERP BaSO Naam: Sara Michels UC Leuven-Limburg Lerarenopleiding Vestiging Heverlee Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Tel. +32 16 37 56 00 Vakkencombinatie: Wiskunde Aardrijkskunde Stagebegeleider:

Nadere informatie

DOCUMENT. Servicedocument VOET voor het vak ICT/Informatica. Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VVKSO

DOCUMENT. Servicedocument VOET voor het vak ICT/Informatica. Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VVKSO Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel DOCUMENT VVKSO Servicedocument VOET voor het vak ICT/Informatica Dit document is een aanvulling op het algemeen servicedocument

Nadere informatie

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING H Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Maria Muñoz Vakkencombinatie: AA - GES Stagebegeleider DLO: H. Verstappen

Nadere informatie

VOETen Leerinhouden Leermiddelen Taken / zelfstandige opdrachten 01-02/ Kennismaking + overzicht leerstof

VOETen Leerinhouden Leermiddelen Taken / zelfstandige opdrachten 01-02/ Kennismaking + overzicht leerstof THEMA 1: LANDSCHAP EN KAART (* zie achteraan) Lesdag: Klas: Timing Effectief Leerplandoelstellingen + eindtermen VOETen Leerinhouden Leermiddelen Taken / zelfstandige opdrachten 01-02/ Kennismaking + overzicht

Nadere informatie

Lesonderwerpen leerboek/ Excursie-items (+ voorbereiding en naverwerking) Les 2: China voert een bevolkingspolitiek

Lesonderwerpen leerboek/ Excursie-items (+ voorbereiding en naverwerking) Les 2: China voert een bevolkingspolitiek Lesdag: Thema 1: Uitdagingen door bevolkingsexplosie Leerplandoelen (met eindtermen ET + doelst. gerealiseerd tijdens Lesonderwerpen leerboek/ voorbereiding en naverwerking) Zelfstandig Werk/ Taken 05-09/

Nadere informatie

Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4

Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4 ECTS-FICHE MODULE Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester

Nadere informatie

1 Draagwijdte...2. 2 Het leerplan...2. 2.1 Omschrijving en doelen...2. 2.2 Tips voor het gebruik van een leerplan...3. 3 De leermiddelen...

1 Draagwijdte...2. 2 Het leerplan...2. 2.1 Omschrijving en doelen...2. 2.2 Tips voor het gebruik van een leerplan...3. 3 De leermiddelen... Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel MEDEDELING referentienr. : M-VVKSO-2002-100 datum : 2002-08-28 gewijzigd : 2007-02-21 contact : Dienst Leren en Onderwijzen,

Nadere informatie

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum natuurwetenschappen (2008) 1 Situering van het vak natuurwetenschappen 1.1 Natuurwetenschappen

Nadere informatie

Verantwoordelijke opleidingsonderdeel

Verantwoordelijke opleidingsonderdeel Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-Fiche opleidingsonderdeel: VAKDIDACTISCHE STUDIE Code: 10377 Academiejaar: 2017-2018 Aantal studiepunten: 3 Studietijd: 75 a 90 uur Deliberatie: Mogelijk Vrijstelling:

Nadere informatie

Eerste graad A-stroom

Eerste graad A-stroom EINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Vijverbiotoopstudie Eerste graad A-stroom Vakgebonden eindtermen aardrijkskunde Het natuurlijk milieu Reliëf 16* De leerlingen leren respect opbrengen voor de waarde van

Nadere informatie

Woord vooraf. Jaarplan ASO-wetenschappen met 1 uur in het 5de jaar en 2 uur in het 6de jaar

Woord vooraf. Jaarplan ASO-wetenschappen met 1 uur in het 5de jaar en 2 uur in het 6de jaar Woord vooraf Jaarplan ASO-wetenschappen met 1 uur in het 5de jaar en 2 uur in het 6de jaar De leraar heeft de vrijheid om de thema s uit het leerplan van de derde graad te ordenen in functie van excursies,

Nadere informatie

PEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO. 1 De resultaten

PEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO. 1 De resultaten PEILPROEVEN WISKUNDE TWEEDE GRAAD ASO 1 De resultaten Op 9 mei 2012 werden door de overheid de resultaten meegedeeld van de peilproeven over (een deel van) de eindtermen wiskunde van de tweede graad aso

Nadere informatie

ijkwijzer voor leermaterialen: leer-, werkboeken en bordboeken eigen ontwikkeld materiaal

ijkwijzer voor leermaterialen: leer-, werkboeken en bordboeken eigen ontwikkeld materiaal K ijkwijzer voor leermaterialen: leer-, werkboeken en bordboeken eigen ontwikkeld materiaal De keuze van leer- en handboeken of ander ondersteunend materiaal, belichten we in deze kijkwijzer vanuit het

Nadere informatie

1. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken ter ondersteuning van hun leren.

1. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken ter ondersteuning van hun leren. Eindtermen ICT 1. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken ter ondersteuning van hun leren. 2. De leerlingen gebruiken ICT op een veilige, verantwoorde en

Nadere informatie

Aan de slag met geografische werkbladen

Aan de slag met geografische werkbladen Aan de slag met geografische werkbladen 1. Analyse van de werkbladen De werkbladen: http://www.wdm.be/werkmappen/aardrijkskunde/aardrijkskunde2 vanaf pagina 87. - Leerplan en jaarplanning: De werkbladen

Nadere informatie