Wat is biodiversiteit? Hoeveel biodiversiteit is er (wereldwijd en
|
|
- Suzanna Willems
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 1 Inhoud Wat is biodiversiteit? Hoeveel biodiversiteit is er (wereldwijd en bij ons)? Waar komt die biodiversiteit vandaan? Waarom is biodiversiteit belangrijk? Hoe wordt biodiversiteit bedreigd en wat zijn de gevolgen daarvan? Wat kunnen we zélf doen? Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 2 1
2 Zoek de 8 verschillen Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 3 Wat is biodiversiteit? Bio (biologische) = leven Diversiteit = verscheidenheid aan kleuren geuren vormen smaken geluiden, Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 4 2
3 Wat is biodiversiteit? De verscheidenheid van het leven op aarde Dit is de verscheidenheid: in erfelijk materiaal = genetische diversiteit = diversiteit binnen soorten in soorten = soortendiversiteit = div. aan soorten in ecosystemen in een regio = diversiteit van ecosystemen = div. tussen soorten Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 5 Wat is biodiversiteit? Genetische diversiteit Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 6 3
4 titel tekstvak Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 7 Wat is biodiversiteit? Soortendiversiteit Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 8 4
5 Wat is biodiversiteit? Ecosysteemdiversiteit Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 9 Hoeveel biodiversiteit is er? 15 miljoen soorten wereldwijd De helft ervan zijn insecten! Het aantal soorten is niet gelijk verdeeld over de wereld: > aan de polen: weinig soorten > rond de evenaar: veel soorten > hot spots Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 10 5
6 Hoeveel biodiversiteit is er? Hot spots : hoge diversiteit aan bijzondere soorten Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 11 Hoeveel biodiversiteit is er? Plaatsen met veel biodiversiteit in Vlaanderen Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 12 6
7 Hoeveel biodiversiteit is er? Wat is de situatie bij ons? Totaal: à soorten in België (zonder virussen, bacteriën en algen) 2,8% van het wereldtotaal 80% komt voor in Vlaanderen Bloemplanten: soorten (1.350 vastgesteld) Gewervelden: 460 soorten (449 vastgesteld) Insecten: soorten ( vastgesteld) Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 13 Hoeveel biodiversiteit is er? tekstvak Verdeling van het aantal soorten in Vlaanderen ongewervelden (74,9%) zwammen (17,1%) hogere planten (4,4%) mossen (1,7%) vogels (1,4%) vissen (0,2%) zoogdieren (0,2%) amfibieën en reptielen (0,1%) Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 14 7
8 Hoeveel biodiversiteit is er? Rode lijsten Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 15 titel tekstvak Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 16 8
9 titel tekstvak Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 17 Waar komt biodiversiteit vandaan? Evolutie d.m.v. natuurlijke selectie genetische variatie tussen individuen van dezelfde soort best aangepaste: nakomelingen meeste kans op overleving bij gescheiden populatie: genetische eigenschappen van populatie veranderen populatie wordt een aparte soort Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 18 9
10 Waar komt biodiversiteit vandaan? Evolutie d.m.v. natuurlijke selectie Dit kan ook zeer plots gebeuren: Vb. vulkaanuitbarsting: enkele individuen blijven over en vormen de basis van een nieuwe populatie die zo sterk kan verschillen van de oorspronkelijke populatie dat ze een nieuwe soort wordt. Ofwel verdwijnen ze. Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 19 Waar komt biodiversiteit vandaan? Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 20 10
11 Waar komt biodiversiteit vandaan? Tijdens 3,5 miljard jaar evolutie 30 miljard soorten ontstaan waarvan al vele verdwenen vb. dinosauriërs 65 miljoen jaar geleden Uitsterven van soorten is natuurlijk onderdeel van evolutie MAAR: de laatste 200 jaar neemt de biodiversiteit sneller af dan ooit! Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 21 Waarom is biodiversiteit belangrijk? Ecologisch belang: Behoud van het biologisch evenwicht op aarde Zuiveren van de lucht (CO 2 ) Filteren van zoet water (door bossen en wouden) Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 22 11
12 Waarom is biodiversiteit belangrijk? Economisch belang: Als voedselbron Als buffer voor overstromingen (moerassen) Als bron van grondstoffen (energie, materialen, geneesmiddelen, ) Als bewaarplaats van genetisch materiaal Cultureel/sociaal belang: Als bron van ontspanning en schoonheid Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 23 Waarom is biodiversiteit belangrijk? Ecosysteem Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 24 12
13 Waarom is biodiversiteit belangrijk? Soort Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 25 Waarom is biodiversiteit belangrijk? Genen Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 26 13
14 Waarom is biodiversiteit belangrijk? Micro-organismen Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 27 Bedreigingen van biodiversiteit Top 3: Versnippering van natuurlijke gebieden Verdwijning van natuurlijke gebieden Exoten Verdroging Verzuring Vermesting Verontreiniging Overexploitatie Klimaatveranderingen Genetisch gemanipuleerde organismen GGO Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 28 14
15 Bedreigingen van biodiversiteit Versnippering van natuurlijke gebieden Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 29 Bedreigingen van biodiversiteit Verdwijning van natuurlijke gebieden Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 30 15
16 Bedreigingen van biodiversiteit Exoten Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 31 Bedreigingen van biodiversiteit Verdroging, verzuring en vermesting Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 32 16
17 Bedreigingen van biodiversiteit Verontreiniging en verspilling 25% van de dioxine-uitstoot wordt veroorzaakt door sluikstoken in tuintjes. 558 kg huisvuil per persoon per jaar in Vlaanderen. 120 l leidingwater per persoon per dag (40 l gaat door de WC, en slechts 3 l wordt gebruikt om te drinken en te koken) Gemiddeld gooit een gezin 6 bomen papier per jaar weg. Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 33 Bedreigingen van biodiversiteit Overexploitatie Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 34 17
18 Bedreigingen van biodiversiteit Klimaatverandering Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 35 Bedreigingen van biodiversiteit Mistiming door klimaatverandering Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 36 18
19 Bedreigingen van biodiversiteit Genetisch gemanipuleerde organismen Wijziging in de genen van soorten Om (voedsel)productie gemakkelijker te maken Gevaar: risico nieuwe woekersoorten te creëren Het is een zéér ingrijpende manier van het manipuleren van het leven op aarde Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 37 Bedreigingen van biodiversiteit Gevolgen: Uitsterven van soorten met tempo x sneller dan normaal (evolutie) Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 38 19
20 Bedreigingen van biodiversiteit Maatregelen Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 39 Wat kun je zelf doen om de biodiversiteit te beschermen? Gedrag en consumptiepatroon veranderen (vb. nadenken over wat we kopen) Ecologisch aspect? Economisch aspect? Sociaal aspect? Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 40 20
21 titel tekstvak Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 41 titel tekstvak Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 42 21
22 titel tekstvak Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 43 titel tekstvak Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 44 22
23 titel tekstvak Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 45 titel tekstvak Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 46 23
24 Wat kun je zelf doen om de biodiversiteit te beschermen? Wat kunnen we zelf doen in de tuin? Gifstoffenvrij Streekeigen planten Veel variatie (kleine biotoopjes creëren) Een vijvertje of waterpartij Dode takken en bladeren achter in de tuin laten liggen Een composthoop Verbinding met andere tuinen indien mogelijk Werk mét de natuur, niet ertegen! Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 47 titel tekstvak Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 48 24
25 titel tekstvak Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 49 titel tekstvak Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 50 25
26 Wat kun je nog doen? Je eigen gedrag op een milieuvriendelijke manier aanpassen Een natuurvereniging steunen Meewerken aan natuurbeheer Je liefde en verwondering voor de natuur en haar biodiversiteit doorgeven aan anderen Een cursus volgen om nog meer te leren over de natuur (vb. de cursus Natuurgids) Biodiversiteit Cursus Natuur-in-zicht 51 26
Natuur In Zicht - Biodiversiteit
Natuur In Zicht - Biodiversiteit Kennismaking lesgever 2 1 Lesverloop 3 Biodiversiteit: wat is het? Hoe ontstaat het? Belang van biodiversiteit Bedreiging van biodiversiteit Wat kan je zelf doen? Hectarespel
Nadere informatieBIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering
BIODIVERSITEIT RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering DUURZAME ONTWIKKELING INTEGRAAL WATERBEHEER BIODIVERSITEIT Wat? Belang?
Nadere informatieEcosysteem voedselrelaties
Ecosysteem ecologie Ecosysteem voedselrelaties Oceanen: voedselweb + energiestromen Ga naar Mypip.nl en open de oefening 3 voedselketen - voedselweb Doe de oefening en maak vervolgens de aangeleverde vragen.
Nadere informatieBIODIVERSITEIT IN GEUREN EN KLEUREN
1 BIODIVERSITEIT IN GEUREN EN KLEUREN Doel: - lln maken kennis met het begrip biodiversiteit - lln ontdekken dat er verschillende soorten planten en dieren zijn - lln ontdekken dat de dieren en planten
Nadere informatieBiodiversiteit in 2010
Biodiversiteit in 2010 Wim Veraghtert Natuurpunt Educatie Graatakker 11 2300 Turnhout Wat is biodiversiteit? Jeugd, Sport en Brussel 2 Wat is biodiversiteit? Jeugd, Sport en Brussel 3 Genetische variatie
Nadere informatieSpeluitleg: Gebruik bij de speluitleg het bestand Hoe wordt het spel gespeeld op www.groenewiel.nl/biodiversiteit.
1 IN HET KORT Doel van de les: De kinderen worden zich bewust van de verbanden tussen soorten. Dit gebeurt doordat ze beseffen dat de roofvogel niet alleen een boom en een merel of lijster nodig heeft,
Nadere informatieleven aan mijn planeet
Ik geef leven aan mijn planeet vips.biodiv.be Engageer je en word een VIP voor de biodiversiteit Biodiversiteit is leven! De huidige biodiversiteit is het resultaat van 3,5 miljard jaar evolutie en is
Nadere informatieEvolutie: De ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen.
Evolutie: De ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen. Evolutietheorie: Vanaf de 18 de eeuw. Het is niet te bewijzen, maar er zijn genoeg argumenten die
Nadere informatieBiodiversiteit heeft een wereldwijde én een lokale dimensie.
Biodiversiteit heeft een wereldwijde én een lokale dimensie. Een oranje zandoogje, een van de vele vlindersoorten die de aarde rijk is. 96 - CVN - Centrum Voor Natuur- en milieueducatie Cursus Natuur-In-Zicht
Nadere informatieInhoud 4 e druk Natuuronderwijs inzichtelijk
Inhoud 4 e druk Natuuronderwijs inzichtelijk Inleiding 1 PLANTEN 1.1 Indeling van het plantenrijk 1.1.1 De groene wereld van de planten 1.1.2 Wieren (algen) 1.1.3 Mossen 1.1.4 Paardenstaarten 1.1.5 Varens
Nadere informatieSamenvatting door F woorden 3 juni keer beoordeeld. Biologie voor jou
Samenvatting door F. 1187 woorden 3 juni 2012 7 18 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Basisstof 1: Ordening in vier rijken Rijken(indelingscriteria): - Bacteriën - Schimmels - Planten
Nadere informatieBiodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers
Biodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers Myriam Dumortier Natuurrapport www.natuurindicatoren.be www.nara.be www.inbo.be Haalt Vlaanderen de 2010-doelstelling? Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen
Nadere informatiehet bevorderen van het behoud van de biologische diversiteit
Uit: Wet Natuurbescherming (sinds 1 januari 2017): het bevorderen van het behoud van de biologische diversiteit Wet Natuurbescherming is gericht op: het beschermen en ontwikkelen van de natuur, mede vanwege
Nadere informatieLeerlijn Biologie inhouden (PO-havo/vwo), Biologische eenheid
Leerlijn Biologie inhouden (PO-havo/vwo), Biologische eenheid Voor meer informatie zie: Kerndoelen onderbouw Vakportaal Mens & maatschappij Vakportaal Natuur & techniek kerndoelen primair onderwijs kerndoelen
Nadere informatieMitose is een ander woord voor gewone celdeling. Door gewone celdeling blijft het aantal chromosomen in lichaamscellen gelijk (46 chromosomen).
Samenvatting door M. 1493 woorden 28 februari 2014 5 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Genotype en fenotype Veel eigenschappen zijne erfelijk. Je hebt deze eigenschappen geërfd van
Nadere informatied rm Neder wa e landopg
Opgewarmd Nederland deel Natuur, water en landbouw: aanpassen Ecosystemen en klimaat Water, mens en landschap: eeuwenlang een gevaarlijk samenspel Polders, sloten en plassen: binnenwateren in beweging
Nadere informatie1. Fossielen, dood of levend?
1. Fossielen, dood of levend? Op veel plaatsen op aarde kun je fossielen vinden. Deze oeroude overblijfselen van organismen vertellen een deel van het levensverhaal van de aarde. Soms worden er planten
Nadere informatieBIOLABO. Voorbereiding in de klas
BIOLABO Voorbereiding in de klas INHOUD 1. Inleiding 2. Biodiversiteit in de schoolomgeving 2.1 materiaal 2.2 verloop 3. Biodiversiteit op aarde 3.1 materiaal 3.2 verloop 3.3 afsluiter 1. Inleiding Biolabo
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 3
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 3 Samenvatting door een scholier 1018 woorden 18 januari 2017 0 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Biologie samenvatting H3 3.1 Ecosysteem: afgebakend gebied met
Nadere informatieZA4735. Flash Eurobarometer 219 (Biodiversity) Country Specific Questionnaire Belgium (Flemish)
ZA4735 Flash Eurobarometer 219 (Biodiversity) Country Specific Questionnaire Belgium (Flemish) Flash Eurobarometer on biodiversity Flash 219 questionnaire Q1. Kent u de term biodiversiteit? [SLECHTS ÉÉN
Nadere informatieCursus Bosbeheer en biodiversiteit WELKOM
Cursus Bosbeheer en biodiversiteit WELKOM Programma Voorstelrondje Presentatie Bosbeheer en biodiversiteit (Patrick) Bosbeheer en mossen (Klaas van Dort) Pauze Bosbeheer en vlinders (Kars Veling) Lunch
Nadere informatieThema 5 Evolutie Basisstof 2 Evolutie van de mens
Een populatie met een grote genetische diversiteit heeft een grote overlevingskans. De kans is groot dat enkele individuen de genen bezitten om een onbekende ziekteverwekker af te weren of om zich goed
Nadere informatieNATUUR EN BIODIVERSITEIT
NATUUR EN BIODIVERSITEIT Wat hebt u eraan? Biodiversiteit is de verscheidenheid van leven op onze planeet. Het is het fundament van ons welzijn en de economie. We zijn van de natuur afhankelijk voor ons
Nadere informatieWereld Natuur Fonds. for a living planet
Wereld Natuur Fonds for a living planet Living Planet Report Making a difference voor onze aarde Iris van Duren WNF Regioteam Twente en Vechtdal Universitair docent bij het ITC Wat kunt u verwachten? Korte
Nadere informatieLamarck. oudste jaarlagen ongewervelden, pas later gewervelden soorten langzaam veranderen nieuwe ontstaan
Evolutietheorie Creationisme Lamarck Jean-Baptiste de Lamarck (1744-1829) was één van de eersten die een wetenschappelijke hypothese opstelde over biologische evolutie. Zijn opvatting over de overerving
Nadere informatieOnze bijzondere planeet De aarde is een bijzondere planeet. Er zijn in het heelal veel meer planeten. Leven op onze planeet is mogelijk door de zon.
Project Dieren C- verrijking week 1 Info plus Algemeen Tijdbalk Het is heel moeilijk om je voor te stellen hoe lang geleden de aarde is ontstaan. Hoe lang duurde het voordat het eerste leven ontstond?
Nadere informatieHet verlies van biodiversiteit in de stad: oorzaken, gevolgen en oplossingen
Stedelijke biodiversiteit Natuur in Brussel 23/04/2018 Het verlies van biodiversiteit in de stad: oorzaken, gevolgen en oplossingen René-Marie Lafontaine & Mathilde Oger Conservation Biology Unit Koninklijk
Nadere informatieVoorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts. Biologie: evolutieleer 6/29/2013. dr. Brenda Casteleyn
Voorbereiding toelatingsexamen arts/tandarts Biologie: evolutieleer 6/29/2013 dr. Brenda Casteleyn Met dank aan: Leen Goyens (http://users.telenet.be/toelating) en studenten van forum http://www.toelatingsexamen-geneeskunde.be
Nadere informatieWerkstuk Biologie Dierenrijk
Werkstuk Biologie Dierenrijk Werkstuk door een scholier 671 woorden 27 april 2001 4,7 232 keer beoordeeld Vak Biologie Dieren Je kunt het dierenrijk indelen in 8 groepen: -eencellige - sponzen *geen skelet
Nadere informatieMaak van je tuin, een levende tuin!
Maak van je tuin, een levende tuin! Ontdek hoe je van jouw tuin een duurzame tuin kan maken. 2 Samen bouwen aan meer leven in de tuin. Gewoonweg door een paar stenen in jouw tuin te vervangen door groen.
Nadere informatieSteun met uw investeringsgift Be Bio Base v.z.w. geïnspireerd door de natuur
Steun met uw investeringsgift Be Bio Base v.z.w. geïnspireerd door de natuur Wil je bijdragen aan een betere sociale en ecologische wereld? Wil je ook weten waar je steun naar toe gaat? Waarvoor die gebruikt
Nadere informatieDieren (deel 2) Indeling dierenrijk. Cursus Natuur-in-zicht. 2 hoofdgroepen: GEWERVELDEN. * In deze cursus ligt de nadruk op de gewervelden 15/09/2011
Dieren (deel 2) Cursus Natuur-in-zicht 1 Indeling dierenrijk 2 hoofdgroepen: ONGEWERVELDEN GEWERVELDEN * In deze cursus ligt de nadruk op de gewervelden Dieren 2 Cursus Natuur-in-zicht 2 1 enkele ongewervelden
Nadere informatieBiodiversiteit in België en Vlaanderen?
De Milieuboot Biodiversiteit in België en Vlaanderen? Vlaanderen is een belangrijke overwinterplaats voor vele soorten watervogels, MAAR 7,5% van de soorten die vroeger in Vlaanderen leefden is verdwenen,
Nadere informatieAntwoorden Biologie Thema 5
Antwoorden Biologie Thema 5 Antwoorden door een scholier 697 woorden 9 juni 2003 6,8 323 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Basisstof 1 Opdracht 1 1. Het fenotype zijn de zichtbare
Nadere informatieDe meest revolutionaire momenten belicht, de momenten waarin iets gebeurde waardoor nieuwe dingen ontstonden.
De acht drempels van David Christian. De meest revolutionaire momenten belicht, de momenten waarin iets gebeurde waardoor nieuwe dingen ontstonden. De Big Bang. De sterren lichten op. Nieuwe chemische
Nadere informatieDe toekomst van agrobiodiversiteit in landbouwproductiesystemen en cultuurgewassen. Wannes Keulemans 30 november 2015
De toekomst van agrobiodiversiteit in landbouwproductiesystemen en cultuurgewassen Wannes Keulemans 30 november 2015 structuur Voedselproductie en voedselzekerheid Wat verstaan we onder agrobiodiversiteit
Nadere informatieRuimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde
Een verkenning Lon Lommaert Biodiversiteit Vlaamse indicatoren Ruimtelijke analyse van gebieden met hoge natuurwaarde Prioritaire soorten Natuurverkenning Gezichten van Biodiversiteit Wetenschappelijke
Nadere informatieZA5223. Flash Eurobarometer 290 (Attitudes of Europeans Towards the Issue of Biodiversity, wave 2) Country Specific Questionnaire Netherlands
ZA5223 Flash Eurobarometer 290 (Attitudes of Europeans Towards the Issue of Biodiversity, wave 2) Country Specific Questionnaire Netherlands FLASH 290 BIODIVERSITY Q1. Hebt u ooit gehoord van de term biodiversiteit?
Nadere informatieBibliotheek Inhoud per categorie
A1 Biologie Atlas bij de biologie Boek A1 Biologie De evolutie van het leven Boek A1 Biologie De ontwikkeling van het leven Artikel A1 Biologie Het ontstaan van het leven Artikel A1 Biologie Indeling van
Nadere informatieWelke richting volg je? In welke mate ga je akkoord met volgende stellingen?
Groepsnummer: Nummer respondent: Beste leerling, Hieronder vind je een aantal vragen. Lees de opdrachten aandachtig en probeer zo nauwkeurig mogelijk te antwoorden. Laat geen vragen open. Als je iets niet
Nadere informatied rm Neder wa e landopg
Opgewarmd Nederland deel Plant en dier: blijven, komen, weggaan of... Soorten, verspreiding en klimaat Kleine beestjes: sterk in beweging Libellen: voordeel van een warmer klimaat Dagvlinders: extra onder
Nadere informatiePraktische opdracht Biologie Evolutie en ordening PO
Praktische opdracht Biologie Evolutie en ordening PO Praktische-opdracht door Bieb 1397 woorden 18 mei 2017 6,2 4 keer beoordeeld Vak Biologie Nieuwe olifantensoort ontdekt in Afrika 1a: Wat zijn de wetenschappelijke
Nadere informatieDe evolutietuin. onderdeel van de Polderkringloop. www.degroenling.net
De evolutietuin onderdeel van de Polderkringloop www.polderkringloop.nl Traject Polderkringloop Zoetermeer-Zoeterwoude Dubbele spiraal in de evolutietuin Biologische ontwikkeling Uitleg biologische ontwikkeling
Nadere informatie7 e biologische diversiteit een moeilijk te vrijwaren rijkdom
D 7 e biologische diversiteit een moeilijk te vrijwaren rijkdom In Ukkel Onze Gemeente Ukkel maakt deel uit van de groenste gemeenten van Brussel. In een Ukkelse straat of in het Zoniënwoud kan u soms
Nadere informatieKlimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014
Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014 Klimaateffectschetsboek Scheldemondraad: Actieplan Grensoverschrijdende klimaatbeleid, 11 september 2009 Interregproject
Nadere informatieE C O L O G I E Ecologie Factoren die invloed hebben op het milieu: Niveaus van de ecologie:
E C O L O G I E Ecologie = wetenschap die bestudeert waarom bepaalde planten en dieren ergens in een bepaald milieu voorkomen en wat de relaties zijn tussen organismen en dat milieu Factoren die invloed
Nadere informatieVerteren en fermenteren. havo/vwo 3-4
Verteren en fermenteren havo/vwo 3-4 Bij onze spijsvertering en voedselproductie spelen microben een belangrijke rol. Het gebruik van microben om voedsel te maken, heet fermentatie. Veel van ons eten en
Nadere informatieDe bodem draagt de bio-economie
De bodem draagt de bio-economie Bio-economie gaat over het geheel aan producten uit biomassa: voedsel, veevoer, energie, materialen, chemicalien, etc. 1 Hoeveel biomassa kan de wereld produceren? Voldoende
Nadere informatieupspiral randerij -
meer nieuwe banen voor uw regio (100 den) meer grondstoffen meer biodiversiteit meer klimaatcontrole meer vruchtbare bodem meer schone lucht meer schoon water meer veerkracht meer gezondheid meer plezier
Nadere informatieSamenvatting Biologie Inleiding in de biologie
Samenvatting Biologie Inleiding in de biologie Samenvatting door C. 1469 woorden 27 september 2016 4,5 6 keer beoordeeld Vak Biologie H1 - Inleiding in de Biologie 1. Wat is Biologie? Doel Je moet in een
Nadere informatieDetermineren vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 20 December 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73575 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieHabitatrichtlijn. Wat wil ze bereiken?
Habitatrichtlijn Habitatrichtlijn Wat wil ze bereiken? Specifiek: habitats en soorten van Europees belang in een gunstige staat van instandhouding behouden of herstellen Algemeen: bijdragen tot het waarborgen
Nadere informatieKwaliteit van de natuur. Hoe spoor je aantastingen op?
Kwaliteit van de natuur Hoe spoor je aantastingen op? Ecosystemen en levensgemeenschappen Zoek vergelijkende gebieden (oerbossen, intacte riviersystemen, ongerepte berggebieden, hoogveenmoerassen, etc)
Nadere informatieOpen MARH. 1. Welkom door schepen van Leefmilieu (19:30 Marleen Lefevre) 2. Welkom en voorstelling MARH door voorzitter (19:35 Manuel Sintubin)
1. Welkom door schepen van Leefmilieu (19:30 Marleen Lefevre) 2. Welkom en voorstelling MARH door voorzitter (19:35 Manuel Sintubin) in samenwerking met organiseert Open MARH Thema Biodiversiteit 3. Biodiversiteit,
Nadere informatieDit kan nog gewijzigd worden!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Excursie Osnabrück, Thema ordening. Voorbereiding: Leerlingen downloaden de app zoo osnabruck audioguide (kan op Android en IOS) De app wordt in de klas geupdate zodat alle gebieden zijn te bekijken en
Nadere informatieWaarom een ZadenBib?
Waarom een ZadenBib? Wat is een ZadenBib? Bibliotheek Zelf geoogste zaden binnenbrengen en/of meenemen. eetbare planten, medicinale planten, sierplanten, bloemen, vergeten groenten, kruiden, Toegankelijk
Nadere informatieHoofdlijnen Natuurrapport 2007
Hoofdlijnen Hoofdlijnen Natuurrapport 2007 Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen Duurzaam gebruik Hoofdlijnen Natuurrapport 2007 Biodiversiteit Verstoringen/bedreigingen Duurzaam gebruik Toestand plant-
Nadere informatieBiodiversiteit, ecosysteemfuncties, en ecosysteemdiensten
Biodiversiteit, ecosysteemfuncties, en ecosysteemdiensten Luc De Meester Lab. Aquatische Ecologie en Evolutiebiologie KULeuven Laboratorium Aquatische Ecologie en Evolutiebiologie Biodiversiteit: : en
Nadere informatieAantekeningen Hoofdstuk 1: Vier rijken Vergelijken KGT
Aantekeningen Hoofdstuk 1: Vier rijken Vergelijken KGT 1.1 De tuin 1 Wat leeft er in een tuin? Organismen: dit zijn levende wezens zoals, planten, dieren, mensen, bacteriën en schimmels. Levenskenmerken:
Nadere informatieInspiratie- en referentieprojecten ontwerpopdracht biotechniek
Inspiratie- en referentieprojecten ontwerpopdracht biotechniek Biotechniek Biotechniek: een overzicht Biotechniek: een overzicht Biotechniek: een overzicht Biotechniek: een overzicht Biotechniek Life sciences
Nadere informatieBiodiversiteit in Zundert Korte samenvatting
Biodiversiteit in Zundert Korte samenvatting Wij hopen dat het rapport "Biodiversiteit in Zundert" en deze korte samenvatting u zullen inspireren tot het nemen van maatregelen om de biodiversiteit in Zundert
Nadere informatieTIJDLIJN. Een reis door de geschiedenis
De OERKNAL! Wetenschappers denken dat zo n 13,7 miljard aardse jaren geleden alles in het heelal samengeperst was tot een gloeiend heet punt. Tijdens een enorme oerexplosie ontstonden uit dat punt materie
Nadere informatie108 keer beoordeeld 10 maart Biologie samenvatting Thema 4
7,3 Samenvatting door Laura 729 woorden 108 keer beoordeeld 10 maart 2013 Vak Biologie Methode Biologie voor jou Biologie samenvatting Thema 4 1 Bij het ordenen verdeel je een verzameling in groepen met
Nadere informatieKIES VOOR PEFC! REDENEN DIE HOUT SNIJDEN.
KIES VOOR PEFC! REDENEN DIE HOUT SNIJDEN. HOUT KOM JE OVERAL TEGEN... NOG WEL JA. De vloer. Een pak kopieerpapier. Een verhuisdoos. Een deur. Een tuinstoel. Openhaardhout. Overal komen we hout tegen. Hout
Nadere informatieBijlage VMBO-GL en TL 2004
Bijlage VMBO-GL en TL 2004 tijdvak 1 BIOLOGIE CSE GL EN TL BIOLOGIE VBO-MAVO-D Deze bijlage bevat informatie. 400009-1-586-543b BIOTECHNOLOGIE INFORMATIE 1 OUDE TECHNIEKEN Al eeuwen gebruiken mensen organismen
Nadere informatieBeestige bundel van: 1
Beestige bundel van: 1 2 Ordening van organismen organisme = een levend wezen, iets wat leeft. Er zijn meer dan anderhalf miljoen soorten organismen. Om een overzicht te krijgen worden deze organismen
Nadere informatieExamenprogramma biologie vwo
Bijlage 4 Examenprogramma biologie vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein
Nadere informatieEcologisch Beheer. Speeldernis.nl, Rotterdam
Ecologisch Beheer Speeldernis.nl, Rotterdam Inleiding Koen van der Hauw Ecologisch: Aandacht voor mens Aandacht voor inheemse planten en dieren Aandacht voor milieu Groenling: Ecologisch Beheer 2 Opbouw
Nadere informatieDarwin en de evolutieleer
Darwin en de evolutieleer Joost Raeymaekers science4fun - 16 oktober 2009 Wie was Charles Darwin? - Een echte Engelsman uit de vorige eeuw (geboren in 1809) - Wetenschapper - Studeerde biologie, de leer
Nadere informatiePTA biologie KB locatie Bohemen, Kijkduin, Statenkwartier en Waldeck cohort
Eindtermen biologie BI/K/1 Oriëntatie op leren en werken BI/K/2 Basisvaardigheden BI/K/3 Leervaardigheden in het vak biologie BI/K/4 Cellen staan aan de basis BI/K/5 Schimmels en bacteriën: nuttig en soms
Nadere informatiePTA biologie KB locatie Bohemen, Kijkduin, Statenkwartier en Waldeck cohort
Eindtermen biologie BI/K/1 Oriëntatie op leren en werken BI/K/2 Basisvaardigheden BI/K/3 Leervaardigheden in het vak biologie BI/K/4 Cellen staan aan de basis BI/K/5 Schimmels en bacteriën: nuttig en soms
Nadere informatieTaxonomen (ca. 1850): Organismen vertonen kenmerken van zowel planten als dieren. Wetenschappers gingen dus op kenmerken letten.
Ordening van organismen: vroeger: plantenrijk - dierenrijk Taxonomen (ca. 1850): Organismen vertonen kenmerken van zowel planten als dieren. Wetenschappers gingen dus op kenmerken letten. huidige indeling:
Nadere informatieBijen zijn geen bijzaak. Tips en weetjes voor een bijenvriendelijke omgeving
Bijen zijn geen bijzaak Tips en weetjes voor een bijenvriendelijke omgeving De bijen hebben het vandaag bijzonder moeilijk. In Vlaanderen verdween de voorbije jaren haast 40 procent van de bijenkolonies.
Nadere informatieBiodiversiteit: Een Wereldwijd Perspectief
Biodiversiteit: Een Wereldwijd Perspectief Een samenvatting van Global Biodiversity Outlook 2 van het CBD Een samenvatting gemaakt door: In samenwerking met: BIODIVERSITEIT wordt bedreigd door meerdere
Nadere informatieMilieu biotechnologie
Milieu biotechnologie Prof. Dr. ir. J. Swings Milieu biotechnologie Inleiding milieuproblematiek Biologische bestrijding Bioremediering Microbiele omzettingen Deel 1. Algemene ecologie en milieuproblematiek
Nadere informatieDE BASIS. wetenschappen en techniek voor de basisschool STEPHAN BOULEZ + KRIS HULSEN + FILIP MENNES BEA MERCKX + KATRIJN POOLS. Acco Leuven / Den Haag
DE BASIS wetenschappen en techniek voor de basisschool STEPHAN BOULEZ + KRIS HULSEN + FILIP MENNES BEA MERCKX + KATRIJN POOLS Acco Leuven / Den Haag Inhoud Voorwoord 13 Deel 1 Aardrijkskunde 15 1.1 De
Nadere informatie1. Fossielen, dood of levend?
1. Fossielen, dood of levend? Op veel plaatsen op aarde kun je fossielen vinden. Deze oeroude overblijfselen van organismen vertellen een deel van het levensverhaal van de aarde. Soms worden er planten
Nadere informatieLandschap en duurzame ontwikkeling. Ad Havermans 2 december 2015
Landschap en duurzame ontwikkeling Ad Havermans adhavermans@concepts.nl 2 december 2015 1 Juli 2015 Opzet a) Het begrip duurzame ontwikkeling (d.o.) b) Waarom duurzaamheid moet c) Landschap en duurzaamheid
Nadere informatieAntwoorden door een scholier 1825 woorden 28 februari keer beoordeeld
Antwoorden door een scholier 1825 woorden 28 februari 2005 6 511 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie Thema 5 Opdracht 1 1. Het uiterlijk is een fenotype van een organisme. 2. Alle erfelijke informatie
Nadere informatieWilde bijen in natuur- en groenbeheer. Ivo Raemakers Menno Reemer
Wilde bijen in natuur- en groenbeheer Ivo Raemakers Menno Reemer 1 Waarom bijen? Rode Lijst: veel soorten bedreigd Functie in ecosysteem: belangrijke bestuivers Indicator voor natuurbeheer en natuurkwaliteit
Nadere informatieUNITING THE ORGANIC WORLD
International Federation of Organic Agriculture Movements Principles of Organic Agriculture 1 Beginselen van de Biologische Landbouw De Beginselen vormen de wortels, waaruit de biologische landbouw groeit
Nadere informatieverwerking : wat is een bos?
verwerking : wat is een bos? Leven vestigt zich op plaatsen waar het goed is om te leven. Er zijn verschillende factoren die de leefomgeving vorm geven : levende factoren, niet-levende factoren en menselijke
Nadere informatieVerduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief
Verduurzaming van de veehouderij: urgentie vanuit mondiaal perspectief Conferentie Keuzes voor landbouw en veehouderij Huidige mondiale impact van veehouderij Biodiversiteit, aandeel 30% in mondiaal verlies
Nadere informatieOrdening. Bacteriën Schimmels Planten Dieren
Ordening Bacteriën Schimmels Planten Dieren Bacteriën Kenmerken cellen: celwand geen celkern geen bladgroenkorrels eencellig planten zich voort door deling voeden zich meestal met dode resten van organismen
Nadere informatieBijen en Landschapsbeheer
Bijen en Landschapsbeheer Hoe maken we het landschap bijenvriendelijk Wat betekent dat voor de biodiversiteit en de kwaliteit van het landschap Een selectie van de mogelijkheden Arie Koster -- www.bijenhelpdesk.nl
Nadere informatieIn de ecologie bestudeert men de relatie tussen de organismen en het milieu waar ze voorkomen.
Samenvatting Thema 3: Ecologie Basisstof 1 In de ecologie bestudeert men de relatie tussen de organismen en het milieu waar ze voorkomen. Waarom leeft het ene dier hier en het andere dier daar? Alle organismen
Nadere informatieHoofdstuk 29. Biodiversiteit
Hoofdstuk 29. Biodiversiteit Samenvatting De gemeente probeert met haar biodiversiteitsbeleid de kwaliteit van groen en de diversiteit van planten en dieren in de stad te verbeteren, en zo te zorgen voor
Nadere informatieCreepy Griezelbeesten. Handleiding en leerdoelen - 2de graad
Creepy Griezelbeesten Handleiding en leerdoelen - 2de graad Partnerwerk Geef de leerlingen de volgende opdracht. De leerlingen proberen de onderlijnde woorden op hun werkblad in te vullen als invuloefening.
Nadere informatieOrdening. Planten Dieren Bacteriën Schimmels
Ordening Planten Dieren Bacteriën Schimmels Indeling plantenrijk Indeling dierenrijk Planten Kenmerken plantencellen: celwanden celkernen bladgroenkorrels Wieren Sporenplanten Zaadplanten Wieren / Algen
Nadere informatieBedreigingen van aquatische biodiversiteit
Workshop3: Biodiversiteit: basisproduct of luxegoed? Bedreigingen van aquatische biodiversiteit Steven Declerck Leuven Sustainable Earth Research center launch event Vrijdag 19 juni 2009 Aquatische biodiversiteit
Nadere informatieTULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - natuur en techniek. Kerndoel 40. Toelichting en verantwoording
TULE - ORIËNTATIE OP JEZELF EN DE WERELD KERNDOEL 40 94 TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - natuur en techniek Kerndoel 40 De leerlingen leren in de eigen omgeving veel voorkomende
Nadere informatieStikstofproblematiek: kader voor duurzame voedselproductie
Stikstofproblematiek: kader voor duurzame voedselproductie Jan Willem Erisman Arnhem, 24 januari 2018 Louis Bolk (1866-1930) Hoe ruimer zou onze opvatting van het leven zijn, indien het ons gegeven was
Nadere informatieWerkstuk Biologie De ordening van het leven
Werkstuk Biologie De ordening van het leven Werkstuk door Jonathan 1383 woorden 7 juni 2016 7 6 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding In dit werkstuk ga ik vertellen over de ordening van het leven. Ordening
Nadere informatieBossen en Biodiversiteit
Bossen en Biodiversiteit Kris Verheyen Labo Bos & Natuur, UGent www.fornalab.ugent.be Bossen en biodiversiteit: de Vlaamse context De Keersmaeker et al. (2001) +/- 150 000 ha (11%) Sterk versnipperd (2x)
Nadere informatieNationale Plantentuin van België presenteert INQUIRE
Nationale Plantentuin van België presenteert INQUIRE Wie zijn we? Er groeit iets in Meise Planten centraal, al 200 jaar Kerntaken vandaag Planten Onderzoeken Bewaren 92 ha! Leren kennen Onderzoek Algen,
Nadere informatieDE APPEL VALT NIET VER VAN DE BOOM
BIG BANG EVOLUTIE ERFELIJKHEID DE APPEL VALT NIET VER VAN DE BOOM Erfelijkheid en evolutie DE APPEL VALT NIET VER VAN DE BOOM Doelstellingen Algemeen. Wetenschappelijk onderbouwde argumenten voor biologische
Nadere informatieExamenprogramma biologie havo
Bijlage 3 Examenprogramma biologie havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein
Nadere informatieHOUT, DE LINK TUSSEN BOS EN BOUWEN. Hét keurmerk voor duurzaam bosbeheer
HOUT, DE LINK TUSSEN BOS EN BOUWEN Hét keurmerk voor duurzaam bosbeheer Natuurlijk en duurzaam ontwerpen Gebouwen kunnen profiteren van de bijzondere eigenschappen, structuur en het ecologische voordeel
Nadere informatieEvolutie / biodiversiteit
Evolutie / biodiversiteit Cursus Natuurgids Overzicht van de les: o Evolutietheorie o Bewijzen voor de evolutietheorie o Ontstaan van soorten o Biodiversiteit 2 1 3 Oude opvatting: creationisme alles bestaat
Nadere informatie