Evolutie / biodiversiteit

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Evolutie / biodiversiteit"

Christiana van Loon
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Evolutie / biodiversiteit Cursus Natuurgids Overzicht van de les: o Evolutietheorie o Bewijzen voor de evolutietheorie o Ontstaan van soorten o Biodiversiteit 2 1

2 3 Oude opvatting: creationisme alles bestaat onveranderlijk naast elkaar vanaf de schepping 4 2

3 Tot op vandaag zijn er veel individuen, godsdiensten en samenlevingen die geloven in het creationisme Evolutie / biodiversiteit Cursus Natuurgids 5 James Ussher ( ) De wereld is geschapen op de avond voor 23 oktober 4004 v. Chr. 6 3

4 Bernard Nieuwentyt ( ) Natuurtheologie: parabel van de kei en de zakhorloge 7 Maar deze opvatting botste steeds meer met waarnemingen van wetenschappers: - classificaties (cf. Linnaeus) suggereren verwantschap tussen soorten - fossielen verwijzen naar verdwenen levensvormen - geologie toont grote veranderingen aan in de loop van (heel lange) periodes eind 18 de eeuw: de meeste wetenschappers zijn ervan overtuigd dat de natuur veranderlijk is maar hoe? 8 4

5 Lamarck ( ) Transformisme: het leven wordt complexer in de loop der tijden volgens een blinde kracht la fonction crée l organe 9 Charles Darwin ( ) 1859: On the Origin of Species ( ) 10 5

6 Evolutietheorie: - organismen hebben meer nakomelingen dan kunnen overleven - nakomelingen binnen een soort zijn niet identiek - de best aangepaste overleeft = survival of the fittest 11 Hoe kan een vogel uit een halve vogel ontstaan zijn? 12 6

7 Alfred Russel Wallace ( ) Medeontdekker evolutietheorie In later leven spiritualist 13 MAAR hoe worden eigenschappen doorgegeven? Darwin: via pangenese: cellen geven gemulles door die eventueel tijdens het leven van een organisme kunnen veranderen (cf. domesticatie huisdieren) MAAR dit is een vorm van Lamarckisme! 14 7

8 Gregor Johann Mendel ( ) Proeven met erwten eigenschappen zijn een resultaat van erfelijk materiaal van de ouders 15 Hugo De Vries ( ) Onderzoekt teunisbloemen evolutie gebeurt niet langzaam maar sprongsgewijs via mutaties 16 8

9 James Watson, Francis Crick, Maurice Wilkins en Rosalind Franklin ontdekken de structuur van DNA (1953) = drager van het erfelijk materiaal: de genen Bewijzen voor de evolutietheorie 18 9

10 Paleontologie In oudere aardlagen worden fossielen van meer primitieve planten en dieren gevonden gidsfossielen trilobiet ammoniet 19 Levende fossielen 20 10

11 Vergelijkende anatomie homologie 21 analogie 22 11

12 (Bio)geografie 23 verspreiding kameelachtigen 24 12

13 Vergelijkende ethologie winterkoning Carolina winterkoning 25 Atavisme 26 13

14 Embryologie 27 Ernst Haeckel ( ) Grote propagandist van Darwin recapitulatietheorie aangepaste tekeningen leiden tot ontmaskering door creationisten 28 14

15 Rudimentaire organen 29 Serologie neerslag antistof tegen paardenbloed in: paard + zebra + ezel + vogel - krokodil

16 Moleculaire biologie, biochemie, genetica 31 gewone celdeling: verdubbeling DNAstreng gewone celdeling (mitose) 2n 2n reductiedeling (meiose) 2n n n 2n 2n 32 16

17 3. Ontstaan van soorten Ontstaan van soorten Veranderingen (mutaties) in het genetisch materiaal kunnen gunstig zijn als het milieu verandert kunnen voortbestaan als populaties geïsoleerd geraken van andere (en dus geen concurrentie aangaan) > geografisch > temporeel (dag x nacht; seizoenen) > ethologisch (gewijzigd gedrag, vb. vogelzang) 34 17

18 3. Ontstaan van soorten Co-evolutie: verschillende soorten beïnvloeden elkaar gallen op eik galwesp Ontstaan van soorten graafwesp Argogorytes mystaceus vliegenorchis 36 18

19 3. Ontstaan van soorten vingerhoedskruid hommel Ontstaan van soorten Seksuele selectie op mannetjes door wijfjes mannetjes paren willekeurig geen selectiedruk Niets begrepen van de natuur? wijfjes selecteren partner grote selectiedruk 38 19

20 4. Biodiversiteit Biodiversiteit Biodiversiteit komt en gaat door de mens! massa-extincties 40 20

21 4. Biodiversiteit Grapje van een geoloog: waar maken we ons druk over? Binnen 1 miljoen jaar ziet de wereld er toch helemaal anders uit. Wat denken jullie over deze uitspraak? Biodiversiteit Ecosysteemdiensten: biodiversiteit ten dienste van de mens Maar moet de natuur diensten verlenen om respect te verdienen? 42 21

22 4. Biodiversiteit Ondersteunende diensten Biodiversiteit Regulerende diensten 44 22

23 4. Biodiversiteit Biodiversiteit Bevoorradende diensten 46 23

24 4. Biodiversiteit Culturele diensten Biodiversiteit 24

25 4. Biodiversiteit Voorbeeld: 168 ha bos te Geel (Bel) /jaar > /jaar /jaar & 2 mio stock > /jaar Biodiversiteit Ondersteunend stoffenkringlopen bodemvorming fotosynthese Bevoorradend voedsel zoet water hout en vezels brandstof Regulerend klimaatregulering waterregulering ziekteregulering waterzuivering Cultureel esthetisch spiritueel educatief recreatief 50 25

26 4. Biodiversiteit Oefening: kijk op biodiversiteit 51 26

Vergelijkbare documenten

Lamarck. oudste jaarlagen ongewervelden, pas later gewervelden soorten langzaam veranderen nieuwe ontstaan

Lamarck. oudste jaarlagen ongewervelden, pas later gewervelden soorten langzaam veranderen nieuwe ontstaan Evolutietheorie Creationisme Lamarck Jean-Baptiste de Lamarck (1744-1829) was één van de eersten die een wetenschappelijke hypothese opstelde over biologische evolutie. Zijn opvatting over de overerving