Aantekeningen Hoofdstuk 1: Vier rijken Vergelijken KGT
|
|
- Laurens Eilander
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Aantekeningen Hoofdstuk 1: Vier rijken Vergelijken KGT 1.1 De tuin 1 Wat leeft er in een tuin? Organismen: dit zijn levende wezens zoals, planten, dieren, mensen, bacteriën en schimmels. Levenskenmerken: Dit zijn de kenmerken van het leven die ieder organisme heeft. Levenskenmerken: Dit zijn de kenmerken van het leven die ieder organisme heeft. * stoffen opnemen (voeden) * stoffen uitscheiden * gaswisseling (ademen) * groeien * ontwikkelen * reageren op prikkels * voortplanten * bewegen Rijk: een groep organismen die veel / weinig met elkaar gemeen hebben. * dierenrijk * plantenrijk * bacteriënrijk * schimmelrijk 2 Hoe deel je organismen uit een rijk verder in? Dierenrijk: - eencellige dieren - sponzen - holtedieren - wormen (platwormen, rondwormen, ringwormen) - weekdieren - geleedpotigen (kreeftachtige (schaaldieren), insecten (vliesvleugelige, vlinders, kevers, vliegen), spinnen) - stekelhuidigen - gewervelden (zoogdieren, vogels, reptielen, amfibieën, vissen) 3 Hoe hebben organismen elkaar nodig? 2 groepen stoffen: - anorganische stoffen uit de levenloze natuur, zoals water, koolstofdioxide, mineralen ( ijzer ) - organische stoffen : stoffen die door organismen worden gemaakt, zoals glucose, vetten, eiwitten. Fotosynthese: het proces waarbij planten glucose maken uit water en koolstofdioxide (CO 2 ). Hierbij wordt energie uit zonlicht vastgelegd in glucose. Koolstofdioxide + water+ lichtenergie glucose + zuurstof Producenten: Dit zijn organismen die zelf hun eigen voedsel maken. Planten zijn producenten. Consumenten: dit zijn organismen (dieren) die planten of andere dieren eten om aan hun voeding te komen. Reducenten: dit zijn organismen (bacteriën & schimmels) die de dode resten van planten en dieren afbreken tot koolstofdioxide, water en mineralen
2 1.2 Het plantenrijk 1 Uit welke delen bestaat een plant? Een plant bestaat uit vier plantenorganen: * wortels: - zetten de plant stevig vast in de grond - nemen water & mineralen op uit de bodem. * stengel: - houdt de plant overeind - vervoeren de stoffen door de plant - dragen de bladeren en bloemen * bladeren: - maken het voedsel (glucose) voor de plant bij de fotosynthese - nemen zuurstof & koolstofdioxide op uit de lucht of geven ze af. * bloemen: zorgen voor de voortplanting. Weefsel : hieruit bestaan organen. Een weefsel is een groep cellen met dezelfde vorm en functie. Cel : de kleinste bouwsteentjes van een organisme. 2 Waaruit bestaat een plantencel? Plantencel: 1) cytoplasma: een stroperige vloeistof die uit water en opgeloste stoffen (veel eiwitten) bestaat. Hierin liggen de celkern en de bladgroenkorrels. 2) vacuole: Een blaasje gevuld met water en afvalstoffen. Het vocht duwt het cytoplasma tegen de celwand aan, waardoor de cel stevig wordt. 3) bladgroenkorrel: In deze groene korrels vindt de fotosynthese plaats. Ze maken dus het voedsel voor de plant. 4+5 ) celkern: deze regelt alles wat er in een cel gebeurt. 4) kernmembraan 5) kernplasma: hierin liggen de chromosomen. 6) celmembraan: een dun vlies om het cytoplasma heen. Deze bepaalt welke stoffen de cel in of uit gaan. 7) celwand: een stevige laag om het celmembraan heen. Deze bestaat uit cellulose. De celwand geeft stevigheid en bescherming aan de cel. Chromosomen : dit zijn lange dunne draden die voor een groot deel uit DNA bestaan. Het DNA bepaalt hoe je eruit ziet (de erfelijke eigenschappen) 3 Hoe blijven planten stevig? Er zijn twee soorten planten: * kruidachtige planten: deze planten zijn stevig door de druk van het water in de vacuole. (bijv. tulp) * houtachtige planten: deze planten hebben houtstof in de celwanden waardoor ze stevig worden. (bijv. berk ) 4 Wat zijn de grootste en de kleinste planten? De grootste planten zijn Sequoia s. Dit zijn bomen die 100m hoog worden en een omtrek hebben van 30m De kleinste planten zijn de eencellige algen zoals de boomalg. Deze zijn maar 1 cel groot.
3 1.3 Dieren 1 Waaruit bestaat een dier? Orgaan : een deel van een organisme met een bepaalde taak. Een orgaan bestaat uit weefsels. Weefsel : een groep cellen met dezelfde vorm en functie. Cel : het kleinste bouwsteentje van een organisme. Orgaanstelsel : een aantal organen die samenwerken. 2 Hoe ziet een dierlijke cel eruit? Dierlijke cel: cytoplasma celkern celmembraan Geen celwand; hierdoor kan de dierlijke cel van vorm veranderen. Geen bladgroenkorrels; hierdoor kan er ook geen fotosynthese plaatsvinden. Geen vacuole Bij bron 18 staat er een fout in het tekstboek. Hieronder de juiste benamingen. Bron 18.1 zenuwcel : bestaan uit een cellichaam met korte uitlopers en 1 lange uitloper. Bron 18.2 trilhaarcellen : cellen met trilharen. Ze verplaatsen het slijm uit de luchtpijp naar de keelholte. Bron 18.3 beencellen : cellen in botten. Ze maken beenstof. 3 Hoe blijven dieren stevig? De dieren worden stevig door het skelet. Het skelet geeft ook vorm aan je lichaam, biedt bescherming aan bepaalde organen en het zorgt ervoor dat je kunt bewegen 2 vormen van skelet: inwendigskelet: het skelet zit binnenin het lichaam. uitwendigskelet: het skelet zit aan de buitenkant om het lichaam heen. Om te kunnen groeien moeten deze organismen vervellen. 4 Wat zijn de grootste en de kleinste dieren? Het grootste dier is de blauwe vinvis. Dit is een walvis die wel 30m lang kan worden en kilo weegt Het kleinste dier bestaat maar uit 1 cel. Dit is bijv. het pantoffeldiertje 1.4 Schimmels en bacteriën 1 Wat is een schimmel? Een schimmel bestaat uit een fijn netwerk van draden. Dit heet mycelium. Ze planten zich voort door middel van sporen. De sporen zitten in kleine bolletjes aan het uiteinde van de schimmeldraden of in een vruchtlichaam. Een paddestoel is dus het voortplantingsorgaan van een schimmel.
4 2 Hoe ziet een schimmelcel eruit? Schimmelcel: Op het bord tekenen en de onderdelen benoemen Geen bladgroenkorrels; hierdoor kan er ook geen fotosynthese plaatsvinden. 3 Uit welke delen bestaat een bacterie? Bacteriën bestaan uit maar 1 cel. Ze kunnen bewegen met draden. Ze planten zich voort door zich te delen. Veel bacteriën bij elkaar wordt een kolonie genoemd. Bacteriecel: Op het bord tekenen en de onderdelen benoemen Geen bladgroenkorrels ; hierdoor kan er ook geen fotosynthese plaatsvinden. Geen celkern Geen vacuole Niet alle bacteriën zijn hetzelfde (bron 17, blz. 20) 4 Wat doen schimmels en bacteriën? Schimmels en bacteriën zijn reducenten. Ze breken de organische stoffen af tot anorganische stoffen (koolstofdioxide, water en mineralen). Hierdoor kan ook ons voedsel bederven waardoor we voedselvergiftiging kunnen krijgen. Om ervoor te zorgen dat voedsel langer houdbaar blijft, conserveren we ons voedsel. Conserveren is: De omstandigheden voor micro-organismen ongunstig maken, waardoor deze zich niet meer kunnen ontwikkelen en voortplanten. Hierdoor blijft het voedsel langer goed. Manieren van conserveren: Temperatuur verlagen, zoals melk in de koelkast bewaren of vlees invriezen De zuurgraad verhogen of verlagen. pasteuriseren : hierbij wordt het voedsel kort verhit tot ±72ºC, hierdoor gaan veel (niet alle) bacteriën dood. steriliseren : hierbij wordt het voedsel enige tijd verhit tot 130ºC-140ºC, hierdoor worden alle bacteriën gedood. Vacuümverpakken : hierdoor kan er geen lucht (zuurstof) bij het voedsel komen, waardoor de micro-organismen zich niet kunnen ontwikkelen. Bijv. koffie. inblikken : bijv. erwten drogen : hierbij wordt al het water uit het voedsel gehaald. Bijv. rozijnen
5 natuurlijke conserveringsmiddelen toevoegen, zoals azijn, suiker en zout. Bijv. jam, augurken. Kunstmatige conserveringsmiddelen, bijv. kleur-, geur-, en smaakstoffen. Maar ook sulfiet dat gehakt en wijn langer houdbaar maakt. Deze stoffen worden ook wel additieven genoemd. Bestralen : door speciale stralen die door het voedsel gaan, worden de bacteriën en schimmels gedood. 5 Waarvoor gebruik je schimmels en bacteriën? Schimmels: * als voedsel (champignons) * als medicijn (penicilline) * om voedsel te bereiden (brood, bier, wijn) Bacteriën: * om voedsel te bereiden (yoghurt, zuurkool) * voor compost * waterzuivering (ze breken organisch afval uit het rioolwater af) Antibiotica : een medicijn dat van schimmels is gemaakt en ervoor zorgt dat de bacteriën in je lichaam worden gedood. Biotechniek : een speciale werkwijze waardoor de bacteriën en schimmels voor ons werken. (bijv. composthoop) 6 Wat is moderne biotechniek? Genetische modificatie: het veranderen van de erfelijke eigenschappen door stukjes DNA te vervangen voor andere. (bron 34, blz. 23)
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1 Examen
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1 Examen Samenvatting door een scholier 1780 woorden 5 maart 2007 7,6 47 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Vier rijken vergelijken Samenvatting 1.1 1) Wat leeft
Nadere informatieCellen = de bouwstenen waaruit organismen zijn opgebouwd. Ieder rijk heeft zijn eigen soort cel.
Samenvatting door een scholier 2084 woorden 31 maart 2012 5.4 9 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar 1.1. Tuin Organisme: leven wezens Levenskenmerken van organismen: 1. Ze voeden zich 2. Ze groeien
Nadere informatieTaxonomen (ca. 1850): Organismen vertonen kenmerken van zowel planten als dieren. Wetenschappers gingen dus op kenmerken letten.
Ordening van organismen: vroeger: plantenrijk - dierenrijk Taxonomen (ca. 1850): Organismen vertonen kenmerken van zowel planten als dieren. Wetenschappers gingen dus op kenmerken letten. huidige indeling:
Nadere informatieCellen aan de basis.
Cellen aan de basis. Cellen aan de basis In het thema cellen aan de basis vinden we twee belangrijke thema s uit biologie voor jou terug. 1. Organen en cellen (thema 1 leerjaar 3) 2. Stofwisseling (thema
Nadere informatieWerkstuk Biologie Dierenrijk
Werkstuk Biologie Dierenrijk Werkstuk door een scholier 671 woorden 27 april 2001 4,7 232 keer beoordeeld Vak Biologie Dieren Je kunt het dierenrijk indelen in 8 groepen: -eencellige - sponzen *geen skelet
Nadere informatieOpdracht 1 Deze opdracht doe je in de klas en kun je niet hier nakijken.
Thema 4 Opdracht 1 Deze opdracht doe je in de klas en kun je niet hier nakijken. Opdracht 2 1. bacteriën schimmels planten dieren 2. Kenmerken van cellen, namelijk of de organismen cellen hebben met celkernen,
Nadere informatieOrdening. Planten Dieren Bacteriën Schimmels
Ordening Planten Dieren Bacteriën Schimmels Indeling plantenrijk Indeling dierenrijk Planten Kenmerken plantencellen: celwanden celkernen bladgroenkorrels Wieren Sporenplanten Zaadplanten Wieren / Algen
Nadere informatieDe romp bestaat uit een borstholte en een buikholte, gescheiden door het middenrif.
Samenvatting Thema 1: Organen en cellen Basisstof 1 Levenskenmerken (levensverschijnselen): - stofwisseling (ademhaling, voeding, uitscheiding) - groei - voortplanting - reageren op prikkels - ontwikkeling
Nadere informatieOrdening. Bacteriën Schimmels Planten Dieren
Ordening Bacteriën Schimmels Planten Dieren Bacteriën Kenmerken cellen: celwand geen celkern geen bladgroenkorrels eencellig planten zich voort door deling voeden zich meestal met dode resten van organismen
Nadere informatie1. In welke 4 rijken worden organismen ingedeeld? 3. wat is de functie van de celkern in een cel?
Antwoorden door een scholier 1487 woorden 13 januari 2013 6 184 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie Thema 4 Ordenen 1 t/m 5 Opdracht 2 1. In welke 4 rijken worden organismen
Nadere informatieSamenvatting Biologie Thema 1: Organen en cellen
Samenvatting Biologie Thema 1: Organen en cellen Samenvatting door M. 721 woorden 15 januari 2014 7,1 28 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Organismen Organismen is een levend wezen:
Nadere informatie108 keer beoordeeld 10 maart Biologie samenvatting Thema 4
7,3 Samenvatting door Laura 729 woorden 108 keer beoordeeld 10 maart 2013 Vak Biologie Methode Biologie voor jou Biologie samenvatting Thema 4 1 Bij het ordenen verdeel je een verzameling in groepen met
Nadere informatieBepaalde voedingsmiddelen, zoals yoghurt een zuurkool, worden met behulp van bacteriën gemaakt.
Opdracht door een scholier 1977 woorden 9 december 2016 5,8 6 keer beoordeeld Vak Biologie Theorie algemeen: Bacteriën leven bijna overal. Je vindt ze in een woestijnen en ijsbergen. Ze komen voor in het
Nadere informatiePraktische opdracht Biologie Natuurlijke ordening
Praktische opdracht Biologie Natuurlijke ordeni Praktische-opdracht door een scholier 1103 woorden 28 juni 2016 0 keer beoordeeld Vak Biologie Opdracht agar-agar voorwerp Verwachte Vorm Kleur Geschatte
Nadere informatieDoelstelling 1: Je moet de organismen kunnen indelen in 4 rijken en van elk rijk de kenmerken kunnen noemen.
Boekverslag door Een scholier 1128 woorden 15 januari 2005 5.1 80 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie boek A Thema 5 Ordening en revolutie Doelstelling 1: Je moet de organismen kunnen indelen in 4 rijken
Nadere informatieSamenvattingen. Samenvatting Thema 1: Stofwisseling. Basisstof 1. Organische stoffen:
Samenvatting Thema 1: Stofwisseling Basisstof 1 Organische stoffen: - Komen af van organismen of zitten in producten van organismen - Bevatten veel energie (verbranding) - Voorbeelden: koolhydraten, vetten,
Nadere informatie1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken van energie. Kortom alle processen in organismen.
THEMA 1 1 Stoffen worden omgezet 2 Fotosynthese 3 Glucose als grondstof 4 Verbranding 5 Fotosynthese en verbranding 1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken
Nadere informatieSamenvatting Thema 5 Planten Brugklas Nectar
Samenvatting Thema 5 Planten Brugklas Nectar 5.1 4 organen van de plant: Wortels o Opnemen water met voedingsstoffen (mineralen) o Stevigheid o Opslag van reservestoffen Stengel o o Transport van water
Nadere informatieBouw van een cel vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/73566
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 19 december 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/73566 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieAantekeningen Hoofdstuk 2: Planten, dieren, mensen BBL. 2.1 Namen 1 Hoe komen planten en dieren aan hun naam? De naam van een plant of een dier kan: *
Aantekeningen Hoofdstuk 2: Planten, dieren, mensen BBL 2.1 Namen 1 Hoe komen planten en dieren aan hun naam? De naam van een plant of een dier kan: * * * 2 Hoe kun je de naam van een organisme opzoeken?
Nadere informatieBoekverslag door O. 810 woorden 28 juni keer beoordeeld. Verslag Praktische Opdracht Ordening
Boekverslag door O. 810 woorden 28 juni 2016 0 keer beoordeeld Vak Biologie Verslag Praktische Opdracht Ordening Naam: Bregje Coremans Klas: M3b docent: Mr. Vissenberg datum: https://www.scholieren.com/verslag/96899
Nadere informatieOm de organismen in te delen moet je letten op de volgende kenmerken: celwand, celkern en bladgroenkorrels.
Samenvatting door Aukje 4892 woorden 5 juli 2016 5,2 22 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie hoofdstuk 4: Ordening 1 Het ordenen van organisme Je kunt uitleggen waarvoor we de Tree of Life gebruiken Je
Nadere informatieSamenvatting door F woorden 3 juni keer beoordeeld. Biologie voor jou
Samenvatting door F. 1187 woorden 3 juni 2012 7 18 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Basisstof 1: Ordening in vier rijken Rijken(indelingscriteria): - Bacteriën - Schimmels - Planten
Nadere informatieSamenvatting Biologie H3 Organen en cellen
Samenvatting Biologie H3 Organen en cellen Samenvatting door een scholier 751 woorden 30 mei 2017 8,2 6 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou H3 organen en cellen iets uitleg voorbeelden
Nadere informatieHerhaling leerstof / maatwerk. Les Voeding en vertering (Voedselproductie, bacteriën en schimmels Etiketten en achtergrondinformatie)
Herhaling leerstof / maatwerk Les Voeding en vertering (Voedselproductie, bacteriën en schimmels Etiketten en achtergrondinformatie) Algemeen: Lees onderstaande tekst en uitleg door en beantwoord de vragen
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 4 Ordening
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 4 Ordening Samenvatting door A. 910 woorden 1 februari 2015 7,6 69 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie samenvatting hoofdstuk 4, havo vwo 1 1
Nadere informatieDe cel, didactische schrijfopdracht 4 VMBO T Een reis door de subcellulaire structuur van de cel
De cel, didactische schrijfopdracht 4 VMBO T Een reis door de subcellulaire structuur van de cel Auteurs: Sjoerd Schouten & Kelly Simons Studentnr: 0889861, 0879682 Datum: 8 Februari 2015 instituut: Hogeschool
Nadere informatiePresentatie Biologie cellen ordenen onder een microscoop
Presentatie Biologie cellen ordenen onder een microscoop Presentatie door Tobias 1186 woorden 6 juni 2017 8,5 7 keer beoordeeld Vak Biologie Cellen ordenen onder een microscoop Inleiding Ik heb dit onderwerp
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 1
Samenvatting door een scholier 1499 woorden 22 december 2004 6,4 120 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Samenvatting Biologie Hoofdstuk 1 Organismen zijn: planten, dieren en mensen
Nadere informatieBiologie ( havo vwo )
Tussendoelen Biologie ( havo vwo ) Biologie havo/vwo = Basis Biologische eenheid Levenskenmerk Uitleggen hoe bouw en werking van onderdelen van een organisme bijdragen aan de functies voeding, verdediging
Nadere informatieZijn er bij deze onderwerpen deficiënties, dan kun je via de volgende sites je kennis vergroten: - -
VOORKENNIS BIOLOGIE Inhoud Organen en Cellen... 2 Voortplanting... 3 Erfelijkheid... 3 Planten... 4 Verbranding en ademhaling... 5 Voeding en vertering... 5 De cursus biologie, die je voorbereidt op het
Nadere informatieAantekeningen Hoofdstuk 2: Planten, dieren, mensen KGT
Aantekeningen Hoofdstuk 2: Planten, dieren, mensen KGT 2.1 Namen 1 Hoe zoek je de naam van een organisme op? De naam van een plant of een dier kan: * uit een andere taal komen * een eigenschap weergeven
Nadere informatie5,4. Antwoorden door een scholier 913 woorden 31 januari keer beoordeeld. Basisstof 1; voedselproductie
Antwoorden door een scholier 913 woorden 31 januari 2003 5,4 145 keer beoordeeld Vak Biologie Basisstof 1; voedselproductie Opdr1 1. Door bacteriën wordt de melk zuur. 2. In de koelkast planten bacteriën
Nadere informatie*Een Heterotroof wil zeggen dat ze Organische stoffen nodig hebben om te kunnen leven. Deze nemen ze op uit de omgeving.
Samenvatting door een scholier 1724 woorden 26 maart 2012 6,4 51 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie Thema 5 Ordening en Evolutie. Basisstof 1 Ordening in vier rijken: Een halve
Nadere informatieSchimmels. http://www.soortenbank.nl/soorten.php?menuentry=quiz&soortengroep=paddenstoelen
Schimmels Waar zouden we zijn zonder de schimmel. Geen brood, bier, brie, champignons of penicilline. Ook ruimen ze planten- en dierenresten op (detritivoren). Jammer dat ze al aan planten en dieren beginnen
Nadere informatieSystematiek in planten- en dierenrijk
Systematiek in planten- en dierenrijk Om de grote diversiteit in organismen te overzien zijn ze door de mens in groepen verdeeld. Hierbij is gekeken naar: morfologie. Dit zijn uiterlijke kenmerken anatomie.
Nadere informatieWerkstuk Biologie De ordening van het leven
Werkstuk Biologie De ordening van het leven Werkstuk door Jonathan 1383 woorden 7 juni 2016 7 6 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding In dit werkstuk ga ik vertellen over de ordening van het leven. Ordening
Nadere informatieAerobe dissimilatie = de afbraak van glucose (maar ook vetzuren en aminozuren) met behulp van zuurstof, waardoor energie vrijkomt om ATP te maken.
Begrippenlijst door Lauke 1056 woorden 23 oktober 2017 5,5 1 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Begrippen biologie hoofdstuk 2 Aerobe dissimilatie = de afbraak van glucose (maar ook vetzuren en
Nadere informatieOnderdelen van de cel
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Kevin Koorda 31 january 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/71664 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.
Nadere informatieCelmembraan (duh! dat maakt het een cel) Celwand Ribosomen (voor eiwitsynthese) Soms: uitsteeksels zoals flagel (zweepstaart)
Bacterie cel: prokaryoot: geen kern, geen chromosomen zoals wij ze kennen maar cirkelvormig Chromosoom: dus wel DNA Sommige autotroof: als ze pigmenten hebben waarmee ze fotosynthese kunnen uitvoeren Meeste
Nadere informatieBeestige bundel van: 1
Beestige bundel van: 1 2 Ordening van organismen organisme = een levend wezen, iets wat leeft. Er zijn meer dan anderhalf miljoen soorten organismen. Om een overzicht te krijgen worden deze organismen
Nadere informatieOrganen, Cellen en Ordening
Examen VMBO-GL en TL Organen, Cellen en Ordening biologie CSE GL en TL Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 10 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 18 punten te behalen. Voor elk vraagnummer
Nadere informatie1. Geef aan of de onderstaande beschrijvingen dood, levenloos of levend zijn. 2. Wat zijn levenskenmerken of een ander woord levensverschijnselen?
Voorbeeld instaptoets havo-vwo Deze opdracht aan bij de start van het vak biologie is bedoeld om erachter te komen wat je al weet over en kan met biologie. Je krijgt geen cijfer voor deze toets. Probeer
Nadere informatieOnderdelen van de cel
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Kevin Koorda 31 January 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/71664 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieIn de ecologie bestudeert men de relatie tussen de organismen en het milieu waar ze voorkomen.
Samenvatting Thema 3: Ecologie Basisstof 1 In de ecologie bestudeert men de relatie tussen de organismen en het milieu waar ze voorkomen. Waarom leeft het ene dier hier en het andere dier daar? Alle organismen
Nadere informatieSamenvatting door Daphne 1139 woorden 25 mei keer beoordeeld. Scheikunde
Samenvatting door Daphne 1139 woorden 25 mei 2016 4 3 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Par 4.1 voedsel Voedsel is leven Een deel van je voeding wordt in je lichaamscellen verbrand.
Nadere informatieSamenvatting Biologie Planten en cellen
Samenvatting Biologie Planten en cellen Samenvatting door een scholier 1333 woorden 5 juni 2004 5,6 147 keer beoordeeld Vak Biologie Planten Planten zijn overal om ons heen. Bomen en struiken. De een opvallend
Nadere informatie5,8. Hoofdstuk 1. Samenvatting door een scholier 2273 woorden 3 oktober keer beoordeeld. Biologie voor jou
Samenvatting door een scholier 2273 woorden 3 oktober 2011 5,8 9 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Hoofdstuk 1 Basisstof 1 Wat is biologie? Organismen: levende wezens (planten, dieren,
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 5: planten
Samenvatting Biologie Hoofdstuk 5: planten Samenvatting door een scholier 1973 woorden 17 april 2017 7,1 51 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Samenvatting Hoofdstuk 5 Planten Uit welke delen
Nadere informatiePraktische opdracht Biologie Cellen
Praktische opdracht Biologie Cellen Praktische-opdracht door een scholier 1674 woorden 12 juni 2004 5,9 513 keer beoordeeld Vak Biologie Cellen Elk organisme op aarde is opgebouwd uit één of meer cellen.
Nadere informatieDe cel, didactische schrijfopdracht 4 VMBO T Een reis door de subcellulaire structuur van de cel
De cel, didactische schrijfopdracht 4 VMBO T Een reis door de subcellulaire structuur van de cel Auteurs: Sjoerd Schouten & Kelly Simons Studentnr: 0889861, 0879682 Datum: 8 Februari 2015 instituut: Hogeschool
Nadere informatieThema 2 Planten en dieren
Naut samenvatting groep 7 Mijn Malmberg Thema 2 Planten en dieren Samenvatting Eten en gegeten worden Als je de leefomgeving van een plant of dier bestudeert, kijk je naar de levenloze natuur; dus naar
Nadere informatieLEVENSGEMEEN SCHAPPEN
LEVENSGEMEEN SCHAPPEN 1 E e n e i g e n h u i s, e e n p l e k o n d e r d e z o n Waarom groeien er geen klaprozen op het sportveld? Waarom leven er geen kwallen in de IJssel? Kunnen struisvogels wel
Nadere informatieDieren ademen hv12. banner. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/62522
banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 14 juni 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62522 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk.1 p.1 t/m 6
Samenvatting Biologie Hoofdstuk.1 p.1 t/m 6 Samenvatting door een scholier 1894 woorden 6 november 2007 5,4 10 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie hoofdstuk 1. Basisstof 1.
Nadere informatieMicro-organismen. Waar gaat deze kaart over? De soorten micro-organismen. Wat wordt er van je verwacht? Wat zijn micro-organismen?
Waar gaat deze kaart over? De soorten micro-organismen Deze kaart gaat over micro-organismen. Microorganismen zitten in voedsel. Als je voedsel bereidt is het belangrijk om te weten wat micro-organismen
Nadere informatie1 Gewassen en hun afwijkingen Kennismaking met de plant Afwijkingen in de teelt Afsluiting 24
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Gewassen en hun afwijkingen 9 1.1 Kennismaking met de plant 10 1.2 Afwijkingen in de teelt 17 1.3 Afsluiting 24 2 Afwijkingen voorkomen en bestrijdingsmethoden 25 2.1 Niet-parasitaire
Nadere informatieSubkern Primair onderwijs Niveau BB Niveau KGT Niveau havo Niveau vwo Kerndoel po Kerndoel obvo Je benoemt hoe bouw en. voortplanting.
1. Je vertelt wat organismen zijn, hoe ze globaal gezien zijn 1. Biologische opgebouwd en eenheid wat hun belangrijkste eigenschappen zijn. Sub Primair onderwijs Niveau BB Niveau KGT Niveau havo Niveau
Nadere informatieHouden van dieren 91123a.indd :45
Houden van dieren Houden van dieren WEGWIJZER Deze module bestaat uit drie hoofdstukken. Elk hoofdstuk bestaat uit zes vaste onderdelen: Oriëntatie, Theorie, Opdrachten, Eindopdracht, Terugblik en Begrippen.
Nadere informatiehet machtigste leven op aarde erfelijkheid & ordening
antwoorden en uitleg bij Micropia-onderwijsmateriaal Havo/VWO 3-4 het machtigste leven op aarde erfelijkheid & ordening In dit document vindt u de vragen uit het Micropia-onderwijsmateriaal voor Havo/VWO
Nadere informatieAntwoorden door een scholier 1825 woorden 28 februari keer beoordeeld
Antwoorden door een scholier 1825 woorden 28 februari 2005 6 511 keer beoordeeld Vak Biologie Biologie Thema 5 Opdracht 1 1. Het uiterlijk is een fenotype van een organisme. 2. Alle erfelijke informatie
Nadere informatieBoek 4 Thema 5 Ordening en Evolutie
1 Boek 4 Thema 5 Ordening en Evolutie Doelstelling 1 Je moet de organismen kunnen indelen in vier rijken en van elk rijk de kenmerken kunnen noemen. Het rijk van de bacteriën. Eencellig; celgrootte 1 10
Nadere informatieThema 1: de vier rijken
Auteur Eddy Raaijmakers Laatst gewijzigd 15 September 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/85139 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van
Nadere informatieLES 10 MICRO-ORGANISMEN C: SCHIMMELS EN GISTEN / Borrelballetjes maken
VERWERKING van AGRARISCHE PRODUCTEN LES 10 MICRO-ORGANISMEN C: SCHIMMELS EN GISTEN / Borrelballetjes maken INLEIDING De vorige les ging over verschillende vormen en soorten bacteriën. In deze les staan
Nadere informatieCellen en stevigheid van voedsel.
Cellen en stevigheid van voedsel. Opmerkingen bij de stevigheid van voedingmiddelen met een structuur van plantencellen. f.pluimers@aocfriesland.nl 8 juni 2011 vruchtdeeltje weefsel van plantencellen vruchtdeeltje
Nadere informatieHet leven duurt niet eeuwig
Het leven duurt niet eeuwig Alle levende wezens verouderen en vroeg of laat sterven ze. Sterven kan door een natuurlijke dood, opgegeten worden of een andere gebeurtenis. Doorheen de evolutie hebben alle
Nadere informatieVoorbeelden organel: celkern, vacuole, mitochondriën en endoplasmatisch rediculum.
Samenvatting door S. 1531 woorden 1 mei 2015 6.3 25 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Paragraaf 1. De levende natuur wordt ingedeeld in 3 domeinen: Bacteriën Archea Eukaryoten Bacteriën
Nadere informatieE C O L O G I E Ecologie Factoren die invloed hebben op het milieu: Niveaus van de ecologie:
E C O L O G I E Ecologie = wetenschap die bestudeert waarom bepaalde planten en dieren ergens in een bepaald milieu voorkomen en wat de relaties zijn tussen organismen en dat milieu Factoren die invloed
Nadere informatieInvloeden uit milieu. In ecologie bestuderen we alle relaties tussen organismen en hun milieu (leefomgeving)
Ecologie Thema1 Invloeden uit milieu In ecologie bestuderen we alle relaties tussen organismen en hun milieu (leefomgeving) Levende natuur Levenloze natuur = biotische factoren = abiotische factoren Niveau
Nadere informatieWAT IS GENETISCHE MODIFICATIE?
SPREEKBEURT OF WERKSTUK WAT IS GENETISCHE MODIFICATIE? Hier vind je informatie voor een spreekbeurt of werkstuk over genetische modificatie. De informatie is ingedeeld in stappen. Dit zijn de verschillende
Nadere informatieOpmerking voor de docent. Dieren determineren. Werkwijze
Opmerking voor de docent. Verspreid door het lokaal ongeveer 30 dieren met een nummer en de naam van de soort. Gebruik preparaten, opgezette dieren eventueel platen. Vermeld eventueel bij het dier enkele
Nadere informatieinhoud 1. Inleiding 3 2. Schimmel 4 3. De paddenstoel 5 4. Uit het leven van een paddenstoel 7 5. Soorten paddenstoelen 6.
Paddenstoelen inhoud 1. Inleiding 3 2. Schimmel 4 3. De paddenstoel 5 4. Uit het leven van een paddenstoel 7 5. Soorten paddenstoelen 8 6. Schimmelweetjes 11 7. Filmpjes 13 Pluskaarten 14 Colofon en voorwaarden
Nadere informatieEencellige en meercellige organismen
2 Eencellige en e organismen 2.1 Eencelligen en en Tonen onderstaande microscopische foto s een of een organisme? Kruis aan. 1 2 pantoffeldiertje amoebe 3 4 lever nier 5 6 blauwwier wortel tuinboon Conclusie
Nadere informatieCellen van drie domeinen. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie.
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 16 december 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie https://maken.wikiwijs.nl/93532 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs
Nadere informatieOrganismen die organisch en anorganische moleculen kunnen maken of nodig hebben zijn heterotroof
Boekverslag door A. 1802 woorden 20 juni 2007 5 71 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Samenvatting stofwisseling Stofwisseling is het totaal van alle chemische processen in een organisme
Nadere informatieOrdening Dieren - B 2
Ordening Dieren - B 2 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres siri Muilenburg 29 September 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/66750 Dit lesmateriaal is
Nadere informatieBIOLOGIE Havo / Vwo 4 Submicroscopische cel: celorganellen
www.dlwbiologie.wordpress.com BIOLOGIE Havo / Vwo 4 Submicroscopische cel: celorganellen Havo 4 Thema 2 Basisstof 5 (blz. 68 en 69) De submicroscopische cel. Binas 79 B, C, D. Vwo 4 Thema 2 Basisstof 5
Nadere informatie1. Geheimen. 2. Zwammen
1. Geheimen 'Geen plant en geen dier' Een paddestoel is zeker geen dier, maar een plant is het ook niet. Ze hebben geen groene bladeren om zonlicht op te vangen. Bovendien groeien paddestoelen in het donker.
Nadere informatieGaswisseling. Samenvatting voor de toets
Gaswisseling Samenvatting voor de toets Inhoudsopgave Gaswisseling bij verschillende diergroepen Ademhalingsstelsel Route van ingeademde lucht Longblaasjes en haarvaten Huig en strotklepje Ribademhaling
Nadere informatieInleiding Indeling van het plantenrijk Indeling van het dierenrijk Andere manieren van ordenen Ecologie...
ECOLOGIE Inhoudsopgave Inleiding... 3 Indeling van het plantenrijk... 4 Indeling van het dierenrijk... 5 Andere manieren van ordenen... 6 Ecologie... 6 Biotische- en a-biotische factoren... 9 Producenten,
Nadere informatieOefen SE Havo Biologie (21 vragen)
Oefen SE Havo Biologie (21 vragen) Experimenten Leerlingen kregen als onderdeel van het examendossier de opdracht om zelf een experiment over osmose te ontwikkelen. Hieronder staan twee van die experimenten.
Nadere informatieMicro-organismen. organismen
Micro-organismen organismen Agenda Wat zijn micro-organismen? Verschil tussen bacteriën en virussen Wat zijn micro-organismen? Een micro-organisme is niet zichtbaar met het blote oog: Bacteriën (gram positief/negatief)
Nadere informatiePTA biologie BBL Statenkwartier, Waldeck en Kijkduin cohort
Eindtermen biologie PTA biologie BBL Statenkwartier, Waldeck en Kijkduin cohort 2017-2018-2019 BI/K/1 Oriëntatie op leren en werken BI/K/2 Basisvaardigheden BI/K/3 Leervaardigheden in het vak biologie
Nadere informatieLES 9 MICRO-ORGANISMEN A: BACTERIËN Wraps maken
VERWERKING van AGRARISCHE PRODUCTEN LES 9 MICRO-ORGANISMEN A: BACTERIËN Wraps maken INLEIDING De komende lessen gaan over micro-organismen. In deze les gaan we in op bacteriën. De lessen hierna kijken
Nadere informatie3 Factoren die het watergehalte van organismen 40 bepalen. 3.1 Bepalende factoren voor watergehalte 40 3.2 Belang van water voor levende wezens 41
3 1 Functionele morfologie van de cel 1 De cel gezien door de lichtmicroscoop 06 2 De cel gezien door de elektronenmicroscoop 09 2.1 Bouw en functie van het eenheidsmembraan 10 2.2 Overzicht van de celorganellen
Nadere informatieSamenstelling en eigenschappen
Samenstelling en eigenschappen Mest is onder te verdelen in kunstmest en natuurlijke mest. Natuurlijke mest is op zijn beurt weer onder te verdelen in mest van dierlijke herkomst en mest van plantaardige
Nadere informatie6.3. Samenvatting door W woorden 3 december keer beoordeeld. 1. De indeling van de levende natuur. Domeinen
Samenvatting door W. 1211 woorden 3 december 2015 6.3 4 keer beoordeeld Vak Biologie 1. De indeling van de levende natuur Domeinen Levende natuur wordt ingedeeld in 3 domeinen 1. 2. 3. Bacteriën prokaryoot
Nadere informatieAntwoorden Biologie Planten
Antwoorden Biologie Planten Antwoorden door een scholier 1287 woorden 21 december 2006 6,9 97 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Opdracht 1 1. Als een deel van een individu uitgroeit
Nadere informatieT4. Ordening. EB 10. Soorten en rassen EB 11. Indelen in steeds kleinere groepen EB 12. Beoordelingspracticum de mossel
T4. Ordening B1. Het ordenen van organismen B2. Het rijk van de bacteriën B3. Het rijk van de schimmels B4. Het rijk van de planten B5. Het rijk van de dieren B6. Geleedpotigen B7. Gewervelden B8. Het
Nadere informatieSamenvatting biologie thema 2
Samenvatting biologie thema 2 Doelstelling 1 Je moet in een context een cel kunnen beschrijven als zelfstandig functionerende biologische eenheid. - Zelforganisatie is zichtbaar in de structuur van cellen
Nadere informatieVerteren en fermenteren. havo/vwo 3-4
Verteren en fermenteren havo/vwo 3-4 Bij onze spijsvertering en voedselproductie spelen microben een belangrijke rol. Het gebruik van microben om voedsel te maken, heet fermentatie. Veel van ons eten en
Nadere informatieDit kan nog gewijzigd worden!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Excursie Osnabrück, Thema ordening. Voorbereiding: Leerlingen downloaden de app zoo osnabruck audioguide (kan op Android en IOS) De app wordt in de klas geupdate zodat alle gebieden zijn te bekijken en
Nadere informatieMICRO-ORGANISMEN A: BACTERIËN
Naam: Klas: VERWERKING van AGRARISCHE PRODUCTEN MICRO-ORGANISMEN A: BACTERIËN INLEIDING De komende lessen gaan over micro-organismen. In deze les gaan we in op bacteriën. De lessen hierna kijken we ook
Nadere informatieEr zijn zes groepen voedingsstoffen: eiwitten, koolhydraten, vetten, water, mineralen en vitamines.
Samenvatting door een scholier 2153 woorden 12 december 2006 5,7 614 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Thema 2 Voeding en Vertering Basisstof 1 Woordenlijst: Voedingsmiddelen: voedingsmiddelen
Nadere informatieSamenvatting Biologie Hoofdstuk 3: Cellen
Samenvatting Biologie Hoofdstuk : Cellen Samenvatting door Anna 1714 woorden 12 november 2017 8,1 29 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Hoofdstuk : Cellen Paragraaf 1: Celonderdelen Om het overzicht
Nadere informatieExamen Voorbereiding Cellen
Examen Voorbereiding Cellen Teylingen College Leeuwenhorst 2015/2016 Thema 2 Cellen Begrippenlijst: Begrip Organellen Plastiden Stamcellen Embryonale stamcellen Adulte stamcellen Endoplasmatisch reticulum
Nadere informatieHet rijk van de dieren
BASISSTOF 6 1 vwo gymnasium Het rijk van de dieren thema 4 Ordening opdracht 20 Beantwoord de volgende vragen. 1 Heeft een cel van de zuidelijke boommiereneter (zie afbeelding 33) een celkern? En een celwand?
Nadere informatieSamenvatting Biologie Thema 2
Samenvatting Biologie Thema 2 Samenvatting door een scholier 1384 woorden 17 maart 2014 6,3 9 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Er zijn verschillende indelingscriteria deze hebben
Nadere informatiePTA biologie KB locatie Bohemen, Kijkduin, Statenkwartier en Waldeck cohort
Eindtermen biologie BI/K/1 Oriëntatie op leren en werken BI/K/2 Basisvaardigheden BI/K/3 Leervaardigheden in het vak biologie BI/K/4 Cellen staan aan de basis BI/K/5 Schimmels en bacteriën: nuttig en soms
Nadere informatiePTA biologie KB locatie Bohemen, Kijkduin, Statenkwartier en Waldeck cohort
Eindtermen biologie BI/K/1 Oriëntatie op leren en werken BI/K/2 Basisvaardigheden BI/K/3 Leervaardigheden in het vak biologie BI/K/4 Cellen staan aan de basis BI/K/5 Schimmels en bacteriën: nuttig en soms
Nadere informatie