BASISOPLEIDING MOBILITEITSCOÖRDINATOREN WELKOM

Transcriptie

1 BASISOPLEIDING MOBILITEITSCOÖRDINATOREN WELKOM 1

2 BASISOPLEIDING MOBILITEITSCOORDINATOREN VERWELKOMING Kirsten De Mulder Stafmedewerker Vorming Professionals VSV (Vlaamse Stichting Verkeerskunde) Antwerpen, 6 oktober 2015

3 WIE ZIT ER IN DE ZAAL?

4 INLEIDING Algemeen: 'Basisprincipes voor een goed mobiliteitsmanagement in uw bedrijf of organisatie' Definitie MM volgens EPOMM Het bevorderen van duurzame verplaatsingen Het beheersen van de vraag naar autogebruik Door: Het veranderen van de gewoontes en het gedrag van reizigers Via: zachte maatregelen Versterken harde maatregelen Relatief goedkoop Vb. educatie en training, informatie, site-gebonden maatregelen cf. SVP, BVP, telecommunicatie en flexibel tijdsbeheer (vb. flexibele werkuren, thuiswerken )

5 INLEIDING 4 modules Module 1 Mobiliteitsmanagement en verkeersveiligheid in alle facetten (6 oktober) Module 2 Aan de slag met Mobiliteitsmanagement (27 oktober) Module 3 De opstelling van een bedrijfsvervoerplan (24 november) Module 4 De implementatie van een bedrijfsvervoerplan: oog voor communicatie en sensibilisering (7 december)

6 PROGRAMMA MODULE 1

7

8 VOOSTELLING VSV

9 DE VSV IN HET KORT Decreet Ambitie Uit: handelingen van de Vlaamse Raad, voorstel van decree 1990 Principe

10 ORGANOGRAM Algemene coördinatie - Woordvoerder - Kwaliteitszorg Vormingen en projecten VME Vorming professionals Ondersteunende diensten Interne ondersteuning Communicatie Rijopleiding

11 EEN LEVEN LANG LEREN Communicatie en sensibilisatie VME Secundair onderwijs Rijopleiding jaar VME Kleuter en lager onderwijs Professionals

12 KENMERKEN AANBOD BEDRIJVEN Verkeersveiligheid Mobiliteitsmanagement Netwerkmeeting bedrijven 8/10/2012 en 21/10/2015 Basisopleiding voor mobiliteitscoördinatoren Nieuwsflash mobiliteitsmanagement en verkeersveiligheid (sinds 2014) Samenwerking: hogere kwaliteit, hoger bereik PMP s Studiebureaus: Mint, Traject Uhasselt/Imob VAB Bedrijven PREBES, PVI Vinçotte Sociale partners Mobimix

13 AANBOD VOOR WERKGEVERS Truckveilig Charter Uitreiking Truckveilig labels & lancering nieuwe campagne op Transport & Logistics Awards 2015 ( ) Luik werkgever/werknemers Toolbox verkeersveiligheid voor bedrijven Checklist, Brochure Opleidingen verkeersveiligheid Werknemers: Du Pont, Arcelor Mittal, bpost, Oesterbank, Bayer Preventieadviseurs: workshop risicoanalyse & aanzet actieplan (PVI, Prenne ), voortgezette opleiding preventieadviseurs (PREBES) De Grote Verkeersquiz Ook bedrijvenluik sinds 2014

14 AANBOD VOOR WERKGEVERS Conferentie Werknemers veilig in het verkeer 2/12/ Coachings verkeersveiligheid voor bedrijven (basis ISO 39001) Essers, IBM, Entiris, Scania, Boortmalt, Monsanto (i.k.v. proefproject in 2014) 2015: Familiehulp, Electrabel, GEA Pharma systems, Sitra Group, Vinçotte

15 AANBOD VOOR WERKGEVERS Netwerkmeetings 7/10/14 Met de fiets naar een vlotte en veilige bedrijfsmobiliteit (Antwerpen) 6/03/15 Het mobiliteitsbudget en anders werken: de laatste evoluties en bevindingen (Brussel) 21/10/15 Veiligheid in uw bedrijfsmobiliteit: 11 best practices Basisopleiding voor mobiliteitscoördinatoren Vierde editie i.s.m. PMP Antwerpen start vandaag! Netwerk mobiliteitscoördinatoren Business Mobility Award & Hét Mobiliteitscongres I.s.m. Voka, Mobimix, Athlon 1/12/2015

16 AANBOD VOOR WERKGEVERS Toolbox Mobiliteitsmanagement Nieuwsflash MM & VV Driemaandelijks Inschrijven via de website van VSV VSV voorzitter Begeleidingscommissie Pendelfonds Ondersteuning Mobimix-platform Begeleiding Recreatieve verplaatsingen

17 EDUCATIEVE PROJECTEN VOOR WERKNEMERS Overzicht van de mogelijkheden Workshops tijdens veiligheidsdagen Workshops veilig woon-werk verkeer Opleiding milieubewust en preventief rijden Praktijkopleidingen Interactieve quiz wegcode en verkeerssituaties Opfrissing wegcode Elektrisch fietsen

18 ACTUEEL VOOR MOBILITEITSPROFESSIONALS Infomomenten Gratis Halve dag Nieuwe richtlijnen 20/10/2015 Voetgangersveiligheid 27/10/2015 Europese subsidies Hoe begin ik eraan? 29/10/2015 Gladheidsbestrijding

19

20

21 EN VOOR 2016 Vlaams Congres Verkeersveiligheid 22 maart Antwerpen Fietscongres 7 juni Gent Vlaamse Staten Generaal van de Verkeersveiligheid Najaar 2016 Brussel Meer info?

22 PARTNERS EN SOCIAAL OVERLEG

23 INTERNATIONAAL / EUROPA Subsidiariteitsbeginsel EU exclusieve bevoegdheden De Europese aanpak is een mix van langetermijnplanning en geleidelijke veranderingen Invloed van Europa stijgt Ook betreffende Infrastructuur Verkeersveiligheid Milieu en energie Klimaat

24 INTERNATIONAAL / EUROPA Internationale Organisatie voor Standaardisatie (ISO) ISO 9000-norm kwaliteitsmanagementsysteem. De norm over de voorwaarden die men moet nakomen. ISO norm Richtlijnen voor een systeem om verkeersveiligheid te verbeteren. EPOMM MM in Europa promoten en verder ontwikkelen; Actieve informatie-uitwisseling over MM stimuleren zodat Europese ln van elkaar kunnen leren. BEPOMM= Belgian Platform on Mobility Management en POLIS, ETSC

25 FEDERAAL Federaal regeerakkoord accent op Toepassing 6 de staatshervorming Verbetering verkeersveiligheid met 50% t.o.v tegen 2020 Behalen streefcijfers SGVV 2011: 1/3 bestuurders controleren op alcohol, drugs en gordeldracht 40 miljoen voertuigen op snelheid Fiscaal kader grotendeels federaal Mobiliteitsbudget

26 FEDERAAL FOD Mobiliteit en Vervoer Driejaarlijkse diagnostiek woon-werkverkeer (2005, 2008, 2011, 2014) Deelname is verplicht voor alle bedrijven en openbare instellingen met meer dan 100 werknemers. Sociaal overleg belangrijk: advies OR, overlegorgaan of vakbondsvertegenwoordiging noodzakelijk NMBS Railease Mobility Survey: vervoersdiagnose Derdebetalersovereenkomst BIVV Kenniscentrum A.g.v. regionalisering nu meer en meer dienstenleverancier

27 REGIONAAL Vlaams regeerakkoord Focus grootste congestiepunten Kilometerheffing vrachtvervoer (en personenwagens?) Tegen 2020 niet meer dan 200 verkeersdoden in Vlaanderen STOP-principe Duurzame logistiek & mobiliteit Ontsluiting bedrijventerreinen: medefinanciering vb. via Pendelfonds of een toekomstig Shuttlefonds Apart: Vlaamse Rand MOBER & mobiliteitstoets (light-mober) Mobimix-platform ( VSV

28 REGIONAAL Pendelfonds Doelstellingen pact 2020 Oproep 29 juni Deadline: 29 november 2015! Bewijzen sociaal overleg noodzakelijk De Lijn Webenquête Mobi Q Gratis 7-dagenpas Sensibilisatie werknemers Gepersonaliseerde reisinformatie (plugin routeplanner) Derdebetalersovereenkomst Meer info: Prebes Vakverening preventieadviseurs Prenne

29 PROVINCIAAL Bovenlokaal fietsbeleid Mobiliteitsplanning Educatie Woon-werkverkeer Provinciale Mobiliteitspunten

30 LOKAAL Nieuw mobiliteitsdecreet 1 februari 2012 Kader voor elk project = geldig mobiliteitsplan GBC en RMC (voorheen PAC en OVC indien geen consensus GBC) Subsidies voor investeringen op gemeentewegen vanuit Vlaams Gewest Ruimtelijke ordening Oprichting in 2014 van Fietsberaad Vlaanderen

31 EEN BLIK OP BRUSSEL Verplichte bedrijfsvervoerplannen in Brussel: niet zonder resultaat Elke instelling met > 100 WNS (publiek en privaat) op eenzelfde plaats in het BHG Aantal bereikte WNS: , 42% totale tewerkstelling in hoofdstad Toename genomen maatregelen bedrijven sinds 2004 Resultaten (balans 2011 Fed Diagnostiek WW-verkeer) - hoofdverplaatsingswijze: Daling auto met 18,2% tov 2006 (aandeel 37,6%). Stijging OV-gebruik met 19,2% (MIVB 16,6% van de WNs, De Lijn 1,2% en TEC 0,4%) Modale aandeel auto tussen 2005 en 2011 is sterker gedaald in ondernemingen > 200 WNs (-12,7%) dan in kleinere ondernemingen (-7,7%). Verplicht BVP werkt!

32 MOBILITEIT EN DUURZAME ONTWIKKELING

33 INHOUD Mobiliteit - Inleiding - Verplaatsingsbehoefte - Keuze verplaatsingswijze Duurzame mobiliteit - Ontwerp Mobiliteitsplan Vlaanderen - 5 strategische doelstellingen 33

34 Wat is mobiliteit? 34

35

36

37

38

39

40 INLEIDING Mobiliteit = de eigenschap van individuen/gezinnen/bedrijven om elders activiteiten te ontplooien het gevolg van onze nood aan verplaatsingen geen doel op zich Vervoer = de daadwerkelijke verplaatsing van personen en goederen Verkeer = de verplaatsing van vervoermiddelen 40

41 VERPLAATSINGSBEHOEFTE Waarom is er behoefte aan verplaatsingen? 1) Personen 2) Goederen 41

42 VERPLAATSINGSBEHOEFTE 1) PERSONEN 42

43 VERPLAATSINGSBEHOEFTE 1) PERSONEN (2) BREVER-wet: wet van behoud van reistijd en verplaatsingen enkele constanten over de eeuwen en landen heen Geurt Hupkes (1977) Gemiddelde tijd besteed aan verplaatsingen = 1,1 uur per dag Gemiddelde budget besteed aan verplaatsingen = 10-15% Gemiddeld aantal verplaatsingen = 3 per dag / per persoon 43

44 VERDELING AANTAL VERPLAATSINGEN VOLGENS MOTIEF OVG 4.5. (sept 2012-sept 2013): o 30% verplaatsingen = recreatief o + goed voor zo n 30% van de afgelegde kilometers OVG 3 (sept 2007-sept 2008) o 62% recreatieve verplaatsingen met auto o 71% afgelegde afstand met auto o Ook werkdagen en avondspits 44

45 BIG DATA - Voornamelijk GSM en GPS data - Zeer interessant qua hoeveelheid data - Maar: - er zit veel ruis op, informatie er uit filteren - Privacy? 45

46 46

47 VERPLAATSINGSBEHOEFTE 2) GOEDEREN = volledig functioneel Redenen: schaarste en lokaal voorkomen Productieproces Omwille van globalisering 47

48 KEUZE VERPLAATSINGSWIJZE INLEIDING Hoe ben ik hier geraakt? 48

49 KEUZE VERPLAATSINGSWIJZE INLEIDING Mensen maken een keuze: modal split = onderlinge verhouding van verschillende vervoermiddelen in een regio of voor een bepaald type van verplaatsing (bv. woon-werkverkeer) 49

50 VERVOERMIDDEL PER MOTIEF OVG 4.5. (2013) 50

51 KEUZE VERPLAATSINGSWIJZE WOON-WERKVERKEER Doelstelling Pendelplan 2010 én Pact 2020 betreffende woon-werkverkeer 2010: 20% 20% 60% auto openbaar vervoer fiets In realiteit 51

52 KEUZE VERPLAATSINGSWIJZE - VLAANDEREN PROCENTUELE MODAL SPLIT HOOFDVERVOERMIDDEL (2013) Hoofdvervoermiddel woon-werkverkeer (OVG 4.5) 2,71% 0,52% 1,06% 1,39% 14,73% 8,90% 3,35% 67,24% Autobestuurder Autopassagier Openbaar vervoer Bedrijfsvervoer Brom-/snorfietser Motorrijder Fietser Te voet 52

53 KEUZE VERPLAATSINGSWIJZE ACHTERLIGGENDE MOTIEVEN Wat bepaalt keuze verplaatsingswijze? 53

54 DUURZAME MOBILITEIT Wat is duurzame mobiliteit? 54

55 DUURZAME MOBILITEIT INLEIDING Duurzame ontwikkeling (Brundtlandrapport, 1987): een ontwikkeling die voorziet in de behoefte van de huidige generatie zonder daarmee voor de toekomstige generaties de mogelijkheid in gevaar te brengen om ook in hun behoefte te voorzien. Duurzame ontwikkeling toegepast op mobiliteit = mobiliteitsontwikkeling mogelijk maken, rekening houdend met principes duurzame ontwikkeling (economie, milieu, sociaal) Centraal begrip in vele beleidsplannen 55

56 DUURZAME MOBILITEIT ONTWERP MOBILITEITSPLAN VLAANDEREN 56

57 DUURZAME MOBILITEIT ONTWERP MOBILITEITSPLAN VLAANDEREN (2) Basis: nieuw Mobiliteitsdecreet Horizon: tot 2020, tot 2030 en tot 2050 Steunt op het STOP-principe Actielijnen Mobiliteitsplan bindend voor Vlaamse en lokale overheid. Uitgangspunt: alle beleidskeuzes en maatregelen inzake mobiliteit dienen duurzaam te zijn.

58 DUURZAME MOBILITEIT ONTWERP MOBILITEITSPLAN VLAANDEREN (3) Drie pijlers Economie Ontwikkelingen stuwen mobiliteit Bereikbaarheidsproblemen (files, hiaten in infrastructuur) Sociaal Vervoersarmoede Vervoersongelijkheid Verkeersonleefbaarheid Verkeersonveiligheid Milieu Emissies Klimaatwijziging Geluid Versnippering 58

59 DUURZAME MOBILITEIT ONTWERP MOBILITEITSPLAN VLAANDEREN (4) 5 strategische doelen vanuit het Mobiliteitsdecreet 1. Bereikbaarheid 2. Toegankelijkheid 3. Verkeersveiligheid 4. Leefbaarheid 5. Milieu- en natuurvriendelijkheid 59

60 DUURZAME MOBILITEIT ONTWERP MOBILITEITSPLAN VLAANDEREN (5) Schematische voorstelling 60

61 1. BEREIKBAARHEID 1.1. MAATSTAVEN De vlotheid waarmee economische knooppunten en poorten bereikt kunnen worden verbeteren of het vasthouden van de huidige bereikbaarheidskwaliteit. Het gemak (uitgedrukt in tijd of geld) ondervonden bij het overbruggen van de ruimtelijke scheiding tussen mensen, activiteiten en bestemmingen. 61

62 1) AUTODROOM NEFAST VOOR BEREIKBAARHEID Bron: 15/10/

63 1.3. FILES IN VLAANDEREN - Bron: 63

64 1.4. FUNDAMENTELE FILE-WET Fundamental law of traffic congestion (Anthony Downs, 1962): Amerikaanse steden hebben te kampen met de fundamentele file-wet, d.w.z. op stadssnelwegen stijgt tijdens het piekuur de verkeerscongestie tot op het niveau van de maximale wegcapaciteit. Wetenschappelijk ondersteund cf. ook o.a. Turner & Duranton (2011) a 10 percent increase in road capacity meant, on average, a 10 percent increase in vehicle miles 64

65 1.5. OPENBAAR VERVOER: BROODNODIG Om in 2 richtingen mensen per uur te vervoeren heb je nodig: o 175m brede autoweg o 35m brede busbaan o 9m breed metro-spoor Een bediende die met de auto gaat werken heeft evenveel parkeer- als kantoorruimte nodig 65

66 1.5. OPENBAAR VERVOER: BROODNODIG (2) Of ook 66

67 1.6. ZELFRIJDENDE WAGENS: EEN OPLOSSING VOOR DE BEREIKBAARHEID? Personenvervoer Neen, slechts gedeeltelijk Capaciteit snelweg (Prof. Dirk Lauwers) x 1,5 indien zelfrijdende wagen individueel gebruikt wordt x 3 à 4 indien zelfrijdende wagen collectief gebruikt wordt Goederenvervoer Efficiënt? 67

68 2) Toegankelijkheid Toegankelijkheid = Iedereen in Vlaanderen de mogelijkheid bieden zich te verplaatsen Doelstelling: Iedereen moet volwaardig kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven

69 3) VERKEERSVEILIGHEID Verkeersveiligheid = Objectief: Aantal verkeersongevallen Gevolgen: materiële schade, lichamelijk letsel (lichtgewonden, zwaargewonden, doden); grote economische en maatschappelijke impact Probleem van registratie: problematiek onderschat! Subjectief: Gevoel van onveiligheid De vrees om bij een ongeval betrokken te geraken 69

70 3) VERKEERSVEILIGHEID (2) Aandeel van de verschillende verplaatsingsmodi aan afgelegde kilometers (2009), en doden & ernstig gewonden ( ) (BIVV, 2014)

71 3) VERKEERSVEILIGHEID (3) Bron: ETSC (1999) 71

72 3) VERKEERSVEILIGHEID (4) 140% Evolutie van het aantal doden volgens verplaatsingswijze (Vlaanderen ) 120% 100% 80% 60% 40% 20% 0% Voetganger Fietser Bromfietser Motorfietser Personenvoertuig (ADSEI, 2013

73 3) VERKEERSVEILIGHEID (5) Aantal doden in het verkeer (2012) 23% 77% Mannen Vrouwen Bron: FOD Mobiliteit en Vervoer 73

74 3) VERKEERSVEILIGHEID (6) overdreven en onaangepaste snelheid ROI niet dragen van veiligheidsgordel vermoeidheid/afleiding = menselijk gedrag 74

75 3) VERKEERSVEILIGHEID (7) Maar: slechts 50% alle ongevallen te wijten aan risicogedrag of toe te wijzen aan risicogroep Wat met 50% normale weggebruikers die normale risico s stellen, maar die ook slachtoffer zijn van verkeersongevallen veroorzaakt door henzelf of een andere partij?

76 4) VERKEERSLEEFBAARHEID Verkeersleefbaarheid = het geheel van positieve en negatieve effecten van het verkeer op het menselijk welzijn en welbevinden Afweging voor- en nadelen verkeer: Positieve effecten > negatieve effecten = leefbaar Positieve effecten < negatieve effecten = onleefbaar 76

77 4) VERKEERSLEEFBAARHEID (2) Verkeersonleefbaarheid door toename autobezit Op 1 augustus 2011 waren er personenwagens 7,1 miljoen fietsen vracht- en bestelwagens brom- en motorfietsen Bevolkingsgroei België Bron: FOD Economie - Afdeling Statistiek en FOD Mobiliteit en Vervoer (DIV) en toename voertuigkilometers 77

78 44) VERKEERSLEEFBAARHEID (3) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Verdeling doodsoorzaken (2011) Andere externe oorzaken Infectieziekten Niet elders geclassificeerd Huid en subcutis Zenuwstelsel Endocriene ziekten Bloed en immuunsysteem Botspierstelsel en bindweefsel Psychische stoornissen en gedragsstoornissen Urogenitaal stelsel Perinataal en congenitaal Vervoersongevallen Spijsverteringstelstel Ademhalingsstelsel

79 44) VERKEERSLEEFBAARHEID (4) Aantasting levenskwaliteit Eurocommissaris voor Milieu Janez Potocnik

80 44) VERKEERSLEEFBAARHEID (5) (Bron: MIRA, 2012)

81 44) VERKEERSLEEFBAARHEID (6)

82 44) VERKEERSLEEFBAARHEID (7)

83 4) VERKEERSLEEFBAARHEID (8) Aantasting levenskwaliteit

84 5) NATUUR EN MILIEU 84

85 BELGIË HET LELIJKSTE LAND TER WERELD?

86 Conclusie Positieve effecten: Mobiliteit is geen doel op zich Negatieve effecten: Verkeersonveiligheid Onbereikbaarheid, files - Hinder => negatieve impact op gezondheid - geluidsoverlast - lichtvervuiling - luchtvervuiling - afval - Negatieve Impact op de beschikbare ruimte - Versnippering van open ruimte en natuur 86

87 DE AUTO = DE TOEKOMST VROEGER EN NU? Selfdriving cars: (gedroomde) toekomst? Rol overheid inzake regulering versus autonomie autoconstructeur/softwarebouwer Individueel of collectief gebruik? Ethiek? Brever-wet Handhaving Milieuvriendelijke wagens? Softwareschandaal VW 87

88 OF EEN TOEKOMST OP BASIS VAN EN MET BEHOUD VAN HET STOP-PRINCIPE Het blijven auto s Nood aan een modal shift 88

89 REGEERAKKOORD Meer Vlaamse bevoegdheden inzake verkeersveiligheid Meer weten? 89

90 NABESCHOUWING Literatuur - Het mobielste land ter wereld 90

91 AFSLUITING MODULE 1

92 PROGRAMMA MODULE 2 (27/10)

93 93