WET WERK EN ZEKERHEID WAT BETEKENT HET VOOR OR?

Transcriptie

1 Evert Smit Regionaal Overleg Ondernemingsraden Noord Limburg (ROON) Venray, 21 mei 2015 WET WERK EN ZEKERHEID WAT BETEKENT HET VOOR OR? BASIS & BELEID ORGANISATIEADVISEURS

2 1. WWZ, achtergrond AGENDA 2. WWZ, positie flexwerkers 3. WWZ, positie flexwerkers en de rol van de OR 4. WWZ, ontslagrecht en transitievergoeding 5. WWZ, ontslagrecht en de rol van de OR 2 Wet Werk en Zekerheid en de OR, ROON, 21 mei 2015

3 WET WERK EN ZEKERHEID: ACHTERGROND Tweedeling arbeidsmarkt: insiders outsiders. Economen/werkgevers: doorgeschoten rechtsbescherming voor vaste werknemers maakt bedrijven huiverig om medewerkers in vaste dienst te nemen. ACHTERGRONDEN Werkgevers: te hoge kosten bij reorganisaties. Vakbonden: doorgeschoten flex Niet meer voor piek en ziek, maar structureel. Schijnconstructies en wantoestanden. Ondermijnt sociale infrastructuur (cao, pf, O&O-fondsen). Overheid: onoverzichtelijk ontslagrecht (twee routes met verschillende compensatieregelingen). 3 Wet Werk en Zekerheid en de OR, ROON, 21 mei 2015

4 WET WERK EN ZEKERHEID: ACHTERGROND Sociaal akkoord (11 april 2013) Tripartiet poldercompromis Crisisbeheersing en nieuw arbeidsmarktbeleid ACHTERGRONDEN Sectorplannen: behoud van werkgelegenheid en opleidingsplannen. Versterking van arbeidsmarktinstituties (rol vakbonden). Focus op van werk-naar-werk, mobiliteit, scholing en duurzame inzetbaarheid. Nieuw evenwicht tussen flex en zekerheid. 4 Wet Werk en Zekerheid en de OR, ROON, 21 mei 2015

5 WET WERK EN ZEKERHEID: DOELSTELLINGEN Vast minder vast, flexibel minder flexibel DOELSTELLINGEN Vereenvoudiging ontslagrecht: één route Werkzekerheid in plaats van baanzekerheid Actief omscholingsbeleid en begeleiding naar ander werk 5 Wet Werk en Zekerheid en de OR, ROON, 21 mei 2015

6 WET WERK EN ZEKERHEID: INVOERINGSDATA INVOERING Positie flexwerkers : 1 januari 2015 Positie flexwerkers/ketenregeling: 1 juli 2015 Herziening ontslagrecht (incl. transitievergoeding): 1 juli 2015 Wijzigingen WW: 1 januari Wet Werk en Zekerheid en de OR, ROON, 21 mei 2015

7 WET WERK EN ZEKERHEID: POSITIE FLEXWERKERS Wijziging ketenregeling : flex wordt eerder vast Van 3 * 3 * 3 naar 3 * 2 * 6 Vast contract na 2 jaar of na 3 opvolgende tijdelijke arbeidsovereenkomsten, onderbreking van ten hoogste 6 maanden. Uitzonderingen mogelijk bij cao (bijv. uitzend-cao), of per ministeriele regeling (bijv. BBL). Geen concurrentiebeding bij tijdelijke contracten, tenzij zwaarwegend bedrijfsbelang. POSITIE FLEXWERKERS Alleen proeftijd bij overeenkomst van zes maanden of langer. Bij tijdelijke contracten > 6 maanden ontslagaanzegging vereist, schriftelijk en minimaal 1 maand voor einde contract. Voor uitzendarbeid mag 78 weken (1½ jaar) afgeweken worden van de regels over beëindiging arbeidsrelatie (regel ABU-cao wordt wet). Oproepkrachten: omkering bewijslast loondoorbetalingsverplichting. 7 Wet Werk en Zekerheid en de OR, ROON, 21 mei 2015

8 EFFECT IN DE PRAKTIJK Gaat het werken? Naar de letter of ook naar de geest van de wet? Slecht nieuws: ontslag uitzendkrachten bij ING, NN, DUO, UWV Adviezen van advocatenkantoren en HR-bureaus aan werkgevers: Proeftijd: sluit overeenkomst van 7 maanden. Ketenregeling: van 3 jaarcontracten naar 3 van 7, 8 en 8 maanden (= samen 23): geen vast dienstverband of transitievergoeding. POSITIE FLEXWERKERS Pas scholingsregelingen aan, zodat kosten in mindering kunnen worden gebracht op transitievergoeding. Scholingsverplichting werkgever: maak voor elke werknemer een scholingsplan, leg vast welke kosten ermee gemoeid zijn en kom terugbetalings-/verrekeningsclausules overeen. Oproepkracht: dienstverband van 2 uur per maand. Alleen tegendruk van werknemers, OR en vakorganisaties zal flex vaster maken. 8 Wet Werk en Zekerheid en de OR, ROON, 21 mei 2015

9 ROL VAN DE OR BIJ FLEX Wordt binnen de organisatie veel gebruik gemaakt van flexibele medewerkers (uitzendkrachten, oproepcontracten, tijdelijke contracten)? Heeft de OR hier een rol in? Is dat vastgelegd in de cao of in een convenant? Welke gevolgen kunnen de nieuwe regels hebben voor het aannamebeleid/inzet van flexibele medewerkers? Zal dit leiden tot meer vaste contracten? POSITIE FLEXWERKERS EN OR STELLING: WERK EN INKOMENSZEKERHEID VAN FLEXKRACHTEN ZIJN OOK IN HET BELANG VAN DE VASTE KERN. 9 Wet Werk en Zekerheid en de OR, ROON, 21 mei 2015

10 ROL VAN DE OR BIJ FLEX, RELEVANTE BEVOEGDHEDEN WOR Art. 1 - De OR vertegenwoordigt de in de onderneming werkzame personen, inclusief uitzendkrachten die minstens 24 maanden werkzaam zijn. WOR Art Groepsgewijs werven of inlenen van arbeidskrachten. - Reorganisatie, waarbij vast wordt vervangen door zzp ers. WOR Art Regeling op het gebied van aanstellings-, ontslag- of bevorderingsbeleid. WOR Art Bevordering van voor de onderneming geldende voorschriften op het gebied van arbeidsvoorwaarden (bijv. Metalektro cao, ABU cao). POSITIE FLEXWERKERS EN OR WAADI - Gelijke behandeling uitzendkrachten bij vacatures. - Geen belemmering bij aanname als vaste kracht door uitzendbureau. Arbowet - Toepassing op iedere persoon werkzaam in de onderneming, vanaf dag één. 10 Wet Werk en Zekerheid en de OR, ROON, 21 mei 2015

11 WET WERK EN ZEKERHEID: ONTSLAGRECHT Huidige ontslagrecht: Twee routes: UWV en kantonrechter Werkgever kan kiezen ( shoppen ) Praktijk vaak vaststellingsovereenkomsten ONTSLAGRECHT Dit leidt tot: Grote verschillen in hoogte ontslagvergoeding Complexiteit 11 Wet Werk en Zekerheid en de OR, ROON, 21 mei 2015

12 NIEUW ONTSLAGRECHT: TWEE ROUTES, GEEN KEUZE In nieuw ontslagrecht geen keuze meer voor de werkgever. Twee routes: - UWV wegens bedrijfseconomische redenen (= reorganisatie) ONTSLAGRECHT na langdurige arbeidsongeschiktheid - Kantonrechter overige redenen (disfunctioneren, verwijtbaar handelen, verstoorde arbeidsrelatie, etc.) opzegverboden (ziek, zwanger, OR-lid, etc.) indien geen toestemming van UWV Eventueel nog in te stellen cao-commissies kunnen rol UWV overnemen. Beroepsmogelijkheid ingevoerd (bij de kantonrechter resp. gerechtshof). Ontslag met wederzijds goedvinden kan altijd: Instemming van werknemers moet blijken uit schriftelijke verklaring. Binnen twee weken herroepbaar. 12 Wet Werk en Zekerheid en de OR, ROON, 21 mei 2015

13 AFSPIEGELINGSBEGINSEL Ruimere mogelijkheid om af te wijken van het afspiegelingsbeginsel bij ontslag om bedrijfseconomische redenen. Maximaal 10% van de werknemers (tussen 25- en 55-jarige leeftijd) mag worden uitgezonderd, voor bovengemiddeld presteren. ONTSLAGRECHT Voorwaarden: Afspraken over gemaakt in de cao Toetsing door cao-ontslagcommissie Functionerend systeem van personeelsbeoordeling Medewerkers op de hoogte Nog uit te werken door de minister. De vraag of dit gaat gebeuren: Waarom zouden bonden dit willen afspreken? 13 Wet Werk en Zekerheid en de OR, ROON, 21 mei 2015

14 TRANSITIEVERGOEDING Nieuw, wettelijk recht voor werknemers op vergoeding bij ontbinding arbeidsovereenkomst. Betekent: einde van de kantonrechtersformule. Vervangt huidige praktijk: UWV: geen regeling ontslagvergoeding. Kantonrechter: kantonrechtersformule. TRANSITIEVERGOEDING Wettelijke regeling transitievergoeding wordt de norm. Doel is bevordering van werk naar werk. Geen eisen gesteld aan de besteding door de werknemer. Geen speelruimte meer voor kantonrechter. Uitzondering: billijke vergoeding bij ernstig verwijtbaar handelen werkgever. 14 Wet Werk en Zekerheid en de OR, ROON, 21 mei 2015

15 TRANSITIEVERGOEDING Recht op vergoeding indien: Beëindiging arbeidsovereenkomst op initiatief werkgever. Dienstverband van 2 jaar of langer. Geldt ook voor dienstverband voor bepaalde tijd. Berekend vanaf de eerste dag van de arbeidsovereenkomst. Hoogte afhankelijk van de lengte van het dienstverband: Eerste 10 dienstjaren: 1/3 maandsalaris per dienstjaar. Vanaf 10 dienstjaren: 1/2 maandsalaris per dienstjaar. Maximaal bruto, dan wel jaarsalaris indien dat hoger is. Leeftijd speelt dus geen rol meer (i.t.t. in de kantonrechtersformule). TRANSITIEVERGOEDING Geen vergoeding: Beëindiging bij wederzijds goedvinden. Ernstig verwijtbaar handelen of nalaten werknemer. Werknemer < 18 en minder dan 12 uur per week werkzaam. 15 Wet Werk en Zekerheid en de OR, ROON, 21 mei 2015

16 TRANSITIEVERGOEDING Voorbeeld, werknemer 57 jaar, 20 dienstjaren, maandsalaris 3.000,- UWV-route Kantonrechter UWV-route Kantonrechter Huidig Huidig Nieuw Nieuw Geen Kantonrechtersformule: A (8*1)+(10*1,5)+(2*2)=27 * B (3000) * C (1) Transitievergoeding: (10*1/3*3000)+(10*½*3000)=10k+15k = TRANSITIEVERGOEDING Overgangsregeling tot 2020 (niet voor mkb): voor oudere werknemers met meer dan 10 jaar dienstverband geldt hogere berekeningsmaatstaf (1 maandsalaris per dienstjaar na 50 e ). Geen transitievergoeding bij faillissement of surseance: Betalingsregeling in termijnen bij financiële problemen mogelijk. Mogelijk onbedoeld bijeffect: sneller surseance en faillissement. 16 Wet Werk en Zekerheid en de OR, ROON, 21 mei 2015

17 TRANSITIEVERGOEDING EN SOCIAAL PLAN Het staat partijen vrij om een hogere vergoeding af te spreken, bijvoorbeeld in een sociaal plan. Het is te verwachten dat transitievergoeding ijkpunt wordt bij onderhandelingen. Afwijking (naar beneden) mogelijk bij cao (of sociaal plan met status cao). Eis: Gelijkwaardige voorziening gericht op voorkomen werkloosheid of bekorten periode van werkloosheid. TRANSITIEVERGOEDING Inzetbaarheidskosten (scholing of outplacement voorafgaand aan ontslag) kunnen onder bepaalde voorwaarden verrekend worden met de transitievergoeding. Schriftelijke instemming werknemers vooraf. Overeenkomst met bonden of met OR. 17 Wet Werk en Zekerheid en de OR, ROON, 21 mei 2015

18 DE ROL VAN DE OR Toetsing nut en noodzaak reorganisatieontslag (art. 25 WOR) blijft. Meer nadruk op de vraag of werkgever voldoende gedaan heeft aan investering in opleiding (scholingsverplichting voor werkgevers in WWZ). Vakbonden hebben de lead bij andere (+ of -) regelingen. Mogelijk gaan werkgevers pogen om via OR inzetbaarheidskosten in mindering te brengen op transitievergoeding. Kan ook de onuitgesproken achtergrond zijn van opleidingsplannen e.d. Voor OR neemt het belang van strategisch personeelsbeleid toe. STELLING 1: DRUK OP OR BIJ REORGANISATIES WORDT GROTER. ONTSLAGERECHT EN DE ROL VAN DE OR STELLING 2: BELANG SAMENWERKING TUSSEN OR EN BOND GROEIT. 18 Wet Werk en Zekerheid en de OR, ROON, 21 mei 2015

19 BASIS & BELEID ORGANISATIEADVISEURS B.V. Maliebaan CZ UTRECHT COLOFON Telefoonnummer: Faxnummer: adres: Website: basisenbeleid.nl