Uit welk land komt deze raket?

Transcriptie

1 Uit welk land komt deze raket? Raketten Vgroep tijdsduur 45 minuten kerndoelen 1, 50 en 54 lesdoelen De leerling: herkent de vlaggen van Nederland, België, Zweden, Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië weet dat op een raket altijd de naam en de vlag van een land staat eindproducten een zelf ontworpen raket benodigdheden foto raket (bijlage) foto s vlaggen (bijlage) Voorbereiding Pak voor de activiteit Raketten met vlaggen de foto's van de vlaggen van de verschillende landen uit de bijlage. Kopieer voor de activiteit Uit welk land komt de raket? de foto van de raket uit de bijlage twaalf keer in kleur. Raketten met vlaggen 10 min. Vraag de leerlingen wat er op een raket moet staan. Zijn er regels voor? Wat zijn deze regels? Vertel dat er op een raket in ieder geval de naam van de raket, de naam van het land en de vlag van het land staan. Vraag welke Europese landen de leerlingen kennen. Weten ze hoe de vlaggen van deze landen er uitzien? Vertel dat onder andere Nederland, België, Zweden, Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië actief zijn in de ruimtevaart. Bespreek de vlaggen van deze landen. Laat de foto s van de vlaggen uit de bijlage zien. De leerlingen vullen opdracht 1 van het doeblad in. Ze kleuren de vlaggen in de juiste kleuren en zetten de namen van de landen eronder. De leerlingen onderzoeken wat er op de buitenkant van een raket staat. Uit welk land komt de raket? 10 min. Verdeel de groep in tweetallen. Laat de foto zien van de raket uit de bijlage. Verdeel deze onder de tweetallen. Wat zien de leerlingen allemaal op de raket? Hoe kun je herkennen uit welk land een raket komt? Kom tot de conclusie dat er altijd een vlag, de naam van het land en de naam van de raket op staan. Laat de leerlingen naar de vlaggen van opdracht 1 kijken. Welke vlaggen staan er op de raket van de foto? Bespreek de vlaggen op de raket en benoem samen de landen waar de vlaggen van zijn. Herkennen ze de vlaggen van de foto van opdracht 1? pagina 335 Raketten LES 57 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

2 De leerlingen vullen opdracht 2 van het doeblad in. Ze omcirkelen de onderdelen die ze herkennen op de raket. Jouw raket 15 min. Bespreek het doeblad. Wisten de leerlingen de juiste landen bij de juiste vlaggen te noemen? De leerlingen maken opdracht 3 van het doeblad. Ze verzinnen een vlag voor de klas en geven de raket van de klas een naam. pagina 336 Raketten LES 57 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

3 Uit welk land komt deze raket? Vgroep Raketten met vlaggen a Kleur de vlaggen van de zes landen. doeblad kleur de vlaggen in en schrijf de namen van de landen op b Schrijf de namen van de landen onder de vlaggen. pagina 337 Raketten LES 57 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

4 2 Uit welk land komt de raket? a Omcirkel de voorwerpen die je herkent van de foto van de raket. omcirkel de juiste voorwerpen pagina 338 Raketten LES 57 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

5 3 Jouw raket a Maak hieronder voor de raket van jouw klas een zelf ontworpen vlag. teken hier jouw vlag b Waarom heb je de vlag zo getekend? Waaraan kun je de klas herkennen? c Hoe zou de raket van jullie klas heten? Bedenk een naam. schrijf HIER de naam op pagina 339 Raketten LES 57 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

6 pagina 340 Raketten LES 57 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

7 Voeding Mensen in de ruimte Vgroep tijdsduur 50 minuten kerndoelen 1 en 23 Voorbereiding lesdoelen De leerling: weet dat voedsel in de ruimte gaat zweven weet waarvoor je lichaam koolhydraten nodig heeft kent voedingsmiddelen die zetmeel bevatten kent de Schijf van Vijf en kan aan de hand daarvan een gezonde maaltijd samenstellen eindproduct de resultaten van een experiment waarbij zetmeel wordt aangetoond met jodium benodigdheden Pak voor de activiteit Hoe eten astronauten? de foto van de etende astronaut uit de bijlage. foto etende astronaut (bijlage) boterhammen tortilla s appels kaas koekjes gekookte worst Tip. Gebruik jodium ook de foto's leven van een astronaut Hoe eten astronauten? 15 min. Laat de foto van de etende astronaut zien. Vraag wat er op de foto staat. Vertel dat astronauten in ruimtestations kunnen leven. Ze doen daar onderzoek, maar eten en slapen er ook. Hoe is het om in de ruimte te eten? Vertel dat dat in de ruimte niet zo gemakkelijk is. In de ruimte is er geen voelbare zwaartekracht. Als je iets laat vallen, valt dat niet naar beneden, maar blijft het zweven. Water is in de ruimte een grote druppel die je beker uit kan zweven. Als het ergens tegenaan komt, ontstaan er allemaal druppeltjes die alle kanten opgaan. Deze blijven overal aan plakken. Vertel dat er in de ruimte geen supermarkt is, dus dat goed nagedacht moet worden wat de astronauten allemaal aan eten mee krijgen. Een belangrijk onderdeel van de dagelijkse voeding zijn koolhydraten: suikers en zetmeel. Vraag: 'Waar komen koolhydraten in voor?' Waarom zijn ze belangrijk voor een mens? Vertel dat koolhydraten in pasta, rijst en brood zitten. Koolhydraten, en dus ook zetmeel, zijn brandstof voor je lichaam. Door voedsel te eten waar koolhydraten in zitten, krijg je energie. De leerlingen vullen opdracht 1 van het doeblad in. De leerlingen onderzoeken welke voedingsmiddelen astronauten mee kunnen nemen naar de ruimte om koolhydraten binnen te krijgen. pagina 341 Mensen in de ruimte LES 58 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

8 De zetmeelproef 15 min. De leerlingen onderzoeken in welke voedingsmiddelen zetmeel zit. Schrijf de voedingsmiddelen van het onderzoek op het bord: brood, tortilla, appel, kaas, koekje, gekookte worst. Vraag per voedingsmiddel of daar zetmeel in zit. De leerlingen die denken dat er zetmeel in zit, steken hun hand op. Schrijf steeds op hoeveel leerlingen denken dat er zetmeel in zit. Verdeel de leerlingen in tweetallen. Geef ieder tweetal de benodigdheden voor het experiment van opdracht 2 van het doeblad. De leerlingen druppelen voorzichtig een beetje jodium op de producten. Als het voedingsmiddel en de jodium samen donkerblauw worden, zit er zetmeel in het voedingsmiddel. De leerlingen ontdekken dat er in boterhammen, tortilla s, koekjes en gekookte worst zetmeel zit. Bespreek de opdracht. De producten waar zetmeel in zit, kunnen astronauten dus meenemen naar de ruimte. Op die manier krijgen de astronauten koolhydraten binnen, die als brandstof dienen voor het lichaam. Zat er zetmeel in de voedingsmiddelen waarvan de leerlingen dat in het begin van de les verwachtten? Voedsel in de ruimte 20 min. Naast koolhydraten heb je nog meer voedingsstoffen nodig. Teken de Schijf van Vijf op het bord. Leg uit dat de Schijf van Vijf bestaat uit vijf delen. Groente en fruit zijn de leveranciers van vitamines, mineralen en vezels. Brood, granen, aardappelen, rijst, pasta en peulvruchten leveren een belangrijk deel van de koolhydraten. Zuivel, vlees, vis, ei en vleesvervangers (zoals tofu) zijn de eiwitleveranciers. Vetten en olie zijn belangrijk om voldoende vitamines binnen te krijgen. Dranken zijn belangrijk om water binnen te krijgen. De leerlingen vullen opdracht 3 van het doeblad in. Hierbij beschrijven ze welke producten een astronaut in ieder geval mee moeten nemen voor een gezonde maaltijd. Hiervoor gebruiken ze de Schijf van Vijf. Daarnaast beschrijven ze hoe het product eruit moet zien, zodat de astronaut het gemakkelijk kan eten of drinken in de ruimte. Het is het beste als ze het product niet hoeven te snijden en dat het niet alle kanten op vliegt als het geopend wordt. Vertel de leerlingen dat de astronauten ook rekening moeten houden met de houdbaarheid van de producten. Het verblijf in het ruimtestation duurt lang. Veel voedsel zou tijdens het verblijf in de ruimte kunnen bederven. Daarom krijgen astronauten voedsel mee dat lang houdbaar is. pagina 342 Mensen in de ruimte LES 58 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

9 Voeding 1 Hoe eten astronauten? a Welke producten ken je waar koolhydraten in zitten? Vgroep doeblad schrijf hier jouw antwoord op b Waarvoor heeft je lichaam koolhydraten nodig? schrijf hier jouw antwoord op c Wat is zetmeel? schrijf hier jouw antwoord op 2 De zetmeelproef Wat heb je nodig? brood tortilla gekookte worst jodium appel kaas koekje pagina 343 Mensen in de ruimte LES 58 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

10 Wat ga je doen? Je onderzoekt welke voedingsmiddelen astronauten mee kunnen nemen naar de ruimte om zetmeel binnen te krijgen. 1 Leg het brood, de tortilla, de appel, de kaas, het koekje en de gekookte worst op tafel. 2 Druppel op elk voedingsmiddel een beetje jodium. a Als er zetmeel in het voedingsmiddel zit, kleuren het voedingsmiddel en de jodium samen donkerblauw. In welke voedingsmiddelen zit zetmeel? Gekookte worst Brood ja / nee Tortilla ja / nee Appel ja / nee Kaas ja / nee Koekje ja / nee ja / nee omcirkel de juiste antwoorden pagina 344 Mensen in de ruimte LES 58 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

11 b Welke producten kunnen astronauten onder andere meenemen om koolhydraten binnen te krijgen? schrijf hier jouw antwoord op 3 Voedsel in de ruimte a Kijk naar de Schijf van Vijf. Maak een gezonde maaltijd voor een astronaut. Schrijf aan de astronaut welke producten hij of zij in ieder geval mee moet nemen en waarom. b Hoe moet de maaltijd verpakt worden? Houd er rekening mee dat alles wegzweeft in de ruimte als het niet wordt vastgehouden. pagina 345 Mensen in de ruimte LES 58 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

12 pagina 346 Mensen in de ruimte LES 58 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

13 Leven op andere planeten Leven in de ruimte Vgroep tijdsduur 80 minuten kerndoelen 1, 42, 46 en 54 lesdoelen De leerling: ontdekt dat er op verschillende hemellichamen verschillende omstandigheden zijn qua temperatuur, zwaartekracht, atmosfeer en zuurstof weet dat mensen er op andere hemellichamen anders uit zouden zien benodigdheden computers met internet boeken over planeten kleurpotloden Voorbereiding Schrijf voor de activiteit Leven op aarde een tabel op het bord met temperatuur, zwaartekracht, atmosfeer en zuurstof onder elkaar in de linkerkolom. In de kolommen daarnaast komen de verschillende hemellichamen die onderzocht worden, zoals in de tabel hieronder. Leven op aarde 10 min. Laat de leerlingen de tabel op het bord zien. Vul deze samen met de leerlingen in voor de aarde. Vertel dat er op de aarde zwaartekracht is, de aarde een atmosfeer heeft en er zuurstof in de lucht zit. Leg de begrippen zo nodig uit en zet in de tabel dat ze op aarde aanwezig zijn. Vul ook in dat het op aarde gemiddeld 13 graden is. aarde Venus Saturnus... temperatuur 13 o C zwaartekracht ja atmosfeer ja zuurstof ja Vraag aan de leerlingen hoe wij eruit zien. Zien alle mensen er hetzelfde uit? Vertel dat mensen uiterlijk van elkaar kunnen verschillen, maar in de basis hetzelfde zijn. Leg uit dat de hemellichamen verschillen met de aarde op de punten die op het bord zijn geschreven. Denken de leerlingen dat mensen er anders uit zouden zien als deze omstandigheden op aarde anders zouden zijn? De leerlingen onderzoeken hoe mensen er op andere hemellichamen uit zouden zien. pagina 347 Leven in de ruimte LES 59 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

14 Mensen op andere hemellichamen 50 min. Vertel dat leven op de andere planeten van ons zonnestelsel (nog) niet mogelijk is. Verdeel de leerlingen in groepjes van vier. Deel ieder groepje in bij één hemellichaam. Ieder groepje onderzoekt het onderdeel van dat hemellichaam. Het gaat om warmere en koudere omstandigheden, meer en minder zwaartekracht, het ontbreken van een atmosfeer, en de aanwezigheid van minder zuurstof dan op aarde. De leerlingen gebruiken boeken en internet bij hun onderzoek. Per hemellichaam betreft het de volgende vraag: Venus: Saturnus: maan: Jupiter: Mercurius: Mars: temperatuur, hoger of lager dan op aarde? (hoger) temperatuur, hoger of lager dan op aarde? (lager) zwaartekracht, meer of minder dan op aarde? (minder) zwaartekracht, meer of minder dan op aarde? (meer) aanwezigheid van een atmosfeer? (nee) zuurstof, meer of minder zuurstof aanwezig? (minder) pagina 348 Leven in de ruimte LES 59 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

15 De leerlingen vullen bij opdracht 1a en b van het doeblad in welke informatie ze hebben gevonden. Bespreek wat er aan mensen zou moeten veranderen om onder die omstandigheden te kunnen leven. Het groepje van de planeet Mercurius onderzoekt bijvoorbeeld wat de gevaren zijn van het ontbreken van een dampkring. Deel kleurpotloden uit. De leerlingen tekenen bij opdracht 1c van het doeblad hoe mensen er op de verschillende hemellichamen uit zouden kunnen zien. Hoe zien ze eruit? 20 min. Vraag ieder groepje wat ze voor informatie over hun hemellichaam hebben gevonden. Schrijf de antwoorden in het schema op het bord. Vraag de leerlingen daarna hoe mensen er op die hemellichamen anders uit zouden zien. Waarom hebben ze deze mensen zo getekend? De uitleg kan zijn: De mensen die op Venus wonen, moeten zich beschermen tegen de zon. Dit kan door een huid te creëren die daar tegen kan. Een olifant loopt bijvoorbeeld de hele dag in de zon en heeft een dikke huid. Mensen op Saturnus moeten zich beschermen tegen de kou. Dit kan door een dikke vetlaag te hebben of een grote hoeveelheid haar. Bij de mensen op de maan, hoeven de benen minder gewicht te dragen dan op aarde. Daardoor kunnen ze dunnere benen hebben. Als er mensen op Jupiter leven, moeten ze omgaan met de sterke zwaartekracht. Bewegen is dan heel zwaar. Dit kan bijvoorbeeld door hele gespierde benen te hebben en een klein lichaam. Mercurius heeft geen atmosfeer. Dit betekent dat er geen luchtdruk is. Mensen zouden daarom zonder aanpassingen- uit elkaar spatten op Mercurius. Ze hebben aanpassingen nodig waarmee ze de onderdruk van de omgeving kunnen weerstaan, zoals bij een ruimtepak. Mensen op Mars zouden moeten leven met een veel lager percentage zuurstof in de lucht. Hun longen zouden veel efficiënter moeten werken om de weinige zuurstof die er is toch binnen te kunnen krijgen. Kom samen tot de conclusie dat mensen op aarde er zo uitzien, omdat ze zich hebben aangepast aan de omstandigheden. Vertel dat de leerlingen nu hebben gekeken naar één verschil tussen aarde en een ander hemellichaam. In het echt verschillen deze hemellichamen veel meer met de aarde. Als er leven wordt gevonden, is het door deze verschillen niet waarschijnlijk dat dit leven er zo uitziet als de mensen op aarde. De leerlingen vullen opdracht 2 van het doeblad in. pagina 349 Leven in de ruimte LES 59 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

16 pagina 350 Leven in de ruimte LES 59 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

17 Leven op andere planeten Vgroep Mensen op andere hemellichamen a Welke informatie heb je gevonden over jouw hemellichaam? doeblad b Wat zou er volgens jou aan mensen moeten veranderen om in die situatie te kunnen leven? pagina 351 Leven in de ruimte LES 59 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

18 d Teken hoe jij denkt dat een mens er op die planeet uit zou moeten zien. teken HIER wat je je voorstelt 2 Hoe zien ze eruit? a Omcirkel het juiste antwoord. Op Venus is het warmer / kouder dan op aarde. Op Saturnus is het warmer / kouder dan op aarde. Op de maan is er meer / minder zwaartekracht dan op aarde. Op Jupiter is er meer / minder zwaartekracht dan op aarde. Mercurius heeft wel / geen atmosfeer. Op Mars is meer / minder zuurstof aanwezig. pagina 352 Leven in de ruimte LES 59 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

19 b Wat zou er aan mensen moeten veranderen als ze zouden wonen op: Venus Saturnus de maan Jupiter Mercurius Mars pagina 353 Leven in de ruimte LES 59 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

20 c Als er leven op een andere planeet zal worden gevonden, ziet het er waarschijnlijk anders uit dan de mens. Hoe komt dat? schrijf hier jouw antwoord op pagina 354 Leven in de ruimte LES 59 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

21 Een robotarm Ruimtetechnologie Vgroep tijdsduur 50 minuten kerndoelen 1, 44, 45 en 54 lesdoelen De leerling: weet dat astronauten robotarmen gebruiken om reparaties uit te voeren buiten het ruimtestation ontdekt dat als een robotarm langer gemaakt wordt, het moeilijker is om iets vast te pakken ontdekt dat de robotarm zonder scharnieren niet werkt eindproduct een robotarm benodigdheden 96 ijslollystokjes 24 gummen 12 sets eetstokjes 12 pincetten 12 materiaalbakken 12 pingpongballen scharen splitpennen perforator Voorbereiding Maak voor de activiteit Maak een robotarm twaalf materiaalbakken klaar. Leg in elke bak acht ijslollystokjes, een schaar, splitpennen en twee gummen. Vastpakken 10 min. Verdeel de groep in tweetallen. Geef elk tweetal een set eetstokjes. Vertel dat ze de eetstokjes gaan gebruiken om hun arm te verlengen en dat ze de eetstokjes aan het uiteinde moeten vastpakken om zo hun armen zo lang mogelijk te maken. Laat hen proberen om hiermee een pingpongbal en een gum vast te houden. Vraag hierna of het gelukt is. Waarom lukte het wel of niet? Wat ging er mis? Was het moeilijker om de gum of de pingpongbal vast te pakken? Vertel dat astronauten soms iets moeten vastpakken wat ver weg is. Ze gebruiken dan geen eetstokjes om hun armen langer te maken, maar speciale robotarmen. Kijk naar de foto's op de praatplaat van de echte robotarm en de astronaut die daardoor wordt vastgehouden. Wat wordt er met de robotarm gedaan? Ze gebruiken hem om reparaties uit te voeren buiten het ruimtestation. Ze kunnen daar dan niet gewoon heen lopen. Vertel dat astronauten erg precies te werk moeten gaan met de robotarm. De leerlingen maken een robotarm met scharnieren waar ze op afstand voorwerpen mee kunnen vastpakken. pagina 355 Ruimtetechnologie LES 60 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

22 Maak een robotarm 30 min. Kijk terug naar de verkenningsactiviteit Vastpakken. Wat maakt het vastpakken daar lastig? Stel samen met de leerlingen de voorwaarden vast voor de robotarm die ze gaan maken. Noem in ieder geval de volgende voorwaarden: de hand moet iets kunnen vastpakken (glad en ruw); de robotarm moet werken als een verlenging van je eigen hand; de robotarm moet lang zijn. Verdeel de groep in tweetallen. De leerlingen maken een ontwerp van hun robotarm met behulp van de aanwezige materialen. Vertel dat elk ontwerp goedgekeurd moet zijn, voordat de leerlingen het kunnen gaan maken. Geef de tweetallen een materiaalbak met de benodigdheden. De leerlingen kunnen dan zien wat ze voor hun robotarm kunnen gebruiken. Dit verwerken ze in hun ontwerp. De leerlingen maken opdracht 1 van het doeblad. De leerlingen maken hierna de robotarm aan de hand van het stappenplan en het ontwerp. De leerlingen testen de robotarm. Ze pakken er weer de pingpongbal en de gum mee vast. Werkt de arm? Wat werkt niet? Wat kan er nog worden verbeterd? Werken met de robotarm 10 min. Hoe zou je de robotarm beter kunnen laten werken? Wat gebeurt er als je hem langer maakt? Of korter? Is het makkelijker om te werken met een lange of een korte robotarm? Laat de leerlingen de verschillende mogelijkheden uitproberen met hun eigen robotarm. Hierna vullen ze opdracht 2 van het doeblad in. Bespreek de antwoorden. Als de robotarm langer wordt gemaakt, kost het meer kracht om iets op te pakken, omdat de arm zelf zwaarder is en omdat er een grotere afstand moet worden afgelegd. Een kortere robotarm werkt gemakkelijker. Als één of meer scharnieren losgehaald wordt, werkt de robotarm niet meer. Net zoals de verlengde arm van eetstokjes uit de verkenningsactiviteit. pagina 356 Ruimtetechnologie LES 60 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

23 Vgroep praatplaat pagina 357 Ruimtetechnologie LES 60 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

24 pagina 358 Ruimtetechnologie LES 60 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

25 pagina 359 Ruimtetechnologie LES 60 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

26 pagina 360 Ruimtetechnologie LES 60 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

27 Een robotarm Vgroep Maak een robotarm 1 Haal een materiaalbak bij je leerkracht. doeblad 2 Bekijk de materialen. Welke kun je gebruiken voor de robotarm? 3 Maak een ontwerp voor je robotarm. Op de tekening op de volgende bladzijde zie je een voorbeeld. Je robotarm moet aan de volgende voorwaarden voldoen; de hand moet iets kunnen vastpakken. de robotarm moet werken als een verlenging van je eigen arm. Kijk ook naar stap 4 t/m 9 voor het maken van de robotarm. teken HIER jouw ontwerp van de robotarm pagina 361 Ruimtetechnologie LES 60 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

28 b Welke voorwerpen uit de materiaalbak heb je nodig voor je ontwerp? c Voldoet het ontwerp aan de voorwaarden? ja / nee omcirkel het juiste antwoord 4 Maak met de perforator van je leerkracht in elk ijslollystokje drie gaatjes, zoals op de tekening hieronder. pagina 362 Ruimtetechnologie LES 60 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

29 5 Maak twee ijslollystokjes met een splitpen aan elkaar vast, zodat je een kruis krijgt. 6 Herhaal stap 4 en 5 voor alle andere ijslollystokjes. 7 Maak nu alle kruizen aan elkaar vast. Kijk goed naar de tekening bovenaan de vorige bladzijde hoe dat moet. 8 Knip de beide gummen aan één van de zijkanten in. 9 Klem de gummetjes met de gleuf aan de uiteinden van de grijper. 10 Probeer met je robotarm een gum van de tafel te pakken. Lukt dit? ja / nee omcirkel het juiste antwoord 11 Pak het pingpongballetje. Lukt dit? ja / nee 2 Werken met de robotarm a Probeer je robotarm nog langer te maken. Werkt het beter? omcirkel het juiste antwoord schrijf hier jouw antwoord op b Werkt de robotarm goed als je hem korter maakt? schrijf hier jouw antwoord op pagina 363 Ruimtetechnologie LES 60 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen

30 c Welk materiaal kun je naast de gummen- nog meer gebruiken als grijpblokjes? schrijf hier jouw antwoord op d Haal een aantal splitpennen los. Werkt de robotarm nog steeds? schrijf hier jouw antwoord op pagina 364 Ruimtetechnologie LES 60 Bronnenboek Reis door de ruimte in 80 lessen