KORSAKOV-studie. Mij mankeert niets. Ineke Gerridzen specialist ouderengeneeskunde/ onderzoeker VUmc KKC Sergej Korsakoff in 1885

Transcriptie

1 KORSAKOV-studie Sergej Korsakoff in 1885 Mij mankeert niets Ineke Gerridzen specialist ouderengeneeskunde/ onderzoeker VUmc KKC

2 Casus hr X, 68 jaar Voorgeschiedenis Angststoornis, depressie, alcoholabusus 2010 DVT en longembolieën, hypertensie, DMII 2014 Sterk verwaarloosde toestand, wederom longembolieën en nog veel meer... CT-cerebrum: gegeneraliseerde atrofie NPO: syndroom van Korsakov 2016 Opname gespecialiseerde verpleeghuisafdeling (vrijwillig)

3 Casus hr X, 68 jaar Problemen S A Anemie Aansturing nodig, rollator/rolstoel, incontinent M Vriendin recent overleden P C Weigert zorg en behandeling, weigert medicatie-inname, weigert nagels te knippen Somber/rouw, passief, verbale agressie, toenemende achterdocht Gb

4 Casus hr X, 68 jaar U kunt wel denken dat u een intelligente dame bent, maar u krijgt mij toch niet aan de praat U bent mijn dokter niet, dat is mijn huisarts Dokter, maakt u zich over mij geen zorgen Er is niets aan de hand, ik heb geen klachten, en ik voel me prima Kortom: Met mij is niets aan de hand!

5 Casus hr X, 68 jaar... Dilemma s Respecteren van de wens van dhr X of ingrijpen? Behandelen onder dwang? En hoe dan? RM of WGBO?

6 Casus hr X, 68 jaar... en meer algemene dilemma s Wel/niet uit bed? Wel/niet douchen? Wel/niet kamer opruimen? Wel/niet roken? Hoeveel sigaretten per dag? Wel/niet naar de dagbesteding? Wel/niet naar de fysiotherapeut? Wel/niet insturen naar ziekenhuis?

7 Doel van de Korsakov-studie Het verkrijgen van inzicht in de kenmerken en het functioneren van mensen met het syndroom van Korsakov die verblijven in een verpleeghuis met als doel om zorgprofessionals beter toe te rusten in de zorg voor deze mensen en de kwaliteit van de zorg te verbeteren.

8 Studies Retrospectief dossier onderzoek Systematisch literatuur onderzoek Cross-sectioneel, observationeel onderzoek Kwalitatief onderzoek (interviews)

9 Meetinstrumenten Primaire uitkomst Sociodemografische kenmerken Klinische kenmerken Psychofarmaca Meetinstrument Zorgdossier Medisch dossier Medisch dossier Neuropsychiatrische symptomen NPI-Q, NPI-D Zelgewustzijn praktische vaardigheden Cognitie Functionele status PCRS RAI-CPS (LTCF) RAI-ADL-H (LTCF) RAI-IADL-ps (HC)

10 Kenmerken van de onderzoeksgroep N=281 * Gemiddelde leeftijd (jaren) 63.2 (range 41 85) Geslacht: man 78% Huwelijkse status: gescheiden/singel/wed 86% Gemiddelde opnameduur (jaren) 6.5 (range 0-29) Cognitief functioneren (RAI-CPS) (0-6) Niet/mild gestoord (CPS 0-1) Matig gestoord (CPS 2-4) Ernstig gestoord (CPS 5-6) % 44% 24% * 9 deelnemende verpleeghuizen, lid van KKC Gerridzen et al., JAMDA,

11 Kenmerken van de onderzoeksgroep N=281 ADL (RAI-ADL-H) (0-6) Onaqankelijk of toezicht Gestoord Instrumentele ADL (RAI-IADL-ps) Huishoudelijke taken Onaqankelijk, opstarten of toezicht Gestoord Regelen financien Onaqankelijk, opstarten of toezicht Gestoord % 26% 23% 76% 1% 96% Gerridzen et al., JAMDA,

12 Comorbiditeit % 1 Somatische aandoening 68 COPD HVZ Hypertensie DM CVA Epilepsie Maligniteit Psychiatrische aandoening 59 Stemmingsstoornis Psychotische stoornis Persoonlijkheidsstoornis Angststoornis Gerridzen et al., JAMDA,

13 Gebruik van psychofarmaca % 1 Psychofarmacon: Antipsychoticum Antidepressivum Benzodiazepine Combinatie van psychofarmaca: Twee soorten Drie soorten Gerridzen et al., JAMDA,

14 Prevalentie van NPS (%) ( 1 = 97%) Gerridzen et al., JAMDA,

15 Aantal deelnemers met NPS (%) Gerridzen et al., JAMDA,

16 Aantal deelnemers met ernstige en meest stressvolle NPS (%) Gerridzen et al., JAMDA,

17 Mate van zelvewustzijn t.o.v. praktische vaardigheden Patient Competency Rating Scale (PCRS): Twee delen (cliënt en verzorgende) 30 items: variërend van score 1 ( onmogelijk ) tot 5 ( makkelijk ) 3 domeinen: fysiek, cognitief and emotioneel Mate van zelgewustzijn = verschilscore Hoe moeilijk is het voor u Item 3: om de persoonlijke hygiene in acht te nemen? Item 14: om auto te rijden als u een auto had? Item 24:... om de dagelijkse activiteiten in te delen?

18 ZelVewustzijn praktische vaardigheden N=215 PCRS gemiddelde verschilscore (range -120 to 120) Patient > Verzorgende 97% Niet/mild gestoord (<28) 29% Matig gestoord (28-51) 37% Ernstig gestoord (>51) 34% 39 Gerridzen et al., International Journal of Geriatric Psychiatry,

19 Praktische vaardigheden die het vaakst werden overschat: Zelf regelen van geldzaken (93%) Zelf indelen van dagelijkse activiteiten (87%) Zelf de persoonlijke hygiene in acht nemen (85%) Gerridzen et al., International Journal of Geriatric Psychiatry,

20 Items en domein met de grootste PCRSverschilscore PCRSitem Score patiënt Score verzorgende Verschil-score (-4 / 4) Regelen van geldzaken Autorijden Dagelijkse activiteiten indelen PCRS-domein Score patiënt Score verzorgende Verschil-score (-4 / 4) Fysiek Cognitief Emotioneel

21 Relatie tussen mate van gestoord ziekte-inzicht en NPS Apathie was ernstiger bij cliënten met matig gestoord ziekte-inzicht dan bij cliënten met geen/mild gestoord ziekte-inzicht (Δ 1.23, 95% CI , p=0.03) Er werd geen relatie gevonden tussen mate van ziekte-inzicht en andere NPS ALCOHOL EN HERSENEN Gerridzen et al., IJGP,

22 Conclusies Aparte groep in het vph: jong, man en langdurige opname Psychofarmaca worden zeer veel voorgeschreven NPS komen zeer frequent en gelijktijdig voor, maar ernst en zorglast zijn laag Prikkelbaarheid/labiliteit, agitatie/agressie en ontremd gedrag komen het meeste voor, zijn relatief het meest ernstig en veroorzaken de meeste zorglast Bij ruim 2/3 e is het ziekte-inzicht gestoord Het ziekte-inzicht is matig gestoord Bij mensen met matig gestoord ziekte-inzicht is de apathie ernstiger

23 Implicaties voor de praktijk Multidisciplinaire benadering van probleemgedrag: Verenso-richtlijn Probleemgedrag Regelmatige evaluatie van de mate van ziekte-inzicht ( zelgewustzijn )

24 Publications Awareness and its relationships with neuropsychiatric symptoms in people with Korsakoff syndrome or other alcohol-related cognitive disorders living in specialized nursing homes. Int J Geriatr Psychiatry Jun;34(6): Neuropsychiatric Symptoms in People With Korsakoff Syndrome and Other Alcohol-Related Cognitive Disorders Living in Specialized Long-Term Care Facilities: Prevalence, Severity, and Associated Caregiver Distress. J Am Med Dir Assoc Mar;19(3): Prevalence and severity of behavioural symptoms in patients with Korsakoff syndrome and other alcohol-related cognitive disorders: a systematic review. Int J Geriatr Psychiatry Mar;32(3): Patients with Korsakoff syndrome in nursing homes: characteristics, comorbidity, and use of psychotropic drugs. Int Psychogeriatr Jan;26(1):115-21

25 Projectgroep Korsakov-studie Ineke Gerridzen, specialist ouderengeneeskunde, Atlant en onderzoeker, VUmc dr. Karlijn Joling, projectleider, senior-onderzoeker, VUmc prof. dr. Cees Hertogh, hoogleraar ouderengeneeskunde, VUmc dr. Marja Depla, senior-onderzoeker, VUmc dr. Ruth Veenhuizen, onderzoekscoördinator UNO, VUmc dr. Els Verschuur, oud associate lector Topcare, Atlant/ HAN Contact: