DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE WASSENAAR IN 2012

Transcriptie

1 DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE WASSENAAR IN 2012 Utrecht, februari Pagina 1 van 18

2 INHOUD Voorwoord 3 1 VVE in de gemeente Wassenaar Overzicht van de voor en de vroegscholen in Wassenaar Lijst met de VVE documenten die de gemeente heeft aangeleverd Het gemeentelijke VVE beleid 7 2 De oordelen over de voor en de vroegscholen 11 3 Conclusies 12 Bijlage 1: De beantwoording van de digitale vragenlijst door de gemeente 13 Bijlage 2 Overzicht van de aspecten en bijbehorende indicatoren op locatieniveau 17 Pagina 2 van 18

3 Voorwoord In het Memorie van Toelichting bij de OKE-wet wordt een zgn. VVE-bestandsopname aangekondigd. In 2007 (en 2008 en 2009) heeft de onderwijsinspectie die al uitgevoerd in de vier grote steden en in in de middelgrote steden. Nu is doorgestart met de overige gemeenten die onderwijsachterstandsmiddelen krijgen van het Rijk. Na de bestandsopname wordt het inspectietoezicht op de kwaliteit van VVE signaalgestuurd vorm gegeven. Dat houdt in dat periodiek afspraken met de gemeente gemaakt worden over de onderwerpen en de locaties waarop VVEtoezicht zal worden gehouden. De bevindingen uit dit rapport over de bestandsopname VVE kunnen daarvoor als uitgangspunt worden genomen. De Hoofdinspecteur primair onderwijs, Dr. A. Jonk Pagina 3 van 18

4 Pagina 4 van 18

5 Inleiding Dit rapport is het verslag van een onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs naar de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (VVE) in de gemeente Wassenaar. VVE is bedoeld voor jonge kinderen die onvoldoende zijn toegerust voor een soepele instroom in het basisonderwijs, waardoor ze grote kans lopen om achterop te raken. In het rapport wordt de kwaliteit van het VVE-beleid op gemeentelijk niveau gewaardeerd. Dat is gebeurd in de vorm van een zelfrapportage (in lijn met artikel 12 van de Wet op het onderwijstoezicht) van de gemeente over haar eigen VVE-beleid: zie hoofdstuk 1 en bijlage 1. De inspectie heeft deze zelfevaluatie in een gesprek met de gemeente geverifieerd. Hoofdstuk 2 bevat de conclusies over kwaliteit van VVE in deze gemeente. Bij de beoordeling wordt gewerkt met een vierpuntsschaal: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig. Deze kwalificatie geeft aan dat echt iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn nodig Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt. 3. Voldoende 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen. Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat anderen hiervan kunnen leren. Pagina 5 van 18

6 Pagina 6 van 18

7 1 VVE in de gemeente Wassenaar De gemeente Wassenaar heeft aan de hand van een digitale vragenlijst haar eigen VVE-beleid beoordeeld tegen de OKE-wet en het VVE-toezichtkader van de onderwijsinspectie, dat in de Staatscourant is gepubliceerd. De digitale vragenlijst levert de volgende informatie: Het overzicht met de voor- en de vroegscholen: zie paragraaf 1.1 De lijst met de VVE-documenten die de gemeente heeft aangeleverd: zie paragraaf 1.2 De zelfbeoordeling van VVE-context en condities: zie paragraaf Overzicht van de voor- en de vroegscholen in Wassenaar In de gemeentelijke digitale vragenlijst is gevraagd naar een overzicht met de VVEpeuterspeelzalen en kinderdagverblijven (dus: de voorscholen) en de bijbehorende vroegscholen (de VVE-basisscholen). De gemeente Wassenaar heeft aangegeven dat er feitelijk nog geen VVE-locaties zijn. 1.2 Lijst met de VVE-documenten die de gemeente heeft aangeleverd - Memo nadere gegevens omtrent VVE-activiteiten, SAD 10 januari Toelichting bij VVE-werkzaamheden van de SAD voor de gemeente Wassenaar, SAD Collegevoorstel adviesnota Programma op maat Stichting JGZ - Peuterspeelzaalbeleid Het gemeentelijke VVE-beleid In deze paragraaf worden de bevindingen van de inspectie over het gemeentelijk VVE-beleid weergegeven. Bijlage 1 bij dit rapport bevat de zelfevaluatie van de gemeente: vragen, antwoorden en beoordelingen van het gemeentelijke beleid, op de twee domeinen VVEbeleidscontext en de VVE-condities. Per domein wordt weergegeven op welke punten de inspectie het beleid en uitvoering als voldoende ( 3 ) beoordeelt, waar nog verbeterpunten worden gezien, zowel zonder ( 2 ) als met ( 1 ) afspraken en op welke punten de gemeente als een voorbeeld voor anderen gezien wordt ( 4 ). De inspectie baseert haar bevindingen op de uitkomsten van de zelfevaluatie en haar eigen verificatie door middel van een gesprek met betrokkenen. Waar de bevindingen van de gemeente afwijken van de oordelen van de inspectie wordt dit vermeld en onderbouwd. HET GEMEENTELIJKE VVE-BELEID Oordeel 1a1 Definitie doelgroepkind 2* 1a2 Bereik: het aantal kindplaatsen (peuters) 2* 1a3 Toeleiding 2* 1a4 Ouders 2 1a5 Integraal VVE-programma 3 1a6 Externe zorg 3 1a7 Interne kwaliteitszorg van de voor- en de vroegscholen 2 1a8 Doorgaande lijn 2* 1a9 Resultaten 2* 1b VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau 2 1c Systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau 2 DE VVE-CONDITIES Oordeel 2a GGD-rapport 3 2b Gemeentelijk subsidiekader 2 Pagina 7 van 18

8 Toelichting Bij het oordeel 2* is sprake van een wettelijke verplichting, maar laat de inspectie het vooralsnog over aan de gemeente wanneer men deze verplichting heeft gerealiseerd. Omdat het VVE-beleid in de gemeente Wassenaar nog slechts beperkt is ingevuld, wordt in de toelichting hieronder bij die indicatoren die nog geen onderdeel vormen van het Wassenaarse beleid beknopt weergegeven wat wordt verwacht en wat bijvoorbeeld kan worden vastgelegd in de gemeentelijke subsidieverordening. 1a1 Definitie doelgroepkind (art. 167 WPO, lid 1a,1) Gemeenten krijgen geld van het Rijk om de benodigde VVE-voorzieningen in de voorscholen te bekostigen op basis van schoolgewichten in een gemeente. Daarbij wordt de volgende vuistregel gehanteerd om het aantal doelgroepkinderen vast te stellen waarvoor voldoende aanbod moet zijn gerealiseerd: het aantal doelgroeppeuters is driekwart van het aantal kleuters van een gemeente met een leerlinggewicht. Gemeenten hebben nadrukkelijk de ruimte om hun definitie van doelgroepkind nader in te vullen door aanvullende criteria te benoemen, bijvoorbeeld de taalachterstand van kinderen mee te nemen. De gemeente dient helder te verantwoorden welke definitie ze hanteert. De gemeente Wassenaar heeft aangegeven dat er over de doelgroepdefinitie nog overleg plaatsvindt tussen de jeugdgezondheidszorg, de schooladviesdienst (SAD) en het peuterspeelzaalwerk. Er ligt nu een voorstel om de taalontwikkeling en de sociaal-emotionele ontwikkeling te betrekken bij de doelgroepdefinitie. Op dit moment voert de jeugdgezondheidszorg een experiment uit om volgens deze criteria de kinderen te indiceren vanuit het consultatiebureau. 1a2 Het bereik (peuters) (art. 166 WPO) De gemeente Wassenaar geeft aan dat er volgens de rijksregeling 9 VVE-plaatsen beschikbaar moeten zijn. Omdat VVE nog in de opstartfase zit zijn er op dit moment feitelijk nog geen VVEplaatsen. Wanneer de gemeente een definitie van een doelgroeppeuter heeft vastgesteld is het van belang dat afgesproken wordt op welke wijze deze kinderen gesignaleerd en geïndiceerd worden. Op deze wijze heeft de gemeente zicht op het daadwerkelijk te bereiken peuters op basis van de eigen definitie. Dit betreft zowel het aantal benodigde kindplaatsen (voor hoeveel doelgroepkinderen zijn er plaatsen gecreëerd) als het aantal bezette VVE-kindplaatsen (hoeveel VVE-kindplaatsen worden ook daadwerkelijk bezet door doelgroepkinderen). De eisen die aan een VVE-kindplaats gesteld worden zijn zaken als: er wordt gewerkt met een integraal VVEprogramma, de leidsters zijn VVE-geschoold, er wordt voldoende VVE per week gegeven enz.. 1a3 De toeleiding (art. 167 WPO, lid 1a, 2) Bij de toeleiding wordt gewaardeerd óf die op gemeentelijk niveau geregeld is en of daar een verantwoording bij wordt gegeven, met name hoe wordt geprobeerd het non-bereik aan te pakken. Wassenaar is hier nog mee bezig, maar heeft al wel afspraken met de jeugdgezondheidszorg (JGZ) om kinderen toe te leiden naar peuterspeelzalen. 1a4 Ouders (art. 15i WOT, lid 1b) Het ouderbeleid op gemeentelijk niveau dient betrekking te hebben op: Of er een gericht ouderbeleid is dat aansluit bij de specifieke VVE-behoefte van de ouders in deze gemeente. Of ouders vooraf adequaat geïnformeerd zijn over VVE. De intakeprocedure. Hoe ouders gestimuleerd worden om thuis ontwikkelingsbevorderende activiteiten met hun kinderen te doen. Hoe ouders betrokken worden bij VVE op de voorschool. Hoe ouders geïnformeerd worden over de ontwikkeling van hun kind. Of rekening wordt gehouden met de thuistaal. De gemeente Wassenaar heeft nog geen ouderbeleid gericht op VVE. Wel heeft de gemeente met de JGZ afspraken over het uitvoeren van activiteiten gericht op ondersteuning bij opvoeding en gezinscommunicatie. Ook heeft de schooladviesdienst in haar planning opgenomen dat eind 2014 de pedagogisch medewerkers gesprekken met ouders kunnen voeren om de ontwikkeling van hun kinderen door te spreken. Een mogelijk aanknopingspunt voor het gericht stimuleren van ouders zijn de zorgplannen. Voor peuters en kleuters die extra zorg nodig hebben wordt door de SAD een zorgplan gemaakt om Pagina 8 van 18

9 de juiste zorg en begeleiding te geven. In deze zorgplannen zou ook de actieve betrokkenheid van de ouders meegenomen kunnen worden, alsook de wijze waarop de ouders gestimuleerd kunnen worden om thuis mee te werken aan het stimuleren van de ontwikkeling van hun kind. 1a5 Integraal VVE-programma (Besluit basisvoorwaarden kwaliteit voorschoolse educatie art. 5; art. 15i, lid 1c) In opdracht van de gemeente heeft de schooladviesdienst een invoeringstraject in gang gezet om de pedagogisch medewerkers van alle peuterspeelzalen en kinderdagverblijven in Wassenaar te scholen in het VVE-programma Peuterplein. Ook worden deze pedagogische medewerkers geschoold in het werken met het ontluikingsvolgsysteem peuters. 1a6 Externe zorg (art. 15i WOT, lid 1d) De gemeente heeft met de schooladviesdienst afspraken over het observeren van peuters die opvallend gedrag vertonen of achterlopen in hun ontwikkeling. Op basis van de resultaten van de observaties wordt er een zorgplan gemaakt of wordt er gericht doorverwezen naar externe zorgverleners. De medewerker van de schooladviesdienst maakt ook deel uit van het Centrum voor Jeugd en Gezin, waardoor de externe zorg snel kan worden ingeschakeld indien dit nodig is. 1a7 Interne kwaliteitszorg (art. 15i WOT, lid 1e) Op gemeentelijk niveau dient aangegeven te zijn wat belangrijk is met betrekking tot de kwaliteit van VVE, en hoe deze kwaliteit gemeten én geborgd wordt. Hierover heeft de gemeente Wassenaar nog geen afspraken met de instellingen voor voorschoolse educatie. 1a8 Doorgaande lijn (art. 167 WPO, lid 1a, 3; art. 15i WOT, lid 1f) Voor een goede VVE-kwaliteit is een doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschool belangrijk. Die doorgaande lijn heeft betrekking op de volgende punten: De VVE-coördinatie tussen de voor- en de vroegschool. Of voldoende doelgroeppeuters doorstromen naar een vroegschool en of voldoende doelgroepkleuters op een voorschool gezeten hebben Of er gewerkt wordt met een overdrachtsformulier en liefst ook met een warme overdracht, zeker bij de risicokinderen. De afstemming tussen voor- en vroegschool van het aanbod (VVE-programma), het pedagogisch-educatief handelen van de leidsters, de wijze waarop met ouders wordt omgegaan, en de interne begeleiding en zorg. De gemeente heeft op dit gebied nog geen beleid ontwikkeld. Door inschakeling van de schooladviesdienst die voor zowel de voor- als de vroegscholen werkt, zijn er wel mogelijkheden om de doorgaande lijn te versterken en worden er al activiteiten op dit gebied in gang gezet. Zo is er in de planning van de schooladviesdienst al opgenomen dat in 2014 een overdrachtsformulier zal worden ontwikkeld, dat door alle peuterspeelzalen en kinderdagverblijven in Wassenaar gehanteerd wordt. Zowel de pedagogisch medewerkers als de leerkrachten van groep 1/2 zullen geschoold worden in het voeren van overgangsgesprekken in het kader van een warme overdracht van peuters naar de basisschool. 1a9 De resultaten van VVE (art. 167 WPO, lid 1b) Op gemeentelijk niveau dienen afspraken gemaakt te worden over de resultaten van VVE. De Memorie van Toelichting bij de OKE-wet geeft voorbeelden, zonder uitputtend te zijn: - het aantal kinderen dat een niveau stijgt; - het aantal kinderen dat bijvoorbeeld minimaal op niveau C zit; of - afspraken over de minimale woordenschat aan het einde van groep 2. De gemeente Wassenaar heeft hierover nog geen afspraken vastgelegd met de schoolbesturen en de instellingen voor voorschoolse educatie. 1b VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau (art. 1.50a en 2.5 WKo; art 167 WPO) Bij de VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau gaat het zowel om de sturing als om de uitvoerende coördinatie. De sturing zal doorgaans in LEA-kaders (Lokale Educatieve Agenda) plaatsvinden. Daarnaast zijn er op gemeentelijk niveau allerlei uitvoerende coördinatietaken over het realiseren van het bereik, de certificering van leidsters, enz.. De coördinatie van de uitvoering wordt door de gemeente al enigszins ter hand genomen. Dit gebeurt vooral door de afspraken die met de schooladviesdienst zijn gemaakt over scholing van de pedagogische medewerkers en de ondersteuning van de voorscholen bij onder ander de zorg. Pagina 9 van 18

10 Op dit moment is er echter op gemeentelijk niveau geen sprake van een LEA-overleg, waarin de gemeente met de betrokken VVE-partners (schoolbesturen, kinderopvang en peuterspeelzaalwerk) overleg voert over het gemeentelijke VVE-beleid en concrete afspraken maakt over de wijze waarop de partners uitvoering gaan geven aan het VVE-beleid. 1c Systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau (art. 1.50a en 2.5 WKo) Zonder concreet VVE-beleid is de gemeente Wassenaar nog niet in staat om systematisch te evalueren of VVE in de gemeente de gewenste kwaliteit en de gewenste resultaten heeft. 2a GGD-rapport De gemeente heeft geregeld dat de GGD de basiskwaliteit van de voorscholen beoordeelt en dat er recente GGD-rapporten zijn. Dit betreft de basiskwaliteitseisen uit de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen (art en 2.6) en de eisen aan de voorschoolse educatie (art. 1.50b en 2.8, en het Besluit basisvoorwaarden kwaliteit voorschoolse educatie). 2b Gemeentelijk subsidiekader De gemeente Wassenaar heeft nog geen verordening of beschikking, waarin is aangegeven aan welke VVE-subsidievoorwaarden de voorscholen moeten voldoen. Pagina 10 van 18

11 2 De oordelen over de voor- en de vroegscholen De gemeente Wassenaar heeft nog geen locaties waar VVE volledig is geïmplementeerd. Om die reden zijn er geen digitale vragenlijsten uitgezet bij voor- en vroegscholen waarin zij zelf rapporteren over de kwaliteit van VVE en zijn er geen locaties met doelgroepkinderen bezocht. In bijlage 2 staat een overzicht van de aspecten en bijbehorende indicatoren op locatieniveau. Pagina 11 van 18

12 3 Conclusies Bij het oordeel over de kwaliteit van het gemeentelijk beleid heeft de inspectie in eerste instantie gebruik gemaakt van de zelfevaluatie van de gemeente. Door middel van een gesprek met de gemeente heeft de inspectie de oordelen van de gemeente geverifieerd. De gemeente Wassenaar heeft tot 2010 actief peuterspeelzaalbeleid uitgevoerd. Vanaf 2010 kreeg de gemeente extra gelden van het Rijk voor het realiseren van een VVE-aanbod voor doelgroeppeuters. De gemeente heeft hiervoor afspraken gemaakt met de schooladviesdienst. De verantwoordelijkheid voor de implementatie en uitvoering van VVE ligt op dit moment in handen van de schooladviesdienst (SAD). Op zich is dit een belangrijke partner voor VVE, aangezien zij gericht is op kinderen van 0 t/m 12 jaar. Vanaf afgelopen jaar hebben ze een traject vastgelegd waarin in fases belangrijke aspecten van VVE geïmplementeerd worden (scholing VVE-programma, volgsysteem en overdracht van gegevens). Er is veel in gang gezet, maar de gemeente zou haar regierol in het kader van VVE sterker kunnen invullen, zoals is vastgelegd in wet- en regelgeving. De gemeente is onder andere verantwoordelijk voor het voldoen aan bepaalde belangrijke wettelijke bepalingen. Zo moet de gemeente er op toezien dat alle voorschoolse voorzieningen voldoen aan de basis kwaliteitsvoorwaarden voor VVE zoals dubbele bezetting, 10 uur VVE-aanbod en geschoolde medewerkers. Ook dient de gemeente met de betrokken partijen afspraken te maken over een doelgroepdefinitie, het bereik en de toeleiding naar VVE, de doorgaande lijn en wat de resultaten van VVE moeten zijn. Dit overleg en deze afspraken moeten nog van de grond komen. Op uitvoeringsniveau zijn er al enkele zaken goed geregeld met de SAD. Alle voorschoolse voorzieningen werken met hetzelfde VVE-programma en ook de zorg en begeleiding van de peuters is goed geregeld via de SAD en de CJG. De SAD begeleidt de VVE-instellingen en bewaakt dat VVE goed wordt uitgevoerd. Op beleidsniveau kan de gemeente haar regierol steviger oppakken. Het ontbreekt nu nog aan een integraal beleidsplan gericht op de VVE-ambities van de gemeente, gekoppeld aan concrete doelen. Hierdoor is VVE nu nog teveel iets van de SAD en andere instellingen en te weinig van de gemeente. De activiteiten die nu onder aanvoering en begeleiding van de SAD plaatsvinden zorgen ervoor dat VVE al goed is ingebed in Wassenaar. Door het ontbreken van een visie vanuit de gemeente en duidelijkheid over welke inhoudelijke kwaliteit en resultaten nu en op langere termijn gerealiseerd dienen te worden, is er nog onvoldoende sprake van heldere aansturing en evaluatie (kwaliteit en resultaten) door de gemeente. Pagina 12 van 18

13 Bijlage 1: De beantwoording van de digitale vragenlijst door de gemeente HET GEMEENTELIJKE VVE-BELEID Ant- Oordeel woord 1a1 Definitie doelgroepkind Hanteert uw gemeente een definitie van wat een doelgroeppeuter is? 2 Hanteert uw gemeente een definitie van wat een doelgroepkleuter is? 2 Heeft u een document waarin de definitie van de doelgroepkleuters is beschreven? 1a2 Bereik: het aantal kindplaatsen (peuters) Weet u voor hoeveel peuters u VVE-plaatsen dient te creëren uit de Ja onderwijsachterstandsgelden van het rijk? Voor hoeveel peuters diende u VVE-plaatsen te creëren per 1 augustus ? Voor hoeveel peuters heeft u VVE-plaatsen gecreëerd per 1 augustus ? Weet u hoeveel doelgroeppeuters er in uw gemeente zijn per 1 augustus , uitgaande van uw eigen doelgroepdefinitie (als u die heeft)? Hoeveel doelgroeppeuters zijn er in uw gemeente per 1 augustus 2011? Hoeveel van deze doelgroeppeuters hebben VVE gehad? Heeft u een document waarin het bereik van de doelgroepkleuters is beschreven? 1a3 Toeleiding Heeft u een document waarin is beschreven hoe het toeleidingstraject van 2 de doelgroeppeuters naar de voorschool eruit ziet? Kunt u hieronder kort beschrijven uit welke stappen dat traject bestaat? Er zijn in het kader van het maatwerk 2012 afspraken gemaakt over toeleiding door JGZ van 5 kinderen (omdat 2012 al grotendeels voorbij was is dat minder dat de 8 kinderen van de gewichtenregeling) Is er een dekkend bestand van waaruit de doelgroeppeuters kunnen 2 worden geïdentificeerd? (zoals het Integraal Dossier JGZ [ID-JGZ]) Heeft uw gemeente zicht op de aard en de omvang van het non-bereik, 2 d.w.z. welke ouders hun kinderen niet naar VVE laten gaan terwijl het wel doelgroeppeuters zijn? 1a4 Ouders Gericht ouderbeleid: Is er sprake van een analyse van de ouderpopulatie, 2 waardoor duidelijk wordt waar het VVE-ouderbeleid zich op moet richten? Kunt u hieronder kort beschrijven wat die analyse inhoudt? Wordt in het ouderbeleid expliciet uitgewerkt dat zoveel mogelijk ouders worden bereikt? Kunt u hieronder kort beschrijven wat dat beleid om zoveel mogelijk ouders te bereiken inhoudt? Worden de ouders vóórdat hun doelgroepkind naar de voorschool gaat 2 adequaat geïnformeerd over het doel en de werkwijze van VVE en de voorschool? Kunt u hieronder kort beschrijven wat dat beleid om de ouders te informeren inhoudt? Is er sprake van een vastgestelde intakeprocedure van de 2 doelgroepkinderen? Kunt u hieronder kort beschrijven wat die intake inhoudt? Is er gemeentelijk beleid om ouders te stimuleren thuis VVE-activiteiten Ja 3 met hun kind te doen? de schooladviesdienst heeft ouderavonden en informatie-avonden over oudergesprekken gegeven. Pagina 13 van 18

14 Is er gemeentelijk beleid om ouders te stimuleren op de voor(- en Ja 3 vroeg)school VVE-activiteiten met hun kind te doen? Ja - Collegevoorstel pom.docx Is er gemeentelijk beleid om ouders te informeren over de ontwikkeling 2 van het kind? Is er gemeentelijk beleid om rekening te houden met de thuistaal van de 2 doelgroepkinderen? 1a5 Integraal VVE-programma Is er gemeentelijk beleid over het te hanteren VVE-programma in de Ja 3 voorschool? De schooladviesdienst is gevraagd een methode te selecteren samen met de kinderopvang, peuterspeelzalen, onderwijs en daar is Peuterplein uitgekomen. Dat ligt vast in verslagen, subsidiebeschikkingen, maar niet in een beleidstuk van de gemeente. Er is sprake van een doorlopende leerlijn tussen de begeleiding/methode van de peuterspeelzalen en Stichting Kinderdagverblijven Wassenaar en de eerste twee leerjaren van het PO. Daarnaast is er een koppeling met Centrum Jeugd- en Gezin. Er worden zorgplannen geschreven voor individuele kinderen. Er zijn hier zo weinig doelgroepkinderen, dat alleen maatwerk werkt. De schooladviesdienst heeft o.a. een signaleringssysteem en volgsysteem. Daarvoor ontvangt de SAD subsidie VVE. Is er gemeentelijk beleid over het te hanteren kind- of leerlingvolgsysteem Ja 3 in de voor- en/of vroegschool? ook dat staat in het programma waar de SAD zich mee bezig houdt. 1a6 Externe zorg Is er gemeentelijk beleid over de (externe) zorg voor peuters die meer Ja 3 nodig hebben dan VVE? medewerker van de schoolbegeleidingsdienst die de peuters observeert is ook werkzaam voor CJG. 1a7 Interne kwaliteitszorg van de voor- en de vroegscholen Zijn er gemeentelijke afspraken over de manier waarop de voor- en 2 vroegscholen hun interne kwaliteitszorg uitvoeren? 1a8 Doorgaande lijn Is er gemeentelijk beleid over de VVE-coördinatie tussen de voor- en de 2 vroegschool? Is er gemeentelijk beleid om zoveel mogelijk kinderen door te laten 2 stromen van de voorschool naar een vroegschool? Is er gemeentelijk beleid over de zgn. warme overdracht van de Ja 3 voorschool naar de vroegschool? staat in de afspraken met de Schooladviesdienst, bijv. hoe je een overdrachtsformulier opstelt. Is er gemeentelijk beleid over de afstemming van het aanbod van de voor- Ja 3 Pagina 14 van 18

15 en de vroegschool op elkaar? door de begeleiding bij 1 en dezelfde schooladviesdienst te leggen. Is er gemeentelijk beleid over de afstemming van pedagogisch-educatief handelen van de voor- en de vroegschool op elkaar? er is een standaard voor pedagogisch beleidsplan ontwikkeld met SAD Is er gemeentelijk beleid over de afstemming van het ouderbeleid van de voor- en de vroegschool op elkaar? door de begeleiding bij 1 en dezelfde schooladviesdienst te leggen. Is er gemeentelijk beleid over de afstemming van interne begeleiding en de zorg van de voor- en de vroegschool op elkaar? door de begeleiding bij 1 en dezelfde schooladviesdienst te leggen, waarbij de medewerker ook nog betrokken is bij externe begeleiding door CJG 1a9 Resultaten Zijn er gemeentelijke afspraken met de schoolbesturen over de te bereiken resultaten met VVE? Kunt u hieronder kort beschrijven wat die resultaatafspraken zijn? (Een voorbeeld: Minder dan 25% van de doelgroepkinderen scoort op D- of E- niveau bij de Cito-toetsen Taal voor kleuters en Ordenen) 1a10 Nadere VVE-afspraken op gemeentelijk niveau Zijn er nadere gemeentelijke afspraken over de voorscholen? Dus bovenop de wettelijke eisen. Kunt u hieronder kort beschrijven wat die nadere afspraken over de voorscholen zijn? verslagen en de subsidiering van de SAD Zijn er nadere gemeentelijke afspraken over de vroegscholen? Bijvoorbeeld in LEA-verband. Kunt u hieronder kort beschrijven wat die nadere afspraken over de vroegscholen zijn? verslagen en de subsidiering van de SAD 1b VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau Is er VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau wat betreft de aansturing van VVE? (Stuurgroep, LEA, e.d.) Kunt u hieronder kort beschrijven hoe die VVE-aansturing op gemeentelijk niveau er uit ziet? Verslagen. Afstemming binnen de Wassenaarse Onderwijs Raad, waarin ook de gemeente zitting en de schooladviesdient deelneemt. Stichting Peuterspeelzalen Wassenaar en de Stichting Kinderdagverblijven Wassenaar hebben daartoe toegang verzocht tot de WOR. Het streven is om daar een LEA van te maken of om een LEA naar de WOR in te richten. Is er VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau wat betreft de uitvoering van VVE? (bijv. in de werkgroep VVE, of zoiets) Kunt u hieronder kort beschrijven hoe die coördinatie van de VVEuitvoering er uit ziet? ad hoc overleg binnen WOR en met externen (bijv. tussen gemeente, jgz en sad). Ja 3 Ja 3 Ja 3 1 Ja Ja Ja 3 Ja 3 Pagina 15 van 18

16 1c Systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau Wordt VVE op gemeentelijk niveau systematisch geëvalueerd en verbeterd? (via een (VVE)monitor, gemeentelijk VVE-evaluaties, VVEbeleidsplannen, en dergelijke?) Kunt u hieronder kort beschrijven hoe die systematisch evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau er uit ziet? We zijn zeer tevreden over wat de Schoolbegeleidingsdienst biedt, maar niet over de wijze waarop het overleg over de VVE en de voorschoolse VVE-plekken verloopt. Vandaar de orientatie op LEA. Ja 3 DE VVE-CONDITIES Ant- Oordeel woord 2a GGD-rapport Heeft u afspraken met de GGD dat zij bij het beoordelen van de Ja kinderdagverblijven óók de voorschoolse educatie (het zgn. 8e domein) beoordelen? Is u bekend vanaf welke datum de GGD ook het 8e domein meeneemt in haar beoordeling van de kinderdagverblijven? Wat is die datum? Heeft u afspraken met de GGD dat zij bij het beoordelen van de Ja peuterspeelzalen óók de voorschoolse educatie (het zgn. 8e domein) beoordelen? Is u bekend vanaf welke datum de GGD ook het 8e domein meeneemt in haar beoordeling van de peuterspeelzalen? Wat is die datum 2b Gemeentelijk subsidiekader Is er een gemeentelijk VVE-subsidiekader voor de voorscholen (of een 2 verordening, een beschikking, e.d.) Wat is dan de maximale groepsgrootte? Wat is dat criterium? Wat is dat criterium? Wat is dat criterium? Wat zijn de scholingseisen in uw gemeente? Afsluitende toelichting Hier kunt u een toelichting geven. Ik vond het moeilijk de vragen in te vullen. We laten veel aan onze eigen Schooladviesdienst over, die zowel met onderwijs, kinderopvang, peuterspeelzalen als CJG verbonden zijn. Dat is uniek. Formeel is de doelgroepdefinitie nog niet vastgelegd. Daarover vindt overleg plaats tussen jgz, sad en het peuterspeelzaalwerk. Toetsingskader Voorschoolse educatie is wel vastgesteld en de de peuterspeelzalen van de Stichting Peuterspeelzalen Wassenaar hebben bijna allemaal ambintienniveau 2. Uit of naast de Wassenaarse Onderwijsraad dient een soort LEA ontwikkeld te worden. De SPW krijgt m.i.v expliciet subsidie voor VVE voor 5 plekken. Omdat op alle peuterspeelzalen VVE geboden wordt en door de begeleiding van de SAD, zie ik meer heil in het spreiden van de kinderen dan om het weinige geld dat beschikbaar is 1 peuterspeelzaal tot formele VVE-speelzaal uit te roepen, aangezien de VVE-kinderen gebaat zijn met een rijke talige omgeving. Je kunt ze dus beter spreiden. In het beleid is dat wel vastgelegd, maar dat is inmiddels verouderd en dient herzien te worden. Pagina 16 van 18

17 Bijlage 2 Overzicht van de aspecten en bijbehorende indicatoren op locatieniveau A Condities 1 Er is een recent GGD-rapport beschikbaar 1 2 De groepsgrootte voldoet aan de wettelijke maximumeisen 1 3 Leidster - kind ratio ("dubbele bezetting") 4 Voldoende VVE-tijd 1 5 Alle beroepskrachten zijn toereikend gekwalificeerd (opleiding) 1 5 Alle beroepskrachten spreken voldoende Nederlands 1 5 Alle beroepskrachten zijn toereikend VVE-geschoold 5 Er is een jaarlijks geactualiseerd VVE-scholingsplan 1 B Ouders 1 Gericht ouderbeleid 2 Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd 3 Intake 4 Stimuleren om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen 5 Participatie in VVE-activiteiten in de voor/vroegschool 6 Informeren over de ontwikkeling van hun kind 7 Rekening houden met de thuistaal C1 Het aangeboden programma 1 Een integraal VVE-programma 2 Werken met een doelgerichte planning 3 Het aanbod gericht op de taalontwikkeling is voldoende dekkend 4 Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd C2 Het pedagogisch klimaat 1 Het pedagogisch handelen van de leidsters/leerkrachten is respectvol 2 De leidsters/leerkrachten hanteren duidelijke pedagogische gedragsgrenzen 3 De leidsters/leerkrachten stimuleren de sociale vaardigheden en de persoonlijke competenties van de kinderen 4 De leidsters/leerkrachten tonen respect voor de autonomie van het kind 5 De inrichting van de ruimte is aantrekkelijk, uitdagend en spel en taal uitlokkend C3 Het educatief klimaat 1 Het educatief handelen van beide leidsters/leerkrachten is goed op elkaar afgestemd 2 Er worden effectieve en gerichte activiteiten voor de taalontwikkeling uitgevoerd 3 De leidsters/leerkrachten bevorderen de interactie met en tussen kinderen 4 De leidsters stimuleren actieve betrokkenheid van de kinderen en verrijken het spelen en werken 5 De leidsters/leerkrachten bevorderen de ontwikkeling van aanpakgedrag (strategieën) bij de kinderen 6 Het gedrag van de leidsters/leerkrachten met de kinderen is responsief 7 De leidsters/leerkrachten stemmen de activiteiten af op verschillen in de ontwikkeling van het individuele kind D1 Ontwikkeling, begeleiding en zorg: binnen de groep 1 Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen 2 De begeleiding is planmatig voor: de hele groep, de kleine (tutor)groep en het individuele kind 3 De evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg 4 Specifieke aandacht voor de taalontwikkeling Pagina 17 van 18

18 D2 Ontwikkeling, begeleiding en zorg: in de bredere zorgketen 1 De leidsters/leerkrachten hebben een overzicht van de kinderen die zorg nodig hebben die de voor-/vroegschool niet kan leveren en van de aard van die zorg 2 De leidsters/leerkrachten melden kinderen aan voor externe zorg, wanneer de voor-/vroegschool de gewenste zorg niet kan leveren 3 De leidsters/leerkrachten blijven de ontwikkeling van kinderen met extra zorg bijhouden E Ontwikkeling, begeleiding en zorg: binnen de groep 1 Er is VVE-coördinatie op de voor- resp. vroegschool 2 De voor- resp. vroegschool evalueert de kwaliteit van haar VVE 3 De voor- resp. vroegschool evalueert de resultaten van VVE 4 De voor- resp. vroegschool werkt planmatig aan VVE-verbetermaatregelen 5 De voor- resp. vroegschool borgt de kwaliteit van haar educatie 6 VVE is onderdeel van de kwaliteit in de vroegschool 2 F Doorgaande lijn 1 Er is VVE-coördinatie tussen de voor- en vroegschool 2 Voldoende kinderen stromen door naar een vroegschool 1 3 De voor- en vroegschool zorgen voor een warme overdracht 4 Het aanbod van de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd 5 Het pedagogisch klimaat en het educatief handelen van de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd 6 De manier om met ouders om te gaan op de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd 7 De interne begeleiding en zorg zijn op de voor- en vroegschool op elkaar afgestemd G Resultaten 1 De resultaten worden gemeten conform de afspraken 2 De resultaten zijn van voldoende niveau 3 Voldoende kinderen hebben geen verlengde kleuterperiode 2 1 Alleen voor de voorscholen. 2 Alleen voor de vroegscholen. Pagina 18 van 18