DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DE SLEUTELBLOEM

Transcriptie

1 VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DE SLEUTELBLOEM Locatie : De Brinnr. : 17QS-2 Plaats : 2324 ER Leiden Regnr. : Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : Datum vaststelling rapport : Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 1 van 6

2 1. INLEIDING Dit rapport is het verslag van een onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs naar de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (VVE). VVE is bedoeld voor jonge kinderen die onvoldoende zijn toegerust voor een soepele instroom in groep 3 van het basisonderwijs, waardoor ze grote kans lopen om achterop te raken. In dit rapport worden de volgende onderwerpen besproken: De voorwaarden van VVE De ouders De kwaliteit van de educatie Het VVE-programma, zoals dat wordt aangeboden Het pedagogisch klimaat Het educatief handelen De ontwikkeling, zorg en begeleiding De kwaliteitszorg De doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschool De resultaten van VVE Elk van de VVE-kwaliteitsaspecten is uiteengelegd in indicatoren. Als een indicator beoordeeld wordt, gebeurt dat doorgaans met de volgende oordelen: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig Deze kwalificatie geeft aan dat er écht iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn wenselijk Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt. 3. Voldoende 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat andere voor- en/of vroegscholen hiervan kunnen leren. Opbouw van het rapport Hoofdstuk 2 beschrijft het totaalbeeld van het onderzoek. De beoordeelde onderwerpen (indicatoren) staan in hoofdstuk 3, met eerst de oordelen en daarna in hoofdstuk 5 een toelichting als dat nodig is. Als er op basis van dit onderzoek afspraken gemaakt zijn, staan die in hoofdstuk 4. Groepsinformatie kleutergroepen: Aantal kleuters in groep 1/2a: 18, waarvan 11 doelgroepkleuters Aantal kleuters in groep 1 b: 12, waarvan 7 doelgroepkleuters Aantal kleuters in groep 2 c: 20, waarvan 8 doelgroepkleuters Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 2 van 6

3 2. HET TOTAALBEELD De vroegschoolse educatie die verzorgd wordt op vroegschool De is van voldoende kwaliteit. Er is sprake van een positief pedagogisch en didactisch klimaat waarin de leerkrachten op een respectvolle manier met de kleuters omgaan. Daarbij bieden zij de inhoud van het educatieve programma systematisch aan en is het merendeel van de kenmerken van het educatief handelen in voldoende mate aangetroffen. De is verspreid over drie locaties, op de vestigingen Boshuizerkade en Kennedylaan wordt vroegschool aangeboden. De derde locatie is de fusieschool, De Schakel, die we apart in een VVE-onderzoek bekijken. De woordenschatscore laat verschillen zien per locatie, dit heeft de aandacht van de directie en de intern begeleider. In de uitvoering van zorg en begeleidingsactiviteiten is een positieve ontwikkeling zichtbaar. De doorgaande lijn naar de voorschool vormt een knelpunt. Dit knelpunt is te verklaarbaar en geldt voor geheel Leiden. Er is, buiten het overleg in het netwerk, nog te weinig inhoudelijke samenwerking met de voorscholen en de overdracht blijft beperkt. De school kan zich nog verbeteren door de leeromgeving taliger te maken. A CONDITIES A1 Een integraal VVE-programma A1.1 Naam/namen van programma(s) Piramide A1.2 Wat is de kwaliteit van het programma? Ja A3 Leidster - kind ratio ("dubbele bezetting") Ja A4 VVE-tijd A5 Kwaliteit beroepskrachten A5.2 Alle beroepskrachten zijn toereikend gekwalificeerd (opleiding) Ja A5.3 Alle beroepskrachten spreken voldoende Nederlands Ja A5.4 Alle beroepskrachten zijn toereikend geschoold (voor het vveprogramma) Nee De leerkrachten en de tutoren werken op een prettige manier samen, de tutoren zijn ook voldoende aanwezig in de klas. Tijdens de groepsexploratie ondersteunt de tutor de doelgroep leerlingen. Er is gekozen voor een homogene groepsamenstelling. Op een nieuwe leerkracht na is iedereen geschoold en bijgeschoold in Piramide (A5.4). Twee leerkrachten starten binnenkort aan de opleiding. Zij kunnen op deze manier de vernieuwde versie van Piramide introduceren en daarmee een kwaliteitsimpuls geven. B OUDERS B1 Gericht ouderbeleid 3 B2 Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd 3 B3 Intake 3 B4 Stimuleren om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen 3 B5 Participatie in VVE-activiteiten in de voorschool 3 B6 Informeren over de ontwikkeling van hun kind 3 B7 Rekening houden met de thuistaal 3 De oudercomponent is een belangrijk aspect van VVE. Ouders moeten zicht hebben op de ontwikkeling van hun kind en gestimuleerd worden om als partner mee te werken aan het stimuleren van deze ontwikkeling. De school heeft contacten met ouders uit de wijk, om de buurt en ouders meer bij de school te betrekken. Daarnaast is er spelinloop waar door ouders wisselend gebruik van wordt gemaakt. De VVE-coördinator en de tutor zorgen voor themabrieven en wordt er meegedaan aan het project thuis op straat. Omdat er sprake is van een andere ouderpopulatie dan bij de reguliere basisscholen is het belangrijk een goed beeld te hebben van de wensen en mogelijkheden van deze ouders. Tevens is het van belang, in het kader van VVE, na te denken over de vorm van participatie die men wil nastreven. Vervolgens kunnen de activiteiten voor en Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 3 van 6

4 met ouders hierop afgestemd worden. De school blijft zich wel zorgen maken over de lage ouderbetrokkenheid. C KWALITEIT VAN DE UITVOERING VAN VVE (= PROCESKWALITEIT) C1 Kwaliteit van de educatie: het aangeboden programma C1.1 Een integraal VVE-programma 3 C1.2 Werken met een doelgerichte planning 3 C1.3 Het aanbod gericht op de taalontwikkeling is voldoende dekkend 3 C1.4 Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd 3 C2 Kwaliteit van de educatie: het pedagogisch klimaat C2.1 Het pedagogisch handelen van de leidsters is respectvol 3 C2.2 De leidsters hanteren duidelijke pedagogische gedragsgrenzen 3 C2.3 De leidsters stimuleren de sociale vaardigheden en competenties van de 3 kinderen C2.4 De leidsters stimuleren de zelfstandigheid van de kinderen 3 C2.5 De inrichting van de ruimte is aantrekkelijk, uitdagend en spel- en taaluitlokkend 2 C3 Kwaliteit van de educatie: het educatief handelen C3.1 Het educatief handelen van beide leidsters is goed op elkaar afgestemd 3 C3.2 Er worden effectieve en gerichte activiteiten voor de taalontwikkeling 3 uitgevoerd C3.3 De leidsters bevorderen de interactie met en tussen kinderen 3 C3.4 De leidsters stimuleren actieve betrokkenheid van de kinderen en 3 verrijken het spelen en werken C3.5 De leidsters bevorderen de ontwikkeling van aanpakgedrag (strategieën) 3 bij de kinderen C3.6 Het gedrag van de leidsters met de kinderen is responsief 3 C3.7 De leidsters stemmen de activiteiten af op verschillen in de ontwikkeling 3 van het individuele kind De leerlingen voelen zich zichtbaar op hun gemak en spelen plezierig in het pedagogische klimaat dat aanwezig is. De leerkrachten hebben een natuurlijk vermogen om de kinderen op de juiste wijze aan te spreken en te benaderen. Een rijke leeromgeving is een belangrijk onderdeel van VVE en de inrichting van de ruimten voldoet aan de eisen die in het kader van VVE gesteld worden. In het klaslokaal kan meer aandacht besteed worden aan het ontluikende geletterdheid en met de ontwikkeling van de woordenschat, dit is met name belangrijk voor de kinderen die het Nederlands als tweede taal hebben (C2.5). D ONTWIKKELING, BEGELEIDING EN ZORG D1 Ontwikkeling, begeleiding en zorg binnen de groep D1.1 Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen 3 D1.2 Bepalen van de begeleiding voor: de hele groep, de kleine/ tutor groep, 3 het individuele kind D1.3 De evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg 2 D2 Ontwikkeling, begeleiding en zorg in de bredere zorgketen D2.1 Kinderen die zorg nodig hebben die de voorschool niet kan leveren, zijn 3 bij de leidsters bekend D2.2 Leidsters melden kinderen aan voor externe zorg, wanneer de voorschool 3 de gewenste zorg niet kan leveren D2.3 De leidsters blijven de ontwikkeling van kinderen met extra zorg 3 bijhouden Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 4 van 6

5 Het volgen van de brede ontwikkeling is in orde op deze vroegschool. Een verbeterpunt is de evaluatie, door gericht plannen (smart) te maken kun je ook beter evalueren. Belangrijke evaluatievragen daarbij zijn: hebben we gedaan wat we gepland hebben en hebben we daardoor de doelen bereikt die we gesteld hebben (D1.3). Een punt van aandacht zijn de verschillen in de toetsuitslagen van de beide locaties. E Kwaliteitszorg binnen de voor- c.q. vroegschool E1 Er is VVE-coördinatie in de vroegschool 3 E2 De vroegschool evalueert de kwaliteit van haar VVE 3 E3 De vroegschool evalueert de opbrengsten van alle kinderen 3 E4 De vroegschool formuleert op basis van evaluaties verbetermaatregelen en 3 voert die aantoonbaar en planmatig uit E5 De vroegschool borgt de kwaliteit van haar educatie 3 E6 Ook VVE in de kwaliteitszorg van de school 3 Het hebben van een VVE-jaarplan voor een jaarlijkse evaluatie is een middel om kwaliteit te bewaken en te borgen. Het vervolgens opstellen van verbetermaatregelen in een nieuw jaarplan maakt de cyclus compleet. De heeft na analyse bepaald dat er ruimte in de formatie voor een onderwijsassistent in groep drie en vier moest komen. De analyse gaf aan dat tutor kinderen deze ondersteuning nog nodig hadden. Daarnaast start de binnenkort met een pilot van een kleuterrapport. Dit kleuterrapport is bedoeld voor de ouders, om deze meer inzichten te geven in de ontwikkeling van de kleuters. F Doorgaande lijn F1 Er is VVE-coördinatie tussen de voor- en vroegschool 3 F2 Voldoende kinderen stromen door naar de bijbehorende vroegschool - F3 De basisschool wint doelmatige informatie in bij de voorschool over de 2 instromende peuters en maakt daar aantoonbaar gebruik van F4 Het aanbod van de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd - F5 Het pedagogisch klimaat en het educatief handelen van de voor- en - vroegschool is op elkaar afgestemd F6 De voor- en vroegschool gaan op een vergelijkbare manier met ouders om - F7 De interne begeleiding en zorg zijn op de voor- en vroegschool op een - gelijke wijze georganiseerd Een sterk punt van vroegschool De is de uitgeroosterde VVE-coördinator, deze zit in allerlei overlegvormen, en stuurt het team van De aan. De heeft net als alle andere VVE-locaties te maken met meerdere kinderdagverblijven en peuterspeelzalen. Dit maakt dat de doorgaande lijn praktisch gezien bijna niet haalbaar is. Er is sprake van overdracht als het een leerling betreft met problemen omtrent de ontwikkeling (F1 en F2). De samenwerking is nog niet gericht op inhoudelijke afstemming van het pedagogisch en educatief handelen, de zorg en begeleiding en de oudercontacten. Deze aspecten vragen nog nadere aandacht. Leiden heeft wel de thema s in tijd op elkaar afgestemd maar er is geen structureel overleg over de uitvoering van dit aanbod. Door de geschetste situatie is er nog geen sprake van (werk)afspraken over het pedagogisch en educatief handelen, de zorg en het ouderbeleid (F 4t/m7). G OPBRENGSTEN VAN VVE G1 De resultaten worden gemeten conform de afspraken - G2 De resultaten zijn van voldoende niveau - G3 Er zijn weinig kinderen met een verlengde kleuterperiode 3 Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 5 van 6

6 De gemeente Leiden maakt geen afspraken over het gewenste resultaat van de leerlingen aan het einde van groep 2. Bovendien maakt zij geen onderscheid tussen leerlingen die wel of geen VVE hebben gekregen voor de resultaatbepaling (G1 en G2). De heeft wel inzicht gegeven in haar opbrengsten en daaruit blijkt dat de leerlingen over het algemeen voldoende rendement laten zien. Odin: Onderzoeksdatum: Pagina 6 van 6