DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DR. K. SCHILDER

Transcriptie

1 VVE-RAPPORT DEFINITIEF RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DR. K. SCHILDER Locatie : Dr. K. Brinnummer : 18LL Plaats : Bunschoten-Spakenburg Registratienummer : Onderzoeksnummer : 1514 Datum onderzoek : Datum vaststelling rapport : VVE-rapport 1514 Onderzoeksdatum: Pagina 1 van 6

2 1. INLEIDING Dit rapport is het verslag van een onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs naar de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (VVE). VVE is bedoeld voor jonge kinderen die onvoldoende zijn toegerust voor een soepele instroom in groep van het basisonderwijs, waardoor ze grote kans lopen om achterop te raken. In dit rapport worden de volgende onderwerpen besproken: De voorwaarden van VVE De ouders De kwaliteit van de educatie Het VVE-programma, zoals dat wordt aangeboden Het pedagogisch klimaat Het educatief handelen De ontwikkeling, zorg en begeleiding De kwaliteitszorg De doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschool De resultaten van VVE Elk van de VVE-kwaliteitsaspecten is uiteengelegd in indicatoren. Als een indicator beoordeeld wordt, gebeurt dat doorgaans met de volgende oordelen: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig Deze kwalificatie geeft aan dat er écht iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn wenselijk Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt.. Voldoende 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat andere voor- en/of vroegscholen hiervan kunnen leren. Opbouw van het rapport Hoofdstuk 2 beschrijft het totaalbeeld van het onderzoek. De beoordeelde onderwerpen (indicatoren) staan in hoofdstuk, met eerst de oordelen en daarna een toelichting als dat nodig is. Als er op basis van dit onderzoek afspraken gemaakt zijn, staan die in hoofdstuk 4. Groepsinformatie kleutergroepen Aantal kleuters in groep a: 14, waarvan 0 doelgroepkleuters 2. HET TOTAALBEELD De basisschool Dr. K. is een gereformeerde school in Bunschoten-Spakenburg. De school is één van de vijf basisscholen, die ressorteren onder de Vereniging voor Gereformeerd Onderwijs te Bunschoten-Spakenburg. De school telt ongeveer 110 leerlingen en dit aantal is dalend. Binnen het bestuur zal een besluit worden genomen over de toekomst van de school, een eventuele fusie behoort tot de mogelijkheden. De school betrekt haar leerlingen uit de directe omgeving van de school. VVE-rapport 1514 Onderzoeksdatum: Pagina 2 van 6

3 De school kent nauwelijks doelgroepleerlingen uitgaande van de huidige doelgroepbepaling zoals die door de gemeente Bunschoten-Spakenburg is vastgesteld. In de kleutergroep zijn geen doelgroepleerlingen aanwezig. Het kleuteronderwijs op de school is van voldoende kwaliteit. Met het programma Schatkist en aanvullend Bas bereikt de school tevens voldoende resultaten waardoor de leerlingen met voldoende bagage aan groep beginnen.. DE OORDELEN MET EEN TOELICHTING ALS DAT NODIG IS Naam gemeente Bunschoten-Spakenburg A CONDITIES Dr. K. A1 Een integraal VVE-programma A1.1 Naam/namen van programma(s) Schatkist, Bas A1.2 Wat is de kwaliteit van het programma? A Leidster - kind ratio ("dubbele bezetting") A5 Kwaliteit beroepskrachten A5.2 Alle beroepskrachten zijn toereikend gekwalificeerd (opleiding) A5. Alle beroepskrachten spreken voldoende Nederlands A5.4 Alle beroepskrachten zijn toereikend geschoold (voor het vve-programma) (A1.1) De school maakt gebruik van de methode Schatkist wat dekkend is voor de kerndoelen en aansluit op het onderwijs in groep. Daarnaast gebruikt de school thema's en praatplaten van Bas in aansluiting op de voorscholen die deze VVE-methode gebruiken. (A) De school heeft geen dubbele bezetting in de kleutergroep. Er zitten echter ook geen doelgroepleerlingen in groep 1,2 en de groep is bovendien vrij klein. Om die reden wordt deze indicator niet beoordeeld. B OUDERS Dr. K. B1 Gericht VVE-ouderbeleid 2 B2 Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd 2 B Intake B4 Stimuleren om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen B5 Participatie in VVE-activiteiten in de vroegschool 2 B6 Informeren over de ontwikkeling van hun kind B7 Rekening houden met de thuistaal (B) Ouders worden geïnformeerd over de ontwikkeling van hun kind(eren). Ook worden ouders geïnformeerd over welk thema behandeld wordt. Het is echter niet zo dat ouders ook woordenlijsten van de thema's meekrijgen en er bekeken wordt of ouders hier ook mee werken thuis. Ook worden ouders bij de inschrijving en intake niet geïnformeerd over de betekenis van VVE en het feit dat de scholen een VVE-programma hanteren. Dit geldt ook voor de ouders van de doelgroepkinderen. VVE-rapport 1514 Onderzoeksdatum: Pagina van 6

4 Daarnaast heeft de school geen doelen gesteld voor wat zij wil bereiken met VVE en welke rol ouders hierin kunnen spelen. Voor de ouders van doelgroepkinderen is dit echter wel van belang, ook al zijn dit er maar enkele. De inspectie realiseert zich dat de Dr. school geen doelgroepkinderen heeft in de kleutergroep. Als VVE-locatie zou de school echter wel beleid kunnen ontwikkelen hieromtrent om ouders van doelgroepkinderen die zich wellicht in komende jaren nog aanmelden, goed te kunnen informeren. Vanuit de optiek van VVE kan de oudercomponent daarom nog versterkt worden. C KWALITEIT VAN DE UITVOERING VAN VVE Dr. K. C1 Kwaliteit van de educatie: het aangeboden programma C1.1 Een integraal VVE-programma C1.2 Werken met een doelgerichte planning C1. Het aanbod gericht op de taalontwikkeling is voldoende dekkend en geconcretiseerd C1.4 Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd C2 Kwaliteit van de educatie: het pedagogisch klimaat C2.1 Het pedagogisch handelen van de leerkrachten is respectvol C2.2 De leerkrachten hanteren duidelijke pedagogische gedragsgrenzen C2. De leerkrachten stimuleren de sociale vaardigheden en de persoonlijke competenties van de kinderen C2.4 De leerkrachten bevorderen de zelfstandigheid en tonen respect voor de autonomie van het kind C2.5 De inrichting van de ruimte is aantrekkelijk, uitdagend en spel- en taaluitlokkend C Kwaliteit van de educatie: het educatief handelen C.1 Het educatief handelen van beide leidsters/leerkrachten is goed op elkaar afgestemd C.2 Er worden effectieve en gerichte activiteiten voor de taalontwikkeling uitgevoerd C. De leidsters/leerkrachten bevorderen de interactie met en tussen kinderen C.4 De leerkrachten stimuleren actieve betrokkenheid van de kinderen en verrijken het spelen en werken C.5 De leerkrachten bevorderen de ontwikkeling van aanpakgedrag (strategieën) bij de kinderen C.6 Het gedrag van de leerkrachten met de kinderen is responsief C.7 De leerkrachten stemmen de activiteiten af op verschillen in de ontwikkeling van de individuele kinderen (C) Het pedagogisch- en didactisch handelen is van voldoende niveau. De leraren proberen leerlingen goed te betrekken bij de kringgesprekken door ze veel zelf aan het woord te laten en niet te lang in de kring te zitten. Er kan nog verder nagedacht worden over de effectiviteit van kringgesprekken door nog meer gebruik te maken van kleine kringvormen of de binnen- en buitenkring om zodoende de spreek- en luistervaardigheid verder te ontwikkelen. De inrichting van de lokalen is van voldoende niveau. Het is duidelijk welk thema er behandeld wordt en in vrijwel alle groepen is een lettermuur en cijfermuur aanwezig. Toch kan in sommige gevallen de taligheid van de inrichting nog verder versterkt worden door niet alleen de hoeken te labelen maar ook (op ooghoogte van de kinderen) sleutelwoorden als de deur, het raam, de stoel, enz. prominent zichtbaar te maken. VVE-rapport 1514 Onderzoeksdatum: Pagina 4 van 6

5 (C.1) Omdat er geen sprake is van dubbele bezetting op de groepen, wordt deze indicator niet beoordeeld. D ONTWIKKELING, BEGELEIDING EN ZORG Dr. K. D1 Ontwikkeling, begeleiding en zorg binnen de groep D1.1 Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen D1.2 De begeleiding is planmatig voor: de hele groep, de kleine (tutor)groep en 2 het individuele kind D1. De evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg D1.4 Specifieke aandacht bij de begeleiding en zorg voor de taalontwikkeling D2 Ontwikkeling, begeleiding en zorg in de bredere zorgketen D2.1 Leidsters/leerkrachten hebben een overzicht van de kinderen die zorg nodig hebben die de vroegschool niet kan leveren, en van de aard van die zorg D2.2 Leidsters/leerkrachten zorgen dat kinderen aangemeld worden voor externe zorg wanneer de voor- resp. vroegschool de gewenste zorg niet kan leveren D2. De leidsters/leerkrachten blijven de ontwikkeling van kinderen met extra zorg bijhouden (D) De school is gestart met het handelingsgericht werken en dit is schoolbreed volop in ontwikkeling. Voor de kleutergroepen worden hiertoe groepsoverzichten gemaakt die als basis dienen voor het opstellen van een groepsplan. Hierin leggen leerkrachten vast welke onderwijsbehoeften de kinderen hebben. Het vastleggen van onderwijsbehoeften en de consequenties voor het onderwijsaanbod en de uitvoering hiervan kunnen nog verbeteren door deze concreter te maken. (D1.2) Leraren bepalen aan de hand van resultaten van de observaties en/of toetsen welke (groepen) kinderen extra zorg nodig hebben en wat die zorg inhoudt. Voor het bepalen van de begeleiding kan de school duidelijker vastleggen welk onderscheid gemaakt wordt in subgroepen: de gehele groep, een kleine/tutorgroep en het individuele kind. E KWALITEITSZORG BINNEN DE VOOR- C.Q. VROEGSCHOOL Dr. K. E1 Er is VVE-coördinatie in de vroegschool E2 De vroegschool evalueert de kwaliteit van VVE regelmatig 2 E De vroegschool evalueert de opbrengsten van alle kinderen E4 De vroegschool werkt planmatig met verbetermaatregelen. E5 De vroegschool borgt de kwaliteit van haar educatie E6 In de kwaliteitszorg van de basisschool wordt ook specifiek naar VVE gekeken 2 (E) Er is in voldoende mate sprake van een algemeen kwaliteitsbeleid. Wel kan geconstateerd worden dat het specifiekere VVE-beleid hier nog geen onderdeel van uitmaakt. Zo zijn er geen doelen bepaald voor VVE en wordt er alleen in algemene termen gesproken van het wegwerken van achterstanden. Zo heeft de school een taalbeleid geformuleerd maar hierin niet specifiek naar de effecten van VVE gekeken. Ditzelfde geldt voor de opbrengsten. De resultaten van alle leerlingen worden gevolgd, en geanalyseerd. Waar nodig, volgen interventies. Wat de school nog niet doet, is onderscheid maken in resultaten tussen doelgroepkinderen die wel en geen VVE hebben gevolgd vanaf de leeftijd van 2,5 jaar en niet-doelgroepkinderen die wel en geen VVE hebben gevolgd. Door de leerlingen in de onderscheiden groepen te monitoren kan de school voor zichzelf bepalen of zij vindt dat VVE voldoende effect heeft en hier consequenties aan verbinden voor het onderwijs. VVE-rapport 1514 Onderzoeksdatum: Pagina 5 van 6

6 F DOORGAANDE LIJN Dr. K. F1 Er is VVE-coördinatie tussen de voor- en vroegschool 2 F2 Voldoende kinderen stromen door naar een vroegschool F De basisschool wint doelmatige informatie in bij de voorschool over de instromende peuters en maakt daar aantoonbaar gebruik van F4 Het aanbod van de voor- en vroegschool is op elkaar afgestemd F5 Het pedagogisch klimaat en het educatief handelen van de voor- en 2 vroegschool is op elkaar afgestemd F6 De manier om met ouders om te gaan op de voor- en de vroegschool is op 2 elkaar afgestemd F7 De interne begeleiding en zorg zijn op de voor- en vroegschool op elkaar 2 afgestemd (F1) Hoewel er in de praktijk contacten zijn tussen de school en de speelzalen, betekent dit nog niet dat er sprake is van coördinatie tussen de verschillende instellingen. De leerlingen komen van verschillende speelzalen waardoor afstemming juist extra van belang is. Er is dan ook nog weinig sprake van een structurele afstemming op gebieden als zorg, doorgaande leerlijnen en ouderbeleid. Van belang is dat de vroegschool in overleg met de aanleverende voorscholen bepaalt op welke gebieden en in welke mate er coördinatie en afstemming noodzakelijk en gewenst zijn. (F) Over de overdracht van de kinderen vanuit de speelzalen of kinderdagverblijven is men over het algemeen tevreden. De speelzalen vullen het overdrachtsformulier in en geven desgevraagd nadere informatie. Vanuit de kinderdagverblijven is de overdracht echter in mindere mate geregeld. (F5) Alle VVE-locaties binnen de gemeente gebruiken hetzelfde programma (Ik ben Bas). In dit opzicht is er sprake van een zekere methodische afstemming. Over de wijze waarop het programma gebruikt wordt i.c. het pedagogisch- en didactisch handelen van de leidsters en de leraren is geen sprake van afstemming. (F6) Er is nauwelijks sprake van gemeenschappelijk ouderbeleid tussen de school en de verschillende peuterspeelzalen. (F7) Ook ten aanzien van de leerlingenzorg is er nauwelijks sprake van afstemming. G OPBRENGSTEN VAN VVE Dr. K. G1 De resultaten worden gemeten conform de gemeentelijke afspraken G2 De resultaten zijn van voldoende niveau G Verlengde kleuterperiode (G1) Er zijn geen afspraken gemaakt tussen de gemeente, schoolbesturen en welzijnsinstellingen over de te behalen resultaten of de manier waarop deze gemeten moeten worden. Wel bevraagt de gemeente alle scholen over de resultaten 4. VERVOLGAFSPRAKEN Het bezoek heeft geen aanleiding gegeven voor het maken van vervolgafspraken. VVE-rapport 1514 Onderzoeksdatum: Pagina 6 van 6