RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DE UITERTON

Transcriptie

1 VVE-RAPPORT RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL DE UITERTON Locatie Brinnr. 11OD Plaats Dronten Onderzoeksnummer Datum onderzoek Datum vaststelling VVE-rapport 1125 Onderzoeksdatum: Pagina 1 van 6

2 1. INLEIDING Dit rapport is het verslag van een onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs naar de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (VVE). VVE is bedoeld voor jonge kinderen die onvoldoende zijn toegerust voor een soepele instroom in groep van het basisonderwijs, waardoor ze grote kans lopen om achterop te raken. Dit rapport maakt onderdeel uit van de bestandsopname in de gemeente Dronten. In deze gemeente hebben alle voor- en vroegscholen die te maken hebben met VVE een vragenlijst ingevuld waarin zij de stand van zaken op hun (voor)school weergeven. Alle locaties krijgen automatisch een zelfrapportage. Enkele locaties zijn vervolgens bezocht door de Inspectie van het Onderwijs ter verificatie van deze zelfevaluaties. Alle bezochte locaties ontvangen een rapportage met de bevindingen van de Inspectie. Het definitieve rapport wordt gepubliceerd op de website van de Inspectie: De uitkomsten van alle zelfevaluaties en de bevindingen van de Inspectie van het Onderwijs naar aanleiding van de locatiebezoeken worden samengevat in een gemeentelijk rapport. Dit geeft een totaalbeeld weer van VVE in de gemeente Dronten. Dit rapport wordt, als het definitief is vastgesteld, samen met de locatierapporten, gepubliceerd op de website van de Inspectie: Werkwijze onderzoek is een van de vroegscholen die bezocht is door de Inspectie van het Onderwijs. Daarbij hebben de volgende activiteiten plaatsgevonden: groepsbezoeken; gesprekken met de leerkracht van groep 1-2; gesprekken met ouders; gesprekken met locatieleiding, coördinatie en directie. Dit rapport geeft de bevindingen van de Inspectie over de kwaliteit van VVE op deze locatie weer. Inhoud rapport In dit rapport worden de volgende onderwerpen besproken: de voorwaarden van VVE; de ouders; de kwaliteit van de educatie: het VVE-programma, zoals dat wordt aangeboden; het pedagogisch klimaat; het educatief handelen; de ontwikkeling, zorg en begeleiding; de kwaliteitszorg; de doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschool; de resultaten van VVE Elk van de VVE-kwaliteitsaspecten is uiteengelegd in indicatoren. Als een indicator beoordeeld wordt, gebeurt dat doorgaans met de volgende oordelen: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig Deze kwalificatie geeft aan dat er écht iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn wenselijk Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt.. Voldoende 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat andere voor- en/of vroegscholen hiervan kunnen leren. Dit rapport is gebaseerd op het VVE-toezichtkader (zie de internetsite van de onderwijsinspectie). VVE-rapport 1125 Onderzoeksdatum: Pagina 2 van 6

3 Opbouw van het rapport Hoofdstuk 2 beschrijft het totaalbeeld van het onderzoek. De beoordeelde onderwerpen (indicatoren) staan in hoofdstuk, met eerst de oordelen en daarna een toelichting als dat nodig is. Daarbij kunnen de overeenkomsten en verschillen tussen de zelfevaluatie van de locatie en de bevindingen van de Inspectie eveneens worden geduid. Groepsinformatie kleutergroepen: Aantal kleuters in groep a: 10, waarvan 10 doelgroepkleuters 2. HET TOTAALBEELD is een basisschool met een stabiele leerlingenpopulatie van ongeveer 80 leerlingen, van wie een groot deel een leerlinggewicht heeft. De school heeft taalbeleid al jaren hoog op de agenda. De school is zich bewust van het belang van VVE, maar de samenwerking met de naastgelegen peuterspeelzaal is beperkt. Deze samenwerking was in het verleden beter, maar door het korten op gemeentelijke subsidies en door praktische problemen is deze op een laag pitje komen te staan. Op de school zelf is veel aandacht voor taal. Het aangeboden programma voldoet in dit opzicht, het volgen van de leerlingen gebeurt uitgebreid en in het educatief handelen wordt veel gerichte aandacht besteed aan taal. Verbeterpunten voor de school betreffen met name het doelgericht plannen en het inspelen op verschillen tussen de leerlingen. Daarnaast dient de individuele begeleiding bij stagnatie van de leerontwikkeling weer een plek te krijgen. Deze vindt sinds het gaan werken met groepsplannen niet meer planmatig plaats. VVE-rapport 1125 Onderzoeksdatum: Pagina van 6

4 . DE OORDELEN MET EEN TOELICHTING ALS DAT NODIG IS Naam gemeente Dronten A CONDITIES A0.0 Samenwerking met voor-/vroegschool Ja A1 Een integraal VVE-programma A1.1 Naam van programma Piramide A Leidster - kind ratio ("dubbele bezetting") A5 Kwaliteit leidsters/leerkrachten A5.4 Alle leidsters zijn toereikend geschoold (voor het VVE-programma) 2 De condities voor VVE zijn overwegend gunstig: de school gebruikt een integraal VVE-programma en er is sprake van kleine groepen. De leidsters volgen op gemeentelijk niveau de cursus VVErsterk en richten zich op de verdere implementatie van het programma, waarbij de inhoud van de cursus betrokken wordt. Omdat dit traject nog in volle gang is, geldt dit als verbeterpunt (A5.4). B OUDERS B1 Gericht ouderbeleid 2 B2 Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd B Intake B4 Stimuleren om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen B5 Participatie in VVE-activiteiten in de voor/vroegschool B6 Informeren over de ontwikkeling van hun kind B7 Rekening houden met de thuistaal - Het ouderbeleid is op de Uiterton nog niet beschreven in een document (B1). In de praktijk vinden al wel de nodige onderdelen van het beleid plaats: ouders worden vooraf adequaat geïnformeerd, er vindt een intake plaats aan de hand van een gestructureerd formulier, ouders worden gestimuleerd om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen en op de school vinden activiteiten plaats om de ouders te laten participeren. Dit betreft informatieavonden, bijeenkomsten met de GGD en meedraaien in de groep en hierbij speelt de intermediair een belangrijke rol (zowel bij de activiteiten op school als bij de activiteiten om thuis uit te voeren). Bovendien worden ouders structureel op de hoogte gehouden, zowel informeel bij het brengen en halen van de kinderen als formeel tijdens tienminutengesprekken (viermaal per jaar). C KWALITEIT VAN DE UITVOERING VAN VVE C1 Kwaliteit van de educatie: het aangeboden programma C1.1 Een integraal VVE-programma C1.2 Werken met een doelgerichte planning C1. Het aanbod gericht op de taalontwikkeling is voldoende dekkend C1.4 Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd 2 C2 Kwaliteit van de educatie: het pedagogisch klimaat C2.1 Het pedagogisch handelen van de leidsters/leerkrachten is respectvol C2.2 De leidsters/leerkrachten hanteren duidelijke pedagogische gedragsgrenzen C2. De leidsters/leerkrachten stimuleren de sociale vaardigheden en de persoonlijke competenties van de kinderen C2.4 De leidsters/leerkrachten tonen respect voor de autonomie van het kind C2.5 De inrichting van de ruimte is aantrekkelijk, uitdagend en spel- en taaluitlokkend C Kwaliteit van de educatie: het educatief handelen C.1 Het educatief handelen van beide leidsters/leerkrachten is goed op elkaar VVE-rapport 1125 Onderzoeksdatum: Pagina 4 van 6

5 afgestemd C.2 Er worden de hele 'dag' effectieve en gerichte activiteiten voor de taalontwikkeling uitgevoerd C. De leidsters/leerkrachten bevorderen de interactie met en tussen kinderen C.4 De leidsters/leerkrachten stimuleren actieve betrokkenheid van de kinderen en verrijken het spelen en werken C.5 De leidsters/leerkrachten bevorderen de ontwikkeling van aanpakgedrag (strategieën) bij de kinderen C.6 Het gedrag van de leidsters/leerkrachten met de kinderen is responsief C.7 De leidsters/leerkrachten stemmen de activiteiten af op verschillen in de 2 ontwikkeling van de individuele kinderen De school werkt met een integraal programma, dat ook een doelgerichte planning bevat. Het aanbod gericht op de taalontwikkeling is voldoende dekkend. Een verbeterpunt is de differentiatie van het aanbod ten aanzien van de verschillen in leeftijd en ontwikkeling (C1.4). Deze uitwerking heeft nog niet plaatsgevonden. Het pedagogisch klimaat kent geen verbeterpunten: er wordt respectvol met elkaar omgegaan en er worden duidelijke pedagogische gedragsgrenzen gehanteerd. De sociale vaardigheden en persoonlijke competenties van de kinderen worden gestimuleerd en de leraren tonen respect voor de autonomie van de kinderen. De inrichting van de ruimte voldoet ook: er is een lees- en een rekenhoek, er zijn een letter- en cijferkaart aanwezig en er wordt gebruik gemaakt van echte, stimulerende materialen, passend bij het thema. Bovendien wordt via labels de taalvaardigheid gestimuleerd en zijn dagritmekaarten aanwezig. Ook het educatief handelen is grotendeels op orde. Het handelen van de leidsters is op elkaar afgestemd en responsief. Uit de observatie bleek dat er consequente aandacht is voor de taalontwikkeling door gerichte activiteiten en dat interactie tussen de kinderen bevorderd wordt. Leerlingen worden gestimuleerd om actief deel te nemen aan de activiteiten en de leraar bevordert de ontwikkeling van aanpakgedrag. Als verbeterpunt geldt de afstemming van activiteiten op de verschillen tussen de kinderen in leertijd en ontwikkeling (C.7). Dit gebeurt nog niet planmatig. D ONTWIKKELING, BEGELEIDING EN ZORG D1 Ontwikkeling, begeleiding en zorg binnen de groep D1.1 Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen D1.2 De begeleiding is planmatig voor: de hele groep, de kleine (tutor)groep en 2 het individuele kind D1. De evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg 2 D1.4 Specifieke aandacht bij de begeleiding en zorg voor de taalontwikkeling D2 Ontwikkeling, begeleiding en zorg in de bredere zorgketen D2.1 Leidsters/leerkrachten hebben een overzicht van de kinderen die zorg nodig hebben die de voor- resp. vroegschool niet kan leveren, en van de aard van die zorg D2.2 Leidsters/leerkrachten melden kinderen aan voor externe zorg wanneer de voor- resp. vroegschool de gewenste zorg niet kan leveren D2. De leidsters/leerkrachten blijven de ontwikkeling van kinderen met extra zorg bijhouden De ontwikkeling van alle leerlingen wordt gevolgd op alle betreffende domeinen. Met genormeerde toetsen wordt specifiek gekeken naar de prestaties en ontwikkeling van taal, rekenen en de woordenschat. Voor de begeleiding van de hele groep en subgroepen zijn groepsplannen opgesteld voor periodes van tien weken en is een dag- en weekplanning ingevuld. Deze zijn echter te globaal om te spreken van een planmatige begeleiding. De doelen zijn niet benoemd en de activiteiten bevatten geen onderscheid tussen de subgroepen. Voor de individuele leerlingen bij wie de leerontwikkeling stagneert, zijn geen plannen meer aanwezig sinds de school is gestart met groepsplannen. Hierdoor krijgen deze leerlingen niet de gerichte aandacht die het leerproces weer op gang brengt. De planmatige begeleiding (D1.2) is een verbeterpunt. Ook de evaluatie van de begeleiding op individueel en subgroepniveau ontbreekt en geldt als verbeterpunt (D1.). VVE-rapport 1125 Onderzoeksdatum: Pagina 5 van 6

6 Voor de zorg en begeleiding die de school zelf niet kan bieden geldt dat de school een overzicht heeft van de leerlingen die dit betreft, de leerlingen aanmeldt en de ontwikkeling van de betreffende leerling volgt. Het zorgteam speelt hierbij een belangrijke rol. E KWALITEITSZORG BINNEN DE VOOR- C.Q. VROEGSCHOOL E1 Er is VVE-coördinatie in de voor- c.q. vroegschool E2 De voor- c.q. vroegschool evalueert de kwaliteit van VVE regelmatig E De voor- c.q. vroegschool evalueert de VVE-resultaten van alle kinderen E4 De voor- c.q. vroegschool werkt planmatig aan VVE-verbetermaatregelen E5 De voor- c.q. vroegschool borgt de kwaliteit van haar VVE-educatie E6 In de kwaliteitszorg van de basisschool wordt ook specifiek naar VVE gekeken VVE is een wezenlijk onderdeel van de kwaliteitszorg op de Uiterton. In een aantal gevallen betreft dit VVE als specifiek onderwerp zoals in de planning van verbeteractiviteiten soms is VVE een onderdeel van het meeromvattende taalbeleid. F DOORGAANDE LIJN F1 Er is VVE-coördinatie tussen de voor- en vroegschool F De voor- en vroegschool zorgen voor een warme overdracht F4 Het aanbod van de voor- en de vroegschool zijn op elkaar afgestemd F5 Het pedagogisch klimaat en het educatief handelen van de voor- en 2 vroegschool is op elkaar afgestemd F6 De manier om met ouders om te gaan op de voor- en de vroegschool is op 2 elkaar afgestemd F7 De interne begeleiding en zorg op de voor- en vroegschool zijn op elkaar 2 afgestemd Er is contact tussen de voor- en de vroegschool, wat met name gericht is op de warme overdracht en de afstemming van de thema s van het VVE-programma. In het verleden is de samenwerking intensief gestart, maar door praktische problemen is dit contact beperkt. Het pedagogisch klimaat en educatief handelen, de omgang met de ouders en de zorg en begeleiding zijn niet op elkaar afgestemd (F5, F6 en F7). Hierbij speelt ook een rol dat een groot deel van de doelgroepkinderen van de peuterspeelzaal naar andere basisscholen doorstroomt. G OPBRENGSTEN VAN VVE G1 De resultaten worden gemeten conform de gemeentelijk afspraken - G2 De resultaten zijn van voldoende niveau - G Verlengde kleuterperiode Op gemeentelijk niveau is men bezig met het maken van afspraken over te behalen opbrengsten voor VVE. De inspectie kan de resultaten hierdoor nog niet beoordelen. Het aantal leerlingen bij wie sprake is van een verlengde kleuterperiode is beperkt op de Uiterton. 4. VERVOLGAFSPRAKEN Het bezoek heeft geen aanleiding gegeven voor het maken van vervolgafspraken. VVE-rapport 1125 Onderzoeksdatum: Pagina 6 van 6