Alternatieve groeibeheersing Primula

Transcriptie

1 Alternatieve groeibeheersing Primula M.G. Warmenhoven Praktijkonerzoek Plant & Omgeving B.V. Sector Glastuinbouw ecember 23 PPO 575

2 23 Wageningen, Praktijkonerzoek Plant & Omgeving B.V. Alle rechten voorbehouen. Niets uit eze uitgave mag woren verveelvouig, opgeslagen in een geautomatiseer gegevensbestan, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, oor fotokopieën, opnamen of enige anere manier zoner voorafgaane schriftelijke toestemming van Praktijkonerzoek Plant & Omgeving. Praktijkonerzoek Plant & Omgeving B.V. is niet aansprakelijk voor eventuele schaelijke gevolgen ie kunnen ontstaan bij gebruik van gegevens uit eze uitgave. PPO Publicatienr. 575; 26, Dit onerzoek is gefinancier oor: Projectnummer: Praktijkonerzoek Plant & Omgeving B.V. Sector glastuinbouw Ares : Linnaeuslaan 2a : 1431 JV Aalsmeer Tel. : Fax : infoglastuinbouw.ppo@wur.nl Internet : 2

3 Inhousopgave pagina Samenvatting INLEIDING MATERIAAL EN METHODEN RESULTATEN Groei Blaoppervlak Aantal bloemen Effect Compalox en klei op voeingstoestan potgron Beooreling plantkwaliteit DISCUSSIE CONCLUSIES LITERATUUR

4 Samenvatting Binnen een perioe van twee weken zijn e primula cultivars Supra Yellow en Tempra White Org Eye opgepot in zes verschillene potgronmengsels. In e gronmengsels waren 2 kleigehalten ( of 15 % Limburgse klei) gecombineer met 2 concentraties Compalox (, 1 of 2%). Aan e gronmengsels was geen voorraa bemesting toegevoeg. Voeing wer meegegeven met e gietbeurten. Er weren twee voeingsoplossingen gebruikt in e proef, met of zoner fosfaat. De behanelingen zijn in uplo neergeleg. De eerste effecten van e behanelingen op e groei van primula weren al na enkele weken zichtbaar. Met behulp van gemeten plantiameter is het geprojecteer blaoppervlak bereken om het verschil in groei vast te leggen geurene e teelt. Uit eze gegevens komt naar voren at naast e remmene werking van klei (1 15%), onafhankelijk van e aanwezighei van fosfaat in e voeingsoplossing. Daarnaast geeft Compalox in concentraties van 1 en 2% ook nog een 3 4 % groeiremming wanneer e voeingsoplossing geen fosfaat bevat. Het waargenomen aantal open bloemen en het totaal aantal bloemen per plant laat zien, at klei vooral effect heeft op e ontwikkeling van e plant (planten later veilingrijp) terwijl Compalox e groei remt (planten compacter). Het toevoegen van Compalox aan het substraat verhoogt e ph. Tien weken na het oppotten toonen analyses van het substraat aan, at oor het meegeven van een EC van 1.7 ms in het gietwater e EC in e pot te hoog opliep. De EC van het giet water is aarom verlaag naar 1. ms waaroor e EC in e pot niet verer is opgelopen. Bij een hoge concentratie Compalox aalen e concentratie van nitraat en fosfaat in e pot, mogelijk oor sterke groei. Bij e beooreling in veil staium 2 kwamen e behanelingen zoner fosfaat in e voeingsoplossing en met 1% Compalox in het substraat als beste uit e bus. De compacthei, blakleur, bloemkleur en e algemene inruk weren voloene tot goe beooreel. Compalox kan als alternatief ienen van chemische mielen om e groei te remmen. Wel zal het gebruik van Compalox nog moeten woren geoptimaliseer, onermeer e EC van e voeingsoplossing wanneer Compalox gebruikt wort in combinatie met klei. De resultaten laten ook zien at het goe mogelijk is om zoner klei in het substraat compacte planten te telen wanneer Compalox wort toegevoeg aan het substraat. 4

5 1 Inleiing Bij Primula woren oor e hanel hoge eisen gestel aan compacthei, blastan en blakleur. Om hieraan te voloen woren nu soms niet voor it oel toegelaten mielen gebruikt, omat e nog toegestane mielen Alar, CCC en Bonzi niet het gewenste resultaat opleveren. In een praktijkproef van DLV Facet zijn o.a. Alar, CCC en Bonzi onerzocht, waarbij Alar-CCC bloeivertraging gaven en Bonzi in e einfase niet geheel effectief meer was. Als aanbeveling wort aangegeven naer onerzoek te oen naar toepassing van genoeme mielen in verschillene teeltfases. Complicatie op it moment is at e huiige toelatingen van eze mielen tijelijk zijn (Alar, CCC tot 31 ecember 22, Bonzi tot 1 november 23) en mogelijk nog wel verleng woren. Voor e korte termijn zou it nog een oplossing zijn, maar het is zinvol om op zoek te gaan naar echte alternatieven voor e iets langere termijn. Vorig jaar heeft in Horst een proef gelopen waarin o.a. kleigehalte, hoge EC, laag fosfaat en cultivareffect zijn uitgetest in een teelt van oktober tot januari (Bartels Schouten en van er Hulst 22). Daaruit bleek o.a. at oor fosfaatgift en kleigehalte e groei- en ontwikkeling beïnvloe weren, vergelijkbaar met Pelargonium en Petunia, en waaroor alternatieve sturingsmogelijkheen ontstaan. Echter, fosfaat met het gietwater meegeven levert veel variatie op en is aarom miner betrouwbaar. In Duits onerzoek uit e jaren negentig kwam het kleigehalte in het substraat naar voren als miel om e plantvorm bij Primula, Pelargonium en Petunia compact te houen. Onerzoek in Denemarken heeft recent een slow-release fosfaatmeststof (Compalox) opgelever ie met het substraat gemeng kan woren (Petersen, Hansen & Sørensen, 22; Jagers op Akkerhuis en Hansen, 22). Compalox is een aluminiumoxie complex at een sterke affiniteit heeft om fosfaat te binen en vrij te geven. Daarnaast kan Compalox ook anere mineralen en organische zuren binen en vrijgeven. Het fosfaat wort geurene e teelt langzaam vrijgegeven. In het gietwater hoeft an geen fosfaat meegegeven te woren. Verhoog kleigehalte en fosfaat beperking via oseren met Compalox zou us een alternatieve sturingsmogelijkhei kunnen zijn voor Primula. Doel van het onerzoek is vast te stellen of er mogelijkheen zijn om met substraatsamenstelling en fosfaatgift e groei en ontwikkeling van Primula te kunnen sturen. 5

6 2 Materiaal en methoen Op 27 augustus zijn Primula acaulis cv Supra Yellow Eye en cv Primula mix (Ball Hollan, Rijsenhout, Neerlan) opgepot in zes verschillene potgronmengsel (tabel 1). Tabel 1 - Gebruikte gronmengsels Compalox Limburgse klei % 1% 2% % / /1 /2 15 % 15/ 15/1 15/2 Dertien agen later, op 9 september is van ezelfe firma Primula acaulis cv Tempra White Org Eye opgepot. Na het oppotten zijn planten afhankelijk van e behanelingen bovenlangs aangegoten met een voeingsoplossing ie al an niet fosfaat bevatte. Omat Limburgse klei het meest in e praktijk gebruikt wort is hiervoor gekozen (het afslibbare geeelte van 15% Limburgse klei komt ongeveer overeen met 3% Zweese klei). Aan e mengsels was geen voorraabemesting toegevoeg, wel waren e mengsels bekalkt. De afwezighei van fosfaat in e voeingsoplossing is gecompenseer oor extra nitraat te geven (tabel 2). De behanelingen zijn in uplo neergeleg. In totaal zijn er us 48 behanelingen: 6 potgronmengsel * 2 fosfaatvoeingen, 2 rassen en e herhaling. Tabel 2 - Samenstelling voeingsoplossingen (macro elementen in mmol/l, micro in μmol/l) Element Recept Element Recept macro + fosfaat - fosfaat micro - en + NO Fe 15 P 1.9 B 1 K Mn 5 Ca Zn 3 Mg Cu.5 S Mo.5 ph 5.6 EC 1.7 De kastemperatuur was ingestel op 5/5 C (ag/nacht). Deze temperatuur is alleen in e langere vorstperioen e gehaal. In e eerste twee weken liep het energiescherm icht wanneer e instraling boven e 5 W/m 2 kwam. De ramen stonen ag/nacht 1% open, bij regen of hare win respectievelijk 1 en 2%, icht als e temperatuur oner e 5 C kwam. Afhankelijk van e behoefte is er bovenlangs watergegeven; kwam neer op maximaal twee giften per week. Tijens e teelt is één maal per maan e groei gemeten oor zowel e breeste als e smalste plantiameter te meten. Daarnaast zijn tussentijs gronmonsters genomen voor analyse op minerale samenstelling. Aan het eine van e teelt zijn gemeten of uitgevoer: De plantiameter en aantal open bloemen en het totaal aantal bloemen. Uit eze plantiameter is het geprojecteer blaoppervlak bereken Een visuele beooreling oor telerspanel Fotoopname, tijens en aan het eine van e teelt. De resultaten zijn statistisch verwerkt met ANOVA. De visuele beooreling van e planten von plaats op e open miag van 21 januari oor telers van eenjarige zomerbloeiers. De behanelingen stonen volleig geloot op tafels. Men kon e volgene waareringen geven: - - slecht, - onvoloene, voloene, + goe en ++ zeer goe. De partijen van 6 planten zijn beooreel oor 21 telers. Hiervan haen 17 telers het formulier volleig ingevul. Voor e proef met Compalox was voor alle behanelingen veilstaium 2 (3 tot 8 openbloemen) neergezet. Door verschil in ontwikkelingsstaium konen voor e behanelingen P gecombineer met % Compalox geen 6 planten woren gevonen om te beoorelen. In at geval zijn zoveel planten neergezet als mogelijk was. 6

7 3 Resultaten 3.1 Groei Blaoppervlak De groei tijens e teelt is weergegeven aan e han van het berekene blaoppervlak (plantiameter bree * plantiameter smal) in figuur 1 t/m 4 ( en e tabellen 3.1 en 3.2). Daaruit blijkt at zowel klei als Compalox e groei remmen. Naast e remmene werking van klei van 1 15%, onafhankelijk van e aanwezighei van fosfaat in e voeingsoplossing (figuren 1,3 t.o.v. respectievelijk 2,4), geven ook e Compalox behanelingen van 1 en 2% (stippellijnen in figuren 1 t/m 4) een groeiremming van 3 4 % wanneer e voeingsoplossing geen fosfaat bevat. 'Supra Yellow' 'Supra Yellow' 6 Fig. 1 - klei 6 Fig. 2 + klei 5 5 bereken blaoppervlakte (cm 2 ) P +P -P 1 +P 1 -P 2 +P 2 bereken blaoppervlakte (cm 2 ) P +P -P 1 +P 1 -P 2 +P tij (agen na oppotten) 'Tempra White Org Eye' tij (agen na oppotten) 'Tempra White Org Eye' 6 Fig. 3 - klei 6 Fig. 4 + klei 5 5 bereken blaoppervlakte (cm 2 ) P +P -P 1 +P 1 -P 2 +P 2 bereken blaoppervlakte (cm 2 ) P +P -P 1 +P 1 -P 2 +P tij (agen na oppotten) tij (agen na oppotten) Figuren 1 t/m 4 - Bereken blaoppervlak in e tij bij Supra (fig. 1 en 2) en Tempra (fig, 3 en 4). Stippellijnen zijn e behanelingen zoner fosfaat in e voeingsoplossing. Gelijk gekleure lijnen geven zelfe Compalox behaneling aan. 7

8 Tabel Berekene blaoppervlak geurene e teelt bij Primula acaulis Supra Yellow in e tij Verschillene letters geven significante verschillen aan (p <,5). 3 oktober 22 % klei 15% klei Compalox geen P wel P geen P wel P % 8.5 bc 95.9 c 41.1 a 72.2 b 1% 71.9 b 13.2 e 59.1 ab 58.5 ab 2% 92.7 c 115. e 55.7 ab 63.4 b 7 november 22 % b 39.8 fg 69.5 a e 1% bc ef b 28.7 c 2% g b 27.4 c 5 ecember 22 % 2. b 48. f 16. a 44.5 f 1% c 44.3 f bc e 2% 333. e f c januari 23 % 23.4 b g 98.7 a fg 1% c f c 44. e 2% fg c januari 23 % b f 84.1 a g 1% 31.5 c fg c ef 2% f c e Tabel Berekene blaoppervlak geurene e teelt bij Primula acaulis Tempra White Org Eye in e tij Verschillene letters geven significante verschillen aan (p <,5). 11 oktober 22 % klei 15% klei Compalox geen P wel P geen P wel P % 64. ab 88.5 c 41.6 a 63.4 ab 1% 8.1 bc ab 64.4 b 2% 72.9 b 89.3 c 51.8 ab 69.6 b 7 november 22 % 96.6 b e 54.4 a % e 92.2 b % e c ecember 22 % b f 88.3 a % c f b % c f c januari 23 % b h 85.8 a f 1% 289. c h b 38.2 ef 2% h c e 28 januari 23 % 17. b 539. g 83.4 a 463. f 1% g 21. c 442. f 2% g e 8

9 Wanneer wel fosfaat in e in e voeing aanwezig is wort e werking van Compalox verzwakt of zelfs genivelleer. Aan het eine van e teelt kan it an (tabel 3.1 en 3.2) ook omslaan in een negatief effect op e groei. De behanelingen zoner fosfaat zullen ook in e tij significant kleiner blijven getuige het afvlakken van e curve. Dit wort ook nog bevestig als het berekene blaoppervlak wort uitgezet tegen het aantal open bloemen per plant (gegevens niet weergegeven). Er wort an geen verban gevonen tussen aantal open bloemen en het bereken blaoppervlak. Bij e plus klei behaneling bij Supra Yellow en zoner klei bij Tempra White Org Eye zijn er alleen significant verschillen tussen % en 1 of 2% Compalox als er geen fosfaat in e voeing aanwezig is (tabel 3.1 en 3.2). Daarnaast valt op at bij Supra Yellow in e behaneling met klei en fosfaat een Compalox-effect wort gevonen (figuur 2), naarmate e concentratie aan Compalox toeneemt stijgt het blaoppervlak Aantal bloemen Voor het aantal open bloemen per plant (figuur 5 en 7, tabel 3.3) wort een interactie tussen klei en Compalox gevonen. De behanelingen met fosfaat haen altij meer bloemen an e behanelingen zoner fosfaat. Een hoog percentage Compalox heeft een negatief effect op het aantal open bloemen in e behanelingen + klei en + fosfaat. Als er geen fosfaat wort meegegeven met e voeing heeft Compalox een positief effect op het aantal open bloemen, onafhankelijk van e aanwezighei van klei in het substraat. Zowel bij Supra als bij Tempra zijn er meer open bloemen bij e - klei behanelingen an in e + klei behaneling. Er ontstaat us oor klei ook een remming op e ontwikkeling van e plant. De behaneling + fosfaat geeft bij e - klei behanelingen meer bloemknoppen in beie rassen. Daarnaast heeft e aanwezighei van klei ook een negatief effect op het aantal open bloemen. De verschillen in totaal aantal bloemen per plant (figuur 6 en 8, tabel 3.4) tussen substraten met of zoner klei zijn veel kleiner. Weer een aanwijzing at klei e ontwikkeling in groei remt want het aantal aangelege bloemen is wel ongeveer gelijk tussen en + klei. Tabel Aantal open bloemen aan het eine van e teelt bij Supra en Tempra Verschillene letters geven significante verschillen aan (p <,5). Compalox 15% klei % klei Supra geen P wel P geen P wel P %.3 a ab % 1.8 ab 2.88 c 2.43 cb 4.5 c 2% 1.5 ab 2.3 bc Tempra %. a 4.45 c.35 a %.8 ab 4.1 c 3.38 c 6.5 2% 1.95 b 3.2 bc 3.6 c 6.28 Tabel Totaal aantal bloemen aan het eine van e teelt bij Supra en Tempra Verschillene letters geven significante verschillen aan (p <,5). Compalox 15% klei % klei Supra geen P wel P geen P wel P % 6.82 a 36.2 e b f 1% c e c ef 2% c f Tempra % 9.35 a ef ab 57.1 g 1% b f c g 2% 27.3 c 43.7 e g 9

10 'Supra Yellow' 'Supra Yellow' gemiel aantal open bloemen per plant Fig. 5 c c bc bc ab ab ab a + klei - klei -P +P -P 1 +P 1 -P 2 +P 2 totaal aantal bloemen per plant Fig. 6 f e e ef c c c b a + klei - klei f -P +P -P 1 +P 1 -P 2 +P 2 'Tempra' 'Tempra' gemiel aantal open bloemen per plant Fig. 7 c c ab a +klei b bc a c - klei c -P +P -P 1 +P 1 -P 2 +P 2 totaal aantal bloemen per plant Fig. 8 g g f ef e c c b ab a + klei - klei g -P +P -P 1 +P 1 -P 2 +P 2 Figuren 5 t/m 8 - Aantal open bloemen per plant (fig. 5, 7) en het totaal aantal bloemen per plant (Fig. 6, 8) bij Supra en Tempra. Geruite balken zijn e behanelingen zoner fosfaat in e voeingsoplossing. Verschillene letters geven significante verschillen aan. Gelijk gekleure lijnen geven zelfe Compalox behaneling aan. 1

11 Supra Yellow Voeing zoner fosfaat Voeing met fosfaat % Compalox 1% Compalox 2% Compalox De linker bak in elke foto is stees substraat + klei en e rechter bak is stees e klei behaneling. 11

12 'Supra' + klei 'Supra' - klei Fig Fig. 1 Aantal planten per klasse Aantal planten per klasse klasse open bloemen per plant klasse open bloemen per plant %C-p %C+p 1%C-p 1%C+p 2%C-p 2%C+p %C-p %C+p 1%C-p 1%C+p 2%C-p 2%C+p 'Tempra' + klei 'Tempra' - klei Fig Fig. 12 Aantal planten per klasse Aantal planten per klasse klasse open bloemen per plant klasse open bloemen per plant %C-p %C+p 1%C-p 1%C+p 2%C-p 2%C+p %C-p %C+p 1%C-p 1%C+p 2%C-p 2%C+p Figuren 9 t/m 12 - Frequentie vereling plantklassen op basis van aantal open bloemen per plant op waarnemingsatum 24 (Supra) en 28 januari (Tempra). Ter wille van e uielijkhei weergegeven als lijn i.p.v. histogram. 4: alle planten van eze behaneling vielen in klasse -1. Gelijk gekleure lijnen geven zelfe Compalox behaneling aan. Stippellijnen zijn e behanelingen met fosfaat in e voeingsoplossing. Het verschil in ontwikkelingssnelhei wort ook uielijk wanneer, uit een oor loting geselecteere groep planten, een vereling in klassen, op basis van aantal open bloemen per plant, wort gemaakt (figuren 9 t/m/12) en foto pagina s gelijktijig genomen met e einwaarneming. De frequentie van het aantal planten per klasse laat bij behaneling zoner klei in het substraat en mei P in voeing, een verschuiving zien naar een hogere bloeiklasse (meer bloemen open). Beie rassen hebben circa 4 open bloemen meer per plant, onafhankelijk van e Compalox concentratie in e behaneling klei en - P. Als er wel fosfaat wort gegeven is het effect kleiner. Alleen bij e behaneling Tempra met + klei fosfaat heeft Compalox ook een effect op e ontwikkelingssnelhei, 1% Compalox blijft achter op 2%. In e behanelingen + fosfaat heeft Compalox ook nog een remmene werking op e ontwikkelingssnelhei van e bloemen. De behanelingen zoner Compalox hebben bij e + klei behanelingen en e klei behaneling bij Tempra geen open bloemen op het moment van e beooreling. 12

13 Tempra White Org Eye Voeing zoner fosfaat Voeing met fosfaat % Compalox 1% Compalox 2% Compalox De linker bak in elke foto is stees substraat + klei en e rechter bak is stees e klei behaneling. 13

14 3.2 Effect Compalox en klei op voeingstoestan potgron Aan het begin, 1 weken na het oppotten en aan het eine van e teelt zijn e verschillene potgronmengsels geanalyseer op minerale samenstelling. Naar aanleiing van e analyses van e monsters ie1 weken na het oppotten zijn genomen is besloten om, gezien e relatief hoge EC s bij het ras Tempra White Org Eye bij e behaneling + klei P en in miner mate e zelfe behaneling ook bij het ras Supra Yellow, e EC van e voeingsoplossing te verlagen naar 1. ms (it wer bereikt oor alleen e concentratie van e hoofelementen te verlagen). Vanaf e start hebben e gronmengsels zoner klei een hogere ph an e gronen met klei. Daarnaast geeft een hoger % Compalox ook een hogere ph. In e loop van e tij aalt e ph (bijlage 1 tabellen 1 t/m 5). In tabel 3.5 en 3.6 zijn per ras ie elementen opgenomen waarop effecten van Compalox of klei naar voren kwamen aan het eine van e teelt. De EC is in e klei behanelingen zoner fosfaat, na e verlaging niet verer opgelopen. Feit blijft at e EC hoog is in eze behaneling waaroor er hoge concentraties woren gevonen voor kalium, calcium, magnesium en nitraat. Aan het eine van e teelt wort bij e +P behaneling lage fosfaat concentraties terug gevonen in het substraat. Met een toenemene Compalox concentratie neemt ook e K concentratie toe in het substraat terwijl tegelijkertij e concentraties aan NO 3, Ca en Mg alen in het substraat. Verer neemt ook e concentratie van Mn af in het substraat zoner klei. Daarnaast nemen e concentraties van Mn en S toe bij e behanelingen met klei. In figuur 13 woren hoge correlaties getoon tussen bereken blaoppervlak en e concentraties aan totaal opgeloste zouten (EC), NO 3 -, Mg en P in het substraat. Grotere planten lijken meer NO 3 - en Mg te hebben opgenomen. Bij e behaneling plus fosfaat wort ook nog een Compalox effect waargenomen op e concentratie van fosfaat, met een stijgene concentratie Compalox neemt e aantoonbare concentratie af. Tabel ph en EC (ms/cm bij 25ºC) en e concentraties aan P, K, Ca, Mg (mmol/l) en Mn (μmol/l ) in e potgron aan het eine van e teelt bij Supra Yellow op 24 januari 23 in een 1:1.5 volume extract. Klei % 15% Compalox % 1% 2% % 1% 2% ph P P EC P P P P P K P P Ca P P Mg P P NO 3 P P Mn P P

15 Tabel ph en EC (ms/cm bij 25ºC) en e concentraties aan P, K, Ca, Mg (mmol/l) en Mn (μmol/l ) in e potgron aan het eine van e teelt bij Tempra White Org Eye op 28 januari 23 in een 1:1.5 volume extract. Klei % 15% Compalox % 1% 2% % 1% 2% ph P P EC P P P P P K P P Ca P P Mg P P NO 3 P P Mn P P R 2 =.97.3 Ec ms/cm, NO 3 en Mg in mmol/l R 2 =.65 R 2 = P mmol/l Ec NO 3 Mg P R 2 = bereken blaoppervlak cm 2 Figuur 13 - Bereken blaoppervlak uitgezet tegen EC, NO 3 -, Mg en P 15

16 3.3 Beooreling plantkwaliteit In tabel 3.7 en 3.8 staan e waareringen voor compacthei, blakleur, bloemkleur en e algemene inruk voor e Compalox proef. Voor alle behanelingen gelt at e bla en bloemkleur voloene tot goe wer gewaareer. De compacthei in e behaneling + fosfaat wer, volgens verwachting overwegen als onvoloene gewaareer, e planten waren te groot. Enkele telers vonen bij het ras Supra Yellow e bloemen ook te groot. De compacthei heeft e grootste invloe op e beooreling als het gaat om e algemene inruk van e plant. De behanelingen zoner fosfaat in e voeingsoplossing weren voloene tot goe beooreel, waarbij e behaneling met 1% Compalox als beste uit e bus kwam. Er was geen verschil in waarering voor e behanelingen met of zoner klei in het substraat. Tabel 3.7- Waarering voor compacthei, blakleur, bloemkleur en algemene inruk bij Primula acaulis Supra Yellow, slecht, voloene en + goe. Supra Klei % 15% Compalox % 1% 2% % 1% 2% - fosfaat compacthei blakleur + bloemkleur Alg. inruk fosfaat compacthei blakleur bloemkleur Alg. inruk Tabel 3.8- Waarering voor compacthei, blakleur, bloemkleur en algemene inruk bij Primula acaulis Tempra White Org Eye, slecht, voloene en + goe. Tempra Klei % 15% Compalox % 1% 2% % 1% 2% - fosfaat compacthei + blakleur + + bloemkleur Alg. inruk + fosfaat compacthei blakleur + + bloemkleur Alg. inruk - 16

17 4 Discussie Zowel met Compalox als oor klei in het substraat wer een significante remming van e groei en ontwikkeling waargenomen. Compalox bleek met name e groei te remmen waaroor e planten 3 4% kleiner bleven mits er geen fosfaat in e voeingsoplossing aanwezig is. Klei aarentegen remt met name e ontwikkeling waaroor e planten later veilingrijp zijn, it is onafhankelijk van e aanwezighei van fosfaat in e voeingsoplossing. Van alle behanelingen is e behaneling met 1% Compalox, met of zoner klei maar zoner fosfaat in e voeingsoplossing het best beooreel in veilingstaium 2. Dit geeft aan at er uielijk potentie is voor het gebruik van Compalox als miel om e groei te reguleren, zoner at verer chemische groeiremming hoeft woren toegepast. Wel is het noozakelijk at het gebruik van Compalox nog geoptimaliseer moet woren. Het verschil in EC tussen e fosfaat trappen bij beie rassen wort voornamelijk verklaar uit e grotere groeisnelhei van e + fosfaat behanelingen, waaroor meer mineralen woren opgenomen. Wanneer Compalox en klei samen in het substraat aanwezig zijn zal e EC van e voeingsoplossing naar beneen moeten. Naer onerzoek is hier gewenst. In e onerstaane iscussie wort er van uitgegaan at een lagere elementconcentratie in het substraat wort veroorzaakt oor e opname van e plant, gewasanalyse zou it kunnen bevestigen. De opname van Mg en Ca oor e plant is ph afhankelijk (Marschner, 1995). Voor beie elementen gelt at e opname beneen een ph van 5,5 afneemt. De verschillen in opname van Mg en Ca kunnen in eze proef an ook veroorzaakt zijn oor e verschillen in ph. De verschillen in opname van K kan verklaar woren oor e antagonistische werking tussen K en Mg. Ook e opname van Mn is afhankelijk van e ph. Evenals bij Mg en Ca aalt e opname bij een afnemene ph. Dus ook voor Mn gelt at e verschillen in opname bij e behaneling - klei waarschijnlijk een ph effect is. In e + klei behanelingen komt Mn en SO 4 (zie tabellen 1 t/m 5 in bijlage 1) vrij uit e klei vanaar e hogere concentraties in het substraat. De opname van NO 3 - en P zijn veel miner afhankelijk van e ph. De verschillen in opname ie we hier waarnemen bij eze elementen kunnen we us aan Compalox toeschrijven. Bij NO 3 - moet nog woren opgemerkt at e hogere concentraties bij e substraten in e voeingsoplossing zoner fosfaat geeeltelijk wort veroorzaakt oor extra NO 3 - om e afwezighei van P in e voeingsoplossing te compenseren (tabel 1). 17

18 5 Conclusies Met Compalox als enige fosfaat bron in substraat en voeing wer e groei van primula planten gerem. De planten blijven kleiner. Klei in het substraat remt vooral e ontwikkeling van e plant, waaroor e teelt langer uurt en e planten later geveil kunnen woren. 1% Compalox met of zoner klei zoner fosfaat in e voeingsoplossing wer voloene tot goe beooreel in veilingstaium 2. Ook in een substraat zoner klei kan met behulp van Compalox een compacte primula geteel woren. Optimalisering van het gebruik van Compalox als remmiel is noig o.a. e EC van e voeingsoplossing eze zal afhankelijk zijn van e aanwezighei van klei in het substraat. 18

19 6 Literatuur Bartels Schouten, C.A.M. en J.P. van er Hulst, 22. Groeiregulatie bij Primula acaulis. Praktijkonerzoek Plant & Omgeving B.V. Sector Glastuinbouw Rapport nr. GT 126. Jagers op Akkerhuis F. en C. W. Hansen, 22. Fosfaatbuffer biet alternatief voor chemische groeiremmers. Vakbla voor e Bloemisterij 17, pp Marschner H., Mineral nutrition of higher plants. Secon eition, Acaemic Press. Petersen, K.K., C.W. Hansen & H.K. Sørensen, 22. Alternativer til kemisk v kstregulering. Gartner Tiene 118(9),