FYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met SCHOUDERPIJN. Blok 11, door:gerard Koel, najaar 2017.

Transcriptie

1 FYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met SCHOUDERPIJN Blok 11, door:gerard Koel, najaar 2017.

2 Inhoud blok extra : 1. Over de waarde van fysiotherapie bij de behandeling van patienten met SP: SR s van Haik et al en Page et al uit Masterclass Scapula, Manchester, Waarde observatie. 4. FT / MT bij aspecifieke SCH pijn: kinesiopathologisch beeld met een functionele aanpak.

3 1.Systematic reviews: level 1 onderbouwing; Indien geen goede kwaliteit SR voorhanden wordt onderstaande strategie toegepast: 1. Het formuleren van een goede onderzoek vraag (PICO) 2. Het verzamelen / selecteren van de klinische studies (observationeel & liefst: experimenteel) 3. Het graderen / klasseren van die onderbouwing in 4 categorieën: kwaliteit = high moderate low very low. 4. Upgraden of downgraden van de studies 5. Uiteindelijk bepaalt de laagste kwaliteit de overall quality 6. Bespreek in een panel een aantal praktische factoren: balans voor- / nadelen; waarde & voorkeur; kosten. 7. Formuleer de aanbeveling / adviezen: Er is sterk / zwak bewijs voor / tegen de toepassing van deze interventie.

4 Grade up Grade down P I C O Outcome Outcome Outcome Outcome Systematic review Critical Critical Important Not Summary of findings & estimate of effect for each outcome High Moderate Low Very low RCT start high, obs. data start low 1. Risk of bias 2. Inconsistency 3. Indirectness 4. Imprecision 5. Publication bias 1. Large effect 2. Dose response 3. Confounders Guideline development Formulate recommendations: For or against (direction) Strong or weak (strength) By considering: Quality of evidence Balance benefits/harms Values and preferences Revise if necessary by considering: Resource use (cost) We recommend using We suggest using We recommend against using We suggest against using Rate overall quality of evidence across outcomes based on lowest quality of critical outcomes

5 Twee SR s in 2016 over oefentherapie bij RCR-SP Melina Haik et al, BJSM, 2016 Haik MN, Alburquerque-Sendín F, Moreira RFC, Pires ED, Camargo PR. Effectiveness of physical therapy treatment of clearly defined subacromial pain: a systematic review of randomised controlled trials. Br J Sports Med. september 2016;50(18): Exercise vs no therapy /placebo: 5 RCT s: - Ludewig et al (2003) - Lombardi et al (2008) - Brox et al (1999) - Brox et al (1993) - Kachingwe et al (2008) Conclusie: High evidence that ExT realises pain relief; moderate evidence that ExT increases ROM Matthew Page et al, Cochrane, 2016 Page MJ, Green S, McBain B, Surace SJ, Deitch J, Lyttle N, e.a. Manual therapy and exercise for rotator cuff disease. Cochrane Database Syst Rev. 10 juni 2016;(6):CD Exercise vs no therapy /placebo: 4 RCT s: - Ludewig et al (2003) - Lombardi et al (2008) - Brox et al (1993) - Kachingwe et al (2008) Conclusie: Very low evidence in favour of ExT to improve pain and function; clinical relevancy is questionable

6 Twee SR s in 2016 over oefentherapie bij RCR-SP Melina Haik et al, BJSM, 2016 Haik MN, Alburquerque-Sendín F, Moreira RFC, Pires ED, Camargo PR. Effectiveness of physical therapy treatment of clearly defined subacromial pain: a systematic review of randomised controlled trials. Br J Sports Med. september 2016;50(18): Conclusie: High evidence that ExT realises pain relief; moderate evidence that ExT increases ROM Matthew Page et al, Cochrane, 2016 Page MJ, Green S, McBain B, Surace SJ, Deitch J, Lyttle N, e.a. Manual therapy and exercise for rotator cuff disease. Cochrane Database Syst Rev. 10 juni 2016;(6):CD Conclusie: Very low evidence in favour of ExT to improve pain and function; clinical relevancy is questionable Haik et al waarderen eerst af, maar daarna weer omhoog vanwege het sterke klinische effect ( effect size ) Page et al waarderen twee keer af en passen vervolgens de upgrade niet toe omdat ze de sterkte van het effect als matig waarderen

7 Effectiveness of physical therapy treatment of clearly defined subacromial pain: a systematic review of randomised controlled trials, Haik et al. RESULTS: 64 High-quality RCTs were included. Exercise therapy provided high evidence of being as effective as surgery intervention and better than no treatment or placebo treatment to improve pain, function and range of motion in the short, mid and long terms. The combination of mobilisation and exercises provided high evidence to decrease pain and improve function in the short term. There is limited evidence for improvements on the outcomes with the isolated application of manual therapy. High level of evidence was synthesised regarding the lack of beneficial effects of physical resources such as low-level laser, ultrasound and pulsed electromagnetic field (PEMF) on pain, function or range of motion in the treatment of SAPS. There is limited evidence for microwave diathermy and transcutaneous electrical nerve stimulation. There is moderate evidence to no benefits with taping in the short term. Effects of diacutaneous fibrolysis and acupuncture are not well established yet. CONCLUSIONS: Exercise therapy should be the first-line treatment to improve pain, function and range of motion. The addition of mobilisations to exercises may accelerate reduction of pain in the short term. Low-level laser therapy, PEMF and taping should not be recommended. Haik MN et al. (Br J Sports Med, 2016)

8 Overall interpretatie oefentherapie bij RCR-SP Overwegend positief Slechts 1 review uit de laatste 5 jaren oordeelt dat sprake is van erg laag bewijs maar ook dan in favour of oefentherapie (Page et al, 2016) Andere reviews zijn duidelijk positief over de effecten van oefentherapie: Haik et al; BJSM (2016) Green et al; de Cochrane review (2008) Henratty et al; Arthritis Rheumatism (2012) Hanchard et al, UK guideline (2004) Kuhn et al (MOON study), JSES (2009) Littlewood et al, Physiotherapy (2012) Een hele reeks aan recente RCT s onderbouwt dat bij de meeste patiënten met RCR-SP oefentherapie te prefereren is boven chirurgie (Holmgren , Bjornsson 2014, Kukkonen 2015, Ketola 2014)

9 Overall interpretatie oefentherapie bij RCR-SP Naast positieve onderbouwing betreffende het onderliggende bewijs ( moderate = redelijk / low = laag) in het voordeel van oefentherapie (zie vorige dia) Zijn ook positieve aspecten aanwezig betreffende: - voor- / nadelen: weinig / geen gevaren of ongewenste effecten - waarde & voorkeur: past zowel bij therapeuten als ook bij patienten - kosten & bereikbaarheid: goedkope therapie met geringe drempel Leidend tot een positieve aanbeveling voor oefentherapie (dus: voor de meeste patiënten met RCR-SP is oefentherapie de eerste keuze interventie) op basis van laag / redelijk bewijs.

10 Effectiveness of Manual Therapy, what do we know? door Gerard Koel, FT, MSc, SNN

11 4 recente SR s naar de effectiviteit van MT bij SP 1. Haik MN, Alburquerque-Sendín F, Moreira RFC, Pires ED, Camargo PR. Effectiveness of physical therapy treatment of clearly defined subacromial pain: a systematic review of randomised controlled trials. Br J Sports Med. september 2016;50(18): Page MJ, Green S, McBain B, Surace SJ, Deitch J, Lyttle N, e.a. Manual therapy and exercise for rotator cuff disease. Cochrane Database Syst Rev. 10 juni 2016;(6):CD Desjardins-Charbonneau A, Roy J-S, Dionne CE, Frémont P, MacDermid JC, Desmeules F. The efficacy of manual therapy for rotator cuff tendinopathy: a systematic review and meta-analysis. J Orthop Sports Phys Ther. mei 2015;45(5): Peek AL, Miller C, Heneghan NR. Thoracic manual therapy in the management of non-specific shoulder pain: a systematic review. J Man Manip Ther. september 2015;23(4):

12 Samenvatting additionele waarde MT Er is weinig external evidence voor MT in engere zin: minder dan voor oefentherapie. Op korte termijn treedt wel pijnvermindering op; dat is zinvol als start voor de oefentherapie Het goed vastpakken / positioneren / evt. manipuleren kan leiden tot veel vertrouwen in de praktische competenties van de FT / MT Het is zinvol vast te stellen voor welke patiënten dit geldt: values and expectations van de SP patiënt!

13 2. Master class Scapula :

14

15

16 Relevante aspecten. Ketengedrag / Single leg test & % comp; acceleration by controlled deceleration. Veel gericht op werpers / tennis. Impingement is geen diagnose. Aantal klinische tests: DLS (Dorsal Labrum Shear) / Upper cut. Scapular detachement als pathol. beeld. Tri-angulaire stabiliteit scapula. Post rot scapula >> post rot clavicula. Relevantie latissimus dorsi.

17 Anatomie:

18

19 3. Observatie :

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32 Verantwoorde hypothese: Letsel van de n. suprascapularis?

33

34

35

36 3. Functionele aanpak : In de eerste stappen van het KR proces geen duidelijke indicatie dat sprake is van relevante structurele veranderingen / actuele inflammatie. Het betreft een kinesio-pathologisch beeld met matige / onvoldoende kwaliteit van bewegen. Zie website Ruud Schuitemaker:

37 Circumductiebeweging (fase 1 tot 5) Blz Filmpje span! span! span! span! strek ontspan

38 Deviatiebeweging (fase I tot V) blz I span! II span! Filmpje 32 III IV V span! strek ontspan

39 9.19a - Manus van alles als reductietest Concentrisch en excentrisch pijnvrij geleid actief bewegen motiveert! SAT, SRT en GHRT (glenohumeral relieftest) worden gecombineerd in deze manus van alles -techniek De proximale weerstand (zie pijl) faciliteert de anteflexieelevatie. Pijnvrij, geleidelijk en met maximale controle komen de glijmechanismen van de HSMI in beweging. De scapula wordt tussen lichaam en bank gefixeerd

40 4. Afronding, voorbeelden :

41

42

43 Inhoud blok 11 : 1. Over de waarde van fysiotherapie bij de behandeling van patienten met SP: SR s van Haik et al en Page et al uit Masterclass Scapula, Manchester, Waarde observatie. 4. FT / MT bij aspecifieke SCH pijn: kinesiopathologisch beeld met een functionele aanpak.