Guideline-Informed Treatment for Personality Disorders (GIT-PD) in Nederland: verleden, heden en toekomst Congres GIT-PD Altrecht 7 juni 2019

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Guideline-Informed Treatment for Personality Disorders (GIT-PD) in Nederland: verleden, heden en toekomst Congres GIT-PD Altrecht 7 juni 2019"

Transcriptie

1 Guideline-Informed Treatment for Personality Disorders (GIT-PD) in Nederland: verleden, heden en toekomst Congres GIT-PD Altrecht 7 juni 2019

2 Uit het voorwoord

3 GIT-PD: VERLEDEN

4

5 Hoop

6 ook in Nederland

7 ook vanuit psychodynamische hoek

8 2001: APA Guideline

9 2001: APA Guideline

10 2001: APA Guideline

11 Resultaten houden stand!

12 En het levert geld op voor de maatschappij!

13 Nieuwe modellen en programma s

14 af en toe delicate resultaten

15 af en toe delicate resultaten Schematherapie wint van TFP!

16 die dan werden verzacht door andere studies TFP wint van DGT!

17 en iedereen wint van de experts

18 Dodo Bird: hoera voor allen!

19 Borderline is behandelbaar!

20 Behandel Borderline! Op basis van 28 RCT s There are indications of beneficial effects for both comprehensive psychotherapies as well as non-comprehensive psychotherapeutic interventions for BPD core pathology and associated general psychopathology. DBT has been studied most intensely, followed by MBT, TFP, SFT and STEPPS. Overall the findings support a substantial role for psychotherapy in the treatment of people with BPD. However, none of the treatments has a very robust evidence base, and there are some concerns regarding the quality of individual studies.

21 Behandel Borderline! Op basis van 28 RCT s There are indications of beneficial effects for both comprehensive psychotherapies as well as non-comprehensive psychotherapeutic interventions for BPD core pathology and associated general psychopathology. DBT has been studied most intensely, followed by MBT, TFP, SFT and STEPPS. Overall the findings support a substantial role for psychotherapy in the treatment of people with BPD. However, none of the treatments has a very robust evidence base, and there are some concerns regarding the quality of individual studies.

22 Guidelines: UK 2009

23 Guidelines: Australië 2012

24 Guidelines all over Europe!!

25 Guidelines: Nederland 2008

26 Guidelines: Nederland 2008 Psychotherapie is 1 e keus behandeling voor PS Gebruik bij voorkeur een van de bewezen effectieve psychotherapievormen Big Four: Dialectische Gedragstherapie Mentalization-Based Treatment Schema Focused Therapy Transference focused Psychotherapy

27 Hype hype hoera!

28 Hype hype hoera!

29 Hype hype hoera!

30 Hype hype hoera!

31 Hype hype hoera!

32

33 Beperkte beschikbaarheid

34 Beperkte beschikbaarheid Slechts 1/5 BPS patiënten krijgt psychotherapie Redenen: Dure functiemix (veel psychotherapeuten) Dure en langdurige opleidingen Weinig geschikt voor de zeer moeilijke patiënten (EPA-PS) Lastig te implementeren (radicale veranderingen) Gevolg: Een klein deel van (vooral) relatief milde PS patiënten krijgen de beste psychotherapie De meeste PS patiënten krijgen Treatment as Usual (ongestructureerde, niet-methodische behandeling)

35 Zucht

36 Zucht

37 Zucht

38 Zucht

39 Beperkte overleving

40 Beperkte overleving Ongeveer de helft van de DGTprogramma s overleeft de eerste 8 jaar niet

41 Beperkte implementatie

42 Verschillen tussen instellingen

43 Verschillen binnen instellingen

44 Verschillen tussen behandelaars

45 Verschillen tussen behandelaars (Saxon & Barkham, 2012)

46 Verschillen tussen behandelaars (Saxon & Barkham, 2012) Hoe ernstiger de patiënten, des te groter de verschillen tussen behandelaars

47 Intra-methode verschillen MBT

Vroege interventie bij Borderline persoonlijkheidsstoornissen. Joost Hutsebaut Den Haag, 28 juni 2018 Symposium Vroegdetectie in de GGz

Vroege interventie bij Borderline persoonlijkheidsstoornissen. Joost Hutsebaut Den Haag, 28 juni 2018 Symposium Vroegdetectie in de GGz Vroege interventie bij Borderline persoonlijkheidsstoornissen Joost Hutsebaut Den Haag, 28 juni 2018 Symposium Vroegdetectie in de GGz Evidentie voor vroege interventie Oncologie Als een melanoom bij een

Nadere informatie

Geïntegreerde RichtlijnBehandeling Persoonlijkheidsstoornissen Lustrumcongres Kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen 18 juni 2015

Geïntegreerde RichtlijnBehandeling Persoonlijkheidsstoornissen Lustrumcongres Kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen 18 juni 2015 Geïntegreerde RichtlijnBehandeling Persoonlijkheidsstoornissen Lustrumcongres Kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen 18 juni 2015 Wat is GRB? GRB in een notendop GRB in een notendop Initiatief van het

Nadere informatie

Persoonlijkheidsstoornissen Stand van zaken & Toekomst Lentecongres VVP 17 maart 2017

Persoonlijkheidsstoornissen Stand van zaken & Toekomst Lentecongres VVP 17 maart 2017 Stand van zaken & Toekomst Lentecongres VVP 17 maart 2017 belang? PS komen vaak voor (Andrea & Verheul, 2008) 10-15% van de normale populatie (vooral dwangmatige PS) 25-70% (mediaan 49%) van de psychiatrische

Nadere informatie

Persoonlijkheidssyndroom Persoonlijke psychiatrie Joost Hutsebaut 21 Juni 2017

Persoonlijkheidssyndroom Persoonlijke psychiatrie Joost Hutsebaut 21 Juni 2017 Persoonlijkheidssyndroom Persoonlijke psychiatrie Joost Hutsebaut 21 Juni 2017 Persoonlijkheid & persoonlijkheidssyndroom: diagnostiek DSM-IV / DSM-5 Sectie II: Een duurzaam patroon van innerlijke ervaringen

Nadere informatie

Evidence based behandeling van borderline patiënten: mentalisation

Evidence based behandeling van borderline patiënten: mentalisation Evidence based behandeling van borderline patiënten: mentalisation based therapy (MBT), transference focused therapy, schema gerichte therapie en dialectische gedragstherapie op één podium Marjon Nadort

Nadere informatie

Onderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid

Onderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid Onderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid presentatie ESPRi Symposium 26-11-2015 Michiel Boog, klinisch psycholoog, psychotherapeut Titel:

Nadere informatie

Zorgstandaard persoonlijkheidsstoornissen: wat is er anders? Roel Verheul Halsteren, 27 november 2018

Zorgstandaard persoonlijkheidsstoornissen: wat is er anders? Roel Verheul Halsteren, 27 november 2018 Zorgstandaard persoonlijkheidsstoornissen: wat is er anders? Roel Verheul Halsteren, 27 november 2018 Werkgroepleden Voorzitter Dr. R Verheul Vice-voorzitter Dr. A. Kaasenbrood Mind Ing. E. Beekhuizen

Nadere informatie

Schematherapie: update van onderzoek en implementatie-kwesties

Schematherapie: update van onderzoek en implementatie-kwesties Schematherapie: update van onderzoek en implementatie-kwesties Arnoud Arntz Overzicht 1. Klinische trials 2. Procesonderzoeken 3. Meta-analyses 4. Zorgstandaard persoonlijkheidsstoornissen 5. Implementatie-kwesties

Nadere informatie

De revolutie van persoonlijkheidsstoornissen

De revolutie van persoonlijkheidsstoornissen De revolutie van persoonlijkheidsstoornissen De revolutie van persoonlijkheidsstoornissen Roel Verheul Halsteren, 17 september 2016 Historie van revoluties Glorious revolution Vb: Franse revolutie Vb:

Nadere informatie

Psychotherapie. Domus Medica 12 april 2017

Psychotherapie. Domus Medica 12 april 2017 Psychotherapie Domus Medica 12 april 2017 Dr. Christy Sempels Psychiater-Psychoanalytisch psychotherapeut Afdelingspsychiater (GO en SBR) UPC ST Kamillus Bierbeek Mobiele 2B Team Oude Baan Leuven Lid sectie

Nadere informatie

VOOR PERSOONLIJKHEIDSPATHOLOGIE Informatie voor zorgverzekeraars omtrent indicatiegebied en werkzaamheid.

VOOR PERSOONLIJKHEIDSPATHOLOGIE Informatie voor zorgverzekeraars omtrent indicatiegebied en werkzaamheid. TFP Nederland www.tfpnederland.com www.istfp.org TRANSFERENCE - FOCUSED PSYCHOTHERAPIE (TFP) VOOR PERSOONLIJKHEIDSPATHOLOGIE Informatie voor zorgverzekeraars omtrent indicatiegebied en werkzaamheid. Wat

Nadere informatie

Het verband tussen hechtingsstoornissen en persoonlijkheidsstoornissen Vroegsignalering en behandeling Kirsten Hauber Karin Slotema

Het verband tussen hechtingsstoornissen en persoonlijkheidsstoornissen Vroegsignalering en behandeling Kirsten Hauber Karin Slotema Het verband tussen hechtingsstoornissen en persoonlijkheidsstoornissen Vroegsignalering en behandeling Kirsten Hauber Karin Slotema Dag van de inhoud 2018 Programma Adolescentie Kirsten Hauber Persoonlijkheidsstoornissen

Nadere informatie

EPA en Geïntegreerde Richtlijnbehandeling (GRB) voor Persoonlijkheidsstoornissen Studiedag Specialisme Persoonlijkheidsstoornissen

EPA en Geïntegreerde Richtlijnbehandeling (GRB) voor Persoonlijkheidsstoornissen Studiedag Specialisme Persoonlijkheidsstoornissen EPA en Geïntegreerde Richtlijnbehandeling (GRB) voor Persoonlijkheidsstoornissen Studiedag Specialisme Persoonlijkheidsstoornissen Jan Scheer, SPV, FACT Wormerveer en Specialismegroep EPA Horusta Freije,

Nadere informatie

Implementatie van vroege interventie voor BPS: hoe zorgen we ervoor dat het geen HYPE wordt?! Gerda Blom Christel Hessels

Implementatie van vroege interventie voor BPS: hoe zorgen we ervoor dat het geen HYPE wordt?! Gerda Blom Christel Hessels Implementatie van vroege interventie voor BPS: hoe zorgen we ervoor dat het geen HYPE wordt?! Gerda Blom Christel Hessels HYPE Team: Rik Schieveen ambulatory (youth) care worker Christel Hessels Clinical

Nadere informatie

Persoonlijkheids- stoornissen

Persoonlijkheids- stoornissen Persoonlijkheids- stoornissen Classificatie, epidemiologie en psychotherapie Dr. Helene Andrea Wetenschappelijk onderzoeker Viersprong Institute for Studies on Personality Disorders (VISPD), Halsteren

Nadere informatie

Dialectische Gedragstherapie De stand van zaken VGCt november 2015. Wies van den Bosch Pro Persona Arnhem, Scelta Nijmegen, Dialexis Deventer

Dialectische Gedragstherapie De stand van zaken VGCt november 2015. Wies van den Bosch Pro Persona Arnhem, Scelta Nijmegen, Dialexis Deventer Dialectische Gedragstherapie De stand van zaken VGCt november 2015 Wies van den Bosch Pro Persona Arnhem, Scelta Nijmegen, Dialexis Deventer Inhoud presentatie 2 DGT in Nederland Wetenschappelijke evidentie

Nadere informatie

Geïntegreerde Richtlijnbehandeling (GRB) voor Persoonlijkheidsstoornissen 12 oktober 2017 Alkmaar, Dagen van de Inhoud

Geïntegreerde Richtlijnbehandeling (GRB) voor Persoonlijkheidsstoornissen 12 oktober 2017 Alkmaar, Dagen van de Inhoud Geïntegreerde Richtlijnbehandeling (GRB) voor Persoonlijkheidsstoornissen 12 oktober 2017 Alkmaar, Dagen van de Inhoud Horusta Freije: Klinisch Psycholoog, Supervisor VGCt, NVP en Register Schematherapie

Nadere informatie

Borderline persoonlijkheidsstoornis vanuit levensloopperspectief: Klinische stadiëring en health management

Borderline persoonlijkheidsstoornis vanuit levensloopperspectief: Klinische stadiëring en health management Borderline persoonlijkheidsstoornis vanuit levensloopperspectief: Klinische stadiëring en health management Dr. A.C. (Arjan) Videler Psychotherapeut/GZ-psycholoog/Senior Onderzoeker Hoofd behandelzaken

Nadere informatie

Ambulante Mentalisatie Bevorderende Therapie

Ambulante Mentalisatie Bevorderende Therapie Ambulante Mentalisatie Bevorderende Therapie Wubbo Scholte (w.scholte@degelderseroos.nl), klinisch psycholoog, is hoofd zorgprogramma Persoonlijkheidsstoornissen van de Gelderse Roos en lid van de wetenschapscommissie

Nadere informatie

DGT hoe het begon, wat het is en wat het wordt

DGT hoe het begon, wat het is en wat het wordt DGT hoe het begon, wat het is en wat het wordt Wim van den Brink Academisch Medisch Centrum, Universiteit van Amsterdam DGT 20 jaar! De stand van zaken. Soesterberg, 6 februari 2015 Take home message 30

Nadere informatie

Groepsschematherapie voor borderline persoonlijkheidsstoornis

Groepsschematherapie voor borderline persoonlijkheidsstoornis Foto: Liesbeth Smit Groepsschematherapie voor borderline persoonlijkheidsstoornis Een verslag van de lezing van Arnoud Arntz op het NVGP-congres. In november 2014 sprak professor dr. Arnoud Arntz op het

Nadere informatie

Summer University Psychoanalyse 2017

Summer University Psychoanalyse 2017 Summer University Psychoanalyse 2017 Sacha de Reuver 3 juli t/m 7 juli 2017 UvA Wat is psychoanalyse? Mensbeeld Verzameling theorieën over psychisch functioneren Therapeutisch proces Klassieke Psychoanalyse

Nadere informatie

Diagnostiek van Persoonlijkheidsstoornissen. De Relatie tussen. Persoonlijkheidskenmerken en de. Kernfactoren van (Mal)Adaptief Functioneren

Diagnostiek van Persoonlijkheidsstoornissen. De Relatie tussen. Persoonlijkheidskenmerken en de. Kernfactoren van (Mal)Adaptief Functioneren Diagnostiek van Persoonlijkheidsstoornissen De Relatie tussen Persoonlijkheidskenmerken en de Kernfactoren van (Mal)Adaptief Functioneren bij Patiënten met Persoonlijkheidsstoornissen Diagnostics of Personality

Nadere informatie

VROEGE SIGNALERING & BEHANDELING VAN (BORDERLINE) PERSOONLIJKHEIDSPROBLEMATIEK BIJ JONGEREN

VROEGE SIGNALERING & BEHANDELING VAN (BORDERLINE) PERSOONLIJKHEIDSPROBLEMATIEK BIJ JONGEREN VROEGE SIGNALERING & BEHANDELING VAN (BORDERLINE) PERSOONLIJKHEIDSPROBLEMATIEK BIJ JONGEREN Workshop Congres Klinisch Psychologen en Klinisch Neuropsychologen 20 april 2018, Utrecht Christel Hessels &

Nadere informatie

Geïntegreerde RichtlijnBehandeling Persoonlijkheidsstoornissen Basistraining 3-4 juni 2016

Geïntegreerde RichtlijnBehandeling Persoonlijkheidsstoornissen Basistraining 3-4 juni 2016 Geïntegreerde RichtlijnBehandeling Persoonlijkheidsstoornissen Basistraining 3-4 juni 2016 GRB in een notendop Initiatief van het Kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen i.s.m. 12 lidinstellingen i.s.m.

Nadere informatie

Workshop Van kennis naar actie - het overbruggen van de kloof tussen weten en doen -

Workshop Van kennis naar actie - het overbruggen van de kloof tussen weten en doen - Improving Mental Health by Sharing Knowledge Workshop Van kennis naar actie - het overbruggen van de kloof tussen weten en doen - Marleen Hermens & Peter van Splunteren 17 november 2011 VGCT congres Doel

Nadere informatie

Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015

Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015 Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015 Wat is de invloed van tractie op een lumbale

Nadere informatie

In behandeling bij het NPI

In behandeling bij het NPI In behandeling bij het NPI Optimale begeleiding In behandeling bij NPI U ontvangt deze folder omdat u in behandeling gaat bij het NPI. Hierin leest u hoe we te werk gaan bij het NPI en wat u van ons kunt

Nadere informatie

Evidence based behandeling van borderline patiënten: mentalisation based

Evidence based behandeling van borderline patiënten: mentalisation based Evidence based behandeling van borderline patiënten: mentalisation based therapy (MBT), transference focused therapy, schema gerichte therapie en dialectische gedragstherapie op één podium Dawn Bales Mentaliseren

Nadere informatie

Registratieregeling Leertherapeut Psychotherapie

Registratieregeling Leertherapeut Psychotherapie Registratieregeling Leertherapeut Psychotherapie Toelichting Het volgen van leertherapie is een essentieel onderdeel van de opleiding tot psychotherapeut, klinisch psycholoog en psychiater. Leertherapie

Nadere informatie

Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meten en weten. Prof. Dr. Bas van Alphen

Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meten en weten. Prof. Dr. Bas van Alphen Persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen: Meten en weten Prof. Dr. Bas van Alphen Inhoud Temporele stabiliteit Leeftijdsneutraliteit DSM-5 Behandelperspectief Klinische implicaties Casuïstiek Uitgangspunten!

Nadere informatie

Persoonlijkheidsstoornis. Hoe te herkennen (Q&D) DSM V. Geïntegreerde Richtlijnbehandeling (GRB) voor Persoonlijkheidsstoornissen

Persoonlijkheidsstoornis. Hoe te herkennen (Q&D) DSM V. Geïntegreerde Richtlijnbehandeling (GRB) voor Persoonlijkheidsstoornissen Geïntegreerde Richtlijn (GRB) voor Persoonlijkheidsstoornissen Symposium Ouderenpsychiatrie 30 mei 2018 Horusta Freije: Klinisch Psycholoog, Supervisor VGCt, NVP en Register Schematherapie PsyQ Amsterdam

Nadere informatie

Emotie Regulatie Training

Emotie Regulatie Training Emotie Regulatie Training voor adolescenten Marieke Schuppert kinder- en jeugdpsychiater Accare UCKJP Vanaf welke leeftijd mag de diagnose persoonlijkheidsstoornis gesteld worden? PD s in adolescentie

Nadere informatie

Disclosure Wies van den Bosch. Er is geen sprake van belangenverstrengeling binnen de context van deze presentatie

Disclosure Wies van den Bosch. Er is geen sprake van belangenverstrengeling binnen de context van deze presentatie Disclosure Wies van den Bosch Er is geen sprake van belangenverstrengeling binnen de context van deze presentatie Evidence based behandeling van borderline patiënten: mentalisation based therapy (MBT),

Nadere informatie

VERS-programma. Vaardigheidstraining Emotie Regulatie Stoornis. Studiemiddag Voedings- en eetstoornissen CBT-E

VERS-programma. Vaardigheidstraining Emotie Regulatie Stoornis. Studiemiddag Voedings- en eetstoornissen CBT-E VERS-programma Vaardigheidstraining Emotie Regulatie Stoornis Studiemiddag Voedings- en eetstoornissen CBT-E Utrecht, 7 november 2017 Horusta Freije, Klinisch Psycholoog, Supervisor VGCt, NVP en Register

Nadere informatie

Behandeling van eerste psychose (waar de richtlijn niet over spreekt) Dr H.J. Gijsman, psychiater Hoofd Zorgprogramma Psychose Pro Persona

Behandeling van eerste psychose (waar de richtlijn niet over spreekt) Dr H.J. Gijsman, psychiater Hoofd Zorgprogramma Psychose Pro Persona Behandeling van eerste psychose (waar de richtlijn niet over spreekt) Dr H.J. Gijsman, psychiater Hoofd Zorgprogramma Psychose Pro Persona Environment Genotype Phenotype Omgeving Gen Psychose Omgeving

Nadere informatie

Running head: EFFECT VAN IB-CGT OP SEKSUELE DISFUNCTIES BIJ VROUWEN

Running head: EFFECT VAN IB-CGT OP SEKSUELE DISFUNCTIES BIJ VROUWEN Running head: EFFECT VAN IB-CGT OP SEKSUELE DISFUNCTIES BIJ VROUWEN Het Effect van Online Cognitieve Gedragstherapie op Seksuele Disfuncties bij Vrouwen The Effectiveness of Internet-based Cognitive-Behavioural

Nadere informatie

Ontwikkelingen en dilemma s rond de effectiviteit van traumabehandeling. Prof. dr. Rolf Kleber Zwolle, 4 november 2016

Ontwikkelingen en dilemma s rond de effectiviteit van traumabehandeling. Prof. dr. Rolf Kleber Zwolle, 4 november 2016 Ontwikkelingen en dilemma s rond de effectiviteit van traumabehandeling Prof. dr. Rolf Kleber Zwolle, 4 november 2016 Via Invoegen Koptekst en Voettekst invoegen Subafdeling Titel van

Nadere informatie

ZE KOMEN WEL, MAAR VERANDEREN NIET

ZE KOMEN WEL, MAAR VERANDEREN NIET ZE KOMEN WEL, MAAR VERANDEREN NIET SCHEMATHERAPIE (ST) EN DIALECTISCH GEDRAGSTHERAPIE (DGT) IN ACTIE BIJ PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN MET STERKE AFFECT FOBIE SECTIE PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN VGCT NAJAARSCONGRES,

Nadere informatie

Jong, Kwetsbaar, Veerkrachtig. Persoonlijkheidspathologie bij adolescenten en jong volwassenen

Jong, Kwetsbaar, Veerkrachtig. Persoonlijkheidspathologie bij adolescenten en jong volwassenen UITNODIGING Jong, Kwetsbaar, Veerkrachtig. Persoonlijkheidspathologie bij adolescenten en jong volwassenen Een update van wetenschappelijke inzichten en resultaten uit onderzoek op het gebied van diagnostiek

Nadere informatie

Evidence-based psychotherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis Evidence-based psychotherapy in borderline personality disorder

Evidence-based psychotherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis Evidence-based psychotherapy in borderline personality disorder Evidence-based psychotherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis Evidence-based psychotherapy in borderline personality disorder Masterproef voorgedragen tot het behalen van de graad van Master in

Nadere informatie

CLUSTER C PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN CO-MORBIDITEIT. Rien Van. Arkin: Opleider Psychiatrie, directeur behandelzaken NPI

CLUSTER C PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN CO-MORBIDITEIT. Rien Van. Arkin: Opleider Psychiatrie, directeur behandelzaken NPI CLUSTER C PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN CO-MORBIDITEIT Rien Van Arkin: Opleider Psychiatrie, directeur behandelzaken NPI Tijd voor Cluster C! Joost Hutsebaut, Ellen Willemsen, Rien Van Tijdschrift voor Psychiatrie

Nadere informatie

Inspraak van de cliënt bij de Viersprong: onze perspectieven op Shared Decision Making

Inspraak van de cliënt bij de Viersprong: onze perspectieven op Shared Decision Making Inspraak van de cliënt bij de Viersprong: onze perspectieven op Shared Decision Making Nieuwsbrief voor verwijzers, februari 2019 In deze nieuwsbrief leest u o.a. het volgende nieuws over onze behandelingen:

Nadere informatie

ONZE SCHOLING SAMEN1

ONZE SCHOLING SAMEN1 ONZE SCHOLING SAMEN1 ONZE SCHOLING Samen1 stelt zich tot doel de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van behandelingsstrategieën binnen de GGZ door middel van kennisoverdracht onder de aandacht van professionals

Nadere informatie

Psychotherapie: wat werkt en waarom?

Psychotherapie: wat werkt en waarom? Valeriussymposium 2015 Psychotherapie: wat werkt en waarom? Donderdag 22 januari 2015 GGZ ingeest Bij GGZ ingeest kunnen mensen met psychische klachten rekenen op kwalitatief goede en betrouwbare zorg.

Nadere informatie

Oplossingsgerichte gespreksvoering in medische consulten. Het team: wie zijn wij?

Oplossingsgerichte gespreksvoering in medische consulten. Het team: wie zijn wij? Oplossingsgerichte gespreksvoering in medische consulten { Esther de Wolf & Christiaan van Woerden Workshop congres Samen nog Beter 5 -Vrijdag 13 oktober 2017, Woudschoten Zeist Each patient carries hisowndoctor

Nadere informatie

Dynamisch overzicht GGZ 2019

Dynamisch overzicht GGZ 2019 Dynamisch overzicht GGZ 2019 131118SVB Dynamisch overzicht GGZ januari 2019 Inleiding In dit dynamisch overzicht wil National Academic meer duidelijkheid geven over interventies, die binnen de curatieve

Nadere informatie

Clinical Staging en Vroege Interventie voor Borderline Persoonlijkheidsstoornis

Clinical Staging en Vroege Interventie voor Borderline Persoonlijkheidsstoornis Clinical Staging en Vroege Interventie voor Borderline Persoonlijkheidsstoornis Christel Hessels Symposium, 16 maart 2017 Persoonlijkheidsstoornissen gedurende de levensloop Borderline persoonlijkheidsstoornis

Nadere informatie

UITNODIGING. Jong, Kwetsbaar, Veerkrachtig. Persoonlijkheidspathologie bij adolescenten en jong volwassenen

UITNODIGING. Jong, Kwetsbaar, Veerkrachtig. Persoonlijkheidspathologie bij adolescenten en jong volwassenen UITNODIGING Jong, Kwetsbaar, Veerkrachtig. Persoonlijkheidspathologie bij adolescenten en jong volwassenen Een overzicht van de huidige wetenschappelijke inzichten op het gebied van diagnostiek en behandeling.

Nadere informatie

Is top goed genoeg? Uitgangspunten. Het NPI is een organisatie die zich heeft toegelegd op het behandelen van persoonlijkheidsproblematiek.

Is top goed genoeg? Uitgangspunten. Het NPI is een organisatie die zich heeft toegelegd op het behandelen van persoonlijkheidsproblematiek. Is top goed genoeg? De Manager Behandelzaken van het NPI legt uit hoe het aanbod van ruim vijftig groepen in elkaar steekt en wat het betekent voor een organisatie om zo n divers aanbod te hanteren. The

Nadere informatie

44 de psycholoog / september 2012

44 de psycholoog / september 2012 44 de psycholoog / september 2012 De Multidisciplinaire Richtlijn Persoonlijkheidsstoornissen beveelt voor borderlinepatiënten het gebruik van semigestructureerde interviews aan in de diagnostische fase,

Nadere informatie

Borderlinepersoonlijkheidsstoornis en behandeling (MBT)

Borderlinepersoonlijkheidsstoornis en behandeling (MBT) Borderlinepersoonlijkheidsstoornis en behandeling (MBT) Wat is een borderlinepersoonlijkheidsstoornis Kenmerken: krampachtig proberen te voorkomen om feitelijk of vermeend in de steek gelaten te worden.

Nadere informatie

MENTALE VEERKRACHT, COPINGSTRATEGIEËN EN EETPROBLEMATIEK 1

MENTALE VEERKRACHT, COPINGSTRATEGIEËN EN EETPROBLEMATIEK 1 MENTALE VEERKRACHT, COPINGSTRATEGIEËN EN EETPROBLEMATIEK 1 De Invloed van Mentale Veerkracht op Copingstrategieën bij Eetproblematiek The Influence of Resilience on Coping Strategies and Disordered Eating

Nadere informatie

Ruim tien jaar geïntegreerde Dialectische Gedragstherapie voor Jongeren in de Bascule.

Ruim tien jaar geïntegreerde Dialectische Gedragstherapie voor Jongeren in de Bascule. Ruim tien jaar geïntegreerde Dialectische Gedragstherapie voor Jongeren in de Bascule. Polikliniek en deeltijdbehandeling met 24-uurs crisiszorg voor jongeren met ernstige emotieregulatieproblemen Janet

Nadere informatie

ADHD EN VERSLAVING FRIEDA MATTHYS VUB PETER JOOSTENS BAT ET AL.

ADHD EN VERSLAVING FRIEDA MATTHYS VUB PETER JOOSTENS BAT ET AL. ADHD EN VERSLAVING FRIEDA MATTHYS VUB PETER JOOSTENS BAT ET AL. CATEGORIALE DIAGNOSTIEK Sud ADHD EN VERSLAVING: VLAAMSE MULTIDISCIPLINAIRE RICHTLIJN EPIDEMIOLOGIE METHODOLOGIE RESULTAAT IMPLEMENTATIE

Nadere informatie

DIT NEDERLAND www.d-i-t.eu. www.d-i-t.org. DYNAMIC INTERPERSONAL THERAPY (DIT) VOOR DEPRESSIE EN ANGSTSTOORNISSEN PERSOONLIJKHEIDSPROBLEMATIEK

DIT NEDERLAND www.d-i-t.eu. www.d-i-t.org. DYNAMIC INTERPERSONAL THERAPY (DIT) VOOR DEPRESSIE EN ANGSTSTOORNISSEN PERSOONLIJKHEIDSPROBLEMATIEK DIT NEDERLAND www.d-i-t.eu www.d-i-t.org. DYNAMIC INTERPERSONAL THERAPY (DIT) VOOR DEPRESSIE EN ANGSTSTOORNISSEN PERSOONLIJKHEIDSPROBLEMATIEK SOMATISCH ONVERKLAARBARE LICHAMELIJKE KLACHTEN Wat is DIT?

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis: schematherapie en dialectische gedragstherapie

Cognitieve gedragstherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis: schematherapie en dialectische gedragstherapie Cognitieve gedragstherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis: schematherapie en dialectische gedragstherapie Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 Cognitieve gedragstherapie:

Nadere informatie

Adherence aan HWO en meer bewegen

Adherence aan HWO en meer bewegen Adherence aan HWO en meer bewegen Een experimenteel onderzoek naar de effecten van het motivationele stadium van patiënten en de adherence aan huiswerkoefeningen (HWO) bij fysiotherapie en het meer bewegen.

Nadere informatie

Beeldende. kinderen /adolescenten met gedrags- en emotionele problemen De resultaten van een beschrijvende literatuur studie

Beeldende. kinderen /adolescenten met gedrags- en emotionele problemen De resultaten van een beschrijvende literatuur studie Beeldende therapie voor LVB kinderen /adolescenten met gedrags- en emotionele problemen De resultaten van een beschrijvende literatuur studie Liesbeth Bosgraaf MAth Dr. Kim Pattiselanno Dr. Marinus Spreen

Nadere informatie

Determinantenonderzoek naar Factoren waarmee een Actief Stoppen-met-Roken Beleid op Cardiologieverpleegafdelingen kan worden bevorderd

Determinantenonderzoek naar Factoren waarmee een Actief Stoppen-met-Roken Beleid op Cardiologieverpleegafdelingen kan worden bevorderd Determinantenonderzoek naar Factoren waarmee een Actief Stoppen-met-Roken Beleid op Cardiologieverpleegafdelingen kan worden bevorderd Determinant Study in to Factors that Facilitate a Active Smoking-cessation

Nadere informatie

Laatst bijgewerkt op 2 februari 2009 Nederlandse samenvatting door TIER op 25 mei 2011

Laatst bijgewerkt op 2 februari 2009 Nederlandse samenvatting door TIER op 25 mei 2011 Effective leesprogramma s voor leerlingen die de taal leren en anderssprekende leerlingen samenvatting voor onderwijsgevenden Laatst bijgewerkt op 2 februari 2009 Nederlandse samenvatting door TIER op

Nadere informatie

De Effecten van Lichaamsgerichte Interventies op. Lichaamsbeleving, Hyperarousal, Vermijding en Herbeleving bij

De Effecten van Lichaamsgerichte Interventies op. Lichaamsbeleving, Hyperarousal, Vermijding en Herbeleving bij De Effecten van Lichaamsgerichte Interventies op Lichaamsbeleving, Hyperarousal, Vermijding en Herbeleving bij Mensen met een Post Traumatische Stress Stoornis. The Effects of Body Oriented Interventions

Nadere informatie

Is een gepersonaliseerde benadering bij de borderlinepersoonlijkheidsstoornis zinvol?

Is een gepersonaliseerde benadering bij de borderlinepersoonlijkheidsstoornis zinvol? overzichtsartikel Is een gepersonaliseerde benadering bij de borderlinepersoonlijkheidsstoornis zinvol? ACHTERGROND De borderlinepersoonlijkheidsstoornis (bps) komt vaak tot uiting in de adolescentie,

Nadere informatie

DE ONBEREIKBARE CLIËNT

DE ONBEREIKBARE CLIËNT DE ONBEREIKBARE CLIËNT BIEDEN KLINISCHE EN MOBIELE DGT SOELAAS? BORDERLINE PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS Patroon (para)suïcidaal gedrag, letaliteit van 10% ±100.000 in NL Hoge kosten voor de samenleving door

Nadere informatie

De Geïntegreerde RichtlijnBehandeling

De Geïntegreerde RichtlijnBehandeling De Geïntegreerde RichtlijnBehandeling Een behandelkader voor mensen met een persoonlijkheidsstoornis HANDLEIDING VOOR PROFESSIONALS 1 Geïntegreerde Richtlijnbehandeling PS De Geïntegreerde Richtlijnbehandeling

Nadere informatie

Dynamisch overzicht GGZ juni Inleiding. Dynamisch

Dynamisch overzicht GGZ juni Inleiding. Dynamisch Dynamisch overzicht GGZ juni 2017 Inleiding In dit dynamisch overzicht wil cvgz meer duidelijkheid geven over interventies, die binnen de curatieve geestelijke gezondheid verleend worden, wel of niet vallen

Nadere informatie

Dynamisch overzicht GGZ

Dynamisch overzicht GGZ 180817SVB Dynamisch overzicht GGZ 2017 Dynamisch overzicht GGZ juni 2017 Inleiding In dit dynamische overzicht vindt u terug of interventies binnen de curatieve geestelijke gezondheid wel of niet vallen

Nadere informatie

Management van de borderline patiënt rond crisisopname. Van crisis naar keuze!

Management van de borderline patiënt rond crisisopname. Van crisis naar keuze! Management van de borderline patiënt rond crisisopname Van crisis naar keuze! Martin Steendam hoofd behandeling Heerenveen klinisch psycholoog / psychotherapeut p-opleider Crisis opname van BPD Hectiek

Nadere informatie

Borderline personality disorder, substance abuse, and dialectical behavior therapy van den Bosch, L.M.C.

Borderline personality disorder, substance abuse, and dialectical behavior therapy van den Bosch, L.M.C. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Borderline personality disorder, substance abuse, and dialectical behavior therapy van den Bosch, L.M.C. Link to publication Citation for published version (APA):

Nadere informatie

REFEREERAVOND LECTORAAT GGZ

REFEREERAVOND LECTORAAT GGZ REFEREERAVOND LECTORAAT GGZ 9 december 2013 DE BEHANDELING VAN ADOLESCENTEN MET EEN BORDERLINE PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS Marieke Schuppert Kinder- en Jeugdpsychiater PROGRAMMA Welkom Introductie Marieke

Nadere informatie

Het presuicidale proces

Het presuicidale proces Het presuicidale proces Over de werkzaamheid van psychotherapeutische interventies In de Vlaamse Richtlijn Gent 30 maart 2017 Ad Kerkhof Het presuicidale proces Kent een eigen dynamiek Het presuicidale

Nadere informatie

Handboek persoonlijkheidspathologie

Handboek persoonlijkheidspathologie Handboek persoonlijkheidspathologie Handboek persoonlijkheidspathologie redactie: dr. E.H.M. Eurelings-Bontekoe prof. dr. R. Verheul drs. W.M. Snellen Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Ó 2009 Bohn Stafleu

Nadere informatie

Terugvalpreventie bij anorexia nervosa

Terugvalpreventie bij anorexia nervosa Terugvalpreventie bij anorexia nervosa Tamara Berends, Verpleegkundig Specialist GGZ Altrecht Eetstoornissen Rintveld Lectoraat Zorg & Innovatie in de Psychiatrie Utrecht Research Group Eating disorders

Nadere informatie

Richtlijnen in de fysiotherapie: een internationaal perspectief

Richtlijnen in de fysiotherapie: een internationaal perspectief Richtlijnen in de fysiotherapie: een internationaal perspectief Philip van der Wees Nijkerk, 9 april 2015 Wat is een richtlijn? Een richtlijn is een document met aanbevelingen, gericht op het verbeteren

Nadere informatie

Kinderen met Internaliserende Problemen. The Effectiveness of Psychodynamic Play Group Therapy for Children. with Internalizing Problems.

Kinderen met Internaliserende Problemen. The Effectiveness of Psychodynamic Play Group Therapy for Children. with Internalizing Problems. Spelgroepbehandeling voor kinderen met internaliserende problemen De Effectiviteit van een Psychodynamische Spelgroepbehandeling bij Kinderen met Internaliserende Problemen. The Effectiveness of Psychodynamic

Nadere informatie

Ad Kerkhof. Klinisch psycholoog VU Amsterdam

Ad Kerkhof. Klinisch psycholoog VU Amsterdam De rol van GZ-psycholoog in de preventie van suïcide De nieuwe richtlijn Ad Kerkhof Klinisch psycholoog VU Amsterdam Multidisciplinaire richtlijnen Depressie 2007 Schizofrenie 2007 Angst 2007 Persoonlijkheidsstoornissen

Nadere informatie

Handboek persoonlijkheidspathologie

Handboek persoonlijkheidspathologie Handboek persoonlijkheidspathologie Handboek persoonlijkheidspathologie redactie: dr. E.H.M. Eurelings-Bontekoe prof. dr. R. Verheul drs. W.M. Snellen Bohn Stafleu van Loghum Houten 2007 Ó Bohn Stafleu

Nadere informatie

Paramedisch OnderzoekCentrum

Paramedisch OnderzoekCentrum Manueeltherapeutische classificaties voor lage-rugpijn: uitdaging voor de toekomst. Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp Prof.dr. Janusz Bromboszcz Opbouw Relevantie van classificaties voor MT Profielen KNGF-richtlijn

Nadere informatie

DSM-5 en obesitas. prof.dr Tatjana van Strien

DSM-5 en obesitas. prof.dr Tatjana van Strien DSM-5 en obesitas prof.dr Tatjana van Strien 1 2 3 4 Overgewicht: energie balans probleem Big Two: Te weinig bewegen Te veel eten Richtlijn behandeling obesitas, 2008 Minder eten Meer bewegen Eventuele

Nadere informatie

Nonrespons en ernstige klachten bij OCD: richtlijnen herzien? Else de Haan PhD Lidewij Wolters PhD Amsterdam, the Netherlands

Nonrespons en ernstige klachten bij OCD: richtlijnen herzien? Else de Haan PhD Lidewij Wolters PhD Amsterdam, the Netherlands Nonrespons en ernstige klachten bij OCD: richtlijnen herzien? Else de Haan PhD Lidewij Wolters PhD Amsterdam, the Netherlands Behandeling OCS bij kinderen Cognitieve gedragstherapie (CGT) Combinatie CGT

Nadere informatie

Psychometrische Eigenschappen van de Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometric Properties of the Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5)

Psychometrische Eigenschappen van de Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometric Properties of the Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometrische Eigenschappen van de Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Psychometric Properties of the Youth Anxiety Measure for DSM-5 (YAM-5) Hester A. Lijphart Eerste begeleider: Dr. E. Simon Tweede

Nadere informatie

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager.

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager. Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager www.bpmo-academy.nl Wat is kwaliteitsmanagement? Kwaliteitsmanagement beoogt aan te sturen op het verbeteren van kwaliteit. Tevens houdt het zich bezig met het verbinden

Nadere informatie

B. Interventies binnen de GGZ die voldoen aan de stand van wetenschap. en praktijk en dus kunnen vallen onder verzekerde zorg conform polisvoorwaarden

B. Interventies binnen de GGZ die voldoen aan de stand van wetenschap. en praktijk en dus kunnen vallen onder verzekerde zorg conform polisvoorwaarden Circulaire Aan de directies van de verzekeraars Sparrenheuvel 16 Postbus 520 3700 AM ZEIST Telefoon (030) 698 89 11 Telefax (030) 698 83 33 E-mail info@zn.nl Contactpersoon C.C.M. de Schepper Doorkiesnummer

Nadere informatie

Running head: BREAKFAST, CONSCIENTIOUSNESS AND MENTAL HEALTH 1. The Role of Breakfast Diversity and Conscientiousness in Depression and Anxiety

Running head: BREAKFAST, CONSCIENTIOUSNESS AND MENTAL HEALTH 1. The Role of Breakfast Diversity and Conscientiousness in Depression and Anxiety Running head: BREAKFAST, CONSCIENTIOUSNESS AND MENTAL HEALTH 1 The Role of Breakfast Diversity and Conscientiousness in Depression and Anxiety De Rol van Gevarieerd Ontbijten en Consciëntieusheid in Angst

Nadere informatie

Vroege interventie bij Borderlinepersoonlijkheidsstoornissen. Joost Hutsebaut Den Haag 30 maart 2017 Persoonlijkheidsstoornissen in de breedte

Vroege interventie bij Borderlinepersoonlijkheidsstoornissen. Joost Hutsebaut Den Haag 30 maart 2017 Persoonlijkheidsstoornissen in de breedte Vroege interventie bij Borderlinepersoonlijkheidsstoornissen Joost Hutsebaut Den Haag 30 maart 2017 Persoonlijkheidsstoornissen in de breedte Joost Hutsebaut (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Factsheet Fivoor 2017

Factsheet Fivoor 2017 Factsheet Fivoor 2017 Fivoor is het samenwerkingsverband van Palier (onderdeel van de Parnassia Groep), Aventurijn (onderdeel Altrecht GGZ) en FPC de Kijvelanden. Ook FPC Gent maakt deel uit van Fivoor.

Nadere informatie

Persoonlijkheidsstoornissen

Persoonlijkheidsstoornissen Persoonlijkheidsstoornissen 2016 Social Information Processing and Cluster B Personality Pathology among Clinic- Referred Adolescents. Hessels C1,; Aken MA, van; Orobio de Castro B,; Laceulle OM,; Voorst

Nadere informatie

Determinanten en Barrières van Seksuele Patiëntenvoorlichting. aan Kankerpatiënten door Oncologieverpleegkundigen

Determinanten en Barrières van Seksuele Patiëntenvoorlichting. aan Kankerpatiënten door Oncologieverpleegkundigen Determinanten en Barrières van Seksuele Patiëntenvoorlichting aan Kankerpatiënten door Oncologieverpleegkundigen Determinants and Barriers of Providing Sexual Health Care to Cancer Patients by Oncology

Nadere informatie

Geïntegreerde RichtlijnBehandeling Persoonlijkheidsstoornissen

Geïntegreerde RichtlijnBehandeling Persoonlijkheidsstoornissen Geïntegreerde RichtlijnBehandeling Persoonlijkheidsstoornissen http://www.kenniscentrumps.nl/ge%c3%a Fntegreerde-richtlijnbehandeling Geïntegreerde Richtlijnbehandeling Misschien wel de grootste prestatie

Nadere informatie

Psychodynamische psychotherapie en paniekstoornis; een reactie op het redactioneel van Hebbrecht

Psychodynamische psychotherapie en paniekstoornis; een reactie op het redactioneel van Hebbrecht Ingezonden Psychodynamische psychotherapie en paniekstoornis; een reactie op het redactioneel van Hebbrecht Hebbrecht stelt (Tijdschrift voor Psychiatrie, 40, 319-322) dat de psychoanalytische invalshoek

Nadere informatie

Dagvoorzitter at Jaarcongres Klinisch Psychologen & Klinisch Neuropsychologen

Dagvoorzitter at Jaarcongres Klinisch Psychologen & Klinisch Neuropsychologen Annette van Schagen A.van.Schagen@centrum45.nl Ervaring at Stichting Centrum '45 april 2014 - Huidig (4 maanden) Dagvoorzitter at Jaarcongres Klinisch Psychologen & Klinisch Neuropsychologen april 2014

Nadere informatie

De Antisociale Persoonlijkheidsstoornis en behandeling De ontwikkeling van een praktijkgericht framework voor de AS II stoornis

De Antisociale Persoonlijkheidsstoornis en behandeling De ontwikkeling van een praktijkgericht framework voor de AS II stoornis De Antisociale Persoonlijkheidsstoornis en behandeling De ontwikkeling van een praktijkgericht framework voor de AS II stoornis Wies van den Bosch 1,2,3 Madeleine Rijckmans,4,5 Stef Decoene 6 Ad Kaasenbrood

Nadere informatie

In de bijlage bij deze circulaire vindt u een uitgebreide beschrijving van het zorgadviestraject GGZ 2018.

In de bijlage bij deze circulaire vindt u een uitgebreide beschrijving van het zorgadviestraject GGZ 2018. Circulaire Aan de directies van de zorgverzekeraars Onderwerp Therapieën GGZ - herziene versie januari 2018 Samenvatting Zorgverzekeraars adviseren gezamenlijk over therapieën in de GGZ in relatie tot

Nadere informatie

Persoonlijkheidsstoornissen bij adolescenten. Dineke Feenstra 17 maart 2014

Persoonlijkheidsstoornissen bij adolescenten. Dineke Feenstra 17 maart 2014 Persoonlijkheidsstoornissen bij adolescenten Dineke Feenstra 17 maart 2014 Wat zijn persoonlijkheidsstoornissen? A. Een duurzaam patroon van innerlijke ervaringen en gedragingen die duidelijk binnen de

Nadere informatie

Persoonlijkheidsstoornissen. Joost Hutsebaut Congres KJP 30 oktober 2018

Persoonlijkheidsstoornissen. Joost Hutsebaut Congres KJP 30 oktober 2018 Persoonlijkheidsstoornissen Joost Hutsebaut Congres KJP 30 oktober 2018 Vragen Uw mening? Een diagnose Borderline PS bij een 14-jarige stellen: a. Is onzin: je mag volgens DSM-5 geen BPS stellen op die

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

Inhoud. Deel I Veranderen 25

Inhoud. Deel I Veranderen 25 Inhoud Inleiding Psychoanalyse in ontwikkeling 13 Deel I Veranderen 25 1 Het psychoanalytisch kader 27 1.1 Inleiding 27 1.2 Bewust-onbewust 27 1.3 Intersubjectiviteit en innerlijk werkmodel 29 1.4 Twee

Nadere informatie

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher. Bedankt voor het downloaden van dit artikel. De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding)

Nadere informatie

Kosteneffectiviteit van psychotherapie voor persoonlijkheidsstoornissen; een systematisch literatuuronderzoek van economische evaluatiestudies

Kosteneffectiviteit van psychotherapie voor persoonlijkheidsstoornissen; een systematisch literatuuronderzoek van economische evaluatiestudies korte bijdrage effectiviteit van psychotherapie voor persoonlijkheidsstoornissen; een systematisch literatuuronderzoek van economische evaluatiestudies P. WETZELAER, J. LOKKERBOL, A. ARNTZ, A. VAN ASSELT,

Nadere informatie