Ruim tien jaar geïntegreerde Dialectische Gedragstherapie voor Jongeren in de Bascule.

Transcriptie

1 Ruim tien jaar geïntegreerde Dialectische Gedragstherapie voor Jongeren in de Bascule. Polikliniek en deeltijdbehandeling met 24-uurs crisiszorg voor jongeren met ernstige emotieregulatieproblemen Janet Noorloos & Taru Wierda Klinisch psycholoog psychotherapeut Referaat

2 Inhoud referaat BPS/emotieregulatieproblemen bij jongeren Behandelprogramma s en keuze voor DGT-J Inhoud DGT-J behandelprogramma Indicaties en contra-indicaties Polikliniek en deeltijd DGT-J bij diverse doelgroepen Uitdagingen voor de toekomst 2 J.R. Noorloos & T. Wierda referaat

3 BPS bij adolescenten? Diagnose en classificatie mag vóór 18e jaar > 5 van 9 symptomen volgens DSM-IV-TR en DSM 5 Maar wees zorgvuldig De klachten hoeven maar 1 jaar aanwezig te zijn (i.p.v. 2 jaar bij volwassenen) Klachten mogen niet ook passen in As 1 stoornis of ontwikkelingsfaseproblemen Volg richtlijn BPS diagnostiek bij jongeren Consensus experts landelijk kenniscentrum KJP en E-KJP over instrumenten BPS 2012 zie website 3

4 Wat is BPS: borderline persoonlijkheidsstoornis? 1. Emotionele ontregeling 2. Intermenselijke ontregeling 3. Ontregeling van het zelf/ cognitieve ontregeling 4. Gedragsontregeling 1. Emotionele labiliteit Problemen met woede 2. Chaotische relaties Angst voor verlating 3. Identiteitsverwarring leegte, dissociatie cognitieve rigiditeit 4. Suïcidaliteit, automutilatie impulsief gedrag 4 J. R. Noorloos & R..M. de Bruin, DGT-J orientatiecursus

5 Behandelprogramma s in Nederland Landelijk consensus over aanbevolen behandelingen Consensus experts landelijk kenniscentrum KJP en E-KJP over behandelingen BPS 2012 zie website ERT: emotieregulatietraining (Van Gemert) DGT-J de Bruin < 18 jaar DGT Linehan > 18 jaar MBT-a: Mentalisation based therapy (Bateman, Hutsebaut) SFT-a: Schemagerichte therapie Young ( Vroeginterventie HYPE (Chanen, Hessels) 5

6 Effectonderzoek adolescenten Rathus & Miller (2002): DGT effectiever dan TAU: minder crisisopnames, minder therapieuitval, gelijk suïcidaal gedrag bij risicovollere ambulante groep H. Fellows (1998): DGT effectiever: minder opnames Katz e.a. (2002)(2004): DGT in klinische en forensische setting effectief (geen controlegroep). RCT naar DBT-A Noorwegen (Mehlum e.a. 2014) DBT-A effectiever dan TAU 6 J. R. Noorloos & R. M. de Bruin, DGT-J orientatiecursus

7 Keuze en ontwikkeling DGT-J Goed uitgewerkte methodiek Geschikt voor diverse doelgroepen Evidence based en kosteneffectief Uitgave Surfen op Emoties De Bruin, Koudstaal & Muller, J. R. Noorloos & R. M. de Bruin, DGT-J orientatiecursus

8 8

9 Kern van de DGT-J behandeling 1. Impulsief gedrag onder controle krijgen: eerst levensgevaarlijk gedrag, dan de rest GEDRAGSTHERAPIE 2. Eigen gevoelens en gedachten leren herkennen, onder woorden brengen, vertrouwen en gebruiken MINDFULNESS Gedragsverandering Validatie van huidige vermogens en gedrag 9 = dialectiek J. R. Noorloos & R.M. de Bruin, DGT-J orientatiecursus

10 Inhoud DGT-J: vijf geïntegreerde behandelmodules 1. Groepsvaardigheidstraining (wekelijks) 2. Individuele therapie (wekelijks) 3. Telefonische consultatie en op indicatie Bed op Recept 4. Consultatieteam (intervisie) Extra toevoeging jeugd: 5. Oudercursussen en systeemtherapie 1. Nieuwe copingvaardigheden aanleren 2. Motiveren, oude vaardigheden ontleren, nieuwe vaardigheden leren toepassen, crisisinterventie 3. Generaliseren naar het dagelijks leven, effectief hulp vragen 4. Therapeuten gemotiveerd en vaardig houden 5. Stabiele en validerende leefomgeving bevorderen 10 J. R. Noorloos & R.M. de Bruin, DGT-J orientatiecursus

11 Therapiestadia en behandeldoelen DGT Fase 0: Diagnostiek en commitmentfase Fase 1: Controle over gedrag Suïcidaal, parasuïcidaal en ander levensbedreigend gedrag Therapie-interfererend gedrag Kwaliteit van leven bedreigend gedrag Stabilisatie van copingvaardigheden Fase 2: Emotioneel ervaren, minder posttraumatische stress Fase 3: Individuele doelen en leren (on)gelukkig zijn: een levenswaard leven 11 J. R. Noorloos & R.M. de Bruin, DGT-J orientatiecursus

12 Psychotherapeutische attitude Gedragsverandering vs. (zelf)acceptatie Gedragstherapie en mindfulness Validatie en uitdaging (irreverentie) Consultatie aan de cliënt principe Commitment op doelen jongere staat voorop Zelfstandigheid en autonomie bevorderend Toekomstgericht 12 J..R. Noorloos & T. Wierda referaat

13 13

14 Indicaties en contra-indicaties DGT-J Indicaties Enige motivatie/commitment Minimaal 3 kenmerken van BPS op de voorgrond > 1 jaar of ernstige emotieregulatieproblemen met risicovol gedrag Leeftijd (20) jaar (ook) Internaliserende klachten Gemiddeld IQ (> 80) Contra-indicaties Instabiele woonplek Onveilige thuissituatie Ontbreken dagbesteding Middelenmisbruik 1 e probleem (ernstige) gedragsproblemen met geringe gewetensontwikkeling 14

15 Deeltijd DGT-J Saint Tropez Indicaties Als meer holding nodig is Gestagneerde schoolgang: Altra Poliklinische DGT-J niet effectief Contra-indicatie Optreden regressie bij opname 15

16 Programma Saint Tropez 3 middagen per week van uur (ma, di, do) Diverse therapieonderdelen volgens DGT-J principes: Gedragsanalyse Doelengroep Psychomotorische therapie Beeldende therapie Mindfulness Jongerenvergadering Do-It-Yourself 16

17 Sfeerimpressie 17

18 Sfeerimpressie 18

19 Meerwaarde deeltijdbehandeling Herhaling en verdieping DGT-J Structuur Leermomenten dagelijkse leven Vergroten sociale vaardigheden Leren van elkaar en steun aan elkaar Directe feedback Sociotherapeutische ondersteuning 19

20 DGT-J bij diverse doelgroepen DGT-J emotionele stoornissen DGT-J bij eetstoornissen DGT-J forensische polikliniek DGT-J bij autisme spectrum stoornissen DGT-J bij IQ < 85 Aanmelden of overleg kan via Sanne Veerhoek 20

21 Uitdagingen voor de toekomst (1) Integreren van E-health programma s Game met DGT-J vaardigheden (dgdigitaal.nl, Jacobs & Reijnen vanuit Karakter, 2013) Blended DGT-J (surfenopemoties-online.nl, E-KJP 2016) Opzetten Netwerktrainingen Vaardigheidstraining met jongere en steunfiguren uit haar netwerk (familie, vrienden, buren etc) 21

22 Uitdagingen voor de toekomst (2) Vervolg na intensieve DGT-J behandeling : - traumabehandeling: weg uit de stille wanhoop - systeembehandeling: met elkaar verder - emotionele verwerking: leren (on)gelukkig zijn - verder bouwen aan een leven dat de moeite waard is: school, werk, relaties, hobby's, toekomst. 22

23 Samenwerken in de regio De Gidsen - begeleiden jongere naar DGT-J (of andere hulpvorm) - langdurige nazorg die (wisselende) vraag cliënt volgt Efficiënte samenwerking ketenpartners - totaalaanbod regio in kaart brengen - afstemmen verwijzingen - geregeld overleg moeilijke casussen - uitwisseling met collega-instellingen in KJ GGZ 23

24 Tot slot Jongeren met emotieregulatieproblemen zijn behandelbaar, maar maatwerk is nodig. Met een goede methode en een hecht team is het inspirerend en help je de jongere verder Janet Noorloos Taru Wierda 24