Maatschap-: een groep mensen die een gelijke sociale positie innemen binnen de pelijke klasse samenleving

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 1521 woorden 3 maart ,7 33 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Maatschappijleer, Thema werk Arbeid: Onder arbeid verstaan we alles waarbij een bepaalde inspanning word geleverd, waarbij gebruik word gemaakt van iemands capaciteiten, binnen een maatschappelijke behoefte zijn, met tot doel het leveren van een product of dienst. Behoeften : Maslow maakte onderscheidt tussen de 5 belangrijkste basisbehoeften van de mens: Fysieke of primaire behoeften (eten, drinken onderdak etc) De behoefte aan veiligheid en zekerheid Sociale behoeften (ergens bijhoren etc.) Behoefte aan erkenning en waardering Behoefte aan zelfrealisatie (innerlijke drang om iets te presteren) 5: zelf ontplooiiing 4: prestige, respect, waardering succes 3: behoefte om erbij te horen 2: veiligheid, zekerheid, geborgenheid 1: biologische behoeften status: De waardering die word toegekend aan iemands beroep arbeidsethos: De betekenis die mensen aan arbeid toekennen sociale-: De mogelijkheid om te stijgen op de maatschappelijke ladder. Mobiliteit Maatschap-: een groep mensen die een gelijke sociale positie innemen binnen de pelijke klasse samenleving Arbeidsvoor-: Hoogte van het loon, werktijden etc. Waarden Pagina 1 van 7

2 Arbeidsver-: De manier waarop werknemers onderling met elkaar om gaan en de houdingen verhouding met de leiding Arbeidsom-: Is werkplek schoon, veilig? Werk lichamelijk/ psychisch niet te zwaar? Standigheden Arbeidsinhoud: Is het werk zelf leuk, afwisselend en uitdagend? Arbeidsovereen-: vastgelegde voorwaarden (loon, werktijd, promotiekansen etc.) Komst Formele verhou- De chef heeft verscheidene ondergeschikte die ongeveer hetzelfde werk dingen doen informele verhou- aan het hoofd een chef, daaronder een sterke man die veel invloed heeft dingen op de andere werknemers, dan 2 adjudanten die veel contact hebben met de sterke man dan de slappelingen (de gewone werknemers) Ondernemingsgraad ze zijn de vertegenwoordiging van de werknemers. (OR) Instemmingsbe- De OR praat en besluit over zaken die het hele bedrijf aangaan. Voegdheid OR Adviesbevoegdheid Als het om fusie, overname o.i.d. van het bedrijf gaat moet de OR mee OR beslissen ARBO- wet De minimumeisen waaraan een werksituatie moet voldoen staan in de Arbeidsomstandighedenwet (= ARBO- wet) zoals regels over veiligheid, gezondheid en welzijn van de werknemer. Beroepshouding heeft te maken met persoonlijke uitstraling, uitstraling van het bedrijf, klantvriendelijkheid, collegialiteit. Arbeidsbemiddeling Het in contact brengen van werkgevers met werknemers. Dat doen ze d.m.v. - arbeidsbureaus - uitzendbureaus netwerken: Bedrijven vinden nieuwe medewerkers door onderlinge relaties. Arbeidsverdeling De verdeling van arbeid van de in de maatschappij te verrichten arbeidstaken over individuen en groeperingen. Dit kun je verdelen in 2 groepen - maatschappelijke arbeidsverdeling = Verdeling van werk binnen de maatschappij (verschillende beroepen) Pagina 2 van 7

3 - technische arbeidsverdeling = Verdeling van arbeid binnen 1 bedrijf (de een maakt schoon, ander doet administratie etc.) arbeidsmarkt alle situaties waarin sprake is van een ontmoeting tussen de vraag naar en het aanbod van arbeid beroepsbevolking alle mensen tussen de 15 en 65 jaar die beschikbaar zijn voor werk (van meer dan 12 uur per week) werkgelegenheid de behoefte aan arbeidskrachten in onze economie??flexibele arbeids- Als mensen zich niet meteen vast willen leggen aan een bepaalde baan relaties kunnen ze werk zoeken via uitzendbureaus telewerk het werken op afstand. B.v.: Een bedrijf laat een computer installeren bij iemand thuis, en laat allerlei gegevens intikken die rechtstreeks worden doorgegeven naar de computer van het bedrijf. Flexwet bestaat sinds 1 januari Uitzendkrachten kunnen hierdoor ook rechten uitbouwen op scholing, pensioen en doorbetaling als er even geen werk is. Werkloosheid Het verschil tussen de vraag naar en het aanbod van arbeidskrachten. VUT Vervroegde UitTreding, mensen kunnen stoppen met werken als zij 57,5 jaar zijn met behoud van gemiddeld 70% van hun laatst verdiende loon. ATV ArbeidsTijdVerkorting, laat iedereen wat minder werken zodat er meer arbeidskrachten nodig zijn. Economische orde De manier waarop in een land of maatschappij de economie is georganiseerd. Een aantal vragen die daarbij opgelost moet worden zijn: - Wat en hoeveel moet er worden geproduceerd - Hoe en door wie moet er worden geproduceerd - Wie heeft het eigendom over de productiemiddelen, kapitaal, arbeid en natuur - Op welke manier vindt de verdeling plaats van de producten. Vrijemarkteconomie De wisselwerking van vraag en aanbod bepaald de prijs van een product aantal regels zijn: - Vrijheid van productie (iedereen die dat wil kan eigen bedrijf beginnen) - Vrijheid van consumptie (iedereen kan zelf bepalen welke producten hij aanschaft) - Overheid mag niet ingrijpen in het economisch proces Pagina 3 van 7

4 - Volledige vrije concurrentie waarbij geen een bedrijf een monopoliepositie heeft. (de enige aanbieder van een product of dienst) Georiënteerde afgezwakte varianten van de vrijemarkteconomie. (Ook in NL). De markteconomie overheid stelt randvoorwaarden aan de economie. Collectieve goederen politie, wegen, rechtspraak, onderwijs, gezondheidszorg etc. en diensten Verzorgingsstaat Staat waarin de overheid zich verantwoordelijk stelt voor het welzijn van de burgers. nachtwakersstaat Een staat waarin de overheid zich alleen beperkt tot het handhaven van de rechtsorde sociale zekerheid De sociale zekerheid valt uiteen in 2 delen: - sociale verzekeringen - sociale voorzieningen. Sociale verzeke- mensen betalen premies om zich te verzekeren tegen een bepaald risico ringen. Sociale verzekeringen zijn weer onder te delen in 2 groepen: - werknemersverzekeringen - volksverzekeringen werknemers- Deze zijn bestemd voor werknemers. De premie wordt door sociale verzekeringen partners gezamenlijk betaald. De hoogte van de uitkering is afhankelijk van het laatst verdiende loon. 4 werknemersverzekeringen zijn: - werkloosheidwet (WW) als werknemer onvrijwillig werkloos wordt. Afhankelijk van hoe lang iemand heeft gewerkt - Wet Uitbreiding Loondoorbetalingsplicht bij Ziekte (WULBZ) werkgevers moeten bij ziekte van werknemers gedurende max. 1 jaar een uitkering van 70% van het laatst verdiende loon uitbetalen. - Wet op de Arbeidsongeschiktheid (WAO) Voorziet een inkomen voor werknemers die als gevolg van een langdurige ziekte of ongeval niet in staat zijn te werken. - Ziekenfondswet (ZFW) vergoedt de medische kosten die de werknemers maken. Hij is geschikt tot een bepaalde loongrens. Degene die meer verdienen moeten een particuliere ziektekosten verzekering afsluiten. Volksverzekeringen Iedereen die in Nederland woont of werkt betaald een premie. De kosten hiervoor zijn voor iedereen gelijk. 6 volksverzekeringen zijn: - Algemene Ouderdomswet (AOW) Iedere burger heeft vanaf zijn/ haar 65e recht op een door de staat verstrekt pensioen. Pagina 4 van 7

5 - Algemene Nabestaandenwet (ANW) Voorziet inkomen voor weduwen, weduwnaars en minderjarige wezens. Verdient achtergebleven partner meer dan F2800, - bruto per maand dan heeft geen recht op deze uitkering. - Wet Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (WAZ) voorziet inkomen van zelfstandigen die arbeidsongeschikt zijn. - Wet Arbeidsongeschiktheid Jonggehandicapten (Wajong) Voorziet inkomen die gehandicapt zijn geboren of voor hun 18e arbeidsongeschikt zijn geraakt. - Algemene Kinderbijslagwet (AKW) Aan ouders met kinderen onder de 18 wordt tegemoetkoming verstrekt voor levensonderhoud van de kinderen. Hoogte afhankelijk van aantal kinderen en de leeftijd ervan -algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) Niet alle medische kosten worden gedekt. Als mensen zelf medische kosten niet kunnen betalen dan vergoedt de AWBZ ze. Sociale voorzie- regelingen voor situaties waarvoor geen verzekering bestaat. Hiervoor ningen betalen de burgers geen premies. 5 sociale voorzieningen zijn: - Algemene bijstandswet (ABW) Iedereen die niet in eigen inkomen kan voorzien, en niet in aanmerking komt voor een WW-uitkering komt in de ABW - Toeslagen Wet (TW) Als de WW-uitkering te laag is om van te leven, doordat iemand b.v. parttime werkt en werkloos wordt. De TW springt dan bij. - Rijksgroepsregeling werkloze Werknemers (RWW) Sommige mensen zijn werkloos voordat ze een baan gehad hebben. Voor hen is er een RWW uitkering - Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidongeschikte gewezen Zelfstandigen (IOAZ) Zelfstandigen die gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn. Of ouderen die hun bedrijf sluiten, ze maken omdat ze wat ouder zijn geen kans meer op de arbeidsmarkt. Dan krijgen ze een IOAZ uitkering - Inkomensvoorziening voor Oudere en Gedeeltelijk Arbeidsongeschikte Werknemers (IOAW) Dit is een soortgelijke regeling als de IOAZ, maar dan voor werknemers. Sociale partners werknemers + werkgevers Organisatiegraad Het percentage werknemers dat lid is van een vakbond Vakbonden deze bonden kunnen zelfstandig onderhandelen met werkgevers. (NPB, ACP, VHP, NGL) Vakcentrale een overkoepelende organisatie van een groot aantal vakbonden.(fnv, CNV, MPH) Werkgevers- Als reactie op het werk van de vakbonden zijn de werkgevers zich ook Organisatie gaan organiseren. (VNO-NCW) CAO Collectieve Arbeidsovereenkomst: De arbeidsovereenkomst voor een gehele bedrijfstak of voor een groot bedrijf. Pagina 5 van 7

6 Functies van arbeid: - inkomen - zekerheid - sociale contacten - erkenning en waardering - zelfrealisatie Soorten werk: - hoofd- en handwerk - geschoold- en ongeschoold werk - vrouwen- en mannenwerk - betaald- en onbetaald werk. Als je op staande voet wordt ontslagen, betekend dat, dat je meteen moet stoppen met werken en het bedrijf moet verlaten. Arbeidsbureaus zijn door de overheid opgezet en zorgen onder andere voor: - Inschrijving van werkzoekenden (elke werkzoekende die een uitkering heeft moet zich aanmelden bij het arbeidsbureau - Sollicitatietraining - Om- en bijscholing - Bemiddeling tussen werkgever en werkzoekenden. Uitzendbureaus verschillen op 2 punten van het arbeidsbureau: - De bemiddeling gebeurt op commerciële basis. Bedrijven betalen niet alleen de arbeidskracht maar ook het arbeidsbureau - Het gaat alleen om tijdelijk werk, tot maximaal een half jaar. De technische en de maatschappelijke arbeidsverdeling nemen nog steeds toe, omdat: - werk is vaak ingewikkeld - je kunt gebruik maken van je talent - het nastreven van efficiëntie - je kunt verschillend werk ook verschillend belonen Probleemgroepen voor werk zijn: - laag- en ongeschoolden - vrouwen - etnische minderheden want : laag opleidingsniveau discriminatie allochtonen gebruiken andere zoekkanalen dan de werkgevers. Een geregistreerde werkloze moet aan 4 dingen voldoen: - tussen de 15 en 65 jaar - minder dan 12 uur per week werken Pagina 6 van 7

7 - actief opzoek zijn naar een baan van meer dan 20 uur per week. - Ingeschreven als werkzoekende bij arbeidsbureau. Soorten werkloosheid: - Frictiewerkloosheid ( Wanneer een arbeidskracht door wrijving op de arbeidsmarkt tijdelijk werkloos is.) - Seizoenwerkloosheid - Conjuncturele werkloosheid ( werkloosheid die ontstaat als het economisch minder gaat) - Structurele werkloosheid (er gaan banen voorgoed verloren) Conjunctuur is de golfbeweging in de economie waarbij de economie het ene moment groeit en het andere moment krimpt. Politieke stromingen: - liberalisme: voor vrijemarkteconomie, zo laag mogelijk overheidsuitgaven. - Socialisme: grotere invloed van de overheid, opkomen voor de zwakkeren. - Christen- Democratie: tussenpositie; overheid heeft aanvullende rol, streven naar sterkere positie voor arbeiders. Geleide loonpolitiek = de regering beslist hoen hoog de lonen mogen zijn. Nieuwe taken van de overheid: - sociale taken (verstrekken uitkeringen etc.) - economische taken (bestrijden inflatie, stimuleren werkgelegenheid) - welzijnstaken ( gezondheidszorg, maatschappelijk werk) - culturele taken (beheren van bibliotheken en musea) - bestuurlijke taken (handhaven van rechtsorde) - ondernemerstaken (financieren en produceren van goederen en diensten) Pagina 7 van 7