Symposium: Universele gehoorscreening bij neonati in Limburg: State of the art 27 april 2012
|
|
- Adriana Boer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Symposium: Universele gehoorscreening bij neonati in Limburg: State of the art 27 april eerste sessie Inleiding Dr. Tony Cox, diensthoofd NKO, Campus Virga Jesse Oorzaken en prevalentie van aangeboren gehoorstoornissen Dr. Katrien Ketelslagers, NKO-arts, Campus Virga Jesse en Dr. Christel Stinckens, NKO-arts, Campus Salvator Opvang en onderzoek van doorverwezen neonati Brecht Waelkens, Charlotte Marinus en Kim Bloemen, audiologen dienst NKO, Campus Virga Jesse Koffiepauze in Parketzaal tweede sessie Opvang van slechthorende neonati en ouders door NKO-arts Dr. Sebastien Janssens de Varebeke, NKO-arts, Campus Virga Jesse Rol en werking van thuisbegeleiding Edith Croux, KIDS Opvang en aanpak revalidatie van slechthorende neonati te KIDS Leo De Raeve, KIDS Resultaten en panneldiscussie/vraag en antwoord Dr. Sebastien Janssens de Varebeke, NKO-arts, Campus Virga Jesse; moderator Receptie in Parketzaal 2 1
2 eerste rij v.l.n.r.: Katrijn Beankens (verpleegkundige), Dr Christel Stinckens (ORL, Campus Salvator), Brecht Waelkens (audioloog), Dr Sebastien Janssens de Varebeke (ORL, Campus Virga Jesse), Dr Liesbeth Vergauwen (Provinciaal adviserende arts Kind en Gezin, Limburg), Dr Katrien Ketelslagers (ORL, Campus Virga Jesse), Dr Erwin Van Kerschaver (Coördinator universele gehoorscreening Vlaanderen, Kind en Gezin) tweede rij v.l.n.r.: Els Polet (verpleegkundige), Dr Tony Cox (ORL, Campus Virga Jesse, Diensthoofd ORL JessaZH), Kim Bloemen (audiologe), Charlotte Marinus (audiologe), Leo De Raeve (KIDS, Onici), Edith Croux (Thuisbegeleiding, KIDS), Dr Kristof Deben (ORL, campus Virga Jesse), Anouk Lormans (verpleegkundige) 2
3 Oorzaken en prevalentie van aangeboren gehoorstoornissen Katrien Ketelslagers Christel Stinckens Sebastien Janssens de Varebeke Tony Cox Kristof Deben
4 Aangeboren gehoorstoornissen Bron: Het kind in Vlaanderen, K&G 2010 Prevalentie Cijfers K&G Risicofactoren Etiologische diagnose CMV (cytomegalovirus) Genetisch 4
5 Prevalentie Bron: Het kind in Vlaanderen, K&G ~2/1000: gehoorverlies beiderzijds van 40 db of meer ~120 kinderen per jaar in België worden geboren met bilateraal matig tot ernstig gehoorverlies Ratio bilateraal/unilateraal:
6 Prevalentie Bron: Het kind in Vlaanderen, K&G 2010 Cijfers K&G /1000 geteste kinderen heeft congenitaal gehoorverlies 60% bilateraal 50% revalidatie noodzakelijk gehoorverlies meer dan 40 db beiderzijds 6
7 Risicofactoren Belangrijkste: familiale slechthorendheid 1-2/200 kinderen op neonatale intensieve eenheid Kunstmatige beademing, laag geboortegewicht, hyperbilirubinemie Intra-uteriene infecties: Toxoplasmose, Rubella, Cytomegalovirus en Herpes (ToRCH) 7
8 Risicofactoren Craniofaciale anomalieën Pre-auriculaire pit of tag 8
9 Craniofaciale anomalieën Microtia - Atresia 9
10 Socio-demografische risicofactoren Jongens Geboorterangorde Oost-Europese moeder Educatieniveau moeder Flessenvoeding Gewicht en lengte Bron: E. Van Kerschaver et al. EJPH 2012 Mar 27; socio-demografic determinants of hearing impairment studies in term babies 10
11 Etiologische diagnose ~ 50% diagnose 50% genetisch 50% omgevingsfactoren 170 refers: 32% een normaal gehoor Bron: F. Declau et al. Pediatrics 2008;121(6):
12 Etiologische diagnose 100 consecutieve ALGO casussen Cx26/Cx30 30% Peripartaal 16% Genetish syndromaal 19% CMV 16% Andere genetisch niet-syndromaal 19% F. Declau et al. B-ENT 2005,1, Suppl 1,
13 Cytomegalovirus (CMV): bron: Anticytomegalovirus IgG avidity in pregnancy: a 2-year prospective study. Bodéus M, Van Ranst M, Bernard P, Hubinont C, Goubau P Fetal Diagn Ther. 2002;17(6):362 Meest voorkomende perinatale infectie 1-2% van de levend geboren kinderen zijn besmet Primaire maternale infectie: 30% van de baby s zijn besmet Reïnfectie: % congenitale infectie Bron: Wetenschappelijk dossier cytomegalie (110221) Dr Nadine De Ronne Centraal adviserend arts Medische beleidscel Kind en Gezin 13
14 Cytomegalovirus CMV Bron: Wetenschappelijk dossier cytomegalie Dr Nadine De Ronne Centraal adviserend arts Medische beleidscel Kind en Gezin Primaire maternale infectie 10% symptomatisch 90% neurologische sequelen Intra-uteriene groeiretardatie 35-65% gehoorverlies 30% mortaliteit 90% asymptomatisch 10-15% laattijdige gehoor- en visusstoornissen 14
15 Asymptomatische CMV-infectie 10-15% gehoorverlies 30-50% in eerste levensmaanden aanwezig; uni-, bilateraal (50%) of progressief 23% ernstig 20% late onset meesten voor 36 mnd 15
16 Asymptomatische CMV-infectie 30-80% unilateraal gehoorverlies krijgen ook gehoorverlies in het goede oor of progressie in het aangetaste oor At risk eerste 12 levensmaanden Kan evalueren tot 6 jaar 16
17 Neonatale diagnose CMV-infectie Virusisolatie uit urine (eerste levensdag tot de eerste 2-3 levensweken) - urinezakje Benadert 100% gevoeligheid en specifiteit Hielpriekkaartje PCR CMV-DNA detectie Serologie IgM en IgG CMV bepaling 17
18 Erfelijk gehoorverlies Christel Stinckens Katrien Ketelslagers Sebastien Janssens de Varebeke Tony Cox Kristof Deben
19 Aangeboren slechthorendheid: 1-2 op 1000 pasgeborenen 50% heeft genetische oorzaak Bron: genetics for ENT specialists Dirk Kunst Remedica
20 Iedereen heeft 23 chromosomenparen, 22 paar autosomen en 1 paar geslachtschromosomen (telkens 1 helft van de moeder en 1 van de vader) die zijn opgebouwd uit DNA. Op deze chromosomen liggen een tal genen (stukjes DNA) verspreid, die in de meeste gevallen verantwoordelijk zijn voor de productie van specifieke eiwitten. Veranderingen in DNA noemt men mutaties, en deze kunnen aanleiding geven tot een verandering van de vorm of functie van het eiwit, of tot een verlaagde of verhoogde vorming van dit eiwit. In sommige gevallen kan dit een erfelijke ziekte zoals gehoorverlies veroorzaken. Van elk gen- uitgenomen deze op de geslachtschromosomenhebben we twee exemplaren, één van de moeder en één van de vader. 20
21 Autosomaal dominante overerving Men heeft van het betreffende gen slechts één afwijkend gen nodig om de afwijking te vertonen. 21
22 Autosomaal dominante overerving II + II II of II Elk kind van dit koppel heeft 50% kans om slechthorend te zijn 22
23 Autosomaal recessieve overerving Men heeft van het betreffende gen twee afwijkende exemplaren nodig om de afwijking te vertonen. Indien één gen normaal is en het andere afwijkend, is de persoon wel drager maar heeft hij de afwijking niet. 23
24 Autosomaal recessieve overerving II + II II of II of II of II Elk kind van dit koppel heeft 25% kans om slechthorend te zijn en 50% om drager te zijn van de afwijking 24
25 Andere vormen van erfelijkheid: X- gebonden dominante en recessieve overerving Mitochondriale overerving 25
26 Erfelijk gehoorverlies Niet syndromaal Syndromaal Enkel gehoorverlies Gepaard gaand met andere symptomen/fysieke kernmerken dan gehoorverlies 26
27 Niet syndromaal gehoorverlies Autosomaal dominant: DFNA b.v. DFNA9: coch gen, progressief gehoorverlies op middelbare leeftijd en evenwichtsstoornissen Autosomaal recessief: DFNB b.v. DFNB1: connexine, prelinguaal meestal ernstig gehoorverlies 27
28 Syndromaal gehoorverlies Autosomaal dominant Branchio-oto-renaal syndroom (BOR) Gehoorverlies Preauriculaire sinus/pit Branchiogene fistels Afwijkingen oorschelp Nierafwijkingen 28
29 29
30 30
31 Syndromaal gehoorverlies Autosomaal dominant Waardenburgsyndroom Lateraal verplaatste mediale canthi Brede neusrug Samengegroeide wenkbrauwen Witte haarlok Verschillende kleur van de irissen Congenitaal gehoorverlies 31
32 32
33 33
34 Syndromaal gehoorverlies Autosomaal recessief Usher syndroom Congenitale doofheid Retinitis pigmentosa Pendred syndroom Gehoorverlies (soms fluctuerend) Goiter 34
35 35
36 Opvang en onderzoek van doorverwezen neonati Brecht Waelkens Charlotte Marinus Kim Bloemen
37 NKO-dienst 3 testen Verschil met K&G: - Drempelbepaling in dbnhl langere duur - Lokalisatie van het probleem 37
38 Tympanogram
39 Wat? Beweeglijkheid: Trommelvlies Beentjesketen 39
40 - Illustratie Lapperre i
41 Waarom? Geleiding optimaal 41
42 Hoe testen? Dopje in het oor Variatie van de luchtdruk 42
43 Mogelijke problemen? Anatomisch Cerumen Smalle gehoorgang Perforatie 43
44 Mogelijke problemen? Beweeglijk kind Wenen Slikken Praten 44
45 Oto-akoestische emissies
46 Illustratie: Lapperre 46
47 Doorsnede cochlea Bron: Gallé H. (1979). Dictaat Anatomie en Fysiologie voor de Opleiding tot Audiologie-Assistent. Utrecht. 47
48 Orgaan van Corti Bron: Ryan AF, Dallos P. Physiology of the cochlea. (1984). In Northern JL (ed) Hearing disorders. Boston, Little Brown, pp
49 Haarcellen Bron: Kapteyn & Lamoré (2008). Anatomie van het binnenoor en het evenwichtsorgaan. geraadpleegd op 03/04/12. 49
50 Wat? Zwak geluid dat met een zekere vertragingstijd uit het binnenoor komt, nadat een kortdurende geluidstimulus is aangeboden Motorische functie van buitenste haarcellen versterker 50
51 Waarom? Test buitenste haarcellen OAE s aanwezig: gehoorverlies niet groter dan 35dB HL 51
52 Hoe testen? Dopje in oor Clicks als stimuli Signaal wordt gemeten in de gehoorgang 52
53 Mogelijke problemen Middenoor moet efficiënt werken om zachte geluiden terug te geleiden vocht in het MO geen OAE s Kind moet heel stil zijn Dopje moet oor goed afsluiten 53
54 BERA Brainstem Evoked Response Audiometry
55 Wat? Respons van de hersenstam door geluidstimulatie 55
56 Central auditory pathways Bron: KATZ, J., Handbook of Clinical Audiology. 5de editie, Baltimore, Lippincott Williams & Wilkins, 2002, blz
57 Wat? Respons van de hersenstam door geluidstimulatie Elektrische spanningsverschillen tussen zenuwcellen Controle van het gehoor achter het slakkenhuis 57
58 Wat? Illustratie: Lapperre 58
59 Wat? Auditory Evoked Potentials 59
60 Waarom? Doofheid/gehoorverlies Objectieve bepaling van de gehoordrempel 60
61 Hoe testen? Golfpatroon Golf 5 Figuur ontleend aan van der Drift, 1988 Drempel normaalhorende dbnhl 61
62 ASSR Auditory Steady-State Response
63 Wat? Stimuli: in amplitude gemoduleerde tonen Voordeel: frequentiespecifiek testen (500Hz, 1kHz, 2kHz & 4kHz) Restgehoor? 63
64 Wat? Stimuli: in amplitude gemoduleerde tonen Voordeel: frequentiespecifiek testen (500Hz, 1kHz, 2kHz & 4kHz) Meerdere frequenties en beide oren tegelijk testen 64
65 Waarom Restgehoor? 65
66 Medisch onderzoek bij ORL arts Sebastien Janssens de Varebeke Katrien Ketelslagers Christel Stinckens Tony Cox Kristof Deben
67 Klinisch onderzoek: Algemeen beeld (schedel, tags, pits,oorschelp, ) NKO-onderzoek: schisis, Otoscopie: verluchting, eczeem, nauwe gehoorgang, Halsonderzoek Urinestaal afname 67
68 Diagnostiek bij gehoorverlies: CMV/TORCHS/TSH/karyotypering urinesediment Genetica Beeldvorming Syndromaal beeld (nieren, hart, oog,..) pediatrie 68
69 REFER en gehoorverlies verhouding permanent gehoorverlies en REFER REFER = permanent gehoorverlies REFER permanent gehoorverlies 69
70 Één- en tweezijdige slechthorendheid: opvolging is zowel voor uni- als voor bilaterale slechthorendheid belangrijk! verdeling één- en tweezijdige permanente slechthorendheid 38 unilateraal bilateraal 62 70
71 Verdeling etiologie slechthorendheid verdeling oorzaken slechthorendheid Cx-26/30 syndromale doofheid peripartale etiologie familiale doofheid CMV ongekende oorzaak craniofaciale afwijkingen in onderzoek
72 behandeling Bovenste luchtweginfecties Eczeem gehoorgang Craniofaciale afwijkingen Middenooreffusie/shepard drains BERA-testen onder narcose Algemene geneeskunde 72
73 Wat voor welk gehoorverlies? 73
74 bij cochleaire aantasting: 74
75 Milde tot matig-ernstige gehoordeficiet (illustraties: Cochlear) 75
76 Gehoorprothesen: i.s.m. KIDS 76
77 Ernstige verliezen (illustraties: Cochlear) 77
78 Cochlear implant: inwendig en uitwendig deel (illustraties Med-El) 78
79 Thuisbegeleiding en revalidatie bij slechthorende neonati en jonge kinderen THUISBEGELEIDING KIDS Het verhaal na de vroegtijdige detectie Edith Croux & Leo De Raeve (ONICI) 27 april 2012
80 Erkenning thuisbegeleiding Doelgroep: - gezinnen met dove of slechthorende baby s, kinderen, jongeren maar ook volwassenen - kinderen met een spraak- en taalprobleem Gesubsidieerd door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH)
81 Rol van KIDS in het kader van gehoorscreening Referentiecentra Limburg: Jessa Ziekenhuis, ZOL en Thuisbegeleiding KIDS Onze voornaamste doelstellingen: 1.audiologische opvolging en indien nodig aanpassing hoorapparaten 2. Start opvolging en begeleiding van het kindje én van de ouders via thuisbegeleiding
82 Wat is de meerwaarde van thuisbegeleiding? Onderzoek geeft aan dat ouders tevreden zijn met vroege detectie en audiologische opvolging maar er moet ook verder een naadloze overgang zijn tot de mogelijke hulpverlening (thuisbegeleiding, contact met andere ouders, speciaal onderwijs, revalidatie, contact met dove kinderen en volwassenen, )
83 Onze Visie - Zorg op maat (tempo en zorgvragen van ouders volgen) - SAMEN met de ouders (ouders als partners) - Samenwerking met andere diensten: audiologische diensten, KIDS (KIDSje), onthaalgezinnen en - diensten, scholen, G.On-begeleiding, diensten algemeen welzijnswerk, revalidatiecentra, artsen, therapeuten, andere thuisbegeleidingsdiensten,
84 Wat biedt thuisbegeleiding? 1. Voldoende en neutrale informatie bieden over o.a.: - diagnose - oorzaak - aanpassing hoorapparaten/cochleaire inplant - alle mogelijke hulpverleningsvormen - communicatie: Hoe communiceer ik met mijn doof of slechthorend kind?
85 Wat biedt thuisbegeleiding? - taalontwikkeling: Nederlands en Vlaamse Gebarentaal - identiteitsontwikkeling - Dovencultuur - mogelijkheden van onderwijs - ontwikkelingsstimulatie (alle domeinen) - technische hulpmiddelen
86 Wat biedt thuisbegeleiding? 2. Brugfunctie of coördinerende functie: tussen alle mogelijke hulpverleners: NKOarts, kinderarts, kinesist, audioloog, opvang, revalidatiecentra, 3. Emotionele ondersteuning: steun bij verwerking, zowel voor de ouders als voor het betrokken kind als de ruimere familie (zussen en broers, grootouders, )
87 Wat biedt thuisbegeleiding? 4. Pedagogisch modeling: de thuisbegeleidster observeert en analyseert interactie, brengt ouders nieuwe vaardigheden bij m.b.t. interactie, opvoeding, ontwikkelingsstimulering, hoorstimulatie,
88 Wat biedt thuisbegeleiding? 5. Ondersteuning in de crèche, bij de onthaalmoeder, bij opvang, 6. Groepsaanbod: oudercursus VGT, brussenwerking, oudergespreksgroep, bezoekouders, 7. Administratieve ondersteuning: aanvraag verhoogde kinderbijslag, aanvraag hulpmiddelen,
89 Start aanpassing hoorapparaten Samenleggen van resultaten objectieve en subjectieve audiometrie => bepalen van aard en graad gehoorverlies in lage-,midden- en hoge frequenties
90 Accenten in begeleiding 1. Audiologische opvolging en aanpassing hoorapparaten 2. Begeleiding aan huis opstarten
91 Begeleiding aan huis - Ondersteunen van ouders bij de communicatie met hun kind tips voor taalstimulering en hooropvoeding - In dagelijkse situaties en tijdens spel met het kind - aan de hand van (video)observatie en feedback, modeling, gesprek, literatuur, - In huisbezoeken en via groepslessen visuele communicatie
92 Begeleiding aan huis - Met klemtoon op communicatie, maar ook aandacht voor de algemene ontwikkeling van het kind en opvoedingsvragen van ouders - Met oog voor iedereen in het gezin en de omgeving
93 De populatie dove kinderen is op enkele jaren tijd drastisch veranderd en dit vooral in landen waar men beroep kan doen op: Vroege objectieve gehoormeting van alle pasgeborenen: -Vlaanderen: 1998 (1999) -Nederland: UK: Kennis over Gebarentaal is enorm toegenomen Vroege multidisciplinaire begeleiding Vroege kinderaudiometrie en digitale hoorapparaten Cochleaire Implantaten op jonge leeftijd (< 18 mdn)
94 Vroege gehoorscreening en begeleiding (< 6 mdn) kan leiden tot: Betere auditieve waarneming (Yoshinago-Itano, 2000) Grotere actieve en passieve woordenschatontwikkeling (Yoshinago-Itano, 2000) Mooiere uitspraak (articulatie) (Coulter & Thomson, 2000; Schauwers, 2002) Betere ouder-kind relatie bij horende ouders ( Pressman, 1998; Lichtert 2001, 2003) Minder sociaal-emotionele problemen (Pressman, Pipp-Siegel, 1999) Hoger leesniveau (Yoshinago-Itano, 2000)
95 Invloed van vroege gehoorscreening op de leeftijd van de start van de begeleiding, het eerste hoorapparaat en het eerste CI in Vlaanderen. Philips B. et al (2009), Impact of Newborn Hearing Screening Comparing Outcomes in Pediatric Cochlear Implant Users, The Laryngoscope 119, Sinds 2004: tussen 14 en 18 maanden 95
96 Vroege screening en vroege implantatie kan leiden tot Beter auditief functioneren; beter spraakverstaan Blamey et al, 2001; Geers, 2006; Sharma, 2007; Wiefferink et al, 2008 Spraak en aanvankelijk (woordenschat) taalontwikkeling (expressief and receptief) binnen de grenzen van normaalhorenden Hammes et al, 2002; Novak et al, 2000; Nikolopoulos et al, 2004; Schauwers et al, 2007; Hammer et al, 2008 MAAR:-op hoger complex taalniveau (complexe grammatica), meer problemen, McKinley, et al, 2006; Archbold et al, de kloof in het begrijpend lezen wordt met de leeftijd groter, Geers, Tobey, Moog, Brenner, 2008 Meer van deze kinderen gaan naar het gewone onderwijs, Archbold et al, 2002 ; Geers, 2003; Thoutenhoofd, 2005; Scherf et al, 2008; Leigh, 2008 Begrijpend leesniveau: aanzienlijk beter dan ooit te voren, Geers, 2003, 2008; van der Kant A et al, 2008
97 Percentage dove kinderen met een CI in het gewone onderwijs in Vlaanderen Leo De Raeve, Cora, 2011 Percentage of deaf children with cochleair implants in mainstream 60% 56% 50% 40% 40% 44% 43% 44% 49% 30% 20% 20% 25% 10% 0%
98 Gemiddelde Expressieve Taalontwikkeling van 55 vroeggescreende en vroeg geïmplanteerde dove kinderen: dicht bij horenden Leo De Raeve, KIDS,
99 Conclusie Vroege universele gehoorscreening, gecombineerd met vroege aanpassing van hoorapparaten (of CI) en goede begeleiding van het kind en zijn gezin heeft een grote invloed op de resultaten. De huidige populatie slechthorende en dove kinderen is totaal verschillend van deze van jaar geleden. Moeten alert blijven voor progressieve gehoorverliezen Maar de resultaten zijn erg heterogeen (1/3 bijkomende problemen) en multidisciplinaire (proces)diagnostiek op zeer jonge leeftijd is dan ook erg belangrijk. Deze nieuwe populatie slechthorende en dove kinderen vraagt om een aangepaste begeleiding, anders dan voorheen. Er is dan ook een grote behoefte aan bijscholing van alle professionele begeleiders.
Gehoorrevalidatie bij jonge kinderen. Alex Hoetink klinisch fysicus - audioloog
Gehoorrevalidatie bij jonge kinderen Alex Hoetink klinisch fysicus - audioloog Onderwerpen Werking van het gehoor Gehoorverlies Gehoordiagnostiek op het Audiologisch Centrum (AC) Gehoorrevalidatie op het
Nadere informatieNeonatale gehoordiagnostiek
Neonatale gehoordiagnostiek Hoe je met klikken verder komt Terugkomdag ALGO-screeners 17 januari 2018 Samuel Hoekman klinisch fysicus - audioloog Wat ga ik vertellen Outline Gehoor Gehooronderzoek Screening
Nadere informatieEtiologisch onderzoek naar slechthorendheid op de kinderleeftijd. Sarina Kant & Rosanne van Velzen 27-09-2013
Etiologisch onderzoek naar slechthorendheid op de kinderleeftijd Sarina Kant & Rosanne van Velzen 27-09-2013 Etiologisch onderzoek naar slechthorendheid op de kinderleeftijd Richtlijn Multidisciplinaire
Nadere informatieZorgtraject na de neonatale gehoorscreening
Zorgtraject na de neonatale gehoorscreening Dr.L.Ruytjens klinisch fysicus-audioloog Sophia Kinderziekenhuis Rotterdam mede namens L.Heijkoop en A.Verbaan logopedisten Inhoud Neonatale gehoorscreening
Nadere informatieObjectieve Diagnostiek. Tympanometrie Oto-Akoestische Emissies BERA Rechts 70 db, Links 90 db
Objectieve Diagnostiek - casuïstiek - Arjan J Bosman en Henriëtte Koch Audiologisch Centrum UMC St Radboud Nijmegen Objectieve Diagnostiek Tympanometrie, stapedius reflexen functionaliteit middenoor Oto-Akoestische
Nadere informatieAudiologische diagnostiek en revalidatie. Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog
Audiologische diagnostiek en revalidatie Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog Inhoud Werking van het gehoor Traject in het eerste jaar Aanmeldingen Diagnostiek Revalidatie Na het eerste jaar gehoorbeenketen
Nadere informatieActualiteit Gezondheidszorg. Cochleaire implantaten
Actualiteit Gezondheidszorg Cochleaire implantaten Cochleair implantaat Vergoedbaar: 28-11-1991 Progressief indicaties uitgebreid Regelgeving procedures achterhaald Actualisatie: fase 1 = administratieve
Nadere informatieAANGEBOREN GEHOORSTOORNISSEN:
AANGEBOREN GEHOORSTOORNISSEN: DIAGNOSE, BEHANDELING/REVALIDATIE, ETIOLOGIE Els De Leenheer, MD, PhD Dienst Neus-, Keel- Oorheelkunde Universitair ziekenhuis Gent Conductief gehoorverlies Uitwendig oor
Nadere informatieDiagnostiek bij Auditieve Neuropathie. Bert van Zanten Klinisch-fysicus/Audioloog UMCU
Diagnostiek bij Auditieve Neuropathie Bert van Zanten Klinisch-fysicus/Audioloog UMCU Overzicht Een casus avant la lettre Auditory Neuropathy Spectrum Disorder Geheugenopfrissing anatomie en fysiologie
Nadere informatieDiagnostiek naar de oorzaak van slechthorendheid binnen het Centrum Diagnostiek Slechthorendheid
Diagnostiek naar de oorzaak van slechthorendheid binnen het Centrum Diagnostiek Slechthorendheid Derde VUMC nascholingsdag 22 maart 2013 Margot Mulder, kinderarts Aangeboren slechthorendheid: Literatuur:
Nadere informatieVerloop pieklatentie vs intensiteit
Neonatale screening - OAE Audiometrie bij Jonge Kinderen Mogelijkheden en Valkuilen Arjan J Bosman Audiologisch Centrum UMC St Radboud Nijmegen Neonatale screening - ALGO Objectieve Diagnostiek Tympanometrie,
Nadere informatieDienst Neus-Keel-Oorziekten Universitair Revalidatiecentrum voor Communicatiestoornissen
PATIËNTENINFO Informatiebrochure kind en gehoor Dienst Neus-Keel-Oorziekten Universitair Revalidatiecentrum voor Communicatiestoornissen Beste Ouders, U bent door Kind en Gezin naar onze dienst verwezen
Nadere informatieGevolgen van slechthorendheid voor de ontwikkeling, gezinsbegeleiding en samenwerking met het CB
Gevolgen van slechthorendheid voor de ontwikkeling, gezinsbegeleiding en samenwerking met het CB Bettie Carmiggelt Arts M&G - Adviseur NCJ Noëlle Uilenburg Manager Onderzoek en Ontwikkeling & Vroegtijdige
Nadere informatieDefinitie van doofblindheid. Doofblindheid is een combinatie van doofslechthorendheid
Definitie van doofblindheid. Doofblindheid is een combinatie van doofslechthorendheid en blind-slechtziendheid. Doofblindheid belemmert mensen in hun communicatie, het verwerven van informatie en de mobiliteit.
Nadere informatieLeo De Raeve, Vroege gehoorscreening en cochleaire implantatie vragen om bijsturing van onderwijs, begeleiding en revalidatie van dove kinderen
ONICI ONafhankelijk Informatiecentrum Cochleaire Implantatie Vroege gehoorscreening en cochleaire implantatie vragen om bijsturing van onderwijs, begeleiding en revalidatie van dove kinderen Leo De Raeve,
Nadere informatieBERA, Tymp en OAE bij de pasgeborene. Bert van Zanten UMC-Utrecht
BERA, Tymp en OAE bij de pasgeborene Bert van Zanten UMC-Utrecht Overzicht Wat meet je bij BERA/Tymp/cEOAE/DPOAE? Normaal en afwijkend? Resultaat neonataal en later? BERA: Wat meet je? Het tijdsverloop
Nadere informatieUse it or loose it Kolb, 1989
Use it or loose it Kolb, 1989 LICHTPERCEPTIE: Bij ontbreken lichtwaarneming eerste 4 mnd degeneratie zenuwvezels retina naar visuele cortex. Volledig cataract eerste 4 mnd totale blindheid Volledig cataract
Nadere informatieInterventies bij slechthorende kinderen
Interventies bij slechthorende kinderen samenwerking met de JGZ Noëlle Uilenburg Onderzoek en Ontwikkeling Vroegtijdige Onderkenning Gehoorstoornissen 6 november 2014 Disclosure belangen spreker Noëlle
Nadere informatieHoe werkt het gehoor? Bert van Zanten Klinisch-Fysicus/Audioloog Hoofd KNO-Audiologisch Centrum
Hoe werkt het gehoor? Bert van Zanten Klinisch-Fysicus/Audioloog Hoofd KNO-Audiologisch Centrum Horen, zo gewoon, wat is het precies? onder andere: Detectie van geluid Discriminatie tussen verschillende
Nadere informatieLeo De Raeve, Invloed van vroege gehoorscreening en vroege cochleaire implantatie op de huidige populatie dove/slechthorende kinderen in Vlaanderen
ONICI ONafhankelijk Informatiecentrum Cochleaire Implantatie Medische ontwikkelingen en hun gevolgen voor de leer- en opvoedingsnoden van lerenden of beter Invloed van vroege gehoorscreening en vroege
Nadere informatieDFNA9, wat is het en wat kunnen we er wel (en niet) aan doen?
DFNA9, wat is het en wat kunnen we er wel (en niet) aan doen? drs. Jeroen Smits dr. Ronald Pennings arts-onderzoeker/promovendus KNO-arts, otoloog Erfelijke slechthorendheid, wat is dat? Slechthorendheid
Nadere informatieCongenitaal gehoorverlies en de kinderarts. CDS symposium 17 maart 2010 Margot Mulder, kinderarts
Congenitaal gehoorverlies en de kinderarts CDS symposium 17 maart 2010 Margot Mulder, kinderarts Kindergeneeskundig onderzoek naar de oorzaak van het congenitaal gehoorverlies doel Patiënt: te verwachten
Nadere informatieCongenitale slechthorendheid
Congenitale slechthorendheid Anamnese Aat Neon is een premature boreling (32 weken) die beademd moet worden omwille van respiratoire insufficiëntie. Als Aat gunstig evolueert en het moment nadert waarop
Nadere informatieNeonatale gehoorscreening, en daarna
Maastricht University Medical Centre MUMC Neonatale gehoorscreening, en daarna de zorg voor het slechthorende kind JR Hof 27 mei 2014 Gehoorscreening Doel Aantonen van een permanent conductief, perceptief
Nadere informatieWe geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten.
We geven informatie en advies aan je werkgever en collega s. Samen zoeken we naar oplossingen. We geven je informatie over verenigingen en diensten. We helpen je bij het verbeteren van je contacten met
Nadere informatieBelgië/Vlaanderen. Recente tendensen in onderwijs en begeleiding van kinderen en jongeren met een CI in Vlaanderen
Recente tendensen in onderwijs en begeleiding van kinderen en jongeren met een CI in Vlaanderen Leo De Raeve ONICI Onafhankelijk Informatiecentrum over Cochleaire Implantatie Zonhoven-België http://www.onici.be
Nadere informatieHet belang van etiologische diagnostiek bij slechthorendheid
Het belang van etiologische diagnostiek bij slechthorendheid Ad Snik, namens Hearing and Genes, otogenetisch spreekuur UMC Radboud Nijmegen Theo Goverts, namens centrum diagnostiek slechthorenheid (CDS)
Nadere informatieOoroperatie: cochleaire implantatie (ci)
Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 33 55 11 Ooroperatie: cochleaire implantatie (ci) Jessa Ziekenhuis
Nadere informatieKind en gehoor. Universitair Revalidatiecentrum voor Communicatiestoornissen. Informatiebrochure patiënten
Kind en gehoor Universitair Revalidatiecentrum voor Communicatiestoornissen Informatiebrochure patiënten 2 Kind en gehoor 3 Beste ouders, U bent naar onze dienst verwezen omdat er op basis van de neonatale
Nadere informatieErfelijke slechthorenheid. Gids voor patiënten en families
Erfelijke slechthorenheid Gids voor patiënten en families In deze folder vindt u informatie over erfelijke slechthorendheid. Hierbij komen de volgende onderwerpen aan bod: Inleiding Wat is erfelijke slechthorendheid?
Nadere informatieSubjectieve kinderaudiometrie
Subjectieve kinderaudiometrie Patrick Brienesse Klinisch fysicus audiologie 13 april 2018 Drie pijlers van gehoorrevalidatie bij jonge kinderen Drie pijlers van gehoorrevalidatie bij jonge kinderen Hoorbaarheid
Nadere informatieBehandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering
Behandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering een presentatie aan de hand van casussen dr.ir. Cas Smits klinisch fysicus-audioloog
Nadere informatieMeningitis: het belang van gedegen multidisciplinaire diagnostiek van gehoor en communicatie De rol van het AC
Meningitis: het belang van gedegen multidisciplinaire diagnostiek van gehoor en communicatie De rol van het AC Yvonne Simis, klinisch fysicus-audioloog, VUmc 12 oktober 2011 Inhoud De rol van het AC in
Nadere informatieHET GEHOOR GEHOORMETINGEN HOE HOORT EEN GEHOORGESTOORDE?
Borggravevijversstraat 9 3500 Hasselt Tel. 011 22 25 93 Fax. 011 24 20 14 E-mail: info@welcom-vzw.be http://www.welcom-vzw.be HET GEHOOR GEHOORMETINGEN HOE HOORT EEN GEHOORGESTOORDE? Deze bundel werd samengesteld
Nadere informatieWelkom op het Informatiemoment Standaard gehoor oktobercyclus
Welkom op het Informatiemoment Standaard gehoor oktobercyclus VOORMIDDAG Inleiding: doelstellingen Doelstelling 1 Doelstelling 3 Casusbespreking Praktische voorbereiding: Hoe gaan we het doen? Overzicht
Nadere informatieVWVJ. Karen Van Doorslaer Referatendag - 07/12/2007 ONTWIKKELING VAN STANDAARD GEHOORONDERZOEK IN HET CLB
ONTWIKKELING VAN STANDAARD VWVJ GEHOORONDERZOEK IN HET CLB Karen Van Doorslaer Referatendag - 07/12/2007 Opstellen van een screeningsprogramma Literatuurstudie Inventarisatie van de huidige werkwijze en
Nadere informatieRichtlijn JGZ-richtlijn Vroegtijdige opsporing van gehoorverlies bij kinderen en jongeren (0-18 jaar)
Richtlijn JGZ-richtlijn Vroegtijdige opsporing van gehoorverlies bij kinderen en jongeren (0-18 jaar) Onderbouwing 1. Risicofactoren Uitgangsvragen Leidt een extra screening op het gebied van gehoor en
Nadere informatieHoortoestelaanpassing bij kinderen met het Down Syndroom
Hoortoestelaanpassing bij kinderen met het Down Syndroom Sander Ubbink klinisch fysicus audioloog i.o. academisch ziekenhuis Maastricht inhoud: prevalentie otologische problemen diagnostiek rehabilitatie
Nadere informatieASSR als onderdeel van de audiologische diagnostiek bij jonge kinderen
ASSR als onderdeel van de audiologische diagnostiek bij jonge kinderen Jane Alaerts 1 Heleen Luts 1, Christian Desloovere 2 en Jan Wouters 1 1 ExpORL, K.U.Leuven en 2 UZ Leuven België Audiologische follow-up
Nadere informatiePrak;jkgericht Wetenschappelijk onderzoek (PWO) VIVES hogeschool campus Noord (Brugge)
A step Forward to Informed Consent and Informed Choice for Parents of Young Cochlear Implant Candidates Prak;jkgericht Wetenschappelijk onderzoek (PWO) VIVES hogeschool campus Noord (Brugge) Exper;secentrum
Nadere informatieHoorzorg binnen een instelling
Hoorzorg binnen een instelling Ingrid Hertgers, logopedist/ M SEN logopedist s Heeren Loo Advisium Ermelo Marrianne van de Glind-Zwart, Logopedist/teamleider Pento AC Amersfoort s Heeren Loo Ermelo wonen
Nadere informatieHet gehoor van mijn kind. Informatiebrochure
Het gehoor van mijn kind Informatiebrochure Inhoud 1 Werking van het oor 4 2 Soorten gehoorverlies en behandeling 5 3 Hoe onderzoekt de arts het gehoor? 7 3.1 Oto-akoestische emissies (OAE) 7 3.2 BERA
Nadere informatieOoroperatie: botverankerd hoortoestel
Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 33 55 11 Ooroperatie: botverankerd hoortoestel (baha) Jessa Ziekenhuis
Nadere informatieCochleaire implantatie bij volwassenen
Cochleaire implantatie bij volwassenen Sommige zeer ernstig slechthorende of dove mensen kunnen zelfs met krachtige hoortoestellen niet of nauwelijks spraakverstaan. Een cochleair implantaat (CI) kan ervoor
Nadere informatieInteractie van elektrische en akoestische stimulatie in de cochlea van de cavia
Interactie van elektrische en akoestische stimulatie in de cochlea van de cavia H. Christiaan Stronks, Huib Versnel, Vera F. Prijs, Wilko Grolman, Sjaak F.L. Klis Afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde
Nadere informatieMedische diagnostiek naar gehoor bij meningitis: het landelijk protocol
2e VUmc nascholingsdag over het jonge slechthorende kind: Medische diagnostiek naar gehoor bij meningitis: het landelijk protocol Paul Merkus Postmeningitis follow up in Nederland Eén jaar na meningitis
Nadere informatieAllochtone doven Zij hebben naast hun doofheid ook nog te maken met een andere cultuur dit maakt hen tot een aparte
Werkstuk door een scholier 1537 woorden 15 januari 2004 6,7 94 keer beoordeeld Vak ANW Doofheid Soorten doofheid Bij het vaststellen van de soorten doofheid wordt er gekeken naar de volgende afwijkingen:
Nadere informatieGehoorscreening en -diagnostiek in een NICU-populatie
Gehoorscreening en -diagnostiek in een NICU-populatie André Goedegebure, Saskia Coenraad, Hans Hoeve Afdeling KNO, Erasmus MC Rotterdam Sophia Kinder Ziekenhuis (SKZ) Vergroot risico gehoorverlies NICU
Nadere informatieGehooronderzoek. Audiologisch Centrum. Afdeling KNO
Gehooronderzoek Audiologisch Centrum Afdeling KNO Een Audiologisch Centrum is gespecialiseerd in onderzoek en advies voor mensen met gehoorproblemen. U komt bij het Audiologisch Centrum omdat een huisarts
Nadere informatieHoren en CMV. Leiden CONCERT study. Dr.ir. Wim Soede, klinisch fysicus audioloog. KNO/Centrum Audiologie en Hoorimplantaten LEIDEN
Horen en CMV Leiden CONCERT study Dr.ir. Wim Soede, klinisch fysicus audioloog KNO/Centrum Audiologie en Hoorimplantaten LEIDEN Slecht horen met één of twee oren Richting horen Hoofdschaduw: tactisch zitten?
Nadere informatieHoren, Verstaan en Begrijpen met een CI
Horen, Verstaan en Begrijpen met een CI Guido Cattani (Bsc. Audioloog, M. SEN, UMC Utrecht, afdeling KNO) gcattani@umcutrecht.nl Trudi de Koning (Klinisch linguïst UMC Utrecht) Opbouw presentatie Inleiding
Nadere informatie5 jaar AABR neonatale gehoorscreening in Nederlandse NICU s
5 jaar AABR neonatale gehoorscreening in Nederlandse NICU s Irma van Straaten kinderarts-neonatoloog Isala klinieken Zwolle Paul Verkerk arts epidemioloog TNO Kwaliteit van Leven Leiden Mw Dr HLM van Straaten
Nadere informatieINSTROOM EN OUTCOME VAN HET OTOGENETISCH SPREEKUUR
FACULTEIT GENEESKUNDE EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN Academiejaar 2012-2013 INSTROOM EN OUTCOME VAN HET OTOGENETISCH SPREEKUUR Ann DEKLERCK Promotor: Prof. Dr. Els De Leenheer Scriptie voorgedragen in de
Nadere informatieLucas Mens Arjan Bosman Henriëtte Koch Bart Luijten Ad Snik
Objectieve audiometrie: steeds meer middelen op de weegschaal, maar waar is de gouden standaard? Lucas Mens Arjan Bosman Henriëtte Koch Bart Luijten Ad Snik Klinische waarde van de ASSR tov klik/pip-bera?
Nadere informatieCochleaire Implantatie (CI)
Cochleaire Implantatie (CI) Cochleaire Implantatie (CI) 1. Inleiding 3 2. Hoe wordt geluid in ons oor verwerkt? 3 3. Wat is een Cochleair Implantaat? 3 4. Wat kan een Cochleair Implantaat? 6 5. Procedure
Nadere informatieGehoordiagnostiek neonataal CASUS
Gehoordiagnostiek neonataal CASUS Presentatie Nascholingsdag audiologen te Utrecht Vrijdag 17 maart 2006 Age Hoekstra klinisch fysicus-audioloog Audiologisch Centrum van de Prof. J.J. Groen Stichting Amersfoort
Nadere informatieNot deaf enough. Matig slechthorende kinderen. Slechthorende kinderen in beeld. Onderzoek. Matig slechthorende kinderen 14-10-2013.
60 jaar NSDSK Matig slechthorende kinderen Problemen op het gebied van: Slechthorende kinderen in beeld Taalontwikkeling Sociaal-emotionele ontwikkeling Evelien Dirks Moeller 2007 Current state of Knowledge
Nadere informatieCochleaire implantatie in Vlaanderen en Nederland: huidige situatie. enkele aantallen. enkele aantallen. een vergelijking België - Nederland
ONICI ONafhankelijk Informatiecentrum Cochleaire Implantatie Cochleaire implantatie in Vlaanderen en Nederland: huidige situatie. Leo De Raeve, ONafhankelijk Informatiecentrum Cochleaire Implantatie Zonhoven-België
Nadere informatieOoroperatie: otosclerose
Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Ooroperatie: otosclerose Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 30 90 22 Jessa Ziekenhuis vzw Campus Virga
Nadere informatieAanpassen van de leeromgeving aan de huidige populatie dove en slechthorende leerlingen
ONICI Aanpassen van de leeromgeving aan de huidige populatie dove en Populatie dove/ is in 2 decennia erg veranderd Leo De Raeve ONICI ONafhankelijk Informatiecentrum Cochleaire Implantatie http://www.onici.be
Nadere informatieSAMENVATTING VOOR DE NIET MEDISCH ONDERLEGDE LEZER
9 SAMENVATTING VOOR DE NIET MEDISCH ONDERLEGDE LEZER In dit proefschrift zijn de eerste resultaten van de DECIBEL-study besproken. DECIBEL is het acroniem voor DEVELOPMENTAL EVALUATION OF CHILDREN: IMPACT
Nadere informatieOoroperatie: trommelvliessluiting (tympanoplastiek) en reconstructie van de gehoorbeentjes
Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 33 55 11 Ooroperatie: trommelvliessluiting (tympanoplastiek) en reconstructie
Nadere informatieObservatie-audiometrie met insert earphones bij kinderen van 2, 4 en 6 maanden oud
Observatie-audiometrie met insert earphones bij kinderen van 2, 4 en 6 maanden oud Esther Wiersinga-Post, Saskia Haaksma-Schaafsma, Pim van Dijk NVA, 13 april 2018 Gehooronderzoek bij jonge kinderen Objectief
Nadere informatieErfelijk gehoorverlies. Gids voor patiënten en families
Erfelijk gehoorverlies Gids voor patiënten en families Inhoud Inleiding 3 Hoe wordt gehoorverlies vastgesteld? 4 Hoe wordt gehoorverlies overgeërfd? 7 Wat zijn genetische testen? 15 Waarom zijn genetische
Nadere informatieCMV en slechthorendheid diagnostiek, behandeling & revalidatie
Derde VUmc nascholingsdag over het jonge slechthorende kind CMV en slechthorendheid diagnostiek, behandeling & revalidatie Vrijdag 22 maart 2013 NEMO AMSTERDAM Het jonge slechthorende kind Vroege detectie,
Nadere informatiecochleaire implantatie bij kinderen
cochleaire implantatie bij kinderen inleiding Een cochleair implantaat (CI) is een hulpmiddel dat ernstig slechthorende of dove kinderen en volwassenen de mogelijkheid biedt om geluid en spraak te kunnen
Nadere informatieA Step Forward to Informed Consent and Informed Choice for Parents of Young Cochlear Implant Candidates
A Step Forward to Informed Consent and Informed Choice for Parents of Young Cochlear Implant Candidates Hogeschool VIVES, expertisecentrum Zorginnovatie Celine Bernaerdt, Valerie Vandenbroeck opleiding
Nadere informatiePublicatie in: Tijdschrift voor Geneeskunde, 62, nr.3, p INVLOED VAN DE VROEGE GEHOORSCREENING OP DE RESULTATEN NA
Publicatie in: Tijdschrift voor Geneeskunde, 62, nr.3, p.245-252. INVLOED VAN DE VROEGE GEHOORSCREENING OP DE RESULTATEN NA COCHLEAIRE IMPLANTATIE. LEO J.I. DE RAEVE 1 1 Psycholoog en coördinator CI-team,
Nadere informatieOoroperatie: chronische middenoorontsteking (cholesteatoom)
Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 33 55 11 Ooroperatie: chronische middenoorontsteking (cholesteatoom)
Nadere informatieAudiologische zorg na prenatale CMV infectie Yvonne Simis, Cas Smits, Theo Goverts
udiologische zorg na prenatale CMV infectie Yvonne Simis, Cas Smits, Theo Goverts 22 maart 2013 Zorg bij CMV in het C Eén virus Zeven kinderen Zeven routes van/naar het C Zeven trajecten binnen het C Prenataal
Nadere informatieColofon. Uitgave: 2012. ISBN-nummer: 978-94-6190-739-4
Colofon Uitgave: 2012 ISBN-nummer: 978-94-6190-739-4 Een initiatief van: Thuisbegeleidingsdiensten voor dove en slechthorende personen (VAPH, Vlaams Agentschap voor Personen met Handicap) Redactie: Dominique
Nadere informatieFEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID
FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID 16 MAART 2006 Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 14 september 1984 tot vaststelling van de nomenclatuur van de geneeskundige verstrekkingen
Nadere informatieDubbelzijdige cochleaire implantatie bij kinderen: de primaire voordelen
Dubbelzijdige cochleaire implantatie bij kinderen: de primaire voordelen M. Sparreboom (onderzoeker), A.F.M. Snik (audioloog) & E.A.M. Mylanus (KNO - arts) Het eenzijdig implanteren van een cochleair implantaat
Nadere informatieGehoorproblemen bij kinderen met het Syndroom van Down perspectief van een onderzoeker en ouder
Gehoorproblemen bij kinderen met het Syndroom van Down perspectief van een onderzoeker en ouder Henriëtte Koch Audiologisch Centrum UMC St Radboud Nijmegen John Langdon Down (1828-1896) Down (1866): The
Nadere informatieColofon. Beste ouder,
Woord vooraf Beste ouder, Zopas heb je vernomen dat ook de tweede gehoorscreening test van je baby aan één of beide oortjes niet goed is. De arts en de verpleegkundige van Kind en Gezin spreken over een
Nadere informatieLeo De Raeve Onafhankelijk Informatie Centrum over Cochleaire Implantatie (ONICI)
Recente inzichten in spraak- en taalontwikkeling, aangeleverd vanuit het onderzoek naar de hoor-, spraak-, een taalontwikkeling van dove kinderen met een cochleair implantaat Cochlear Implantatie wereldwijd
Nadere informatieKlinische Genetica. Autosomaal recessieve overerving
Klinische Genetica Autosomaal recessieve overerving Klinische Genetica U of uw kind is doorverwezen naar de polikliniek Klinische Genetica. Tijdens de afspraak legt een klinisch geneticus of een genetisch
Nadere informatieColofon. Beste ouder,
Woord vooraf Beste ouder, Colofon Uitgave: 2012 ISBN-nummer: 978-94-6190-739-4 Een initiatief van: Thuisbegeleidingsdiensten voor dove en slechthorende personen (VAPH, Vlaams Agentschap voor Personen met
Nadere informatieRijping van de BER. Literatuur en een casus
Rijping van de BER Literatuur en een casus Auditory Evoked Responses Onderverdeling Early latency (BER) Middle latency Long latency (corticaal) BER, primaire generatoren: Piek I N8 distaal Piek II N8 proximaal
Nadere informatieCI-ON en bilaterale CI in Nederland: de stand van zaken
CI-ON en bilaterale CI in Nederland: de stand van zaken Dr.ir. C. Smits, klinisch fysicus-audioloog KNO-Audiologie VU medisch centrum Amsterdam Inhoud CION Doelstellingen CION Bilaterale CI bij kinderen
Nadere informatieHet belang van een goed gehoor
Publiekslezing UMC Utrecht Het belang van een goed gehoor - Behandelingen bij een slecht gehoor - Jeroen Peters, arts-onderzoeker Keel-Neus-Oorheelkunde Afdeling Keel-Neus-Oorheelkunde en Heelkunde van
Nadere informatieMRI van de hersenen bij congenitale cytomegalovirus infectie
MRI van de hersenen bij congenitale cytomegalovirus infectie Department of Pediatrics / Child Neurology Center for Childhood White Matter Disorders VU University Medical Center Amsterdam, NL Hersenen en
Nadere informatiePento Vroegbehandeling Auditief
Pento Vroegbehandeling Auditief Doelen Een beeld geven van onze doelgroep Onze visie op de behandeling van kinderen met een auditieve beperking toelichten Een beeld geven van ons team en het behandelaanbod
Nadere informatieLeo De Raeve, Cochleaire Implantatie anno 2009: wat weten we vandaag en wat weten we ook (nog) niet.
ONICI ONafhankelijk Informatiecentrum Cochleaire Implantatie Cochleaire Implantatie anno 2009: wat weten we vandaag en wat weten we ook (nog) niet. Leo De Raeve, ONafhankelijk Informatiecentrum Cochleaire
Nadere informatieHOORTOESTEL OF CI? Dr. Margreet Langereis Dr. Anneke Vermeulen
HOORTOESTEL OF CI? Dr. Margreet Langereis Dr. Anneke Vermeulen Doel van de studie Evaluatie van het spraakverstaan, woordenschat en verbaal IQ bij kinderen met een auditieve beperking Spraakverstaan twee
Nadere informatieDr. M. Rodenburg (coördinator) Geen goed gehoor; wat nu?
Dr. M. Rodenburg (coördinator) Geen goed gehoor; wat nu? Dr. M. Rodenburg (coördinator) Geen goed gehoor; wat nu? Houten, 2017 Eerste druk, Uitgeverij De Tijdstroom BV, Utrecht 1984 Tweede druk, Uitgeverij
Nadere informatieAudiometrie bij USHER2A patiënten
Audiometrie bij USHER2A patiënten J. Leijendeckers, R. Pennings, A. Bosman KNO / Audiologisch Centrum UMC St. Radboud, Nijmegen j.leijendeckers@kno.umcn.nl Achtergrond Onderzoek door R. Pennings naar gehoor
Nadere informatieX-gebonden Overerving
12 http://www.nki.nl/ Afdeling Genetica van het Universitair Medisch Centrum Groningen http://www.umcgenetica.nl/ X-gebonden Overerving Afdeling Klinische Genetica van het Leids Universitair Medisch Centrum
Nadere informatieSophia Kinderziekenhuis. Baby Gehoorspreekuur. Gehoor en Spraak Centrum Erasmus MC-Sophia
Sophia Kinderziekenhuis Baby Gehoorspreekuur Gehoor en Spraak Centrum Erasmus MC-Sophia U en uw kind hebben een afspraak voor het Baby Gehoorspreekuur op het Gehoor-en Spraak Centrum (GSC) van de afdeling
Nadere informatieDOOFHEID: genen of decibels? Dr. Jenneke van den Ende, klinisch geneticus
DOOFHEID: genen of decibels? Dr. Jenneke van den Ende, klinisch geneticus Antwerpse geneeskundige dagen 14/15-9-2018 DOOFHEID Frequent probleem - congenitaal - op latere leeftijd Congenitaal gehoorsverlies
Nadere informatieSamenvatting. 11 Samenvatting
Samenvatting Cochleaire implantatie (CI) is een ingreep die tot doel heeft de gehoorstoornis van mensen met aangeboren of verworven doofheid te verminderen. Het implantaat stimuleert via elektroden die
Nadere informatieCDS: de KNO arts. Na audiologie. Eerste arts die diagnose bevestigt. Uitleg. revalidatie. slechthorendheid. diagnostiek.
CDS: de KNO arts Na audiologie Eerste arts die diagnose bevestigt Uitleg slechthorendheid revalidatie diagnostiek 30 minuten CDS: KNO anamnese Gezinsamenstelling Zwangerschap Bevalling Kind Ontwikkeling
Nadere informatieMedische oorzaken van gecombineerde visuele en auditieve handicaps
Medische oorzaken van gecombineerde visuele en auditieve handicaps R.J.C. Admiraal, R.J.E. Pennings, J.R.M. Cruysberg (Nijmegen) KNO-NVA vergadering 7 april 2011 Embryologie oog en oor overeenkomsten Neuroectodermale
Nadere informatieHoe verloopt de muzikale ontwikkeling bij dove en slechthorende kinderen En de invloed die de ontwikkeling van het Cochleair Implant daar op heeft
Hoe verloopt de muzikale ontwikkeling bij dove en slechthorende kinderen En de invloed die de ontwikkeling van het Cochleair Implant daar op heeft Marianne Bloemendaal Inleiding Zingen en musiceren, ondersteunt
Nadere informatieUMC St Radboud. Usher syndroom en dan?
UMC St Radboud Usher syndroom en dan? Patiënteninformatie Inleiding U heeft te horen gekregen dat u of een familielid Usher syndroom heeft. Deze folder geeft u informatie over dit syndroom en waar u ondersteuning
Nadere informatieB R O C H U R E. Revalidatiecentrum Overleie Overleiestraat 57 8500 Kortrijk
B R O C H U R E Revalidatiecentrum Overleie Overleiestraat 57 8500 Kortrijk Revalidatiecentrum Overleie vzw brochure kinderen met een gehoorstoornis november 2006 blz 2 1. HET GEHOOR 1.1 Bouw van het gehoororgaan.
Nadere informatieGastcollege Grenzen van taal Vroegbehandeling Doof/Slechthorend - Kentalis Haren Juni 2018 Nina Osterloh
Gastcollege Grenzen van taal Vroegbehandeling Doof/Slechthorend - Kentalis Haren Juni 2018 Nina Osterloh Even voorstellen o Nina Osterloh o logopedist en neurolinguïst o Vroegbehandeling Doof/Slechthorend
Nadere informatieGehooronderzoek. Figuur 1. Stemvork
Gehooronderzoek Als u met klachten over het gehoor bij een keel-, neus- en oor-arts (KNO-arts) komt, zal de arts een aantal vragen stellen om het probleem beter te kunnen begrijpen. De vragen hebben onder
Nadere informatieWat doen wij? Hearing and Genes is een orgaan dat zich richt op het vervullen van wetenschappelijk onderzoek naar allerlei vormen erfelijke
1 Wat doen wij? Hearing and Genes is een orgaan dat zich richt op het vervullen van wetenschappelijk onderzoek naar allerlei vormen erfelijke slechthorendheid. Dit kan syndromaal zijn, zoals Usher Syndroom
Nadere informatie