Gehoorrevalidatie bij jonge kinderen. Alex Hoetink klinisch fysicus - audioloog

Transcriptie

1 Gehoorrevalidatie bij jonge kinderen Alex Hoetink klinisch fysicus - audioloog

2 Onderwerpen Werking van het gehoor Gehoorverlies Gehoordiagnostiek op het Audiologisch Centrum (AC) Gehoorrevalidatie op het AC 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 2

3 Anatomie van het gehoor Uitwendig- en middenoor Gehoorzenuw en Centraal Auditief Systeem Cochlea 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 3

4 Frequentie-analyse in de cochlea 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 4

5 Onderwerpen Werking van het gehoor Gehoorverlies Gehoordiagnostiek op het Audiologisch Centrum (AC) Gehoorrevalidatie op het AC 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 5

6 Risicofactoren voor (congenitaal) gehoorverlies Prenataal Genetisch (ca. 50% van permanente gehoorverliezen) Infecties zoals rubella, toxoplasmosis en CMV (ca. 5 %) Medicijn- of drugsgebruik van moeder Perinataal (ca. 20%) Prematuriteit, laag geboortegewicht Anoxia, apnoe, cyanosis (blauwzucht) Kernticterus, hyperbilirubinemie Ernstige neonatale sepsis, rhesus incompatibiliteit Postnataal risicofactoren (4,6-15%) Meningitis Hoofdwond Mazelen Ototoxische medicijnen Craniofaciale anomalieën 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 6

7 Soorten gehoorverlies Conductief gehoorverlies Retrocochleair Cochleair gehoorverlies Perceptief gehoorverlies = cochleair en/of retrocochleair 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 7

8 Soorten gehoorverlies op basis van anatomie Conductief gehoorverlies Verzwakking van geluid geeft detectieproblemen detectie = waarnemen dat er wat is Cochleair en retrocochleair gehoorverlies Verzwakking van geluid geeft detectie problemen Verminderde frequentie- en tijdresolutie geeft naast detectieproblemen ook discriminatie en identificatieproblemen discriminatie = waarnemen dat er een verschil is identificatie = waarnemen wat iets is 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 8

9 Waarom neonatale gehoorscreening? Gevolgen van prelinguaal gehoorverlies: 1. Vertraagde (of geen) taalspraakontwikkeling 2. Verstoorde spraakperceptie en -productie 3. Verstoorde receptieve en expressieve taal 4. Effecten op cognitie 5. Leerproblemen 6. Problemen met sociale ontwikkeling 7. Problemen met familie-kind interactie Vroege detectie en interventie is belangrijk om negatieve effecten van gehoorverlies zoveel mogelijk te beperken. 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 9

10 Aantal kinderen met congenitaal gehoorverlies geboortecijfer/1000 unilateraal bilateraal Incidentie (per 1000) congenitaal gehoorverlies 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0, unilateraal bilateraal Gegevens 2014 voorlopig Bronnen: CBS en TNO/CH 2015 R januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 10

11 Onderwerpen Werking van het gehoor Gehoorverlies Gehoordiagnostiek op het Audiologisch Centrum (AC) Gehoorrevalidatie op het AC 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 11

12 Rol van het Audiologisch Centrum 1. Diagnostiek omtrent ernst en aard gehoorverlies. 2. Technische revalidatie (met bijvoorbeeld hoortoestellen) gericht op hoorbaar maken van (spraak)geluiden. 3. Volgen van taalspraakontwikkeling en eventueel doorverwijzen voor vroege interventie. 4. Ondersteunen van gezin bij omgang met kind met gehoorverlies en eventueel aanmelden doorverwijzen voor vroege interventie. 5. Volgen van cognitieve ontwikkeling om taalspraakontwikkeling in een breder kader te plaatsen. 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 12

13 Overzicht diagnostiek Ontwikkelingsleeftijd Audiologisch onderzoek Spraaktaalonderzoek Algemeen ontwikkelingsonderzoek 0 ½ jr BERA OAE Tympanometrie LittleEars vragenlijst BOA ½ - 1 jr OAE Tympanometrie LittleEars vragenlijst Overgang BOA naar VRA 1 3 jr OAE Tympanometrie LittleEars vragenlijst VRA 3 5 jr OAE Tympanometrie Spelaudiometrie Kinderspraakaudiometrie >5 jr OAE Tympanometrie Toonaudiometrie Spraakaudiometrie IMP IMP NCDI NCDI Lexilijst Schlichting Schlichting CELF-preschool Schlichting CELF-4-NL TAK Linguïstisch onderzoek BSID-II-NL BSID-II-NL BSID-II-NL SON-IQ 2,5-7 WPPSI-III-NL CBCL 1,5-5 SON-IQ 2,5-7 WPPSI-III-NL CBCL 1,5-5 SON-IQ 2,5-7 WPPSI-III-NL WISC-III-NL 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 13

14 Onderwerpen Werking van het gehoor Gehoorverlies Gehoordiagnostiek op het Audiologisch Centrum (AC) Gehoorrevalidatie op het AC 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 14

15 Overzicht revalidatie Ontwikkelingsleeftijd Lichte gehoorverliezen en unilaterale verliezen Matige gehoorverliezen Ernstige gehoorverliezen 0 3 maanden Afwachtend beleid Afwachtend beleid Aanmeten hoortoestellen Gezinsbegeleiding 3-6 maanden Afwachtend beleid Aanmeten hoortoestellen Gezinsbegeleiding Etiologisch onderzoek 6 12 maanden Afwachtend beleid Controle hoortoestellen Gezinsbegeleiding Etiologisch onderzoek Controle hoortoestellen Gezinsbegeleiding Etiologisch onderzoek Aanmelden bij CI-team CI-implantatie Gezinsbegeleiding Etiologisch onderzoek maanden Afwachtend beleid Controle hoortoestellen Gezinsbegeleiding Etiologisch onderzoek Intensieve fase CI Gezinsbegeleiding Etiologisch onderzoek >24 maanden Afwachtend beleid Controle hoortoestellen Gezinsbegeleiding Behandelgroep/logopedi e Controle CI Gezinsbegeleiding Behandelgroep/logopedi e 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 15

16 Belangrijk signaal is spraak 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 16

17 Gevoeligheid van het gehoor 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 17

18 Gehoor revalidatie 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 18

19 (Technische) Revalidatie Hoortoestel BAHA / Beengeleidertoestel CI 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 19

20 Hoortoestel 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 20

21 Inregelen hoortoestel 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 21

22 Beperkingen Hoortoestel = versterker nieuw oor Hoortoestel bril Doel: onderdrempelige geluiden hoorbaar maken en harde geluiden niet te hard maken Hoortoestel kan niet goed selecteren 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 22

23 Overwegingen Hoortoestel Omni-directionele stand microfoon Uitschakelen speciale features Geluid zo natuurlijk mogelijk Oorstukje Zacht materiaal (siliconen) Op maat gemaakt Geen venting 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 23

24 Complicerende factoren Snelle groei gehoorgang Vaak nieuwe oorstukjes Regelmatig instelling hoortoestel aanpassen Relatief korte draagtijd Veel slapen en liggen Onwennigheid bij ouders Bij matige gehoorverliezen is effect niet altijd zichtbaar Rond leeftijd van een jaar vaak uit oren trekken hoortoestellen Verlies/beschadiging hoortoestellen Frustratie bij ouders 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 24

25 Beengeleidertoestel (BAHA) Bij een (wisselend) conductief of gemengd verlies Indien hoortoestel niet mogelijk is 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 25

26 Cochleair implantaat 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 26

27 Cochleair implantaat 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 27

28 Indicaties voor CI Doof of ernstig slechthorend, onvoldoende profijt van hoortoestel Dove kinderen: vroeg implanteren!! Progressief slechthorende kinderen: later kan ook nog 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 28

29 Werking CI 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 29

30 Afregeling CI 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 30

31 Spraakcodering Live spraak Elektrode stimulatie 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 31

32 DANK U VOOR DE AANDACHT 20 januari 2016 Alex Hoetink - ALGO terugkomdag Zwolle 32