Beleidsplan coöperatief leren

Transcriptie

1

2 INHOUDSOPGAVE Woord vooraf... 2 De Doelen... 2 Vijf basiskenmerken ) Positieve wederzijdse verantwoordelijkheid ) Individuele verantwoordelijkheid ) Directe interactie ) Aandacht voor samenwerkingsvaardigheden ) Evaluatie van het samenwerken Coöperatief leren De zes sleutels Teams Klassenmanagement De wil tot coöpereren Mogelijkheid tot samenwerking Basisprincipes Structuren... 6 Domeinen Klasbouwers Teambouwers Beheersing Denkvaardigheid Communicatievaardigheid Informatie-uitwisseling... 7 De Kernkwaliteiten... 7 Indicator Indicator Indicator Indicator Indicator Indicator Indicator Indicator Welke structuren die we in ieder geval aanleren in de onderbouw BIJLAGE Opbouw structuren

3 Bijlage WOORD VOORAF Coöperatief leren is een werkwijze om de kwaliteit van het onderwijs te vergroten. Aan Coöperatief leren kan een aantal vaardigheden gekoppeld worden. Leerlingen kunnen van elkaar leren, niet alleen kennis maar ook vaardigheden. Leerlingen leren veel van voordoen, samendoen en nadoen (modeling). Leerlingen brengen hun gedachten onder woorden, leren argumenteren, passen hun waarheid aan door nieuwe inzichten en verbindingen. Kinderen willen graag samenwerken. Wanneer de leerkracht een vrije samenwerkingsopdracht geeft, kiezen leerlingen vaak een vriendje of vriendinnetje om in tweetallen aan de taak te werken. Samenwerkend leren is een bewust in te zetten instrument voor de leerkracht om bijvoorbeeld samenwerkingsvaardigheden aan te leren. Een leerkracht pakt samenwerkend leren gestructureerd aan, waardoor het meer diepgang en kwaliteit krijgt. Dit alles vindt bij voorkeur in tweetallen of in viertallen plaats. Een belangrijke randvoorwaarde voor samenwerkend leren is een goed pedagogisch klimaat. Andersom werkt het ook: samenwerkend leren draagt bij aan een goed pedagogisch klimaat. Voordat er begonnen werd met het samenwerkend leren zijn er afspraken gemaakt over: de manier van praten (volume, respect) de rolverdeling en de verwachtingen van de groep en individueel groepslid. De leerkracht zorgt er voor dat hij/zij voor zichzelf helder heeft, waarom hij/zij de leerlingen wil leren samenwerken en, wat denkt hij/zij te verwachten of te bereiken met de kinderen. De vijf basiskenmerken helpen ons om samenwerkend leren een plaats te geven binnen de groep. DE DOELEN 1. In alle groepen wordt minimaal 2 keer per week één of meerdere werkvormen van coöperatief leren gebruikt. 2. Na iedere vakantie krijgen de kinderen een nieuwe plek. Hierna worden er intensief (minimaal 3 per week) Teambouwers ingezet. 3. Het stilteteken wordt in iedere groep consequent gehanteerd. 4. Het bordmannetje wordt in iedere klas consequent gebruikt. 5. Het Coöperatief leren komt als vast onderdeel op de onderwijsinhoudelijke vergaderingen. 6. Elke leerkracht noteert jaarlijks welke bekende en welke nieuwe Coöperatieve werkvormen er gehanteerd zijn in de groep. 7. Nieuwe leerkrachten worden ingewerkt/begeleid door een collega op het gebied van Cooperatief leren. VIJF BASISKENMERKEN 1) Positieve wederzijdse verantwoordelijkheid. De leerlingen moeten het gevoel hebben elkaar nodig te hebben bij de samenwerkingsopdracht. Zij weten dat ze elkaar nodig hebben om een activiteit met succes uit te kunnen voeren. De leerlingen hebben een groepsdoel en dat doel kan alleen maar bereikt worden, wanneer elk groepslid een bijdrage levert. De leerkracht kan dit resultaat bereiken door een taakverdeling te hanteren. 2

4 Elk groepslid heeft een taak, die nodig is voor het bereiken van het eindresultaat. Het is de bedoeling dat kinderen materiaal en informatie delen. 2) Individuele verantwoordelijkheid. De leerlingen weten dat ze ook individueel verantwoordelijk zijn. Elke leerling in de groep moet na afloop kunnen vertellen hoe het proces verlopen is en wat zijn eigen bijdrage is geweest aan het eindresultaat. 3) Directe interactie. De opdracht is zo geformuleerd dat deze de leerlingen uitnodigt om veel te praten. Door veel te praten wisselen de leerlingen kennis, ideeën en informatie uit. Bovendien ontdekken zij dat ze samen meer weten dan alleen. Het is belangrijk dat alle leerlingen aan de beurt komen. Hierover kunnen werkafspraken gemaakt worden. Bijvoorbeeld: degene die praat heeft een voorwerp in zijn handen, om de beurt / in vaste volgorde praten. 4) Aandacht voor samenwerkingsvaardigheden. De leerkracht besteedt bewust aandacht aan samenwerkingsvaardigheden (inscholing). Voordat het samenwerkend leren begint, staat de leerkracht bewust stil bij een in te oefenen vaardigheid. Hij/zij vertelt dat deze vaardigheid besproken wordt aan het eind van het samenwerkend leren. Bijvoorbeeld: deze samenwerkingsopdracht ga ik letten op elkaar aankijken, wanneer een leerling tegen anderen praat. In de evaluatie komt deze inscholingsvaardigheid terug. Enkele specifieke basisvaardigheden van het samenwerkend leren zijn: elkaars naam gebruiken elkaar aankijken tijdens het praten vriendelijk op elkaar reageren elkaar gelegenheid geven mee te doen een inbreng durven hebben duidelijk praten, zodat anderen je verstaan meewerken aan de groepsopdracht luisteren naar elkaar elkaar uit laten praten de inbreng van een ander accepteren bij je groepje blijven rustig praten en werken materiaal met elkaar delen om de beurt praten aan de taak doorwerken tot deze af is 5) Evaluatie van het samenwerken. Na een samenwerkingsopdracht kijken de leerkracht en de leerlingen gezamenlijk naar het proces en product van het samenwerken. De evaluatie heeft een expliciete plaats en functie binnen het samenwerkend leren. De leerling moet namelijk (kunnen) reflecteren op hoe het proces verlopen is. 3

5 De vragen die de leerkracht kan stellen zijn: Hoe is het samenwerken gegaan? Heeft iedereen zijn rol gehouden? Wat ging goed bij het samenwerken? Wat ging er minder? Wat zou je de volgende keer anders doen? Wat heb je van de anderen geleerd? Hoe ging het elkaar aankijken als je met de anderen praatte? COÖPERATIEF LEREN. Het kenmerkende van coöperatief leren is: - directe interactie tussen de leerlingen in een groepje; in de uitwisseling van gedachten, ideeën en opvattingen zit de leerwinst; - het creëren van wederzijdse afhankelijkheid: de opdracht wordt door de leraar zo geformuleerd dat de groep alleen succes kan hebben als alle leden van de groep zich inzetten en een bijdrage leveren; individuele verantwoordelijkheid; elke leerling is zelf verantwoordelijk voor zijn eigen leren en gedrag, niet alleen het groepsresultaat telt, elke leerling wordt ook persoonlijk beoordeeld op prestaties. Het gaat om het (bewust) samenwerken van goede en minder goede leerlingen in tweetallen of kleine groepjes. De kinderen ondersteunen en helpen elkaar en zoeken samen naar oplossingen voor problemen. Zwakke leerlingen profiteren van de aanmoediging, uitleg en hulp van medeleerlingen. Ook goede leerlingen profiteren van het samenwerken in een heterogene groep: door anderen te helpen, bereiken ze beheersing van de stof op een hoger niveau. Bovendien neemt de effectieve leertijd toe wanneer de leerkracht gebruik maakt van het vermogen van leerlingen om elkaar te helpen. Het gaat bij coöperatief leren om zowel het leren van inhouden als het leren samenwerken; er is dus sprake van een cognitief en een sociaal doel. Onderwijspedagoog Kagan heeft het gehele concept opgezet op een gemakkelijk te hanteren manier. Hij spreekt over de zes sleutels van het coöperatief leren en over het werken binnen zes domeinen. Om daarmee in de praktijk te werken heeft hij een aantal structuren opgezet die in de klas uit te voeren zijn. Wanneer de leerkracht deze structuren zich eigen heeft gemaakt, komen de kinderen toe aan het werkelijk samenwerkend leren. DE ZES SLEUTELS. Coöperatief werken staat en valt bij het enthousiasme en de medewerking van de leerkracht en de kinderen. Wanneer kinderen de tijd krijgen om de stof zich eigen te maken en te verwoorden, blijft er meer hangen en komt er meer inzicht. Dit geldt in principe voor alle vakken. Het sociale aspect is zeer belangrijk. Zonder acceptatie van elkaar is samenwerking niet mogelijk. 1. Teams. De kinderen werken samen in groepjes. Deze bestaan uit vier of vijf kinderen die in tweetallen of in viertallen samen kunnen werken. Zij krijgen samen de verantwoordelijkheid voor de opdrachten en voor elkaar. Echter, de kinderen worden ook op hun individuele werk aangesproken. De samenstelling van deze groepen is heterogeen. Kinderen van verschillend niveau zitten bij elkaar. Jongens en meisjes door elkaar. Het werken in een team geeft ook een vertrouwd gevoel, waardoor de kinderen meer durven. In een groep ontstaat onderlinge begeleiding, sturing, tuto- 4

6 ring etc. De groepen moeten in een schooljaar meerdere malen wisselen van samenstelling, liefst na iedere vakantie. Als de kinderen op deze manier met elkaar te maken krijgen, komt er een grotere saamhorigheid in de klas. Daarbij komt ook het feit dat kinderen het niet altijd goed kunnen vinden met andere kinderen en zijn ze op deze manier niet voor langere tijd tot elkaar veroordeeld. 2. Klassenmanagement De inrichting van het lokaal en de invulling van de lessen moet zo zijn dat: de kinderen bijvoorbeeld te allen tijde met elkaar kunnen werken, zonder al te veel verschuivingen. Ze moeten allemaal, bij wijze van spreken hun hand kunnen leggen op een stuk schrijfpapier. Ze moeten elkaar kunnen blijven zien en spreken. Daarbij is het belangrijk dat ze ook het bord en de leerkracht op een gemakkelijke manier kunnen zien. De leerkracht zal bij de voorbereiding van de lessen rekening moeten houden met een overlegmoment. De kinderen moeten over de aangeboden stof kunnen praten of reflecteren. Dit kan in verschillende structuren gebeuren. De leerkracht gebruikt een duidelijk stiltesignaal, waardoor er efficiënt met de tijd omgegaan kan worden. Manieren van materiaalvoorziening, hanteren van klassenregels en normen zijn duidelijk afgesproken in de groep en moeten een verantwoordelijkheid worden voor de hele groep. Hierdoor zal er meer werkgeruis ontstaan. De leerkracht zal dit moeten accepteren. Het enthousiasme van de kinderen zal dit vergemakkelijken. 3. De wil tot coöpereren Het spreekt voor zich dat de kinderen moeten willen samenwerken. Er wordt nogal wat van hen gevraagd. Zij moeten elkaar tot steun zijn, ze moeten geduld hebben met elkaar, zij moeten aardig zijn, zij moeten kunnen incasseren etc. Om de wil van de kinderen groter te maken is een goed pedagogisch klimaat noodzakelijk. Kinderen moeten op een positieve manier benaderd worden en elkaar op een positieve manier kunnen benaderen. De leerkracht is daar een grote spil in en een voorbeeld voor de klas. Binnen het coöperatief leren bestaan daarvoor twee domeinen: Klasbouwers en teambouwers. Natuurlijk kan daarnaast gewerkt worden met een individuele of groepsbeloningssysteem. 4. Mogelijkheid tot samenwerking Op allerlei manieren is het mogelijk om de kinderen het samenwerken aan te leren. Voordoennadoen, rollen verdelen, structureren en reflecteren zijn de vier belangrijkste. Dit samenwerken moet aangeleerd worden. Kinderen moeten kunnen zien hoe het werkt. Ze zijn met heel veel zaken bezig als ze aan het samenwerken zijn. Niet alleen met het oproepen van de kennis, maar ook met sociale interactie, problemen oplossen, plannen bedenken, elkaar helpen en bij de opdracht blijven bijvoorbeeld. Vooral wanneer de coöperatieve structuren complexer worden is het noodzakelijk dat deze goed aangeleerd worden. 5. Basisprincipes Er zijn vier basisprincipes waaraan coöperatief leren te herkennen is en waar wij ons aan meten. Het eerste principe is: positieve gezamenlijke verantwoordelijkheid. De vragen die de leerkracht zich kan stellen zijn: Is mijn winst ook jouw winst? En is hulp gewenst? 5

7 Het tweede principe is: individuele verantwoordelijkheid. Is een individuele presentatie gewenst? Het derde principe is: gelijkwaardige samenwerking. Is de samenwerking gelijkwaardig? Wanneer de principes allemaal met ja beantwoord kunnen worden, werk je als leerkracht op een wijze waarbij de kinderen coöperatief leren. En tot slot het vierde principe: simultaan interactie. Hoeveel procent van de kinderen is, gedurende de les tegelijkertijd actief betrokken bij de leerstof? Bijvoorbeeld, wanneer de kinderen werken in tweetallen is dat minstens 50%. In viertallen minstens 25%. Waarschijnlijk zijn de percentages hoger, omdat de kinderen leren om naar elkaar te luisteren, te stimuleren en vragen te stellen. 6. Structuren Wanneer kinderen moeten leren samenwerken, moet hen dit eerst geleerd zijn. Er dienen door de leerkracht duidelijke kaders aangegeven te worden. De manier waarop samenwerking tot een productief samenzijn komt, moet daarbij worden aangeboden binnen strikte grenzen. De leerkracht geeft daarbij precies elke stap aan die de kinderen moeten uitvoeren. Ze hiervoor de structuren van coöperatief leren. DOMEINEN Coöperatief leren werkt niet alleen aan het vergroten van kennis, maar leert de kinderen ook hoe ze met elkaar moeten omgaan. Zo vormt zich een vicieuze cirkel. Het leren samenwerken verbetert het pedagogische klimaat, hetgeen weer het samenwerken bevordert. Binnen coöperatief leren zijn er zes domeinen. Het is goed om regelmatig te wisselen van domein. De kinderen worden hierdoor uitgedaagd om op verschillende terreinen met elkaar te werken. Binnen de bestaande vakken zijn de structuren en de domeinen te gebruiken. Coöperatief leren omvat de volgende zes domeinen. 1. Klasbouwers In de klas hoort een sfeer te zijn waarbinnen kinderen zich veilig, gekend en prettig voelen. Wanneer ze met plezier hun dag besteden in de klas leren ze meer en zijn ze bereid om mee te doen met de les. Daarom lopen kinderen veel naar andere kinderen in de klas om opdrachten uit te voeren. Het kan zijn dat ze bepaalde informatie moeten vinden, maar ook dat ze in tweetallen praten over zaken die niets met het onderwijs te maken hebben. Bijvoorbeeld: Wat zou je op je verjaardag willen doen? Wat is je lievelingsdier? Het is raadzaam om minstens twee keer per week een opdracht te geven waarbij de kinderen in de klas elkaar beter leren kennen. 2. Teambouwers Teambouwers zijn bedoeld om de kinderen in een groepje van vier elkaar goed te leren kennen, de wil tot samenwerken te vergroten, elkaar te accepteren en om de kinderen veiliger te laten voelen in hun groepje. 6

8 Veel werk wordt gedaan in het groepje. De kinderen moeten daarvoor goed met elkaar kunnen omgaan. Binnen een groepje zitten vier leerniveaus en ook dat is iets waar de kinderen aan moeten wennen. Door de klasbouwers zal dit gemakkelijker gaan verlopen. Na iedere vakantie worden de groepjes gewisseld. We proberen ervoor zorg te dragen dat de kinderen niet twee keer met elkaar in een groepje zitten. Gezien de grootte van de groep zal dit niet altijd lukken. 3. Beheersing Voor beheersing van de stof is Coöperatief leren een goed systeem. Er zijn vele vragen binnen de vakken die gesteld kunnen worden waar kinderen in twee- of viertallen over kunnen praten. Ze kunnen elkaar overhoren, ze kunnen elkaar helpen bij het uit het hoofd leren van regels etc. 4. Denkvaardigheid De denkvaardigheid wordt aangepakt door open vragen te stellen waar niet een eenduidig antwoord op te geven is. Wanneer kinderen een eigen mening moeten vormen, zijn ze bezig met de materie en leren ze veel door eigen ontdekking en door opmerkingen van andere kinderen. 5. Communicatievaardigheid Het leren communiceren is iets dat veel wordt geoefend. De kinderen leren om niet allemaal tegelijk te praten, wachten op je beurt, ze leren elkaar positief te benaderen, ze leren om op een goede manier feedback te geven etc. Een vaardigheid die niet alleen in de klas een goede kunde is, maar ook in de toekomst. 6. Informatie-uitwisseling Uitwisseling van relevante informatie geeft de kans om de kennis te uiten over onderwerpen waar het kind in is geïnteresseerd. Andere kinderen kunnen daarmee hun voordeel doen. Aangetoond is dat kinderen veel van hun kennis opdoen van anderen en door het verwoorden. Het kan teleurstellend werken wanneer kinderen telkens hun vinger opsteken, maar geen antwoord mogen geven. Elk kind krijgt binnen dit domein de mogelijkheid om te vertellen wat hij weet of heeft bedacht. DE KERNKWALITEITEN Indicator 1 De Uitgangspunten van Coöperatief leren zijn de zes sleutels: - Didactische structuren - GIPS: Gelijke deelname Individuele verantwoordelijkheid Positieve wederzijdse afhankelijkheid Simultane actie - Teams - Klassenmanagement - Motivatie - Sociale vaardigheden Indicator 2 De leerkrachten kennen (tenminste) de volgende structuren: - Binnen - buitenkring 7

9 - Commentaar op tournee - Feitenbingo - Geef door - Geef geld - Genummerde koppen bij elkaar - Laat zien - Mix en koppel - Mix en ruil - Mix tweetal gesprek - Praatkaartjes - Rondpraat - Schud en Pak - Simultaan tafelrondje - Tafelrondje per tweetal - Team doe mee en vertel - Teaminterview - Tweegesprek op tijd - Tweepraat - Tweetal coach - Twee vergelijk - Verslaggever - Zoek iemand die - Zoek de valse De leerkrachten instrueren de stappen van de structuren De leerkrachten geven de leerlingen denktijd. De leerkrachten maken optimaal gebruik van de didactische structuren; zij zijn zich bewust van het doel van de les en maken daarna de keuze voor de meest passende didactische structuur. De leerkrachten maken gebruik van de opbouw van de structuren (zie bijlage 1 Didactische structuren) De leerkrachten informeren elkaar tijdens de groepsoverdracht over welke didactische structuren de groep kent. De leerkrachten informeren elkaar tijdens de groepsoverdracht in welke mate de groep een didactische structuur beheerst (qua opbouw)die buiten de standaardlijst valt. Indicator 3 De leerkrachten weten waar de letters GIPS voor staan - Gelijke deelname - Individuele aanspreekbaarheid - Positieve wederzijdse afhankelijkheid - Simultane interactie De leerkrachten checken of een didactische structuur aan GIPS voldoet, voordat ze deze aan de groep aanbieden. Indicator 4 De leerkrachten gebruiken de didactische structuren binnen de domeinen: - Klasbouwers (tenminste 1 keer per week) - Teambouwers (tenminste 2 keer per week) 8

10 Schoolbord Beleidsplan coöperatief leren Beheersing (tijdens instructie, inoefening en verwerking) - Communicatievaardigheden - Informatie uitwisseling - Denkvaardigheid Indicator 5 Vanaf groep 3 t/m 8 zitten de leerlingen in teams (groepen van 4, maximaal 5 leerlingen). Binnen een team zitten leerlingen uit hetzelfde leerjaar. Een team bestaat uit zowel jongens als meisjes, leerlingen van verschillende niveaus (cognitief en emotioneel). Bij de uitvoering van een teambouwer verhuist nummer 5 van zijn plek aan de tafel naar de overkant en zit dan op een kruk. De plaatsen binnen een team zijn genummerd. (linksvoor is 1 enz.) 5 De teams wisselen de laatste dag voor de vakantie of de eerste dag na de vakantie van samenstelling. Binnen de teams wordt er met oog- en schoudermaatjes gewerkt. Tweetallen anders dan oog- en schoudermaatjes worden willekeurig gevormd. Indicator 6 De leerkrachten kunnen makkelijk tweetallen vormen. De leerkrachten maken gebruik de teamnummering. Ieder team heeft een teambak. De leerkrachten geven aan welk stemvolume gebruikt mag worden tijdens een activiteit. We kennen: o De Groepsstem o De Teamstem o De Maatjesstem Indicator 7 De leerkracht onderhoud het stilteteken in de groep. (Hand omhoog, leerlingen steken ook de hand op, zijn direct stil en waarschuwen waar nodig mede teamleden. Binnen 8 seconden dient de hele groep stil te zijn.) Wanneer de leerkracht de aandacht van de groep wil steekt die zijn rechterhand op (algemeen stopteken). De leerkracht bespreekt regelmatig met de kinderen dat dit betekent dat iedereen: Stopt met praten Stopt met doen Kijkt Luistert Anderen waarschuwt (door ook het stilteteken te gebruiken) In groep 1/2 wordt het stiltesignaal ondersteund door een auditief signaal. Indicator 8 De leerkrachten bereiden allemaal 1 keer per jaar een nieuwe klas- of teambouwer voor, deze 9

11 wordt in een teamvergadering ervaren. Nieuwe collega s worden geïnformeerd en ondersteund bij het invoeren/eigen maken van cooperatief leren door de directie en of intern begeleider. (eventueel m.b.v. klassenbezoek) Sollicitanten worden geïnformeerd over coöperatief leren en geselecteerd, indien mogelijk, op hun bereidheid coöperatief leren vorm en inhoud te geven in hun lessen. Welke structuren die we in ieder geval aanleren in de onderbouw zoek iemand die tweetal coach tweepraat tweegesprek op tijd mix tweetal gesprek mix en ruil mix en koppel binnen buiten kring 10

12 BIJLAGE 1 Opbouw structuren Binnen Buiten Kring Opbouw organisatie Opbouw inhoud Praktijkideeën - Kan ook zittend tegenover elkaar - Eerst: 1 plaats doorschuiven, steeds dezelfde richting, met dezelfde kring - Later: meerdere plaatsen, richting veranderen, kring die gaat draaien variëren Twee Gesprek Op Tijd - Eigen beleving, eigen voorkeuren kort vertellen, beheersingsvragen rond een eenvoudig onderwerp. De vragen worden mondeling gesteld. - Uitgebreider vertellen over ervaringen/voorkeuren, beheersing en denkvaardigheid. Vragen kunnen op kaartjes staan. Deze kunnen door de leerkracht of door kinderen gemaakt zijn. - Geven van eigen mening. koppelen van eigen ervaring/voorkeuren aan lesstof. Vragen staan op vraagkaartjes - Wat deed je in het weekend? - Wat is je mooist gekregen cadeau? - Wat is je lievelingsdier? - Wat wil je het liefste worden? - Wat is 7x8? - Waar denk je aan bij? - Welke stappen zijn nodig bij het maken van een samenvatting? - Wat vind jij van? - Wat is het voordeel van? - Wat heb jij het meest geleerd van..? Opbouw organisatie Opbouw inhoud Praktijkideeën - Doe samen met een kind de - Laat kinderen eerst zelf vragen - Welk feest vind je leuk? structuur goed voor of laat het zien met een voorbeeld duo (model staan), twee stellen over elk onder- werp (experimenteren), geef daarna pas een onderwerp. - Wat doe je als je boos/blij/verdrietig/bang bent? kinderen waarvan je zeker - Welk vervoersmiddel vind jij weet dat ze het goed kunnen. - Starten met vragen over het leukst? beleving/ervaring daarna - Wat wil je later worden? - Als kinderen denken dat ze het kunnen mogen ze meedoen. beheersing en denkvaardigheid. - Welk boek dat je thuis hebt vind jij het leukst? - Wat heb je dit weekend - In de kring kun je de meeste gedaan? structuren doen: eerst ene - Wat is je lievelings huisdier? buur dan andere buur. - Waar speel je het liefst? - Het kind dat mag beginnen - Wat is je mooiste verstopplek? met vertellen kun je iets in handen geven: een kaartje, - Wat doe je als je s morgens een knuffel etc. wakker wordt? - Wat vind je het leukste tv programma? - 11

13 Mix Tweetal Gesprek Opbouw organisatie Opbouw inhoud Praktijkideeën - Loop door de ruimte zonder contact met de ander - Leg eerst het accent op het mixen. Zie: Twee Gesprek Op Tijd te maken - Gaat dit goed, dan het Beginnen kind met: - Op teken (muziek, klappen, vormen van een koppel. - Langste haar trom ) doe je je hand - Lukt dit: het houden van - Kleinste handen omhoog en zoek je een een Twee Gesprek Op - Meeste kleuren in kleren ander kind. Als je een partner Tijd - Kortste voornaam hebt gevonden doe je - Spreek af wie begint (even - Eerst op de grond zit je hand naar beneden, checken: handen omhoog - Eerste jarig - Luister naar de leerkracht wie begint) -.. welk kind mag beginnen Eén kind vertelt, als je het niet meer weet, neem denkpauze Eén kind luistert, mag het gesprek niet overnemen. - Als de leerkracht het aangeeft wisselen de kinderen van rol. - Je mag niet twee keer met hetzelfde kind een koppel vormen. Tweetal Coach Opbouw organisatie Opbouw inhoud Praktijkideeën - Aanleren kan in de kring waarbij de leerkracht en - Antwoord/oplossing is visueel zichtbaar. Alles met voorbeeldkaart of zelfcorrigerend. een kind het voordoen. - Er zijn niet teveel vragen - Puzzels - Twee kinderen die het waarop maar 1 antwoord - Ketting rijgen goed kunnen mogen het in gegeven kan worden. - Kralenplank de kring laten zien hoe het - Langzamerhand kan het - Ringen en stokjes moet. aantal vragen uitgebreid - Mozaïek - In de onderbouw is dit een worden. - Loco structuur die ingezet wordt als 2 kinderen met speelmateriaal werken met een gesloten opdracht. - Computerspelletjes - Vanaf groep 3 kan het bij het werken in werkboekjes. 12

14 Zoek De Valse Opbouw organisatie Opbouw inhoud Praktijkideeën - De leerkracht geeft 1 zin waarop het antwoord waar of niet waar is. - Beginnen met vragen die dichtbij eigen beleving/ervaring liggen. - Kinderen vooral zelf vragen laten bedenken vrij of rond het thema van de klas. - De leerling verzint een zin die waar of niet waar is. - Eenvoudig onderwerp opgeven waarbij veel mogelijkheden - De leerling verzint 2 zinnen: zijn. B.v. Lente. 1 is waar 1 is niet waar. - Onderwerp beperken: over - De leerling verzint 3 zinnen. 1 van de 3 is niet waar. jezelf, huisdieren, regels in de klas. Zoek Iemand Die Opbouw organisatie Opbouw inhoud Praktijkideeën - Begin met eerst iemand te laten vinden die hetzelfde heeft als zij. Ze vormen dan - Beginnen met vragen die dicht bij eigen beleving/ervaring liggen. koppels. Hebben ze een koppel gevormd dan gaan ze zitten. - Ga je voor het eerst met kinderen een werkblad gebruiken maak dan een - Eenvoudig onderwerp opgeven waarbij veel mogelijkheden zijn. werkblad met 2 of 3 items. Laat kinderen wel aftekenen maar laat ze hun eigen manier vinden hoe ze dit willen doen. - Werkbladen kunnen zowel als Klasbouwer als op beheersing zijn. - Onderwerp kan rond een bepaalde leerstof zijn. - Leerlingen kunnen later ook zelf werkbladen maken over een bepaalde leerstof. Zoek een kind met dezelfde: - Vorm/kleur/grootte logical blocs - Kaartje speelmateriaal - Soort boek - Wereldmateriaal: dieren - Papier grootte - Kleur ogen, schoenen, trui - Letter - Pictogram Zoek een kind dat - Van hetzelfde lievelingsdier houdt - Dezelfde letters kan lezen - Dezelfde getallen kan benoemen - Dezelfde kleur mooi vindt - s morgen eet 13

15 BIJLAGE 2 14

16 15

17 16

18 17

19 18

20 19

21 20

22 21

23 22

24 23

25 24

26 25

27 26

28 27

29 28

30 29

31 30

32 31

33 32

34 33

35 34

36 35