DIT bij SOLK: de eerste resultaten
|
|
- Karen Margaretha Sanders
- 9 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 DIT: een innovatief behandelmodel voor SOLK DIT bij SOLK: de eerste resultaten Micha Selders, psycholoog Wilbert van Rooij, psychiater Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Centrum voor Psychosomatiek Werkgroep DIT Nederland NOLK-dag Nijmegen, 24 april 2014
2 DIT: een innovatief behandelmodel voor SOLK DIT bij SOLK: theoretische basis Wilbert van Rooij, psychiater Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Centrum voor Psychosomatiek Werkgroep DIT Nederland NOLK-dag Nijmegen, 24 april 2014
3 Wat is DIT? DIT staat voor Dynamic Interpersonal Therapy, ofwel Dynamische Interpersoonlijke Therapie Oorspronkelijk ontwikkeld als een individuele, kortdurende psychodynamische psychotherapie voor de behandeling van depressieve (en angst) stoornissen Semi-gestructureerd, 16 sessies
4 Waar komt DIT vandaan? DIT is in 2008 ontwikkeld in het Anna Freud Centre in Londen door Alexandra Lemma, Peter Fonagy en Mary Target
5 DIT bij depressie DIT is theoretisch gebaseerd op: Hechtingstheorie Mentalisatie bevorderende therapie (MBT) Objectrelatietheorie Interpersoonlijke psychoanalyse (Harry Stack Sullivan)
6 DIT bij SOLK? DIT is een goed behandelmodel voor de basale intrapsychische en interpersoonlijke problemen bij SOLK, die een predisponerende en onderhoudende rol spelen bij de klachten (Delfstra & Van Rooij, 2010; Luyten, Van Houdenhove, Lemma, Target, Fonagy, 2012) Vermogen om stress te reguleren bij SOLK wordt erdoor verbeterd Bevordert mentaliseren (van embodiment naar betekenisgeven): mentaliseren is vaak probleem bij SOLK Biedt ruimte om hechtingsproblemen te bewerken Intrapsychische en interpersoonlijke problemen, die een belangrijke rol spelen bij SOLK-patiënten, kunnen doorgewerkt worden
7 DIT-MUSS DIT adaptatie voor ernstige SOLK in TweeSteden ziekenhuis ( DIT-MUSS ): Delfstra & Van Rooij, 2010 Individuele psychotherapie -> groepspsychotherapie in samenhangend multidisciplinair deeltijdprogramma Kortdurend karakter DIT gehandhaafd: 2 maal 12 weken deeltijd, 2 dagen per week; eenmaal per week groepspsychotherapie, dus totale dosis van 24 sessies psychodynamische groepspsychotherapie Overige therapievormen: fysiotherapie, creatief beeldende therapie, PMT, sociotherapie (o.a. gevolgenmodel), systeemtherapie, psychiatrische consultatie Half-open groepen met elke 12 weken 4 nieuwe patiënten (groepscultuur, steun voor junioren en senioren )
8 DIT-MUSS: sessie 1 De groepsvariant van DIT omvat 3 fasen, evenals het individuele orgineel: beginfase, middenfase en eindfase 1. Beginfase (sessie 1 t/m 5): Eerste sessie: toelichting behandelmodel, waarom psychotherapie bij SOLK (aanhakend bij intake/reattributie): Problemen om gevoelens te identificeren en te benoemen Invloed van vroege stresservaringen op het stressregulatiesysteem Gevolgen van SOLK zijn beïnvloedbaar zonder dat de oorzaak bekend is ( gevolgenmodel ) Rouwen om verlies van gezondheid, de lichamelijke beperkingen, vermindering van sociaal-maatschappelijke mogelijkheden, etc. Verder engageren patiënten in het biopsychosociale model dat we in het deeltijdprogramma hanteren
9 DIT-MUSS: sessie 2-5 Formuleren van behandelfocus (IPAF) = Interpersoonlijke Affectieve Focus Interpersoonlijke narratieven genereren Relaties in het hier-en-nu, met vroegere verzorgers, de (interpersoonlijke) omstandigheden op het moment dat de SOLK ontstonden Centraal en zich herhalend zelf-ander thema wordt duidelijk In elke sessie wordt 1 IPAF (van een junior groepslid) gemaakt, zodat bij psychotherapie-sessie 5 elk groepslid een behandelfocus heeft IPAFs zorgen voor focus en cohesie in de groep (zelfonthulling, herkenning bij andere groepsgenoten) IPAFs opgeschreven en opgehangen op zichtbare plaats in de psychotherapieruimte (NB. ze gaan ook mee naar andere therapieën, zelfs fysiotherapie!)
10 Voorbeeld IPAF: IPAF Zelf Ander Affect Manifest Ik kijk de kat uit de boom, ik houd daarmee afstand De ander mag mij niet Bang Bedroefd Ik pas me aan, zeg laat maar De ander vindt mij niet interessant Boos Latent Ik toon mijn verdriet, laat zien dat ik niet alles aankan De ander erkent mij zoals ik ben en troost mij Bang Opgelucht Ik kom voor mijzelf op, laat me horen Ik mag er zijn!!! Blij
11 Behandeldoelen in DIT-MUSS: Algemene behandeldoelen in DIT-MUSS volgen uit IPAF: Het manifeste deel van de IPAF verminderen Het latente deel versterken Behandeldoelen op basis van de IPAF in het voorbeeld: 1 Ik laat me horen, toon wie ik ben 2 Ik vraag om hulp en verdraag hoe de ander dat doet en is
12 DIT-MUSS: sessie Middenfase (sessie 6 t/m 20): Doelstelling is de IPAF door te werken Patiënten worden aangemoedigd om actief te zijn, alles in therapie in te brengen wat belangrijk voor hen kan zijn op dat moment (m.n. interpersoonlijke kwesties) Therapeut is actief en heeft als belangrijkste taak de groep gefocust op de IPAF te houden
13 DIT-MUSS: sessie Eindfase (sessie 21 t/m 24): Kwesties rondom het einde van de therapie staan centraal, de gevoelens en fantasieën die patiënten hebben met betrekking tot het einde van de therapie en afscheid nemen
14 DIT: een innovatief behandelmodel voor SOLK DIT bij SOLK: de eerste onderzoeksresultaten Micha Selders, psycholoog Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Centrum voor Psychosomatiek Werkgroep DIT Nederland NOLK-dag Nijmegen, 24 april 2014
15 Onderzoeksopzet pilot studie Is DIT-MUSS een effectieve interventie in het verminderen van Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten vergeleken met een CGTinterventie? Pilot studie heeft kenmerken van equivalentieonderzoek 1)SOLK na DIT-MUSS interventie vergeleken met CGT interventie 2)Kwaliteit van leven na DIT-MUSS interventie vergeleken met CGT interventie 3)Symptomen angst en depressie na DIT-MUSS interventie vergeleken met CGT interventie
16 Methode Quasi-experimenteel design Deelnemers Procedure Totaal CGT DIT-MUSS Geslacht Man Vrouw Leeftijd Gemiddelde (SD) 40.2(10.58) 36.07(10.70) 41.92(9.54)
17 Resultaten SOLK variabelen SOLK: tiredness (CIS) / somatization (SCL-90) / pain (EQ-5D)
18 Resultaten Kwaliteit van leven Kwaliteit van leven: Quality of Life (EQ VAS)/ Psychoneurotisicm (SCL-90)
19 Resultaten Angst en depressie Symptomen angst en depressie: Anxiety / Depression (SCL-90)
20 Conclusies SOLK variabelen De mate van Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijk Klachten is na de interventie afgenomen ten opzichte van de pre-test scores. Er werd geen verschil in effectiviteit gevonden tussen de CGTen DIT-MUSS-interventies in het verminderen van Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten Vermoeidheid Somatisatie Pijn
21 Conclusies Kwaliteit van leven Kwaliteit van leven is na de interventie verhoogd ten opzichte van de pre-test scores. Er wordt geen verschil in effectiviteit gevonden tussen de CGT- en DIT-MUSS-interventies in het verbeteren van de kwaliteit van leven Kwaliteit van Leven Psychoneuroticisme
22 Conclusies Angst en depressie De mate van angst en depressie zijn na de interventie afgenomen ten opzichte van de pre-test scores. Er wordt geen verschil in effectiviteit gevonden tussen de CGT- en DIT-MUSS-interventies in het verminderen van de symptomen angst en depressie Angst Depressie
23 Conclusies Variables Time t0-t2 (F) Time x Condition (F) anxiety 5.28*.06 depression 4.90*.01 tiredness 16.07*** 1.72 somatization 22.48***.24 pain 15.04***.00 QoL 13.01***.45 psychoneurotisicm 6.45*.34
24 Conclusies Opvallend DIT-MUSS was in deze pilot studie alleen effectief in de eerste 10 weken van de interventie en had geen significant effect op de uitkomstmaten in de tweede 10 weken van behandeling CGT was alleen effectief in de tweede 10 weken van de interventie en had geen significant effect in de eerste 10 weken van behandeling Verklaring?
25 Eindconclusies 1. Op basis van deze pilot studie kunnen we concluderen dat de pre en posttest resultaten van de DIT-MUSS interventie over 20 weken te vergelijken waren met de resultaten van de CGT interventie 2. Op grond hiervan kan gesteld worden dat er aanwijzingen zijn voor equivalentie tussen CGT- en DIT-MUSS interventie bij de behandeling van SOLK
26 DIT: een innovatief behandelmodel voor SOLK DIT bij SOLK: levensvatbaar? Wilbert van Rooij, psychiater Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Centrum voor Psychosomatiek Werkgroep DIT Nederland NOLK-dag Nijmegen, 24 april 2014
27 DIT-MUSS: wat we nu weten 1. DIT-MUSS behandeling lijkt belangrijke voordelen te hebben bij ernstige SOLK-patiënten (m.n. door de MBT-component in het DIT-model) 2. DIT-MUSS behandeling kan ook ingezet worden bij SOLKpatiënten bij wie de standaard CGT interventies niet goed aansluiten en lijkt op korte termijn minimaal even effectief 3. De behandeling wordt over het algemeen goed geaccepteerd door patiënten 4. Intake bij SOLK is te beschouwen als start van de behandeling, waarbij zorgvuldige reattributie en een psychotherapeutische attitude bij intaker van belang zijn
28 DIT-MUSS: hoe verder? 1. Verdere (multicenter) studies naar DIT-MUSS behandeling interventie zullen de veronderstelde voordelen verder moeten onderbouwen (vergoeding door zorgverzekeraars) 2. Trainen van behandelteams in het DIT-MUSS model op meerdere plaatsen in Nederland is in gang 3. Variatie in de ingezette therapievormen naast DITgroepspsychotherapie om werkzame elementen in DIT-MUSS model te verhelderen (wat is bijv. de rol van fysiotherapie?) 4. Kan de effectiviteit verhoogd worden met groeps pretherapie aansluitend aan intake, om reattributie verder te onderbouwen en behandelfocus (IPAF) te bepalen?
29 DIT: een innovatief behandelmodel voor SOLK NOLK-dag Nijmegen, 24 april 2014
DIT NEDERLAND www.d-i-t.eu. www.d-i-t.org. DYNAMIC INTERPERSONAL THERAPY (DIT) VOOR DEPRESSIE EN ANGSTSTOORNISSEN PERSOONLIJKHEIDSPROBLEMATIEK
DIT NEDERLAND www.d-i-t.eu www.d-i-t.org. DYNAMIC INTERPERSONAL THERAPY (DIT) VOOR DEPRESSIE EN ANGSTSTOORNISSEN PERSOONLIJKHEIDSPROBLEMATIEK SOMATISCH ONVERKLAARBARE LICHAMELIJKE KLACHTEN Wat is DIT?
Nadere informatieDYNAMIC INTERPERSONAL THERAPY IN DE GROEP
DYNAMIC INTERPERSONAL THERAPY IN DE GROEP Hoe DIT ontstond DIT is in Engeland ontwikkeld door Peter Fonagy, Mary Target en Alessandra Lemma. Dynamische Interpersoonlijke Therapie is: Geen nieuwe therapie,
Nadere informatieInterpersoonlijke psychotherapie
Interpersoonlijke psychotherapie in een groep een behandelprotocol voor depressie Dina Snippe, Opleider-supervisor IPT en groepspsychotherapie Cora Versteeg, supervisor IPT en groepspsychotherapeut i.o.
Nadere informatieIs de therapeutische relatie in CGT voor CVS van belang voor het behandelresultaat?
Is de therapeutische relatie in CGT voor CVS van belang voor het behandelresultaat? Hans Knoop Marianne Heins Gijs Bleijenberg CGT leidt tot een afname van klachten % patienten dat geen of duidelijk minder
Nadere informatieInterpersoonlijke groepstherapie
Psychiatrie Interpersoonlijke groepstherapie www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl PSY004 / Interpersoonlijke groepstherapie / 16-10-2013 2 Interpersoonlijke
Nadere informatieInterpersoonlijke psychotherapie
Interpersoonlijke psychotherapie in een ambulante groep een behandelprotocol voor depressie Dina Snippe, psychotherapeut Opleider-supervisor NVGP en NVIPT De genezing van de krekel Geacht somber gevoel,
Nadere informatieEENDAAGSE GROEPSPSYCHOTHERAPEUTISCHE DAGBEHANDELING
1 2 EENDAAGSE GROEPSPSYCHOTHERAPEUTISCHE DAGBEHANDELING 3 INFORMATIE OVER PSYMENS PsyMens is een kleinschalige GGZ instelling met vestigingen in Utrecht, Nieuwegein, Woerden en Amersfoort. Wij bieden een
Nadere informatieHoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het
Samenvatting Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het individu als op populatieniveau. Effectieve
Nadere informatiePsychologische behandeling van bipolaire patiënten. Dinsdag 17 januari 2017 Dr. Manja Koenders PsyQ Rotterdam/Universiteit Leiden
Psychologische behandeling van bipolaire patiënten Dinsdag 17 januari 2017 Dr. Manja Koenders PsyQ Rotterdam/Universiteit Leiden Omgaan met stessoren (1) Stressgevoeligheid Stress Generation theory The
Nadere informatieEen behandeling krijgen volgens de richtlijn. Hoe erg is dat als die behandeling niet je voorkeur heeft.
Een behandeling krijgen volgens de richtlijn Hoe erg is dat als die behandeling niet je voorkeur heeft. Th.M (Michael) van den Boogaard (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieDynamische interpersoonlijke therapie (DIT)
Dynamische interpersoonlijke therapie (DIT) Een kortdurend psychoanalytisch alternatief voor de behandeling van angst en stemmingsklachten c Ik beschrijf in dit artikel een nieuwe vorm van kortdurende
Nadere informatieEngelse Verpleegster Gebruikt HeartMath met Multiple Sclerose patiënten
Engelse Verpleegster Gebruikt HeartMath met Multiple Sclerose patiënten Een verpleegkundige in Engeland die is gespecialiseerd in patiënten met multiple sclerose / MS voerde een informele studie uit waarbij
Nadere informatiePsychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct
Psychologische behandeling voor SOLK-patiënten door de POH-GGZ: resultaten van een rct Kate Sitnikova 8 november 2018 Amsterdam UMC Locatie VUmc Afdeling Huisartsgeneeskunde & Ouderengeneeskunde Sheet
Nadere informatieSamenvatting (Summary in Dutch)
Samenvatting (Summary in Dutch) Depressieve stoornissen zijn wijdverspreid, hebben nadelige gevolgen voor de kwaliteit van leven van patiënten en hun familieleden. Deze stoornissen worden geassocieerd
Nadere informatieMindfulness bij somatoforme stoornissen. Hiske van Ravesteijn psychiater i.o.
Mindfulness bij somatoforme stoornissen Hiske van Ravesteijn psychiater i.o. Mindfulness-based cognitieve therapie (MBCT) bij somatoforme stoornissen Onverklaarde lichamelijke klachten 20% Persisterende
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 13 Inleiding 15
Inhoud Voorwoord 13 Inleiding 15 1 Een eerste oriëntatie 21 1 Algemene situering 21 2 Psychodynamische psychotherapie 29 3 De invloed van de setting 35 4 Steunende en ontdekkende groepstherapie 36 5 Daar
Nadere informatieZorgpad Somatische symptoomstoornis en verwante stoornissen. Zorgpad Somatische symptoomstoornis
Zorgpad Somatische symptoomstoornis en verwante stoornissen Een zorgpad beschrijft hoe uw behandeling er uit gaat zien. En welke behandelmethode wordt gebruikt. Stap 1-5 zijn de standaard modules, voor
Nadere informatieDagbehandeling SOLK (Somatische Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten)
Dagbehandeling SOLK (Somatische Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten) Deze folder geeft u informatie over de dagbehandeling SOLK (Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten). Voor wie?
Nadere informatieDeeltijdbehandeling. Barneveld. volwassenen deeltijd
Deeltijdbehandeling Barneveld volwassenen deeltijd Inhoudsopgave Wat is deeltijdbehandeling? 2 Voor wie is de behandeling bedoeld? 2 De behandeling 3 Doel 3 Behandelplan 3 Inhoud 3 Programma 4 Individuele
Nadere informatieIs cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie?
Nijmeegs Kenniscentrum Is cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie? Jan-Frederic Wiborg, Jose van Bussel, Agaat van Dijk, Gijs Bleijenberg, Hans
Nadere informatieRode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Psychotherapeutische Deeltijdbehandeling. rkz.nl
Patiënteninformatie Psychotherapeutische Deeltijdbehandeling rkz.nl Inleiding U bent voor deeltijdbehandeling verwezen door de huisarts of door een specialistische behandelaar. Het kan ook een passend
Nadere informatieMindfulness bij volwassenen met een autismespectrumstoornis. Annelies Spek Klinisch psycholoog / Senior onderzoeker GGZ Eindhoven
Mindfulness bij volwassenen met een autismespectrumstoornis Annelies Spek Klinisch psycholoog / Senior onderzoeker GGZ Eindhoven Volgorde Overbelasting Mindfulness Theorie Praktijk (aanpassingen) Onderzoeksresultaten
Nadere informatieIndividuele creatieve therapie als onderdeel van de oncologische revalidatie
Individuele creatieve therapie als onderdeel van de oncologische revalidatie Eveline Bleiker Minisymposium Oncologische Creatieve therapie in ontwikkeling 26 mei 2015 Achtergrond Even voorstellen Creatieve
Nadere informatieMindfulness bij volwassenen met een autismespectrumstoornis. Gezonde coping. Mindfulness 14/11/2012. Lijdensdruk. Verschillende meditatietechnieken
Mindfulness bij volwassenen met een autismespectrumstoornis Annelies Spek Klinisch psycholoog / Senior onderzoeker GGZ Eindhoven Lijdensdruk Angst en depressie Meer bij volwassenen Dwangmatig denken /
Nadere informatieCognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met
Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met Autismespectrumstoornissen: ADASS Achtergrond ADASS Veelvuldig voorkomen van
Nadere informatieMindfulness bij ASS en arbeidsparticipatie. Annelies Spek Klinisch psycholoog / Senior onderzoeker GGZ Eindhoven
Mindfulness bij ASS en arbeidsparticipatie Annelies Spek Klinisch psycholoog / Senior onderzoeker GGZ Eindhoven Volgorde lezing Overbelasting bij mensen met autisme Werk en overbelasting Begeleiding Mindfulness
Nadere informatieCALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP
CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP WAAROM CALM? Ongeveer 25% van de oncologische patiënten in de palliatieve fase ontwikkelt een depressie of aanpassingsstoornis.
Nadere informatieOntwikkelingen in de ziekenhuispsychiatrie. Stanneke Lunter, psychiater ZGT, Roessingh, 1 e lijn
Ontwikkelingen in de ziekenhuispsychiatrie Stanneke Lunter, psychiater ZGT, Roessingh, 1 e lijn Ziekenhuispsychiatrie Wat is het? Waarom willen we het? Specifieke doelgroepen Specifieke behandelvormen
Nadere informatieInterpersoonlijke psychotherapie
Interpersoonlijke psychotherapie in een groep een behandelprotocol voor depressie Dina Snippe, Opleider-supervisor IPT en groepspsychotherapie Cora Versteeg, supervisor IPT en groepspsychotherapeut i.o.
Nadere informatieDepressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie,
Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie, 21-6-2017 Jan Spijker, psychiater, hoogleraar Chronische Depressie, Radboud Universiteit Nijmegen hoofd programma depressie Pro Persona, Nijmegen Indeling
Nadere informatieOnvoldoende verklaarde lichamelijke klachten. Groepsbehandeling bij SOLK
Onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten Groepsbehandeling bij SOLK Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U wilt beter leren omgaan met uw klachten van pijn en
Nadere informatieVoelen in plaats van eten
Voelen in plaats van eten NAE 29 november 2018 Nienke van der Veer, klinisch psycholoog Femke van Londen, GZ-psycholoog, AFT-therapeut Opbouw workshop Inleiding Toelichting en ervaring behandelprogramma
Nadere informatieVeerkracht in vorm en op maat : Creatieve therapie als kortdurende interventie bij oncologische revalidatie
Veerkracht in vorm en op maat : Creatieve therapie als kortdurende interventie bij oncologische revalidatie 16 juni 2016 Margriet Gordijn, vak therapeut beeldend / hoofd afdeling Creatieve Therapie Eveline
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie
Cognitieve gedragstherapie een effectieve psychotherapie Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 3 Cognitieve gedragstherapie Een effectieve psychotherapie In deze brochure kunt u lezen
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 119 120 Samenvatting 121 Inleiding Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht bij de ziekte sarcoïdose en is geassocieerd met een verminderde kwaliteit van leven. In de literatuur
Nadere informatieKortdurende Klinische Psychotherapie (KKP)
Kortdurende Klinische Psychotherapie (KKP) Informatie voor patiënten en verwijzers Brinkveld 2 Wanneer u deze informatie leest, overweegt u waarschijnlijk een behandeling bij het team Kortdurende Klinische
Nadere informatiePERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN BIJ ADOLESCENTEN
amenvatting Dit proefschrift gaat over het diagnosticeren van persoonlijkheidsstoornissen (P) in adolescenten, de ziektelast die adolescenten en volwassenen met een (borderline) persoonlijkheidsstoornis
Nadere informatieAmbulante Mentalisatie Bevorderende Therapie
Ambulante Mentalisatie Bevorderende Therapie Wubbo Scholte (w.scholte@degelderseroos.nl), klinisch psycholoog, is hoofd zorgprogramma Persoonlijkheidsstoornissen van de Gelderse Roos en lid van de wetenschapscommissie
Nadere informatieIPT in een ambulante groep, een evidence based behandeling voor depressie
D i t i s m i j n g r o e p In deze rubriek wil de redactie collegae aan het woord laten die aan de hand van een format hun groep beschrijven. Wilt u ook anderen laten delen in de doelgroep waarmee u werkt
Nadere informatieCentrum voor Psychotherapie Nijmegen
Centrum voor Psychotherapie Nijmegen Algemene cliënteninformatie Je zit al een langere tijd niet goed in je vel. Op steeds dezelfde punten in je leven loop je vast. Je hebt al geprobeerd te veranderen.
Nadere informatieSomatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn
Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Dokter, ik ben zo moe. Vermoeidheid Hoofdpijn Buikklachten
Nadere informatieCognitive behavioral therapy for treatment of anxiety and depressive symptoms in pregnancy: a randomized controlled trial
Cognitive behavioral therapy for treatment of anxiety and depressive symptoms in pregnancy: a randomized controlled trial dr. T. Verbeek arts-epidemioloog Afd. Huisartsgeneeskunde en Epidemiologie 22 januari
Nadere informatieDeeltijdbehandeling groep 2
Patiënteninformatie Deeltijdbehandeling groep 2 rkz.nl Inleiding Groep 2 vindt plaats op dinsdag en donderdag op de Psychotherapeutische Deeltijd van het, Beverwijk. Voor wie? U bent verwezen naar de psychotherapeutische
Nadere informatieSaMenvatting (SUMMARy IN DUTCH)
Samenvatting (summary in Dutch) Samenvatting In hoofdstuk 1 wordt de algemene introductie van dit proefschrift beschreven. De nadruk in dit proefschrift lag op patiënten met hoofd-halskanker (HHK) en
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/43602 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Fenema, E.M. van Title: Treatment quality in times of ROM Issue Date: 2016-09-15
Nadere informatieCHECKLIST BEHANDELDOELEN
Uw naam: Naam therapeut: Datum: CHECKLIST BEHANDELDOELEN Het stellen van doelen is een belangrijke voorwaarde voor een succesvolle therapie. Daarom vragen wij u uw doelen voor de aankomende therapie aan
Nadere informatieDeeltijdbehandeling onbegrepen lichamelijke klachten
Deeltijdbehandeling onbegrepen lichamelijke klachten 2 Deze folder geeft u informatie over het deeltijdprogramma (gedeeltelijk) onbegrepen lichamelijke klachten op de zorgeenheid Psychiatrie van het CWZ.
Nadere informatieDepressie bij ouderen Herstel als voorwaarde voor rehabilitatie?
Depressie bij ouderen Herstel als voorwaarde voor rehabilitatie? Rob Kok, psychiater, epidemioloog Parnassia Bavo Groep Den Haag Waarom rehabilitatie? Eerherstel van wie? Over welke ouderen hebben we het
Nadere informatieChapter 9. Nederlandse samenvatting (Dutch summary)
Chapter 9 Nederlandse samenvatting (Dutch summary) Samenvatting Samenvatting Depressie en angst klachten bij Nederlandse patiënten met een chronische nierziekte Het onderwerp van dit proefschrift is depressieve
Nadere informatieZorgpad Depressie. Depressie. Behandelmethode. 0 Cognitieve Gedragstherapie blended. Zorgpad Depressie 1
Zorgpad Depressie 1 Een zorgpad beschrijft hoe uw behandeling er uit gaat zien. En welke behandelmethode wordt gebruikt. Stap 1-5 zijn de standaard modules, voor iedereen. Evenetueel aangevuld met Plusmodules,
Nadere informatieVERMOEIDHEID BIJ MS Oorzaken, werkingsmechanismen en revalidatiebehandeling VERMOEIDHEID DEFINITIE VERMOEIDHEID
VERMOEIDHEID BIJ MS Oorzaken, werkingsmechanismen en revalidatiebehandeling Mw.dr. Jetty van Meeteren, Revalidatiearts, Rijndam, RVE Erasmus MC VERMOEIDHEID Komt bij 60 tot 80% van de patienten voor Het
Nadere informatieWie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?
Wat kunt U daarmee? Alwies Hendriks, psychomotorisch therapeut Margje Mahler, ouderenpsycholoog Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?
Nadere informatiecentrum voor verstandelijke beperking en psychiatrie MET ELKAAR VOOR ELKAAR
centrum voor verstandelijke beperking en psychiatrie MET ELKAAR VOOR ELKAAR De Swaai is een samenwerking tussen GGZ Friesland en Talant en biedt volwassenen met zowel een verstandelijke beperking als
Nadere informatieWie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?
Wat kunt U daarmee? Alwies Hendriks, psychomotorisch therapeut Margje Mahler, ouderenpsycholoog Wie zijn wij? Wie bent u? Waar bent u werkzaam? Welke setting en sector? Wat wilt u leren van deze workshop?
Nadere informatieBack on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc
Back on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc Disclosure slide Companies No relations Research funding CZ Fonds Provincie Limburg Adelante epartment
Nadere informatieDiagnostiek- en behandelmogelijkheden van somatoforme stoornissen in de 2e en 3e lijns GGZ
Diagnostiek- en behandelmogelijkheden van somatoforme stoornissen in de 2e en 3e lijns GGZ Dr. Martina Bühring psychiater / medisch manager Altrecht Psychosomatiek Inhoud lezing Luisteren naar de patiënt,
Nadere informatieBurn-out en Cluster C
Burn-out en Cluster C Susanne Dalmeijer susanne.dalmeijer@vitaalpunt.nl Klinisch Psycholoog Medisch Directeur 25-01-2018 Kennismiddag Cluster C 1 Inleiding Inleiding Stellingen & discussie 2 Kenmerken
Nadere informatieINTER-PSY Vechtdal Kliniek
Polikliniek en deeltijdbehandeling INTER-PSY Vechtdal Kliniek Polikliniek en deeltijdbehandeling Informatie voor patiënten, familie en naastbetrokkenen INTER-PSY Vechtdal Kliniek Algemene informatie INTER-PSY
Nadere informatieCompatibility Process Scale (ACPS). De therapeutische alliantie is gemeten met de Werk
De invloed van indicatiestelling door overleg (the Negotiated Approach) op patiëntbehandelingcompatibiliteit en uitkomst bij de behandeling van depressieve stoornissen 185 In deze thesis staat de vraag
Nadere informatieStepped care behandeling voor paniekstoornis
Stepped care behandeling voor paniekstoornis Een vergelijking van een 10-weeks begeleide zelfhulp, zo nodig gevolgd door protocollaire CGT, vergeleken met TAU. M. Kampman, A.J.L.M. van Balkom, T. G. Broekman,
Nadere informatieSAMENVATTING. Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift
153 SAMENVATTING Achtergrond en doelstellingen van dit proefschrift Angst en depressie zijn de meest voorkomende psychische stoornissen, de ziektelast is hoog en deze aandoeningen brengen hoge kosten met
Nadere informatieGelukkig ondanks pijn
Gelukkig ondanks pijn Een online positieve psychologie interventie voor patiënten met chronische musculoskeletale pijn Elke Smeets, Madelon Peters, Marion Feijge, Steven Linton, & Gerhard Andersson Positieve
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nicotine en alcohol kunnen de placenta passeren en zo het risico op nadelige uitkomsten voor het ongeboren kind verhogen. Stoppen met roken en alcoholgebruik tijdens de zwangerschap lijkt vanzelfsprekend,
Nadere informatieSOLK-groepscursus. Bij onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
SOLK-groepscursus Bij onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft klachten van pijn en/of vermoeidheid, waardoor u ernstig
Nadere informatiePsychotherapie voor Depressie werkt! Maar hoe?
Psychotherapie voor Depressie werkt! Maar hoe? Effecten en Werkingsmechanismes van Cognitieve Therapie en Interpersoonlijke Therapie voor Depressie Dr. Lotte Lemmens Maastricht University Psychotherapie
Nadere informatieBehandeling van persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen
Behandeling van persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen Dr. A.C. (Arjan) Videler Psychotherapeut/GZ-psycholoog/Senior Onderzoeker Manager behandeling Expertisecentrum PersonaCura Treatment of personality
Nadere informatiePost-hbo opleiding cognitief gedragstherapeutisch
Post-hbo opleiding cognitief gedragstherapeutisch werker Volwassenen en ouderen mensenkennis Van onze klinisch psycholoog heb ik een groep cliënten overgenomen, bij wie ik de instrumenten uit de opleiding
Nadere informatieInterapy Online Psychotherapie 10 jaar Onderzoek & Praktijk. Bart Schrieken
Interapy Online Psychotherapie 10 jaar Onderzoek & Praktijk Bart Schrieken Presentatie Soorten e-mental health Onderzoek Voorbeelden praktijk Conclusies & aanbevelingen Online aanbod door GGZ in Nederland
Nadere informatieScreening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg
Screening en behandeling van psychische problemen via internet Viola Spek Universiteit van Tilburg Screening en behandeling van psychische problemen via internet Online screening Online behandeling - Effectiviteit
Nadere informatieCommunicating about Concerns in Oncology K. Brandes
Communicating about Concerns in Oncology K. Brandes Nederlandse samenvatting Uit een recente rapportage van KWF Kankerbestrijding blijkt dat 64% van de (ex-) patiënten met kanker zorgen ervaart over psychosociale
Nadere informatieSomatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK)
Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK) Deeltijdbehandeling In beweging Folder voor deelnemende jongeren moe, moe, moe pijn, zo n pijn, altijd pijn niet kunnen staan, niet kunnen
Nadere informatieInhoud. Deel I Veranderen 25
Inhoud Inleiding Psychoanalyse in ontwikkeling 13 Deel I Veranderen 25 1 Het psychoanalytisch kader 27 1.1 Inleiding 27 1.2 Bewust-onbewust 27 1.3 Intersubjectiviteit en innerlijk werkmodel 29 1.4 Twee
Nadere informatieWie ben ik? MIJN LEVENSVERHAAL Een ontdekkingsreis naar mezelf. Janny Beernink, GZ-Psycholoog VGGNet In samenwerking met Universiteit Twente
Wie ben ik? MIJN LEVENSVERHAAL Een ontdekkingsreis naar mezelf Janny Beernink, GZ-Psycholoog VGGNet In samenwerking met Universiteit Twente Aanleiding Behoefte aan effectieve behandelprogramma s Reguliere
Nadere informatieCentrum voor Lichamelijk Onverklaarde Klachten (CLOK)
Centrum voor Lichamelijk Onverklaarde Klachten (CLOK) Wijzingen van DSM-IV naar DSM-5 Lisette t Hart & Ingeborg Visser Vragen Wie heeft in de afgelopen twee weken last gehad van buikpijn, maagpijn, misselijkheid,
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting Titel: Cognitieve Kwetsbaarheid voor Depressie: Genetische en Omgevingsinvloeden Het onderwerp van dit proefschrift is cognitieve kwetsbaarheid voor depressie en de wisselwerking
Nadere informatierapporteerden. Er werden geen verschillen gevonden in schoolprestaties, spijbelgedrag en middelengebruik tussen de verschillende groepen.
Samenvatting Samenvatting Depressie en angst zijn de meest voorkomende psychische stoornissen in de adolescentie met een enorme impact op het individu. Veel adolescenten rapporteren depressieve en angst
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie bij problematisch alcoholgebruik
Cognitieve gedragstherapie bij problematisch alcoholgebruik Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 Kortdurende motiverende interventie en cognitieve gedragstherapie Een effectieve behandeling
Nadere informatieInterpersoonlijke psychotherapie in een ambulante groep
Interpersoonlijke psychotherapie in een ambulante groep Interpersoonlijke psychotherapie in een ambulante groep Een behandelprotocol voor depressie Dina Snippe Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Bohn
Nadere informatieStabilisatiegroep deeltijdbehandeling
Psychiatrie Stabilisatiegroep deeltijdbehandeling www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl PSY005 / Stabilisatiegroep deeltijdbehandeling / 16-10-2013
Nadere informatiePsychosomatiek Eikenboom
specialistische geestelijke gezondheidszorg informatie voor patiënten en verwijzers Psychosomatiek Eikenboom Er zijn mensen, die jarenlang tobben met lichamelijke klachten waarvoor artsen geen afdoende
Nadere informatieOmgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten. Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest
Omgaan met (onbegrepen) lichamelijke klachten Prof. dr. Sako Visser Universiteit van Amsterdam Pro Persona GGZ Dr. Michel Reinders GGZinGeest Van DSM IV naar DSM 5 DSM IV - somatisatie stoornis, - somatoforme
Nadere informatieLet s talk. Trea Broersma psychiater
Let s talk about SOLK Trea Broersma psychiater SOLK??? Let s talk about..solk SOLK in de huisartsenpraktijk Lichamelijke klachten zonder somatische oorzaak SOLK en somatisatie Problemen bij SOLK en somatisatie
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie
Cognitieve gedragstherapie Een succesvolle psychotherapie voor diverse emotionele stoornissen en problemen Afdeling Psychiatrie en Medische Psychologie Wat is Cognitieve Gedragstherapie? Cognitieve gedragstherapie
Nadere informatieWat gaan we doen? Chronische pijn - pijnstoornis Kenmerken van chronische pijn
Wat gaan we doen? Stressoren behandeling bij chronisch pijnpatienten Yvonne Museler pijnconsulent bij DC Klinieken Rob Ruimschotel psychiater bij PsyToBe Arthur Hartog anesthesioloog-pijnspecialist bij
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie bij het leren omgaan met lichamelijke klachten
Meer informatie Bij de VGCt zijn meer brochures verkrijgbaar, voor volwassenen bijvoorbeeld over depressie, angststoornissen en alcoholverslaving. Speciaal voor kinderen zijn er brochures over veel piekeren,
Nadere informatieDit proefschrift presenteert de resultaten van het ALASCA onderzoek wat staat voor Activity and Life After Survival of a Cardiac Arrest.
Samenvatting 152 Samenvatting Ieder jaar krijgen in Nederland 16.000 mensen een hartstilstand. Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrond van dit proefschrift. De kans om een hartstilstand te overleven is met
Nadere informatiePredictoren voor behandelsucces bij de behandeling van eetbuistoornis Mirjam Lammers Klinisch psycholoog psychotherapeut
Predictoren voor behandelsucces bij de behandeling van eetbuistoornis Mirjam Lammers Klinisch psycholoog psychotherapeut Amarum, centrum voor eetstoornissen Wat is eetbuistoornis? Ongecontroleerd overeten
Nadere informatieZorgprogramma Angststoornissen
Zorgprogramma Angststoornissen Doelgroep Het Zorgprogramma Angststoornissen is bedoeld voor volwassenen die een angststoornis hebben. Mensen met een angststoornis hebben last van angsten zonder dat daar
Nadere informatieDurf te kiezen. Fydee Eindejaarscongres Geert van t Hullenaar Rughuis Kennis Academy
Durf te kiezen Fydee Eindejaarscongres Geert van t Hullenaar Rughuis Kennis Academy Het Rughuis Ernstige chronische bekken-, rug-, en nekpijn Specialistische tweedelijns GGZ instelling 5 locaties State
Nadere informatieAffectfobietherapie KORTDURENDE PSYCHODYNAMISCHE BEHANDELING VAN ANGST, DEPRESSIE EN CLUSTER C PROBLEMATIEK NELLEKE HUSON ARNOUT TOLSMA
Affectfobietherapie KORTDURENDE PSYCHODYNAMISCHE BEHANDELING VAN ANGST, DEPRESSIE EN CLUSTER C PROBLEMATIEK NELLEKE HUSON ARNOUT TOLSMA Plaatsbepaling AFT grondleggers Leigh McCullough Malan Quin van Dam
Nadere informatiehet laagste niveau van psychologisch functioneren direct voordat de eerste bestraling begint. Zowel angstgevoelens als depressieve symptomen en
Samenvatting In de laatste 20 jaar is er veel onderzoek gedaan naar de psychosociale gevolgen van kanker. Een goede zaak want aandacht voor kanker, een ziekte waar iedereen in zijn of haar leven wel eens
Nadere informatieInformatie deeltijdbehandeling
PAAZ Informatie deeltijdbehandeling Voor verwijzers en deelnemers Deze brochure geeft u informatie over de deeltijdbehandeling van de psychiatrische afdeling in ziekenhuis Lievensberg te Bergen op Zoom.
Nadere informatieZorgpad Angst. Angst. Behandelmethode
Zorgpad Angst 1 Een zorgpad beschrijft hoe uw behandeling er uit gaat zien. Stap 1-5 zijn de standaard modules, voor iedereen. Evenetueel aangevuld met Plusmodules, zoals bijvoorbeeld relatie- of groepstherapie.
Nadere informatiewaardoor een beroerte kan worden gezien als een chronische aandoening.
amenvatting Elk jaar krijgen in Nederland zo n 45.000 mensen een beroerte, ook wel CVA (Cerebro Vasculair Accident) genoemd. Ongeveer 60% van hen keert na opname in het ziekenhuis of revalidatiecentrum
Nadere informatieWaarom is het nuttig en prettig gezinsleden te betrekken bij uw behandeling?
Waarom is het nuttig en prettig gezinsleden te betrekken bij uw behandeling? Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 Waarom is het nuttig en prettig gezinsleden te betrekken bij uw behandeling?
Nadere informatieSAMENVATTING Depressie en verzuim Voorspellers voor verzuim en werkhervatting hoofdstuk 2 hoofdstuk 3
Samenvatting SAMENVATTING SAMENVATTING Depressie en verzuim Ongeveer 15% van de Nederlandse bevolking krijgt eens in zijn of haar leven een depressie. Het hebben van een depressie beïnvloedt het leven
Nadere informatieTim Peetoom, klinisch psycholoog
Tim Peetoom, klinisch psycholoog 1 e staps interventie: Psycho-educatiecursus voor patiënten en naastbetrokkenen 2e staps interventies: CGT, IPSRT, FFT 2e staps interventie: Verslaving, Traumabehandeling,
Nadere informatieSamenvatting Richtlijn
Samenvatting Richtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker Multidisciplinaire richtlijn ter ondersteuning van de dagelijkse praktijkvoering van zorgverleners, gericht op patiënten met kanker en/of
Nadere informatieDepressie tijdens de zwangerschap uit de taboesfeer
Depressie tijdens de zwangerschap uit de taboesfeer Depressie en angstklachten tijdens de zwangerschap komen regelmatig voor. Toch wordt dit onderwerp nog vaak als taboe ervaren en is niet duidelijk welke
Nadere informatie