Gründtliche Beschreibung der Kunst des Fechtens. Door Joachim Meÿer. Vertaling Langzwaard hoofdstuk 3

Transcriptie

1 Gründtliche Beschreibung der Kunst des Fechtens Door Joachim Meÿer Vertaling Langzwaard hoofdstuk 3 Door Krist Martens, voor de Hallebardiers 2012

2 Hoofdstuk 3 : aangaande de posturen Elk gevecht bestaat uit drie momenten, met name het begin, het midden en het einde(1). In het begin moet men gebruik maken van twee verschillende elementen, met name de posturen en de houwen die uit de posturen ontstaan. Alhoewel deze posturen sierlijke alsook noodzakelijke posities zijn, geven zij de mogelijkheid om het volledige lijf door middel van het zwaard te weren. In deze posturen komt men voor zijn tegenstander in een goede stand of positie zodat men niet overrompeld wordt door deze tegenstander. Vanuit de posturen kan men onmiddellijk afweren wat de tegenstander tegenover je stelt. Zo kan hij je blijven aanvallen zonder jou te kwetsen, echter door dit werk maakt hij zichzelf open voor jou. Hierdoor moet hij zijn aanval stoppen of zichzelf terugtrekken, en zo het initiatief te verliezen. Op dit moment kan je vanuit je postuur je tegenstander zelf aanvallen met je eigen werk. Daar de posturen of de posities hun oorsprong hebben in de vier kwartieren van het lichaam, boven, onder, links en rechts. Zo is ook de tegenstander verdeeld in dezelfde vier kwartieren. Verwant aan deze kwartieren zijn de vier hoofdposturen, met name de os, de ploeg, van het dak en de dwaas. Hieruit kan men de secundaire posturen begrijpen, met name de toornige postuur, de lange punt, de wisselaar, de geschrankte postuur, de ijzeren poort, de hangende punt, de sleutel en de eenhoorn.

3 De os Ochs Het bovenste deel van het lichaam wordt verdedigd met de os, die twee kwartieren weert met name links- en rechtsboven. Men plaatst zich als volgt in de rechteros : sta met je linkervoet voor, houd het zwaard met het kruisgevest rechts hoog naast het hoofd zodat de punt voorwaarts is gericht naar het gezicht van de tegenstander Voor de linkeros : draai dit om, namelijk sta met je rechtervoet voor, houd het zwaard met het kruisgevest links hoog naast het hoofd. Dit wordt getoond door de linkerfiguur op de voorgrond op illustratie B. De ploeg Plfug Het onderste deel van het lichaam wordt verdedigd met de ploeg, die twee kartieren weert met name links- en rechtsonder. De rechter- en linkerploeg zijn op zich niets meer dan een steek van onder af. Men plaatst zich als volgt in de rechterploeg : sta met je rechtervoet voor, houd het zwaard met het kruisgevest naast je voorste knie(2). Richt de punt naar het gezicht van de tegenstander, net alsof je hem van onder af wil steken. Terwijl je in de rechterploeg staat, stap voorwaarts met je linkervoet en sta gelijkaardig om je zo in de linkerploeg te positioneren. De rechterploeg wordt getoond door de rechterfiguur op de voorgrond op illustratie B.

4 Van het dak Tag De postuur van het dak, die ook gekend is als de hoge postuur wordt als volgt uitgevoerd. Sta met je linkervoet voor, houd het zwaard hoog boven je hoofd zodat de punt recht boven je staat. Let op de linkerfiguur op de voorgrond van illustratie C die toont hoe men vanuit deze postuur kan werken. Alle werk die van boven komt, noemt met alles die van het dak of van de hoge postuur komt. Daarom wordt deze postuur van het dak genoemd (3). De postuur van de dwaas Olber De postuur van de dwaas is mijn interpretatie van het woord idioot (4) die zoveel betekent als naïef. Omdat men vanuit deze postuur geen enkele beslissende aanval gemaakt kan worden. Men gebruikt deze postuur enkel om een opening creëren bij de tegenstander door zijn aanvallen te pareren of te blokkeren. Deze postuur kan gebruikt worden om de maat te nemen van een dwaze of naïeve tegenstander die niet klaar blijkt om zich te weren voor de tegenaanval. De postuur van de dwaas wordt als volgt uitgevoerd : sta met je linkerbeen voor, houd het zwaard met de punt uitgestrekt naar de grond voor de voorste voet. Dit met de korte snede naar boven, de lange naar onder. Zo sta je correct in de postuur van de dwaas, net als de rechterfiguur op de voorgrond van illustratie C.

5 De toornige postuur Zornhut De toornige postuur wordt zo genoemd omdat deze postuur een toornige attitude ten toon spreidt. Hij wordt als volgt uitgevoerd : sta met je linkervoet voor, houd je zwaard aan je rechterschouder, zodat de kling achter je hangt klaar om aan te vallen. Men moet merken dat alle technieken die vanuit de postuur van de os kunnen worden uitgevoerd, ook uitgevoerd kunnen worden vanuit de toornige postuur. Enkel moet je, om je tegenstander te misleiden, andere gebaren (acties) gebruiken om hem te misleiden in dit kwartier. Je kan deze postuur gebruiken of snel de andere. Plaats je in deze postuur net zoals de figuur in de illustratie met de letter E.

6 De lange punt Langort Sta met je linkervoet voor, houd je zwaard met uitgestrekte armen lang voor zijn gezicht, zodat je punt voor het gezicht van je tegenstander staat. Zo plaats je jezelf in de postuur van de lange punt, net zoals de figuur in de illustratie met het nummer A toont.

7 De wissel Wechsel Deze postuur wordt zo uitgevoerd : sta met je rechtervoet voor en houd je zwaard naast je zijde met de punt of het zwak uitgestrekt naar de grond. Zodat de korte snede naar je tegenstander wijst, zoals de figuur die je kan zien in de illustratie D. De zijpostuur Nebenhut Plaats je zo in deze postuur : sta met je linkervoet voor en houd je zwaard naast je rechterzijde met de punt naar de grond. Zodat de pommel opwaarts en de korte snede tegen je staat.

8 De ijzeren poort Eisenport Wat de ware ijzeren poort is wordt later in het rapiervechten uitvoeriger beschreven. Omdat het steken met het zwaard, door ons Duitsers werd afgeschaft, is ook deze postuur volledig ten gronde gegaan. Alhoewel wat heden ten dage wel gebruikt wordt door de Italianen en andere natiën, in feite de geschrankte postuur is. Deze wordt door de onervaren vechters gebruikt daar zij de kennis van de ijzeren poort laken (5). Er is echter een verschil tussen beiden, daarom zal ik beiden hier kort verklaren. De ijzeren poort wordt zo uitgevoerd : sta met je rechtervoet voor, houd je zwaard met het gevest voor je knie met gestrekte hangende armen. Zo dat je punt voor je opgericht naar het gezicht van je tegenstander gericht staat. Houd zo je zwaard als verdediging voor je zoals een ijzeren poort, zodat, wanneer je met je voeten wijd en je lijf laag staat, je zo alle houwen en steken vandaar uit kan afwenden. De geschrankte postuur is echter wanneer je je zwaard met gekruiste handen voor je met de punt naar de aarde houdt. Zoals de figuur in de illustratie F overduidelijk toont.

9 De hangende punt Hangentort Hoe je de hangende punt moet uitvoeren word je geleerd door de rechtse figuur in dezelfde illustratie F. Alleen dat hier de armen niet genoeg gestrekt worden (6). Daarom plaats je in de vermelde postuur als volgt : sta met je rechtervoet voor, houd je zwaard met uitgestrekte armen voor je zodat de zwaardkling iets nederwaarts naar de grond hangt. Deze positie is dan ook zeer gelijkaardig aan de os. Alleen dat je in de positie van de os je de armen rechtop houdt. Hier echter moeten ze recht voor je gezicht uitgestrekt worden, en moet je het zwaard naar de grond laten hangen. Daarom wordt het de hangende punt genoemd. De sleutel Schlüssel De sleutel wordt voorgesteld door de figuur in de illustratie met het nummer D. Sta met je linkervoet voor en houdt je zwaard met het gevest en gekruiste handen voor de borst. Zo dat de korte snede op je linkerarm ligt en je punt voor het gezicht van je tegenstander staat. Zo wordt de postitie of de postuur correct uitgevoerd.

10 De eenhoorn Eynhorn Kom in het toevechten met je linkervoet voor en vleugel opwaarts vanaf beide zijden, alsof je jezelf in de voorgaande postuur van de sleutel wil plaatsen, ga echter met gekruiste handen over naar je rechterzijde. Zo dat de punt in de hoogte boven je staat. Dit heet de eenhoorn, en sta zoals je kan zien zoals de figuur aan de rechterkant in illustratie E.

11 En dit zijn de namen en omschrijvingen van de posturen of posities en hoe ieder van hen volbracht wordt of uitgevoerd wordt in je werk. Nu in alle gevechten moet je houwen, werken, pareren, en voer je je werk uit zoals je wil. Blijf echter niet talmen in een postuur, maar ga steeds van de ene naar de andere postuur en verander van de ene naar de ander. Het zal je betamen om goed op te letten hoe deze posturen van de ene naar de andere volgen. Welke ik kort zal verklaren door te houwen door de lijnen of straten. Eerst wanneer je de hoge- of schedelhouw uitvoert vind je drie posturen. In het begin bevind je je in de postuur van het dak, in het midden in de lange punt, en op het einde in de postuur van de dwaas. Zo heb je in een rechte lijn van bovenaf van A naar E drie posturen. Ga je echter wederom van onder naar boven met gekruiste armen om te pareren, passeer je opnieuw door drie posturen, namelijk in het begin in de ijzeren poort (7), in het midden in de hangende punt, en op het toppunt hoog in eenhoorn. Trek je je zwaard met het gevest voor je borst, zodat korte snede op je linkerarm ligt, zo sta je in de sleutel. Zo ga je op en neer van de ene postuur naar de andere in de lijn A en E. Er zijn twee andere lijnen die schuin door de rechte lijn gaan. Eén gaat van het rechterkwartier boven, gemarkeerd met lijn H en D, de ander die van het linkerkwartier boven naar het rechterkwartier onder gaat, gemarkeerd met de lijn B en F. Door welke je ook houwt (zoals hierboven omschreven en ik hier nog eens kort wil herhalen) (8) alle houwen en posturen kunnen uitgevoerd worden aan beide zijden, met name rechts en links. Om het kort te houden zal ik ze echter het merendeel maar aan een kant beschrijven. Zo start je eerst in de toornige postuur, vanwaar de houw ook zijn naam krijgt, dit is de toornige houw omwille van zijn toornige kenmerken. Halfweg de houw bevind je je in de lange punt, en op het einde in de wissel. Houw je van hieruit opnieuw naar boven, ga je wederom door drie posturen. Bij aanvang bevindt je

12 je in de zijpostuur, in het midden wederom in de lange punt en op het einde boven je in de eenhoorn. Strijk je (9) door bovenvermelde lijn naar boven, zij het van welke zijde ook, zo vertrek je vanuit de wissel, door de lange punt in de toornige postuur. Ook kun je in het opstrijken je zwaard draaien in de hangende punt, vanwaar je als je verder boven je gaat in de postuur van de os. Zo vind je, van zodra je door een van deze lijnen gaat, minstens drie posturen. Een goede vechter moet echter beseffen dat hij niet lang in een postuur mag talmen. Echter zodra hij zijn tegenstander kan bereiken, moet hij hem aanvallen en zijn voorgenomen techniek uitvechten. Daar lang wachten vergt veel pareringen, van waaruit men moeilijk/langzaam tot aanvallen kan komen. Wat ik meer zal uitleggen in het stuk over het pareren. De posturen zijn ook nuttig voor het kiezen van je technieken. Of wanneer men in het voorhouwen(10) zonder gevaar in een postuur komt, kan men zich onmiddellijk van daaruit herinneren met welke techniek men van hieruit kan toevechten (11). Ze dienen dan ook niet enkel om sierlijk te wisselen van de ene postuur naar de andere, maar ook om de tegenstander te verwarren en onzeker te maken hoe hij tegen je vechten moet. En ten laatste zijn ze ook nuttig en goed om je tegenstander zijn technieken te doorzien en te herkennen welke techniek hij tegenover je zal gebruiken. Zo heb ik veel gezegd over deze kunst, namelijk het toevechten naar je tegenstander. Die gebeurt door te houwen door de posturen. Hierachter volgt het tweede stuk van deze kunst, namelijk de houwen, die ook nog bij het eerste deel horen.

13 Noten : 1. vergelijk het zufechten krieg abzug van de oude meesters. 2. opmerkelijk verschil met de ploeg van de oude meesters die het kruisgevest niet zover voor zich houden, het kruisgevest wordt eerder rond ter hoogte van de heup geplaatst. 3. Opmerkelijk dat Meyer helemaal niet spreek van een postuur van het dak aan de schouder. Deze postuur, zeer gekend bij de ouder meesters, komt niet voor in het werk van Meyer. 4. Der Olber wirt meines erachtens von dem wort Alber, in tegenstelling tot de ouder meesters gebruikt Meyer Olber ipv Alber. Modern Duits : Albern : licht, simpel, idioot, dwaas, onbezonnen, uilachtig. 5. Interpretatie wijkt hier deels af van de Forgeng vertaling. Duitse transcriptie : Was die recht Eysenport ist / wirstu hieunder im Rapier Fechten weitläuffgern bericht finden / Dan dieweil das stchen mit dem Schwerdt bey uns Teutschen auffgehaben / ist auch dise Hut gentzlich abkommen und zu grundt gangen / brauchen es aber Heutigs tags die Italianer und andere Nationen / ist jetz im grund die Schranckhut / und wird von den unerfarnen als die von der Eisenport keinen bericht haben dafür gebrauchet. Forgeng vertaling : You will find the true irongate presented more fully later in the treatise on rapier combat for since thrusting with the sword is abolished among us Germans, this guard has also entirely fallen into disuse and been lost; however these days the Italians and other nations use it. Nowadays the term is taken as equivalent to the crossed guard (schrankhut) and is used for it by the inexperienced, since they lack knowledge about the irongate Ik wijk af van Forgengs vertaling omdat Meyer het word grundt gebruikt, wat ik interpreteer als grond. Het lijkt een mooie zinsspeling van Meyer dat de techniek uit de ijzeren poort, samen met de punt van het zwaard ten gronde is gegaan, lees niet meer gebruikt wordt, gemuteerd is in een schrankhut. 6. Het is duidelijk dat Meyer niet tevreden was over de weergave van de hangende punt in deze illustratie/houtsnede van Tobias Stimmer. Meyer laat er geen twijfel over bestaan dat de handen gestrekt moeten worden bij het uitvoeren van de hangende punt. 7. Meyer blijft dubbel in zijn keuze voor de ijzeren poort of geschrankte houding. Waar hij eerst meewarig doet over de vechters die de geschrankte houding de ijzeren poort noemen, gebruikt hij deze hier zelf. 8. Meyer gebruikt hier een zeer gekunstelde zinsconstructie 9. Strijken : opwaartse aanval met de korte snede vanuit de wissel. 10. Meyer gebruikt hier het woord vorhauwen, niet het woord Anfang of zufechten. Bedoelt hij hiermee dat er gehouwt kan worden voor een definitieve aanval wordt geplaatst, lees houwen van de ene postuur naar de andere op een veilige afstand? 11. Hier gebruikt Meyer wel het woord zufechten en niet vorhauwen.