Leren stileren, leren abstraheren, leren combineren, leren vormgeven. Een eigenheid in je vormgeving leggen. De vorm-gevings-kapstok leren kennen.

Transcriptie

1 1 jaar- opdracht Vormen uit de natuur stileren en een compositie samenstellen. Deze opdracht is een ode aan de natuur: de steen, de schelp, de knop, het blad of de zaaddoos. De vormen en volumes die je in de natuur kunt vinden zijn een oneindige bron van inspiratie. Laat je leiden door de natuurlijke vormgeving. Je vertrekt vanuit een vorm uit de natuur. Door de vorm na te boetseren leer je de vorm kennen. Nadien wordt de vorm gestileerd en afgeleid, vervormd en de contrasten uitgespeeld. Het wordt een reeks van een heel aantal vormen die samen een compositie vormen: stapelend of schrankend. De afbeeldingen van de bioloog Ernst Haeckel zijn de inspiratiebron voor deze opdracht: Kunstvormen uit de natuur is een prachtige verzameling illustraties van voorwerpen uit de natuur. Op elke bladzijde staat een compositie van de meest uiteenlopende natuurlijke vormen die bij elkaar horen, verschillend zijn en een mooi geheel vormen. Design uit de natuur! Leren stileren, leren abstraheren, leren combineren, leren vormgeven. Een eigenheid in je vormgeving leggen. De vorm-gevings-kapstok leren kennen. Je mag een vorm uit de grabbeldoos halen: we geven jullie een leidraad... laat je verrassen. Boetseer deze vorm na en ontdek de complexiteit in vormgeving vanuit de natuur. Maak een reeks van dezelfde vormen die je telkens anders onder handen neemt : de vormgevingsaspecten die we dit jaar behandelen gebruik je telkens voor een andere versie. Contrast, Balanceren, Versnijden, Positieve&Negatieve ruimte en Verbinden. (zie het module schema voor de lessen). Behalve deze vorm-aspecten mag je natuurlijk ook andere vormen van stilering en abstrahering gebruiken om je vorm aan te pakken. Je mag zelf je techniek(en) kiezen. Onderzoek alle vorm-aspecten in deze ene vorm en maak een reeks die goed combineert. De reeks vormt een compositie doordat je ze kunt stapelen, naast elkaar leggen (zoals de composities van Haeckel). Deze opdracht loopt gedurende het hele schooljaar. Denk ook aan een eenvoudige presentatie: een klei-plaat, een metalen plaat, een houten kistje, een keramieken doos... De presentatie maakt je werkstuk compleet. Op internet: google afbeeldingen van Ernst Haeckel en Kunstformen der Natur, in Pinterest ook de afbeeldingen van Blossfeldt zijn heel inspirerend. kneedvormen, boetseren, uithollen, roken, terra sigillata, oxides of slibs eventueel met glazuuraccenten de maat van je hand naar keuze

2 2 Draaien van theekommen of koffie-bekers: zoek naar een tegenstellingen tussen een perfecte vorm en vervormde vormen. Werken met tegenstellingen en contrasten zoals hard/zacht, dik/dun, recht/krom, man/vrouw, hoog/laag, Yin/Yang, extravert/introvert... Kies 3 tegenstellingen die je aanspreken. Draai je eigen setje(s) koffie - of theetasjes, voor elke tegenstelling minstens 2. Doorzettingsvermogen. Fingerspitzengefühl Perfectie en imperfectie: rond en niet rond, recht en krom, ritme en chaos, etc. De klei door en door leren aanvoelen. Een snelle manier om vorm te geven aan de klei, eens dat je de draai-techniek onder de knie hebt. Reken op 6 weken, een aantal keren per week: draaien. Het duurt die tijd om te leren voelen dat jij met de klei draait en de klei niet met jou. Start met bolletjes die in één hand passen: ongeveer 200/250 gr. Het kneden is heel belangrijk. Het draaien wordt voor gedaan. (zovaak als je maar wenst... vraag het!) De eerste aantal keren ben je nog niet met de opdracht bezig, enkel met het oefenen van de techniek. Het draaien op zich is een techniek vol met tegenstellingen waarin je je eigen evenwicht moet zoeken: draaien en stilhouden, stevig duwen en vingerzachtheid, snel draaien en langzaam bewegen... In de vormgeving kom je ook allerlei tegenstellingen tegen. Je kunt ook tegenstellingen proberen uit te beelden. Al doende kom je ze tegen. Ontwerp 3 setjes van 2 theekommen of tasjes. In elke set zit een tegenstelling verwerkt. (het draaien van dezelfde vormen is een gevorderden opdracht, voor degenen die willen: draai van elke set nog een paar dezelfde setjes :-) Besteed ook zorg aan de voetjes: afdraaiend of op een andere manier (bv. gekartelde draad) indien afdraaien niet lukt door de vervorming. Op You Tube: filmpjes kijken over draaien. In het Engels typ je beter throwing clay in dan turning clay want daarmee bedoelen ze afdraaien Draaien Op basis van bolletjes van 200/250 gr. Glazuren die samengesteld zijn in de glazuren opdracht.

3 3 Vervorming: Vervorming kan een strak opgebouwde vorm of draaiwerk een extra visuele dimensie geven. Doe onderzoek naar een vervreemding die je werk versterkt: Werk met mechanische vervorming, variaties in kleidikte, textuur, baktemperatuur, of toevoeging van vreemde materialen. Je vertrekt vanuit een gedraaide kom/schaalvorm of met platen opgebouwde doosvorm en gaat deze kom of doos vervormen: de uitgangs-vorm blijft al dan niet herkenbaar. Door de vervorming probeer je de vorm te verbeteren: qua spanning, qua lijnvoering, qua variatie... Soorten vervorming leren kennen: versnijden, gooien/smijten, duwen, doorboren, doorprikken, verdraaien, deuken, scheuren, erosie, laten (ver)vallen, trillen en schudden... Kies een eenvoudige (geometrische) vorm. Zoek eerst met klei-studies: bijvoorbeeld een halve bol schaal, een cilinder, een kubus of een kegel. Experimenteer op deze klei-studies allerlei vervormtechnieken: uitrekken, wringen, gooien, opblazen, eroderen, verpulveren, scheuren, inknippen... Je kunt meerdere technieken op één vorm proberen. Je zoekt de grens : wanneer is het tè ver en is de vorm niet goed meer maar een gekreukeld vodje geworden... Je zoekt tot waar je kunt gaan en perfectioneert je vervormingstechniek. Voor de uiteindelijke uitwerking draai je een aantal strakke komvormen of maak een eenvoudige doosvormen in platen. De vervormings-experimenten pas je nu toe. De kleuren en afwerkingstechnieken kunnen de vervorming/erosie nog extra benadrukken of juist wat temperen. Verlies tijdens het vormelijke experiment de afwerking niet uit het oog. Kleur en vorm, decoratie, glans of mat: het speelt een krachtige rol op een vorm. Altered ceramics op google afbeeldingen. Elisabeth Mc Curdy, Hans Coper, Ann Van Hoey... er zijn talloze voorbeelden te vinden. Vrij Vrij Vrij

4 4 The perfect match: melk en suiker, peper en zout, olie en azijn...volgens de filosofie van de dualiteit bestaat alles uit tweeën: man vrouw, licht donker, links rechts, boven onder, goed slecht enzovoort. Een mens heeft van veel ledematen, lichaamsdelen en organen er twee. Dit geldt tevens voor veel dieren. Een groep van 2 personen is een duo, een stel, een koppel of een paar. Twee (symmetrisch) bij elkaar horende voorwerpen heten een paar, een ying-yang. Ontwerp een paar een geheel uit 2 delen. Een set, een koppel of een duo of juist een onpaar (niet-symmetrisch). Je kiest zelf de functie en toepassing of je kiest voor een sculpturale uitvoering. De techniek en de afwerking zijn naar keuze. Laat je inspireren door paren uit de natuur of cultuur. Zoek een uitgangspunt dat je boeit: contrasterende elementen of juist passende elementen. Een onpaar is een set van 2 elementen die juist niet symmetrisch zijn maar bijvoorbeeld wel passend zijn. Leren zoeken naar een eigen thema. Je laten inspireren door vorm-elementen, kleuren en texturen die buiten het vakgebied liggen van de keramiek. Je eigen smaak en interesse integreren in de vormgeving van de keramiek. Zoek een paar dat je inspireert. Maak schetsen voor een ontwerp van een set. Je mag je zet boetseren, draaien, opbouwen zoals je wilt. Je mag ook - als je wilt - er een gietmal van maken en een reeks van sets gieten. De bedoeling is wel dat je uitgangspunt een referentie blijft in al je keuzes. Als je bijvoorbeeld een kikkerpaar (die bovenop elkaar zitten) als inspiratiebron hebt genomen voor je ontwerp... baseer dan al je keuzes op deze inspiratiebron: kleur en textuurkeuze bijvoorbeeld geschubd en groen? Kies je puzzelstukken... laat je voor alle vormaspecten door de puzzel inspireren. Zoek daarvoor zoveel mogelijk inspiratie: afbeeldingen verzamelen en informatie opzoeken. Verzamel het in een documentatiemapje. Start met kleischetsen om je ontwerp te maken. Een aanzet om te zoeken naar paren en of onparen: puzzelstukken, hamer en aanbeeld, koning en koningin, schoenen, links en rechts, gewricht (bot en holte), bolster en kastanje, sleutel en sleutelgat... overal rondom ons vind je duo s. vrij om te kiezen de maat die je functioneel vindt voor de functionaliteit zal de binnenkant geglazuurd moeten worden.

5 5 Draaien, draaien, draaien... dezelfde draaien, variëteiten draaien Draai een set van 3 of 5 schalen die in elkaar passen: nestschalen. Keuze opdracht Draaien leer je enkel door het te oefenen. Door een aantal schalen te draaien die in elkaar moeten passen, moet je de klei in de maat weten te houden. De Gulden Snede kan een interessante inspiratiebron zijn voor deze opdracht, maar dat is naar keuze. Oefenen, oefenen, oefenen in een handigheid, hanteerbaarheid, handtastelijkheid... Hoe groot kan je draaien of hoe klein? Zoek al draaiende naar een schaalvorm die open is. Probeer deze vorm op verschillende groottes te draaien. Ook het afdraaien komt heel precies. Het gemakkelijkst is om bolletjes te wegen en telkens bijv; in gewicht te verdubbelen. Begin met de grootste vorm :-) De rest wordt al doende uitgelegd. Het is de bedoeling dat er 3 à 5 schalen als een nest in elkaar passen. De Gulden Snede is een verhoudingsmaat die door de mens als zeer natuurlijk en harmonisch wordt ervaren. We leggen het graag aan u uit :-) nesting bowls draaien dus vrije keuze

6 6 Kalligrafie en tekens: Een tekst wordt omgezet naar een grafisch geheel en al schetsend wordt er gezocht naar een vorm van uitwerking. De keramische decoratietechnieken komen hierbij uitgebreid aan bod. De vorm waarop je je grafische ontwerp gaat zetten wordt passend aan de tekst of vorm van de tekst. Grafiek en keramiek zijn 2 ambachten die elkaar wonderwel aanvullen. Er zijn heel wat grafische keramisten en keramisch geschoolde grafici. Alles begint bij het woord: een mooie tekst een woord dat je boeit... en zin die blijft hangen. Het woord zal de inspiratiebron zijn voor het 2D en het 3D ontwerp. Woord en beeld combineren. Een abstract gegeven een woord met betekenis omzetten naar een concreet voorwerp of sculptuur. Zelf technieken zoeken en experimenteren. Zoek een woord, een gedicht een zin of een heel verhaal dat je boeit... en begin te schrijven op papier. Met inkt, met potlood, met balpen, met penseel. Zoek naar schriftuur dat past bij de inhoud zodat vorm en inhoud op elkaar worden afgestemd. Schrijfschrijfschrijf... Vanuit deze schetsen zoeken naar interessante omzettingen in keramische materialen en misschien krijg je ook al een idee op welke vorm je de tekst zou willen zetten. Je kunt plat werken: de tekst op lederharde tegels aanbrengen en de tegels nadien monteren tot een ruimtelijke vorm. Je kunt ook meteen op een 3D vorm werken: bijvoorbeeld op een gedraaide pot of gegoten vorm. Je mag sculpturaal werken, je mag ook functioneel ontwerpen. De afwerking wordt bepaald door de grafische-keramische technieken die je wilt toepassen. Alles kan!

7 7 Papier en klei maar geen papierklei! Met papier kun je vouwen, knippen, plakken... een leuke bezigheid. De papierknipkunst, origami... inspirerende vormgeving ook voor functionele keramiek. Ontwerp vormen in papier (funtioneel of sculpturaal) waarbij je je op papierkunst inspireert. Het witte blad; je kunt erop tekenen, je kunt erin knippen, je kunt erop schrijven, en... je kunt er een ruimtelijke vorm van vouwen en plakken. Het platte vlak wordt een ruimtelijke sculptuur of zelfs een functioneel voorwerp! Inspiratie uit de papierknipkunst en origami. Ruimtelijk denken en ontwerpen vertrekkend vanuit het platte vlak. Papier als uitgangspunt en inspiratie-bron voor het ontwerpen van één of meerdere voorwerpen. Begin met te vouwen, te knippen, te plakken en te experimenteren met papier: hoe kun je een ruimtelijke vorm maken? Ondertussen onderzoek je een techniek om een gevouwen vorm om te zetten naar papier. Er zijn verschillende mogelijkheden: werken met dunne papierporselein-plaatjes, een gevouwen papier in gietklei (of gietporselein) dopen en het papier laten wegbakken, een gietmal of drukmal maken van een gevouwen voorwerp. Er bestaat in de winkel papierporselein, je kunt het ook eenvoudig zelf maken en heel dun op een gipsplaat uitgieten. Om van een papieren vorm een mal te maken zul je moeten experimenteren. Suggesties: het papier inspuiten met een vernis om het te versterken, de vorm vullen met zand, eventueel een latex afdruk van de papieren vorm maken om deze vervolgens met gips vol te gieten... Origami gietvorm maken in plaaster en afgieten in gietklei of gietporselein vrij vrij

8 8 Line blendings maken: een standaard glazuur met oxide gemengd naar keuze of een zelf gemaakt glazuur met kleuren testen. Er zijn lineaire testen er zijn driehoekstesten en er zijn testmethodes. Je leert verschillende testmethodes kennen en gebruiken. Je kiest later zelf je voorkeur in methode, glazuur en kleur. Dit is een groepswerk: spreek af met klas-jaargenoten. De lessen worden in onderling overleg gegeven. Methodisch werken, zoeken naar kleur door beredeneerde combinaties te maken van de grondstoffen en de kleurstoffen. Leren kennen van de kleurende eigenschappen van de oxides en stains. Over het maken van kleurstalen bestaat een cursus. Line-blendings driehoek maken 21-kleuren driehoek maken

9 9 Klei en andere materialen Huid-vormen of graag-aanraak-vormen. Een functioneel voorwerp ontwerpen dat je graag wil gebruiken omdat het zo fijn voelt, of dat de tastzin stimuleert. Bijv. een beker met een prikkelend oor, of een aangename huid, of een kom die zich nestelt in je hand. Of een theepot met een isolerend jasje aan. Of een juweel dat je kriebelt als je het draagt. Huid in de vorm van materie: klei heeft een huid die men graag aanraakt. De huid van een vrucht, de huid van steen/metaal/latex... De verschijningsvormen onderzoeken van de oppervlakte: afbladdering, glad, geplooid, gerimpeld, met lijnen en tekeningen. Vanuit je voelen ontwerpen, vanuit je gevoel ontwerpen. Textuur en structuren gebruiken niet enkel decoratief gebruiken maar als essentieel deel van je ontwerp. Kies een textuur die je boeit: de bolster van een kastanje, je eigen huid, een materiaal dat fijn aanvoelt... onderzoek deze textuur met foto s, tekeningen. Maak kleischetsjes, experimenteer met afdrukken van de textuur in klei... Maak stempels (bijvoorbeeld met latex, stof of plaaster), giet je textuur af, gebruik verschillende soorten klei. Welke vorm past bij de textuur van je keuze? Zijn er andere materialen waarmee je een vorm kunt combineren? Ontwerp een voorwerp dat aansluit bij je experimenten... lok de kijker uit tot het willen aanraken van de vorm. Ogen dicht en voelen: welke huid/textuur/materiaal inspireert je gevoel? naar keuze, combinatie met andere materialen mag ook. Vrije keuze Vrije keuze