Maak dus een reeksje van 5 afgeleide vormen. Het is een jaaropdracht... neem de tijd.

Transcriptie

1 1 Een vintage voorwerp als inspiratie-bron : alles is al ooit gemaakt, alle vormen zijn al ontstaan. Maar toch kunnen er weer nieuwe mooie vormen groeien, uit een oude vorm. Markant keramieken, glazen of plastieken voorwerp als inspiratiebron: leidend tot iets nieuws, zie de stierenkop van Picasso (van een stuur en een fietszadel) Vintage: vroeger was het oude rommel maar tegenwoordig zijn er al veel spullen terug hip en zelfs verzamelobjecten. Wat we vroeger mooi vonden vinden we nu ouderwets maar als je lang genoeg wacht komt het wel weer in de mode. Het is de bedoeling om een vorm te leren kennen buiten uw comfortzone. Laat je inspireren door een oude vorm en ontdek nieuwe vormen. jaar- opdracht Er is een grabbeldoos: kies een voorwerp en zie het voor dit schooljaar als TALISMAN...een leidraad, een relikwie Je laten inspireren of door de vorm, of door de functie, de techniek, de decoratie de oppervlakte, het materiaal... Ontleed je vorm al schetsend in klei of op papier. Bespreek de vorm. Zoek naar de meest opvallende karakteristieken van je vorm. En laat je leiden in al je keuzes door je voorwerp qua kleur, qua afwerking... Er wordt dit jaar een lessenreeks gegeven rond een aantal vorm-aspecten: verbinden, balanceren, contrast, versnijden en positieve&negatieve ruimte. Probeer deze aspecten te integreren in je afgeleide vormen. Maak dus een reeksje van 5 afgeleide vormen. Het is een jaaropdracht... neem de tijd. Je kiest zelf je maat-schaal. Je kiest zelf je functie of juist sculpturaal. Je kiest zelf je afwerking. Je kiest zelf je techniek. Eigen keuze eigen keuze

2 Licht en verlichting ontwerpen in klei of porselein. Onderzoek naar transparantie van klei, doorboringen van klei, verglazing van klei... Materialen onderzoek en kleuronderzoek. Ontwerp de ideale kroonluchter, luster of tafellamp. 2 Licht Transparantie Schaduw Inspirerend voor een functioneel of juist een sculpturaal voorwerp. Ontwerpen van een keramisch voorwerp wat de kenmerken van een glazen voorwerp zou kunnen hebben. Ontwerp keramische objecten die een spel toelaten tussen licht & schaduw dit kan met electrische verlichting, kaarsen of olielampen. Dit kan leiden tot een functionele lamp maar ook tot een sculpturaal werk, tot een transparante vaas of een schaduw-werpende vorm. Het licht staat centraal. Laat je bijvoorbeeld inspireren door de transparantie van porselein en bone china. Onderzoek ook het mogelijke gebruik met andere materialen. Eigen keuze Eigen keuze

3 3 Keramiek in de natuur: land-art Keramiek in een landschap Klei is een natuurlijk materiaal dat als het gebakken perfect in de natuur past ofwel in harmonie, ofwel in groot contrast. Land Art is een stroming in de beeldende kunst in de jaren '60 van de 20e eeuw, waarbij kunstenaars ingrijpende kunstzinnig bedoelde ingrepen aanbrengen in een landschap door het graven van grachten en kuilen, het aanleggen van ophopingen op akkers en weiden en het geordend storten van keien op een wateroppervlak. Men wil daarbij de menselijke aanwezigheid duidelijk uitdrukken en stellen dat de mens door de omgevingsverandering de natuur in bezit neemt. Keramiek integreren in een omgeving buiten: in een tuin of in een landschap, rond een boom of in een wei. Het is niet de bedoeling om gewoon een beeld/sculptuur in de natuur te plaatsen. Je maakt een ingreep inde omgeving met keramiek als medium. Zoek een plaats: een tuin, een wei, een strand of een beekje... kijk en geniet, probeer de essentie van de omgeving te vatten: wat maakt die plek/boom tot wat het is en welke ingreep zou de plek versterken? Kun je ervoor zorgen dat door jouw ingreep de toevallige voorbijganger even zou blijven stilstaan. Er is zeer veel documentatie te vinden in boeken en op het internet onder de term land art. Ontwerp één of meerdere vormen die in harmonie met de natuur zijn. Ofwel ontwerp één of meerdere vormen die in groot contrast met de natuurlijke omgeving zijn. De presentatie van je werk is bij deze opdracht heel belangrijk en moet misschien buiten gebeuren? Vrije keuze

4 4 Theekommen & een theeceremonie. Serieproducten die allemaal hetzelfde zijn, zul je niet gauw tegenkomen in een traditionele japanse theeceremonie. Onderzoek de theeceremonie en probeer je eigen theeceremonie te ontwerpen niet alleen qua inhoud maar ook qua vorm. Elk voorwerp in de ceremonie heeft zijn eigen rol en vormgeving. In de japanse traditie speelt de theeceremonie een belangrijke rol. In deze ceremonie wordt aan elk detail aandacht besteed: de calligrafie, de wandbekleding, de theekommen. De perfecte afwerking zoals wij die zien wordt in Japan heel anders geinterpreteerd. Een vorm moet een verhaal vertellen en het zijn juist de oneffenheden en imperfecties die dat doen. Het gaat om de puurheid, eenvoud, traditie en aanvoelen van de materie. Je inleven in een totaal andere traditie met een heel eigen esthetiek. Ontwerpen maken rechtstreeks op de draaischijf. Glazuren uitzoeken die aansluiten bij deze vormgeving. Ga op zoek naar de traditionele japanse theekommen in boeken, op t internet... Probeer te achterhalen hoe de theeceremonie werkt, waaraan aandacht wordt besteed e.d. Ontwerp -al draaiend- een serie theekommen en zoek een japans-theekommen-glazuur (kijk bij Tenmoku bv.) Voor de japanse theekom geldt een speciale esthetiek die we hier in het westen niet meteen begrijpen: imperfectie is juist een troef, een barst wordt met goud opgevuld en de theekom is nog meer waard, een scheve rand of een ovale voet maakt juist het karakter van de theekom. Probeer te zoeken naar een eigen imperfectie en probeer deze dan te herhalen :-) Draai een aantal theekommen. Japanse Theeceremonie opzoeken op Wikipedia... een bezoek bij Staf Daems in Gestel (hij is een theemeester). Pinterest: zoek onder Chawan = de naam voor een japanse theekom. Draaien, imperfect draaien en zoeken om de imperfectie te herhalen cm. Decoratie komt wordt meestal geintegreerd in het proces: bv. de vliegassen in de houtoven geven een gespikkeld patroon wat heel decoratief oogt. Ook wordt vaak gewerkt met glazuren die een textuur hebben: de imperfectie is juist een troef.

5 5 Up - side - down Ontwerp een voorwerp dat rechtop en op zijn kop kan staan en op beide zijden functioneel is. Of is de onderkant eigenlijk de bovenkant? De bodem is de ziel van een pot, mijn leraar zei het vaak. Maar kan die bodem ook een functie krijgen als het voorwerp andersom staat? Creatief denken, originaliteit zoeken Ga op zoek, kijk rond, bedenk een origineel kopje/vaasje/schenkkan/lampje... maakt niet uit welke functie(s) je kiest of combineert, maar probeer beide zijden van het voorwerp functioneel te maken. Begin met kleischetsen. Boetseer/draai een volle vorm van je gekozen ontwerp en daarvan wordt dan een druk of gietmal gemaakt met verwisselbare bodem. Zodat dezelfde mal langs de twee zijden kan worden gebruikt. Het kan zijn dat je voorwerp 2 keer kan worden gegoten voor elk van de functies, ofwel dat één voorwerp de 2 functies tegelijkertijd in zich heeft. Als je bijvoorbeeld bij de Blokker bent of de Ikea, of op de rommelmarkt, of gewoon in je eigen keuken: pak een voorwerp dat je leuk van vorm vind en draai het eens om (maar laat het niet vallen :-) Kijk of je dan ook een interessante vorm ziet waar je weer een andere functie aan kunt geven. drukmal of gietmal afhankelijk van je ontwerp

6 6 Ontwerp een reeks van natuurvormen, natuurlijke vormen, vormgeving vanuit de natuur... geinspireerd door foto s van Blossfeldt. Het is niet gemakkelijk om vanuit een platte foto een willekeurige ruimtelijke vorm te boetseren. Hoe ziet de achterkant eruit? Hoe ga je de vorm laten staan? of juist hangen? of liggen? De zwaartekracht speelt ook parten bij het volopbouwen van een vorm. Vergrotingen uit de natuur Aarde Textuur Gestileerde natuurvormen Vanuit een 2D foto een 3D vorm te ontwerpen. Zoek een foto van Blossfeldt uit die je mateloos boeit (dat doen ze allemaal wel :-) en probeer met deze foto een paar kleine kleischetsen te maken. Deze kleine vormen zullen je confronteren met de problemen die later in het groot gaan opduiken. Je boetseert de grote vorm vol en haalt die nadien uit zodat er overal een gelijkmatige wanddikte ontstaat. De verschillende delen zet je met slib terug aan elkaar. Voorzie na het afwerken één of meerdere gaatjes in je vorm zodat ie bij het bakken heel blijft. google afbeeldingen...; Bij Taschen is een boek en een kaartenreeks van zijn foto s uitgebracht. Vol opbouwen/boetseren en in lederharde toestand uithollen met een mirette. De delen nadien goed ineenwerken en aanelkaar zetten met hechtslib. de textuur over de naad heenwerken zodat die wegvalt. Naar keuze Zoek naar texturen en kleuren die bij de vorm passen.. de foto s zijn zwart/wit dus je kunt het zelf invullen.

7 Natuurelement als inspiratie voor een sculptuur. Zoek boeiende vormen uit de natuur zoals zaaddozen, nootvormen, schelpen, stenen. Ontwerp een vergroting van zo n kleine natuurvorm. 7 De natuur toont ons een meesterschap in vormgeving: spannend en harmonieus, origineel en degelijk, ritmisch en eenvoudig... Vele kunstenaars gebruiken de natuur/landschap en landschapselementen als inspiratie-bron: Andy Goldsworthy, Richard Long, Arp...etc. De foto s van Blossfelt geven een heel intieme kijk op de vormgeving van de natuur. Bekijk de vormgeving van de natuur: perfecte vormen en vervormde vormen, gladde en strakke vormen en geërodeerde Vormen kiezen en keuren. Vorm naboetseren en stileren/abstraheren en vervormen Vergroten en verstrakken 1. zoek een vorm uit de natuur die u aanspreekt, die ook iets eigen heeft...iets opvallend of iets dat je eerder nog niet was opgevallen maak foto s 2. boetseer deze vorm na op ware grootte, vol. 3. stileer en verstrak de vorm, in dezelfde grootte en ook weer vol (eventueel uithollen indien nodig) 4. De verstrakte vorm vergroten en hol opbouwen (met platen of rollen) 5. De kleine verstrakte vorm gebruiken als uitgangspunt om de vorm te vervormen, eerst in het klein - als schets- vervolgens ook uitvergroot en hol opgebouwd. 6. De vergrote en vervormde vorm wordt ook aan de oppervlakte vervormd=erosie op toepassen of er wordt textuur aangebracht (stempelen, glazuur/slibs). Eigen keuze t moet in de oven passen, en de maat moet bij de vorm passen

8 8 Sculpturaal of functioneel voorwerp ontwerpen en uitvoeren geinspireerd door het menselijk lichaam. Een potvorm krijgt vaak benamingen die met het menselijk lichaam overeenkomen: de taille, de lip, de schouder, de voet, de ziel... Laat je nu door het menselijk lichaam inspireren, door houdingen en verhoudingen. De menselijke figuur, het lichaam Figuratieve vormgeving abstraheren. Hoofdlijnen, houdingen, contouren. Ontwerp een pot of vaasvorm (het moet een bevattende holle vorm zijn) die je doet denken aan een menselijk figuur in een bepaalde houding. Op de smalle lijn tussen figuratief en abstractie balanceren Inspiratiebronnen te over: van de eerste grotschilderingen (handafdrukken) tot Rodin, Giacometti, José Vermeersch, Herman Muys, Carmen Dionyse. Beeldhouwers werken veelvuldig met het menselijk model: zij boetseren en gieten het eventueel af. Er zijn ook tal van keramisten die werken met het menselijk model als inspiratie-bron; maar het verschil is dat de klei moet kunnen worden gebakken en eventueel met oxides, slibs of glazuren worden gekleurd. Zoek een afbeelding (foto of tekening) van een menselijkfiguur dat je boeit. Probeer deze figuur na te boetseren en tegelijkertijd te vereenvoudigen. De vorm strakker maken en toch het karakter van de houding weten te behouden is de kunst. De menselijke verhoudingen zul je wat moeten respecteren; een anatomieboek openslaan kan hiervoor helpen. Vanuit deze schetsen vergroot je er één: ofwel door op te bouwen met rollen, ofwel platen, of draaien? Anatomieboeken Opbouwen in rollen of met platen Eigen keuze

9 8 Eens goed ergens in snijden, het is eng, soms gevaarlijk, maar kan zoveel beterschap brengen: Ook in de vormgeving. Het is een moeilijk thema want wie begint nu aan iets op te bouwen om het nadien te vernietigen? Maar je kunt versnijden ook zien als een vorm van creëren, je verdeelt een vorm: maakt van 1 er 2 om ze daarna weer te verbinden. Je opent een vorm om de binnen kant bij het werk te betrekken. Snijden, versnijden, randen en overgangen: Op het scherp van de snee. Contrasten versterken: open en dicht, binnen en buiten... Versnijden is je grenzen verleggen en nieuwe vondsten doen. Ontwerpen door experimenteren. Start met een eenvoudige basis vorm (in het klein) die je gemakkelijk kunt reproduceren. En begin te experimenteren. Sta open voor wat er gebeurt en denk niet al te veel na :-) Doorboren is ook een vorm van versnijden. Verschillende gereedschap kan een ander resultaat opleveren. Ook de presentatie vormt in deze opdracht een belangrijk deel van het werk. Vanuit kleine schetsen kan je dan groeien naar groter werk. Of door vele kleintjes ontstaat één groot werk?

10 9 Twee grote vazen in relatie of 2 vormen in relatie (sculpturaal) Twee vormen in relatie: staan tegen elkaar, hangen aan elkaar, steunen op elkaar, passen onder elkaar, staan in elkaar, staan over elkaar... 2 vormen kunnen op veel manieren een relatie hebben tot elkaar. Een koppel: een eenheid en toch verschillend. Elkaar aanvullend en toch vrijstaand. Elk zijn rol, eigenheid en karakter en toch bijeen passend. Zoals een koning en koningin, zoals de kerk en z n toren, of een hand in een handschoen. Vormrelaties onderzoeken, vormsoorten bekijken: ontmoeten van vorm, doorboren, vasthouden, verbinden, overhuiven, drijven, zweven, hangen dragen, stutten. Ontwerpen aan de hand van kleine kleischetsen. Ontwerp twee vormen die bij elkaar horen, die naast elkaar staan. Op oude schouwen stonden vroeger altijd twee of 3 vazen die samen een groep vormden zonder het zelfde te zijn. De restruimte (negtieve ruimte tussen de vormen) kan interessant zijn. Opbouwen met rollen of platen Zo groot mogelijk

11 10 Ontwerp een flesvorm voor een geur. Kies een geur die meestal niet in een fles past... de geur van pasgemaaid gras, de geur van versgeplukte basilicum, de geur van een baby, de geur van pas gesteven wasgoed, de geur van de herinnering... Het zintuig dat het meest wordt onderschat is ons reukvermogen. Maar de invloed ervan is groter dan dat we ons bewust zijn. Een vorm kan een geur ondersteunen, daarvan is de parfumindustrie zich wel heel bewust. Geuren spreken de fantasie aan, laat u inspireren :-) Synesthesie is een eigenschap van de hersenen die slechts bij weinig mensen voorkomt. Deze hebben een aanzienlijk groter aantal verbindingen tussen verschillende hersendelen dan de anderen en nemen meerdere soorten impulsen tegelijk waar, ook als die in feite in het algemeen door andere zintuigen worden gegenereerd. Deze verbindingen zijn bij de geboorte al bij iedereen aanwezig, maar worden gedurende de ontwikkeling (van mensen die deze 'afwijking' niet hebben) deels verbroken. Bij een synestheet blijven sommige verbindingen intact, waardoor waarnemingen via een zintuig leiden tot gelijktijdige waarneming van eigenschappen die tot andere zintuigen behoren. Zo iemand proeft dan bijvoorbeeld iets wanneer hij een muziekstuk hoort, of hoort kleuren bij muziek, associeert letters, cijfers of woorden met kleuren. Een geur in een vorm proberen om te zetten. Vorm-onderzoek, zoek naar de emotie van een vorm. Beelddenken... Kies een geur die je aanspreekt, die je speciaal vindt en waarbij je beeldend vermogen wordt aangesproken: door je herinneringen of je verbeelding. Maak een aantal kleischetsen voor een flesje waarin deze speciale geur bewaard zou kunnen worden. Eén van deze ontwerpen maak je op ware grootte. Ofwel maak je één model maar je mag ook een serie maken: dan wordt de fles eerst volgeboetseerd en secuur afgewerkt. Dan gaan we er stap voor stap een gietmal van maken. Denk goed na over het sluitsysteem/dopje. Opbouwen met platen of rolletjes, Draaien vrije keuze Vrije keuze

12 Een uitvergroting boetseren geïnspireerd op een voorwerp uit de natuur. nog verder uitschrijven 10 Vergroting; schaalvergroting. Wie de maat van een ding verdubbelt, die verviervoudigt daarmee de plaats die het inneemt en die verachtvoudigt daarmee het totale volume, en als gevolg van het laatste verachtvoudigt hij ook het gewicht van datzelfde ding. Een mens is gemaakt zoals hij gemaakt is. Dat geldt ook voor een stoel, voor een huis, voor een auto... Het is dus niet in de eerste plaats een esthetische, maar vooral een fysieke wet dat alles zijn maat heeft. Dingen die buiten formaat worden gemaakt vallen op: piramides, de eifeltoren... en zijn indrukwekkender...maar de vergroting Niet elk voorwerp is meteen geschikt om in elke schaal te maken: bekijk goed wat een vergroting teweeg brengt in de vormgeving en pas deze eventueel aan. Elegantie verdwijnt, lompigheid kan ontstaan door vergroting. Hoe kun je dit bespelen? een klein potje in het heel groot uitvoeren geeft meestal niet zo maar dezelfde kracht in vormgeving... KEUZEOPDRACHT Laat u inspireren door voorwerpen uit de natuur. Een letterlijke vergroting is niet de bedoeling want dan verliest de vorm zijn kracht. De natuur heeft namelijk zijn ontwerpen op het juiste formaat gemaakt! De natuur maakt geen schalingsfouten. Dus onderzoek hoe je de vorm kunt aanpassen, vervormen, uitrekken, stileren, zodat de vergroting klopt! 1. zoek een voorwerp uit 2. maak schetsen op klei of op papier 3. maak papieren vergrotingen van verschillende aanzichten of doorsnedes, maak eventueel foto s van kleischetsen en schaal die op in de computer, voordat je aan je uitwerking in het groot begint. maximaal de oven maat

13 Een eenvoudige peper en/of zoutvat ontwerpen met als inspiratie-bron: spelen aan tafel 11 Keuze-opdracht Waarmee speel je graag? pionnen, schaakstukken, houten blokken... deze vormen dienen als vorminspiratie voor je ontwerp. Je ontwerp moet zeer eenvoudig zijn want er moet een eenvoudige gietmal van gemaakt kunnen worden. Een functioneel ontwerp leren maken aan de hand van een speels thema. Leren draaien in gips. Ga op zoek naar spel-attributen, probeer ze na te boetseren. Omdat ze zo eenvoudig zijn spelen de verhoudingen een belangrijke rol. Peper en zoutvat kunnen dezelfde vorm hebben (één mal) maar je mag ook 2 bij (of in-)elkaarpassende elementen ontwerpen. De vorm wordt (als ie grotendeels rond is) gedraaid in gips, om vervolgens een gietmal errond te maken. Als de vorm hoekig is, vertrek je vanuit een klei-vorm om de mal te construeren. De dopjes voor het peper en zoutvat te sluiten hebben standaard maten, bekijk deze eerst goed voordat je je moedervorm maakt. Gipsdraaien, mal maken uit één of hoogstens 2 stukken.

14 12 Scherven brengen geluk: van een gesloten naar een open vorm. Ontwerp een nieuwe vorm uit een gebroken vorm. Een gesloten potvorm die uit de mode is of de grootste kitsch kan toch nog heel inspirerend zijn. Koop/vind/ zoek een oude (lelijke) keramieken vaas of pot. Je slaat m kapot of je laat m vallen (met veel plezier) en met de scherven stellen we een nieuwe vorm samen. Een gesloten vorm wordt opengewerkt naar een transparante vorm. Lijmtechnieken leren, creatief omgaan met scherven. Het ontwerpen op voorhand is niet eenvoudig, je moet je laten leiden door het moment: welke pot/vaas kies je om kapot te slaan. Je kunt ook verschillende elementen gebruiken: bv. verschillende kopjes. Laat je inspireren door de scherven die ontstaan: maar ben voorzichtig want scherven zijn scherp. Bescherm je ogen wanneer je de pot met een hamer te lijf gaat. Het lijmen van keramiek kan op verschillende manieren gebeuren, tijdens een demonstratieles zullen de technieken uit de doeken worden gedaan: 2/2/ 11 Lijmtechnieken Volgens de inspiratie van het moment

15 12 Souvenir: herinneringen vervagen, de kern blijft bestaan. Een huidige gebeurtenis is intens aanwezig in je aandacht maar de tijd vervaagt de dingen: alleen de sterkste lijn blijft in je geheugen hangen. Abstrahering door de tijd. Ontwerp een voorwerp dat je aan iets doet herinneren en abstraheer het qua vorm zoals de tijd zou doen. Herinneringen aan vorm, kleur, geur, materialen... Jeugdherinneringen, reisherinneringen, fijne herinneringen, nachtmerries... Vormgeven aan een gevoel, aan een droom, aan flarden en franjes in je hoofd. Uitbeelden van een gevoel. Bespelen van een gevoel in materiaal en in vorm-keuze. Kies een herinnering (reis, jeugd...), en probeer je zoveel mogelijk te herinneren wat je aan een vorm doet denken. (Bijvoorbeeld: mijn eerste herinnering aan Amsterdam: ik zie nog steeds de golven van het IJ, de boot waarop we vaarden, de rare paaltjes in de haven.) Ontwerp een vorm (sculpturaal of functioneel) die past bij deze herinnering. Porbeer de vorm zoveel mogelijk te abstraheren (details weglaten) en te verstrakken, zoals een herinnering ook wordt gestileerd. Soms kan het zijn dat meerdere vormen bij herinnering horen, maak eventueel een compositie van meerdere vormpjes (bijvoorbeeld zoals een bedelarmbandje...) Bespeel je herinnering in VORM, TEXTUUR, KLEUR, MATERIAAL en TECHNIEK. En laat ze samen één geheel vormen in je ontwerp dat functioneel mag zijn maar ook sculpturaal. Experimenteer met verschillende materialen en verschillende technieken. Maak 5 ontwerpen in het klein. Werk één van je ontwerpen groter uit. Eigen keuze Eigen keuze

16 13 Serviesgoed: ontwerp een gedekte tafel met alles erop en er aan. Kies een thema voor deze tafel: Voor dit thema kun je je laten inspireren door een cultuur, door een keuken : vb: japans, indonesisch (zittend op de grond), of mexicaans, afrikaans, vlaams De gedekte tafel: samen eten is in alle culturen een belangrijke gebeurtenis vooral bij feestelijke aangelegenheden; De tafel wordt dan niet alleen met borden en bestek gedekt maar allerlei andere attributen zijn dan nodig: sauskommen, dekselschalen, messenleggers, draaiplateaus, kandelaars... Functionele keramiek ontwerpen De oude keuken of juist een heel moderne vormgeving kan je inspiratie-bron zijn. Wat wordt er gegeten, waarin wordt het gepresenteerd? Welke kleuren en materialen horen bij die stijl of cultuur. Probeer doormiddel van afbeeldingen een mood-board samen te stellen. Het servies hoeft niet alleen te bestaan uit kopjes en borden, het kan verder gaan; messenleggers, peper&zout, tafelbekleding, tafelversiering, de tafel zelf? Eigen keuze Eigen keuze

17 14 Ontwerp een sculpturaal, architecturaal object en voer dit op groot formaat uit. De maximale maat voor in de oven is ongeveer 50x60x80cm dus elk element mag maximum deze maat hebben. Maak stapelingen, zuilen, een poort of een muur van elementen. Laat u inspireren door antieke bouwstijlen, bakstenen, tempels, moderne architectuur. Architectuur Bouwen met klei: potten maar ook huizen worden ermee gebouwd. Wat is architectuur die je aanspreekt: oud (piramiden, tempels, hutten), modern (bauhaus, flats, wolkenkrabbers, bruggen). Welke elementen zijn kenmerkend? (zuilen, timpanen, profielen, glas, bakstenen, volumes). Vormsoorten die op het bouwen zijn gebaseerd leren herkennen en benutten: stapelen, weven, vlechten, binden, buigen, verbinden, stoten, kracht uitoefenen, overhuiven, trekken, zweven, hangen, dragen, stutten. Ontwerp een compositie van een 5 tal losse keramische vormen die samen een object vormen dat geïnspireerd is op architectuur. De 5 elementen worden gestapeld of gecombineerd tot één geheel. Opbouwen met rollen of platen Zo groot mogelijk Gebruik texturen die gebaseerd zijn op de vormsoorten: vlechten, weven, stapelen, stoten, stempelen...

18 14 Nestschalen volgens de Gulden Snede: oftewel een ideale verhouding, ook wel Sectio Divina of Propaotio Divina, of de verhouding der uiterste en middelste rede. Het heeft met schoonheid te maken; het werkelijk schone is van nature verbonden met evenredigheid. Feitelijk is de Gulden Snede een wiskundig begrip, dat uitputtend werd bestudeerd door mathematici, natuuronderzoekers, filosofen, geschiedschrijvers en kunstenaars, sinds vele duizenden jaren voor de Christelijke jaartelling. Het is een begrip, een idee dat oneindig is, evenredig en in evenwicht: het geeft harmonie. Bloemen, bloembladeren, bloemknoppen Bladeren, Fractals, In elkaar passende vormen, Herhaling, Ritme Leren draaien precies volgens afmetingen en volgens een plan. Door schalen in elkaar te zetten, versterken de vormen elkaar. Herhaling is gewoon het opnieuw en opnieuw toepassen van steeds hetzelfde element, dezelfde vorm, hetzelfde woord. Laat de herhaling fibreren... Ontwerp één vorm van schaal. Herhaal deze vorm in verschillende formaten zodat ze in elkaar passen. Het is t gemakkelijkst om met de grootste te beginnen. Houd er wel rekening mee dat de kleinere vormen hoger komen te staan door ze inelkaar te stapelen. Als de hoogte lijn gelijk moet blijven dan moet je de schalen ook telkens wat lager maken, of juist hiervan gebruik maken. Draaien Maximale maat die je kunt draaien, is het uitgangspunt

19 15 Experimenteren met lucht Opblaas-elementen Warme lucht zet uit en dan? Ontploffing of net niet? Gesloten onderdelen van een werkstuk waarin lucht ingesloten is kunnen gemakkelijk ontploffen in de oven, tenzij de klei dun is en kan mee groeien met de lucht. Experimenteren met ingesloten lucht... Spanning Ontploffingen proberen te vermijden of juist niet? Ontwerp een eenvoudige vorm, die geheel of bijna helemaal gesloten is. Maak er een gietmal van en verschillende afgietsels (in verschillende diktes). Zorg dat er bij de droging en ruwbak wel een gaatje voorzien is want de klei krimpt dan nogal hard en de klei is dan niet flexibel. Bij hoogbaktemperaturen wordt de klei flexibel en kan de ingesloten lucht de vorm mooi onder spanning zetten. Je kunt ook experimenteren met lederharde vormen: wanneer de klei nog wat flexibel is blaas je de vorm op zodat er een mooie spanning ontstaat (en je maakt het blaasgaatje gauw dicht). Opgeblazen laat je de vorm wat drogen en nadien prik je een klein gaatje in de vorm voor de ruwbak. gieten vrij

20 16 Koken in andere culturen: Koken is in, vooral het uitheems koken. Hiervoor zijn vaak andere attributen nodig dan onze traditionele inox pannen, al dan niet in keramiek. Denk aan de tajines, rijstkommen, wijnkaraffen, eetstokjes, stoofpotjes, dekselschalen, tapaschalen, vijzels... Ontwerp eet -en kookgerief voor specifiek eten: voor bijvoorbeeld marokaanse lamsschotel, catalaanse tapa s of mexicaanse tortilla s, etc. Traditioneel functioneel voorwerp opnieuw ontwerpen op een heel eigen manier. Hoe kun je toch je eigen stijl en vormgeving toepassen op een zo functionele eenvoudige vorm... Werken met vuurvastheid in de keramiek. Eenvoud en functionaliteit. Eigentijdse vormgeving toepassen op een eeuwenoud product. Kies een menu, een maaltijd of ingredienten uit een andere eetcultuur dan de onze. Ontwerp het gerief dat je bij deze maaltijd nodig hebt. De Tajine is een oude bekende kookpan uit Noordafrika, gemaakt uit!klei. Omdat de Tajine bij een hele lage temperatuur gemaakt wordt kan die zonder problemen tegen alle soorten van temperaturen. Klei is in staat om dingen heel goed op te slaan en daardoor wordt de inhoud van alle kanten gelijk goed opgewarmd. Technische informatie over vuurvastheid in het boek van het EKWC. Opbouwen of draaien in vuurvaste klei, eventueel werken in een drukmal. max. 30 cm doorsnede Vrij

21 Ritme een abstract begrip in beeld brengen in een functionele vorm of een sculpturale vorm 16 Er is metrum en er is ritme. Ook in de kunst van het ontwerpen. Een functioneel of een sculpturaal ontwerp. Vanuit het onderzoek naar het thema ritme een ontwerp destilleren. Ritme in de makrokosmos, ritme in microkosmos. Een abstract idee omzetten in een concreet voorwerp of sculpturaal object. Een vorm onderzoek omzetten in 2D schetsen, vervolgens in 3D schetsen en dan uitvoeren op groter formaat. Stappenplan: 1. Bekijk het thema ritme van alle kanten! 2. Ga op zoek naar ritme, overal waar je maar kijkt: in de natuur, in een boek, in je keuken, in je werk/handelingen, in de muziek, en maak er foto s van. De foto s dienen als basis voor je 2Dschetsen. 3. Vanuit de 2D beelden wordt een 3D voorwerp (functioneel)/sculptuur (niet fuctioneel) ontworpen. 4. Denk aan presentatie, compositie! Ontwerpen volgens een stappenplan. Eigen keuze keramische techniek eigen keuze, maar alles heeft zijn maat

22 17 Een doos of een kist is een verpakking, een gesloten vorm waarin zich een voorwerp schuilhoudt. De anonimiteit van de doos verbergt iets, achter de gesloten façade zit misschien een schat of juist iets heel kleins. De doos verhult iets geheimzinnigs, iets eigens, een verrassing, iets breekbaars, wat zou het zijn? Kisten/kratten/dozen dichtgeplakt of dichtgespijkerd. Een huid voor één of meerdere voorwerpen om te kunnen verplaatsen en reizen. Na de reis kan de doos/kist ook het kader zijn voor wat erin zit: de deksel gaat open of gaat eraf en de binnenkant Een doos, een geschenk. Een verpakking, een omkadering... meestal wordt dit pas op het einde rond een vorm geplaatst. Nu werk je andersom: eerst de doos, dan wat erin zit. Wat diep van binnen zit maken/vormgeven en in een doos stoppen. Een doos/kist het kader laten vormen voor een eigen werk, een werk waarin je je eigen emotie vormgeeft. Zoek een doos of kist of krat die je aanstaat, waarmee je iets hebt, waarin je iets zou willen stoppen van jezelf. Het kan een doos zijn met een verhaal, of gewoon een wegwerpkistje van de groenten... Je kunt ook een reeks kistjes of doosjes gebruiken. Ontwerp een vorm die een verborgen emotie vormgeeft (je hoeft dit niet uit te leggen hoor! :-) De doos is de verpakking, de omhulling en de schuilplaats voor deze vorm. Het kan iets functioneel zijn, of iets sculpturaal, of zelfs iets monumentaal. Het mag groot zijn, het mag klein zijn, het mag een verzameling zijn, het mogen verschillende materialen zijn: maar keramiek moet er ook in voorkomen. vrije keus zie doos

23 18 Muzikaal voorwerp of sculpturaal object ontwerpen en uitvoeren. In alles zit muziek: keramiek klinkt op elke temperatuur met een andere toonhoogte. De vorm kan een klank doen resoneren (bijv. klankschalen). Ontwerp klankvolle keramiek. Klank en muziek Het geluid van een schaal of van een pot, het verschilt met de dikte, de soort klei, de baktemperatuur. Aardewerk klinkt anders dan steengoed of porselein. De muziek van vallende scherven. Je kunt erop tokkelen, erover glijden, ertegen titsen. In combinaties met andere materialen is er nog meer mogelijk. Heeft de vorm ook invloed op de klank? Kunnen kleur en textuur aansluiten bij de toon/klank? Onderzoek keramiek en klank: temperatuur en toon. Ontwerp een muziekinstrument uit keramiek. Klankschalen, udu s, didgeridou, fluiten zijn reeds bestaande instrumenten die ook in keramiek worden gemaakt. Er zou zelfs een pijporgel in keramiek bestaan. Zijn er eventueel nog andere instrumenten mogelijk? Zie ook een hoofdstuk in het Kleiboek van Luc Versluys over verschillende muziekinstrumenten in keramiek. Experimenteer met klanken uit gebakken klei; experimenteer met klanken uit vormen van keramiek. vanuit deze experimenten ontwerp je een muziekinstrument. Opbouwen, draaien, eigen keuze Eigen keuze

24 19 Een grote vaas Barsten, scheuren, scherven...aaneengezet weer een geheel. Puzzelen, aaneenschakelen, bouwen als ware het legoblokjes. Scherven combineren en lijmen op een originele wijze. Naden Scheuren Scherven Kapot en terug aaneengezet... terug heel op een harmoniserende wijze Een kapot keramisch stuk heeft een grote impact. scherven brengen geluk... het verlangen om van de delen weer één geheel te maken is groot. Hoe kun je dit op een heel mooie en eigenwijze doen...maak van de breuk iets boeiends... Tja, sla je werk kapot...is een rare opdracht...maar maak er dan weer iets nieuws en misschien wel beters van is een hele opdracht! Ofwel vertrek je van een bestaande vorm, ofwel maak je een speciale vorm (opbouwen of gieten). Experimenteer met verschillende aaneenzettings- materialen...je mag daar zo ver in gaan als je zelf wilt: parafine, cement, gips, ijzerdraad, nylon. Je kunt de naden dichtsmeren, en de vorm weer één geheel geven, of juist alle stukken op een andere wijze samenstellen. Probeer er toch een vaas van te maken...(ofwel wordt ie weer waterdicht door de kieren te dichten, of een aparte nieuwe kern maken) alles toegestaan niet groter dan de oven...of juist wel als het niet meer gebakken moet worden

25 20 Een gat in de muur: een deur = een overgang tussen 2 werelden. Ontwerp een... deur - ornament of een overgangsornament of een overgangsritueel of een deur-ritueel, als een deel van jouw thuis... binnen-ste-buiten. Een gat in een muur maakt de façade 3 dimensionaal en wordt vaak in (oude) architectuur gevierd. De mens is een kijkbeest. Hij wil kijken en inkijken. Het venster werd vaak omzoomd met schilderingen, gordijnen en potplanten. Poëtisch, ormnamentaal... strak en koel, de gaten inde façade van je huis spreken hun eigen taal. De folklore wil dat je de hemel binnen gaat door een poort. Onder iets doorlopen, ergens naar binnengaan. Het duidt op een overgang, letterlijk en figuurlijk. Iets om even bij stil te staan. Ontwerp een item, iets (funtioneel of juist niet) voor bij je deur, voor op je deur, voor achter je deur. Een item wat iemand even doet stilstaan. Wat een beeld geeft van binnen naar buiten. Deur-beeld, Deur-symbool, Klopper, Doorgang, Poort Open/dicht, Voordeur, Achterdeur, Tussendeur, Terrasdeur, Schuifdeur, Klapdeur, Vliegendeur, Deurbel, Deurnummer, Briefbus... Het is een conceptuele opdracht, probeer het gegeven deur van alle kanten te bekijken en te belichten. Wat betekent een deur voor jou, wat maakt de doorgang van die deur tot jouw thuis? Het hoeft niet tè voor de hand liggend te zijn. Begin met het kiezen van een deur, en maak er een foto van. Eigen keuze Afmetingen zijn vrij op voorwaarde dat het realiseerbaar blijft, we willen niet enkel een idee maar wel degelijk een uitgevoerd werk.

26 21 Vervorming: ik ga op reis, en ik neem mee... Een eenvoudige geometrische vorm (cilinder, bolsegment, parabolische kom, kubus, balk) wordt vervormd door een proces van trillen, rillen, rijden, inpakken, gooien... Je neemt je gietklei of pasgedraaide vorm mee op een ontdekkingsreis: wat gebeurt er als ik... doe? Experimenteer zoveel als je wilt. Eenvoudige vormen en vervorming. Oervormen, geometrische vormen. Schudden, scheuren, trekken, wringen, gooien, duwen, trillen, hangen, doorboren, draaien, knopen, enz. Leren vervorming toe te laten en ermee te spelen om zo tot een nieuwe vorm te komen. Klei heeft de verbazende eigenschap terug slap te worden als deze in beweging wordt gebracht. Bij gietklei zien we dat duidelijk bij het roeren van de gietslib. Maar ook een reeds opgesteven vorm wordt terug platter als ermee getrild of geschud wordt. Dus: bewegen maar! Ook gedraaide vormen kunnen nog prachtig vervormd worden door te trillen, schudden en beven... De vormen in onderstaan voorbeeld (links) zijn in lederharde toestand meegenomen in een tereinwagen waarmee over een hobbelige weg is gereden. Daarna zijn de vormen gebakken. Kies een heel eenvoudige vorm: dan komt de vervorming goed tot zijn recht. Maar kies geen te gesloten vorm: die vervormen minder snel... Een eenvoudige gietmal maken en de vervorming van leerharde gietklei. vrije keuze

27 22 Ceremoniële vorm: een vaas, kom of container. Een mens heeft nood aan rituelen, en in de ontstaansgeschiedenis van de mensheid treft men talloze rituelen aan: bij geboorte, bij de dood, bij de regen of bij de zon, bij de oogst, bij de overwinning... Vaak worden deze rituelen begeleidt met mooie voorwerpen, vaak in keramiek. Kies of bedenk een ritueel en ontwerp de bijpassende kelk/drinkbeker, schaal, vessel, container of vaas ce re mo nie (de ~ (v.), -niën/~s) 1 voorgeschreven, officiële plechtigheid 2 plechtige handeling => ritueel ce re mo ni eel1 (het ~) 1 de vormen en gebruiken die bij zekere plechtigheden in acht genomen moeten worden => protocol Creatief denken, ontwerpen naar een eigen idee. Kies een ritueel (dood, geboorte, doop, trouw, communie, regen, zon etc.), of bedenk zelf een ritueel zoals een theeceremonie of een tafelceremonie ter gelegenheid van de mooie morgen. Zoek documentatie over dit ritueel, of stoffeer je ritueel met tekst/kleur/vormen/sferen. Aan de hand van je documentatie maak je een aantal schetsen. Eén van je schetsen werk je in het groot uit. Eigen keuze

28 Ontwerp symbolische gebruiksvoorwerpen (offerschaal, urn, drinkschaal, doopvont, gobelet...) 23 In vele culturen werd aan simpele potten vaak symbolische waarde toegedicht, maar die betekenissen zijn door de eeuwen heen verdwenen. Een pot is over het algemeen een vrouwelijk symbool: de baarmoeder van de Grote Moeder Godin, de bescherming, de grot, de vruchtbaarheid en voedzaamheid. Schalen staan voor geven en offeren/aanbieden en vruchtbaarheid. De zeven kleine schaaltjes op een boeddistisch schrijn staan voor 7 offers. Deksel- vormen, containers, urnen en flessen staan voor het vrouwelijk principe van bevatten, afsluiten, etc. etc. Veel van de potterie in het Westen wordt vooral van buitenuit bekeken. De buitenkant/het oppervlak/de aankleding/decoratie, zijn vaak belangrijker dan de vorm. In sommige orientaalse culturen wordt aan de pot een ziel toegekend. Het volume en de vorm groeien vanuit de diepgang van de binnenkant. De buitenkant is het resultaat van de Onderzoek symbolische vormen; vaak ook religieuze potterie. Zoek een functie en een symboliek uit: drinken/opslaan/dragen/koken en bereiden/serveren/ verlichten/ wassen/ parfumeren/begraven/planten/meditatie. Ontwerp een hedendaagse pot van binnenuit, vanuit de functie, vanuit de betekenis van die functie ontwerp je een pot met symboliek. De pot/schaal moet als het ware in een ritueel passen. Maak ontwerpschetsen op papier of in klei. En voer het ontwerp uit op de draaischijf of door op te bouwen. Draaien of opbouwen Eigen keuze

29 24 Een ruimtelijke collage in gietklei: stap 1 maak een mal of neem een oude mal van een vorm. stap 2: gooi de mal kapot, of zaag m in stukken, of verbouw de mal tot een nieuwe mal. Stap 3: bind de mal dicht en giet een vorm. ga een giet-vorm versnijden, combineren, vernieuwen, herhalen, componeren. Stap 4: giet een vorm, combineer, herhaal en experimenteer zoveel als je wilt. Deze opdracht start zonder al te vast plan. Go with the flow! Een collage is een kunstvorm die gebruik maakt van uitgeknipte stukken papier, die op een ander papier of op schildersdoek geplakt zijn. De gebruikte materialen kunnen zijn knipsels uit kranten (tekst, foto's, advertenties), of foto's, tekeningen, gescheurde stukjes van een mislukte aquarel, etc. Het woord collage komt uit het Frans, van het werkwoord coller, waar het plakken of kleven betekent. Het plak-element dat bij deze opdracht belangrijk is, is TAPE. jaar- opdracht Spelen met vormen, spelen met binnenkanten die buitenkanten worden en eventueel andersom, inspelen op elke nieuwe situatie die ontstaat. Zoeken naar oplossingen voor problemen die je van te voren totaal niet kon voorzien! Worstelen. Zoek een mal, van jezelf of van iemand anders, of eentje die al jaren rondslingert. Je mag natuurlijk ook een mal maken van een eenvoudige vorm. Of juist van een ingewikkelde vorm. De mal mag nadien in stukken verdeeld worden: zagen, gooien, kappen... bescherm wel je ogen. Puzzel de mal terug in elkaar zoals jij het wilt. Je kunt ook verschillende mallen combineren. Met een nietpistool kun je de verschillende stukken aan elkaar zetten. Grote gaten kun je opvullen met papierpulp. Omwikkel de hele mal met een bruine inpaktape. Giet deze vorm af in gietklei. Deze vorm kun je nog op alle manieren bewerken: je kunt gietklei nadat deze uit de mal is nog gemakkelijk vervormen door m plaatselijk nat te maken. Maar scheuren, snijden, knippen en plakken kan ook; experimenteer met de vorm, met verschillende vormen (die je heel eenvoudig met gietklei aan elkaar kunt plakken). Zoek een collage, een compositie, die boeiend is. Je kunt zoeken naar een functionele vorm of een puur sculpturale vorm. Spelen, experimenteren... laten gebeuren wat er gebeurt en verwonderd raken... Gieten en vervormen. Gebruik van andere materialen. vrije keuze

30 25 Positief - negatief Van een plastic blister (negatief) naar een plaasteren vorm (positief) naar een gipsen mal (terug negatief) naar een gegoten schaal in steengoed of porselein (positief hopelijk :-) Van een plastieken wegwerp vorm naar een duurzame keramieken vorm: als dat ook nog niet positief is! Verpakkingen rond voorwerpen kunnen leuke vormen hebben, denk maar aan de blister van koekjes of zeevruchtenpralines. Maar ook de kunststof bescherming rond electronische toestellen of onderdelen kan een heel boeiende negatieve vormgeving hebben. Het is niet gemakkelijk om je een positieve vorm voor te stellen vanuit een lege huls en dat is nu juist de bedoeling om te leren. Leren positief denken, letterlijk dan. Zoek een vorm: kijk ook naar niet voor de hand liggende verpakkingen. Het hoeft niet over een grote blister te gaan, en zelfs een gedeelte van een vorm kan boeiend zijn. Giet plaaster in je vorm: zorg van te voren dat de vorm niet kan lekken door het te ondersteunen met klei. Laat de plaaster hard worden en haal de vorm eruit. Bekijk nu hoe je van je positieve vorm een holle schaalvorm zou kunnen maken: bijvoorbeeld door toevoeging van een wandje, of door het verwijderen van een deel van de vorm. Ook een vierkante vorm rond maken (of andersom) kan. Dan zal er een gietmal moeten worden uitgedacht: de gipsen vorm moet telkens goed worden ingezeept anders komt de plaaster niet meer los. De gietmal moet dan 2 weken drogen en dan kan je gaan gieten. Het is eenvoudig om verschillende stukken gietklei aan elkaar te monteren: houd de gietingen vochtig in plastiek en zet ze met vloeibare gietklei aan elkaar. Gieten met plaaster. Een gietmoule maken: gieten van plaaster op een plaasteren moedervorm. Gieten met gieklei; moduleren, monteren en combineren met gegoten vormen. Glazuren en bakken op hoogbak.

31 26 Steen: klei is afkomstig van rotsen, de kleinste deeltjes worden door erosie, weer en wind afgevoerd door water. De kleimassa is flexibel en mals en geeft oneindige mogelijkheden qua vorm en afwerking. Deze opdracht is een ode aan de oermassa van de klei: de steen, de kei, de rots, de kiezel... terug vormen uit klei. Het lijkt simpel, toch? Een steen naboetseren is een heel karwei; een vorm bestuderen met je ogen en vervolgens de vorm via je handen terug om zetten in een volume. Het vraagt een hele zoektocht met doorzettingsvermogen en veel geduld. Leren kijken, leren voelen, leren copiëren, leren experimenteren. Kies een steen, een kei of een kiezel van ongeveer de grote die in je hand past. (best een ruwe steen, geen gepolierde) Bekijk de steen goed: kies een referentievlak en zoek hoe het volume is opgebouwd. Een goede manier om een referentie in de ruimte te nemen is denkbeeldig een kubus rondom je steen te tekenen. En de kanten van de steen tegenover de rechte vlakken van de kubus te zetten. Je kunt ofwel de steen opbouwen uit klei ofwel je steen wegsnijden uit een grotere homp klei, ook een combinatie van technieken is mogelijk. Draai je vorm continu in de ruimte, draai je steen mee. Vergeet de onderkant niet als volwaardig vlak te beschouwen. Bedenk dat de steen ongeveer even groot moet zijn als je copie: 10% krimp... De bedoeling is dat je achteraf niet kunt zien wat je origineel is, en wat je copie. Met het mengen van de juiste kleuren en oxides start de volgende zoektocht: laag na laag wordt je steen echter. Grotere stenen moeten worden uitgehold. Indien je tijd (en zin) hebt mag je ook natuurlijk nog een functioneel exemplaar maken: een steenvaas, of een steen-doos, een steenkaars of een steen-spaarpot :-) boulder pebble volboetseren en uithollen, werken met oxides en kleurstoffen, werken met texturen. passend in je hand wordt bepaald door je steen

32 27 Theepot of schenkvorm uit platen en/of rollen. Ontwerpen met als inspiratiebron een design-vorm uit het boek 1000-stoelen. Het ontwerpen van een functioneel voorwerp vraagt een boel vereisten: hoe meer beperkingen hoe creatiever je moet zoeken naar oplossingen. Vanuit een vorm-analyse van een gekozen stoel zoek je naar een balans tussen functionaliteit en een origineel ontwerp. Stoelen, eindeloos veel stoelen zijn er al ontworpen. Terwijl er toch heel wat beperkingen zijn: de maat van het menselijk lichaam staat vast en op een stoel moet je kunnen zitten. Elke stoel heeft toch een eigen karakter en stijl, de ene sluit al meer aan bij je persoonlijke smaak dan de andere. Leren kijken naar vormen, vormen leren benoemen en vormgeving leren toepassen. Ontwerp schetsen maken en omzetten naar ware grootte. De geschikte techniek kiezen voor het ontwerp. Kies een stoel uit het boek van 1000-chairs of zoek zelf een afbeelding van een design-stoel. Kies een exemplaar dat je graag ziet: antiek of modern, maakt niet uit. Aan de hand van de vorm-kapstok maken we een vormanalyse: de woorden die hieruit voort komen dienen als basis voor je ontwerp van een theepot. Het is dus niet de bedoeling dat de theepot op een stoel gaat lijken :-) We analyseren een 5-tal woorden die de vorm van je stoel het beste verwoorden (bv. rond, ingesnoerd, balancerend, a- symmetrisch, getrapt, belijnd). Je ontwerpt bij deze woorden een aantal schetsen in volle klei van ongeveer 10 cm hoogte: dit is een spelenderwijs proces. Vanuit de gekozen vormgeving wordt de meest passende techniek gekozen. Design theepotten: het internet staat er vol mee. Het boek 500 teapots. voor de schetsen: vol boetseren. voor de theepot: ofwel volboetseren en uithollen, of bouwen met platen, of bouwen met rollen. de maat van een theepot hangt af van het gewicht van de pot +inhoud. 1 L water weegt al 1 kg de binnenzijde moet geglazuurd worden voor de buitenzijde ben je vrij.

33 28 Zuilen en stapelvormen. In de Griekse en Romeinse oudheid waren en verschillende soorten zuilen. Ionische zuilen, Dorische zuilen en Korinthische zuilen. Een zuil bestond uit verschillende blokken-cilinders die op elkaar werden gestapeld. Ontwerp een gestapelde vaas van minstens 5 ringen (cilinders of blokken) die samen een zuil vormen. De bovenste cilinder geeft draagkracht en karakter. De onderste zuil vormt de wortels. Werk met texturen, gebruik spanning, zoek naar eenheid. Zuilen zijn bouwelementen die al duizenden jaren gebruikt worden (zie voor info op Met blokken worden elegante dragende steunpilaren gebouwd die niet alleen een rol speelden voor de stevigheid van de structuur maar ook voor de estetische draagkracht zorgden. Vaak zie je niet dat die zuilen uit verschillende stukken zijn opgebouwd. De stapeling, het ritme, de optische illusie van de hoogte, de worteling van de voet, de versierde kroon... inspiratie in overvloed :-) Leren bouwen met platen. Ontwerpen van een vorm uit verschillende delen. Ga op onderzoek. Het is niet de bedoeling om een zuil letterlijk na te maken. Laat je inspireren door zuilen. Het zijn meestal cilindrische stapelingen, maar balkvormige stapelingen komen ook voor. Je ontwerpt door middel van klei schetsen een 3 tal zuil-vormen; denk aan de herhaling van de stapelvormen, de voet, de kroon. Deze kleischetsen zijn maximum 10cm groot en geven een groffe weergave van je plan. Na bespreking mag je de zuil op groter formaat uitvoeren en omdat het om een stapeling van elementen gaat kun je een hogere toren bouwen dan dat de oven qua binnenmaat heeft. Maar de maximale maat van een element is 30x30x30 cm. Het hoeft echter niet zo groot! Je mag de zuil als sculpturaal element ontwerpen maar je mag er ook potvormen van maken (een stapeling van potten). Zoek een originele invalshoek om de oude klassiekers tot leven te laten komen! Columns, Ettore Stottsas, Brancusi, totems!n google afbeeldingen of Pinterest opbouwen met platen of rollen per element maximum 30x30x30 werken met kleuren van slibs en oxides glazuur weinig: enkel heel dun ter bescherming van het oppervlak

34 29 Gebruiksvoorwerp (uit de keuken, gereedschapskist, bureaulade of de Krinkel) dat niet uit keramiek gemaakt is, afgieten in een moule en uitwerken in gietklei. Deel 1:een compositie maken met meerdere afgietsels. Zoek naar een interessante afwerkingstechniek die bij je voorwerpje past. Deel 2: Maak van één of meerdere afgietsels een vaas. Eventueel door de mal een beetje aan te passen, ofwel door plaatjes gietklei te gebruiken om eventuele bodems te creëren; Wegwerpmaterialen zoals papier en plastic hebben op veel gebieden het gebruik van keramiek verdrongen. Vroeger werden er veel meer items in keramiek vervaardigd. Met deze opdracht ga je eigenlijk het omgekeerde doen: je vervangt een voorwerp dat typisch uit een ander materiaal wordt vervaardigd door een keramieken variant. Afgieten van bestaand voorwerp. Spelen met vorm en materiaal. Ga op zoek naar leuke vormpjes; Denk nog niet aan het eindresultaat maar laat je meevoeren door nieuwsgierigheid en verwondering (zoals Kareltje die een uur in dekeukenla kan zitten rommelen, vol aandacht voor al dat leuk gerief dat erin ligt :-). Breng de vormpjes mee en we bespreken ze: hoe zijn ze gemaakt, waar komen ze vandaan, waar dient t voor... Van één van de vormen maken we een gietmal uit maximum 3 stukken. (2à3 lessen) De gietmal moet 2 weken drogen. Nadien maak je een serie afgietsels waarmee je een compositie gaat maken: stapeling, puzzeling, stilleven, aaneenrijgen, groepering etc. Deel 2; hoe kun je van je voorwerp een vaas maken. De mal moet misschien worden aangepast of er moeten bodempjes geplaatst worden in je afgietsels. Werken met een moule: gietmal of drukmal kleine voorwerpjes maximum 10cmx10cm vrij

35 30 Experimentele opdracht: Tekenen met gietklei, tekenen in een moule en afgieten, tekenen met lijnen in de klei We starten met tekenles: cilinders, flessen en andere voorwerpen natekenen op papier naar voorbeeld van de kunstenaar Morandi... Een 3D beeld omzetten naar een 2D-afbeelding is een moeilijke oefening maar daarna gaan we het weer terug omzetten naar een 3D beeld :-) Door plat te tekenen in klei, met klei, op klei en op plaaster ontstaat er een nieuw beeld als je de klei weer tot een cilinder of fles vormt. Het is een spel van afbeelden en verbeelden. Spelen met ruimte, spelen met klei, Experimenteren en knoeien Tekenen... Tekenles: met potlood en/of houtskool op papier. Vanuit deze tekeningen gaan tekenen met klei: Neem een grote schone gipsplaat en probeer nu met een spuitje klei te tekenen. Teken eventueel op je papieren tekeningen, deze kunnen mee de oven in... Op de gipsplaat kan ook geschilderd worden met slib: daarin kan ook weer getekend of zelfs overgetrokken worden. Deze tekening kan dan op een kleiplaat gezet worden. Teken ook eens met een hard voorwerp in de plaaster en druk er een plaat op af, of giet er gietklei overheen. De verschillende technieken kunnen leiden tot een nieuwe 3D vorm. Maar dit is een experimentele opdracht waarbij het resultaat minder belangrijk is dan de weg ernaar toe. Tekenen met klei Eigen keuze