Een katheterinfectie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Een katheterinfectie"

Transcriptie

1 Een katheterinfectie Go forzero Yves Debaveye, MD, PhD Intensieve geneeskunde UZLeuven Symposium 15 jaar Katheterteam

2 Een katheterinfectie: go for zero diagnose & behandeling preventie

3 KT infectie 1. Locale infectie 2. Systemische infectie bacteriemie bloedstroominfectie (BSI)

4 (1) Locale infectie Frequent bij perifeer veneuze katheters Locale cellulitis (R,T,D,C) = flebitis KT verwijdering Aseptische locale verzorging Zo nodig AB (max. 2 weken)

5 (1) Locale infectie Niet perifere KT s: PICC, acute CVK, getunnelde KT s Locale roodheid & afscheiding insteekpunt In vele gevallen NIET ~ infectie Diagnostiek: wisser + HK

6 (1) Locale infectie PICC, acute CVK, getunnelde KT s KT verwijdering = de regel KT voor langdurig gebruik? Locale aseptische therapie met CHG* Systemische AB * e.g.: Biopatch, Tegaderm CHG

7 (1) Locale infectie Absolute indicatie KT verwijdering 1. Septische shock 2. Uitgebreide locale ontsteking Mermel CID 2001 // Raad I. Arch Intern med 2002 // Mermel CID 2009

8 (1) Locale infectie Absolute indicatie KT verwijdering 1. Septische shock 2. Uitgebreide locale ontsteking 3. Virulente of moeilijk te R/ microörganismen S. aureus Pseudomonas family Candida spp. Propionibacterium spp. Bacillus spp. Mermel CID 2001 // Raad I. Arch Intern med 2002 // Mermel CID 2009

9 (2) Systemische infectie = bacteriëmie Hosp Acquired BSI 37% 25% Wolf J et al. Pediatr Infect Dis J //Wisplinghoff H et al. CID 2005// Ben-David D et al. Abstract 2159 on ID week 2017

10 OR hospital death: ,71 Blot S et al. CID 2005 //Ziegler MJ et al. Infection 2015

11 Nosocomial infections marker of quality

12 (2) Systemische infectie CDC definities Central Line AssociatedBSI (CLA-BSI) Surveillance definition used for public reporting Catheter Related BSI (CR-BSI) Definitive clinical diagnosis Sensitive definition: risk of overestimation Rigorous diagnostic criteria Restricted to patients with central line All types of intravascular catheters Accessed April 27,2018

13 Fysiopathologie

14 Origin of catheter colonisation Exogenous/ touch contamination Connector contamination Cutaneous flora SKIN BLOOD VESSLE Hematogenous seeding Bouza E et al. Clin Microbiol Infect 2002;8:265-74

15 Routes of catheter colonisation Extraluminal colonisation Short-term catheter (< 15 d) Endoluminal colonisation Long-term catheter ( >15d)

16 Organisms isolated from catheter tips (12 EU & 14 non-eu contries) Bouza E et al. CMI 2004 Gram + : 68% Gram - : 21% (12% EB s) Candida spp. : 7%

17 Diagnosis

18 Diagnose katheter infectie Infectieus syndroom zonder andere focus Koorts: frequent maar uiterst aspecifiek Pus insteekpunt: specifieker maar zr variabel Sepsis: zeer variabel klinisch beeld Hemoculturen (liefst gepaard) KT tip cultuur (na verwijdering) Cultuur purulent verlies van insteekpunt

19 Definitieve CR-BSI BACTERIEMIE + minstens 1 van volgende 1. KT-tip /hub cultuur: identiek microörganisme 2. Kwantitatieve cultuur central/peripheral > 4 3. Differential time to positivity (DTTP) > 2H 4. Purulent insteekpunt: identiek microörganisme O Grady NP MMWR 2002 // Raad & Bodley, CID 1992

20 Waarschijnlijke CR-BSI ( CLA-BSI) Géén KT-tip cultuur Bacteriëmie met huid bacteriën (CoNS, micrococcus, bacillus, corygnebacterium, propionibacterium,...) S. aureus Candida spp. Geen andere duidelijke focus Abrupte stop van infectieus syndroom na KT-verwijdering (24-48H) O Grady NP MMWR 2002 // Raad & Bodley, CID 1992

21

22 3 therapeutische vragen 1. KT verwijdering? 2. Welk AB en hoe lang? 3. Antibiotic-lock therapie?

23 Verwijdering KT Soort KT Perifere KT Acute DVC Midline KT PICC Getunnelde of poort KT Gecompliceerde of niet-gecompl. KT-infectie Kliniek van de patiënt /type patiënt Causaal microörganisme

24 Katheter verwijdering ABSOLUTE INDICATIES 1. Septische shock (zonder andere duidelijke focus) 2. Expliciete locale tekenen (abces, tunnulitis, cellulitis) 3. Therapiefalen ondanks adequate ABT persisterend infectieus syndroom persisterend positieve HK 4. Gecompliceerde infectie endocarditis suppuratieve thromboflebitis septische embolen osteomyleitis 5. Specifieke microörganismen S. aureus Pseudomonas family Candida spp. Mermel CID 2001 // Raad I. Arch Intern med 2002 // Mermel CID 2009

25 3 therapeutische vragen 1. KT verwijdering? 2. Welk AB en hoe lang? 3. Antibiotic-lock therapie?

26 Empirische AB therapie Gewenste spectrum Gram positieven: Vancomycine Gram negatieven Candida Neutropenie? Kolonisatie met MRDO s of Candida? KT positie?

27 IDSA guidelines. Mermel LA et al. CID 2009

28 S. aureus bacteremia (SAB) ~endocarditis Up to 30% of S. aureus bacteremia Aggressive evaluation for endocarditis (TEE) Cost-effective > 5-7 days after SAB Sochowski RA. JACC 1993//Abraham J. Am Heart J 2004//Rosen AB. Ann Inter Med 1999

29 Mermel LA et al. CID 2009

30 3 therapeutische vragen 1. KT verwijdering? 2. Welk AB en hoe lang? 3. Antibiotic-lock therapie?

31 Antibiotic-lock therapie(alt) KT verwijdering = onnodig in tot 80% Moeilijk vaataccess salvage therapie Patiënten onder home-tpn Hoge dosis vanco of ceftazidime(> 1000 MIC) ALTIJD samen met systemische ABT

32 Treatment of dialysis CRBSI with ALT (+systab): effect of bacterial pathogen 6 months University of Alabama Candida & Enterococci EXCLUDED Poole C V et al. Nephrol. Dial. Transplant. 2004;19:

33 Prevention is better than cure

34 Mean /1000 catheter-days Median /1000 catheter-days 66% reductionof CRBSI Pronovost P. NEJM 2006

35 5 simple procedures 1. Hand washing 2. Full-barrier precautions during CVC insertion 3. Adequate skin preparation (CHG2% + alcohol) 4. Avoiding the femoral site if possible 5. Removing unnecessary catheters Pronovost P. NEJM 2006 * Minoz O. Lancet 2015 * Parienti JJ. NEJM 2015 * Chopra V. Ann Intern Med. 2014

36 Hands: major route of HC associated infections Pittet D. Am J Infect Control 2005 // Banfield KR. Lancet Infect Dis 2007

37 PROHIBIT trail. Van der Kooi et al. Int Care Med 2018

38

Evaluatie van surveillance hemoculturen bij hematologische patiënten onder immunosuppressiva

Evaluatie van surveillance hemoculturen bij hematologische patiënten onder immunosuppressiva Evaluatie van surveillance hemoculturen bij hematologische patiënten onder immunosuppressiva An Joosten 30/03/2010 30/03/2010 1 Surveillance hemoculturen Inleiding Bloedstroom infecties (BSI) Predisponerende

Nadere informatie

Veneuze toegangswegen en complicaties. Kurt Boeykens Clinical Nutrition Nurse Specialist

Veneuze toegangswegen en complicaties. Kurt Boeykens Clinical Nutrition Nurse Specialist Veneuze toegangswegen en complicaties Kurt Boeykens Clinical Nutrition Nurse Specialist Selectie van de veneuze toegangsweg Te overwegen factoren Doel en duur van de therapie Klinische toestand en potentiële

Nadere informatie

Melissa Depypere 18/04/2012

Melissa Depypere 18/04/2012 Retrospectieve studie naar het verband tussen MIC vancomycine en recidief infecties met coagulase negatieve stafylokokken bij hematologie patiënten Melissa Depypere 18/04/2012 Inleiding o Katheterinfecties

Nadere informatie

BIJLAGE 2: DEFINITIES ZIEKENHUISINFECTIES Lijnsepsis PREZIES versie: 2014. Documentversie: 1.0

BIJLAGE 2: DEFINITIES ZIEKENHUISINFECTIES Lijnsepsis PREZIES versie: 2014. Documentversie: 1.0 BIJLAGE 2: DEFINITIES ZIEKENHUISINFECTIES Lijnsepsis PREZIES versie: 2014 Documentversie: 1.0 Samenvatting van wijzigingen De volgende wijzigingen zijn doorgevoerd ten opzichte van de definitieset 2012/2013

Nadere informatie

Reduceer positieve lijnkweken bij C.R.R.T.! Sjors van Bedaf Renal Practitioner i.o. 26 oktober 2011

Reduceer positieve lijnkweken bij C.R.R.T.! Sjors van Bedaf Renal Practitioner i.o. 26 oktober 2011 Reduceer positieve lijnkweken bij C.R.R.T.! Sjors van Bedaf Renal Practitioner i.o. 26 oktober 2011 Inhoud 2 Introductie Probleemstelling Vraagstelling Doelstelling Werkwijze Onderzoeksopzet Resultaten

Nadere informatie

De klinisch apotheker op een chirurgische dienst

De klinisch apotheker op een chirurgische dienst De klinisch apotheker op een chirurgische dienst CASUÏSTIEK Apr. Karolien Walgraeve Symposium klinische farmacie 5 oktober 2013 OVERZICHT Casusvoorstelling Farmaceutisch probleem Fluconazole Tigecycline

Nadere informatie

DIS and wiping out central line infections, diffuse intravasale stolling en infecties beter onder controle

DIS and wiping out central line infections, diffuse intravasale stolling en infecties beter onder controle DIS and wiping out central line infections, diffuse intravasale stolling en infecties beter onder controle Ingrid de Graaf Docent verpleegkunde/medische kennis Koning Willem 1 College s Hertogenbosch Disclosure

Nadere informatie

TDM van betalactam antibiotica op de IC: toekomstmuziek

TDM van betalactam antibiotica op de IC: toekomstmuziek TDM van betalactam antibiotica op de IC: toekomstmuziek Jan J. De Waele MD PhD Surgical ICU Ghent University Hospital Ghent, Belgium. Jan.DeWaele@UGent.be @CriticCareDoc TDM OUTCOME Agenda Het concept

Nadere informatie

Ziekenhuizen. Arteriële katheters

Ziekenhuizen. Arteriële katheters Ziekenhuizen Arteriële katheters Werkgroep Infectie Preventie Vastgesteld: februari 2000 Gewijzigd: december 2003 Revisie: februari 2006 Dit document mag vrijelijk worden vermenigvuldigd en verspreid mits

Nadere informatie

Preventie van CVCgerelateerde

Preventie van CVCgerelateerde Preventie van CVCgerelateerde infecties Kurt Boeykens Verpleegkundig Specialist Nutritie 1 Katheterinfectie Preventie Diagnose Behandeling 2 IV Katheters Centraal Perifeer Korte/Medium Termijn Lange Termijn

Nadere informatie

Infectiepreventie: Maatregelen bij toediening medicatie

Infectiepreventie: Maatregelen bij toediening medicatie preventie: Maatregelen bij toediening medicatie 24 januari 2018 Simone van Rijn, Deskundige preventie Intravasale therapie 1 Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

Het juiste antibioticum bij meningo-encephalitis. Dr. Danielle Van der beek

Het juiste antibioticum bij meningo-encephalitis. Dr. Danielle Van der beek Het juiste antibioticum bij meningo-encephalitis Dr. Danielle Van der beek Huisartsensymposium 12 maart 2016 Bacteriële meningitis Empirische therapie Volwassenen > 18 jaar en < 50 jaar Volwassenen > 50

Nadere informatie

Intraveneuze toedieningen

Intraveneuze toedieningen Verpleeghuis- woon- en thuiszorg Intraveneuze toedieningen Dit document mag vrijelijk worden vermenigvuldigd en verspreid mits steeds de Werkgroep Infectiepreventie als auteur wordt vermeld. Vergewis u

Nadere informatie

Evaluatie van de diagnostiek en behandeling van bacteriëmie door Staphylococcus aureus

Evaluatie van de diagnostiek en behandeling van bacteriëmie door Staphylococcus aureus Onderzoek Evaluatie van de diagnostiek en behandeling van bacteriëmie door Staphylococcus aureus Minimale behandelduur van 2 weken vaak niet gehaald Gijs W.D. Landman, Jolande W. Bouwhuis, Peter Bloembergen,

Nadere informatie

Antibiotic stewardship. Carien Miedema Catharina Ziekenhuis Eindhoven

Antibiotic stewardship. Carien Miedema Catharina Ziekenhuis Eindhoven Antibiotic stewardship Carien Miedema Catharina Ziekenhuis Eindhoven Antibiotic stewardship Gecoordineerde interventies om antimicrobiele therapie te optimaliseren wat betreft het selecteren van antibioticum,

Nadere informatie

Aandacht voor behandeling van bloedstroominfecties met Staphyloccoccus aureus en Candida sp binnen een antimicrobial stewardship programma

Aandacht voor behandeling van bloedstroominfecties met Staphyloccoccus aureus en Candida sp binnen een antimicrobial stewardship programma Franky Buyle Ziekenhuisapotheek UZ Gent Multidisciplinair Infectie Team UZ Gent Aandacht voor behandeling van bloedstroominfecties met Staphyloccoccus aureus en Candida sp binnen een antimicrobial stewardship

Nadere informatie

Is er evidentie voor point of care testen voor de diagnose van occulte ernstige bacteriële infecties bij ambulante kinderen met koorts zonder focus?

Is er evidentie voor point of care testen voor de diagnose van occulte ernstige bacteriële infecties bij ambulante kinderen met koorts zonder focus? Is er evidentie voor point of care testen voor de diagnose van occulte ernstige bacteriële infecties bij ambulante kinderen met koorts zonder focus? Critically appraised topic Leuven 10 mei 2011 Dr. Apr.

Nadere informatie

Surveillance Bloedstroominfecties in Belgische ziekenhuizen

Surveillance Bloedstroominfecties in Belgische ziekenhuizen Surveillance Bloedstroominfecties in Belgische ziekenhuizen Jaarrapport 2016 Surveillance Bloedstroominfecties in Belgische ziekenhuizen Jaarrapport 2016 Gegevens tot en met 2015 AUTEURS Els Duysburgh,

Nadere informatie

Toelichting bij de Hygiënerichtlijnen voor anesthesisten werkzaam in het OK en extramuros. Staf anesthesie 09/09/11

Toelichting bij de Hygiënerichtlijnen voor anesthesisten werkzaam in het OK en extramuros. Staf anesthesie 09/09/11 Toelichting bij de Hygiënerichtlijnen voor anesthesisten werkzaam in het OK en extramuros Staf anesthesie 09/09/11 INHOUD Handhygiëne in het OK Hygiëne in het OK Hygiënerichtlijnen anesthesie mbt aseptische

Nadere informatie

De rol van dubbeltherapie bij de behandeling van ernstige Pseudomonas infecties

De rol van dubbeltherapie bij de behandeling van ernstige Pseudomonas infecties De rol van dubbeltherapie bij de behandeling van ernstige Pseudomonas infecties H.I. Bax, coördinator concept SWAB sepsis richtlijn Erasmus Medisch Centrum 11 juni 2009 1. Achtergrond 2. Literatuuronderzoek

Nadere informatie

Diabetische voet (versie )

Diabetische voet (versie ) Diabetische voet (versie 13.05.2015) Geaccordeerd door de Commissie Antimicobiële Middelen (CAM) d.d. 13.05.2015 Inhoud:. Definities. Antibiotische therapie empirisch en bij bekende verwekker bij PEDIS

Nadere informatie

Surveillance septicemieën in Belgische ziekenhuizen

Surveillance septicemieën in Belgische ziekenhuizen Surveillance septicemieën in Belgische ziekenhuizen Jaarrapport 2014 Surveillance gegevens 2000 2014 Minimale ziekenhuis gegevens 2000-2012 OD Volksgezondheid en Surveillance Dienst: Zorginfecties en antimicrobiële

Nadere informatie

Nephrology. up-date. december 2013. from science to clinical practice. Review: Kathetergerelateerde infecties bij hemodialyse.

Nephrology. up-date. december 2013. from science to clinical practice. Review: Kathetergerelateerde infecties bij hemodialyse. 9 december 2013 in dit nummer Nephrology up-date from science to clinical practice Review: Kathetergerelateerde infecties bij hemodialyse Dr. M.G.H. Betjes, internist-nefroloog Erasmus MC, s-gravendijkwal

Nadere informatie

Infecties op de ICU. Drs. A.A. Rijkeboer Internist-infectioloog Intensivist i.o. VUMC

Infecties op de ICU. Drs. A.A. Rijkeboer Internist-infectioloog Intensivist i.o. VUMC Infecties op de ICU Drs. A.A. Rijkeboer Internist-infectioloog Intensivist i.o. VUMC Inhoud ICU geassocieerde infecties Clostridium difficile Lijninfecties Ventilator associated pneumonia (VAP) Clostridium

Nadere informatie

Nationale Surveillance van Nosocomiale Infecties op Intensieve Zorgeenheden

Nationale Surveillance van Nosocomiale Infecties op Intensieve Zorgeenheden Nationale Surveillance van Nosocomiale Infecties op Intensieve Zorgeenheden Verklarende uitleg bij de nationale en individuele terugrapportering Scientific Institute of Public Health Operational Direction

Nadere informatie

Frapper fort et frapper vite

Frapper fort et frapper vite Antibacteriële therapie van volwassenen met sepsis Frapper fort et frapper vite Jeroen van der Hilst Internist-infectioloog Frapper fort et frapper vite Paul Ehrlich, address to the 17th International

Nadere informatie

Surveillance Bloedstroominfecties in Belgische ziekenhuizen

Surveillance Bloedstroominfecties in Belgische ziekenhuizen Surveillance Bloedstroominfecties in Belgische ziekenhuizen Jaarrapport 2017 Surveillance Bloedstroominfecties in Belgische ziekenhuizen Jaarrapport 2017 Gegevens tot en met 2016 AUTEURS Els Duysburgh,

Nadere informatie

Expertverpleegkundigen Met patiënt en gebundelde kennis verder op pad

Expertverpleegkundigen Met patiënt en gebundelde kennis verder op pad Expertverpleegkundigen Met patiënt en gebundelde kennis verder op pad Martine Jérôme, MSc, RN Verpleegkundig Specialist katheterzorg 28-4-2018 UZ Leuven Katheterteam anno 2018 UZ Leuven UZ Leuven Katheterzorgteam

Nadere informatie

Vancomycine Therapeutisch drug monitoring

Vancomycine Therapeutisch drug monitoring Vancomycine Therapeutisch drug monitoring Katrien Lagrou University Hospitals Leuven and KU Leuven, BELGIUM Vancomycine: GLYCOPEPTIDE antibioticum Celwand bacteriën: peptidoglycaan Vancomycine: interactie

Nadere informatie

V. Spoorenberg Arts-onderzoeker, AIOS Interne Geneeskunde Afdeling Infectieziekten, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam

V. Spoorenberg Arts-onderzoeker, AIOS Interne Geneeskunde Afdeling Infectieziekten, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Appropriate antibiotic use for patients with complicated urinary tract infections in 38 Dutch hospital departments: variation and the relation to length of hospital stay V. Spoorenberg Arts-onderzoeker,

Nadere informatie

Surveillance des infections nosocomiales aux soins intensifs

Surveillance des infections nosocomiales aux soins intensifs Surveillance des infections nosocomiales aux soins intensifs Rappel des nouveautés et premiers results dans le cadre de HELICS C.Suetens, ISP Troisième journée NSIH, 02-03-2004 Nouvautés dans le protocol

Nadere informatie

De plaats van procalcitonine in de klinische diagnostiek. Supervisor: Apr. Biol. W.

De plaats van procalcitonine in de klinische diagnostiek. Supervisor: Apr. Biol. W. De plaats van procalcitonine in de klinische diagnostiek Inleiding Procalcitonine Biomarker voor bacteriële infecties Geen terugbetaling Inhoud 1. Wat is de meerwaarde van een PCT-bepaling ten opzichte

Nadere informatie

Antimicrobial stewardship balans

Antimicrobial stewardship balans Franky Buyle, pharmd, phd Apotheek Multidisciplinair Infectie Team Hebben we nood aan een nationale infectiologie-gids? 12 maart 2019 VZA PUO Franky.buyle@uzgent.be Antimicrobial stewardship balans INDIVIDU

Nadere informatie

Urineweginfecties Een correct staal als voorwaarde voor een juiste diagnose

Urineweginfecties Een correct staal als voorwaarde voor een juiste diagnose Urineweginfecties Een correct staal als voorwaarde voor een juiste diagnose Jerina Boelens, medische microbiologie en infectiepreventie, UZ Gent Info-avond Urineweginfecties in het ziekenhuis 7 maart 2017

Nadere informatie

Bacteriële Endocarditis

Bacteriële Endocarditis Bacteriële Endocarditis Teysir Halaby, arts-microbioloog Laboratorium Microbiologie Twente Achterhoek, Hengelo Bacteriële Endocarditis introductie Microbiologische diagnostiek bloedkweek Antimicrobiële

Nadere informatie

Een nationale campagne voor handhygiëne: een project van het federaal platform voor ziekenhuishygiëne

Een nationale campagne voor handhygiëne: een project van het federaal platform voor ziekenhuishygiëne Een nationale campagne voor handhygiëne: een project van het federaal platform voor ziekenhuishygiëne Dr. Bart Gordts NSIH symposium Brussel, 20 feb 04 Verspreiding van resistentie tov antibiotica Selectieve

Nadere informatie

De Rode Knie Infecties in Orthopedie. Dr. A. Schepens Orthopedie Sint-Lucas Gent

De Rode Knie Infecties in Orthopedie. Dr. A. Schepens Orthopedie Sint-Lucas Gent De Rode Knie Infecties in Orthopedie Dr. A. Schepens Orthopedie Sint-Lucas Gent Orthopedie AZ Sint-Lucas Telefoon voor huisartsen 09/224 61 01 Take home message 1 Kweekname Punctie Wisser Take home message

Nadere informatie

Zorgbundel CVS. D. Vandijck

Zorgbundel CVS. D. Vandijck NVKVV Congres, 28 maart 2011, Oostende Zorgbundel CVS D. Vandijck Universiteit Gent Maatschappelijke Gezondheidskunde & Gezondheidseconomie Interuniversitair Centrum voor Gezondheidseconomisch Onderzoek

Nadere informatie

Koorts na tropenreis. Epidemiologie van reizigersziekten. Epidemiologie van reizigersziekten. Epidemiologie van reizigersziekten

Koorts na tropenreis. Epidemiologie van reizigersziekten. Epidemiologie van reizigersziekten. Epidemiologie van reizigersziekten Koorts na tropenreis Les ASO 22 november 2017 EuroTravNet studie (2011) : 5965 ill-returned travellers in Western-Europe Acute diarrhea 35% Dermatologic syndrome 18% Respiratory syndrome 11% Systemic febrile

Nadere informatie

Diagnostiek urineweginfecties: do s and dont s

Diagnostiek urineweginfecties: do s and dont s Diagnostiek urineweginfecties: do s and dont s Flore Horuz Kinderarts-nefroloog MUMC met dank aan M. Koppejan-Stapel Kinderarts en voorzitter werkgroep richtlijn UWI in vogelvlucht nieuwe richtlijn urineweginfecties

Nadere informatie

5 Antimicrobieel beleid

5 Antimicrobieel beleid 5 Antimicrobieel beleid 5.1 Definities Koorts: éénmalig > 38.5 C uur of enkele uren > 38.0 C Neutropenie: neutrofiele granulocyten < 500/µL, wanneer deze niet bekend zijn wordt neutropenie verondersteld

Nadere informatie

Literatuuronderzoek. Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten?

Literatuuronderzoek. Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten? HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM Literatuuronderzoek Hoe lang mag een waaknaald blijven zitten? Michelle Entius 500635128 LV13-3IKZ1 Stagebegeleiders: Anetha van Waveren Samantha Carrot Literatuuronderzoek Inhoudsopgave

Nadere informatie

UNIVERSITEIT GENT Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen Academiejaar 2009-2010

UNIVERSITEIT GENT Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen Academiejaar 2009-2010 UNIVERSITEIT GENT Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen Academiejaar 2009-2010 Bepaling van de loonkost veroorzaakt door een kathetergerelateerde bloedstroominfectie Masterproef voorgelegd

Nadere informatie

Werking van een multidisciplinair infectieteam (MIT) binnen een antimicrobial stewardship programma

Werking van een multidisciplinair infectieteam (MIT) binnen een antimicrobial stewardship programma Werking van een multidisciplinair infectieteam (MIT) binnen een antimicrobial stewardship programma 18 november 2016 Franky Buyle Apotheek, UZ Gent Multidisciplinair Infectie Team, UZ Gent Franky.buyle@uzgent.be

Nadere informatie

De Q koorts epidemie in Nederland

De Q koorts epidemie in Nederland De Q koorts epidemie in Nederland Coxiella burnetii Wim van der Hoek, artsepidemioloog, Centrum Infectieziektebestrijding 1 Huisarts Herpen Toename Q koorts? Microbioloog Huisarts Sint Oedenrode Mei Juni

Nadere informatie

Colistine verneveling bij ventilator-associated pneumonia. Guido Bastiaens, MD PhD AIOS Medische Microbiologie

Colistine verneveling bij ventilator-associated pneumonia. Guido Bastiaens, MD PhD AIOS Medische Microbiologie Colistine verneveling bij ventilator-associated pneumonia Guido Bastiaens, MD PhD AIOS Medische Microbiologie Casus Man, 26 jaar Voorgeschiedenis 2016 diagnose Ewing sarcoom met metastasen in bekken, ribben

Nadere informatie

Implementation of an Outpatient Parenteral Antimicrobial Therapy (OPAT) program at UZ Leuven

Implementation of an Outpatient Parenteral Antimicrobial Therapy (OPAT) program at UZ Leuven Implementation of an Outpatient Parenteral Antimicrobial Therapy (OPAT) program at UZ Leuven Charlotte Quintens Prof. Apr. I. Spriet Apr. T. De Rijdt Masterproef ziekenhuisfarmacie, 2015-2017, LEUVEN Inhoud

Nadere informatie

Emprisch antibioticabeleid kindergeneeskunde Medisch Centrum Alkmaar per leeftijd

Emprisch antibioticabeleid kindergeneeskunde Medisch Centrum Alkmaar per leeftijd Emprisch antibioticabeleid kindergeneeskunde Medisch Centrum Alkmaar per leeftijd Auteurs: Duijvestijn, Brinkhorst, Maingay Okt. 2014 1. kinderen van 0-1 maand (0-28 dagen) 2. kinderen van 1 tot 3 maanden

Nadere informatie

Behandeling DVT/PE hoort NIET thuis in de eerste lijn

Behandeling DVT/PE hoort NIET thuis in de eerste lijn Behandeling DVT/PE hoort NIET thuis in de eerste lijn F.A. (Erik) Klok, MD PhD Department of Thrombosis and Hemostasis Leiden University Medical Center The Netherlands F.A.Klok@LUMC.nl Belang van tweede

Nadere informatie

Een survey naar post-interventie management van Percutane Transhepatische Cholangiografie drains

Een survey naar post-interventie management van Percutane Transhepatische Cholangiografie drains Een survey naar post-interventie management van Percutane Transhepatische Cholangiografie drains Chulja Pek RN, MN Verpleegkundig specialist Pancreatobiliaire chirurgie Erasmus MC Rotterdam Masterclass

Nadere informatie

Verpleeghuis- woon- en thuiszorg. Intraveneuze toedieningen

Verpleeghuis- woon- en thuiszorg. Intraveneuze toedieningen Verpleeghuis- woon- en thuiszorg Intraveneuze toedieningen Werkgroep Infectie Preventie Vastgesteld: maart 2004 Revisie: maart 2009 Aan de samenstelling van deze richtlijn werd, behalve door leden en medewerkers

Nadere informatie

Duidelijk zichtbaar. Significante resultaten. BD Q-Syte gesloten luertoegang met split septum

Duidelijk zichtbaar. Significante resultaten. BD Q-Syte gesloten luertoegang met split septum Duidelijk zichtbaar. Significante resultaten. BD Q-Syte gesloten luertoegang met split septum Door de CDC aanbevolen 'split septum' technologie (April 2011) Rubik kubus met de toestemming van Seven Towns

Nadere informatie

The community hospital (Buurtziekenhuis) Acute care for older persons in the community

The community hospital (Buurtziekenhuis) Acute care for older persons in the community The community hospital (Buurtziekenhuis) Acute care for older persons in the community Bianca Buurman, RN, PhD, Professor of Acute Geriatric Care AMC & HvA Deze link openen om te laten zien Link youtube:

Nadere informatie

BIJLAGE 2: DEFINITIES Postoperatieve wondinfecties PREZIES versie: Documentversie: 1.0

BIJLAGE 2: DEFINITIES Postoperatieve wondinfecties PREZIES versie: Documentversie: 1.0 BIJLAGE 2: DEFINITIES Postoperatieve wondinfecties PREZIES versie: 2014 Documentversie: 1.0 Samenvatting van wijzigingen De volgende wijzigingen zijn doorgevoerd ten opzichte van de definitieset 2012/2013

Nadere informatie

Infectiepreventie Centrale veneuze katheters 1

Infectiepreventie Centrale veneuze katheters 1 Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen Hygiëne en infectiepreventie 127 Infectiepreventie Centrale veneuze katheters 1 Toepassingen Centrale veneuze katheters (CVK) worden onder andere

Nadere informatie

Interventies ter preventie van zorginfecties: het Bundle principe. Dr. Paul Jordens Geneesheer-ziekenhuishygiënist OLVrouw-ziekenhuis, campus Aalst

Interventies ter preventie van zorginfecties: het Bundle principe. Dr. Paul Jordens Geneesheer-ziekenhuishygiënist OLVrouw-ziekenhuis, campus Aalst Interventies ter preventie van zorginfecties: het Bundle principe Dr. Paul Jordens Geneesheer-ziekenhuishygiënist OLVrouw-ziekenhuis, campus Aalst INDELING Van richtlijnen naar bundels Historiek Wat is

Nadere informatie

Pancreascysten prevalentie & risico op maligne ontaarding

Pancreascysten prevalentie & risico op maligne ontaarding 4 de GIOCA verpleegkundig congres AMC 23 januari 2015 Pancreascysten prevalentie & risico op maligne ontaarding Paul Fockens, MD PhD Professor and Chairman of Gastroenterology & Hepatology Academic Medical

Nadere informatie

De superbacterie verlaat het ziekenhuis en komt naar u toe Wat gaat u doen? Wat kunt u doen?

De superbacterie verlaat het ziekenhuis en komt naar u toe Wat gaat u doen? Wat kunt u doen? De superbacterie verlaat het ziekenhuis en komt naar u toe Wat gaat u doen? Wat kunt u doen? Arend-Jan Meinders, internist-intensivist Resistente ziekenhuisbacteriën MRSA = Resistente S. aureus 30-40%

Nadere informatie

HUISDIEREN EN MULTIRESISTENTE HUIDINFECTIES. Els Broens

HUISDIEREN EN MULTIRESISTENTE HUIDINFECTIES. Els Broens HUISDIEREN EN MULTIRESISTENTE HUIDINFECTIES Els Broens Hoofd VMDC Faculteit Diergeneeskunde Kennisnetwerk Zoönosen Midden Nederland 6 juni 2018 DISCLOSURE BELANGEN ELS BROENS Geen (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Een wolf in schaapskleren. Staphylococcus aureus

Een wolf in schaapskleren. Staphylococcus aureus Een wolf in schaapskleren Staphylococcus aureus Staphylococcen aureus: een wolf in schaapskleren Gram negatieve bacteriën ten opzichte van gram positieve bacteriën geassocieerd met: Ernstiger klinisch

Nadere informatie

CVRM addendum (kwetsbare) ouderen

CVRM addendum (kwetsbare) ouderen CVRM addendum (kwetsbare) ouderen Prof. Dr. Majon Muller Internist-OUDGNK Hoofd sectie OUDGNK Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

LOWER RESPIRATORY TRACT INFECTIONS IN ADULTS: A CLINICAL DIAGNOSTIC STUDY GENERAL PRACTICE

LOWER RESPIRATORY TRACT INFECTIONS IN ADULTS: A CLINICAL DIAGNOSTIC STUDY GENERAL PRACTICE LOWER RESPIRATORY TRACT INFECTIONS IN ADULTS: A CLINICAL DIAGNOSTIC STUDY IN GENERAL PRACTICE A.W. Graffelman LOWER RESPIRATORY TRACT INFECTIONS IN ADULTS: A CLINICAL DIAGNOSTIC STUDY IN GENERAL PRACTICE

Nadere informatie

Infectiepreventie en intravasale katheters

Infectiepreventie en intravasale katheters Infectiepreventie en intravasale katheters Wim van Vianen, Deskundige Infectiepreventie 16-03-2018 Taken infectiepreventie Ontwikkelen instellingsbreed beleid op het gebied van infectiepreventie (voorzorgsmaatregelen,

Nadere informatie

Veneuze toegangswegen Dr. A. Janssen Oncologische heelkunde en Senologie AZ Damiaan Oostende Veneuze toegangswegen Indicaties Overzicht katheters en poortsystemen Chirurgische aspecten Problemen Onderhoud

Nadere informatie

Invasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS

Invasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS Invasieve beademing bij longfibrose Liselotte Boerman, ANIOS Casus Man, 82 jaar, Opname ivm respiratoire insufficiëntie, DD: 1. Acute exacerbatie Idiopathische Pulmonale Fibrose (IPF) 2. overvulling cardiaal

Nadere informatie

Belang van een interprofessioneel team en katheterkeuze

Belang van een interprofessioneel team en katheterkeuze Inhoud Woord vooraf 11 Inleiding 13 Auteurs 15 DEEL I. Belang van een interprofessioneel team en katheterkeuze 1. Belang van een interprofessioneel team 19 1.1 Medische visie 19 1.2 Verpleegkundige visie

Nadere informatie

VVK Wintervergadering Sectie Neonatologie 18 januari 2013

VVK Wintervergadering Sectie Neonatologie 18 januari 2013 VVK Wintervergadering Sectie Neonatologie 18 januari 2013 Congenitale Toxoplasmose: Hoe gebruik je de diagnostische informatie op een zinvolle manier? Filip Cools, MD, PhD Neonatologie, UZ Brussel Scenario

Nadere informatie

Directe identificatie en gevoeligheidsbepaling van micro-organismen uit positieve hemoculturen met behulp van MALDI-TOF MS en het BD Phoenix Systeem

Directe identificatie en gevoeligheidsbepaling van micro-organismen uit positieve hemoculturen met behulp van MALDI-TOF MS en het BD Phoenix Systeem Directe identificatie en gevoeligheidsbepaling van micro-organismen uit positieve hemoculturen met behulp van MALDI-TOF MS en het BD Phoenix Systeem An Joosten Directe identificatie en gevoeligheidsbepaling

Nadere informatie

Home TPN bij de oncologische patiënt. Dreesen Mira UZ Leuven, apotheek

Home TPN bij de oncologische patiënt. Dreesen Mira UZ Leuven, apotheek Home TPN bij de oncologische patiënt Dreesen Mira UZ Leuven, apotheek Inhoudsopgave Starten met home TPN bij maligne patiënt Ontslagprocedure Opvolging in praktijk Home TPN bij maligne patiënten Opstart

Nadere informatie

Chemotherapie en stolling

Chemotherapie en stolling Chemotherapie en stolling Therapie, preventie en risicofactoren Karen Geboes UZ Gent 4 december 2015 Avastin en longembolen: hoe behandelen en Avastin al dan niet verder? Chemotherapie en stolling: Therapie,

Nadere informatie

HUIDIGE BEHANDELING VAN CHRONISCHE HEPATITIS-B-VIRUSINFECTIE VOLGENS DE RICHTLIJNEN

HUIDIGE BEHANDELING VAN CHRONISCHE HEPATITIS-B-VIRUSINFECTIE VOLGENS DE RICHTLIJNEN HUIDIGE BEHANDELING VAN CHRONISCHE HEPATITIS-B-VIRUSINFECTIE VOLGENS DE RICHTLIJNEN Nederlandse richtlijn? (2008 en 2012) AASLD richtlijn? (2009) EASL richtlijn? (2012) Met dank aan Erik Buster en de overige

Nadere informatie

Wetenschappelijk onderzoek in sterilisatie Dirk Eraly november M All Rights Reserved.

Wetenschappelijk onderzoek in sterilisatie Dirk Eraly november M All Rights Reserved. Wetenschappelijk onderzoek in sterilisatie Dirk Eraly november 2012 Hoofddoel CSA : geen infecties bij patiënten!! Om dit te waarborgen bij reprocessing : normen Was en desinfectie toestellen Sterilisatie

Nadere informatie

Page 1 of 7. Optioneel kan van iedere geregistreerde complicatie de datum en eventueel het tijdstip waarop de complicatie optrad worden opgegeven.

Page 1 of 7. Optioneel kan van iedere geregistreerde complicatie de datum en eventueel het tijdstip waarop de complicatie optrad worden opgegeven. Complicatie Registratie Wizard Page 1 of 7 De complicatie-registratie wizard wordt gebruikt voor het invoeren (of het wijzigen) van een complicatie. Het invoeren van een complicatie bestaat uit een aantal

Nadere informatie

Registratie van ziekenhuisinfecties op IZ. Dr. W. Swinnen

Registratie van ziekenhuisinfecties op IZ. Dr. W. Swinnen Registratie van ziekenhuisinfecties p IZ Dr. W. Swinnen 441 bedden Intensieve Zrgen: 13 bedden medic-chirurgisch geslten type 2 FTE intensivisten NISH in ICU waarm deelnemen? kwaliteitsdecreet meten =

Nadere informatie

PUM-AMR Project. Senior Nederlandse specialisten bestrijden antibiotica resistentie in Low and Middle Income Countries. Edmée Bowles 12 februari 2019

PUM-AMR Project. Senior Nederlandse specialisten bestrijden antibiotica resistentie in Low and Middle Income Countries. Edmée Bowles 12 februari 2019 PUM-AMR Project Senior Nederlandse specialisten bestrijden antibiotica resistentie in Low and Middle Income Countries Edmée Bowles 12 februari 2019 Nederland: gidsland mbt antibiotica resistentie Antimicrobial

Nadere informatie

Astrid Godding Rayon Manager

Astrid Godding Rayon Manager Astrid Godding Rayon Manager Financiële impact vertraagde wondgenezing; In UK jaarlijkse kosten geschat tussen Euro2.3- Euro 3.1 miljard. 1 = 3% van de totale 2005/6 gezondheids uitgaven (Euro 89.4 mld)

Nadere informatie

Transfusion related acute lung injury (TRALI)

Transfusion related acute lung injury (TRALI) Transfusion related acute lung injury (TRALI) MDO bespreking 3 september 2014 Michelle Oude Alink TRALI Op intensive care regelmatig bloedproducten Risico op transfusion related lung injury bij bloedproducten

Nadere informatie

BIJLAGE 2: DEFINITIES Postoperatieve wondinfecties PREZIES versie: Documentversie: 1.0

BIJLAGE 2: DEFINITIES Postoperatieve wondinfecties PREZIES versie: Documentversie: 1.0 BIJLAGE 2: DEFINITIES Postoperatieve wondinfecties PREZIES versie: 2015 Documentversie: 1.0 Samenvatting van wijzigingen De volgende wijzigingen zijn doorgevoerd ten opzichte van de definitieset 2014 Sectie

Nadere informatie

Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden. Teske Schoffelen, arts-assistent IC

Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden. Teske Schoffelen, arts-assistent IC Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden Teske Schoffelen, arts-assistent IC 28-02-2019 Casus Vrouw, 67 jaar Presentatie Koorts, niet-productieve hoest, dyspnoe Acuut hypoxisch

Nadere informatie

Acute myeloïde leukemie. Annoek Broers 7e nascholing hematologie 20-03-2014

Acute myeloïde leukemie. Annoek Broers 7e nascholing hematologie 20-03-2014 Acute myeloïde leukemie Annoek Broers 7e nascholing hematologie 20-03-2014 Bloedcelvorming - hematopoiese selfrenewal Multilineage differentiation Acute myeloïde leukemie - AML Normaal beenmerg Bloedarmoede

Nadere informatie

Wat doet u? Thuisbehandeling longembolie is nu al veilig. Start behandeling in het ziekenhuis. Na 1 dag naar huis. Na 2 dagen naar huis

Wat doet u? Thuisbehandeling longembolie is nu al veilig. Start behandeling in het ziekenhuis. Na 1 dag naar huis. Na 2 dagen naar huis Wat doet u? Thuisbehandeling longembolie is nu al veilig Start behandeling in het ziekenhuis Na 1 dag naar huis Na 2 dagen naar huis Na 5-7 dagen naar huis als de INR goed is Menno Huisman afdeling Interne

Nadere informatie

Immunologische transitie van de neonaat.

Immunologische transitie van de neonaat. Immunologische transitie van de neonaat www.huidziekten.nl D.H. Visser, 28 januari 2015 Wereldwijd sterven 3000 neonaten per dag als gevolg van een infectie Lawn JE et al. Lancet 2005 30-50% van de prematuren

Nadere informatie

Jaarcijfers 2016: Prevalentieonderzoek ziekenhuizen PREZIES versie: april 2017 Documentversie: 2.0

Jaarcijfers 2016: Prevalentieonderzoek ziekenhuizen PREZIES versie: april 2017 Documentversie: 2.0 Jaarcijfers 2016: Prevalentieonderzoek ziekenhuizen PREZIES versie: april 2017 Documentversie: 2.0 e Jaarcijfers PO 2016 Versie: 2.0 Pagina 1 van 12 2 Inhoudsopgave Rapportage PREZIES Prevalentiestudie

Nadere informatie

Bacteriële huidinfecties. Henry de Vries Academisch Medisch Centrum Amsterdam

Bacteriële huidinfecties. Henry de Vries Academisch Medisch Centrum Amsterdam Bacteriële huidinfecties Henry de Vries Academisch Medisch Centrum Amsterdam Een 60-jarige man presenteert zich met een laesie op zijn hoofdhuid. Het heeft een dikke korst met onderliggend purulent materiaal.

Nadere informatie

Koorts. Diagnostische valkuilen bij de oudere patiënt

Koorts. Diagnostische valkuilen bij de oudere patiënt Koorts Diagnostische valkuilen bij de oudere patiënt Koorts Sinds de Oudheid weet men dat verhoogde lichaamstemperatuur een teken van ziekte kan zijn Vanaf 16-17 e eeuw worden thermometers ontwikkeld 1868

Nadere informatie

Dappere of defensieve dokters. Chris de Kruiff Veerle Langenhorst algemeen kinderartsen AMC Amsterdam, Isala Klinieken Zwolle

Dappere of defensieve dokters. Chris de Kruiff Veerle Langenhorst algemeen kinderartsen AMC Amsterdam, Isala Klinieken Zwolle Dappere of defensieve dokters Chris de Kruiff Veerle Langenhorst algemeen kinderartsen AMC Amsterdam, Isala Klinieken Zwolle Disclosure belangen sprekers Geen potentiële belangenverstrengeling Leerdoelen

Nadere informatie

Terugvalpreventie bij anorexia nervosa

Terugvalpreventie bij anorexia nervosa Terugvalpreventie bij anorexia nervosa Tamara Berends, Verpleegkundig Specialist GGZ Altrecht Eetstoornissen Rintveld Lectoraat Zorg & Innovatie in de Psychiatrie Utrecht Research Group Eating disorders

Nadere informatie

Diagnostiek VTE: 1 e of 2 e lijn?

Diagnostiek VTE: 1 e of 2 e lijn? Diagnostiek Diagnostiek VTE: 1 e of 2 e lijn? Dr. Geert-Jan Geersing huisarts Universitair Medisch Centrum Utrecht Julius Center for Health Sciences and Primary Care Longembolie en de huisarts Iedereen

Nadere informatie

7.13. Koorts bij neutropene patiënt

7.13. Koorts bij neutropene patiënt 7.13. Koorts bij neutropene patiënt 1. Inleiding Deze richtlijnen zijn bedoeld als hulpmiddel bij het maken van een verantwoorde antibioticumkeuze. De richtlijnen zijn slechts indicatief. Het oordeel van

Nadere informatie

Hospital WIV-ISP Feedback Point Prevalence Survey of Healthcare-associated Infections and Antimicrobial Use PPS HAI-AU

Hospital WIV-ISP Feedback Point Prevalence Survey of Healthcare-associated Infections and Antimicrobial Use PPS HAI-AU Hospital WIV-ISP Feedback Point Prevalence Survey of Healthcare-associated Infections and Antimicrobial Use PPS HAI-AU Mat Goossens Boudewijn Catry PPT WIV-ISP 11/06/2012. Geen verspreiding zonder voorafgaande

Nadere informatie

Dialyse dosis en tijdstip starten CRRT: onderzoekspresentatie. Petra de Vries Renal Practitioner i.o. Erasmus MC Rotterdam

Dialyse dosis en tijdstip starten CRRT: onderzoekspresentatie. Petra de Vries Renal Practitioner i.o. Erasmus MC Rotterdam Dialyse dosis en tijdstip starten CRRT: onderzoekspresentatie Petra de Vries Renal Practitioner i.o. Erasmus MC Rotterdam 13-5-2009 Inhoud presentatie Inleiding Aanleiding onderzoek Doelstelling en onderzoeksvragen

Nadere informatie

Mortaliteit bij Q koorts

Mortaliteit bij Q koorts Mortaliteit bij Q koorts L.M. Kampschreur Universitair Medisch Centrum Utrecht, Afdeling interne geneeskunde en infectieziekten, Jeroen Bosch Ziekenhuis, s-hertogenbosch, Afdeling interne geneeskunde Achtergrond

Nadere informatie

Antibiotic Stewardship op een afdeling Intensieve Zorg Pediatrie

Antibiotic Stewardship op een afdeling Intensieve Zorg Pediatrie Antibiotic Stewardship op een afdeling Intensieve Zorg Pediatrie 10de PICU Thanksgiving symposium 26 November 2015 Dr. Jef Willems Intensieve Zorgen Pediatrie Kinderziekenhuis Prinses Elisabeth Antibiotic

Nadere informatie

Resultaten campagnes handhygiëne

Resultaten campagnes handhygiëne Resultaten campagnes handhygiëne Nut van campagnes Universitair ziekenhuis Geneve ziekenhuisbrede campagne met posters, feedback, promotie handalcohol - compliance van 48 naar 66% - nosocomiale infecties

Nadere informatie

IV antibiotica thuis

IV antibiotica thuis IV antibiotica thuis Sabrina van Ierssel Dienst Algemene Inwendige Geneeskunde Infectieziekten Tropische Geneeskunde UZA Geneeskundige dagen Antwerpen 15/09/3017 Overzicht Inleiding: Wat? Waarom? Wie?

Nadere informatie

Alcohol misbruik Consequenties voor IC. Roger van Groenendael

Alcohol misbruik Consequenties voor IC. Roger van Groenendael Alcohol misbruik Consequenties voor IC Roger van Groenendael à Meerdere MC/IC patiënten met alcohol abusus in VG à Belang voor IC opname? Omvang Meest gebruikte en misbruikte drug wereldwijd NL getallen:

Nadere informatie

Overzicht. Medicamenteuze behandeling. Veerle Labarque 26 november Behandeling van complicaties. Oorzakelijke behandeling.

Overzicht. Medicamenteuze behandeling. Veerle Labarque 26 november Behandeling van complicaties. Oorzakelijke behandeling. Medicamenteuze behandeling Veerle Labarque 26 november 2015 Overzicht Behandeling van complicaties o lokale intravasculaire coagulatie (LIC) o cellulitis o andere Oorzakelijke behandeling o sirolimus o

Nadere informatie

De rol van 16S rrna gen PCR in de diagnose van gewrichtsprothese-infecties

De rol van 16S rrna gen PCR in de diagnose van gewrichtsprothese-infecties De rol van 16S rrna gen PCR in de diagnose van gewrichtsprothese-infecties Dorien Van den Bossche ASO Klinische Biologie 05 mei 2015 De rol van 16S rrna gen PCR in de diagnose van gewrichtsprothese-infecties

Nadere informatie

27/03/2016. Erysipelas in de thuiszorg. Ook wondzorg? Swaels Ann Verpleegkundige thuiszorg. Erysipelas/cellulitis. Begripsbepaling

27/03/2016. Erysipelas in de thuiszorg. Ook wondzorg? Swaels Ann Verpleegkundige thuiszorg. Erysipelas/cellulitis. Begripsbepaling Erysipelas in de thuiszorg. Ook wondzorg? Swaels Ann Verpleegkundige thuiszorg 1 Erysipelas/cellulitis Literatuur: onduidelijkheid VS: erysipelas specifieke vorm van cellulitis Frankrijk: Cellulitis 2

Nadere informatie

Een helicopterview op zorg in tijden van besparingen

Een helicopterview op zorg in tijden van besparingen Een helicopterview op zorg in tijden van besparingen Lieven Annemans Universiteit Gent December 2017 2 Member states who invest in health policy today, contribute to the economic growth of tomorrow. Effective

Nadere informatie