DPB-nieuws. Marleen Lietaer. voor directies. 1 Samenwerking tussen het basisonderwijs en het secundair onderwijs

Transcriptie

1 DPB-nieuws Marleen Lietaer voor directies 1 Samenwerking tussen het basisonderwijs en het secundair onderwijs Sinds vele jaren is de ondersteuning van de samenwerking tussen de onderwijsniveaus een belangrijke prioriteit voor de DPB Gent. Recent hebben we de visietekst rond deze samenwerking geactualiseerd. U kunt deze vinden op onze website Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst niveauoverstijgend Baso-werking. We publiceren deze tekst ook hieronder. SAMENWERKING TUSSEN HET BASISONDERWIJS EN HET SECUNDAIR ONDERWIJS, GEWOON EN BUITENGEWOON Inleiding In beide onderwijsniveaus zijn bepaalde vormen van samenwerking decretaal onderbouwd door de vorming van scholengemeenschappen (SG n). Ook over de niveaus heen kunnen samenwerkingsovereenkomsten worden afgesloten (decreet basisonderwijs van 25 februari 1997 en decreet secundair onderwijs van 14 juli 1998). Samenwerken kan verschillende vormen aannemen: het uitwisselen van informatie, het uitwisselen van deskundigheid, het gezamenlijk opzetten van projecten, materiële ondersteuning, Als scholen komen tot permanente en constructieve samenwerking en netwerken opstarten tussen scholen van het basis- en het secundair onderwijs heeft dit veelal een grote meerwaarde voor de school én zeker voor de leerling. Door die vormen van overleg kan de afstand tussen school, ouders, CLB en de leerling verkleind worden. Alle jongeren hebben hier belang bij, maar zeker de maatschappelijk en emotioneel kwetsbaren. De scharnierpunten tussen de onderwijsniveaus mogen geen breekpunten zijn. DPB Gent wil dan ook initiatieven om de brugfunctie te versterken aansturen en ondersteunen. De visietekst Werken in de eerste graad (M-VVKSO ) is hierbij inspirerend. Uitgangspunten Het ononderbroken ontwikkelingsproces van elk kind, elke jongere volgens zijn eigen talenten en het welbevinden van elk kind, elke jongere staan centraal. Wetenschappelijk onderzoek brengt nieuwe inzichten bij over het leren en onderwijzen. De steeds veranderende maatschappij veronderstelt een dynamische aanpak van onderwijzen en leren op school. DM februari 2013 DPB-nieuws pagina 1

2 Goede communicatie tussen alle betrokkenen is essentieel om elk kind, elke jongeren optimale ontwikkelingskansen te geven. Mogelijke initiatieven om de brugfunctie te versterken (uit de visietekst, p ) De school en/of scholengemeenschap: het uitbouwen van overlegstructuren We geloven dat het voor directies en schoolbesturen van basisscholen en scholen met een eerste graad zinvol is om samen een beleid uit te werken betreffende: Een concrete samenwerking die uit het oprichten van een stuurgroep of werkgroepen kan bestaan De organisatie van de toeleiding en de intake Het onthaal van de leerlingen De overgang van BaO-SO op pedagogisch en didactisch vlak Vorming van leraren: organisatie van nascholing en hospiteren Het ontwikkelen van netwerken op het niveau van de school en de leraar De uitwisseling van administratieve gegevens en informatie over leerlingendossiers, eventueel in samenwerking met het CLB Uitklaren van de rol van de (zorg-)begeleiding Voor leraren: professionalisering Voor leraren kan het bevestigend, aanmoedigend en verrijkend werken om kennis te maken met de school, haar werking en met elkaar. Onderwerpen van gesprek en dus vorming kunnen zijn: Didactiek en werkvormen De opbouw van een krachtige leeromgeving in BaO en in SO leren kennen Vergelijken van vakken en leerplannen om verschillen, accenten en raakpunten bij de overgangen vast te stellen Zorgbeleid Hospiteren Leren leren. Dergelijke brugsamenkomsten worden het best op regionaal vlak georganiseerd. Voor ouders en leerlingen: kennismaken met het secundair onderwijs Het belangrijkste doel van de acties is de kloof naar de grote school te verkleinen, de angst voor het nieuwe weg te nemen, welkom te heten en duidelijk te informeren. In een intakegesprek moet de zorg voor de leerling als persoon doorklinken en moet er ruimte zijn om wederzijdse verwachtingen te kunnen bespreken. Scholen kunnen in overleg met de basisscholen en in samenspraak met de scholengemeenschap kennismakingsactiviteiten organiseren die de eerste contacten met het secundair onderwijs ondersteunen. Die activiteiten kunnen een informerend karakter hebben, zowel voor de leerling als voor zijn ouders, maar moeten de toekomstige leerlingen eveneens vertrouwd maken met de specifieke vakken van de eerste graad (bv. techniek), het keuzegedeelte van 5 uur en de specifieke aanpak van de eerste graad. Doe-activiteiten lijken omwille van hun open en motiverend karakter het meest aangewezen. Hierbij wordt er niet alleen gedacht aan activiteiten van technisch-technologische aard; ook DM februari 2013 DPB-nieuws pagina 2

3 sportieve activiteiten, modellessen, wetenschappelijke experimenten of een quiz behoren tot de mogelijkheden. Ondersteuning en betrokkenheid van de pedagogische begeleidingsdienst DPB Gent Op het niveau van de school en/of scholengemeenschappen - vertegenwoordiging van (school)begeleiders in regionale netwerken BaSo-werking - ontwikkeling en invoering van BaSo-fiche - ontwikkeling en invoering van het gemotiveerd verslag - leerzorg - Op het niveau van de leraren - brugsamenkomsten: Frans, wiskunde, wero, - voorstelling en opvolging van nieuwe leerplannen - leren leren - hospiteerlessen (kijkwijzer) Dag van het ondersteunend personeel voor alle leden van het ondersteunend personeel Code: PN265SO/12-13 STUDIEDAG woensdag 20 maart 2013 Naar goede gewoonte organiseert de Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst ook dit schooljaar een Dag van het ondersteunend personeel. Tijdens deze vormingsdag, bedoeld voor alle leden van het ondersteunend personeel, willen we jullie de kans bieden tot verdieping in een aantal aspecten van de taakomschrijving en tot overleg met collega s uit andere scholen. We werken tussen 9 en 13 uur in verschillende werkwinkels. Daarna nemen we samen het middagmaal in een restaurant in de buurt. De inhoud van de verschillende werkwinkels kwam tot stand door samenwerking van enkele leden van het ondersteunend personeel, enkele coördinerende directeurs en de schoolbegeleiders van de diocesane pedagogische begeleidingsdienst. Er worden zeven werkwinkels georganiseerd. De meeste werkwinkels duren een halve voormiddag, daar kan je er dus twee uit kiezen. Werkwinkels 5 en 6 duren de hele voormiddag. Hoewel we al het mogelijke zullen doen om je eerste twee keuzes te respecteren vragen we om drie keuzes te maken uit het onderstaand aanbod. DM februari 2013 DPB-nieuws pagina 3

4 Overzicht werkwinkels: 1. De hervorming van de TBS voorafgaand aan het rustpensioen en het pensioen Kris Lambrecht, adjunct van de directeur van het agentschap voor Onderwijsdiensten (AgOdi), afdeling Personeel Secundair Onderwijs en Deeltijds Kunstonderwijs; Marleen Declerck en Jan Segers Deze werkwinkel geeft een toelichting over de nieuwe pensioen- en vervroegde uitstapregeling. Naast een kort theoretisch overzicht krijg je een toelichting over de wijze waarop je een aanvraag voor een pensioen of TBSVP moeten behandelen. Vereiste voorkennis: basiskennis van bonus. 2. Druk, druk, druk De tijd te snel af? Pia Dewagtere, medewerker Tabor vzw Ik ben vandaag druk bezig geweest, en ik heb het gevoel dat ik niets heb gedaan. Ondanks alle moderne hulpmiddelen krijgen we onze activiteiten soms niet rond. Informatie overspoelt je, je takenlijst wordt langer, je verliest tijd door stoorzenders, of je hebt het moeilijk om nee te zeggen. Inzicht in hoe je zelf omgaat met je tijd en je prioriteiten, verhoogt je persoonlijke effectiviteit. Na deze werkwinkel ken je een aantal principes van timemanagement en weet je beter waar het schoentje voor jou knelt. 3. Signaaldetectie: signaal gedrag herkennen en hanteren Dominique Roos, directeur van PISAD en heeft in het kader van haar beroepsbezigheden uitgebreide en relevante ervaring opgedaan in het omgaan met probleemjongeren binnen schoolverband en ook daarbuiten In de overgangsfase naar de puberteit is het niet altijd evident om uit te maken of je geconfronteerd wordt met typische ontwikkelingsperikelen van de jongere, met gezinsproblemen of met daadwerkelijke stoornissen. Een moeilijke jongere is immers niet per definitie een "gestoorde" jongere. Voor het voorkomen of terugdringen van een problematische ontwikkeling bij kinderen en jongeren is het nodig dat de oorzaken en achtergronden van moeilijk gedrag bekend zijn. Deze werkwinkel geeft je inzicht in de achtergronden van mogelijke signalen van gedragsproblemen bij schoolgaande jongeren. Aan bod komen zowel het "normale" uitlevingsgedrag van jongeren als het "abnormale" uitlevingsgedrag: gedragsstoornissen, stemmingsstoornissen en persoonlijkheidsstoornissen. Je leert de verschillende stoornissen te onderscheiden en welke factoren een storende of juist ondersteunende rol kunnen spelen in de afname van het gedragsprobleem. Daarnaast maak je kennis met gesprekstechnieken die inzetbaar zijn zowel bij de jongere als bij de omgeving van de jongere in het sturen en begrenzen van het gedrag. 4. Speelplaatsorganisatie en toezicht Dominique Roos, directeur van PISAD en heeft in het kader van haar beroepsbezigheden uitgebreide en relevante ervaring opgedaan in het omgaan met probleemjongeren binnen schoolverband en ook daarbuiten DM februari 2013 DPB-nieuws pagina 4

5 Je stapt op een groepje jongeren af om hun aan te spreken op hun gedrag. De groep jongeren kijkt je niet aan, negeert je en draait je de rug toe of gaat in een andere taal spreken.". "Je loopt tijdens jouw surveillance langs een groepje jongeren. Wanneer je de groep gepasseerd bent, hoor je met vervormde stem roepen: homo. Je wordt uitgescholden maar je weet niet door wie.". In deze werkwinkel krijg je inzicht in groepsdynamische processen en leer je de methodieken om groepen jongeren te begrenzen zonder de relatie met hen te verliezen. Daarnaast worden preventieve tips meegegeven om het toezicht zo goed mogelijk te organiseren. 5. Tussen puber en probleem Klaar Hammenecker, kinderpsycholoog De puberteit is per definitie een turbulente tijd. Jongeren gaan op zoek naar zichzelf en doen dat zowel in relatie tot de ander als in relatie tot de maatschappelijke realiteit. Deze zoektocht verloopt per definitie emotioneel. Sombere gedachten en angsten, boosheid, verlies van motivatie, maar ook euforie kleuren dan het gevoelsleven van onze adolescent. Op die momenten botsen we op de grijze zone tussen moeilijk en zorgwekkend, tussen puber en probleem... In deze werkwinkel zullen we stilstaan bij de specifieke kenmerken van deze fase. Hoe bouw je aan een vertrouwens relatie met deze jongeren? Hoe ga je om met individuele problemen van leerlingen of met moeilijke klassen? En hoe betrek je de ouders zonder het vertrouwen te verliezen? Specifieke gespreks- en begeleidingstechnieken worden besproken. Er is eveneens ruimte voor training en eigen inbreng. 6. Veerkrachtig aan de slag Melissa Plasschaert, medewerker Tabor vzw Veerkrachtig, stressbestendig, enthousiast, is het zo eenvoudig te stellen dat je het bent of niet bent? Samen gaan we op zoek naar hoe je kan investeren in jezelf om te zoeken waar je daadwerkelijk energie uithaalt, om op een betere manier met je stress om te gaan. In deze benadering zijn veerkracht, stressbestendigheid het resultaat van werken aan jezelf. We reiken je modellen aan die je aan het denken zetten en inspiratie geven om je krachten beter te benutten. En dan veerkrachtig(er) aan de slag! 7. Verbindende communicatie Marijke Decavel, schoolbegeleider DPB Gent Hoe focus je op opbouwende communicatie? Je stelt immers de grote diversiteit aan leerlingen vast en visies op opvoeding. Met elke leerling heb je als leraar het beste voor. Ook ouders zijn oprecht bezorgd om de toekomst van hun kind. Tijdens deze werkwinkel denken we na over vormen van dynamische communicatie tussen ouder, leerling en opvoeder met aandacht voor moeilijke gesprekken. DM februari 2013 DPB-nieuws pagina 5

6 Praktische info en inschrijvingen kan tot en met maandag 18 februari 2013 en enkel via Datum: woensdag 20 maart 2013 Plaats: PEDIC, Coupure Rechts 314, 9000 Gent Programma: Onthaal met koffie en thee Werkwinkels (reeks 1) Koffiepauze Werkwinkels (reeks 2) Middagmaal (in een restaurant in de buurt) uur uur uur uur uur Bijdrage: 99,00 EUR Algemene inschrijvingsvoorwaarden en inlichtingen: raadpleeg (tabblad inschrijven) Inschrijven kan tot en met maandag 11 maart 2013 en enkel via Surf naar en kies bovenaan rechts het tabblad Inschrijven. Zo akkoord met de inschrijvingsvoorwaarden, kies voor Individuele nascholingen en dagen van. Vul het formulier verder volledig in, vermeld naast code zeker het codenummer PN265SO/ Vergeet zeker niet om bij aanvullende gegevens minstens 3 werkwinkelkeuzes door te geven. Indien je een vegetarische maaltijd wenst kan je dat bij aanvullende gegevens noteren. Klik op verzenden. Je krijgt rond elke inschrijving een bevestiging op het mailadres dat werd aangegeven. DM februari 2013 DPB-nieuws pagina 6

7 voor beginnende leraren tweede en derdejaars SO en BuSO 3 Dagen beginnende leraren (tweede- en derdejaars) Geachte directie Op woensdag 6 maart gaat in de Oude Abdij te Drongen een vormingsdag door voor beginnende leraren die voor het tweede of derde jaar les geven en deze dag nog niet eerder gevolgd hebben. De overzichtslijst van het vakoverleg vindt u samen met het programma en de inschrijvingsmodaliteiten in bijlage. Het voormiddagprogramma zet de focus op het schooleigen opvoedingsproject. In het plenair gedeelte wordt de eigenheid van een katholieke school verkend en het belang van goede leraars daarbij. Na de pauze wordt samen met collega s in vak- en schooloverstijgende gespreksgroepen nagedacht over de band tussen het schooleigen opvoedingsproject en de concrete onderwijspraktijk. s Namiddags komen we samen voor een vakoverleg met de vakbegeleiders. Het tweede en derde jaar lopen voor een beginnend leraar al heel wat vlotter. De vakbegeleider introduceert er een aantal methodieken rond actief leren. Via de methodiek van de begeleide supervisie kunnen ook de vragen en problemen die beginnende leraren bezig houden, besproken worden. Samen met de vakbegeleider en vakcollega s uit andere scholen leren ze van elkaars ervaringen uit de eigen lespraktijk en worden ook linken gelegd met de thematiek van de voormiddag. We vragen u dit aanbod bekend te maken bij de tweede- en derdejaars beginnende leraren. Met vriendelijke groet Gerda De Keyzer Marleen Lietaer Jan Verpoest Hoofdbegeleider BuO Hoofdbegeleider SO Directeur DPB DM februari 2013 DPB-nieuws pagina 7

8 PROGRAMMA DAG B EGINNENDE LERAREN: TWEEDE- EN DERDEJAARS woensdag 6 maart 2013 Oude Abdij Drongen uur: Onthaal met koffie uur Welkom en bezinning Mevr. M. Lietaer hoofdbegeleider SO uur: Goede leraren: de motor van een katholieke school. (plenair) Goede leraren zijn bekwaam, betrokken en bewogen. Zo worden ze bewogen bewegers : ze zetten leerlingen in beweging en samen met een team van collega s brengen ze het schooleigen opvoedingsproject in praktijk uur: Koffie in deellokalen Vak- en schooloverstijgende gespreksgroepen Van opvoedingsproject naar onderwijspraktijk uur: Warme maaltijd uur: Namiddagsessie met vakbegeleiders rond Actief leren uur: Einde De vakbegeleiders introduceren een aantal methodieken. Samen met vakcollega s uit andere scholen leren we van elkaars ervaringen uit de concrete lespraktijk en kunnen er ook vragen en problemen aan bod komen. Tussendoor koffiepauze DM februari 2013 DPB-nieuws pagina 8

9 Inschrijvingsmodaliteiten dagen beginnende leraren Dag 3: Goede leraren: de motor van een katholieke school (Oude Abdij Drongen) Inschrijven gebeurt via de inschrijvingstool van de DNI. Meestal is er binnen iedere school een personeelslid van het secretariaat dat over de login en het paswoord beschikt en deze taak op zich neemt. Je directie kan je vertellen bij wie je terecht kunt. Het is handig om je gegevens op dit blad in te vullen en integraal te bezorgen aan je collega op school die de inschrijving zal verzorgen. Procedure: 1. Ga naar 2. Kies links onderaan in het luik aanbod voor Vicariaat onderwijs Gent. 3. Kies voor DBL3. 4. Kies voor GSO-DBL3 Dagen beginnende leraren In het volgende tabblad staat de informatie die ook in deze uitnodiging is opgenomen, je kunt dus onmiddellijk doorklikken naar Schrijf nu in. 6. Het programma vraagt nu naar de login en het paswoord van de SCHOOL. 7. Klik op selecteer uiterst rechts in het vak waar links staat sessie Vul de gegevens in van de deelnemer Naam: Adres: 9. Vul in voor welk vak je het vakoverleg wenst te volgen: 10. Vul de contacten facturatiegegevens in. 11. Voltooi indien alle gegevens op het overzicht correct zijn. 12. Aanwezigheidsattest: alle deelnemers ontvangen via de inschrijvingstool een mail met een link om online een evaluatie in te vullen. Nadat de evaluatie is ingevuld, kan de deelnemer (die aanwezig was) een aanwezigheidsattest afdrukken. Inlichtingen Algemene inlichtingen kun je bekomen bij Robrecht Vanden Broeck ( of Betaling De deelname aan dit vormingsinitiatief kost 45 euro. De globale factuur voor alle deelnemers van de school wordt na de vormingsdag naar de school verstuurd. DM februari 2013 DPB-nieuws pagina 9

10 Hoe bereik je de Oude Abdij te Drongen? * Wie met de trein komt, ziet hierboven hoe je vanaf het station de abdij bereikt. *De Oude Abdij ligt in het centrum van Drongen. Het abdijcomplex biedt binnen de muren vrij ruime parkeergelegenheid voor wie met de wagen komt. De toegang tot het complex ligt aan de Oude Abdijstraat (zie plan) en niet aan het Drongenplein (officiële adres). DM februari 2013 DPB-nieuws pagina 10