GEBIEDSVISIE HEUVELWEG CONCEPT 14 JULI 2008

Transcriptie

1 GEBIEDSVISIE HEUVELWEG D E E L 1 - V E R K E N N I N G E N CONCEPT 14 JULI 2008

2

3 GEBIEDSVISIE HEUVELWEG D E E L 1 - V E R K E N N I N G E N In 1964 wil gemeente Leidschendam een vijftal namen toekennen aan de wegen rondom de bebouwing in het uitbreidingsplan Heuvel. De Heuvelweg is genoemd vanwege de aan de Dobbewatering gelegen bouwmanswoning (boerderij) Op den Heuvel. Eind 16e eeuw wordt er al melding gemaakt van bouwmansactiviteiten op deze op een donk (hogere plek) gelegen boerderij, in een venige omgeving. AFDELING RUIMTELIJKE ONTWIKKELING CLUSTER STEDENBOUW HENK VAN VEEN DAMARIS VERLEUN CONCEPT 14 JULI 2008

4 4 CONCEPT - 14 Juli 2008

5 SAMENVATTING Voor de as Heuvelweg / Graaf Willen de Rijkelaan dient een gebiedsvisie te worden opgesteld. Hiervoor zijn meerdere redenen aanwezig. In de gebieden ten noorden en ten zuiden van deze as worden tal van projecten geinitieerd. Om tot een juiste inpassing en afstemming hiervan te komen en te beschikken over een actuele leidraad c.q. toetsingskader is een gebiedsvisie onmisbaar. Voor de gebieden rond deze as dienen in het kader van de nieuwe Wro de bestemmingsplannen te worden geactualiseerd. De gebiedsvisie wordt in de nieuwe Wro als een noodzakelijke schakel tussen structuurvisie en bestemmingsplan aangemerkt. Alvorens een opdracht tot het opstellen van deze gebiedsvisie uitgaat, dienen de opgaven die hierin aan de orde moeten komen te worden geformuleerd. Voor u ligt (het concept van) de Gebiedsvisie Heuvelweg, Deel 1 Verkenningen. Hierin vind u de resultaten van het uitgevoerde onderzoek en een formulering van de opgaven die ons inziens in de Gebiedsvisie beantwoord dienen te worden. In paragraaf 2.2 wordt nadat het onderzoeksgebied is bepaald, onderzocht welke beleidstukken (2.3) hierop van toepassing zijn en welke ontwikkelingen (2.4) in voorbereiding zijn. Vervolgens is de ruimtelijke en functionele structuur (2.5) onderzocht. Uit de inventarisatie en analyse (2.2 t/m 2.5) zijn conclusies (2.6) getrokken. De conclusies dienen als input voor het vormen van de lagen waaruit de Gebiedsvisie Heuvelweg zal worden opgebouwd (3.). De lagen bestaan uit Groen en Water (onderlaag), Verkeer en Vervoer (netwerk) en Bebouwing (occupatie). In de opgave voor de Gebiedsvisie (3.3) ligt het accent van het plangebied op groen en water. Bij het opstellen van de gebiedsvisie wordt een multidisciplinaire werkgroep samengesteld. Externe bureaus zijn vereist bij het onderzoek naar de visie op Groen en Water en Openbaar Vervoer. Tot slot worden aan de Gebiedsvisie bij wijze van suggestie, een aantal projectenveloppen toegevoegd (3.5), om de uitkomsten van de Gebiedsvisie over te dragen naar de projecten die aan het plangebied grenzen. Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 5

6 6 CONCEPT - 14 Juli 2008

7 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 9 2. Inventarisatie en analyse Algemeen Onderzoeksgebied Vastgesteld beleid Structuurvisie Bestemmingsplannen Facetplannen Waterplan Groenstructuurplan Beheerplan Duivenvoorde Verkeer-en Vervoerplan Woonvisie Welstandsnota Ontwikkelingen Ruimtelijke en functionele structuur Historische ontwikkeling Morfologie Profielen Kruisingen Straatwanden Ruimtelijke kwaliteit Conclusies Gebiedsvisie Probleemstelling Doelstelling De Opgave Groen en Water Verkeer en Vervoer Bebouwing Aanpak en werkwijze Projectenveloppen Communicatie 49 Bronnen 51 Bijlage: Stadsplattegrond 53 Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 7

8 8 CONCEPT - 14 Juli 2008

9 1. INLEIDING De Heuvelweg en de Graaf Willem de Rijkelaan vormen tezamen een ongeveer 2,5 kilometer lange as met een wisselend profiel die loopt van de N14, in het zuidwesten, tot aan Schakenbosch, in het noordoosten. Deze as maakt deel uit van het grid dat evenwijdig aan en haaks op de kust is georiënteerd. Dit grid valt samen met het wegennet in deze omgeving en ontsluit de gebieden, Park Veursehout, De Zijde, Duivenvoorde, Leidschenhage, De Heuvel, Amstelwijk en De Prinsenhof. Het toekomstige woongebied Schakenbosch sluit eveneens hierop aan. Aan de as, Heuvelweg en Graaf Willem de Rijkelaan, is een aantal initiatieven, bouwplannen en projecten verbonden. Het College van Gemeente Leidschendam- Voorburg vraagt om een verkenning van de opgaven voor Gebiedsvisie Heuvelweg. Daarnaast is een gebiedsvisie een belangrijke schakel tussen de structuurvisie en bestemmingplannen. In nevenstaand schema is weergegeven hoe de Gebiedsvisie Heuvelweg gekoppeld is aan bestaand en te ontwikkelen beleid. Het probleem aan de Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan is dat de oorspronkelijke structuur onder druk staat. Het plan Noord van Ir. De Bruyn voorzag in een continue groenzone langs de Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan met minimale bebouwing. In de loop der tijd is er zoveel bebouwing toegevoegd, met het gevolg dat het concept haar kracht verloren heeft. Het doel van deze Verkenning is te onderzoeken wat de gebreken in de bestaande structuur zijn en welke opgaven daaraan verbonden zijn. Daarmee willen we uiteindelijk bereiken (Gebiedsvisie) dat de Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan weer eenheid en samenhang krijgt. In deze Verkenning wordt eerst een inventarisatie en analyse gedaan naar de bestaande situatie (hoofdstuk 2). Uit de conclusies van de inventarisatie en analyse volgt de opgave voor de Gebiedsvisie Heuvelweg (hoofdstuk 3). De Gebiedsvisie is opgebouwd uit de lagen Groen en Water, Verkeer en Vervoer en Bebouwing. Gemeentelijke documenten Regionale documenten Gebiedsvisie Heuvelweg Gebiedsvisie Stompwijk Schakenbosch Duivenvoorde- Corridor Regionaal Structuurplan Haaglanden (RSP) Structuurvisie Leidschendam-Voorburg Strategische visie Strategische visie Leidschendam-Voorburg Leidschendam-Voorburg LEGENDA Gebiedsuitwerking Structuurplannen Sectorale uitwerking Input / uitwerking Onderlinge beïnvloeding/ afstemming Groenbeheerplan Groenstructuurplan Actieplan Luchtkwaliteit Economische beleidsbrief Woonvisie Toeristisch Actieprogramma Speelruimteplan Verkeersen vervoersplan Waterplan Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 9

10 Onderzoeksgebied 10 CONCEPT - 14 Juli 2008

11 2. INVENTARISATIE EN ANALYSE 2.1 ALGEMEEN In de inventarisatie en analyse wordt allereerst het onderzoeksgebied voor de Gebiedsvisie Heuvelweg afgebakend. Vervolgens worden de plannen en ontwikkelingen van toepassing binnen dit gebied geïnventariseerd en geanalyseerd. Hierna wordt de ruimtelijke en functionele structuur onderzocht. Tot slot worden conclusies getrokken uit de voorgaande hoofdstukken. In deze conclusies zullen tevens de plangrenzen van deze gebiedsvisie worden aangegeven. 2.2 ONDERZOEKSGEBIED In deze paragraaf is een studie gedaan naar de grenzen van het onderzoeksgebied ten behoeve van de Gebiedsvisie Heuvelweg. Om goed beeld te krijgen van het onderhavige gebied zijn de grenzen als volgt aangegeven: Het onderzoeksgebied wordt gevormd door de spoorlijn Den Haag - Amsterdam, de N14, de Noordsingel en Schakenbosch. Later, op basis van de conclusies uit de inventarisatie en analyse, worden de grenzen van het plangebied bepaald. Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 11

12 Onderzoeksgebied 12 CONCEPT - 14 Juli 2008

13 2.3 VASTGESTELD BELEID Ruimte voor wensen, Structuurvisie Leidschendam-Voorburg 2020 (September 2007) station is oorspronkelijk bedacht met het oog op mogelijke uitbreiding van de gemeente ten noorden van het spoor. In de nabije toekomst zal uitbreiding niet plaatsvinden, omdat dit landelijk gebied onderdeel is van het Groene Hart. Tot slot behoort tot de wensen van de gemeente om Tramlijn 19 door te trekken naar station Mariahoeve en wellicht ook naar Scheveningen, Wassenaar en Valkenburg. De structuurvisie is een ruimtelijke vertaling van de voorgaande Strategische Visie Ruimte voor mensen (2005). De kern is dat de gemeente een aantrekkelijke groene woonstad wil zijn, met evenwichtige bevolkingsopbouw. Het onderzoeksgebied maakt deel uit van het raamwerk van het totale structuurbeeld van de gemeente. De herkenbaarheid van de brede groenstrook langs de noordelijke ontsluitingsroute Heuvelweg - Graaf Willem de Rijkelaan dient volgens de Structuurvisie behouden te worden. De strook biedt namelijk een belangrijke groenkwaliteit en heeft bovendien een meerwaarde vanwege de zorg- en educatieve functies die erin zijn ondergebracht. Oorspronkelijk is hier groen en water ingezet om de overgang van de bebouwing van Prinsenhof, de Heuvel, en Amstelwijk-Fluitpolderplein naar de omliggende wijken ruimtelijk vorm te geven en een functionele en landschappelijke meerwaarde te geven. Dit specifieke karakter is in de rest van de weg voortgezet in de vorm van begeleidend groen en laanbeplanting. Deze structuur heeft een aantal uitlopers naar het spoor, zoals het geval is bij het Duivenvoordecomplex. Het onderzoeksgebied ten zuiden van de Heuvelweg maakt deel uit van de Transformatiezone Leidschendam noord, de centrale zone van het raamwerk van de gemeente. In de centrale zone kunnen volgens de Structuurvisie de ruimtelijke structuur en de netwerken van groen en langzaam verkeer verbeterd worden. Het groen behoort doorgetrokken te worden naar Schakenbosch. De zone moet ruimtelijk een sterker geheel worden en in de lengte beter worden ontsloten voor langzaam verkeer. De Bach-as, gelegen langs de Bachlaan, is ook onderdeel van het raamwerk van de gemeente. Deze as verbindt Leidschenhage met het Damcentrum. De Bach-as begint bij de ongeveer vijftig meter hoge Banningtoren in Leidschenhage. De groene hoofdstructuur in de vorm van water en groen is in deze as van belang. Deze structuur dient versterkt te worden. Het winkelgebied Leidsenhage mag verdicht worden, met de voorwaarde dat het gebied goed bereikbaar blijft. Daarnaast behoort het Zijdepark ontwikkeld te worden tot evenementenpark. Het noorden van het onderzoeksgebied wordt afgebakend door de spoorzone. Het is wenselijk deze zone een karakter te geven met recreatief groen en water. Indien de hoogspanningsmasten in de toekomst geïntegreerd kunnen worden, vervalt de huidige bebouwingscontour. In de Structuurvisie wordt met betrekking tot de Gebiedsvisie Heuvelweg een mogelijk extra NS-station aangegeven, ter hoogte van het Duivenvoordecomplex. Het extra Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 13

14 Rechtsgeldige bestemmingsplannen Heuvelweg Nieuwe bestemmingsplangrenzen 14 CONCEPT - 14 Juli 2008

15 2.3.2 Bestemmingsplannen RECHTSGELDIGE BESTEMMINGSPLANNEN Op het onderzoeksgebied zijn de volgende bestemmingsplannen van toepassing: 63 Norah Heuvelpark Leidschenhage De Zijde De Zijde De Zijde ged. herz De Heuvel Amstelwijk Verlengde Prinsensingel Duivenvoorde Prinsenhof Prinsenhof ged. herz. eengezinshuizen Sportpark Kastelenring Tramtracé Noordsingel Weigela ligt ter inzage BESTEMMINGSPLANNEN ACTUALISEREN In het kader van de nieuwe Wro dienen de bestemmingsplannen geactualiseerd te worden. Hiertoe zullen de volgende bestemmingsplannen, op basis van onder andere de Gebiedsvisie Heuvelweg, worden opgesteld: Verwachte datum vaststelling 12. Leidschenhage PM 6. De Zijde De Heuvel Prinsenhof 2009 Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 15

16 Huidige situatie Graaf Willem de Rijkelaan Heuvelweg Waterplan 16 CONCEPT - 14 Juli 2008

17 2.3.3 Facetplannen WATER VERBINDT EN GEEFT KLEUR AAN JE STAD, WATERPLAN LEIDSCHENDAM-VOORBURG (Oktober 2007) Het onderzoeksgebied is gelegen in de Zijdepolder. Het Waterplan (oktober 2007 vastgesteld) bevat een aantal maatregelen deze in de periode van 2007 tot 2015 uitgevoerd worden. De belangrijkste maatregelen zijn het vervangen en vergroten van duikers, verbinden van watersystemen en het aanleggen van natuurvriendelijke oevers. In de nevenstaande afbeelding is de bestaande situatie van het onderzoeksgebied weergegeven. Daarin zijn de maatregelen van het Waterplan verwerkt. Momenteel worden de duikers bij het kruispunt Zilvermeeuwlaan-Heuvelweg vergroot, ten behoeve van een betere doorstroming (zie foto). De Heuvelweg bevat drie inprikkers in de vorm van water in de richting van het Waterspoorpark. De inprikkers zijn geen van allen rechtstreeks verbonden met het park. Het Waterplan voorziet hierin bij de inprikker ter hoogte van het Duivenvoordecomplex. Op dit punt onderbreekt de straat Duivenvoorde de water- en groenstructuur van het Water-spoorpark. Aan de Heuvelweg zijn een paar voetpaden die de waterstructuur kruisen, op deze plekken worden de duikers verwijderd en het voetpad in de vorm van een brug doorgetrokken. Het Waterplan beoogt dit tevens bij Tramlus de Haar. Deze maatregel is weliswaar afhankelijk van de toekomstige ontwikkelingen van deze lokatie (zie 5. Projectenveloppen). Naast het doortrekken van de singel, worden duikers vervangen ten behoeve van de doorstroming van het water. De duiker in de singel aan de Kastelenring wordt vergroot. Vergroting duiker Zilvermeeuwlaan Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 17

18 Hoofdboomstructuur Ecologische hoofdstructuur Waterstructuur Recreatieve structuur 18 CONCEPT - 14 Juli 2008

19 KWALITEIT IN BEELD, GROENSTRUCTUURPLAN GEMEENTE LEIDSCHENDAM (Januari 1994) Voor de inwoners in Leidschendam is er 10% meer openbaar groen aanwezig dan het landelijke gemiddelde per inwoner aangeeft. Het Groenstructuurplan gaat over de zorg voor het ontwikkelen en beheren van het groen in Leidschendam. Het plan wordt gehanteerd als uitgangspunt voor ontwerp, aanleg en beheer van het groen en moet zijn vervolg krijgen in uitwerking van beheeren werkplannen. Dit jaar zal gestart worden met een nieuw groenplan. Een van de aanleidingen voor het Groenstructuurplan is de behoefte aan ruimte voor woningen, bedrijven, recreatievoorzieningen en oplossingen voor verkeer- en vervoersproblemen en de milieuvervuiling. Dit alles zorgt ervoor dat het groen zowel in kwalitatief als in kwantitatief opzicht onder druk staat. De hoofdgroenstructuur is afhankelijk van de aanwezige stedenbouwkundige structuur en infrastructuur die de situering en beschikbare ruimte voor het groen bepalen. Het groen is samengesteld uit gras en water, afgewisseld door bomen en struiken. In de nieuwere delen van Leidschendam, waaronder het onderzoeksgebied, met meer open bebouwing bestaat het groen uit brede stroken, veelal gekoppeld aan watergangen met een parkachtige invulling. De ankerpunten van het onderzoeksgebied bevinden zich aan de randen; Zijdepark en Schakenbosch. Deze gebieden worden onderling verbonden door brede groenstroken, zoals langs de Heuvelweg en Graaf Willem de Rijkelaan, de Noordsingel en het Waterspoorpark. Een belangrijk karakter van de huidige groenstructuur is dat veel effect wordt bereikt met een beperkte hoeveelheid groen (vooral aan de zuidzijde van de Heuvelweg- Graaf Willem de Rijkelaan). Dit houdt in dataantasting op vitale plekken veel afbreuk zal doen aan het Groene Imago. De hoofdgroenstructuur is dus zeer kwetsbaar. Het Groenstructuurplan doet een aantal aanbevelingen die van belang zijn voor de ontwikkeling van het onderzoeksgebied: Behouden karakter huidige groenstructuur; Aantasting van de hoofdgroenstructuur zoveel mogelijk beperken, bovendien is zorgvuldigheid vereist bij de inpassing van eventuele nieuwe bebouwing Versterken samenhang; Onderbrekingen in de groenstructuur dienen waar mogelijk opgeheven of gereduceerd te worden Versterken van de rol van watergangen; Versnipperingen waar mogelijk opheffen Verbeteren duurzaamheid; Een aantal belangrijke boombeplantingen zijn te eenzijdig in leeftijdsopbouw en samenstelling. hand van de bestaande situatie bekeken welke aanbevelingen nog niet zijn toegepast: Hoofdboomstructuur Een groot aantal bomen ontbreekt in de weergegeven lanen Tussen de Haar en de Prinsensingel is de laan smaller (zie ) Bij Amstelwijk zijn de losse groepen groen nauwelijks aanwezig door verharding Het bomenbestand is vrij eenzijdig Ecologische hoofdstructuur De poorten naar het buitengebied zijn nauwelijks zichtbaar vanaf de groene verbindingen dwars op de Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan De groene rustgebieden zijn niet goed onderhouden, zoals het Zijdepark Waterstructuur De barrières in het onderzoeksgebied zijn nog aanwezig, het Waterplan voorziet in 2 barrières daarvan. Verbinding tussen Duivenvoordecomplex en Waterspoorpark ontbreekt (zie Waterplan) Recreatieve structuur De gewenste langzaamverkeerroutes, zoals fiets- en wandelpaden zijn nog niet aanwezig De groengebieden ten noorden van de Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan zijn niet multi-functioneel Kortom, weinig aanbevelingen van het Groenstructuurplan zijn uitgevoerd. Na de fusie van de gemeenten Leidschendam en Voorburg in de Gemeente Leidschendam-Voorburg is de Groenstructuurvisie komen te vervallen. De aanbevelingen hierin opgenomen dienen wel als basis voor de Deelstudie Groen en Water. Op de nevenstaande pagina zijn de aanbevelingen in kaart gebracht. In de bijlagen van het Groenstructuurplan wordt per stadsdeel geadviseerd hoe om te gaan met het groen. Dit is deels achterhaald, omdat het plan in 1994 is gemaakt. Wel wordt aan de Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 19

20 Gewenste situatie Duivenvoorde: Recreatief groen Natuurlijk groen 20 CONCEPT - 14 Juli 2008

21 BEHEERPLAN DUIVENVOORDE (November 2001) Het Beheerplan Leidschendam is onderverdeeld in diverse deelplannen en een algemene toelichting. Eén van deze deelplannen is het Beheerplan Duivenvoorde. Ieder deelplan behandelt een buurt of een park. In het plan wordt de kwaliteit van het groen in de wijk beoordeeld met behulp van de toetsingscriteria uit het Groenstructuurplan; samenhang, karakteristiek, functionaliteit en duurzaamheid. Op deze wijze worden de knelpunten gesignaleerd en doelen opgesteld. Dit gebeurt voor zowel de bomen, het recreatieve, het natuurlijke en het siergroen. Op de nevenstaande tekeningen wordt de gewenste situatie weergegeven. Het beheer van de wijk Duivenvoorde is voor de gemeente momenteel vrij groot. Daarom is voor het herinrichten van de openbare ruimte, waarbij het vooral de groenstructuur betreft, een beheerplan voor Duivenvoorde opgesteld. De grootste knelpunten in de wijk Duivenvoorde in relatie tot de Gebiedsvisie Heuvelweg zijn: Te grote hoeveelheid (grote) bomen in de parkstroken, met schaduwoverlast en kwijnende onderbeplanting tot gevolg Slechte staat van de bomen uit de (hoofd)boomstructuur langs de Duivenvoorde, de Kastelenring, en parkeerplaats De Haar Het ontbreken van recreatieve voorzieningen in de wijk voor de leeftijdsgroep jaar Grote hoeveelheid brandnetels in de parkstroken De belangrijkste maatregelen zijn daarom: Het gefaseerd uitdunnen van het aantal bomen in de parkstroken en in de tramlus door kappen of verplanten van bomen (onderscheid tussen blijvers en wijkers) De mogelijke inrichting van het terrein van de Duivenvoordeschool (??) als basketbalveld Het omvormen van intensief onderhouden groen naar extensief onderhouden groen in de parkstroken Het vervangen de Lijsterbessen langs de straat Duivenvoorde door Prunussen Plaatsverbetering Kastanjebomen op het parkeerterrein van flat De Haar Het vervangen van een aantal Berken langs de Kastelenring Met de uitvoering van het Deelplan Duivenvoorde kan gestart worden wanneer de Verkenning voor de Gebiedsvisie vastgesteld is en duidelijk is op welke plekken de 2 plannen confronteren. Op deze lokaties zou het beheer uitgesteld moeten worden en dient het beheerplan aangepast te worden. Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 21

22 Hoofdroutes fietsverkeer 2003 Hoofdroutes fietsverkeer 2010 Heuvelweg Heuvelweg Lijnvoering OV vanaf 2002 Ontwerp OV vanaf CONCEPT - 14 Juli 2008

23 EEN KWESTIE VAN (BE)WEGEN, VERKEERS- EN VERVOERPLAN LEIDSCHENDAM-VOORBURG (April 2004) Het Verkeers- en vervoersplan (VVP) heeft als hoofddoelstelling: Leidschendam-Voorburg is een leefbare stad met een hoge verkeersveiligheid en een goede bereikbaarheid. Autoverkeer Vanuit het VVP heeft onlangs een bochtreconstructie plaatsgevonden bij wijkontsluitingsweg Heuvelweg-Prinsensingel ten behoeve het versterken van de verkeershoofdstructuur in Leidschendam-noord. De reconstructie heeft als doel het doorgaande verkeer op de Heuvelweg bij de Prinsensingel af te buigen naar de Noordsingel. De Graaf-Willem de Rijkelaan en Dillenburgsingel hebben namelijk maar een enkele rijbaan. Om hun ondergeschikte functie als buurtontsluitingsweg te benadrukken en om sluipverkeer tegen te gaan, blijft deze enkele rijbaan gehandhaafd. Langzaam verkeer Volgens het VVP zijn er goede fiets- en wandelpaden over de Heuvelweg. Verbetering van het regionale fietsverkeer is mede een taak van Haaglanden. Het regionale netwerk heeft een aantal onderbrekingen, zoals de paden nabij de N14. De fietspaden worden aan elkaar verbonden en doorgetrokken. De voetpaden voldoen volgens het VVP op enkele punten na. In het algemeen worden een aantal aanbevelingen gedaan, maar niet specifiek voor het betreffende onderzoeksgebied. Openbaar vervoer De Heuvelweg en Graaf Willem de Rijkelaan zijn met tramlijn 2, 6 en in 2009 met tramlijn 19 bereikbaar. Aan de Heuvelweg ligt een keerlus naast MCH Anthoniushove ten behoeve van tramlijn 6 en 19. Tramlijn 2 draait bij De Haar aan de Graaf Willem de Rijkelaan. In de nevenstaande afbeelding is de bestaande en nieuwe situatie te zien van de OV-ontsluiting van het onderzoeksgebied. Het tracé van HOV lijn 19 is vastgesteld en onlangs is begonnen met de aanleg ervan. Lijn 19 biedt op termijn een directe verbinding tussen Leidschendam-Voorburg en Delft (TU-wijk) via Leidschendam en Ypenburg. Het tracé komt het onderzoeksgebied binnen bij Leidschenhage en draait bij de keerlus naast MCH Anthoniushove. Met de komst van Tramlijn 19 vervalt buslijn 22. Dit wordt deels opgevangen door de bestaande buslijn 45. Structuurplan versus VVP Het VVP doet geen uitspraken, in tegenstelling tot het Structuurplan, over het extra treinstation ter hoogte van het Duivenvoordecomplex. Daarnaast wordt in het Structuurplan de opgave gegeven om Tramlijn 19 rechtstreeks te verbinden met station Mariahoeve. In plaats van de keerronde bij MCH, slaat de tram van de Weigela links af de Monseigneur van Steelaan op naar station Mariahoeve. Hoofdverkeersstructuur N14 Heuvelweg Noordsingel Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 23

24 24 CONCEPT - 14 Juli 2008

25 WOONVISIE 2020 (Maart 2005) De gemeente streeft ernaar een aantrekkelijke, groene woongemeente binnen Haaglanden te zijn met een evenwichtige bevolkingsopbouw. Daarbij past een beperkte groei om de daarvoor benodigde extra huishoudens woonruimte te bieden. Daarnaast zijn er meer woningen nodig om een kwaliteitsimpuls voor het groen en blauw en het draagvlak voor de voorzieningen te realiseren. De gemeente wil er ook voor zorgen dat er een betere kwaliteit van de huidige en toekomstige woningvoorraad en woonomgeving ontstaat. Voorheen hield de gemeente zich bezig met de huisvesting voor de aandachtsgroep in de sociale sector, tegenwoordig is er aandacht voor de belangen van alle woonconsumenten. De belangrijkste doelstelling is het creëren van keuzemogelijkheden voor elke bewoner. De uitgangspunten van de WOONvisie zijn: 1. Iedereen woont prettig 2. De vraag staat centraal 3. Gevarieerd aanbod in woningen en woonmilieus 4. Evenwichtige bevolkingsopbouw 5. Extra aandacht voor de sociale cohesie in wijken 6. Duurzaamheid staat voorop 7. Herstructurering in binnenstedelijk gebied 8. Zoeken naar ruimte voor een beperkte uitbreiding voor nieuwbouw 9. Gemeente als actieve intermediair-regisseur Het regionaal beleid wordt in de WOONvisie uitgewerkt op wijkniveau. Daarvoor is de gemeente verdeeld in verschillende woongebieden, waarbij wordt aangegeven of het gebied behouden, versterkt en/of getransformeerd moet worden. In het onderstaande schema is de strategie voor de wijken in het onderzoeksgebied schematisch weergegeven. Woongebied Wijk Gewenst woonmilieu Strategie Suburbaan Duivenvoorde Suburbaan Beheer en onderhoud grondgebonden De Zijde Suburbaan Beheer en onderhoud (tot 1995) Park Veursehout Stedelijk wonen, duur Beheer en onderhoud Amstelwijk Stadswonen mix Benutten potenties Naoorlogs gestapeld De Prinsenhof Groenstedelijk parkstad Transformatie De Heuvel Groenstedelijk parkstad Transformatie Het beoogde woningbouwprogramma per wijk in het onderzoeksgebied gebaseerd op de WOONvisie maakt deel uit van de uit te werken Projectenveloppen. Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 25

26 Gebiedstypes Stratenplannen Villapark Tuinstad Suburbaan Bouwen in te onderscheiden gebiedstypes Voorzieningen 26 CONCEPT - 14 Juli 2008

27 WELSTANDSNOTA LEIDSCHENDAM-VOORBURG (14 juni 2004) De Welstandsnota geeft regels en richtlijnen voor de toetsing van bouwplannen onder anderen door middel van onderscheid van de gemeente in gebiedstypes en diverse stedelijke bedrading. Gebiedstypes Het onderscheid van de gebiedstypes is gemaakt op basis van kenmerken van elk gebied, welke stedenbouwkundige regelgeving en ideologie-en in de verschillende periodes golden. Op de nevenstaande plankaart is aangegeven welke gebiedstypes van toepassing zijn op het onderzoeksgebied. Onderstaand zullen de belangrijke aspecten per gebiedstype in relatie tot het onderzoeksgebied worden weergegeven. Stratenplannen In stratenplannen wordt het beeld van een sociale eenheid behouden door middel van eenheid in compositie en vormgeving op de schaal van straat en buurt. Het is van belang bij het beoordelen van bouwplannen de samenhang in het beeld van de straat als geheel mee te nemen. In Park Veursehout (22) speelt het karakter van het openbare gebied een grote rol, de naam zegt het al. Villapark De buurt Zijde-West (32) valt onder gebiedstype Villapark. In villaparken wordt het beeld bepaald door de losse verkaveling van vrijstaande en twee of drie onder een kap panden. De architectuurstijl verschilt vaak per kavel. De bouwplannen zullen ondanks de individualiteit van de bebouwing getoetst worden aan samenhang in het bestaande weefsel van de wijk. De structuur van Zijde-West is vrij herkenbaar. De kavels vormen een grid waarin de woningen langs bepaalde rooilijnen zijn gesitueerd. Tuinstad Uitbreidingswijken zijn na de oorlog gerealiseerd ten behoeve van de woningnood. Prinsenhof en de Heuvel (38) zijn opgebouwd in de vorm van grote dubbelwandige carrés van flatstroken die ruime groengebieden met benodigde voorzieningen omsluiten. Het eerste carré, de Heuvel heeft een prettige ruimtelijke verhoudingen, de architectuur is qua materiaal en ritmiek fijnmazig. De tweede, Prinsenhof, is groter van opzet en grover in materialisering. Bouwplannen in het gebied zullen moeten inspelen op de bestaande opzet van de wijken. Het is wel mogelijk de bebouwing te verrijken met nieuwe duurzamere materialen en aanbrengen van textuur. Bij de beoordeling van bouwplannen dient de structuur en architectuur van de gehele wijk meegenomen te worden. Eenheid en samenhang is van belang. Suburbaan De buurten Achterweg Oost (50), Duivenvoorde (51) en De Zijde (52) bevatten de kenmerken van het gebiedstype suburbaan. Eind jaren 60 werd het duidelijk dat het bouwen van portiekwoningen niet meer in het belang was van de volkshuisvesting. Er moest meer ruimte gegeven worden aan individuele woonwensen. De groenstructuur is doorlopend drager voor het langzame verkeer en openbaar gebied, de autostructuur is daarvan losgeweekt en bepaalt de plek van de voordeur. Het gevolg daarvan is dat het openbaar gebied wordt gedomineerd door schuttingen. De architectuur van de suburbane woonmilieus is vrij somber. Het is bij bouwplannen van belang dat de kapvorm behouden blijft. Op de begane grond is meer ruimte voor individuele expressie. Het is van belang dat rekening wordt gehouden met het bestaande weefsel van de wijk. Voorzieningen Het onderzoeksgebied bevat twee gebieden, Leidschenhage en Amstelwijk, deze onder het gebiedstype Voorzieningen vallen. Het voorzieningencentrum van Leidschendam Noord is oorspronkelijk centraal bedacht bij het huidige Fluitpolderplein. Uit bereikbaarheidsoverwegingen is de V&D in Leidsenhage gerealiseerd. Leidsenhage is tegenwoordig een regionaal winkelgebied. De architectuur van Leidsenhage is in tegenstelling tot Fluitpolderplein verzorgd en samenhangend. Per winkel of voorziening is individuele vormgeving aanwezig, maar meestal als onderdeel van een groepsbeeld. Bij bouwplannen is individuele uitstraling mogelijk, indien rekening gehouden wordt met het indien aanwezige groepsbeeld. Stedelijke bedrading Sommige bebouwing ligt niet alleen in een gebiedstype, maar maakt ook deel uit van de stedelijke bedrading. De belangrijke lijnen en plekken die samen voor de meeste bewoners de beleving van de ruimtelijke structuur bepalen. De Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan maakt deel uit van de stedelijke bedrading infra modern. De lanen volgen min of meer het beloop van de zandruggen in de voormalige veenpolders. De verhouding tussen de lanen en de aanliggende bebouwing is problematisch. De lange flat-carree s van De Heuvel en De Pinsenhof voegen wel erg veel gesloten rechtlijnigheid toe. In de brede bermen aan de overzijde staat weinig samenhangende, veelal grootschalige bebouwing met een onduidelijke architectonische expressie. De bebouwing heeft haar adres niet aan de lanen, maar aan parallelstraten in het achterliggende gebied. Uiteindelijk loopt de Heuvelweg visueel uit op Schakenbosch, maar biedt daarin gen doorzicht of aansluiting. De Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan houdt gewoon op. Wat bebouwing betreft langs de lanen als geheel zou een streven naar eigentijdse toevoegingen met een sterke, moderne beeldkwaliteit een logische inzet zijn. Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 27

28 2.4 ONTWIKKELINGEN In omgeving Heuvelweg is onderzoek gedaan naar actuele projecten en ontwikkelingen die van invloed zijn op de Gebiedsvisie Heuvelweg: Scholenschuif primair onderwijs In deze gemeente wordt de huisvesting van het basisonderwijs opnieuw ingericht. Dit heeft verschillende consequenties, zoals herhuisvesting, tijdelijke huisvesting, samenvoeging, renovatie, uitbreiding en nieuwbouw van basisscholen. In Leidschendam, ten noorden van de Heuvelweg bevinden zich drie basisscholen, een leegstaande school en een voormalige schoollokatie in de vorm van een braakliggend terrein. De drie bestaande scholen dienen te worden samengevoegd. De gemeente onderzoekt momenteel een aantal potentiele lokaties voor de situering van de nieuwe basisschool: 1. Bestaande lokaties Valkhof 2. Lokatie van het TIO-College 3. Voormalig basisschoollokatie De Haar 4. De Heuvel Duivenvoordecomplex Het Duivenvoordecomplex bestaat uit verschillende appartementgebouwen en grondgebonden woningen voor (zorgbehoevende) senioren. Stichting Duivenvoorde wil het complex uitbreiden (verdichten) en renoveren. Adviesbureau OD205 stelt in samenwerking met de Gemeente Leidschendam-Voorburg uitgangspunten en randvoorwaarden op voor het Duivenvoordecomplex. Hiermee wil de gemeente vervolgens de buurtbewoners van Duivenvoorde en Stichting Duivenvoorde informeren. Scholenschuif primair onderwijs Duivenvoordecomplex Leidsenhage Schakenbosch De Prinsenhof MCH Anthoniushove TIO-College De Heuvel Heuvelweg Graaf Willem de Rijkelaan 28 CONCEPT - 14 Juli 2008

29 Leidsenhage Binnenkort zal de gemeente starten met het ontwikkelen van een gebiedsvisie voor het winkelgebied Leidsenhage en het Zijdepark. Schakenbosch In november 2007 is het Ruimtelijk Kader Schakenbosch opgesteld. De conceptversie is onlangs (februari 2008) in het College van B&W gebracht. Het plan voorziet onder anderen in herontwikkeling van zorgvoorzieningen en toevoeging van 250 tot 300 wooneenheden. Daarnaast wordt de groenstructuur aangepakt. De Veursestraatweg wordt de hoofdontsluiting van Schakenbosch. In het verlengde van de Graaf Willem de Rijkelaan is een langzame route is gepland. Deze route kan van invloed zijn op het onderzoeksgebied. Het dichtgetimmerde pand aan de Bouwlustweg wordt in de toekomst gesloopt, het is tot nog toe onbekend wat er op deze lokatie wordt ontwikkeld. Het pand is in eigendom van L.M.N. Nuijten. Prinsenhof De wijk Prinsenhof wordt sinds 2007 gerenoveerd. Onlangs is de binnenruimte en het park van de buurt geherstructureerd. Het bestaande winkelcentrum aan de Prins Frederiklaan wordt verbeterd, aangepast en uitgebreid. Behalve bewoners uit het Prinsenhof zullen de buurten Duivenvoorde, t Lien en Laag Prinsenhof tevens gebruik maken van deze voorzieningen. Onlangs is een nieuwe Brede School gerealiseerd en in gebruik genomen. 50% van de kosten moeten worden gefinancierd door nieuwbouwwoningen (wisselgeld). Deze woningen zullen in de vorm van vier hoogbouwaccenten, 14 tot 16 lagen (Randvoorwaarden torens De Prinsenhof), ter hoogte van de hoofdentrees van de wijk gerealiseerd worden. De toren aan de zijde van de Heuvelweg (14 lagen) wordt gerealiseerd in de binnenste ring van de bebouwing aan de kop ter hoogte van de hoofdentree. De exploitatie van de torens is afhankelijk van de afzetmarkt. Het is tot nog toe onbekend wat de planning van de exploitatie van de torens is. MCH Anthoniushove Uitbreiding van MCH heeft de volgende consequenties voor de keerlus: 3. Trambaan zonder keerlus: halte aan Heuvelweg 1. Hoge kosten ziekenhuisapparatuur 4. Trambaan zonder keerlus: tram met 2 koppen 2. Keerlus inkorten 5. Keerlus verdiepen Het ziekenhuis aan de Heuvelweg heeft een bouwplan ingediend ten behoeve van uitbreiding van de verpleegafdeling. De uitbreiding kraagt over een gedeelte van de tramlus. MCH is in overleg met HTM wat de mogelijkheden zijn betreft het wijzigen van de tramlus, zie bovenstaande afbeeldingen. In de toekomst wil MCH aan de westzijde uitbreiden ten behoeve van zorgwoningen. TIO-College Het TIO-College wil verhuizen onder voorwaarde dat de huidige lokatie een substantiele opbrengst levert om de nieuwe lokatie van het TIO-College te bekostigen. OD205 heeft in opdracht van TIO een stedenbouwkundige studie gedaan naar de ontwikkelingsmogelijkheden voor woningbouw. OD205 stelt aan de hand van ruimtelijk onderzoek (december 2007) voor om in de groenzone langs de noordzijde van de ruggengraat stepping stones te maken in de vorm van een aantal accenten, om en om, van 5-7 en bouwlagen. De ontwikkelingslokatie Zilvermeeuwlaan vraagt in het verlengde van deze theorie om een accent van 10 tot 13 lagen. De herontwikkeling van de lokatie Zilvermeeuwlaan zal mede afhangen van de Gebiedsvisie Heuvelweg. De Heuvel Volgens de projectenlijst van de gemeente staat het maken van een Ontwikkelingsvisie voor de wijk De Heuvel voor 2009 op de planning. Het binnengebied van De Heuvel komt in aanmerking als zoeklokatie voor een nieuwe basisschool (Scholenschuif). Deze mogelijkheid zal in de Gebiedsvisie Heuvelweg worden onderzocht, vooruitlopend op de Ontwikkelingsvisie. Later wordt in dit boekje uitgebreid ingegaan op deze projecten. Uit de rest van de inventarisatie en analyse zal blijken in hoeverre en op welke manier de genoemde ontwikkelingen met de Gebiedsvisie Heuvelweg betrokken moeten worden. Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 29

30 1970 Strandwallen CONCEPT - 14 Juli 2008

31 2.5 RUIMTELIJKE EN FUNCTIONELE STRUCTUUR Historische ontwikkeling LANDSCHAPPELIJKE ONTWIKKELING Het landschapsbeeld van Leidschendam is min of meer gevormd door de Noordzee. Het water liet hier eeuwen geleden een aantal strandwallen achter, die, opgestoven tot duinruggen, evenwijdig aan de kustlijn van zuidwest naar noordoost lopen. Op deze langgerekte hoogten vestigden zich de eerste bewoners en kwamen later wegen te liggen. De afwatering geschiedde in de richting van de tussenliggende veenachtige landstroken. Op de laagste punten liepen de natuurlijke afwateringen dus eveneens van zuidwest naar noordoost, zoals de Dobbe Waterijng. Op de kaart, linksboven op nevenstaande pagina, is het stramien van de oude strandwallen zichtbaar. Geforceerde dwarsverbindingen zijn later ontstaan met territorale redenen. Deze verbindingen vormen de grenzen van de hoogheemraadschappen Rijnland en Delfland. In de 13e eeuw begon men met landontginning. Afwatering gebeurde met behulp van dammen, schotten en sluisjes. Gaandeweg kwamen delen veenland door inklinking en veenafgraving lager te liggen en moest het water worden bemalen naar de wateringen. Toen het land nog lager kwam te liggen, was het noodzakelijk gebruik te maken van windmolens. Vanaf de 15e eeuw werden door het hoogheemraadschap polders gesticht, zoals de Zijdepolder en de Duivenvoordse polder, om de afwatering centraal te regelen. BEBOUWINGSGESCHIEDENIS Leidschendam is lang een dorp gebleven met een sterke nadruk op agrarische activiteiten. Na de samenvoeging van de gemeenten Veur en Stompwijk tot Leidschendam in 1938 is eerst rondom het raadhuis gebouwd. Daarna is er af en toe een losse uitbreiding geweest. Pas in de jaren 60 en 70 breidde Leidschendam ook uit op de goedkopere weilandgrond ten Oosten van Den Haag. Dit zijn de huidige wijken Leidschendam-zuid, de Prinsenhof, de Heuvel en Duivenvoorde. UITBREIDINGSPLAN NOORD Ir. W. Bruyn, architect en stedenbouwkundige krijgt in 1948 de opdracht om de uitbreidingen van Leidschendam te ontwerpen. Begin 1957 werd het uitbreidingsplan Noord gepresenteerd, dat ruimte zou moeten gaan bieden aan Hagenaars. Het plan voorzag in zes vrijwel op zichzelf staande wijken; Laanzicht, De Heuvel, De Zijde, Amstelwijk, Prinsenhof en Duivenvoorde. Amstelwijk werd toen gezien als het centrum van heel Leidschendam-Noord. Hierin waren winkels, kantoren, bedrijven en etagewoningen bedacht. Op de foto is een brede as te zien bedacht vanaf Amstelwijk richting het noorden voorbij het spoor. Deze as is de belangrijkste van de overige verbindingen die met het oog op mogelijk toekomstige uitbreiding ten noorden van het spoor zijn ontworpen. In 1959 werd de eerste paal van De Heuvel geslagen. In 1963 volgt de bouw van Prinsenhof. Deze wijken zouden tegemoet komen aan de wensen; het wonen aan de straat en het wonen in de natuur. De grote reserve ruimte in het midden moest tevens dienen als reserve voor voorzieningen die in de toekomst noodzakelijk zouden blijken, net als in de groenzone aan de noordzijde van de Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan. In 1961 wordt bekend dat een aantal grootwinkelbedrijven belangstelling hebben getoond voor het stichten van een regionaal winkelcentrum in Leidschendam. Wegens de toegankelijkheid voor het laden en lossen is gekozen om het winkelcentrum in Leidschenhage te realiseren. Het gevolg hiervan was dat uitbreidingsplan Laanzicht en uitbreidingsplan de Zijde zijn min of meer werden samengevoegd (1963); bungalows (Laanzicht) met het wegenstramien van de Zijde c.q. riante woningen met in verhouding kleine tuinen. In dit plan hebben zich nog een aantal wijzigingen voorgedaan, zoals de de situering van MCH Anthoniushove en de drive-in woningen in plaats van meergezinswoningen aan de Patrijslaan ( ). De gemeente wil de ervaring van de realisatie van de Zijde afwachten, wegens de eentonige stedenbouwkundige vormgeving. De hoogbouw, onderdeel van Prinsenhof evenwijdig gepland aan de Graaf Willem de Rijkelaan, moest in ieder geval vervangen worden voor drive-in woningen. Daarnaast legt Stichting Duivenvoorde later een plan voor met 208 bejaardenflats. Dit plan is uitgevoerd in het westen van de wijk Duivenvoorde en is later uitgebreid met 100 bejaardenflats (1974). De herziening voor het uitbreidingsplan voor Duivenvoorde is uiteindelijk opgesteld op basis van twee gesprekken met potentiele bewoners om zo in te spelen op de woonwensen. In Duivenvoorde worden voornamelijk eensgezinswoningen gerealiseerd. Het plan is in 1985 gereed. VERKLARING STRAATNAAM HEUVELWEG In 1964 wil gemeente Leidschendam een vijftal namen toekennen aan de wegen rondom de bebouwing in het uitbreidingsplan Heuvel. De weg die geprojecteerd staat ten noordwesten van de Van Ruysdaellaan, vroeger Achterweg genoemd, krijgt nu de naam Noordsingel. Drie straten worden vernoemd naar de voormalige boerderijen: Laanzicht, Op den Heuvel en Amstel ; de vijfde wordt tot Prinsensingel gedoopt. De Laanzichtweg heeft echter de status van een blijvende straatnaam niet gehouden, want hij werd later Burgemeester Banninglaan genoemd. De Heuvelweg behield echter wel zijn naam en is zo genoemd vanwege de aan de Dobbewatering gelegen bouwmanswoning (boerderij) Op den Heuvel. Eind 16e eeuw wordt er al melding gemaakt van bouwmansactiviteiten op deze op een donk (hogere plek) gelegen boerderij, in een venige omgeving. Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 31

32 Morfologie Graaf Willem de Rijkelaan Heuvelweg Hoogte bebouwing in lagen 32 CONCEPT - 14 Juli 2008

33 2.5.2 Morfologie In de voorgaande paragraaf is uitgebreid de ontstaansgeschiedenis van het onderzoeksgebied beschreven. Uit de bestaande morfologische structuur (zie nevenstaande afbeelding) is Uitbreidingsplan Noord vrij herkenbaar; de carré s De Heuvel en De Prinsenhof aan de zuidzijde en de op zichzelf staande wijken De Zijde en Duivenvoorde met grondgebonden woningen aan de noordzijde. In de groenzone is losse bebouwing in suburbane setting van kleine schaal gesitueerd. De morfologische structuur aan het noorden van de Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan verschilt duidelijk van de bebouwing aan de zuidzijde van de weg. De structuur ten zuiden van de Heuvelweg is vrij herkenbaar. De buurten worden door harde randbebouwing omsloten. Bij Prinsenhof en De Heuvel wordt dit versterkt door bebouwingshoogten van 6 tot 7 lagen, dit over het algemeen hoger is dan de nevenliggende buurten. Het valt op dat veel van de bestaande eenheden die geen onderdeel van het Uitbreidingsplan zijn, morfologisch sterk afwijken van het oorspronkelijke ontwerp. Deze eenheden zijn: Leidsenhage, Amstelwijk, Duivenvoordecomplex (grondgebonden woningen), flats aan De Haar en MCH Anthoniushove. De bestaande wijk Veursehout maakte geen deel uit van het plan Noord. Het regionale winkelgebied Leidsenhage is visueel en functioneel naar binnengekeerd met daar omheen parkeren. De bebouwing van Leidsenhage bestaat uit 3 tot 5 lagen. De bebouwing is vrij fors van vorm net als MCH Anthoniushove van 14 lagen ten noorden van de Heuvelweg. Amstelwijk onderscheid zich van de nevenliggende buurten, door de 45 graden gedraaide situering ten opzichte van de Heuvelweg. Hierdoor heeft deze buurt een zacht ogende rand in tegenstelling tot De Heuvel, Prinsenhof en Laag Prinsenhof. Later zijn in het Duivenvoordecomplex grondgebonden woningen, 1 laag met kap, gerealiseerd. De situering van de groep woningen correspondeert niet met de omringende morfologische structuur. Burgemeester Banning bij een maquette van plan Noord tijdens de tentoonstelling Oud Leidschendam De Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan bevat een aantal hoogteaccenten. Deze zijn aan de noordzijde van de weg gesitueerd. De accenten worden onderscheiden in 8 en lagen. Er is enige ritmiek in de situering van de accenten in het plangebied te ontdekken. Deze bevinden zich vooral ter hoogte van kruispunten. Het hoge accent bij het Duivenvoordecomplex (12) heeft de functie als baken voor het achterliggende gebied richting de spoorzone. Het hoogbouwaccent van het ziekenhuis (14) heeft meer een functioneel effect dan een ruimtelijk strategisch effect. In de toekomst wordt mogelijk een hoogteaccent van 14 lagen bij het entree van Prinsenhof gerealiseerd (zie 2.4 Ontwikkelingen). Het accent zal van invloed zijn op de ruimtelijke structuur van de Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan. Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 33

34 A B C D E F G H 34 CONCEPT - 14 Juli 2008

35 2.5.3 Profielen OORSPRONG Het profiel van de Heuvelweg en Graaf Willem de Rijkelaan, is van oudsher ontwikkeld als groen profiel. Het profiel is verdeeld in een verkeersweg aan de zuidzijde en een groenzone met voorzieningen aan de noordzijde, met tussen wegen en groen een singel. Samen vormen zij een deel van de hoofdgroenstructuur. In de huidige situatie is het concept van het oorspronkelijke plan Noord, van Ir. De Bruyn uit 1956, nog enigzins zichtbaar. Het concept bestond uit een ruim wegprofiel met aan de noordkant voorzieningen in een groene setting. Het oorspronkelijke ontwerp is niet daadwerkelijk gerealiseerd zoals het op papier stond. Bovendien is er in de afgelopen 40 jaar door stadsdynamiek het een en ander aangepast en veranderd. parkeerplaats. Met het gevolg dat het profiel zeer breed oogt. Profiel H verschilt sterk van de overige, omdat de trambaan niet aanwezig / doorgetrokken is. Op deze plek is groen aanwezig, maar op de plek ten noorden van het water ontbreekt de groenzone, in tegenstelling tot Profiel B t/m G. Aan de zuidzijde hanteert de bebouwing nagenoeg dezelfde rooilijn in tegenstelling tot de noordzijde. Langs deze zijde ligt een groenzone waar verschillende rooilijnen aan grenzen. Daarnaast staat in de groenzone losse bebouwing met diverse rooilijnen en massa s. Gevolg hiervan is dat de oorspronkelijke structuur van Ir. De Bruyn moeilijk herkenbaar is. Anderzijds zijn er behalve de groenzone meer overeenkomsten te ontdekken. Het water komt aan de noordzijde in ieder profiel, op Profiel A na, terug. Daarnaast is er een duidelijke boomstructuur, waar profiel G overigens van afwijkt. TRAMLIJN Het verkeersprofiel is ruimtelijk op te delen in twee delen. In het westenlijk deel, tussen de N14 en de Prinsensingel, is de opzet symmetrisch. In het midden ligt vanaf de N14 de trambaan met aan weerszijden 2x2 autorijstroken tot 2x1 autorijstrook vanaf de Bachlaan. Tussen de Burgemeester Banninglaan en de Gravin Marialaan heeft het profiel een duidelijk asymmetrisch karakter. Dit komt doordat de trambaan ter hoogte van de Prinsensingel de weg kruist en langs de noordzijde van de Graaf Willem de Rijkelaan het tracé voortzet. Het beeld van het totale profiel verandert hierdoor. De bomenrij aan de noordkant loopt hier nier door, maar is hier, tussen weg en trambaan komen te staan. De trambaan is hierdoor ruimtelijk bij de groenzone aan de noordkant betrokken. De tram draait in een keerlus bij De Haar terug naar het westen, met het gevolg dat ter hoogte van profiel H geen trambaan aanwezig is. OVEREENKOMSTEN EN VERSCHILLEN Op de nevenstaande pagina zijn verschillende profielen van de Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan weergegeven. Met een eerste blik is al te zien dat Profiel A en H verschillen van de overige doorsneden. De bebouwing aan de noordzijde van de Heuvelweg ter hoogte van Leidsenhage (Profiel A) grenst in verhouding tot de overige profielen vrij dicht aan de weg. Aan de zuidzijde grenst de bebouwing aan een grote Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 35

36 CONCEPT - 14 Juli 2008

37 2.5.4 Kruisingen In deze subparagraaf wordt de opbouw van de Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan inzichtelijker gemaakt door middel van een verdeling in wegvakken, waarbij de kruispunten van de weg worden geanalyseerd. Op ieder kruispunt gebeurt er namelijk iets, waardoor de ruimtelijke en/of functionele structuur van de weg verandert. Er wordt onderscheid gemaakt tussen kruisingen en aansluitingen. Bij een kruising zijn de kruisende wegen nagenoeg gelijkwaardig. Een aansluiting wordt benoemd in geval aan een wijkontsluiting een buurtontsluiting, T-kruising of fiets- of voetpad is aangesloten. De Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan bevat van west naar oost de volgende kruisende en aansluitende wegen: 1. N14 (KRUISING) N14 komt uit de tunnel en kruist gelijkvloers de Heuvelweg Trambaan kruist N14 ondergronds uitstraling van een groot verkeersgebied door politiebureau en kantoren enigzins geaccentueerd Zijdepark wordt nauwelijks ervaren 2. WEIGELIA (AANSLUITING) Trambaan tussen de rijbanen Noord: 2 appartementencomplexen 6 lagen: entree Park Veursehout Zuid: parkeerplaats t.b.v. Leidsenhage Zuidwest: een gedeelte van de boomstructuur ontbreekt 3. BURGEMEESTER BANNINGLAAN (AANSLUITING) Trambaan kruist tussen de rijstroken van de Heuvelweg de Banninglaan Tramlijn 6 slaat uit westelijke richting af naar keerlus bij MCH Accent noordwest: appartementencomplex van 8 lagen vlak langs de weg Entree MCH Antoniushove ligt verscholen achter het groen; heeft geen ruimtelijke relatie met het kruispunt Accent MCH 14 lagen: functioneel doel i.p.v. functie in ruimtelijke structuur Zuidoosten: Heuvel met een plaatvormige bouwmassa van 6 lagen Accent: Jumbo op de kop van Leidsenhage, 2 lagen met een parkeerdek. Opvallende architectuur, met een relatief kleine massa 4. GRUTTOLAAN (AANSLUITING) Heuvelweg alleen over te steken door langzaam verkeer Zuid: harde platen, 6 lagen van De Heuvel Noord: kerk en MCH gelegen in groenzone. MCH nauwelijks zichtbaar achter groen, kerk vormt accent aan kruispunt. Groenstructuur duidelijk aanwezig, groen en water noord en groen zuid 5. ZILVERMEEUWLAAN (AANSLUITING) Zuidoost: harde platen van 6 lagen Zuidwest: zachte rand door groen/water en gekartelde bebouwingsrand Noordoost: TIO-college Bebouwing noordwest van 1 laag ligt verscholen achter groen Groenstructuur is aanwezig, gelijkwaardig aan verkeersfunctie 6. PRINSENSINGEL (AANSLUITING) T-kruising met langzaamverkeer-aansluiting in het noorden Kruispunt is onlangs veranderd in aansluiting: 2x2 rijstroken west en 2x1 rijstrook oost om verskeersstroom af te buigen naar Noordsingel Tramtracé wijzigt van tussen de rijstroken naar noordzijde van de weg Functionele wijziging is ruimtelijk niet aanwezig (geen accent of stop): Zuidwest: harde platen van 6 lagen Prinsenhof Zuidoost: zachte rand door groen/water en gekartelde bebouwingsrand van 2 lagen met een kap Noordoost: 3 lagen direct aan water (>> onderbreekt groenzone) Noordwest: groene inprikker naar Waterspoorpark Ten westen van inprikker: accent van 14 lagen t.b.v. MCH Noord: in as van Prinsensingel 1 laag met kap; nauwelijks zichtbaar 7. PRINSES MARIA LOUISE LAAN (AANSLUITING) Aansluiting entree Prinsenhof zuid en noord aansluiting langzaamverkeer Bebouwing in noorden onderbreekt (wandelroute langs) groenzone Entree Prinsenhof wordt in toekomst mogelijk geaccentueerd 8. DILLENBURGSINGEL (AANSLUITING) Ruimtelijke en functionele afbuiging van verkeersstroom naar Noordsingel: Rooilijn bij Laag Prinsenhof ligt dichter bij de weg dan Prinsenhof Keerlus De Haar Asfalt en aparte fietsstrook >> klinkers zonder fietsstrook Keerlus De Haar in as van Dillenburgsingel: Neemt veel ruimte in beslag Onderbreekt waterstructuur Situering accent voor afbuiging mogelijk 9. GRAVIN MARIALAAN (AANSLUITING) De hoofdas (Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan) verandert in ontsluiting voor sportterrein in Schakenbosch Graaf Willem de Rijkelaan in toekomst als langzame route doorgetrokken Schakenbosch in, vanaf Gravin Marialaan Functionele en ruimtelijke verandering: Iets hoger liggende rotonde Afbuiging verkeer naar noord en zuid Groen van Schakenbosch Einde van de woonbebouwing Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 37

38 Graaf Willem de Rijkelaan Heuvelweg Leidsenhage De Heuvel De Prinsenhof Straatwanden 38 CONCEPT - 14 Juli 2008

39 2.5.5 Straatwanden Op de nevenstaande pagina is de bestaande architectuur in het plangebied, gezien vanaf de Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan, weergegeven. Aan de zuidzijde van de weg is weinig variatie in architectuur aanwezig. De wanden van De Heuvel en Prinsenhof hebben een eenduidige architectuur; naoorlogse galerijflats. De galerijen (achterkanten) van de flats zijn op de Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan gesitueerd. Ter hoogte van Leidsenhage veranderd de architectuur in een moderne, opvallende verschijning, zoals de Jumbo en het politiebureau en de appartementencomplexen aan de overzijde van de weg. Deze gebouwen vormen oriëntatiepunten aan de Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan. Aan de noordzijde is meer variatie aanwezig, dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de vele schaalverschillen. De stroming waarin de bebouwing is gerealiseerd, jaren 60-70, komt vrijwel overeen. Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 39

40 40 CONCEPT - 14 Juli 2008

41 2.5.6 Ruimtelijke kwaliteit De grenzen van het onderzoeksgebied maken deel uit van het stedelijke netwerk, bestaande uit noordoost-zuidwest verbindingen parallel aan strandwallen gelegen. De parallelle lijnen zijn vervolgens verbonden door dwarsverbindingen. Sindsdien heeft de gemeente zich ontwikkeld van parallelstructuur tot een netwerk in rastervorm. Deze vorm is goed zichtbaar in het plangebied. In de rasters bevinden zich de buurten. Op de Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan, tussen de Burg. Banninglaan en De Haar, is een heldere ruimtelijke structuur aanwezig. De uiteinden van de as wijken daar van af. Ter hoogte van Leidschenhage overheerst de verkeersfunctie sterk en is het profiel totaal anders opgebouwd. Ten oosten van De Haar ontbreekt de trambaan. Daarnaast is de verkeersdruk aanzienlijk lager. De ruimtelijke structuur van het plangebied staat op gespannen voet met de functionele structuur. Op plekken waar de functionele structuur verandert, is geen of nauwelijks begeleiding van ruimtelijke inrichting. De ruimtelijke structuur lijkt bijvoorbeeld bij ter hoogte van Prinsensingel zich uit te strekken tot De Haar, terwijl de verkeersstroom hier wordt afgebogen naar de Noordsingel. Daarnaast is de trambaan op de Heuvelweg tussen de rijbanen gesitueerd en op de Graaf Willem de Rijkelaan ten noorden van de weg in de groenzone. Bovendien hebben de bebouwingsaccenten van MCH (14 lagen) en Duivenvoordecomplex (12 lagen) geen functie in de ruimtelijke structuur van de as, maar een functioneel doel (attractie). Het accent van het Duivenvoordecomplex kan wel als baken gezien worden van het (nog aan te leggen) Waterspoorpark. De keerlussen in het onderzoeksgebied nemen zeer veel ruimte in beslag ten koste van potentiële ontwikkelingslokaties aan de Heuvelweg en Graaf Willem de Rijkelaan. Aan de noordzijde van het plangebied is de groen- en waterstructuur is verbrokkeld. De bebouwing tegen het water vormt een fysieke visuele belemmering. Op tal van plekken grenst het groengebied aan privé-tuinen, de afstemming hiervan doet afbreuk aan de kwaliteit van het groengebied. Een ander minpunt is de onzichtbaarheid van de singels dwars op de Heuvelweg, deze zijn nauwelijks zichtbaar en dragen niet bij aan de bebouwing. Aan de zuidkant is sprake van Populieren coulissen zoals langs De Heuvel en Prinsenhof, bij Leidsenhage en Amstelwijk ontbreken die. Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 41

42 2.6 CONCLUSIES In deze paragraaf worden de conclusies getrokken uit de paragrafen 2.2 t/m ONDERZOEKSGEBIED (2.2) Op basis van onderzoek is vastgesteld dat het plangebied wordt begrensd door gebieden waarin ontwikkelingen zijn gerealiseerd of zijn afgekaderd. Zijtakken van de groen- en waterstructuur van de Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan zijn onderdeel van het plangebied. In onderstaande afbeelding zijn de grenzen van het plangebied weergegeven. Leidsenhage valt buiten het plangebied, omdat voor dit gebied een afzonderlijke gebiedsvisie wordt ontwikkeld VASTGESTELD BELEID (2.3) Structuurvisie Het onderzoeksgebied maakt deel uit van Transformatiezone Leidschendam- Noord, gelegen binnen de centrale zone van het netwerk van oude strandwallen en dwarsverbindingen. Daarbij is aangegeven dat de ruimtelijke structuur van netwerken en groen verbeterd dient te worden. Het aangegeven extra NS-station ter hoogte van het Duivenvoordecomplex is in het Regionaal Structuurplan Haaglanden 2020 komen te vervallen. Bestemmingsplannen De bestemmingsplannen worden in het kader van de Nieuwe Wro herzien en geactualiseerd. Het plangebied overlapt zich met verschillende bestemmingsplannen. 42 CONCEPT - 14 Juli 2008

43 Waterplan Het Waterplan omvat een aantal maatregelen, dat betrekking heeft op de vergroting en doorstroming van het water en verbetering van de belevingswaarde van het oppervlakte water. De maatregelen betreffen het aanleggen van natuurvriendelijke oevers en het verwijderen en/of vergroten van duikers. Het is in de toekomst gewenst de singeldelen aan weerszijden van De Haar te verbinden. Realisering hiervan is echter pas mogelijk als de tramlus is opgeheven. Groenstructuurplan Het is van belang dat de afgebrokkelde groenstructuur in het plangebied weer een eenduidig geheel wordt. Met het ontwikkelen van de Gebiedsvisie behoren de aanbevelingen en maartregelen uit het Groenstructuurplan, welke nog niet meegenomen of uitgevoerd zijn met betrekking tot het plangebied, meegenomen te worden. Hierbij gaat het om onder anderen om: Aantasting hoofdgroenstructuur voorkomen; zorgvuldigheid vereist bij inpassing nieuwe bebouwing Onderbrekingen en versnipperingen in groenstructuur (singels, wandelpaden, lanen, etc.) opheffen en reduceren Poorten vanaf de Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan naar Water-spoorpark en Noordsingel via dwarsverbindingen versterken Variatie in leeftijdsopbouw en samenstelling boombeplanting Verkeer- en Vervoerplan De keerlussen bij De Haar en MCH Anthoniushove nemen veel ruimte in beslag Daarnaast houdt het tramtracé op bij keerlus De Haar. Buslijnen 39 en 45 gaan hier verder via de Noordsingel richting Voorschoten Indien Tramlijn 19 wordt doorgetrokken naar station Mariahoeve (Structuurvisie), vervalt de keerronde bij MCH Woonvisie De strategie van de Woonvisie betreft de woonwijken is voor De Heuvel en De Prinsenhof transformeren, voor Amstelwijk benutten van potenties en de overige buurten beheer en onderhoud. Welstandsnota In de Welstandsnota worden per gebiedstype regels en richtlijnen gegeven voor de toetsing van bouwplannen. Voor alle gebiedstypen in het plangebied geldt dat de bestaande stedenbouwkundige structuur behouden en versterkt dient te worden. De welstandsnota beschrijft de Heuvelweg als visueel uitlopend op Schakenbosch, maar biedt daarin geen doorzicht of aansluiting. De Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan houdt gewoon op. De nota adviseert eigentijdse toevoegingen met een sterke, moderne beeldkwaliteit langs de lanen als geheel ONTWIKKELINGEN (2.4) Er bestaat een wisselwerking tussen de gebiedsvisie en deze ontwikkelingen. Het is namelijk van belang dat bij het opstellen van de Gebiedsvisie Heuvelweg rekening wordt gehouden met de actuele projecten en ontwikkelingen en vice versa. De volgende vragen komen naar voren aan de hand van de ontwikkelingen in relatie tot de Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan: Wat is de nieuwe lokatie voor de samenvoeging van de 3 bestaande bassisscholen in Leidschendam? Wat zijn de randvoorwaarden voor de ontwikkeling van het Duivenvoordecomplex (daarbij vooral de bebouwing aan de Heuvelweg bedoeld)? Wat is de betekenis van de as in het verlengde van de Graaf Willem de Rijkelaan in Schakenbosch? Zal het accent van 14 lagen bij het entree van Prinsenhof worden gerealiseerd? Wat zijn de mogelijkheden volgens HTM betreft wijziging van de tramlus bij MCH? Het is van belang dat deze vragen worden meegenomen in de opgave voor de Gebiedsvisie RUIMTELIJKE EN FUNCTIONELE STRUCTUUR (2.5) Het stramien van oude strandwallen en dwarsverbindingen vormen de landschappelijke structuur van het onderzoeksgebied. Uitbreidingsplan Noord van ir. W. Bruyn was in 1985 gereed. De verschillende buurten liggen binnen het netwerk van verbindingen in het oorspronkelijke landschap. In de loop der tijd is het plan aangepast. Door verdichting is de oorspronkelijke morfologische structuur, vooral aan de noordzijde van het plangebied, aangetast. De logica in hoogte, massa, rooilijnen en dergelijke ontbreekt. Oorspronkelijk zijn hier voorzieningen met beperkte bouwmassa s in suburbane setting bedoeld. De verkeersstructuur is in de loop der tijd ook veranderd. Het straatprofiel tussen de Burg. Banninglaan en De Haar is nagenoeg hetzelfde, op verspringing van het tramtracé ter hoogte van de Prinsensingel na. Ter hoogte van Leidsenhage staat de bebouwing vlak aan de weg, aan de zuidzijde ligt een grote parkeerplaats. Ten oosten van De Haar ontbreekt de trambaan. Daarnaast wordt de verkeersstroom ter hoogte van de Prinsensingel afgebogen naar de Noordsingel, dit wordt niet door bebouwing geaccentueerd. De functionele veranderingen van de Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan is op de kruispunten niet af te lezen aan de ruimtelijke structuur. De bestaande hoogbouwaccenten in het plangebied benadrukken de functionele verandering niet. Kortom, de ruimtelijke en functionele structuur van het plangebied staat op gespannen voet. Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 43

44 44 CONCEPT - 14 Juli 2008

45 3. GEBIEDSVISIE 3.1 PROBLEEMSTELLING De oorspronkelijke structuur van het plangebied, een eenduidig doorlopende groenzone met daarin kleinschalige bebouwing met een suburbaan karakter, heeft in de loop van de tijd aan kwaliteit ingeboet. Dit wordt veroorzaakt door verdichting in en aan deze groenzone, zoals onder andere die van MCH Anthoniushove en het Duivenvoordecomplex. Ook zijn er aanpassingen gedaan in de verkeersstructuur, zoals de afbuiging van het verkeer van de Heuvelweg naar de Noordsingel. Daarnaast verspringt de ligging van het tramtracé van middenberm op de Heuvelweg naar zijberm op de Graaf Willem de Rijkelaan. Deze functionele veranderingen worden niet duidelijk gemaakt in de ruimtelijke structuur c.q. de bebouwing van het plangebied. Kruispunten en andere aansluitingen van wegen kenmerken zich door leegte en missen identiteit. 3.2 DOELSTELLING Met de Gebiedsvisie Heuvelweg wordt beoogd het plangebied zodanig te ontwikkelen dat het een bindend element wordt van het omringende gebied. Gelijktijdig dient het plangebied zodanig versterkt te worden dat het een aantrekkelijk publiek domein wordt waarin groen, water en bebouwing elkaar wederzijds versterken. Een herkenbaar gebied met een eigen ruimtelijke kwaliteit die aansluit op de functie en de positie van het plangebied in deze omgeving. 3.3 DE OPGAVE De opgave is primair het (doen) ontwikkelen van modellen die leiden tot een samenhangend plan met een authentieke kwaliteit. Hierbij is het van belang het functionele gebruik en de ruimtelijke beleving goed op elkaar af te stemmen. De verschillende aspecten zoals groen, water, verkeer en bebouwing op zich dienen versterkt te worden en evenwichtig op elkaar te worden afgestemd. Hierbij is het van belang de belevingswaarde van kruisingen, aansluitingen en rechtstanden te versterken. Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 45

46 Tramlijnen in onderzoeksgebied 46 CONCEPT - 14 Juli 2008

47 3.3.1 Groen en water Bij het opstellen van deze gebiedsvisie dient het accent gelegd te worden op de groenstructuur. De groen- en waterstructuur langs de Heuvelweg-Graaf Willem de Rijkelaan met in begrip van de zijtakken en in relatie met het Waterspoorpark dient hiertoe versterkt te worden. De aanbevelingen van de Groenstructuurvisie Leidschendam en de maatregelen van het Waterplan dienen hierbij meegenomen te worden. Daarnaast dient onderzoek gedaan te worden naar de kwaliteit van het huidige bomenbestand en de groeiplaatsomstandigheden, met daarop volgend een voorstel van duurzame boombeplanting. Behalve voor mensen dient de groenzone een aantrekkelijke verblijfsplaats te zijn voor, vogels, vissen, insecten en kleine beestjes. Hiervoor kunnen bijvoorbeeld natuurlijke oevers, paaiplaatsen en ecologische duikers aangelegd worden. Maar ook de keuze van bepaalde boomsoorten kan de aantrekkingskracht van vogels en andere dieren vergroten Bebouwing Het is van belang dat de functionele- en ruimtelijke structuur weer op elkaar aansluiten en een eenduidige taal spreken. Bezien moet worden of en hoe bouwmassa s hoofdverkeersbewegingen kunnen accentueren. Welke gebouwde landmarks kunnen waar in het plangebied worden opgericht. Daarnaast is het in samenhang met het onderzoeken van de groenstructuur van belang hoe de groenzone ingevuld mag worden, zonder het groene karakter aan te tasten Verkeer en vervoer AUTOVERKEER Het is van belang wat de langzaam verkeersroute in het verlengde van de Graaf Willem de Rijkelaan, die in het Kader Schakenbosch is gepland, gaat betekenen voor het plangebied. Voorts zal worden bezien in hoeverre de belevingswaarde van het verkeersgebied kan worden versterkt. LANGZAAM VERKEER Er dient een aantrekkelijke wandelroute in de groenzone van het plangebied gerealiseerd te worden. Dit betekent dat de wandelroute bestaande waardevolle wandelpaden in het aangrenzende gebied met elkaar dient te verbinden, met als aandachtspunt de dwarsverbindingen en met name die naar het Water-spoorpark, zoals bij het Duivenvoordecomplex. OPENBAAR VERVOER De tramlussen in het plangebied ter hoogte van MCH Anthoniushove en De Haar nemen veel ruimte in beslag en vormen een discontinuïteit in de ruimtelijke kwaliteit van het plangebied. Bebouwing van deze plekken is gewenst, zoals later in deze gebiedsvisie zal worden aangegeven. Het is echter noodzakelijk om te onderzoeken of de beide tramlussen ook vanuit het oogpunt van verkeer en vervoer kunnen worden opgeheven. Onderzocht dient te worden of en wanneer tweekoppige tramstellen in gebruik worden genomen. Daarnaast dient de wenselijkheid onderzocht te worden van doortrekking van de tramlijn(en) naar Voorschoten / Leiden, zie suggesties A en B in nevenstaande afbeelding. Indien de wenselijkheid wordt vastgesteld, zullen ruimtereserveringen voor het tracé gemaakt dienen te worden. Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 47

48 48 CONCEPT - 14 Juli 2008

49 3.4 AANPAK EN WERKWIJZE De onder paragraaf 3.3 De Opgave genoemde modellen, groen en water, verkeer en vervoer en bebouwing, zullen vanuit de lagenbenadering worden opgesteld. De lagen bestaan respectievelijk uit de ondergrond, de netwerken en de occupatie van de betreffende omgeving. Voor het opstellen van de beoogde gebiedsvisie is het noodzakelijk om een multidisciplinaire werkgroep samen te stellen. De werkgroep bestaat uit de disciplines stedenbouw (intern) en landschap (extern), die worden ondersteund door de overige benodigde disciplines. Voor het maken van een groen- en waterontwerp en het opstellen van een visie op het openbaar vervoer is de expertise van externe bureaus gewenst. Bij de aanbieding van de deel 1 Verkenningen zal hiertoe een voorstel worden bijgevoegd. 3.5 PROJECTENVELOPPEN Om de uitkomsten van de gebiedsvisie volledig over te dragen naar de projecten die in het aangrenzende gebied gaan plaatsvinden worden projectenveloppen benoemd. Het doel hiervan is gewenste economisch zwakke functies mede te laten bekostigen door sterke economische functie die in de betreffende enveloppe zitten (zoetzuur constructie). Voorlopig dienen zich de volgende projectenveloppen aan; MCH Anthoniushove, Scholenschuif primair onderwijs en Duivenvoordecomplex. Gedurende het opstellen van de gebiedsvisie zullen wellicht nog een aantal projecten deze status verkrijgen. 3.6 COMMUNICATIE Kortheidshalve verwijzen we naar de raadsbrief d.d. 9 juni 2008 van Wim van de Poll. Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 49

50 50 CONCEPT - 14 Juli 2008

51 BRONNEN BEHEERPLAN DUIVENVOORDE, GEMEENTE LEIDSCHENDAM, AFDELING INRICHTING EN BEHEER OPENBARE RUIMTE, VASTGESTELD 27 NOVEMBER 2001 BOUWMASSA STUDIE VERVANGENDE NIEUWBOUW VERPLEEGAFDELINGEN VITAAL VOOR DE VLIETSTREEK, PRENT-LANDMAN ARCHITECTEN BNA DEN HAAG, JUNI 2007 DIE STRAETE BY NAME OVER DOOR EN OM DE LEYTSCHE DAM, BERNARD DIJKMAN, GEMEENTE LEIDSCHENDAM-VOORBURG, OKTOBER 2003 GESCHIEDENIS VAN EEN GOUDEN GEMEENTE OVER DOOR EN OM DE LEYTSCHE DAM, F.H.CHR.M DAAMS / J.D. DE KORT / GEMEENTE LEIDSCHENDAM, 1988 GROENSTRUCTUURPLAN KWALITEIT IN BEELD, HEIDEMIJ ADVIES / GEMEENTE LEIDSCHENDAM - HOOFDAFDELING OPENBARE WERKEN - AFDELING PLANTSOENEN, JANUARI 1994 MIRUP HANDREIKING VOOR MILIEU IN RUIMTELIJKE PLANNEN, STADSGEWEST HAAGLANDEN, DECEMBER 2003 RANDVOORWAARDEN TORENS DE PRINSENHOF, GEMEENTE LEIDSCHENDAM-VOORBURG, JANUARI 2007 REGIONAAL STRUCTUURPLAN HAAGLANDEN 2020, STADSGEWEST HAAGLANDEN, ONTWERP 14 NOVEMBER 2007 RUIMTELIJK KADER SCHAKENBOSCH, GEMEENTE LEIDSCHENDAM-VOORBURG, CONCEPT NOVEMBER 2007 STEDENBOUWKUNDIG KADER DE PRINSENHOF, GEMEENTE LEIDSCHENDAM-VOORBURG - AFDELING RWM - TEAM RUIMTE - S SCHUILING EN M VAN STRIEN, CONCEPT FEBRUARI 2004 STRUCTUURVISIE RUIMTE VOOR WENSEN, GEMEENTE LEIDSCHENDAM-VOORBURG / ZWART OP WIT, SEPTEMBER 2007 STUDIE GROENZONE HEUVELWEG-GR. WILLEM DE RIJKELAAN, GEMEENTE LEIDSCHENDAM-VOORBURG, TIO LEIDSCHENDAM VOORSTEL VOOR HERONTWIKKELING LOKATIE ZILVERMEEUWLAAN, OD205 STEDENBOUW ONDERZOEK EN LANDSCHAP, DECEMBER 2007 UITGANGSPUNTEN EN RANDVOORWAARDEN DUIVENVOORDE, GEMEENTE LEIDSCHENDAM-VOORBURG / OD205 STEDENBOUW ONDERZOEK EN LANDSCHAP, CONCEPT DECEMBER 2007 / CONCEPT APRIL 2008 VERKEER-EN VERVOERPLAN EEN KWESTIE VAN (BE)WEGEN, GEMEENTE LEIDSCHENDAM-VOORBURG - AFDELING ECONOMIE MOBILITEIT EN VASTGOED, APRIL 2004 WATERPLAN WATER VERBINDT EN GEEFT KLEUR AAN JE STAD, GEMEENTE LEIDSCHENDAM-VOORBURG / HOOGHEEMRAADSCHAP DELFLAND EN RIJNLAND / ZWART OP WIT, OKTOBER 2007 WELSTANDSNOTA LEIDSCHENDAM-VOORBURG, VAN DE POLL STEDEBOUW / KOW STEDEBOUW, VASTGESTELD 14 JUNI 2004 WOONVISIE 2020, GEMEENTE LEIDSCHENDAM-VOORBURG, CONCEPT MAART 2005 Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 51

52 52 CONCEPT - 14 Juli 2008

53 BIJLAGE : STADSPLATTEGROND Gebiedsvisie Heuvelweg - Deel 1: Verkenningen 53