Succesindicator: Schoolbeleid en schoolleiderschap

Transcriptie

1 PROCES SCHOOLNIVEAU Succesindicator: Schoolbeleid en schoolleiderschap Visie op leerlingen met een ernstige meervoudige beperking Vormt een doordachte schoolvisie het vertrekpunt voor onderwijs aan leerlingen met EMB? Wordt erkend dat elk kind met EMB recht heeft op onderwijs en zorg? Zijn leerlingen met EMB welkom op de school? Kijkt het schoolteam met een positieve bril naar leerlingen met EMB en hun mogelijkheden? Wordt elke leerling met EMB als uniek beschouwd? Wordt erkend dat leerlingen met EMB een relatie kunnen aangaan met hun omgeving en zo hun wensen en behoeften helder kunnen maken? Wordt erkend dat deze leerlingen een individueel aangepast onderwijs-zorgarrangement nodig hebben, met een individueel aangepast curriculum en een individueel handelingsplan, vertrekkende van hun mogelijkheden en behoeften? Weerspiegelt deze schoolvisie zich in het onderwijs dat aan de leerlingen met EMB geboden wordt? Besteedt de school uitgebreid aandacht aan de opbouw van kwaliteitsvolle relaties tussen de leerling met EMB en zijn omgeving? Voert de school een beleid dat de cyclus van planmatig werken als vertrekpunt neemt voor het uitbouwen van een geschikt onderwijscurriculum voor de leerlingen met EMB?

2 Lees verder rubriek PROCES klasniveau, succesindicatoren PLANMATIG WERKEN, GESCHIKT ONDERWIJSCURRICULUM, INSTRUCTIESTIJL: INTERACTIE EN COMMUNICATIE, BRONNEN EN MATERIALEN, OPTIMALE LEEROMGEVING, GROEPERINGSVORMEN EN ONDERWIJSTIJD. Vertaalt deze schoolvisie zich in keuzes gericht op een aangepaste infrastructuur? Lees verder rubriek CONTEXT, succesindicator INFRASTRUCTUUR. Bv. een prikkelarme ruimte, voldoende grote en toegankelijke klaslokalen Vertaalt deze schoolvisie zich in keuzes gericht op een aangepaste materiële omkadering? Bv. sensopathisch materiaal, een trilvloer Voorziet de school een budget om beleidskeuzes op vlak van infrastructuur en materiële omkadering in de praktijk te realiseren? Vertaalt deze schoolvisie zich in keuzes gericht op een aangepaste samenstelling van de klasgroepen? Lees verder rubriek PROCES klasniveau, succesindicator KLASSAMENSTELLING EN KOPPELING LEERKRACHT KLASGROEP. Vertaalt deze schoolvisie zich in keuzes gericht op een aangepaste personeelsomkadering? (Zie verder in dit document.) Personeelsomkadering Gebeurt het aanwerven van nieuwe personeelsleden op basis van weloverwogen criteria? Bv. behaalde diploma s, onderwijservaring al dan niet met de doelgroep, geslacht, leeftijd Voert de school een beleid om personeel zo lang als mogelijk te behouden en zo continuïteit in het aanbod te garanderen? Is er voldoende personeel in de klas aanwezig? Wordt de inzet van personeel in de klas op een flexibele manier georganiseerd?

3 Bv. rekening houdend met de ondersteuningsnoden en mogelijkheden van de leerlingen: de nood aan zorg en begeleiding tijdens eet-, drink- en toiletmomenten, het voorzien van houdingswissels, ondersteuningsnood op vlak van interactie en communicatie, Bv. rekening houdend met de tijdstippen waarop ondersteuning nodig is: voor verplaatsingen buiten de klas met alle leerlingen samen, Werken meerdere disciplines uit onderwijs, welzijn en gezondheidszorg samen aan een zorg- en onderwijsaanbod voor leerlingen met EMB? Werken verschillende disciplines vanuit eigen expertise, maar op één lijn, aan vooraf bepaalde leerdoelen voor de leerlingen met EMB? Bieden verschillende disciplines vanuit eigen expertise, maar op één lijn, zorg aan de leerlingen met EMB? Zijn er heldere afspraken over de rollen en verantwoordelijkheden van de verschillende disciplines in het onderwijszorg-aanbod? Zorgt de school voor een goede coördinatie van alle samenwerkingsverbanden die er schoolintern en schoolextern zijn rond leerlingen met EMB en hun onderwijs- en zorgaanbod? Ondersteunend en professionaliserend schoolklimaat Worden alle betrokken personeelsleden gesteund en gerespecteerd door de directie? Voorziet de school begeleiding voor startende personeelsleden in onderwijs aan leerlingen met EMB? Bv. via het inzetten van een mentor Krijgt het betrokken personeel ondersteuning van collega's op school die met dezelfde doelgroep werken (formeel/informeel)? Krijgt het betrokken personeel ondersteuning van collega s op school die met andere doelgroepen werken?

4 Krijgt het betrokken personeel deze ondersteuning van collega s ook wanneer er voor het onderwijsaanbod aan leerlingen met EMB samengewerkt wordt tussen verschillende settings bv. onderwijs geboden in een welzijnsvoorziening? Probeert de school emotionele druk bij personeelsleden te voorkomen? Bv. door het voorzien van voldoende pauzes, vertrouwenspersonen Schept de school de nodige voorwaarden om een kwaliteitsvolle communicatie en samenwerking tussen professionelen binnen het schoolteam mogelijk en haalbaar te maken? Creëert de school voldoende tijd en kansen tot kwaliteitsvol overleg tussen de verschillende professionelen en disciplines? Creëert de school deze tijd en kansen tot kwaliteitsvol overleg ook wanneer er voor het onderwijsaanbod aan leerlingen met EMB samengewerkt wordt tussen verschillende settings bv. onderwijs geboden in een welzijnsvoorziening? Voorziet de school een vorm van schriftelijke verslaggeving die haalbaar, functioneel en deontologisch correct is? Biedt de school in voldoende mate kansen tot een professionaliseringstraject op maat van betrokken personeelsleden? Krijgen personeelsleden schoolintern de kans om zich bij te scholen over onderwijs aan leerlingen met EMB? Bv. via een introductiecursus of training in het hanteren van het onderwijscurriculum voor leerlingen met EMB Krijgen personeelsleden schoolintern de kans om te reflecteren over eigen handelen, denken en voelen in relatie tot de leerling met EMB? Bv. deelname aan schoolinterne intervisiegroepen Krijgen personeelsleden de kans om schoolextern te leren van de ervaring van andere professionelen? Bv. kans tot observaties in andere onderwijssettings, deelname aan schooloverstijgende intervisiegroepen

5 Krijgen personeelsleden de kans om schoolextern navorming te volgen over onderwijs aan leerlingen met EMB? Partnerschap met ouders en familie Beschouwt het schoolteam ouders en familie van iedere leerling met EMB als partners? Betrekt en erkent het schoolteam het hele gezin (ouders, broers en zussen) rondom de leerling met EMB? Ziet het schoolteam ouders als experten van hun eigen kind? Krijgen ouders een goed zicht op de visie van de school, die bepalend is in hoe de school het onderwijs aan hun kind vorm geeft? Hebben ouders een actieve rol in het doorlopen van de cyclus van planmatig werken betreffende hun eigen kind? Bv. ouders de kans geven ervaringen over hun kind te delen Bv. samen met ouders beslissingen nemen over leerdoelstellingen en ondersteuning Bv. ouders op de hoogte houden van de evolutie in het werken aan gezamenlijke doelstellingen met hun kind Beperkt het schoolteam ouderlijke participatie niet tot wanneer het goed uitkomt en/of in het voordeel van de eigen werking? Streeft het schoolteam naar afstemming in aanpak tussen school en thuis? Zet het schoolteam bewust in op het opbouwen van een positieve relatie met ouders? Kunnen ouders op elk ogenblik zelf aangeven wat hun wensen tot betrokkenheid op de school zijn? Komt het schoolteam waar nodig tegemoet wanneer ouders ervoor kiezen niet betrokken te worden? Bv. De leerkracht/aandachtsopvoeder van de leerling zorgt voor nabijheid tijdens een oudernamiddag voor de leerlingen Worden deze wensen tot betrokkenheid regelmatig opnieuw bevraagd? Besteedt het schoolteam voldoende aandacht aan de kwaliteit van de wederzijdse communicatie?

6 Bezorgt het schoolteam relevante informatie aan ouders? Zorgt het schoolteam voor toegankelijke informatie aan ouders? Bv. Vermijdt het schoolteam vakjargon in de communicatie met ouders, indien niet aangewezen? Communiceert het schoolteam op een niet-beoordelende manier, ook wanneer ouders niet dezelfde mening delen, het team bekritiseren? Luistert het schoolteam voldoende naar de ouders tijdens contactmomenten? Maakt het schoolteam gebruik van verschillende communicatiekanalen, op maat van de ouders? Bv. overleg op regelmatige basis (formeel/informeel), heen-en-weerschriftjes, telefonisch contact Gaat het schoolteam na of ouders tevreden zijn over het onderwijs aan hun kind met EMB? Kunnen ouders op vraag advies, counseling of ondersteuning krijgen? Houdt het schoolteam in het geboden onderwijs en de communicatie met ouders rekening met specifieke achtergrondkenmerken van het gezin? Bv. gezinssamenstelling (bv. nieuw samengestelde gezinnen) Bv. sociaal-culturele context of etniciteit van de gezinnen Bv. familiale en culturele waarden of overtuigingen Bv. religie Bv. thuistaal Bv. sociaal-economische status (SES) Bv. Verwerkingsproces

7 Inclusief onderwijs Is het schoolteam zich ervan bewust dat een inclusieve onderwijspraktijk voor leerlingen met EMB een continuüm is dat in allerlei gradaties vorm kan krijgen (binnen het gewoon onderwijs, binnen het buitengewoon onderwijs)? VISIE Kijkt het schoolteam positief en emancipatorisch naar maatschappelijke participatie van mensen met EMB? Vertaalt dit zich in een geëxpliciteerde schoolvisie op inclusief onderwijs voor leerlingen met EMB? Vertaalt de schoolvisie zich in een geëxpliciteerde en vanuit de leerlingen verantwoorde keuze voor de manier waarop inclusief onderwijs vorm krijgt? Vertaalt de schoolvisie zich in keuzes betreffende onderwijsleerdoelstellingen die voor leerlingen met EMB geformuleerd worden? Vertaalt de schoolvisie zich in keuzes gericht op een aangepaste personeelsomkadering om een inclusief onderwijstraject voor leerlingen met EMB mogelijk te maken? Vertaalt de schoolvisie zich in keuzes gericht op een aangepaste samenstelling van de klasgroepen om een inclusief onderwijstraject voor leerlingen met EMB mogelijk te maken? Vertaalt de schoolvisie zich in keuzes gericht op het inzetten van aangepaste groeperingsvormen om een inclusief onderwijstraject voor leerlingen met EMB mogelijk te maken? Vertaalt de schoolvisie zich in keuzes gericht op het voorzien van aangepaste infrastructuur en materialen om een inclusief onderwijstraject voor leerlingen met EMB mogelijk te maken? REALISATIE

8 Zet het schoolteam gerichte stappen om inclusief onderwijs voor leerlingen met EMB vorm te geven? Maakt het schoolteam werk van inclusief onderwijs in de reguliere onderwijscontext? Krijgen leerlingen met EMB onderwijs in klassen met leerlingen zonder beperkingen in een reguliere school, zij het met een individueel aangepast curriculum en aangepaste ondersteuning? Gaat inclusief onderwijs voor leerlingen met EMB verder dan een louter fysieke aanwezigheid van de leerling met EMB in de reguliere klas? Krijgen leerlingen met EMB onderwijs in een eigen klas, maar deel uitmakend van een reguliere school? Gaat inclusief onderwijs voor leerlingen met EMB verder dan een louter fysieke aanwezigheid van de leerling met EMB in de reguliere school? Organiseert het schoolteam ad hoc onderwijsleeractiviteiten voor leerlingen met EMB uit de buitengewone school samen met leerlingen zonder beperkingen in de nabijgelegen reguliere school? Maakt het schoolteam werk van inclusief onderwijs in de buitengewone onderwijscontext? Krijgen leerlingen met EMB onderwijs in klassen met leerlingen met andere beperkingen in de buitengewone school, zij het met een individueel aangepast curriculum en aangepaste ondersteuning? Krijgen leerlingen met EMB onderwijs in een eigen klas, maar deel uitmakend van een buitengewone school met ook leerlingen met andere beperkingen?

9 Organiseert het schoolteam ad hoc onderwijsleeractiviteiten voor leerlingen met EMB samen met leerlingen met andere beperkingen in de buitengewone school?... Creëert het schoolteam in een inclusief onderwijstraject een positief klasklimaat met participatiekansen en het gevoel erbij te horen voor elke leerling? Maakt het schoolteam werk van een activiteitenaanbod voor leerlingen met EMB in de gewone samenleving? Bv. schoolreis naar reguliere binnenspeeltuin Maakt het schoolteam werk van een activiteitenaanbod voor leerlingen met EMB in functie van maatschappelijke participatie? Bv. leren winkelen in de lokale supermarkt Wordt voor elke leerling met EMB geëxpliciteerd en verantwoord op welke manier inclusief onderwijs voor hem/haar vorm krijgt? Neemt het schoolteam de cyclus van planmatig werken als vertrekpunt voor het uitstippelen van een inclusief onderwijstraject voor leerlingen met EMB? Worden ouders en relevante professionelen hierbij actief betrokken? Zijn er duidelijke afspraken over de rollen en verantwoordelijkheden van alle betrokkenen in dit inclusief onderwijstraject? Werkt het betrokken personeel als een team op één lijn aan de realisatie van een inclusief onderwijstraject voor elke leerling met EMB? Gebeurt er een systematische evaluatie van een inclusief onderwijstraject voor de leerling(en) met EMB, zowel betreffende het effect op de leerling(en) met EMB als op de medeleerlingen?