Inclusief onderwijs?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inclusief onderwijs? beno.schraepen@ap.be"

Transcriptie

1 Inclusief onderwijs?

2 Nieuwe inzichten Kennis, rechten, beeldvorming

3 21 ste eeuw: Andere beeldvorming Vn-verdrag Gelijke rechten van personen in een handicapsituatie Apart zetten = discriminatie Inclusie = recht Nieuwe kennis Plasticiteit Resultaten inclusief onderwijs

4 Ethisch-sociologisch-rechten Mensen met een beperking worden geboren in situatie van voortdurende discriminatie Tokenisme: De meerderheid onderdrukt, geeft vorm aan de samenleving De minderheid is afhankelijk, past zich aan, kan weinig vorm geven aan eigen leven

5 Andere beeldvorming: burgerschapsmodel Defect-paradigma Ontwikkelings- Burgerschaps- paradigma paradigma Mensvisie Defecten, tekorten Mogelijkheden Rechten Status persoon Patiënt Leerling Burger Begeleiding Verzorgen/ behandelen Trainen/ ontwikkelen Ondersteunen Speciale Gewone Plaats Instituut voorzieningen in voorzieningen in samenleving samenleving Maatschappelijke houding Segregatie Normalisatie/ Integratie Inclusie

6 VN-verdrag gelijke rechten voor personen in een handicapsituatie Opgesteld in 2006 Geratificeerd in 2009 Bevorderingsopdracht Beschermingsopdracht Opvolgingsopdracht Gelijke Rechten voor Iedere Persoon met een handicap (GRIP vzw)

7 VN-verdrag gelijke rechten voor personen in een handicapsituatie 1. Respect voor de inherente waardigheid, autonomie 2. Non-discriminatie 3. Volledige en effectieve participatie in de samenleving 4. Respect voor verschillen en acceptatie van mensen met een handicap als onderdeel van de menselijke diversiteit 5. Gelijke kansen 6. Toegankelijkheid 7. Gelijkheid mannen en vrouwen 8. Respect voor de zich ontwikkelende capaciteiten van kinderen met een handicap en voor het recht van kinderen om hun identiteit te behouden

8 VN-verdrag gelijke rechten voor personen in een handicapsituatie Artikel 24 (onderwijs) De Staten erkennen het recht van personen met een handicap op onderwijs. Teneinde dit recht zonder discriminatie en op basis van gelijke kansen te verwezenlijken, waarborgen Staten een inclusief onderwijssysteem op alle niveaus en voorzieningen; Personen met een handicap toegang hebben tot inclusief, hoogwaardig en gratis basisonderwijs en tot voortgezet onderwijs en wel op basis van gelijkheid met anderen in de gemeenschap waarin zij leven; Redelijke aanpassingen worden verschaft naar gelang de behoefte van de persoon in kwestie

9 Nieuwe kennis Plasticiteit van de hersenen Effect van Mediatie en omgeving

10 Plasiticiteit hersenen Ons brein leeft en verandert Genetische invloed Afbraak Opbouw door stimulatie Niet alles ligt vast bij geboorte Blootstelling is niet voldoende Gemedieerde Leerervaring is nodig (Betekenis, gedrag, erbij horen, samen delen, transcendentie, )

11 Inclusief onderwijs Iedereen is welkom!

12 Inclusie in Europa Top 10 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in gesegregeerd, onderwijs Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in aparte klassen in reguliere scholen Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in volledige inclusieve onderwijssettings % leerlingen in inclusieve settings t.o.v. totaal leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften 1 Italië ,50% 2 Noorwegen ,90% 3 Litouwen ,20% 4 Portugal ,00% 5 Malta ,10% 6 Cyprus ,20% 7 Slovenië ,20% 8 Spanje ,30% 9 Schotland ,60% 10 Estland ,70% beno.schraepen@ap.be/incena

13 Inclusie in Europa Staart Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in gesegregeerd, speciaal onderwijs Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in aparte klassen in reguliere scholen Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften in volledige inclusieve onderwijssettings Percentage leerlingen in inclusieve settings t.o.v. totaal leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften 22 Bulgarije ,60% 23 Nederland ,00% 24 Frankrijk ,90% 25 Duitsland ,80% 26 Vlaanderen ,10% 27 Denmark ,00% 28 Letland ,60% 29 Wallonië ,4% beno.schraepen@ap.be/incena

14 Inclusie = samenleven Aanwezig Participatie Relaties Zelf-beslissingsrecht beno.schraepen@ap.be/incena

15 Inclusief onderwijs Verschillen = rijk Samen leren = samen leven Aanpassingen in/van de leeromgeving Ondersteuning waar nodig Naar het volgende niveau Maximum halen uit elke leerling Geen enkele reden om kinderen apart te zetten

16 Resultaten Geen enkel onderzoek toont aan dat leerlingen meer of beter leren in aparte settings Studie bij leerlingen (USA) (Wagner et al 2006): Minder afwezigheid Minder storend gedrag Meer kans op werk en uitbouwen zelfstandig leven

17 Resultaten Alle leerlingen met Down syndroom presteren beter in een inclusieve onderwijssetting dan in het BuO (de Graaf, 2013, Buckly, 2002) Leerproblemen: tot meer dan 10% meer vooruitgang in IO dan BuO (Maldron, Cole, Majd, 2001) Andere lln : (Maldron, Cole, Majd, 2001) Geen negatieve impact op resultaten, integendeel Profiteren mee van aanpassingen Nieuwe leerkansen

18 M-decreet 1 ste stap naar inclusief onderwijs?

19 Inclusief onderwijs in Vlaanderen Tot nu toe vrijblijvend omwille van draagkrachtafwegingen Ondersteuning Met GON-begeleiding Met ION-begeleiding Met assistentie Met informele ondersteuning Vrijwilligers, stagiaires,

20 M-decreet 1/09/2015 Buitengewoon Uitgebreid met Type 9 Kinderen met autisme zonder verstandelijke beperking type 1 en 8 en Ov3 worden geleidelijk vervangen door Basisaanbod: 2 jaar evaluatie

21 M-decreet 1/09/2015 Recht op redelijke aanpassingen Inschrijven» Gemeenschappelijk curriculum» Gemeenschappelijk curriculum + Redelijke aanpassingen» Individueel aangepast curriculum + Redelijke aanpassingen Gemotiveerd verslag CLB-School-Ouders

22 Is het onderwijs hier klaar voor? Scholen? Leerkrachten? CLB? Ondersteuners? Ouders? Kinderen??

23 Meer weten of melden Ouders voor inclusie Steunpunt voor inclusie Centrum voor gelijke kansen en racismebestrijding Studiecentrum voor inclusie en enablement (UA-AP)

24 Dankuwel! Zijn er nog vragen?

21 november 2012. dr. Bengt Verbeeck HoGent / UGent

21 november 2012. dr. Bengt Verbeeck HoGent / UGent 21 november 2012 dr. Bengt Verbeeck HoGent / UGent VN-Verdrag 13 december 2006 inzake de rechten van personen met een handicap Baanbrekend Verdrag van de 21 ste eeuw de daad bij het woord voegen EG is

Nadere informatie

VLAAMSE THUISBEGELEIDINGSDIENSTEN AUTISME. Floor Tempelaere Pedagogisch begeleider in het project rond competentieontwikkeling Regio West-Vlaanderen

VLAAMSE THUISBEGELEIDINGSDIENSTEN AUTISME. Floor Tempelaere Pedagogisch begeleider in het project rond competentieontwikkeling Regio West-Vlaanderen VLAAMSE THUISBEGELEIDINGSDIENSTEN AUTISME Floor Tempelaere Pedagogisch begeleider in het project rond competentieontwikkeling Regio West-Vlaanderen floor.tempelaere@katholiekonderwijs.vlaanderen Als een

Nadere informatie

M-decreet. Het M-decreet: leerkrachten, scholen en CLB

M-decreet. Het M-decreet: leerkrachten, scholen en CLB M-decreet Het M-decreet: leerkrachten, scholen en CLB Citaat De school is bedacht om kinderen de kans te geven, later als ze in het ware leven staan, makkelijker hindernissen te nemen. Ze is in al te veel

Nadere informatie

Interfederaal Centrum voor gelijke kansen en bestrijding van discriminatie en racisme

Interfederaal Centrum voor gelijke kansen en bestrijding van discriminatie en racisme Interfederaal Centrum voor gelijke kansen en bestrijding van discriminatie en racisme MEDISCHE VISIE OP HANDICAP SOCIALE VISIE OP HANDICAP Exclusie Segregatie Integratie Inclusie Denken in barrières

Nadere informatie

M-decreet. Het M-decreet, leerkrachten en scholen

M-decreet. Het M-decreet, leerkrachten en scholen M-decreet Het M-decreet, leerkrachten en scholen M-decreet Het M-decreet, leerkrachten en scholen Wat verandert er voor leerkrachten? Wat verandert er voor scholen (gewoon en buitengewoon)? Wat verandert

Nadere informatie

elk kind een plaats... 1

elk kind een plaats... 1 Elk kind een plaats in een brede inclusieve school Deelnemen aan het dagelijks maatschappelijk leven Herent, 17 maart 2014 1 Niet voor iedereen vanzelfsprekend 2 Maatschappelijke tendens tot inclusie Inclusie

Nadere informatie

Van gunsten naar rechten voor leerlingen met beperkingen. Het VN-Verdrag over de rechten van personen met een handicap en onderwijs

Van gunsten naar rechten voor leerlingen met beperkingen. Het VN-Verdrag over de rechten van personen met een handicap en onderwijs Van gunsten naar rechten voor leerlingen met beperkingen Het VN-Verdrag over de rechten van personen met een handicap en onderwijs Feiten New York 13 december 2006 Verdrag + Optioneel Protocol (rechtsbescherming)

Nadere informatie

Volume: 0-49 zendingen per jaar Europa 0 2 kg 2-10 kg kg kg

Volume: 0-49 zendingen per jaar Europa 0 2 kg 2-10 kg kg kg Wanneer u op basis van uw daadwerkelijkaantal zendingen boven de 49 zendingen per jaar uitkomt, dan kunt u ons contacteren voor verbeterde tarieven. Wij passen uw prijzen dan direct aan. Volume: 0-49 zendingen

Nadere informatie

Vzw De Lork Vzw Beschut Wonen De Lariks. Lieve Dekempeneer STUDIEDAG GIBBIS

Vzw De Lork Vzw Beschut Wonen De Lariks. Lieve Dekempeneer STUDIEDAG GIBBIS Vzw De Lork Vzw Beschut Wonen De Lariks Lieve Dekempeneer 1 Ø Vzw De Lork - sector personen met een beperking - Vaph - Verblijf - Dagactiviteiten (ontmoeten werken leren) - Mobiele ondersteuning Ø Vzw

Nadere informatie

M- decreet: van [M]aatregelen naar [M]ogelijkheden

M- decreet: van [M]aatregelen naar [M]ogelijkheden M- decreet: van [M]aatregelen naar [M]ogelijkheden Maatregelen M-decreet 1. 2. 3. 4. 5. Aanscherpen opdracht gewoon onderwijs Structuur buitengewoon onderwijs Toelatingsvoorwaarden BuO en GON Recht op

Nadere informatie

Doelstellingen. Klaar voor redelijke aanpassingen? Inhoud. 1. Situering 24/11/2014

Doelstellingen. Klaar voor redelijke aanpassingen? Inhoud. 1. Situering 24/11/2014 Klaar voor redelijke? 2. Je kan het begrip redelijke situeren 3. Je kent de zeven criteria van redelijke Meirsschaut Mieke Bachelor na bachelor in het onderwijs: buitengewoon onderwijs, zorgverbreding

Nadere informatie

COZOCO 19 maart 2014. M-decreet. Goedgekeurd door het Vlaams Parlement op 12 maart 2014

COZOCO 19 maart 2014. M-decreet. Goedgekeurd door het Vlaams Parlement op 12 maart 2014 COZOCO 19 maart 2014 M-decreet Goedgekeurd door het Vlaams Parlement op 12 maart 2014 Situering 2005: lancering van het leerzorgkader 2009-2014 geleidelijke invoering van het decreet op leerzorg -geen

Nadere informatie

Tarieven Europa: staffel 1

Tarieven Europa: staffel 1 Tarieven Europa: staffel 1 Wanneer u op basis van uw daadwerkelijkaantal zendingen boven de 49 zendingen per jaar uitkomt, dan kunt u ons contacteren voor verbeterde tarieven. Wij passen uw prijzen dan

Nadere informatie

M-decreet 05 mei 2015 Maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften

M-decreet 05 mei 2015 Maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften M-decreet 05 mei 2015 Maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften Waarover gaat het M-decreet Over kinderen en jongeren die hun leraren uitdagen op hun Meesterschap Geen miskenning van

Nadere informatie

Ver van mijn bed of toch niet? Het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap

Ver van mijn bed of toch niet? Het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap Ver van mijn bed of toch niet? Het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap 3 e reflectievoormiddag Onbeperkt aan de slag 2 december 2016, Brussel 1 Dienst Diversiteitsbeleid - Agentschap

Nadere informatie

Ethiek tussen beleid en zorg

Ethiek tussen beleid en zorg Ethiek tussen beleid en zorg Ethiek? Misverstanden voorkomen Ethiek? Misverstanden voorkomen Geen orakel Geen GPS Geen kookboek Geen keurmerk I. De Beaufort et al., 2011 Ethiek? Misverstanden voorkomen

Nadere informatie

M-decreet. Het M-decreet: leerkrachten, scholen en CLB

M-decreet. Het M-decreet: leerkrachten, scholen en CLB M-decreet Het M-decreet: leerkrachten, scholen en CLB M-decreet Wat verandert er voor leerkrachten? Wat verandert er voor scholen (gewoon en buitengewoon)? WatverandertervoorCLB s? En wat betekent dit

Nadere informatie

Innovatie in het onderwijs aan kinderen met specifieke onderwijsbehoeften. Machteld Verbruggen Secretaris-generaal VVKBuO

Innovatie in het onderwijs aan kinderen met specifieke onderwijsbehoeften. Machteld Verbruggen Secretaris-generaal VVKBuO Innovatie in het onderwijs aan kinderen met specifieke onderwijsbehoeften Machteld Verbruggen Secretaris-generaal VVKBuO Innovatie? o Aanpassing: beperkt zich tot de reeds aanwezige systeemeigenschappen

Nadere informatie

EMMER IS VOL. m-deceet

EMMER IS VOL. m-deceet M-DECREET EMMER IS VOL m-deceet LIEVER NIET m-decreet LELIJK BEEST m-decreet Moeilijk-decreet Moet-dit-nu-echt-weldecreet Mogelijkheden-decreet . Vlaams decreet 10 juli 2008 : gelijke kansen en behandelingsdecreet.

Nadere informatie

M-decreet. Joke Pauwels Hoofdadviseur BuO

M-decreet. Joke Pauwels Hoofdadviseur BuO 1 M-decreet Joke Pauwels Hoofdadviseur BuO 2 Inleiding Maatschappelijke betekenis van onderwijs Kansen Historiek Opleidingsvorm 2 Vragen Maatschappelijke opdracht onderwijs 3 4 Onderwijs vandaag Exclusie

Nadere informatie

HET M-DECREET. Een eerste stap in de richting van het recht op onderwijs voor kinderen met een beperking

HET M-DECREET. Een eerste stap in de richting van het recht op onderwijs voor kinderen met een beperking HET M-DECREET Een eerste stap in de richting van het recht op onderwijs voor kinderen met een beperking 1 INDELING Het Verdrag betreffende de Rechten van Personen met een Handicap: een nieuw paradigma

Nadere informatie

Vlaamse Schoolsport Vlaams-Brabant & Brussel 7 september Participatie van leerlingen met een beperking in het reguliere onderwijs

Vlaamse Schoolsport Vlaams-Brabant & Brussel 7 september Participatie van leerlingen met een beperking in het reguliere onderwijs Vlaamse Schoolsport Vlaams-Brabant & Brussel 7 september 2016 Participatie van leerlingen met een beperking in het reguliere onderwijs An Van de Putte Doelstellingen Nood aan informatie Nood aan uitwisseling

Nadere informatie

Wij ondersteunen, stimuleren en begeleiden het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid

Wij ondersteunen, stimuleren en begeleiden het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid Wij ondersteunen, stimuleren en begeleiden het Vlaamse integratie- en inburgeringsbeleid INBURGERINGSPROGRAMMA Trajectbegeleider: TB Nederlands als Tweede Taal: NT2 Maatschappelijke Oriëntatie: MO Toekomstplannen

Nadere informatie

M-decreet en Basisaanbod. Bert Smet

M-decreet en Basisaanbod. Bert Smet M-decreet en Basisaanbod Bert Smet 1. WAT IS HET M-DECREET? M-decreet = maatregelen decreet. Dit moet het inclusief onderwijs aansturen. Het M-decreet heeft ervoor gezorgd dat leerlingen zo lang mogelijk

Nadere informatie

Tarieven Europa: staffel 1

Tarieven Europa: staffel 1 Tarieven Europa: staffel 1 Wanneer u op basis van uw daadwerkelijkaantal zendingen boven de 49 zendingen per jaar uitkomt, dan kunt u ons contacteren voor verbeterde tarieven. Wij passen uw prijzen dan

Nadere informatie

Bijlage B4. Werken aan de start. Freek Bucx

Bijlage B4. Werken aan de start. Freek Bucx Bijlage B4 Werken aan de start Freek Bucx Inhoud Tabel B4.1... 3 Tabel B4.2... 5 Tabel B4.3... 6 Tabel B4.4... 7 Tabel B4.5... 8 Tabel B4.6... 9 Tabel B4.7... 10 Tabel B4.8... 11 Tabel B4.9... 12 Tabel

Nadere informatie

Bijlage B4. Eerste treden op de arbeidsmarkt. Freek Bucx

Bijlage B4. Eerste treden op de arbeidsmarkt. Freek Bucx Bijlage B4 Eerste treden op de arbeidsmarkt Freek Bucx Inhoud Tabel B4.1... 3 Tabel B4.2... 4 Tabel B4.3... 5 Tabel B4.4... 6 Tabel B4.5... 7 Tabel B4.6... 8 Bijlage B4 Eerste treden op de arbeidsmarkt

Nadere informatie

PIRLS 2016 Begrijpend lezen 4 e leerjaar

PIRLS 2016 Begrijpend lezen 4 e leerjaar PIRLS 2016 Begrijpend lezen 4 e leerjaar 15 januari 2018 Jan Van Damme, Kim Bellens, Bieke De Fraine, Kelly Tielemans & Margo Vandenbroeck Inhoud Wat is PIRLS? Vlaamse resultaten 2016 in internationaal

Nadere informatie

Q1 In welke hoedanigheid neemt u deel aan deze enquête:

Q1 In welke hoedanigheid neemt u deel aan deze enquête: Q1 In welke hoedanigheid neemt u deel aan deze enquête: Answered: 280 Skipped: 0 Leerkracht Schoolhoofd Leerling Ouder Vertegenwoor... Leerkracht Schoolhoofd Leerling Ouder Vertegenwoordiger van een andere

Nadere informatie

Ontwerp van decreet. betreffende maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Amendementen. voorgesteld na indiening van het verslag

Ontwerp van decreet. betreffende maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Amendementen. voorgesteld na indiening van het verslag stuk ingediend op 2290 (2013-2014) Nr. 6 12 maart 2014 (2013-2014) Ontwerp van decreet betreffende maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften Amendementen voorgesteld Stukken in het

Nadere informatie

Verbeteren van de slechte schoolresultaten voor wiskunde en wetenschap blijft uitdaging voor Europa

Verbeteren van de slechte schoolresultaten voor wiskunde en wetenschap blijft uitdaging voor Europa EUROPESE COMMISSIE - PERSBERICHT Verbeteren van de slechte schoolresultaten voor wiskunde en wetenschap blijft uitdaging voor Europa Brussel, 16 november 2011 Beleidsmakers moeten scholen beter ondersteunen

Nadere informatie

Infosessie Scholen 2015

Infosessie Scholen 2015 Infosessie Scholen 2015 Rol Coach en het M-decreet Wat verandert er? De rollen van de CLB-medewerker 2 De rol coach 2 Resultaatsgebieden : 1. Coachen van leerkrachten 2. Schoolondersteuning 3 De rol coach

Nadere informatie

Zal het VN-verdrag het onderwijs aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften beïnvloeden?

Zal het VN-verdrag het onderwijs aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften beïnvloeden? Zal het VN-verdrag het onderwijs aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften beïnvloeden? Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap Dit Verdrag belichaamt de wereldwijde consensus over

Nadere informatie

Ter attentie van minister Hilde CREVITS Viceminister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Onderwijs

Ter attentie van minister Hilde CREVITS Viceminister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Onderwijs Aanbevelingen van het Interfederaal Centrum voor gelijke kansen en bestrijding van discriminatie en racisme inzake de rechten van personen met een handicap Ter attentie van minister Hilde CREVITS Viceminister-president

Nadere informatie

Gezamenlijke verklaring van ETUCE/EFEE. Naar een actiekader voor de aantrekkelijkheid van het lerarenberoep

Gezamenlijke verklaring van ETUCE/EFEE. Naar een actiekader voor de aantrekkelijkheid van het lerarenberoep EFEE DE EUROPEAN FEDERATION OF EDUCATION EMPLOYERS EUROPEAN TRADE UNION COMMITTEE FOR EDUCATION COMITE SYNDICAL EUROPEEN DE L EDUCATION Gezamenlijke verklaring van ETUCE/EFEE Naar een actiekader voor de

Nadere informatie

ANNEX BIJLAGE. bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

ANNEX BIJLAGE. bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 21.9.2018 COM(2018) 651 final ANNEX BIJLAGE bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD over de werking van Richtlijn 2011/24/EU betreffende de toepassing

Nadere informatie

12/11/2013 Decreet maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften Persconferentie 8/11/2013 Historiek 1994: The Salamanca statement and framework for action on special needs education 1998:

Nadere informatie

M decreet. Redelijke aanpassingen: nieuwe maatregelen Bron: onderwijsvlaanderen.be

M decreet. Redelijke aanpassingen: nieuwe maatregelen Bron: onderwijsvlaanderen.be M decreet Redelijke aanpassingen: nieuwe maatregelen Bron: onderwijsvlaanderen.be Schooljaar 2015 2016 Els Stroobant zorgcoördinator gbs De Windwijzer Laarne - Kalken Redelijke aanpassingen: nieuwe maatregelen

Nadere informatie

Expertmeeting Nederland- Vlaanderen

Expertmeeting Nederland- Vlaanderen Expertmeeting Nederland- Vlaanderen M-decreet of Passend onderwijs: wat kunnen we leren van elkaar? 29 maart 2017 - Arendonk M-decreet (2014): De M van Maatregelen! Maar ook M van mogelijkheden? Krachtlijnen

Nadere informatie

Uw ervaringen na 1 jaar M-decreet

Uw ervaringen na 1 jaar M-decreet Uw ervaringen na 1 jaar M-decreet Heeft u leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften door de invoering van het M-decreet in uw klas of school? Is uw rol als ondersteuner gewijzigd omwille van de invoering

Nadere informatie

Wat is GRIP? Gelijke Rechten voor Iedere Persoon met een handicap Burgerrechtenorganisatie Handicapoverstijgend Ervaringsdeskundigheid staat centraal

Wat is GRIP? Gelijke Rechten voor Iedere Persoon met een handicap Burgerrechtenorganisatie Handicapoverstijgend Ervaringsdeskundigheid staat centraal Getuigennetwerk Wat is GRIP? Gelijke Rechten voor Iedere Persoon met een handicap Burgerrechtenorganisatie Handicapoverstijgend Ervaringsdeskundigheid staat centraal DOEL Inclusieve samenleving Zelfbeschikking

Nadere informatie

1. Pedagogisch project - visie

1. Pedagogisch project - visie 1. Pedagogisch project - visie 1.1. Inleiding 1.1.1. Een pedagogisch project - algemeen Een pedagogisch project is een geheel van fundamentele uitgangspunten dat door een school wordt vastgelegd. Met andere

Nadere informatie

Module 4 Thema 3 Inclusief onderwijs

Module 4 Thema 3 Inclusief onderwijs Module 4 Thema 3 Inclusief onderwijs Inclusief onderwijs Peter zat tot zijn 13 jaar in het buitengewoon onderwijs. Hij is zeer faalangstig, voelt zich snel onder druk gezet, maar kon toch in een kleine

Nadere informatie

Synergiën en Convergenties tussen werk en welzijn. Hendrik Delaruelle, Commissie W² Vlaams Welzijnsverbond

Synergiën en Convergenties tussen werk en welzijn. Hendrik Delaruelle, Commissie W² Vlaams Welzijnsverbond Synergiën en Convergenties tussen werk en welzijn Hendrik Delaruelle, Commissie W² Vlaams Welzijnsverbond SYNERGIE = een begrip dat een proces beschrijft waarbij het samengaan van delen meer oplevert dan

Nadere informatie

HET IN KAART BRENGEN VAN DE IMPLEMENTATIE VAN BELEID VOOR

HET IN KAART BRENGEN VAN DE IMPLEMENTATIE VAN BELEID VOOR HET IN KAART BRENGEN VAN DE IMPLEMENTATIE VAN BELEID VOOR MAPPING THE IMPLEMENTATION INCLUSIEF OF POLICY ONDERWIJS FOR INCLUSIVE EDUCATION (MIPIE) Een verkenning van uitdagingen en mogelijkheden voor het

Nadere informatie

Het VN Verdrag inzake de Rechten van Personen met een handicap FOD Sociale Zekerheid Vereniging voor de Verenigde Naties 4 december 2013

Het VN Verdrag inzake de Rechten van Personen met een handicap FOD Sociale Zekerheid Vereniging voor de Verenigde Naties 4 december 2013 Implementing the UNCRPD Het VN Verdrag inzake de Rechten van Personen met een handicap FOD Sociale Zekerheid Vereniging voor de Verenigde Naties 4 december 2013 Wat is het VN-Verdrag? UNCRPD = United Nations

Nadere informatie

ICCS-Vlaanderen 2016 Internationaal vergelijkend onderzoek burgerschapseducatie

ICCS-Vlaanderen 2016 Internationaal vergelijkend onderzoek burgerschapseducatie ICCS-Vlaanderen 2016 Internationaal vergelijkend onderzoek burgerschapseducatie International Civic and Citizenship Survey ICCS-2016 ICCS = internationaal vergelijkend onderzoek bij leerlingen uit het

Nadere informatie

1. 31958 Q 1101: EAEC Raad: De Statuten van het Voorzieningsagentschap van Euratom (PB 27 van 6.12.1958, blz. 534), gewijzigd bij:

1. 31958 Q 1101: EAEC Raad: De Statuten van het Voorzieningsagentschap van Euratom (PB 27 van 6.12.1958, blz. 534), gewijzigd bij: 9. ENERGIE 1. 31958 Q 1101: EAEC Raad: De Statuten van het Voorzieningsagentschap van Euratom (PB 27 van 6.12.1958, blz. 534), gewijzigd bij: 31973 D 0045: Besluit 73/45/Euratom van de Raad van 8 maart

Nadere informatie

Stand van zaken: inclusief onderwijs in Vlaanderen

Stand van zaken: inclusief onderwijs in Vlaanderen Stand van zaken: inclusief onderwijs in Vlaanderen versie 01/07/2015 Overeenkomstig het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap (VRPH) pleit GRIP voor inclusief onderwijs. Art.24 van

Nadere informatie

International Civic and Citizenship Education Study (ICCS)

International Civic and Citizenship Education Study (ICCS) International Civic and Citizenship Education Study (ICCS) Saskia De Groofen Eva Franck Promotoren: Mark Elchardus en Dimokritos Kavadias Vakgroep Sociologie Onderzoeksgroep TOR - VUB Departement Sociologie

Nadere informatie

VN-verdrag: wat is het? Platform sociale netwerken, 7 april 2017 Inge Redeker, Vilans

VN-verdrag: wat is het? Platform sociale netwerken, 7 april 2017 Inge Redeker, Vilans VN-verdrag: wat is het? Platform sociale netwerken, 7 april 2017 Inge Redeker, Vilans Wat gaan we doen vandaag? Wat is het VN-Verdrag (klein college) Hoe werkt gemeente Ede aan VN-Verdrag? Project met

Nadere informatie

* & ' ((%& % & * * &!& ' * ( && & + #

* & ' ((%& % & * * &!& ' * ( && & + # !" #$ % ! "& # " " ! $!#%&'( )# %( * & ' ((%& % & * * &!& ' * ( && & + # ! & # #, % ( '%( %-( & %,.* ( / !! Europese landen Overige landen België (Vlaanderen) Ijsland Oostenrijk Australië Bulgarije Italië

Nadere informatie

17 juni 2011. Introductie internationaal onderzoek naar tolerantie

17 juni 2011. Introductie internationaal onderzoek naar tolerantie Symposium Verschil moet er zijn? 17 juni 2011 Introductie internationaal onderzoek naar tolerantie Programma 13.30 Introductie en welkom door dr. Inge Versteegt, mede namens prof. Dr. Veit Bader en dr.

Nadere informatie

DE BRIEVEN BRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE TIJDSLIJN

DE BRIEVEN BRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE TIJDSLIJN DE BRIEVEN BRIGADE HET VERHAAL VAN DE EUROPESE UNIE TIJDSLIJN INTRO VOOR DE LEERKRACHT Deze tijdslijn illustreert het verhaal van de Europese Unie. U kunt de tijdslijn in verschillende stukken afdrukken

Nadere informatie

Ondersteuningsmodel met 2 sporen

Ondersteuningsmodel met 2 sporen Ondersteuningsmodel Ondersteuningsmodel met 2 sporen I. Ondersteuningsnetwerken Scholen voor gewoon onderwijs, buitengewoon onderwijs, CLB, PBD Voor ondersteuning type basisaanbod, 3, 7 STOS en 9 Middelen

Nadere informatie

IMMIGRATIE IN DE EU 85% 51% 49% Immigratie van niet-eu-burgers. Emigratie van niet-eu-burgers

IMMIGRATIE IN DE EU 85% 51% 49% Immigratie van niet-eu-burgers. Emigratie van niet-eu-burgers IMMIGRATIE IN DE EU Bron: Eurostat, 2014, tenzij anders aangegeven De gegevens verwijzen naar niet-eu-burgers van wie de vorige gewone verblijfplaats in een land buiten de EU lag en die al minstens twaalf

Nadere informatie

Ontwerp van decreet. betreffende maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Amendementen

Ontwerp van decreet. betreffende maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Amendementen stuk ingediend op 2290 (2013-2014) Nr. 4 6 februari 2014 (2013-2014) Ontwerp van decreet betreffende maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften Amendementen Stukken in het dossier: 2290

Nadere informatie

Resultaten enquête M-decreet: een overzicht

Resultaten enquête M-decreet: een overzicht Resultaten enquête M-decreet: een overzicht Deze enquête peilde naar de perceptie van leerkrachten over het M-decreet en inclusief onderwijs. De enquête werd afgenomen bij 900 leerkrachten van gewoon basis-

Nadere informatie

Participatie en integratie: leeftijdsvriendelijke gemeenten

Participatie en integratie: leeftijdsvriendelijke gemeenten Participatie en integratie: leeftijdsvriendelijke gemeenten Cijfers en feiten 1.924.472 65 plussers in België (17,4 % v.d. totale bevolking) In Vlaanderen: 1.100.194 65 plussers Aantal 100 plussers in

Nadere informatie

Deïnstitutionalisering: Naar een eigen leven midden in de samenleving

Deïnstitutionalisering: Naar een eigen leven midden in de samenleving STANDPUNTNOTA GRIP NOVEMBER 2014 Deïnstitutionalisering: Naar een eigen leven midden in de samenleving... GRIP vzw Koningsstraat 136 1000 Brussel T. 02/214.27.60 info@gripvzw.be www.gripvzw.be... Naar

Nadere informatie

Hoe beleven ECM ouders de doorverwijzing van hun kind naar het buitengewoon onderwijs?

Hoe beleven ECM ouders de doorverwijzing van hun kind naar het buitengewoon onderwijs? Hoe beleven ECM ouders de doorverwijzing van hun kind naar het buitengewoon onderwijs? www.steunpuntssl.be Anneloes Vandenbroucke & Laura Vanclooster Obv masterproef Laura Vanclooster Methode: Literatuurstudie

Nadere informatie

Passend Onderwijs in het. Joost Vreuls

Passend Onderwijs in het. Joost Vreuls Passend Onderwijs in het VMBO Joost Vreuls Alfons Timmerhuis i Knelpunten Jaarlijks 3000 thuiszitters Labeling in onderwijs en (jeugd)zorg Bureaucratie en te lange lijnen voordat zorg verkregen wordt Onderbenutting

Nadere informatie

december 2014 Informatiekaart VN-verdrag TransitieBureau Wmo

december 2014 Informatiekaart VN-verdrag TransitieBureau Wmo december 2014 Informatiekaart VN-verdrag TransitieBureau Wmo Deze informatiekaart is bedoeld om u in te lichten over het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap (verder: VN-verdrag Handicap)

Nadere informatie

Team, overgangen. Ouders, leerkracht, ondersteuner, klasgenoot. Leerproces + participatie KIND

Team, overgangen. Ouders, leerkracht, ondersteuner, klasgenoot. Leerproces + participatie KIND INTEGRATIE, INCLUSIE: WHAT S IN A NAME? Sessie 1 Wat is inclusief onderwijs? Inclusief à Leerlingen met een beperking gaan in het gewoon onderwijs naar school, ze hoeven geen eindtermen te behalen. Ze

Nadere informatie

Rol van het CLB en samenwerking met schoolexterne hulpverleners in het M-decreet

Rol van het CLB en samenwerking met schoolexterne hulpverleners in het M-decreet Rol van het CLB en samenwerking met schoolexterne hulpverleners in het M-decreet Jan Coppieters Inge Lootens PVOC-medewerkers Doelen Je kent het zorgcontinuüm en denkt na over de samenwerking met het CLB

Nadere informatie

Deel 8 INTERNATIONALE VERGELIJKING

Deel 8 INTERNATIONALE VERGELIJKING Deel INTERNATIONALE VERGELIJKING INTERNATIONALE VERGELIJKING Internationale onderwijsstatistieken zijn gebaseerd op een standaardterminologie, standaardconcepten, -definities en -classificaties, en dit

Nadere informatie

Tariefplan: Kruidvat Mobiel voor 1 juli Nationaal

Tariefplan: Kruidvat Mobiel voor 1 juli Nationaal Tariefplan: Kruidvat Mobiel voor 1 juli 2013 Je kan niet meer naar dit tariefplan overstappen. Nationaal Bellen in Nederland Prijs in Euro Duur * Vaste net Kruidvat Mobiel 0,05 Per minuut mobiel van andere

Nadere informatie

Redelijke aanpassingen ook onder jouw vleugels

Redelijke aanpassingen ook onder jouw vleugels Redelijke aanpassingen ook onder jouw vleugels Greet Vanhove Dienst Lerenden 1. Het M-decreet in vogelvlucht 2. Gezocht: een nest voor Zeno? 3. Verkenningsvlucht 4. De vleugels uit de mouwen 2 Doelstellingen

Nadere informatie

Rijverboden December 2015

Rijverboden December 2015 Rijverboden December 2015 Onderstaande feestdagen / rijverboden zijn van toepassing in December 2015. Ondergenoemde feestdagen / rijverboden zullen invloed hebben op onze transittijden. Dit zal naar u

Nadere informatie

TWEETALIG ONDERWIJS (VGT-NED)

TWEETALIG ONDERWIJS (VGT-NED) #onderwijsvgt TWEETALIG ONDERWIJS (VGT-NED) Dr. Maartje De Meulder (Adviescommissie Vlaamse Gebarentaal) Marieke Kusters (Doof Vlaanderen) WIE ZIJN WIJ? Dr. Maartje De Meulder, Adviescommissie Vlaamse

Nadere informatie

Tariefplan: Kruidvat Mobiel voor 1 juli Nationaal

Tariefplan: Kruidvat Mobiel voor 1 juli Nationaal Tariefplan: Kruidvat Mobiel voor 1 juli 2013 Je kan gratis naar dit tariefplan overstappen. Nationaal Bellen in Nederland Prijs in Euro Duur * Vaste net Kruidvat Mobiel 0,05 Per minuut mobiel van andere

Nadere informatie

Verder studeren met een functiebeperking

Verder studeren met een functiebeperking Verder studeren met een functiebeperking Visie en uitdagingen Valérie Van Hees Coördinator SIHO Studienamiddag Vlor 06.09.2018 Inhoud presentatie Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs Regeling Inclusief

Nadere informatie

Verlangen. naar meer inclusief onderwijs

Verlangen. naar meer inclusief onderwijs Verlangen. naar meer inclusief onderwijs Echteld, 20 september 2018 Leseman, 2016 Besta jij ook? Mensvisie Als kinderen en jongeren niet tijdens hun schoolperiode goede voorbeelden van inclusief denken

Nadere informatie

schoolinterne zorg Katia De Coussemaker

schoolinterne zorg Katia De Coussemaker schoolinterne zorg Katia De Coussemaker Kaders Decreet Leerzorg Handelingsgericht werken Protocollering en diagnostiek Internationale tendens Zie oa recente Verdrag van de Verenigde Naties ter bescherming

Nadere informatie

ICCS-Vlaanderen 2016 Internationaal vergelijkend onderzoek burgerschapseducatie

ICCS-Vlaanderen 2016 Internationaal vergelijkend onderzoek burgerschapseducatie AR-COM SAMENLEVING-DOC-1718-032 ICCS-Vlaanderen 2016 Internationaal vergelijkend onderzoek burgerschapseducatie Ellen Claes, Marc Hooghe, Dorien Sampermans, Lies Maurissen, Greet Louw International Civic

Nadere informatie

Morele Ontwikkeling van Jongeren. Hanze Jeugdlezing 2012

Morele Ontwikkeling van Jongeren. Hanze Jeugdlezing 2012 Morele Ontwikkeling van Jongeren Hanze Jeugdlezing 2012 Wiel Veugelers Universiteit voor Humanistiek Universiteit van Amsterdam Opbouw verhaal Wat is morele ontwikkeling? Wat leert onderzoek over morele

Nadere informatie

Het internationaal vervoeren van afvalstoffen. Weinig grenzen; grenzeloze verplichtingen

Het internationaal vervoeren van afvalstoffen. Weinig grenzen; grenzeloze verplichtingen Het internationaal vervoeren van afvalstoffen Weinig grenzen; grenzeloze verplichtingen Kaderrichtlijn 2008/98/EG Artikel 26 Registratie Wanneer in de hierna volgende gevallen geen vergunningsvereisten

Nadere informatie

Van de berg en de. muis. Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid

Van de berg en de. muis. Gebruikersoverleg Handicap, Chronische Ziekte en Arbeid Van de berg en de muis Over de berg en de muis * Enkele vragen om te starten * Wie ben ik? * Feiten en cijfers * (centrale) uitgangspunten * Denken over handicap * Wetgeving en discriminatie * De manier

Nadere informatie

Uit de hokjes naar keuzevrijheid. Mieke Biemond Marjan Maarschalkerweerd. Programma Aandacht voor iedereen

Uit de hokjes naar keuzevrijheid. Mieke Biemond Marjan Maarschalkerweerd. Programma Aandacht voor iedereen Uit de hokjes naar keuzevrijheid Mieke Biemond Marjan Maarschalkerweerd Inhoud Wat is een inclusieve samenleving? Wat betekent dat voor overheden? Wat verwacht de reiziger? Programma Aandacht voor Iedereen

Nadere informatie

Autismespectrumstoornis?

Autismespectrumstoornis? GON? Wat is dat? Het geïntegreerd onderwijs (GON) is bedoeld om kinderen met een handicap, leermoeilijkheden en/of opvoedingsmoeilijkheden les te laten volgen in het gewone onderwijs. De leerling krijgt

Nadere informatie

Kansrijk Onderwijs Workshop Ondersteuningsnetwerken 29 mei 2018 Lode De Geyter en Dirk Uten

Kansrijk Onderwijs Workshop Ondersteuningsnetwerken 29 mei 2018 Lode De Geyter en Dirk Uten Kansrijk Onderwijs Workshop Ondersteuningsnetwerken 29 mei 2018 Lode De Geyter en Dirk Uten Inclusief onderwijs M-decreet Van GON en ION naar ondersteuningsnetwerken Kansen tot krachtige samenwerkingsverbanden

Nadere informatie

Inschrijvingsbeleid Daltonatheneum Het Leerlabo Schooljaar

Inschrijvingsbeleid Daltonatheneum Het Leerlabo Schooljaar Inschrijvingsbeleid Daltonatheneum Het Leerlabo Schooljaar 2016-2017 Daltonathenheum Het Leerlabo Spikdorenveld 22 2260 Westerlo 1 Toelatingsvoorwaarden Om in onze school ingeschreven te worden, dien je

Nadere informatie

Openbaar en betekenisvol: wij dagen de 21 e eeuw uit!

Openbaar en betekenisvol: wij dagen de 21 e eeuw uit! Openbaar en betekenisvol: wij dagen de 21 e eeuw uit! zelfbewust eigentijds ambities kritisch ondersteuning open uitdaging ruimdenkend samen ondernemend betrokken oog voor de wereld vrijheid creatief daadkracht

Nadere informatie

Samen maken we BUITENGEWOON onderwijs!

Samen maken we BUITENGEWOON onderwijs! Samen maken we BUITENGEWOON onderwijs! OF DECREET Typologie: vroeger nu Type voor kinderen Type voor kinderen 1 met een licht mentale beperking 2 met een matig of ernstig mentale beperking 3 met ernstige

Nadere informatie

Overzicht. Redelijke aanpassingen. GON als evenwicht tussen redelijke aanpassingen en draagkracht

Overzicht. Redelijke aanpassingen. GON als evenwicht tussen redelijke aanpassingen en draagkracht GON als evenwicht tussen redelijke aanpassingen en draagkracht Overzicht Redelijke aanpassingen SOB DICORDO Zorgcontinuüm Veranderingen GON Sint-Lodewijk Type 4 Redelijke aanpassingen Als aanpassing wordt

Nadere informatie

Ondersteuningsmodel en andere maatregelen voor het basisonderwijs

Ondersteuningsmodel en andere maatregelen voor het basisonderwijs Ondersteuningsmodel en andere maatregelen voor het basisonderwijs Maatregelen voor het basisonderwijs Maatregelen voor het basisonderwijs Middelen voor het basisonderwijs Vanaf 1/1/2019 verhoging omkadering

Nadere informatie

EVEN OPWARMEN 9/02/2015. Bart Hamelton Pedagogisch begeleider Competentieontwikkeling - DPB Brugge

EVEN OPWARMEN 9/02/2015. Bart Hamelton Pedagogisch begeleider Competentieontwikkeling - DPB Brugge Bart Hamelton Pedagogisch begeleider Competentieontwikkeling - DPB Brugge 1 EVEN OPWARMEN LEES, BEKIJK, REACTIES - INDIVIDUEEL (10 ) DEEL KLEINE GROEP (10 ) SYNTHESE KLEINE GROEP (5 ) DEEL SYNTHESE GROTE

Nadere informatie

Passend Onderwijs. Van internationale inspiratie naar beleid passend onderwijs

Passend Onderwijs. Van internationale inspiratie naar beleid passend onderwijs Passend Onderwijs Van internationale inspiratie naar beleid passend onderwijs Van passend onderwijs naar inclusief onderwijs? Waarom inclusief? Een groeiend aantal ouders accepteert geen afwijzing op

Nadere informatie

Inhoud. Steunpunt Diversiteit en Leren 17/03/2010. Brede School in Vlaanderen en Brussel

Inhoud. Steunpunt Diversiteit en Leren 17/03/2010. Brede School in Vlaanderen en Brussel Inhoud Vooraf: Steunpunt Diversiteit en Leren 1. Wat is een Brede School? 2. Welke impact ervaren de proefprojecten? 3. Brede school in de toekomst 4. Standpunt VVJ Brede School in Vlaanderen en Brussel

Nadere informatie

Handicap: een zaak van mensenrechten

Handicap: een zaak van mensenrechten Koningsstraat 136, 1000 Brussel 2 de cartoonwedstrijd Handicap: een zaak van mensenrechten Wedstrijdreglement De cartoonwedstrijd is een initiatief van Gelijke Rechten voor Iedereen met een handicap (GRIP

Nadere informatie

2. Ondersteuning door verschillende brillen Visie van het ondersteuningsmodel Concrete casussen

2. Ondersteuning door verschillende brillen Visie van het ondersteuningsmodel Concrete casussen 21 juni 2018 1. Eén jaar Ondersteuningsnetwerk Kempen, een terugblik Partners van het ondersteuningsnetwerk Ondersteuningsnetwerk Kempen in cijfers Evaluatie door de scholen 2. Ondersteuning door verschillende

Nadere informatie

De arbeidsmarktintegratie van personen met een handicap in Europa. Barbara Vandeweghe IDEA Consult 12 december 2011

De arbeidsmarktintegratie van personen met een handicap in Europa. Barbara Vandeweghe IDEA Consult 12 december 2011 De arbeidsmarktintegratie van personen met een handicap in Europa Barbara Vandeweghe IDEA Consult 12 december 2011 IDEA Consult 1. Inleiding Studie naar de arbeidsmarktsituatie van personen met een handicap

Nadere informatie

#zorgvastgoed. Aangesloten bij:

#zorgvastgoed. Aangesloten bij: 1 #zorgvastgoed 2 Korte enquête. HEB JE DE MENSEN WAARMEE JE WOONT ZELF UITGEZOCHT? 3 Korte enquête. HEB JE DE WONING OF WOONVORM WAARIN JE WOONT ZELF UITGEZOCHT? 4 Korte enquête. HEB JE DE PLAATS/ DE

Nadere informatie

Van barrière naar redelijke aanpassing

Van barrière naar redelijke aanpassing Van naar redelijke aanpassing Inspiratiedag Vrijdag 25 november 2016 Jan Coppieters Pedagogisch begeleider binnen het project competentieontwikkeling 1. Je weet wat redelijke aanpassingen zijn 2. Je kan

Nadere informatie

Visie rond zorg - Het Molenschip

Visie rond zorg - Het Molenschip Visie rond zorg - Het Molenschip Met het oog op het ontwikkelen van een krachtige visie rond zorg gingen we ons als zorgteam de vraag stellen wat het woord zorg eigenlijk betekent. Zorg is een werkwoord

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 15 januari 2002 (OR. en) 14759/01 JEUN 67 SOC 510

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 15 januari 2002 (OR. en) 14759/01 JEUN 67 SOC 510 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 15 januari 2002 (OR. en) 14759/01 JEUN 67 SOC 510 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: Resolutie van de Raad en de vertegenwoordigers van de regeringen

Nadere informatie

Deel 8 INTERNATIONALE VERGELIJKING

Deel 8 INTERNATIONALE VERGELIJKING Deel INTERNATIONALE VERGELIJKING INTERNATIONALE VERGELIJKING Internationale onderwijsstatistieken zijn gebaseerd op een standaardterminologie, standaardconcepten, -definities en -classificaties, en dit

Nadere informatie

Informatiegids Leercentrum Nijmegen

Informatiegids Leercentrum Nijmegen Informatiegids Leercentrum Nijmegen Inhoud Voorwoord Gegevens Leercentrum Nijmegen Missie Visie en doelen Personeel Publiciteit Het programma Contact met scholen Selectie van leerlingen Internetprotocol

Nadere informatie