BELEGGINGSFILOSOFIE, 2015

Transcriptie

1 BELEGGINGSFILOSOFIE, 2015

2 Bladzijde 1 van 44 van beleggingsfilosofie VOORWOORD Het doel van dit document is u te voorzien van de benodigde informatie over ons gevoerde beleggingsbeleid, strategieën en processen. Het is onze missie om u te helpen met het realiseren van uw financiële doelen. We zorgen ervoor dat u meest verstandige beslissingen neemt over uw vermogen met als resultaat een succesvolle beleggingservaring. Het vastleggen van onze beleggingsfilosofie is in meerdere aspecten belangrijk. De belangrijkste voordelen zijn: 1. U heeft inzage in uw houding ten aanzien van risico s; 2. U heeft een duidelijk beeld van uw rendementsdoelstellingen en de kans op het realiseren ervan; 3. U begrijpt onze beleggingsfilosofie, strategieën en processen. De toegevoegde waarde van een adviseur is de afgelopen decennia sterk veranderd. In dit document laten wij zien hoe en op welke wijze De Investment Services waarde weet toe te voegen De Vries Investment Services gelooft dat implementatie van onze beleggingsmethodieken, -strategie en gedisciplineerde aanpak onze cliënten een 3 tot 4% extra rendement oplevert in vergelijking met zelf beleggen of beleggen met behulp van een bank.

3 Bladzijde 1 van 44 van beleggingsfilosofie Inhoud Inleiding... 2 Beleggingsfilosofie... 3 Rendementsbronnen Beoordelen van risico, allocatie en portefeuillesamenstelling Beoordelen en selecteren van fondsen... 36

4 Bladzijde 2 van 44 van beleggingsfilosofie INLEIDING De informatie in dit document is het resultaat van het onderzoek dat is uitgevoerd door onze beleggingscommissie. Onze beleggingscommissie komt regelmatig samen om ervoor te zorgen dat de informatie actueel en relevant blijft. Georganiseerd en beoordeeld door onze Beleggingscommissie Onderzoek en analyse Verwoord in onze Beleggingsfilosofie Feedback van klanten, advies van de Autoriteit Financiële Markten, ontwikkeling op de financiële markten Al sinds onze oprichting in 2005 geloven we dat een onafhankelijke status een belangrijk aspect is om u de meest optimale service te kunnen bieden. Dat betekent dat De Vries Investment Services al sinds haar oprichting: 1. Alleen gelden ontvangt van haar cliënten; 2. Continue op zoek is naar de best mogelijke beleggingsoplossingen voor haar cliënten; 3. Continue probeert alle kosten voor haar cliënten te minimaliseren; 4. Continue probeert haar eigen kosten te minimaliseren; 5. U onafhankelijk en objectief zal adviseren. De informatie die u vindt in onze beleggingsfilosofie is gebaseerd op een zeer uitgebreide en onafhankelijke analyses over de werking van de financiële markten.

5 Bladzijde 3 van 44 van beleggingsfilosofie BELEGGINGSFILOSOFIE Dit hoofdstuk beschrijft onze beleggingsfilosofie. Het legt uit wat wij zullen doen met uw geld en waarom. Wij geloven dat we een optimale - en succesvolle relatie zullen hebben wanneer u weet wat u van ons kunt verwachten. Kernopvattingen Onze filosofie is gebaseerd op een aantal zeer belangrijke opvattingen over de financiële markten. Deze opvattingen zijn gebaseerd op decennia aan academisch onderzoek. De conclusies leiden ons naar het creëren van zorgvuldig gestructureerde beleggingsportefeuilles die zijn ontworpen ter vervulling van de beleggingsbehoeften van onze klanten. Het is onze overtuiging dat: Kapitalisme werkt: Het kapitalisme ligt ten grondslag aan de wereldeconomie en is verreweg het meest succesvolle economische model dat de mensheid ooit heeft bedacht. De vrije markt is een eenvoudig mechanisme waarin ideeën voor producten en diensten, en de financiën die nodig zijn om deze van de grond te krijgen, worden samengebracht. Mensen die investeren in een onderneming nemen een risico met hun kapitaal en hebben er zodoende recht op om te delen in de financiële opbrengsten - net zoals zij eventuele verliezen dienen te accepteren. Dit eenvoudige principe wordt gevolgd in alle uithoeken van de wereld, van de stoffige markten in dorpen in de derde wereld tot de directiekamers van 's werelds grootste ondernemingen. In meer ontwikkelde markten zijn de regels van dit proces vastgelegd door formele kapitaalmarkten en nemen de meeste beleggers deel via strak gereguleerde uitwisselingen van aandelen en obligaties. Rendement en risico zijn met elkaar verbonden: Wij geloven dat het onmogelijk is om uw beleggingsrendement te verbeteren zonder meer risico te nemen. Met andere woorden, het nemen van een risico in de vorm van uzelf blootstellen aan mogelijk financieel verlies is tevens de reden dat u een rendement kan behalen. Er is goed en slecht risico en een hogere blootstelling aan de juiste risicofactoren leidt tot hogere verwachte rendementen, maar vormt hier geen garantie voor. Risico is de prijs die beleggers betalen voor de verwachting van een hoger rendement. Onze rol als uw adviseur is om allereerst te bepalen welke risico's consequent hogere verwachte rendementen opleveren en welke niet, en u vervolgens de blootstelling aan deze risico's bieden op een gestructureerde, gedisciplineerde en kosteneffectieve manier. Markten werken: Kapitaalmarkten zijn het beste mechanisme dat we hebben voor het bepalen van de waarde van een beleggingsobject, zoals een aandelen of obligatie. Academisch onderzoek heeft aangetoond dat de koers die door de markt wordt bepaald de beste schatting is van de werkelijke waarde. De efficiënte-markthypothese (EMH) is de theorie in de financiële wetenschap dat in de prijs van effecten zoals aandelen en obligaties alle publieke informatie en toekomstverwachtingen verwerkt zitten. Professor Eugene Fama ontwikkelde deze theorie eind jaren zestig en publiceerde het in mei 1970 in de Journal of Finance onder de titel "Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work".

6 Bladzijde 4 van 44 van beleggingsfilosofie De belangrijkste uitgangspunten van deze theorie zijn: De prijs weerspiegelt alle beschikbare informatie en verwachtingen van alle marktpartijen; De meest recente koers is de beste schatting van de werkelijke waarde; Aanpassingen in de prijs zijn het gevolg van niet te voorspellen gebeurtenissen; Koersen gedragen zich willekeurig en zijn dus niet te voorspellen; Alhoewel prijzen soms niet de werkelijke waarde weerspiegelen, zijn dergelijke omstandigheden zeer moeilijk te herkennen. Het volgen van bovenstaande uitgangspunten heeft verregaande consequenties. Als de meest recente koers van een aandeel of obligatie de beste schatting is van de intrinsieke waarde, dan is het dus zinloos om te trachten mispricing vooraf te identificeren. Het is dus onmogelijk om structureel betere beleggingsresultaten te behalen dan gemiddeld behalve door geluk. Alle bekende informatie in de markt is reeds in de prijzen verwerkt, en toekomstige ontwikkelingen zijn onvoorspelbaar. Als er nieuws bekend gemaakt wordt zullen alle actoren in de markt hun verwachtingen aanpassen. Sommigen zullen te optimistisch zijn en anderen te pessimistisch, maar de markt als geheel zal altijd gelijk hebben volgens de hypothese. Dit impliceert ook dat beleggers het beste gebaat zijn bij passief geconstrueerde beleggingsportefeuilles. In plaats van de zoektocht naar winnende beleggingsstrategieën of de jacht naar het winnende beleggingsfonds is het veel verstandiger om je vermogen als investeerder bloot te stellen aan de verschillende beleggingcategorieën, rekening houdend met het verwachte rendement en risico van de betreffende beleggingscategorie en dit aan te laten sluiten bij de eigen financiële doelstellingen en het eigen persoonlijke risicoprofiel. De stelling dat markten efficiënt zijn, betekent dus dat, als er als sprake is van een verkeerde prijs, marktwerking ervoor zorgt dat de prijs snel terugkeert naar de correcte waarde. Het enige dat hiervoor nodig is dat een aantal goed geïnformeerde beleggers over de juiste kennis beschikken. Geen enkele investeerder zal alleen over alle beschikbare informatie beschikken, laat staan over de kennis beschikken hoe deze informatie correct te interpreteren. Dat betekent dat de werking van de markten ervoor zorgt dat alle beschikbare informatie wordt verzameld, gewogen en uiteindelijk wordt ingeprijsd. Voor beleggers is het moeilijk om de meest recente koers van een aandeel of obligatie te zien als de beste schatting van de werkelijke waarde van een aandeel of obligatie, zeker als koersen flink fluctueren. Daarom is het belangrijk om aan te geven dat deze theorie niet beweert dat markten altijd rationeel zijn of altijd de juiste prijs weergeeft. De theorie leert ons dat, zelfs al zouden koersen onjuist geprijsd zijn, het toch onmogelijk is voor beleggers om hiervan consequent te profiteren. Over een bepaalde periode zullen er altijd beleggers zijn, louter gebaseerd op toeval, die betere rendementen dan de markt genereren. Echter het aantal beleggers die dit presteren is niet groter dan het aantal dat verwacht mag worden dan op basis van toeval. Er zijn maar heel weinig mensen in staat om consequent juiste schattingen te maken over langere perioden en dat is de reden dat wij daarom geen voorspellingen doen over markten of koersen in onze portefeuilles. Dit principe is van kracht door onze gehele beleggingsfilosofie, wat betekent dat we geen individuele aandelen kopen die naar ons idee de markt zullen overtreffen, of het zwaartepunt van onze beleggingen verschuiven naar landen of regio's die het naar ons idee goed zullen doen. In plaats hiervan gebruiken we beleggingsfondsen met een zeer brede spreiding over de gehele markt en wijzen activa toe aan landen in verhouding tot hun relatieve omvang in de wereldwijde markt.

7 Bladzijde 5 van 44 van beleggingsfilosofie Wij aanvaarden derhalve dat de kapitaalmarkten, aangedreven door het welvaart-genererende vermogen van het kapitalisme, een adequaat rendement biedt. We proberen niet om de markt te overtreffen door middel van voorspellingen; wij benutten daarentegen het rendement van de markt door middel van discipline en structuur. Vertrouwen in de kracht en efficiëntie van financiële markten heeft belangrijke implicaties voor onze cliënten. Als huidige marktprijzen de beste schatting zijn van de fair value van een aandeel of obligatie, dan betekent dit dat het een verspilling is van tijd en geld om het toch te proberen. Als zelfs professionele beleggers met haast ongelimiteerde budgeten niet in staat blijken te zijn om structureel en consequent de markt te verslaan, wat is dan de kans dat wij daartoe wel in staat zouden zijn? Deze zinloze exercitie van talloze actieve beleggers is echter zeer goed nieuws voor onze cliënten. Het betekent namelijk dat de prijzen van aandelen en obligaties correct zijn en dat de gerealiseerde en verschillende rendementen van beleggers kunnen worden verklaard door de hoeveelheid risico die de betreffende belegger heeft genomen.

8 Bladzijde 6 van 44 van beleggingsfilosofie Diversificatie is essentieel: Diversificatie is het principe van spreiding van uw beleggingsrisico. Onze beleggingsportefeuilles houden daarom de aandelen en obligaties aan van bedrijven en overheden in vele landen wereldwijd. Omdat wij geloven in de kracht van kapitaalmarkten en niet in individuele voorspellingen of analyses, zijn wij in staat om het kapitaal van onze klanten te beleggen in vele duizenden individuele beleggingen. Dit zorgt ervoor dat de negatieve en positieve invloed van elke individuele belegging wordt gereduceerd en resulteert in een lager risico in onze portefeuilles als geheel. Deze tabel rangschikt de jaarlijkse prestaties van aandelenbeurzen in GBP voor de ontwikkelde markten, van hoog naar laag, voor elk van de afgelopen 25 jaar. De bonte lappendeken toont geen voorspelbaar patroon en helpt duidelijk maken waarom wij geloven dat het zinloos is om te proberen te voorspellen welk land volgend jaar of het jaar erna het beste zal presteren. Hoogste Rendement Switz Belg % Laagste Rendement Tabel 1: Jaarlijks rendement in % in ontwikkelde landen.

9 Bladzijde 7 van 44 van beleggingsfilosofie Lage Kosten zijn van belang: Beheerskosten, belastingen, onkosten en transactiekosten die samenhangen met het beheer van een fonds of portefeuille hebben een rechtstreekse impact op het rendement; kostenbeheersing is derhalve even belangrijk als het beheren van beleggingen. Goede beleggingsresultaten kunnen teniet worden gedaan door hoge kosten of het niet nastreven van fiscale doelmatigheid. Onder overigens gelijke omstandigheden volgen wij de meest kostenefficiënte route naar marktrendementen. Passieve beleggingen hebben doorgaans lagere kosten dan de gemiddelde actief beheerde beleggingen, door het minimaliseren van transactiekosten en het elimineren van de kosten van aandelenonderzoek. In deze grafiek wordt getoond dat beheers- en andere kosten de netto beleggingsopbrengsten en toekomstige vermogensgroei aanzienlijk kunnen reduceren. Hoe hoger de kosten, hoe groter deze reductie zal zijn. Dit voorbeeld is gebaseerd op de echte kosten van een actief beleggingsbeleid en de kosten van ons beleggingsbeleid. In dit voorbeeld heeft een belegger in 2044 ruim 38% minder vermogen opgebouwd.

10 Bladzijde 8 van 44 van beleggingsfilosofie Informatie vs. storende geluiden Markten zijn hectische, energieke, voortdurend veranderende entiteiten die van mensen die er actief bij betrokken zijn verwachten dat zij constant verbonden en ingeschakeld zijn. Maar dit betekent niet dat u dat als belegger ook hoeft te zijn. Dit is een fout die veel beleggers maken - te denken dat je - om een succesvolle belegger te zijn - voortdurend de vinger aan de pols moet houden. De beleggingsindustrie en de financiële pers bestendigen deze mythe met dagelijks gekakel waarin voorbijkomende tips, voorspellingen, waarschuwingen, speculatie en advies worden aangeboden. Dit materiaal wordt geproduceerd door concurrerende media en door bedrijven die fondsen proberen te verkopen en die overleven door de aandacht op zichzelf te vestigen. Maar vrijwel niets van deze informatie is nuttig voor beleggers; het zijn in feite storende geluiden die mensen kunnen overhalen tot onverstandige acties. Het is vooral entertainment, geen informatie. Het gevaar van al deze zinloze informatie is dat het geen enkele relatie heeft met de beleggingsdoelstellingen van de belegger. De prestaties van financiële markten en de headlines van het nieuws verandert veel frequenter dan de beleggingsdoelstellingen van een belegger. De Vries Investment Services zorgt ervoor dat al deze zinloze informatie er niet toe leidt dat er wordt afgeweken van het persoonlijke beleggingsplan. Onze beleggingsfilosofie is gebaseerd op wetenschappelijke informatie, niet op geklets of entertainment. Zij is geworteld in het werk van nuchtere wetenschappers die geen belang hebben bij de verkoop van beleggingsproducten of het vullen van columns. Dit diagram laat zien dat er vier categorieën van beleggingsstijlen zijn. Sommige beleggers proberen markten in hun voordeel te timen en/of selecteren effecten die volgens hen onjuist geprijsd zijn. Beleggers die niet geloven dat het mogelijk is om voorspellingen te doen over aandelen of marktprestaties - die de toekomst niet kunnen voorspellen - zijn te vinden in kwadrant vier.

11 Nee Aandelenselectie Ja Bladzijde 9 van 44 van beleggingsfilosofie Wij bevinden ons in kwadrant vier. Markttiming Ja 1. Kwadrant van de Storende Geluiden Nee 2. Kwadrant van de Volkswijsheid De meeste individuele beleggers en financiële journalisten Beleggings adviseurs, effectenmakelaars & de meeste actief beheerde fondsen Kwadrant van Tactische Asset Allocatie Pure markttimers & tactische beleggingsfondsen Informatie Kwadrant Academici Veel institutionele beleggers Actief vs. passief Beleggingsstijlen worden vaak gecategoriseerd als actief of passief. Een actieve belegger is iemand die beslissingen neemt over het aanhouden van de ene belegging boven de andere. Zij vallen in de kwadranten een, twee en drie hierboven. Passieve beleggers zijn bereid om het marktrendement te accepteren en betalen meestal lagere kosten dan actieve beleggers. Onze beleggingsfilosofie is passief in de zin dat we niet oordelen over de relatieve voordelen van de ene belegging ten opzichte van de andere, maar we zijn niet bereid om het marktrendement (minus de kosten) te accepteren voor onze klanten. Ons beleggingsproces is erop gericht om de markt te overtreffen door middel van gestructureerde blootstelling aan dimensies met een hoger verwacht rendement en maakt gebruik van methoden van fondssamenstelling en -implementatie die de prestaties ten opzichte van de gemiddelde belegger verbeteren.

12 Bladzijde 10 van 44 van beleggingsfilosofie Wij geloven dat: de gemiddelde actieve belegger 1 het slechter zal doen dan de markt, omdat hij de hoogste kosten betaalt; de gemiddelde indexbelegger iets beter zal presteren, omdat zijn kosten lager zijn dan die van de actieve belegger; en dat onze beleggingsaanpak beiden zal overtreffen als gevolg van een redelijk kostenniveau, blootstelling aan dimensies met een hoger verwacht rendement en intelligente fondsimplementatie. 1 Onder een actieve belegger verstaan we ook beleggers die beleggen met behulp van een actief beheerd beleggingsfonds.

13 Bladzijde 11 van 44 van beleggingsfilosofie Belangrijke lessen uit de financiële industrie Omdat actief beheer de leidende beleggingsmethodiek is het belangrijk om aan te tonen dat deze beleggingsmethodiek faalt. Als voorbeeld nemen we de Amerikaanse fondsenindustrie. De rechtergrafiek laat zien dat er in 2012 duizenden beleggingsfondsen actief zijn, elk met haar eigen filosofie. Beleggers kunnen redelijk eenvoudig de historische prestaties van deze beleggingsfondsen met elkaar vergelijken. Het is echter nagenoeg onmogelijk om het winnende beleggingsfonds van de toekomst te selecteren. De belangrijkste oorzaak is de enorme concurrentie tussen al deze beleggingsfondsen. Al de hoogopgeleide en ervaren fondsbeheerder proberen dagelijks, naast al die andere miljoenen participanten, verkeerd geprijsde effecten te vinden. Deze intense concurrentie zorgt ervoor dat de prijzen richting een reële waarde worden gedreven. De afgelopen decennium is het vermogen van alle beleggingsfondsen sterk gestegen tot een bedrag van meer dan $ miljard. De rechtergrafiek laat de sterke stijging duidelijk zien. Er is dus sprake van een grote en snel groeiende markt. De grote omvang benadrukt het belang van de beleggersindustrie om de belegger (de cliënt) te overtuigen van haar toegevoegde waarde. Het bestuderen van de prestaties van de Amerikaanse beleggingsfondsen biedt ons inzicht in het gevecht dat wordt uitgevoerd om consequent waarde toe te voegen. Uit de prestaties blijkt echter dat maar weinig beleggingsfondsen in staat zijn geweest om consequent hogere rendementen te realiseren dan de benchmark en dat het nagenoeg onmogelijk is om vooraf te bepalen welk beleggingsfondsen in staat zijn om de benchmark te verslaan. Uit onze analyse blijkt dat, ondanks het stijgende aantal beleggingsfondsen en het groeiende vermogen onder beheer, veel beleggingsfondsen verdwijnen. Dit is het gevolg van matige prestaties. In de grafiek laten we dit zien. De grote grijze vlakken geven het aantal beleggingsfondsen weer dan aan het begin van een periode actief waren. Deze beleggingsfondsen vormen dus het startuniversum. Een belegger die vijf jaar geleden wilde gaan beleggen kon kiezen uit meer dan verschillende aandelenfondsen. Hoeveel van die fondsen bestonden nog vijf jaar later? De gestreepte periode toont het percentage aandelenfondsen die na de vijfjaars periode nog actief waren. Wat zien we? We zien bijvoorbeeld dat over een periode van slechts één jaar 6% van alle

14 Bladzijde 12 van 44 van beleggingsfilosofie beleggingsfondsen niet meer bestaat. Naarmate de periode langer wordt, blijkt dat het percentage aandelenfondsen dat niet overleefd groter wordt. Bij een periode van vijf jaar blijkt dat 30% van alle aandelenfondsen niet meer bestaat en bij een periode van tien jaar blijkt dat 49% van alle aandelenfondsen de poorten hebben gesloten. Maar beleggers eisen meer van hun beleggingsfondsen, behalve dat het nog bestaat. Ze willen dat het fonds beter presteert dan de benchmark! De blauw gearceerde gebieden tonen de percentages van die aandelenfondsen die gedurende de verschillende periodes beter hebben gepresteerd dan hun benchmark. Kijken we naar de ontwikkeling hiervan, dan constateren we dat het percentage van winnende beleggingsfondsen kleiner wordt naarmate de beleggingsperiode langer wordt. Uiteindelijk blijkt dat bij een periode van tien jaar 17% van alle beleggingsfondsen de benchmark hebben verslaan. Dat betekent dus dat 83% van alle beleggingsfondsen die aan het begin van de periode bestonden achter zijn gebleven bij de benchmark. Natuurlijk hebben we ook een analyse gemaakt van obligatiefondsen. De rechtergrafiek toont de overlevingskansen en kansen op outperformance. Ten opzichte van aandelenfondsen hebben obligatiefondsen een iets hogere overlevingskans. Als we kijken naar de kans op outperformance dan zien we dat op langere termijn het aantal winnende fondsen nog lager is dan bij de aandelenfondsen. Gemeten over een tien-jaars periode blijkt dat 85% van alle obligatiefondsen die aan het begin van de periode bestonden achter zijn gebleven bij de benchmark en dat 43% van de obligatiefondsen niet meer bestaat. Daarnaast hebben we onderzocht of er bij beleggingsfondsen sprake is van een consistente outperformance. Met andere woorden; blijven winnaars winnaars?

15 Bladzijde 13 van 44 van beleggingsfilosofie Onderzoek toont aan dat de historische prestaties van een beleggingsfondsen de belangrijkste factor voor beleggers is bij het selectieproces 2. Het argument is dat deze beleggingsfondsen ook in de toekomst een grotere kans hebben op het verslaan van de benchmark. Ons onderzoek toont aan dat er in de praktijk juist sprake is van het tegendeel. De rechtergrafiek illustreert dit. Voor verschillende periodes is het trackrecord van aandelenfondsen bestudeerd. Vervolgens is onderzocht of de winnende beleggingsfondsen in staat zijn geweest om gedurende een periode van drie jaar wederom de benchmark te verslaan. Dan blijkt dat, ondanks hun track-record, de kans op underperformance ca. vier keer zo groot is als de kans op wederom een outperformance. Het maakt hierbij niet uit of het aandelenfondsen gedurende een korte of langere periode de outperformance heeft gerealiseerd. Historische prestaties van obligatiefondsen blijken ook geen goede indicator te zijn voor toekomstige outperformance, zo blijkt uit onderzoek. Van het beperkt aantal obligatiefondsen dat in staat is geweest de benchmark te verslaan, blijkt dat ongeveer de helft van deze fondsen ook in de driejaars periode hier opvolgend de benchmark heeft verslaan. We concluderen dan ook dat, zowel bij aandelenfondsen alsmede obligatiefondsen, de historische prestaties geen indicator zijn voor toekomstig succes, integendeel zelfs. De kans dat een winnend beleggingsfonds tot de toekomstige verliezers behoort is aanzienlijk groter. 2 Zo blijkt uit het AFM-rapport Kwaliteit Beleggingsdienstverlening [2014] dat het merendeel van de beleggingsondernemingen zich alleen richt op het rendement bij het selecteren van beleggingsfondsen.

16 Bladzijde 14 van 44 van beleggingsfilosofie Als de enorme competitie op de financiële markten koersen drijft naar hun reële waarde, dan rijst de vraag waarom zoveel beleggingsfondsen toch een underperformance laten zien? Een zeer belangrijke factor zijn de kosten binnen de beleggingsfondsen. De hoogte van de kosten vormen voor het beleggingsfonds een extra hindernis. Hoe hoger de kosten, des te beter moet het beleggingsfonds presteren om alleen al de kosten terug te verdienen. Alle beleggingsfondsen berekenen kosten. Er zit echter een groot verschil in de hoogte van deze kosten. Daarnaast zijn niet alle kosten zichtbaar. De vraag die wij ons stelden is of er een relatie is tussen de hoogte van de zichtbare kosten en de prestaties. Onderzoek toont aan dat er sprake is van een negatieve correlatie tussen de hoogte van de zichtbare kosten en de kans op outperformance. In de rechtergrafiek zijn voor verschillende periodes beleggingsfondsen in kwartielen gesorteerd op basis van hun gemiddelde kostenniveau. Als we de periode van één jaar analyseren, dan blijkt het gemiddelde kostenniveau 1,10% te bedragen. De 25% goedkoopste fondsen hebben een gemiddelde kostenniveau van 0,48%, de 25% duurste fondsen hebben een gemiddeld kostenniveau van 1,66%. Dat is dus drie keer duurder dan de goedkoopste fondsen! Zijn beleggers die een duur aandelenfonds hebben gekozen dan beter af? De data laat duidelijk zien dat dit niet het geval is. Hoe langer de periode des te groter wordt de hindernis die dure fondsen moeten overwinnen. Kijkend naar een periode van tien jaar, dan blijkt de kans dat een aandelenfonds met lage kosten de benchmark verslaat 21% tegen 10% bij de duurste fondsen. Bij obligatiefondsen constateren we hetzelfde beeld. Naarmate de lengte van de periode langer wordt, blijkt dat de kostenratio een voorspellende ratio is met betrekking tot de kans op underperformance.

17 Bladzijde 15 van 44 van beleggingsfilosofie De impact van niet-zichtbare kosten Binnen beleggingsfondsen zijn er echter meer activiteiten die de totale kosten doen verhogen. De belangrijkste kostenpost zijn de transactiekosten. Deze kosten zijn lastig meetbaar maar kunnen net zo hoog zijn als de expense ratio van een beleggingsfonds. De graadmeter om deze kostenpost inzichtelijk te maken in de omloopsnelheid. Beleggingsfondsen die actief zijn, plegen in de praktijk meer transacties te doen. In de grafiek zijn de aandelenfondsen gesorteerd op omloopsnelheid, wederom op basis van één, vijf en tienjaars periodes. Uit de data blijkt dat de omloopsnelheid een negatieve invloed heeft op de prestaties. Aandelenfondsen met een hoge omloopsnelheid realiseren een significant lagere kans op outperformance dan aandelenfondsen met een lage omloopsnelheid. Conclusies We concluderen dan ook dat het selecteren van aandelenfondsen en obligatiefondsen op basis van historische prestaties een teleurstellende performance voor onze cliënten op zou leveren. Het roept ook de vraag op waarom de beleggingsindustrie blijft volhouden dat de gehanteerde beleggingsmethodieken in het belang van de belegger zouden zijn. Men blijft zoeken naar ondergewaardeerde effecten en blijven historische prestaties als de belangrijkste indicator gebruiken bij het selecteren van beleggingsfondsen. Dit streven vertaalt zich in hoge kosten en, zoals we hebben aangetoond, uiteindelijk in een lager rendement. Ondanks al de beloftes op outperformance blijkt het merendeel van de beleggingsfondsen niet in staat om deze beloftes waar te maken. Het toont aan dat financiële markten wijst echter op een belangrijk bewijs dat onze beleggingsfilosofie ondersteunt, namelijk dat kapitaalmarkten zeer goed in staat zijn om de reële prijs van een effect te bepalen. Feitelijk resteren er dan twee beleggings filosofieën, namelijk indexbeleggen of asset-class beleggen.

18 Bladzijde 16 van 44 van beleggingsfilosofie Wij onderkennen dat er drie beleggingsmethodieken bestaan. Hieronder hebben we de belangrijkste kenmerken opgenomen: Actief Management Passief Indexbeleggen Wetenschappelijk indexbeleggen Rendementsdoelstelling Het verslaan van een specifieke benchmark Het nastreven van het benchmark rendement Het nastreven van het rendement van een asset klasse Gerealiseerd rendement Gemiddeld 2,75% lager dan het benchmark rendement Gemiddeld 0,60% lager dan het benchmark rendement Gemiddeld 0,40% lager dan het rendement van een asset klasse Gemiddeld aantal posities per beleggingsfonds Tussen de 100 en 150 Tussen de 100 en Tussen de en Omloopsnelheid Zeer hoge omloopsnelheid (>100%). Zeer lage omloopsnelheid (gemiddeld 10%) Zeer lage omloopsnelheid (gemiddeld 10%) Spreiding transacties Gespreid door de tijd Transactieconcentratie bij aanpassing indexsamenstelling Gespreid door de tijd Basis beleggingsmethodiek Gebaseerd op voorspellende beleggingsmethodieken Gebaseerd op marktkapitalisatie gewogen index Gebaseerd op academisch en statistisch bewezen beleggingsgrondslagen Stijldrift Grote stijldrift. Geringe stijldrift Consistente blootstelling aan de gewenste asset klasse. Riskfactor management 3 Weinig. Het meeste onderzoek heeft betrekking op het selecteren van individuele beleggingstitels Weinig. Nagenoeg al het onderzoek richt zich op de totale markt Veel. Is gebaseerd op het veelgeprezen factormodel van de professoren Fama en French Gedragsmanagement Nee. Beleggers worden aangemoedigd om continue te zoeken naar de beste beleggingsmogelijkheden. Nee. Beleggers worden aangemoedigd om continue te zoeken naar de beste indices. Ja. Beleggers worden aangemoedigd om een van te voren bepaald beleggingsplan vast te houden. Fondsmanager drift Ja. Beleggers zijn continue op zoek naar het winnende beleggingsfonds en zullen dus vaak van manager wisselen Nee. De strategie wordt niet bepaald door de fondsmanager. Nee. De strategie wordt niet bepaald door de fondsbeheerder. Kosten Aandelen: 2,75% Obligaties: 1,25% Aandelen: 0,60% Obligaties: 0,50% Aandelen: 0,50% Obligaties: 0,40% 3 In hoeverre zijn de meest moderne wetenschappelijke inzichten ingebed in de beleggingsmethodiek.

19 Bladzijde 17 van 44 van beleggingsfilosofie RENDEMENTSBRONNEN In dit hoofdstuk zullen we de algemene beleggingsklassen identificeren die naar onze overtuiging positieve rendementen leveren voor beleggingen op lange termijn. We zullen kijken naar de risicokenmerken van deze beleggingsklassen en naar hun verwachte rendementskenmerken. Wij zijn van mening dat een belegger alleen die risico's moet nemen die een positief verwacht beleggingsrendement zullen opleveren. Asset Classes De verscheidenheid aan beleggingsinstrumenten waaruit een belegger kan kiezen is enorm. De meest gebruikelijke zijn aandelen, obligaties en cash. Dit zijn de meest liquide en transparante asset classes die beleggers in veel gevallen een daadwerkelijke stroom van inkomsten bieden, nu of in de toekomst. Deze eigenschap geeft dergelijke beleggingen een tastbare en echte waarde. Wij beschouwen een belegging zonder vooruitzicht op betaling van een inkomen, zoals goud en andere grondstoffen, als speculatief; diens waarde is geheel afhankelijk van het vinden van een tegenpartij voor een transactie. Een speculant kan wellicht al het goud in de wereld bezitten, maar zolang hij er geen koper voor kan vinden is het van geen waarde. Er zou mogelijk plaats kunnen zijn voor speculatie in de marge van een beleggingsportefeuille, maar wij geloven niet dat speculatieve instrumenten een belangrijke rol dienen te spelen. Wij concentreren ons daarom op cash, obligaties en aandelen. Deze grafiek laat de waardeontwikkeling zien van 1,- sinds januari 1994 van verschillende asset classes.

20 Bladzijde 18 van 44 van beleggingsfilosofie Deze tabel toont de rendementen en standaarddeviaties (die 'volatiliteit' representeren) van verschillende asset classes over een aantal verschillende perioden. 1 jaar 3 jaar 5 jaar 10 jaar Gemiddeld Standaard deviatie Asset Class In % In % In % In % jaarrendement op jaarbasis (in %) Consumentenprijs index 1,43 1,86 1,64 1,75 1,65 2,33 Citigroup World Government Bond Index 1-3 Years -0,16 1,03 1,65 2,63 3,87 1,73 Citigroup World Government Bond Index 1-5 Years -0,39 1,81 2,44 3,24 4,36 2,28 Dimensional Global Targeted Value Index 26,21 9,42 19,32 9,52 10,11 16,88 Dimensional Global Small Index 23,75 8,62 18,70 8,51 7,88 17,27 Dimensional Global Value Index 24,50 9,92 17,25 7,01 8,87 16,87 MSCI World Index (net div.) 21,54 10,42 15,26 6,05 6,07 15,51 Asset Class 1 jaar 3 jaren 5 jaren 10 jaren 15 jaren Consumentenprijs Gemiddeld 1,59% 1,57% 1,54% 1,55% 1,54% index Beste 3,36% jan-95 2,37% aug-05 2,10% aug-03 1,78% dec-03 1,66% jan-94 Slechtste -0,47% aug-08 0,77% sep-97 1,13% dec-97 1,33% jan-96 1,43% jan-96 Citigroup World Gemiddeld 3,99% 3,95% 3,96% 3,88% 3,95% Government Bond Index Beste 13,62% jan-95 7,09% jul-94 6,13% jun-94 5,17% apr-94 4,66% mrt jaar Slechtste -0,32% jun-10 0,96% sep-10 1,65% jan-09 2,63% jan-04 3,16% jan-99 Citigroup World Gemiddeld 4,60% 4,55% 4,50% 4,39% 4,50% Government Bond Index Beste 15,74% jan-95 8,11% jul-94 7,06% jun-94 5,81% okt-94 5,20% okt jaar Slechtste -0,53% jul-05 1,55% sep-10 2,44% jan-09 3,24% jan-04 3,61% jan-99 Dimensional Gemiddeld 12,20% 10,78% 9,89% 10,66% 9,66% Global Targeted Beste 79,07% apr-09 38,57% apr-03 20,90% okt-02 16,49% apr-96 11,87% mei-95 Value Index Slechtste -41,48% mrt-08-19,66% apr-06-3,79% mrt-04 5,33% apr-99 5,77% mrt-94 Dimensional Gemiddeld 9,85% 8,31% 7,23% 7,61% 7,02% Global Small Index Beste 67,81% apr-09 34,90% apr-03 20,98% apr-95 12,55% apr-96 9,13% okt-98 Slechtste -42,67% nov-07-19,90% apr-06-4,46% apr-04 2,04% mrt-00 3,21% mrt-94 Dimensional Gemiddeld 11,07% 9,27% 7,75% 7,59% 7,39% Global Value Index Beste 73,13% apr-09 33,46% apr-95 25,84% nov-95 14,70% nov-95 10,02% apr-95 Slechtste -46,13% mrt-08-22,14% mrt-06-7,09% mrt-04 0,44% apr-99 4,58% mrt-94

21 Bladzijde 19 van 44 van beleggingsfilosofie MSCI World Index Gemiddeld 8,16% 6,57% 4,56% 3,08% 4,08% (net div.) Beste 66,01% aug-96 33,23% apr-95 29,22% apr-95 8,87% jul-95 6,43% apr-95 Slechtste -39,40% apr-02-21,88% apr-00-8,96% mei-00-4,24% apr-99 2,17% mrt-94 Portefeuilles dienen te worden opgebouwd rond structuur, discipline en diversificatie: Wij maken geen gebruik van voorspellingen, schattingen of meningen bij het samenstellen van portefeuilles; in plaats daarvan nemen we befaamde financiële theorieën uit de wetenschappelijke wereld als uitgangspunt voor onze portefeuillesamenstelling. Wij geloven dat markten werken, maar zijn niet bereid om genoegen te nemen met het gemiddelde marktrendement. De afgelopen vijf decennia heeft de wetenschap een enorme vlucht genomen in het doorgronden van de werking van de financiële markten en welke specifieke factoren uiteindelijk verantwoordelijk zijn voor het rendement van een belegger. Academisch onderzoek is vrij duidelijk welke beleggingsaanpak de hoogste kans op succes biedt evenals welke methodieken onnodig risico opleveren en zeer waarschijnlijk zullen falen. Het volgen van de gehele markt, of delen daarvan, via index-volgende fondsen is een waardevolle en kosteneffectieve manier om blootstelling aan markten te verwerven. Maar wetenschappelijk onderzoek identificeert specifieke delen van de markt waarin beleggers in de loop van de tijd op betrouwbare wijze zijn beloond. Deze dimensies van hoger verwacht rendement worden verderop in dit document nader toegelicht; wij bouwen portefeuilles rond deze dimensies. Ons doel voor de portefeuilles van onze klanten is om de gemiddelde belegger te overtreffen, zonder te hoeven vertrouwen op voorspellingen of te specifiek te focussen op bepaalde, geconcentreerde beleggingen. Na het identificeren van deze dimensies van hoger verwacht rendement, zorgen wij nauwgezet dat wij de blootstelling van onze klanten aan deze dimensie zo hoog mogelijk houden. Elk fonds waarin onze klanten hebben belegd wordt beheerd met als specifieke doel het handhaven van de hoogst mogelijke blootstelling aan dimensies van hoger verwacht rendement. Deze discipline kan beleggingsrendementen helpen verbeteren. Zodra we klanten hebben geholpen te beslissen over hun eigen beleggingsstrategie, houden we ons hier strikt aan en staan niet toe dat het wordt (af)geleid door marktbewegingen. Daarnaast helpen wij onze klanten gedisciplineerd te blijven. Het door dik en dun vasthouden aan de beleggingen is meestal de beste strategie voor beleggers, aangezien het timen van toetreding en uittreding net zo onbetrouwbaar is als elke andere voorspelling over marktbewegingen. Wij helpen beleggers in de markt te blijven, zolang het zinvol is om dit te doen.

22 Bladzijde 20 van 44 van beleggingsfilosofie Dimensies van hoger verwacht rendement Aandelen Om het best mogelijke aandelenmarktrendement te krijgen, richten we de blootstelling van klanten op dimensies van hoger verwacht rendement zoals verschillende wetenschappers dit hebben geïdentificeerd, met name door Professor en Nobelprijswinnaar Gene Fama en Kenneth French. In 1992 publiceerden Eugene F. Fama en Kenneth R. French het three-factor model voor de verklaring van de rendements-risico karakteristieken voor aandelen en het twofactor model voor obligaties. Fama en French concludeerden dat blootstelling aan de risicofactoren markt, grootte van de onderneming en waardering uiteindelijk verantwoordelijk zijn voor de rendementen op de beurs. Het zijn dus deze drie risicobronnen die beleggers over de tijd heen daadwerkelijk belonen met extra rendement. Blootstelling aan de markt (equity-premium) De eerste risicofactor die Fama en French benoemden is de factor markt. Simpel gezegd; wordt er belegd in aandelen of wordt het kapitaal aangehouden op een spaarrekening. Het verschil tussen het rendement van aandelen en het rendement van een spaarrekening wordt de equity premium genoemd. Blootstelling aan de equity-premium levert beleggers door de tijd heen rendement op. Naarmate de beleggershorizon langer wordt, wordt de kans op een positieve equity-premium steeds groter. Een belegger die een beleggingshorizon heeft van één jaar, heeft een kans van 63% dat beleggen in aandelen een positieve equity premium oplevert. Er is dus een kans van 27% op een negatieve equity premium. Een belegger met een beleggingshorizon van tien jaar heeft 88% kans op een positieve equity premium. Dat betekent dus dat de kans op een positief aandelenrendement groter wordt naarmate de beleggingshorizon langer wordt. Blootstelling aan size (small-cap premium) De tweede risicofactor die Fama en French benoemden is het percentage van het totale belang in aandelen dat wordt belegd in aandelen van kleine ondernemingen. Hoe meer er in aandelen van kleinere ondernemingen wordt belegd, des te hoger het

23 Bladzijde 21 van 44 van beleggingsfilosofie verwachte rendement is in vergelijking met aandelen van grote ondernemingen. Het extra rendement boven de equity premium wordt de small cap -premium genoemd. Aandelen van kleine ondernemingen hebben een lage marktkapitalisatie. De marktkapitalisatie van een onderneming wordt bepaald door het aantal aandelen te vermenigvuldigen met de koers van het aandeel. Aandelen van kleinere ondernemingen worden in het algemeen gezien als risicovoller omdat deze ondernemingen in het algemeen een minder sterke financiële basis hebben en de toekomstige winstontwikkeling met meer onzekerheid is omgeven in vergelijking met aandelen van grote ondernemingen. Bij slechtere economische periodes zullen er relatief meer kleinere ondernemingen failliet gaan dan grote ondernemingen. Omdat beleggen in aandelen van kleinere ondernemingen risicovoller is, eisen investeerders een hoger rendement op hun investering. Het is belangrijk om te melden dat de gerealiseerde rendementen van aandelen van kleinere ondernemingen significant betere rendementen hebben gerealiseerd ten opzichte van aandelen van grote ondernemingen. Over de laatste 80 jaar, presteren aandelen van kleinere ondernemingen gemiddeld 3,13% per jaar beter. Ook hier is het belangrijk om te melden dat het onzeker is wanneer aandelen van kleinere ondernemingen beter presteren dan aandelen van grote aandelen. Dit is namelijk onvoorspelbaar en dus in lijn met de theorie dat toekomstige koersbewegingen onvoorspelbaar zijn. Blootstelling aan BtM (value-premium) De derde risicofactor die Fama en French benoemden is het percentage van het totale belang in aandelen dat wordt belegd in aandelen van ondernemingen met een lage waardering ( value -aandelen). De waardering wordt bepaald aan de hand van de verhouding tussen de boekwaarde versus de marktwaarde van de onderneming (BtM-waarde). De boekwaarde van een onderneming is de waarde van de activa minus de schulden en verplichtingen. Dat betekent dat als de marktwaarde lager is dan de boekwaarde, dan is de BtM-waarde groter dan één. Hoe meer een belegger exposure heeft tot aandelen met een hoge BtM-waarde, des te hoger is het verwachte rendement in vergelijking met aandelen met een lage BtM-waarde. Ondernemingen met een hoge BtM-waarde kenmerken zich door relatief lage winstniveaus of andere factoren die aangegeven dat het niet de financieel beste ondernemingen zijn. Beleggers houden in het algemeen niet van deze ondernemingen, vanwege het feit dat beleggen in deze ondernemingen riskanter is dan beleggen in ondernemingen met gezonde balansen en sterke winsten. Deze laatste groep heeft een lage BtM-waarde en worden vaak groei -aandelen genoemd. Omdat het risicoprofiel van waarde -aandelen hoger is ten opzichte van groei-aandelen moeten zij beleggers een hoger rendement aanbieden, simpel vanwege het feit dat dit soort ondernemingen nimmer beleggers zullen aantrekken. Voor veel beleggers is dit gegevens lastig om te begrijpen. Zou het niet veel logischer zijn om juist te beleggen in aandelen van zeer goede ondernemingen? Waarom zou ik geld investeren in aandelen van ondernemingen van een slechtere kwaliteit? De zoektocht van beleggers is niet naar het aandeel van de beste onderneming maar naar het aandeel met de beste rendementskansen. Value -beleggen is binnen de beleggersindustrie een bekende strategie. Er bestaan dan ook talloze value -fondsen. Value-beleggen gaat dan ook ver terug. Bekende value -beleggers zijn Benjamin Graham en zijn leerling Warren Buffet. Meerdere academische onderzoeken tonen aan dat value -beleggen extra rendement oplevert in alle landen die zijn onderzocht. De wetenschappelijke bijdrage van Ken French is op het gebied van value -beleggen toonaangevend. De meest beroemde data-serie om dit verschijnsel inzichtelijk te maken is de Fama/French VMG 4 serie. Deze data-serie gaat terug tot de 1926 met betrekking tot Amerikaanse aandelen. De impact van de value -premium is vergelijkbaar met die van de equity -premium. De gemiddelde jaarlijkse 4 Value Minus Growth

24 Bladzijde 22 van 44 van beleggingsfilosofie value -premium is 4,1%. Kijken we naar de hoogte van de value-premium ten opzichte van de totale markt, dan blijkt dat de gemiddelde value-premium 2,48% per jaar bedraagt. 120,00% De value premium in detail 100,00% 80,00% 60,00% 40,00% 20,00% 0,00% -20,00% -40,00% 2014, De Vries Investment Services. Bron : Dimensional Return 2.0 Periode: juni 1928 t/m januari 2014 Hierboven hebben we rolling value-premium berekend sinds juni Duidelijk waarneembaar is dat de premium niet altijd positief is. Gemiddeld eens in de drie jaar zal de premium negatief zijn.

25 Bladzijde 23 van 44 van beleggingsfilosofie Combinatie van small en size Uit onderzoek blijkt dat de combinatie van de dimensies value en small de hoogste premium oplevert. In de grafiek ziet u het verschil tussen een value-small index en een marktindex 5. Sinds juni 1927 bedraagt het gemiddelde rendement van de Dimensional US Targeted Value index 13,42% per jaar tegen 9,89% van de Dimensional US Market Index. Dat betekent dat de gemiddelde jaarpremium 3,53% bedraagt. Duidelijk waarneembaar is dat de premium niet elk jaar positief is. De standaarddeviatie van de premium bedraagt 16,33%. 5 Rolling 12-maands gemiddelde (Dimensional US Targeted Value Index minus Dimensional US Market Index)

26 Bladzijde 24 van 44 van beleggingsfilosofie Factormodel verklaart nagenoeg het volledige rendement Afhankelijk van welke studie je erbij pakt, blijken deze drie factoren 90% tot 96% van het uiteindelijke marktrendement te verklaren. Wereldwijd blijkt dit fenomeen te bestaan. Dit betekent dat het rendement van een belegger ten opzichte van de markt nagenoeg volledig wordt bepaald door het percentage aandelen (markt-factor) in de beleggingsportefeuille en meer specifiek de belangen in aandelen van kleinere ondernemingen (het small -effect) en de belangen in aandelen met een hoge book-to-market waarde ( value - effect). Omdat risico en rendement met elkaar verbonden zijn, wordt er voor dit hogere verwachte rendement een prijs betaald en als gevolg daarvan is beleggen in deze bedrijven risicovoller dan beleggen in de gehele markt. Er zijn perioden waarin deze groepen van aandelen slechter presteren dan de markt, maar wanneer het wordt bezien in de loop van de tijd wijst wetenschappelijk onderzoek uit dat deze risicopremies het waard zijn geweest. De tabel hieronder laat zien in welke mate deze risicopremies beleggers beloond hebben in vergelijking met een belegging in de gehele markt in landen van over de hele wereld. Wij heroriënteren daarom de portefeuilles van onze klanten naar Small en/of Valueondernemingen, in de mate die aansluit bij de behoefte van de belegger en diens doelstellingen op lange termijn. Deze grafiek toont aan dat small cap aandelen en value-aandelen in het Verenigd Koninkrijk, Europa, de VS en opkomende markten een hoger rendement hebben opgeleverd.

27 Bladzijde 25 van 44 van beleggingsfilosofie Obligaties Evenzo toont wetenschappelijk onderzoek aan dat vastrentende beleggingen ofwel beleggingen in obligaties twee risicopremies laten zien: tijdsduur (de tijdsduur totdat de obligatie vervalt), en de kredietwaardigheid van de organisatie die de obligatie uitgeeft. In principe zijn langer lopende obligaties en obligaties uitgegeven door ondernemingen met een lagere kredietwaardigheid riskanter, maar bieden deze een hoger rendement. Hoe wij obligaties in onze portefeuilles gebruiken wordt uitgelegd in het hoofdstuk over het samenstellen van portefeuilles. Factor : Tijd Obligaties met een langere looptijd zijn gevoeliger voor onverwachte veranderingen in de rente. Deze renteveranderingen kunnen een gevolg zijn van veranderingen in reële rentevoeten en/of onverwachte veranderingen in de inflatie. Obligaties met een langere looptijd hebben ten gevolge van dit hogere risico een hoger verwacht rendement. Factor : Kredietwaardigheid Obligaties die zijn uitgegeven door minder kredietwaardige instanties kenmerken zich door een hoger defaultrisico. Des te lager de kredietwaardigheid, des te hoger het verwachte rendement. Binnen de beleggingscategorie spelen nog de volgende belangrijke zaken. De yieldcurve van obligaties zijn niet identiek en bewegen niet gelijk. Om zoveel mogelijk beleggingsmogelijkheden te hebben is het belangrijk dat er wereldwijd naar beleggingsmogelijkheden wordt gekeken. Bij het handelen in obligaties is het zeer belangrijk dat dit flexibel en zeer prijsbewust wordt gedaan.

28 Bladzijde 26 van 44 van beleggingsfilosofie Vastgoed Hoewel vastgoed zeer zeker kan worden aangemerkt als een 'natuurlijke' asset class, hebben we besloten om het niet in onze modelportefeuilles op te nemen, om de volgende redenen: Het is een lastige asset class voor passieve beleggingen. Hoewel Real Estate Investment Trust (REIT) / Vastgoedfondsen beschikbaar zijn als collectieve beleggingen - meestal als Exchange Traded Funds (ETF's) - kan hun structuur ongeschikt zijn voor beleggers die reguliere premies nastreven. In tegenstelling tot aandelen- en obligatiemarktindexen, welke dagelijks worden bijgewerkt op basis van de koersbewegingen in de markt, worden vastgoedindexen zoals de Investment Property Databank (IPD) index slechts op kwartaalbasis bijgewerkt. Er kan derhalve niet worden gezegd dat de prijs van een dergelijk vastgoedobject is afgeleid van een efficiënt marktproces dat onderworpen is aan dagelijkse marktprijzen. Fondsen die rechtstreeks beleggen in vastgoed zijn niet altijd liquide en kunnen het vermogen van een belegger om fondsen te gelde te maken beperken wanneer de waarden van activa nadelig worden beïnvloed door marktomstandigheden. Hoewel niet rechtstreeks verbonden met de dynamiek van portefeuillesamenstelling, hebben veel beleggers al een aanzienlijke blootstelling aan vastgoed in hun totale netto vermogen. Hedgefondsen, Fondsen met Absoluut Rendement en Gestructureerde Producten Wij beschouwen de door hedgefondsen en andere esoterische en ondoorzichtige strategieën gegenereerde rendementen als synthetische rendementen. Dat wil zeggen, vervaardigd uit de natuurlijke componenten van kapitaalmarkten, maar gemodificeerd met mogelijke leningen of derivaten om een ander soort rendement te genereren. Dit zijn strategieën, geen asset classes, en zij staan haaks op onze beleggingsfilosofie. Bovendien zijn ze complex, duur en minder liquide dan de beleggingen die we bij voorkeur gebruiken in onze portefeuilles.

29 Bladzijde 27 van 44 van beleggingsfilosofie BEOORDELEN VAN RISICO, ALLOCATIE EN PORTEFEUILLESAMENSTELLING In dit hoofdstuk beschrijven we ons proces van portefeuillesamenstelling. Dit proces stelt ons in staat om een aantal van de door ons geïdentificeerde asset classes te nemen en ze te combineren in een aantal portefeuilles. Beheersen van beleggingsrisico Zoals hierboven is uiteengezet, zijn rendement en risico met elkaar verbonden, in die zin dat het niet mogelijk is om een hoger beleggingsrendement te bereiken zonder meer beleggingsrisico te nemen. Veel mensen beleggen met een risiconiveau dat wordt bepaald door hun "risicobereidheid" - m.a.w. hoeveel beleggingsrisico zij kunnen tolereren. Maar te weinig beleggingsrisico nemen is op zichzelf riskant - het gevaar is dan dat uw vermogen niet genoeg groeit om uw beleggingsdoelen te kunnen realiseren. Er is dus een trade-off nodig om een evenwicht te vinden tussen enerzijds het nemen van genoeg risico om je doelen te bereiken en anderzijds het vermijden van roekeloosheid. Wij stellen beleggingsportefeuilles samen met verschillende risiconiveaus en verwacht rendement en drukken deze variabelen uit in termen die eenvoudig zijn te begrijpen. Het bepalen van de optimale allocatie is afhankelijk van de beleggingshorizon, risico tolerantie en de beleggingsdoelstellingen. Het is algemeen bekend dat de asset allocatie de allerbelangrijkste factor is dat het rendement op (middel)lange termijn bepaald en het bijbehorende risico. De Vries Investment Services gelooft dat een helder en realistisch beleggingsplan begint met het vastleggen van de persoonlijke beleggingsdoelstellingen. Wij ontwikkelen uw persoonlijke beleggingsplan aan de hand van de volgende factoren: i. Tijdhorizon en liquiditeitsbehoeften Hoe snel zult u mogelijk geld uit uw beleggingen nodig hebben? Hoe langer een belegger een risicovol beleggingsobject aanhoudt, hoe lager de kans op het verkrijgen van ondermaatse cumulatieve rendementen. Onderzoek 6 toont aan dat de tijdsperiode dus de belangrijkste factor is voor het bepalen van de optimale allocatie. Wij maken samen met u een kasstroomoverzicht om de tijdhorizon en liquiditeitsbehoeften inzichtelijk te maken. Voor het bepalen van de optimale allocatie baseren wij ons op deze academische studies. Rechts ziet u een voorbeeld van een dergelijke kasstroomoverzicht. ii. Houding tegenover risico In welke mate bent u afkerig van of aangetrokken tot risico, wanneer risico wordt gedefinieerd als "de mogelijkheid verlies te lijden"? Aan de hand van een risico tolerantie test wordt bepaald of u meer of minder risicotolerant bent ten opzichte van de gemiddelde belegger. Wij gebruiken hiervoor de wetenschappelijke testen van FinaMetrica. 6 Optimal portfolios for the long run Blanchett, Finke & Pfau [2013]

30 Bladzijde 28 van 44 van beleggingsfilosofie iii. Nettowaarde In het algemeen geldt dat, hoe meer vermogen een belegger in reserve heeft, hoe hoger hun vermogen om risico te tolereren. iv. Inkomen en spaarquote Hoeveel kunt u sparen? Net zoals meer vermogen leidt tot een grotere risicobereidheid, doet het regelmatig meer opzij zetten van geld dat ook. v. Beleggingskennis Hoe gedegen is uw kennis over de belegging die u doet en hoe het zich zal gedragen in de tijd? Een belangrijk aspect van ons werk is kennisoverdracht omtrent de werking van de financiële markten. Portefeuillesamenstelling Na te hebben vastgesteld welke risicofactoren kunnen worden gecombineerd voor de vorming van een geschikte portefeuille - en een middel voor het meten van diens risiconiveau - kunnen we nu stapsgewijs het proces van samenstelling van een portefeuille doorlopen. Onderstaand stappenplan hanteren wij voor het samenstellen van portefeuilles.

31 Bladzijde 29 van 44 van beleggingsfilosofie Stap 1. Bepaal de basisverhouding tussen aandelen en obligaties Aan de portefeuilles worden geleidelijk toenemende hoeveelheden aandelen toegewezen van portefeuillemodel 0 tot portefeuille 100. Hoe groter de aandelencomponent in een portefeuille, hoe groter het risico waaraan de portefeuille zal worden blootgesteld. De Vries Investment Services gebruikt 11 standaardmodellen, oplopend van model 0 tot model 10. Model 0 heeft een gemiddelde weging van 0% in aandelen, model 10 daarentegen 100%. Stap 2. Bepaal de dimensie voor wereldwijde aandelen De aandelencomponent van de portefeuilles wordt proportioneel verdeeld over de ontwikkelde landen op basis van de marktkapitalisatie van elk land. Dit zorgt voor een goed gespreide portefeuille en voorkomt een oververtegenwoordiging of verzwaring in een bepaald land. Tevens is er een toewijzing aan opkomende markten binnen de aandelencomponent van de portefeuilles. Aandelen uit opkomende markten hebben hogere risiconiveaus dan aandelen uit ontwikkelde markten en het verwachte rendement van dergelijke aandelen is daardoor hoger. Stap 3. Bepaald de weging naar de aandelendimensie size en/of value De aandelencomponent van de portefeuilles wordt proportioneel verdeeld over de aandelendimensies size en/of value. Aandelen die voldoen aan beide dimensies 7 kenmerken zich door een hoger risiconiveau dan aandelen die niet voldoen aan beide dimensies en het verwachte rendement is daarom hoger. Factoren waarmee beleggers rekening moet worden gehouden: 1. Risico/Rendement: Toenemende toewijzing aan small en/of value-aandelen kunnen risico, verwacht rendement en tracking-error doen toenemen, maar mogelijk niet de volatiliteit. De volatiliteit van de MSCI Wereld index bedraagt 15.37% over de periode van januari 1994 tot en met december 2013, terwijl de volatiliteit van de Dimensional Targeted Value index 15,97% bedraagt. Het gemiddeld jaarrendement ligt echter 4,04% per jaar hoger; 2. Gevoeligheid voor tracking-error: Verhoogde gevoeligheid voor langere perioden van ondermaatse rendementen ten opzichte van de markt. Testen van portefeuilles Voor het toetsen van onze modellen maken wij gebruik van een krachtige analysetool die ons toegang geeft tot de langst mogelijke rendement gegevens. Het is van belang dat u, bij de beslissing over welke portefeuille het meest geschikt is voor uw planning, begrijpt welk risico u neemt en wat de kans is op vermogensverlies. De grafiek op de volgende bladzijde laat zien wat er gebeurd zou zijn met de belegging van 1 in verschillende risico specifieke 7 We noemen dit targeted value

32 Bladzijde 30 van 44 van beleggingsfilosofie portefeuilles over de periode januari 1999 tot en met december 2014.

33 Bladzijde 31 van 44 van beleggingsfilosofie Deze tabel toont de rendementen en standaarddeviaties (die 'volatiliteit' representeren) van verschillende risico specifieke portefeuilles over een aantal verschillende perioden. Model nr. 1 jaar 3 jaren 5 jaren 10 jaren 15 jaren Model 0 Gemiddeld rendement 4,70% 4,82% 4,59% 4,57% 4,46% Beste rendement 13,58% jun-02 8,81% jun-00 7,13% jul-00 5,37% sep-00 4,46% jan-99 Slechtste rendement -2,47% feb-99 0,42% nov-05 1,69% apr-04 3,73% apr-99 4,46% jan-99 Model 1 Gemiddeld rendement 5,11% 5,08% 4,90% 4,87% 4,99% Beste rendement 17,74% apr-09 8,99% apr-09 7,08% jul-00 5,36% sep-00 4,99% jan-99 Slechtste rendement -6,76% nov-07-0,80% mrt-06 1,37% apr-04 3,76% apr-99 4,99% jan-99 Model 2 Gemiddeld rendement 5,54% 5,32% 5,18% 5,15% 5,50% Beste rendement 23,01% apr-09 10,94% mrt-09 8,15% dec-08 5,94% apr-03 5,50% jan-99 Slechtste rendement -11,19% nov-07-2,72% mrt-06 1,03% apr-04 3,76% apr-99 5,50% jan-99 Model 3 Gemiddeld rendement 6,00% 5,55% 5,44% 5,40% 5,98% Beste rendement 28,47% apr-09 12,90% mrt-09 9,30% dec-08 6,75% apr-03 5,98% jan-99 Slechtste rendement -15,45% nov-07-4,63% mrt-06 0,66% apr-04 3,72% apr-99 5,98% jan-99 Model 4 Gemiddeld rendement 6,47% 5,76% 5,67% 5,61% 6,44% Beste rendement 34,10% apr-09 15,00% apr-03 10,48% jan-09 7,54% apr-03 6,44% jan-99 Slechtste rendement -19,56% nov-07-6,53% mrt-06 0,23% mrt-04 3,66% apr-99 6,44% jan-99 Model 5 Gemiddeld rendement 6,97% 5,96% 5,87% 5,80% 6,87% Beste rendement 39,92% apr-09 17,94% apr-03 11,85% okt-02 8,31% apr-03 6,87% jan-99 Slechtste rendement -23,72% mrt-08-8,42% mrt-06-0,24% mrt-04 3,56% apr-99 6,87% jan-99 Model 6 Gemiddeld rendement 7,49% 6,13% 6,04% 5,96% 7,28% Beste rendement 45,93% apr-09 20,92% apr-03 13,47% okt-02 9,06% apr-03 7,28% jan-99 Slechtste rendement -27,76% mrt-08-10,30% mrt-06-0,73% mrt-04 3,43% apr-99 7,28% jan-99 Model 7 Gemiddeld rendement 8,03% 6,29% 6,19% 6,09% 7,66% Beste rendement 52,14% apr-09 23,96% apr-03 15,09% okt-02 9,78% apr-03 7,66% jan-99 Slechtste rendement -31,64% mrt-08-12,18% mrt-06-1,25% mrt-04 3,27% apr-99 7,66% jan-99 Model 8 Gemiddeld rendement 8,60% 6,44% 6,31% 6,19% 8,01% Beste rendement 58,54% apr-09 27,06% apr-03 16,72% okt-02 10,49% apr-03 8,01% jan-99 Slechtste rendement -35,35% mrt-08-14,04% mrt-06-1,78% mrt-04 3,07% apr-99 8,01% jan-99 Model 9 Gemiddeld rendement 9,19% 6,57% 6,40% 6,26% 8,33% Beste rendement 65,15% apr-09 30,21% apr-03 18,35% okt-02 11,18% apr-03 8,33% jan-99 Slechtste rendement -38,90% mrt-08-15,90% mrt-06-2,34% mrt-04 2,85% apr-99 8,33% jan-99 Model 10 Gemiddeld rendement 9,80% 6,68% 6,46% 6,30% 8,62% Beste rendement 71,96% apr-09 33,41% apr-03 19,98% okt-02 11,84% apr-03 8,62% jan-99 Slechtste rendement -42,30% mrt-08-17,74% mrt-06-2,92% mrt-04 2,59% apr-99 8,62% jan-99

34 Bladzijde 32 van 44 van beleggingsfilosofie Beleggingsdiscipline Het grootste probleem voor de belegger - misschien zelfs zijn ergste vijand - wordt gevormd door zichzelf. Benjamin Graham Security Analysis, 1934 Beleggen wordt vaak vergeleken met een ritje in een emotionele achtbaan. Als u kijkt naar het typerende gedrag van de overgrote meerderheid van beleggers, begrijpt u waarom. In de praktijk zijn er vele gedragskenmerken die ertoe leiden dat beleggers verkeerde beleggingsbeslissingen maken. De belangrijkste bedragskenmerken zijn: Timing De random walk -theorie stelt dat koersen willekeurig bewegen en niet te voorspellen zijn. Zelfs als een belegger die gebruikt maakt van timing alle dalingen op tijd voorspelt maar de helft van de positieve periodes mist, zal een slechter rendement realiseren dan het marktrendement. Wanneer de koersen dalen, kan het verleidelijk zijn nieuwe beleggingen uit te stellen of bestaande beleggingen te verkopen, met het plan weer terug te keren op de beurs wanneer de koersen nog lager zijn. In theorie lijkt markt-timing een goed plan, maar in de praktijk pakt het zelden gunstig uit. Net zoals de koersen vaak binnen korte tijd sterk kunnen dalen, treedt ook het herstel vaak zeer plotseling op. De meeste winst is vaak te behalen vlak voor of na een marktdaling. Een belegger die koersdalingen tracht te vermijden, loopt ook het risico de beste winstkansen mis te lopen. De Vries Investment Services heeft vele studies bestudeerd over de gevolgen van timing op het rendement. Alle onderzoeken tonen aan dat zelfs het missen van de enkele goede dagen al een aanzienlijk negatief effect heeft op het totale rendement. Wie de beste 10 dagen miste (wat neerkomt op minder dan één dag per jaar) zou op alle belangrijke beurzen een aanzienlijk deel van het rendement zijn misgelopen. Wie in dezelfde periode van 15 jaar de beste 40 dagen gemist zou hebben (minder dan drie dagen per jaar) zou zelfs geld verloren hebben. In plaats van het beleggingsrisico te verlagen, blijkt markt-timing dus een strategie te zijn, die het risico juist vergroot. Het missen van de beste vijfentwintig beursdagen over een periode van zesentwintig jaar ( ), zou het samengestelde rendement op jaarbasis van de FTSE All - Share Index bijvoorbeeld omlaag brengen van 9,72% naar 4,70%. Het voorspellen van de dagen of weken waarop een goed of slecht rendement wordt behaald is giswerk en kan duur uitpakken voor beleggers. De oplossing is om te beleggen zonder emotie. Dit kan worden bereikt door een portefeuille van internationaal gespreide fondsen te gebruiken, getemperd door een obligatiecomponent om de volatiliteit te verlagen. Hierdoor kan een

35 Bladzijde 33 van 44 van beleggingsfilosofie belegger aan zijn beleggingen vasthouden op een risiconiveau waar hij zich goed bij voelt en de aandrang om te veranderen minimaliseren. Beleggingsfonds selectie In Nederland wordt veelvuldig gebruik gemaakt van actieve beleggingsfondsen. Net zo als bij aandelen die de afgelopen periode sterk in waarde zijn gestegen, trekken goed presterende beleggingsfondsen zeer veel beleggers aan. De fondsbeheerder wordt soms vaak beroemd en trekt veel media-aandacht. Deze beleggingsfondsen verdienen soms zeer veel geld en men is er dan ook bij gebaat om een commercieel slaatje uit al die media aandacht te slaan. Beleggers stappen massaal in deze stars om na een paar jaar vaak sterk ontgoocheld het fonds vanwege slechte prestaties weer te verkopen. Uit een onderzoek van Dalbar blijkt dat de gemiddelde belegger een beleggingsfonds gemiddeld 4,2 jaar aanhoudt. Men koopt het fonds vaak op het hoogtepunt en verkoopt het op het dieptepunt. Er is een hele industrie ontstaan op de winnende beleggingsfondsen te eren. Ook in het nuchtere Nederland. De prestaties van beleggingsfondsen worden uitgebreid behandeld in dagbladen en weekbladen. Zelfs consultants van pensioenfondsen gebruiken de historische rendementen als criterium bij het selectieproces. Maar, zoals wetenschappelijk onderzoek aantoont, lukt het deze stars niet om in de periode volgend op een goede periode de topprestatie te herhalen. Slechts 15% van de beleggingsfondsen weet het jaar daarna zich weer in de top te nestelen. Ook hier weer geldt dat actief beheerde beleggingen over het algemeen meer risico s dragen en lagere rendementen genereren dan goed gespreide indexportefeuilles. Wellicht de meest uitgebreide onderzoeken omtrent de prestaties van actief beheerde beleggingsfondsen wordt uitgevoerd door Standards & Poors Indices versus Active Scoreboard en de S&P Persistence Scoreboard. Voor diegenen die nog steeds van mening zijn dat zij in staat zijn tot het selecteren van het winnende beleggingsfonds, de resultaten zijn niet erg bemoedigend. Over een periode van vijf jaar is 65,6% van de beleggingsfondsen niet in staat tot het verslaan van de relevante index. In vijf jaar tijd wordt 24,4 % van de beleggingsfondsen geliquideerd of samengevoegd met een ander fonds. Het persistence scoreboard laat zien dat er totaal geen consistentie te vinden is. Van de fondsen die in jaar 1 tot de 25-best presterende fondsen behoorden, behoorden geen van deze fondsen over de andere vier jaar tot de 25% best fondsen. Als we kijken of een fonds het eerste jaar bij de beste 50% zat, bleek dat slechts 4,16% van de fondsen over de resterende vier jaren tot de beste helft zouden behoren. Op basis van kansberekening zouden dit tenminste 6,28% van alle fondsen moet zijn. Een recent onderzoek van professor Jack W. Trifts van Bryant University (VS) toont aan dat de goede prestaties van fondsmanagers niet gebaseerd zijn op kunde maar dat er sprake is van geluk. Uit zijn onderzoek blijkt dat hoe langer een beleggingsfonds bestaat hoe groter de kans is op 'mean reversion'. Dat betekent dat als een beleggingsfonds goed heeft gepresteerd, de kans groot is dat het in de toekomst slechter gaat presteren. Volgens Trifts is er bij superieure fondsprestaties gewoon sprake van puur geluk. De oplossing is dan ook gebruik te maken van zo min mogelijk beleggingsfondsen, bij voorkeur van één fondsenhuis en deze fondsen zo lang mogelijk aan te houden. We verwijzen naar het hoofdstuk fondsenselectie hoe wij de selectie hebben gemaakt. Deze tabel toont de beursrendementen in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. Het vergelijkt deze cijfers met het gemiddelde rendement van aandelenfondsen, en de geraamde rendementen van beleggers in aandelenfondsen. Het verschil tussen het markrendement en het rendement van de belegger wordt veroorzaakt door de belegger die op het verkeerde moment de

36 Bladzijde 34 van 44 van beleggingsfilosofie verkeerde belegging kiest. Dit blijkt uit de volgende tabel 8. Gemiddeld jaarrendement Groei van 1,- De opbrengst van de aandelenmarkt US ( ) 13,00% 11,50 Gemiddelde opbrengst van een actief beheerd beleggingsfonds 10,30% 7,10 Geschat rendement van een fondsbelegger 7,90% 4,57 Gemiddeld jaarrendement Groei van 1,- De opbrengst van de aandelenmarkt ( ) 8,99% 2,81 Gemiddelde opbrengst van een actief beheerd beleggingsfonds 6,93% 2,23 Geschat rendement van een fondsbelegger 4,91% 1,78 Consistentie overtreft volatiliteit De meeste beleggers interpreteren de nadruk die door professionele beleggingsadviseurs wordt gelegd op het handhaven van discipline als: houd vast aan de strategie, ook in slechte tijden. De recente geschiedenis laat echter zien dat het niet zozeer ongunstige marktomstandigheden, maar juist uitzonderlijk goede beleggingsresultaten waren, zoals die van de internetzeepbel in de late jaren '90, die de grootste uitdaging vormde voor het volgen van het plan. Er wordt vaak gezegd dat de twee tegenstrijdige emoties waaraan beleggers zijn onderworpen, angst en hebzucht zijn. Maar we moeten hier het fundamentele menselijke instinct van "erbij horen" en "acceptatie" aan toevoegen. Met andere woorden, als uw collega's of vrienden een fortuin lijken te verdienen met de nieuwste, opwindende aandelen, heb je niet alleen het gevoel dat je uit de boot valt (hebzucht), maar ook dat je er niet bij hoort (acceptatie). Beleggers die zich op deze manier uitgedaagd voelen moeten troost kunnen putten uit de wiskunde die ten grondslag ligt aan het concept dat consistentie volatiliteit overtreft en dat een internationaal gespreide portefeuille van "saaie" indexfondsen op langere termijn de "opwindende" aandelen zal overtreffen. Herbalanceren van portefeuilles Herbalanceren van een portefeuille is een belangrijke factor in het realiseren van rendement op lange termijn. Als u accepteert dat uw risicocapaciteit moet worden gereflecteerd in een passende portefeuille, dan is herbalanceren het middel waarmee u een consistente risicopositie behoudt. Na een langdurige bullmarkt (stijgende markt) kan de relatieve aandelen- en obligatiecomponent in uw portfolio bijvoorbeeld verschoven zijn van 60/40 naar 70/30 - waardoor u blootgesteld bent aan meer risico dan u bereid bent te nemen. Hoewel herbalanceren een eenvoudig concept is, hebben veel beleggers er moeite mee om de voordelen ervan in te zien, vooral omdat het, om terug te keren naar de oorspronkelijke weging, gaat om de verkoop van activa die het de laatste tijd goed hebben gedaan en het kopen van activa die het onlangs slecht hebben gedaan. Op de lange termijn hebben de rendementen van elke asset class echter de neiging om terug te keren naar een gemiddelde - ofwel, perioden met bovengemiddelde rendementen worden 8 Bron: John C. Bogle, The mutual fund industry 60 years later: For better of worse? Financial Analysts Journal 61, nr. 1 (20 05) studie in. Bron: Lucas Schneider, an examination of the difference between Fund returns and Fund investors returns, July 2007.

37 Bladzijde 35 van 44 van beleggingsfilosofie gevolgd door perioden met minder dan gemiddelde rendementen. Dit kan beleggers helpen om dingen te doen die tegen hun intuïtie ingaan, zoals het verkopen van een succesvol beleggingsobject in plaats van eraan vasthouden. Herbalanceren verhoogt het portefeuillerendement zonder dat hier een prijs voor wordt betaald in de vorm van extra risico, hoewel er enige transactiekosten van toepassing zijn. Als stelregel wordt een portefeuille elk kwartaal getoetst en pas herverdeeld wanneer dat nodig is - meestal op jaarbasis om terug te keren naar diens oorspronkelijke toewijzing. Verder dient uw risicocapaciteit jaarlijks te worden gemeten, of bij een belangrijke gebeurtenis in uw leven: het verlies van een baan, een huwelijk of echtscheiding, de geboorte van kinderen of een overlijdensgeval; dit om te bepalen of er enige structurele verandering in activatoewijzing nodig is.

38 Bladzijde 36 van 44 van beleggingsfilosofie BEOORDELEN EN SELECTEREN VAN FONDSEN Nu we een aantal asset classes hebben gecombineerd om portefeuilles samen te stellen, richt dit hoofdstuk zich op het selecteren van de meest geschikte fondsen om deze portefeuilles te implementeren. Deze tabel laat zien hoe verschillende modelportefeuilles langs het risico-/rendement spectrum kunnen worden geïmplementeerd met behulp van beleggingsfondsen. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat deze implementatiefase van het beleggingsproces niet botst met enige kernopvatting van onze beleggingsfilosofie, zoals "diversificatie is essentieel". Dit om te voorkomen dat de uitvoering van onze beleggingsfilosofie, gepaard gaat met additionele risico s die wij niet heeft beoogd en/of voorzien Zo behoren bijvoorbeeld wereldwijde aandelen tot een asset class die we hebben aangemerkt als een bron van verwacht risico en rendement die we in onze portefeuilles willen opnemen. Er zijn fondsen die zich richten op het repliceren van de internationale markten. Fondsenselectie Bij het selecteren van de juiste fondsen hebben we de volgende selectiecriteria gehanteerd: 1. Past de fondsstrategie bij onze beleggingsfilosofie. Dat betekent dat binnen de fondsstrategie geen of zo min mogelijk ruimte mag zijn voor stijldrift; 2. Hoe gespreid is het fonds. Hoe meer titels het fonds aanhoudt, hoe beter het past bij onze beleggingsfilosofie; 3. Kosten. Hoe lager de kosten, des te beter het past bij onze beleggingsfilosofie; 4. Omloopsnelheid. Wat is het beleid van het fonds omtrent transacties? 5. Komt het beleggingsuniversum dat wij hebben bepaald overeen met het beleggingsuniversum in de onderliggende beleggingsfondsen waarin wij beleggen? Komen bijvoorbeeld de wel en niet toegestane producten in het beleggingsmandaat en in de onderliggende beleggingsfondsen met elkaar overeen? Voor het selecteren van het fondsenhuis hebben we een analyse gemaakt van de verschillende soorten beleggingsfondsen. 1. Actief beheerde beleggingsfondsen. We hebben in het hoofdstuk Beleggingsfilosofie beargumenteerd dat actief beheer een verliesgevende beleggingsmethodiek is. We sluiten dan ook alle beleggingsfondsen uit waarin op een actieve wijze posities worden ingenomen die zijn gebaseerd op toekomstvoorspellingen; 2. Indextrackers enof indexfondsen die commerciële indices volgen 9 ; 3. Asset-Class fondsen die wetenschappelijke indices volgen Deze beleggingsmethodiek wordt ook wel indexbeleggen genoemd. 10 Deze beleggingsmethodiek wordt ook wel wetenschappelijk indexbeleggen, Smart-beta, asset-class beleggen of factorbeleggen genoemd.

39 Bladzijde 37 van 44 van beleggingsfilosofie Belangrijke voor- en nadelen van de verschillende beleggingsfondsen Actief beheerde beleggingsfondsen Indexfondsen en ETF s Asset-Class beleggingsfondsen Aanbieders ING, Fidelity, ABN AMRO, e.d. Vanguard, ishares, State Street, Dimensional e.d. Kostenstructuur Hoog Laag Laag Omloopsnelheid Hoog Laag, met pieken bij herweging Laag, gespreid door de tijd onderliggende index Stijldrift Ja Beperkt Niet aanwezig Prijsbewust handelen Nee Nee Ja Kosten Hoog Laag Laag De Vries Investment Services heeft op basis van bovenvermelde informatie besloten dat de beleggingsfondsen van Dimensional de beste aansluiting geeft bij de wetenschappelijke beleggingsfilosofie die De Vries Investment Services gebruikt voor haar cliënten.

40 Bladzijde 38 van 44 van beleggingsfilosofie Beleggen met Dimensional In deze paragraaf hebben we meer informatie opgenomen omtrent het fondsenhuis Dimensional. Dimensional is opgericht in Eind 2014 bedroeg het beheerde vermogen $ 381 miljard. Dimensional werkt nauwgezet samen met 's-werelds meest toonaangevende academische onderzoekers en Nobelprijswinnaars. Dimensional bedient zowel institutionele - als ook particuliere beleggers, waarbij opgemerkt moet worden dat particuliere beleggers uitsluitend via Dimensional zelf goedgekeurde advieskantoren in Dimensional kunnen beleggen. Sinds 2012 heeft Dimensional de oversteek gemaakt naar Europa, waardoor het ook voor Nederlandse beleggers mogelijk is geworden om in deze fondsen te gaan beleggen. Bij onze selectiecriteria spelen de volgende aspecten een zeer belangrijke rol: 1. Dimensional stelt alles in het werk om alle beleggingskosten te minimaliseren; 2. De spreiding die Dimensional bereikt in haar portefeuilles is ongeëvenaard. Sommige fondsen hebben 100 maal (!!) zoveel aandelen als bijvoorbeeld een Robeco of Obam; 3. Dimensional is niet beursgenoteerd maar is eigendom van de medewerkers. Dat betekent dat er geen aandeelhouders zijn die winstmaximalisatie nastreven; 4. Dimensional werkt nauwgezet samen met 's-werelds beste academische wetenschappers. De meest moderne inzichten worden in de praktijk geïmplementeerd. Deze kenmerken maakt dat Dimensional de nummer 1 is op het gebied van de beleggingsmethodiek passief asset-class beleggen. Wij noemen dit ook wel wetenschappelijk indexbeleggen. Beleggen met Dimensional impliceert een streven om het verwachte rendement ten opzichte van zowel actieve beheerders als indexbeheerders te verhogen. Er zijn een aantal benchmarks die tot doel hebben de verschillende asset classes te vertegenwoordigen. Deze benchmarks vertonen vaak grote onderlinge verschillen. Indexbeheerders kiezen voor een van deze benchmarks en hebben niet de flexibiliteit om hiervan af te wijken. In de vaktermen wordt deze afwijking "tracking error" (tracking-fout) genoemd. Beleggen met Dimensional biedt de flexibiliteit voor het hebben van tracking-error ten opzichte van elke gekozen benchmark voor elk fonds. Optimale diversificatie Echte diversificatie in een portefeuille betekent beleggen in een groot aantal verschillende aandelen en obligaties die de onderliggende asset classes vertegenwoordigen waaraan de belegger zich wil blootstellen.