O N D E R Z O E K S R E S U L T A T E N U I T H E T B U I T E N L A N D. Consortium UGent en KULeuven in opdracht van het IWT

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "O N D E R Z O E K S R E S U L T A T E N U I T H E T B U I T E N L A N D. Consortium UGent en KULeuven in opdracht van het IWT"

Transcriptie

1 S E K S U E L E D I S F U N C T I E S I N V L A A N D E R E N : W A T K U N N E N W E V E R W A C H T E N A A N P R E V A L E N T I E C I J F E R S V O O R V L A A N D E R E N? O N D E R Z O E K S R E S U L T A T E N U I T H E T B U I T E N L A N D Consortium UGent en KULeuven in opdracht van het IWT

2 Inhoud 1. Wat zijn seksuele disfuncties? 2. Prevalentiecijfers internationaal 2.1. Prevalentiecijfers internationaal vrouwen 2.2. Prevalentiecijfers internationaal mannen 3. Verwachtingen in Vlaanderen

3 1. Wat zijn seksuele disfuncties? De seksuele responscyclus: (Masters &Johnsson) (Kaplan) Pijn Pijn Pijn Pijn

4 1. Wat zijn seksuele disfuncties? A. een seksueel disfunctioneren in één (of meerdere) fasen: Verlangen te weinig & spontaan te weinig & responsief te veel Opwinding lichamelijke opwinding gevoel van opwinding Orgasme (geen/te traag/te snel) Dyspareunie (pijn bij het vrijen) Vaginisme (verkramping van de vagina)

5 1. Wat zijn seksuele disfuncties? A. een seksueel disfunctioneren in één (of meerdere) fasen: Verlangen Opwinding Orgasme (geen/te traag/te snel) Dyspareunie (pijn bij het vrijen) Vaginisme (verkramping van de vagina) B. significant lijden of relatieproblemen (distress-criterium of klinische significantie)

6 2. Prevalentiecijfers internationaal 2.1. Vrouwelijke seksuele disfuncties 2.2. Mannelijke seksuele disfuncties

7 2. Prevalentiecijfers internationaal 2.1. Seksueel disfunctioneren - vrouw Rood: opwinding Geel: orgasme Groen: verlangen

8 2.1. Prevalentiecijfers internationaal - vrouw Te weinig seksueel verlangen = spontaan en responsief Spontaan verlangen % Met distress %

9 2.1. Prevalentiecijfers internationaal - vrouw Te weinig seksuele opwinding = lichamelijk & gevoel Lichamelijke opwinding % Met distress %

10 2.1. Prevalentiecijfers internationaal - vrouw Orgasmestoornis = geen, te traag of te snel orgasme Geen of te traag orgasme % Met distress %

11 2.1. Prevalentiecijfers internationaal - vrouw Dyspareunie = pijn Pijn % Met distress %

12 2.1. Prevalentiecijfers internationaal - vrouw Vaginisme = verkramping vagina Vaginisme % Met distress %

13 2.2. Prevalentiecijfers internationaal - man 2.2. Seksueel disfunctioneren - man Rood: opwinding Geel: orgasme Groen: verlangen Voorstelling Sexpert

14 2.2. Prevalentiecijfers internationaal - man Orgasmestoornis Geen orgasme % Te traag orgasme 2 2-7% Te snel orgasme % 1 2% 1 1.1% %

15 2.2. Prevalentiecijfers internationaal - man Te weinig seksueel verlangen = spontaan en responsief Spontaan verlangen % Met distress 1 6%

16 2.2. Prevalentiecijfers internationaal - man Te weinig seksuele opwinding = lichamelijk & gevoel Lichamelijke opwinding % Met distress %

17 2.2. Prevalentiecijfers internationaal - man Dyspareunie = pijn Pijn % Met distress %

18 2.3. Prevalentiecijfers internationaal: Besluit Vrouwen > mannen Seksueel disfunctioneren > seksuele disfuncties met distress Tekort aan onderzoek o.b.v. nieuwe consensus-based definities Voorstelling Sexpert

19 3. Verwachtingen in Vlaanderen Verlangen Internationaal onderzoek Te weinig spontaan verlangen Sexpert I Te weinig responsief verlangen Te veel verlangen Voorstelling Sexpert

20 3. Verwachtingen in Vlaanderen Opwinding Internationaal onderzoek Lichamelijke opwinding Sexpert I Lichamelijke opwinding: Niet opgewonden geraken Opwinding niet kunnen behouden Gevoel van opwinding Voorstelling Sexpert

21 3. Verwachtingen in Vlaanderen Orgasmestoornis Internationaal onderzoek Mannen: Geen orgasme Te traag orgasme Te snel orgasme Vrouwen: Sexpert I Vrouwen: Geen of te traag orgasme Geen orgasme Te traag orgasme Te snel orgasme Voorstelling Sexpert

22 3. Verwachtingen in Vlaanderen Dyspareunie Internationaal onderzoek Vaginisme Internationaal onderzoek Voorstelling Sexpert

23 4. Slot Seksuele disfuncties komen niet weinig voor: Vrouwen > mannen Seksueel disfunctioneren > seksuele disfuncties met distress Vrouwen: verlangen > opwinding > orgasme > pijn&vaginisme Mannen: orgasme > verlangen > opwinding > pijn Maar zou het ook zo zijn in Vlaanderen? Wat met de prevalentiecijfers o.b.v. de nieuwe definities van seksuele disfuncties?

Seksuele disfuncties. Prevalentiecijfers bij holebi s en MTO. Drs. Lies Hendrickx Prof. dr. Paul Enzlin

Seksuele disfuncties. Prevalentiecijfers bij holebi s en MTO. Drs. Lies Hendrickx Prof. dr. Paul Enzlin Seksuele disfuncties Prevalentiecijfers bij holebi s en MTO Drs. Lies Hendrickx Prof. dr. Paul Enzlin Inhoud 1. Definities 2. Resultaten 3. Besluit Holebi 1. Steekproef 2. Prevalentie 3. Leeftijd 4. Duur

Nadere informatie

Seksualiteit, seksuologie en hiv. Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter

Seksualiteit, seksuologie en hiv. Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter Seksualiteit, seksuologie en hiv Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter tplatteau@itg.be Overzicht van de presentatie Wat is seksualiteit? Hoe verloopt seksualiteit en waar kan het misgaan? Seksualiteit

Nadere informatie

Voorwoord 11 1 Wat is een seksueel probleem en welke verschillende seksuele problemen zijn er? 13

Voorwoord 11 1 Wat is een seksueel probleem en welke verschillende seksuele problemen zijn er? 13 Omgaan met een sexprobleem.qxd 20-03-07 11:54 Pagina 5 Inhoud Voorwoord 11 1 Wat is een seksueel probleem en welke verschillende seksuele problemen zijn er? 13 Waar hebben seksuele problemen mee te maken?

Nadere informatie

Problemen met het seksueel functioneren

Problemen met het seksueel functioneren Factsheet 2007-4 Problemen met het seksueel functioneren Seksuele gezondheid in Nederland De Rutgers Nisso Groep heeft in 2006 een grootschalige bevolkingsstudie uitgevoerd naar seksuele gezondheid in

Nadere informatie

Kom op CBT-er: en nu ook de seks!

Kom op CBT-er: en nu ook de seks! Kom op CBT-er: en nu ook de seks! Ellen Laan, Gz-psycholoog, Seksuoloog NVVS, e.t.laan@amc.uva.nl Reinhilde Melles, Klinisch Psycholoog BiG, VGcT, Seksuoloog NVVS reinhilde.melles@mumc.nl Wat moet een

Nadere informatie

Is seks een issue? U C L M

Is seks een issue? U C L M Is seks een issue? w. Drs. H.E de Groot w. Drs.. Tuijnman- Raasveld psycholoog/ seksuoloog Polikliniek Psychosomatische Gynaecologie & Seksuologie Is seks een probleem voor nierpatiënten? Wat weten we

Nadere informatie

Als u pijn heeft bij het vrijen

Als u pijn heeft bij het vrijen Als u pijn heeft bij het vrijen 2 Heeft u als vrouw last van pijn bij het vrijen? Veel vrouwen kennen deze klacht. Wat kan hiervan de oorzaak zijn? Hoe kan het CWZ uw klacht behandelen? Dat en meer kunt

Nadere informatie

Peter heeft een erectieprobleem

Peter heeft een erectieprobleem Omgaan met een sexprobleem.qxd 20-03-07 11:54 Pagina 13 1 Wat is een seksueel probleem en welke verschillende seksuele problemen zijn er? In dit hoofdstuk wordt allereerst uitgelegd wat een seksueel probleem

Nadere informatie

Werkgroep 1 Reproductieve gezondheid. Anticonceptie, zwangerschap & zwangerschapsafbreking, bevalling, kinderwens en vruchtbaarheidsproblemen

Werkgroep 1 Reproductieve gezondheid. Anticonceptie, zwangerschap & zwangerschapsafbreking, bevalling, kinderwens en vruchtbaarheidsproblemen Gebruikersgroep Titelpagina Sexpert 24 november 2011 Werkgroep 1 Reproductieve gezondheid Anticonceptie, zwangerschap & zwangerschapsafbreking, bevalling, kinderwens en vruchtbaarheidsproblemen Structuur

Nadere informatie

Muziek. Kraftwerk Autobahn. Eddie Vedder: Society. Django Reinhardt: Minor Swing

Muziek. Kraftwerk Autobahn. Eddie Vedder: Society. Django Reinhardt: Minor Swing Muziek Kraftwerk Autobahn Eddie Vedder: Society Django Reinhardt: Minor Swing Seksualiteit en seksuele gezondheid bespreken als hulpverlener. Impact op seksualiteit COMBINATIEPREVENTIE: GEDRAGSMATIGE ASPECTEN

Nadere informatie

Doc 69 Liefde,seks, senior

Doc 69 Liefde,seks, senior Doc 69 Liefde,seks, senior Let s talk about seks Riët Daniel, Gezondheidszorgpsycholoog en seksuoloog, Marjolein Oerlemans huisarts, Minouche van Rumste, gynaecoloog Doelen Bewustwording Kennis hebben

Nadere informatie

Project. Projectgroep. Intimiteit en seksuele gezondheid,een zorgprogramma voor kankerpatiënten

Project. Projectgroep. Intimiteit en seksuele gezondheid,een zorgprogramma voor kankerpatiënten Ongekende noden Intimiteit en seksuele gezondheid,een zorgprogramma voor kankerpatiënten Tiny Van Keymeulen - Klinisch Psycholoog Oncologisch Psychosociaal Support Team 25 november 2011 Dixit Woet Gianotten

Nadere informatie

VAN EEN SEKSUEEL PROBLEEM GA JE NIET DOOD MAAR JE KAN ER VAN BINNEN TOCH EEN BEETJE VAN STERVEN...

VAN EEN SEKSUEEL PROBLEEM GA JE NIET DOOD MAAR JE KAN ER VAN BINNEN TOCH EEN BEETJE VAN STERVEN... VAN EEN SEKSUEEL PROBLEEM GA JE NIET DOOD MAAR JE KAN ER VAN BINNEN TOCH EEN BEETJE VAN STERVEN... Paul Enzlin Instituut voor Familiale en Seksuologische Wetenschappen (IFSW, KU Leuven) Centrum voor Klinische

Nadere informatie

Female Sexual Function Index (FSFI)

Female Sexual Function Index (FSFI) Female Sexual Function Index (FSFI) Subject code: Datum: INSTRUCTIE: Deze vragen gaan over uw seksuele gevoelens en seksuele reacties gedurende de afgelopen 4 weken. Beantwoord deze vragen alstublieft

Nadere informatie

Female Sexual Functione Index (FSFI)

Female Sexual Functione Index (FSFI) Female Sexual Functione Index (FSFI) INSTRUCTIE: Deze vragen gaan over uw seksuele gevoelens en seksuele reacties gedurende de afgelopen 4 weken. Beantwoord deze vragen alstublieft zo eerlijk en duidelijk

Nadere informatie

Omgaan met een seksueel probleem

Omgaan met een seksueel probleem Omgaan met een seksueel probleem Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag

Nadere informatie

Consortium UGent en KULeuven in opdracht van het IWT

Consortium UGent en KULeuven in opdracht van het IWT ASEKSUALITEIT: EEN ONBEKEND THEMA IN ONDERZOEK EN KLINIEK Consortium UGent en KULeuven in opdracht van het IWT Inhoud 1. Definitie: Wat is aseksualiteit 2. Prevalentie 3. Profiel van aseksuelen 4. Factoren

Nadere informatie

SEXPERT II. Studie bij Vlamingen van Turkse origine

SEXPERT II. Studie bij Vlamingen van Turkse origine SEXPERT II Studie bij Vlamingen van Turkse origine Introductie Waarom? Gebrek aan betrouwbare gegevens Maatschappelijk relevant Hoe? Deelnemers toevallig uitgekozen Interviews bij respondenten thuis Drietalige

Nadere informatie

Medisch Centrum Wilhelmina. Informatie voor patiënten. Poli Seksuologie

Medisch Centrum Wilhelmina. Informatie voor patiënten. Poli Seksuologie Medisch Centrum Wilhelmina Informatie voor patiënten Poli Seksuologie 1 Poli Seksuologie Uw huisarts of specialist heeft u doorverwezen naar de poli Seksuologie van het Medisch Centrum Wilhelmina. (Het

Nadere informatie

Combinatiepreventie voor hiv

Combinatiepreventie voor hiv Combinatiepreventie voor hiv GEDRAGSMATIGE ASPECTEN STRUCTURELE DIMENSIE Tom Platteau Seksuoloog ITG DEPARTMENT OF CLINICAL SCIENCES Verminderen van transmissie door onveilig gedrag aan te pakken Voorbeelden?

Nadere informatie

Intimiteit en seksuele gezondheid, een zorgprogramma voor kankerpatiënten

Intimiteit en seksuele gezondheid, een zorgprogramma voor kankerpatiënten Intimiteit en seksuele gezondheid, een zorgprogramma voor kankerpatiënten Tiny Van Keymeulen - Klinisch Psycholoog Oncologisch Psychosociaal Support Team 26 november 2012 Ongekende noden Reactie van de

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting. Samenvatting Samenvatting Samenvatting Samenvatting 141 INTRODUCTIE Dit huidige proefschrift beschrijft verschillende aspecten die te maken hebben met seksualiteit en seksueel functioneren van adolescenten. Voorgaand

Nadere informatie

Symposium Cheek to Cheek Seksualiteit: een menselijke behoefte. Kristel Mulders Seksuologe UZ-Leuven 7 mei 2015

Symposium Cheek to Cheek Seksualiteit: een menselijke behoefte. Kristel Mulders Seksuologe UZ-Leuven 7 mei 2015 Symposium Cheek to Cheek Seksualiteit: een menselijke behoefte Kristel Mulders Seksuologe UZ-Leuven 7 mei 2015 Wat is seksualiteit? Definities: Van Dale: Handelingen en gevoelens die te maken hebben met

Nadere informatie

Versie 2003 Academisch Ziekenhuis Groningen Afdeling Psychiatrie Rikus Knegtering & Stynke Castelein

Versie 2003 Academisch Ziekenhuis Groningen Afdeling Psychiatrie Rikus Knegtering & Stynke Castelein Antipsychotics and Sexual Functioning Questionnaire A.S.F.Q. Versie 2003 Academisch Ziekenhuis Groningen Afdeling Psychiatrie Rikus Knegtering & Stynke Castelein Inleiding In het kader van wetenschappelijk

Nadere informatie

Overzicht. Het werkt hier beneden niet meer zo goed 16/04/2013. Kennis. Attitude. Gespreksvaardigheden. Inge Paesschierssens - Week van de

Overzicht. Het werkt hier beneden niet meer zo goed 16/04/2013. Kennis. Attitude. Gespreksvaardigheden. Inge Paesschierssens - Week van de Het werkt hier beneden niet meer zo goed Omgaan met seksualiteit en intimiteit bij ouderen 1 Verpleegkundigen en Vroedvrouwen- 2 Overzicht Kennis Attitude Gespreksvaardigheden de 1 1. KENNIS 3 Verpleegkundigen

Nadere informatie

Nierfalen en Seksualiteit

Nierfalen en Seksualiteit Nierfalen en Seksualiteit 1 Inhoudsopgave Inleiding Seksuele problemen bij nierfalen Bij mannen en vrouwen Factoren die het seksueel functioneren kunnen beïnvloe- den Bespreekbaar maken Maatschappelijk

Nadere informatie

Wat zijn de mogelijke seksuele complicaties ten gevolge van diabetes? Wat is de rol van de verpleegkundige hierbij in de praktijk?

Wat zijn de mogelijke seksuele complicaties ten gevolge van diabetes? Wat is de rol van de verpleegkundige hierbij in de praktijk? Wat zijn de mogelijke seksuele complicaties ten gevolge van diabetes? Wat is de rol van de verpleegkundige hierbij in de praktijk? Ines Sneppe 1. Invloed van diabetes op seksualiteit Vorm van neuropathie

Nadere informatie

Diabetes en seksuele problemen

Diabetes en seksuele problemen Langerhanssymposium 2019 Diabetes en seksuele problemen De Boer Mannengezondheid en Zorg Berg en Bosch (gebouw 60) Prof. Bronkhorstlaan 10 3723MB Bilthoven Dr. Bert-Jan de Boer, Huisarts, huisartsgeneeskunde

Nadere informatie

De seksuele gevolgen van dikkedarmkanker. Dr. M.J. Traa Department of Medical and Clinical Psychology Tilburg University

De seksuele gevolgen van dikkedarmkanker. Dr. M.J. Traa Department of Medical and Clinical Psychology Tilburg University De seksuele gevolgen van dikkedarmkanker Dr. M.J. Traa Department of Medical and Clinical Psychology Tilburg University 1 Achtergrond 2 Proefschrift Prospectief in kaart brengen seksuele gevolgen van dikkedarmkanker

Nadere informatie

I Inleiding 7. 1 Uitgangspunten 7 2 Wat is seksualiteit? 10 3 Seksuele ontwikkeling 18. II Theoretische achtergrond van seksualiteit 24

I Inleiding 7. 1 Uitgangspunten 7 2 Wat is seksualiteit? 10 3 Seksuele ontwikkeling 18. II Theoretische achtergrond van seksualiteit 24 Inhoud I Inleiding 7 1 Uitgangspunten 7 2 Wat is seksualiteit? 10 3 Seksuele ontwikkeling 18 II Theoretische achtergrond van seksualiteit 24 4 Factoren die seksualiteit beïnvloeden: een biopsychosociaal

Nadere informatie

Plezierig voor hem en haar?

Plezierig voor hem en haar? Plezierig voor hem en haar? Prof. dr. Ellen Laan, gz-psycholoog, seksuoloog NVVS Hoofd Afdeling Seksuologie en Psychosomatische Gynaecologie e.t.laan@amc.uva.nl Wat moet een KP/KNP-er met seks? PREVALENTIE

Nadere informatie

SEXPERT II. Holebi-studie

SEXPERT II. Holebi-studie SEXPERT II Holebi-studie Waarom? Kleine aantallen Kwetsbare groep Blinde vlekken Introductie holebi-studie Hoe? Online survey Klik eens uit bed Aangepaste versie van Sexpert I-vragenlijst Niet-representatieve

Nadere informatie

e-book SEKSHULP Vaginisme Dr. Debby de Haas arts-seksuoloog

e-book SEKSHULP Vaginisme Dr. Debby de Haas arts-seksuoloog e-book SEKSHULP Vaginisme Dr. Debby de Haas arts-seksuoloog Dit e-book is onderdeel van de serie Sekshulp geschreven door dr. Debby de Haas, arts-seksuoloog NVVS. In haar ervaring zijn er vele mensen zijn

Nadere informatie

PSTG-REGISTRATIE 2008-2009

PSTG-REGISTRATIE 2008-2009 PSTG-REGISTRATIE 2008-2009 PSTG-REGISTRATIE 2008-2009 Utrecht, december 2011 Auteurs: Hans Kruijer, Harald Kedde & Jos Vroege Platform van Seksuologische Teams in GGZ-instellingen (PSTG) Projectnummer:

Nadere informatie

Wat is seksualiteit?

Wat is seksualiteit? Seksuele problemen bespreken 09-11-2010 Ilse Penne Psychologe,seksuologe, systeemtherapeute Wat is seksualiteit? Psychologie Gedrag Biologie Cultuur 1 1980 Biologisch Psychologisch Seksueel Relationeel

Nadere informatie

Pijn bij het vrijen bij vrouwen

Pijn bij het vrijen bij vrouwen Pijn bij het vrijen bij vrouwen Drs. P. Dielissen 1 en dr. J.H. Dekker 2 1 Huisarts-onderzoeker, coördinator kaderopleiding urogynaecologie, UMC St Radboud Nijmegen 2 Huisarts/kaderarts urogynaecologie

Nadere informatie

PERMANENTE VORMING Seksuologie Academiejaren

PERMANENTE VORMING Seksuologie Academiejaren FACULTEIT GENEESKUNDE EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN PERMANENTE VORMING Seksuologie Academiejaren 2016-2018 A. INRICHTERS De Permanente vorming Seksuologie

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: In de eerste bijeenkomsten hebben we besproken dat er veel verandert in de puberteit. Je lichaam verandert en de omgang met je ouders en vrienden. Maar er gebeurt

Nadere informatie

Let s talk about de verpleegkundig specialist en seksualiteit

Let s talk about de verpleegkundig specialist en seksualiteit Let s talk about de verpleegkundig specialist en seksualiteit Jaarcongres V&VN VS 2017 Esther van den Berg Disclosure Belangen Spreker Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties: Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Seks en zwangerschap/baring

Seks en zwangerschap/baring Seks en zwangerschap/baring Hanneke Termeer Psycholoog/Seksuoloog NVVS Verloskundige j.m.termeer@amc.uva.nl Wat is normale seks? Gemeenschap 2x per week Je hebt tegelijk zin (spontaan) Zin komt vanzelf

Nadere informatie

Seks, het moet wel leuk blijven!

Seks, het moet wel leuk blijven! Seks, het moet wel leuk blijven! Seksualiteit Het seksuele gevoel, de seksuele gedachte en lichaamsreacties zijn privé en persoonlijk. Het is dan ook niet zo gemakkelijk om over seksuele problemen te praten.

Nadere informatie

Met hun werk hebben ze veel vrouwen en mannen geholpen om erectiestoornissen, vroegtijdig klaarkomen, vaginisme en pijn bij het vrijen te genezen.

Met hun werk hebben ze veel vrouwen en mannen geholpen om erectiestoornissen, vroegtijdig klaarkomen, vaginisme en pijn bij het vrijen te genezen. Master en Johnson (jaja die 2 waarover het ging in Masters of Sex), onderzochten in de jaren 50-60 al mannen en vrouwen en kwamen tot een basis-cyclus van opwinding: de seksuele respons cyclus. Het is

Nadere informatie

LOPS-REGISTRATIE 2010

LOPS-REGISTRATIE 2010 LOPS-REGISTRATIE 2010 LOPS-REGISTRATIE 2010 Utrecht, april 2012 Auteurs: Harald Kedde Landelijk Overleg van Poliklinieken Seksuologie (LOPS) Projectnummer: NL312MR 2012 Rutgers WPF www.rutgerswpf.nl Rapport

Nadere informatie

SEXPERT. Seksuele gezondheid in Vlaanderen

SEXPERT. Seksuele gezondheid in Vlaanderen SEXPERT Seksuele gezondheid in Vlaanderen Introductie SEXPERT Opdrachtgever IWT - Strategisch Basis Onderzoek 4 onderzoeksgroepen van de universiteiten Gent en Leuven en het UZ Gent Bevraging bij 1. Nederlandstaligen

Nadere informatie

LOPS-REGISTRATIE 2011

LOPS-REGISTRATIE 2011 LOPS-REGISTRATIE 2011 LOPS-REGISTRATIE 2011 Utrecht, november 2012 Auteurs: Maaike Goenee en Harald Kedde Landelijk Overleg van Poliklinieken Seksuologie (LOPS) Projectnummer: NL312MR 2012 Rutgers WPF

Nadere informatie

DE SEKSUELE LEVENSLOOP

DE SEKSUELE LEVENSLOOP DE SEKSEE EVENSOOP Aart Beekman Polikliniek Psychosomatische gynaecologie en Seksuologie Keuzevak seksuologie 2008-2009 Psycho-seksuele anamnese Invloed van de persoonlijke geschiedenis op seksuele betekenisgeving

Nadere informatie

Consultatie en begeleiding bij seksuele problematiek. Centrumlocatie

Consultatie en begeleiding bij seksuele problematiek. Centrumlocatie Centrumlocatie In deze tijd van openheid in de media over seksualiteit lijkt het alsof seks iets vanzelfsprekends is en er geen problemen op dit gebied bestaan. De indruk wordt gewekt dat seks alleen voorkomt

Nadere informatie

Jaarcongres KP & KNP. Parallelsessie 12 april 2019 SEKS. Noortje Roussel klinisch psycholoog psychotherapeut seksuoloog NVVS

Jaarcongres KP & KNP. Parallelsessie 12 april 2019 SEKS. Noortje Roussel klinisch psycholoog psychotherapeut seksuoloog NVVS Jaarcongres KP & KNP Parallelsessie 12 april 2019 SEKS praten over seks, kennis over complexe comorbiditeit en timing van interventies Noortje Roussel klinisch psycholoog psychotherapeut seksuoloog NVVS

Nadere informatie

Wat is Altrecht? centrum seksuologie

Wat is Altrecht? centrum seksuologie centrum seksuologie Centrum Seksuologie Seksualiteit is een belangrijk thema in het leven van ieder mens. 2 Inhoud Algemene informatie 4 Problemen 4 Aanmelding 4 Behandeling 5 Behandelteam 7 Ontwikkeling

Nadere informatie

Seksualiteit, seksuologie en hiv. Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter tplatteau@itg.be

Seksualiteit, seksuologie en hiv. Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter tplatteau@itg.be Seksualiteit, seksuologie en hiv Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter tplatteau@itg.be Overzicht van de presentatie Opzet van de presentatie Wat is seksualiteit? Hoe verloopt seksualiteit? Seksualiteit

Nadere informatie

WANNEER IS EEN SEKSUEEL PROBLEEM EEN SEKSUELE DISFUNCTIE? PROBLEMEN BIJ DE CLASSIFICATIE VAN SEKSUELE STOORNISSEN VAN VROUWEN 1

WANNEER IS EEN SEKSUEEL PROBLEEM EEN SEKSUELE DISFUNCTIE? PROBLEMEN BIJ DE CLASSIFICATIE VAN SEKSUELE STOORNISSEN VAN VROUWEN 1 Tijdschrift voor Seksuologie, 2003, 27: 62-69 WANNEER IS EEN SEKSUEEL PROBLEEM EEN SEKSUELE DISFUNCTIE? PROBLEMEN BIJ DE CLASSIFICATIE VAN SEKSUELE STOORNISSEN VAN VROUWEN 1 Ellen Laan 2 In dit artikel

Nadere informatie

Utrecht, mei 2016 Auteurs: Lieve Hehenkamp Hanneke de Graaf Projectnummer: NL0312MR. Rutgers 2016

Utrecht, mei 2016 Auteurs: Lieve Hehenkamp Hanneke de Graaf Projectnummer: NL0312MR. Rutgers 2016 Arthur van Schendelstraat 696 3511 MJ Utrecht Postbus 9022 3506 GA Utrecht +31(0)30 231 34 31 office@rutgers.nl www.rutgers.nl www.rutgers.international Utrecht, mei 2016 Auteurs: Lieve Hehenkamp Hanneke

Nadere informatie

Bij de herziening van de indeling in stoornissen in

Bij de herziening van de indeling in stoornissen in 141 Beschouwing Seksuele disfuncties van mannen in Jacques van Lankveld Open Universiteit, Heerlen Samenvatting De beschrijving van de seksuele disfuncties bij mannen in lijkt, in vergelijking met de vrouwelijke

Nadere informatie

Conceptenlijst Sexpert I

Conceptenlijst Sexpert I Conceptenlijst Sexpert I CONCEPT OMSCHRIJVING WENSENINVENTARISATIE Achtergrondvariabelen Descriptieve kenmerken Leeftijd Geslacht Burgerlijke staat Periode gehuwd / samenwonend Periode vorige huwelijken

Nadere informatie

Factsheet: De beleving van een vroege eerste geslachtsgemeenschap

Factsheet: De beleving van een vroege eerste geslachtsgemeenschap Factsheet: De beleving van een vroege eerste geslachtsgemeenschap Katrien Symons (contact: Katrien.Symons@UGent.be) Prof. Dr. Mieke Van Houtte Dr. Hans Vermeersch ACHTERGROND Een vroege eerste geslachtsgemeenschap

Nadere informatie

Determinanten vaginale dilator gebruik gynaecologische kankerpatiënten na radiotherapie

Determinanten vaginale dilator gebruik gynaecologische kankerpatiënten na radiotherapie Determinanten vaginale dilator gebruik gynaecologische kankerpatiënten na radiotherapie Rinske Bakker Vermeer, W.M.; Creutzberg, C.L. ; Mens, J.W.M.; Nout, R.A.; ter Kuile, M.M. Journal of Sexual Medicine

Nadere informatie

SEKSUELE ANAMNESE Versie 2.0

SEKSUELE ANAMNESE Versie 2.0 SEKSUELE ANAMNESE Versie 2.0 Datum Goedkeuring 09-11-2007 Methodiek Consensus based Discipline Verantwoording NVOG Omschrijving van het probleem Definities Van seksuele moeilijkheden wordt gesproken als

Nadere informatie

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Oncologie Omgaan met kanker i Patiënteninformatie Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Algemeen Het hebben van kanker kan grote gevolgen hebben voor uw leven en dat van uw naasten. Lichamelijk

Nadere informatie

Keuzeblok Seksuologie Psychologie 2009 Slachtoffers van seksueel geweld. 17 maart 2009 Ellen de Groot

Keuzeblok Seksuologie Psychologie 2009 Slachtoffers van seksueel geweld. 17 maart 2009 Ellen de Groot Keuzeblok Seksuologie Psychologie 2009 Slachtoffers van seksueel geweld 17 maart 2009 Ellen de Groot Inhoud Waar hebben we het over? Prevalentie en theorieën Gevolgen Behandeling Seksuele problemen na

Nadere informatie

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis

Oncologie. Patiënteninformatie. Omgaan met kanker. Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Oncologie Omgaan met kanker i Patiënteninformatie Bij wie kunt u terecht? Slingeland Ziekenhuis Algemeen Het hebben van kanker kan grote gevolgen hebben voor uw leven en dat van uw naasten. Lichamelijk

Nadere informatie

Seksualiteit en COPD onbesproken maakt onbemind. Maar.waarom en hoe maak je het bespreekbaar? Disclosure belangen spreker

Seksualiteit en COPD onbesproken maakt onbemind. Maar.waarom en hoe maak je het bespreekbaar? Disclosure belangen spreker Seksualiteit en COPD onbesproken maakt onbemind. Maar.waarom en hoe maak je het bespreekbaar? Cynthia Hallensleben, PVK cahag-cursus 2017 1 Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

VROUWELIJKE SEKSUELE DISFUNCTIES: HET BEHANDELINGSAANBOD IN NEDERLAND 1

VROUWELIJKE SEKSUELE DISFUNCTIES: HET BEHANDELINGSAANBOD IN NEDERLAND 1 Tijdschrift voor Seksuologie, 2003, 27: 55-61 VROUWELIJKE SEKSUELE DISFUNCTIES: HET BEHANDELINGSAANBOD IN NEDERLAND 1 Anne Brewaeys 2 De behandeling van vrouwelijke seksuele disfuncties kwam de voorbije

Nadere informatie

e-book SEKSHULP Niet kunnen klaarkomen Dr. Debby de Haas arts-seksuoloog

e-book SEKSHULP Niet kunnen klaarkomen Dr. Debby de Haas arts-seksuoloog e-book SEKSHULP Niet kunnen klaarkomen Dr. Debby de Haas arts-seksuoloog Dit e-book is onderdeel van de serie Sekshulp geschreven door dr. Debby de Haas, arts-seksuoloog NVVS. In haar ervaring zijn er

Nadere informatie

Zo tussen je 16e en 25e jaar verandert er veel in je leven. Je gaat misschien studeren, werken, uit huis, je ontmoet nieuwe mensen en krijgt nieuwe

Zo tussen je 16e en 25e jaar verandert er veel in je leven. Je gaat misschien studeren, werken, uit huis, je ontmoet nieuwe mensen en krijgt nieuwe jijzelf 9 Zo tussen je 16e en 25e jaar verandert er veel in je leven. Je gaat misschien studeren, werken, uit huis, je ontmoet nieuwe mensen en krijgt nieuwe vrienden. Je hele toekomst ligt nog open en

Nadere informatie

SEXPERT. Seksuele gezondheid in Vlaanderen

SEXPERT. Seksuele gezondheid in Vlaanderen SEXPERT Seksuele gezondheid in Vlaanderen Introductie Sexpert I Waarom? Gebrek aan betrouwbare gegevens Maatschappelijk relevant Innovatie Wie? IWT Twee universiteiten, vier onderzoeksgroepen Hoe? Deelnemers

Nadere informatie

Sexual Health Questionnaire (FSDS-R & FSFI) DUTCH

Sexual Health Questionnaire (FSDS-R & FSFI) DUTCH Sexual Health Questionnaire (FSDS-R & FSFI) DUTCH NCIC CTG Trial: CX.5 This page to be completed by the Clinical Research Associate Patient Information NCIC CTG Patient Serial No: Institution: Patient

Nadere informatie

Wat iedere praktijkondersteuner moet weten over seks Gré van Gelderen en Jim Bender

Wat iedere praktijkondersteuner moet weten over seks Gré van Gelderen en Jim Bender SEKS ALS JE CHRONISCH ZIEK BENT Wat iedere praktijkondersteuner moet weten over seks Gré van Gelderen en Jim Bender Een chronische ziekte heeft vaak invloed op het seksleven. Omdat de praktijkondersteuner

Nadere informatie

INFO. Epilepsie en Seksualiteit

INFO. Epilepsie en Seksualiteit INFO Epilepsie en Seksualiteit INLEIDING In deze folder vindt u informatie over seksuele problemen bij epilepsie, de eventuele behandeling daarvan en praktische tips om seksualiteit te bespreken met uw

Nadere informatie

De reis van vanmiddag:

De reis van vanmiddag: Disclosure Ik heb geen connecties met de farmaceutische industrie of anderszins, waardoor mijn professionele objectiviteit zou kunnen worden beïnvloed. Woet Gianotten De reis van vanmiddag: 1. Een ander

Nadere informatie

Is er hulp bij seksuele problemen?

Is er hulp bij seksuele problemen? Is er hulp bij seksuele problemen? en 49 andere vragen over hulpverlening bij seksuele problemen & seksueel geweld Colofon Rutgers WPF Tekstredactie: Tekstburo Gort, Diemen Ontwerp: Hendrik-Jan Grievink

Nadere informatie

Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 131. chapter 10 samenvatting

Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 131. chapter 10 samenvatting Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 131 chapter 10 samenvatting Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 132 Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 133 Zaadbalkanker wordt voornamelijk bij jonge mannen vastgesteld

Nadere informatie

Seksualiteit en intimiteit

Seksualiteit en intimiteit Seksualiteit en intimiteit Het bespreekbaar maken van. Drs. Th. Van der Waart Huisarts-seksuoloog NVVS, FECSM 3 oktober 2014 programma Introductie Inventarisatie vragen Theorie Gespreksvoering bij seksuele

Nadere informatie

10-12-2013. Bespreken van seksualiteit met MS-patiënten MSMS 2013. Knelpuntenanalyse. Seksualiteit en intimiteit. MS en seksualiteit.

10-12-2013. Bespreken van seksualiteit met MS-patiënten MSMS 2013. Knelpuntenanalyse. Seksualiteit en intimiteit. MS en seksualiteit. Richtlijn: Diagnostiek, behandeling en functioneren bij multiple sclerose. MSMS 2013 Bespreken van seksualiteit met MS-patiënten Niels Farenhorst Klinisch psycholoog Aanbevolen wordt om het informeren

Nadere informatie

Onderzoek Seksuele disfuncties in Nederland: prevalentie en samenhangende factoren Samenvatting

Onderzoek Seksuele disfuncties in Nederland: prevalentie en samenhangende factoren Samenvatting 98 Tijdschrift www.tijdschriftvoorseksuologie.nl Seksuologie (2012) 36-2, 98-108 Onderzoek Seksuele disfuncties in Nederland: prevalentie en samenhangende factoren Harald Kedde Rutgers WPF, Utrecht Samenvatting

Nadere informatie

Seksualiteit M. de Boo

Seksualiteit M. de Boo M. de Boo Huisartsen moeten het gesprek over seksualiteit aangaan Restless Genital Syndrome hangt samen met Restless Legs Richtlijn seksuologische hulpverlening bij mensen met HIV Start vaccinatie tegen

Nadere informatie

Seks en relaties Woordenlijst

Seks en relaties Woordenlijst Seks en relaties Woordenlijst Inhoud Vriendschappen en relaties 3 Lichaamsdelen 4 Seksualiteit 6 Seks en masturbatie 8 Veilige seks en voorbehoedsmiddelen 10 Misbruik 12 2 Vriendschappen en relaties Vriendje

Nadere informatie

Diabetes en seksualiteit

Diabetes en seksualiteit Diabetes en seksualiteit Diabetes en seksualiteit Diabetes kan invloed hebben op uw seksleven. Dat kan door de ziekte zelf komen, maar ook door de medicijnen of de manier waarop u ermee om gaat. In deze

Nadere informatie

Seksuele disfuncties bij de vrouw

Seksuele disfuncties bij de vrouw Seksuele disfuncties bij de vrouw Keuzeblok seksuologie Docent: mw. drs. Ellen de Groot 2009 Seksuele dysfuncties bij vrouwen Algemeen Diagnostiek & Etiologie Prevalentie Assessment Behandeling Klinische

Nadere informatie

lust LEVEN te leren om open te zijn en complimenten te & je SEKS Fina van de Pol balans van LEVEN is een Fina van de Pol

lust LEVEN te leren om open te zijn en complimenten te & je SEKS Fina van de Pol balans van LEVEN is een Fina van de Pol is een van cadeau GOD Samen praten over seks is eng, want je geeft jezelf bloot. Maar het is ook dapper, want het Fina van de Pol SEKS Fina van de Pol levert veel op. Je lust & je leven helpt je om over

Nadere informatie

Seks, dat spreekt vanzelf?

Seks, dat spreekt vanzelf? + Seks, dat spreekt vanzelf? Seksuele klachten in de huisartspraktijk Peter Leusink, huisarts, seksuoloog NVVS + Disclosure belangen spreker (Potentiële) Belangenverstrengeling: Geen + Programma n 19:30-20.45

Nadere informatie

De normale seksuele ontwikkeling en zijn grenzen. Dr. Hanneke de Graaf

De normale seksuele ontwikkeling en zijn grenzen. Dr. Hanneke de Graaf De normale seksuele ontwikkeling en zijn grenzen Dr. Hanneke de Graaf Inhoud Seksueel gedrag van jongeren anno 2012 Trends Risicogroepen Wanneer over de grens? Bron: Seks onder je 25 e (2012) Online vragenlijst

Nadere informatie

Seksuele problemen bij vrouwen

Seksuele problemen bij vrouwen Gynaecologie Patiënteninformatie Seksuele problemen bij vrouwen U ontvangt deze informatie, omdat u seksuele problemen heeft. Bijna elke vrouw krijgt weleens te maken met seksuele problemen. Voorbeelden

Nadere informatie

13. Seksuele problemen

13. Seksuele problemen 13. Seksuele problemen Inhoud deeldraaiboek 13 13.1 Inleiding... 157 13.1.1 Definitie en afbakening... 157 13.1.2 Regionale multidisciplinaire aanpak... 158 13.1.3 Vergoeding van seksuologische hulp...

Nadere informatie

kankeren seksualiteit: eenlastigduo?

kankeren seksualiteit: eenlastigduo? kankeren seksualiteit: eenlastigduo? C.M. Bax arts-seksuoloog NVVS IJsselland Duodagen, 7-8 april 2016 Disclosure sheet Vereniging Medische Staf (Disclosureslide voor sprekers op nascholingsbijeenkomsten

Nadere informatie

Pijn bij het vrijen: state-of-the-art

Pijn bij het vrijen: state-of-the-art Context Centrum voor relatie-, gezins- en sekstherapie Team Sekstherapie Pijn bij het vrijen: state-of-the-art Dyspareunie: state-of-the-art Inleiding Paul Enzlin Psychosociale aspecten van dyspareunie

Nadere informatie

Psychosomatische fysiotherapie als hulp voor zin in seks?

Psychosomatische fysiotherapie als hulp voor zin in seks? Psychosomatische fysiotherapie als hulp voor zin in seks? Jolanda Kragten Bekkenfysiotherapeut, psychosomatisch fysiotherapeut,haptonomisch werkend fysiotherapeut Zorggroep Almere, NPI 22-03-2013 Verwijzingen

Nadere informatie

Seksualiteit bij mensen met een dwarslaesie

Seksualiteit bij mensen met een dwarslaesie Seksualiteit bij mensen met een dwarslaesie De voorlichting en begeleiding rondom seksualiteit bij mensen met een dwarslaesie Wat is het? Voor wie is deze folder? Deze folder is geschreven voor mensen

Nadere informatie

Heb jij van het boek Vijftig tinten grijs gehoord? Heb jij Vijftig tinten grijs gelezen? Ja 86,0% Nee 14,0% Totaal. Ja 9,9%

Heb jij van het boek Vijftig tinten grijs gehoord? Heb jij Vijftig tinten grijs gelezen? Ja 86,0% Nee 14,0% Totaal. Ja 9,9% Heb jij van het boek Vijftig tinten grijs gehoord? Ja 86,0% Nee 14,0% Heb jij Vijftig tinten grijs gelezen? Ja 9,9% Nee, en ik ben dit ook niet van plan 66,7% Nee, maar ik ben dit nog wel van plan 20,8%

Nadere informatie

7 Seksuele stoornissen bij vrouwen en mannen: inleiding en classificatie

7 Seksuele stoornissen bij vrouwen en mannen: inleiding en classificatie 7 Seksuele stoornissen bij vrouwen en mannen: inleiding en classificatie IPC. MOOTS en W Eoercetd 7-1 De seksuele responscyclus In hoofdstuk I hebben we gezien dat de rnanier van kijken naar seksualiteit

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: In de eerste twee bijeenkomsten over seksualiteit hebben we al besproken dat er veel verandert in de puberteit. Je lichaam verandert en de omgang met je ouders

Nadere informatie

Seksuele problemen bij de vrouw

Seksuele problemen bij de vrouw Seksuele problemen bij de vrouw U bent verwezen naar het spreekuur van de gynaecoloog vanwege een seksueel probleem. Bij dit spreekuur wordt u gezien door Mw. A. van der Steen. Zij is medischseksuoloog

Nadere informatie

Overzicht van de onderzoeksresultaten

Overzicht van de onderzoeksresultaten The Big O-enquête New Business Research In opdracht van Female Secret From Amsterdam Lore Elzinga Januari 2017 Overzicht van de onderzoeksresultaten Intro Het vrouwelijk orgasme onder de loep De meeste

Nadere informatie

Prof. dr. Paul Enzlin Instituut voor Familiale en Seksuologische Wetenschappen (KU Leuven) Context Ctrum voor relatie, gezins en sekstherapie (UPC -

Prof. dr. Paul Enzlin Instituut voor Familiale en Seksuologische Wetenschappen (KU Leuven) Context Ctrum voor relatie, gezins en sekstherapie (UPC - Prof. dr. Paul Enzlin Instituut voor Familiale en Seksuologische Wetenschappen (KU Leuven) Context Ctrum voor relatie, gezins en sekstherapie (UPC - KU Leuven) De seksuele levensloop Seksualiteit als een

Nadere informatie

11 e Post O.N.S. Meeting

11 e Post O.N.S. Meeting 11 e Post O.N.S. Meeting Sexuality and cancer for the frontline Kennis en kunde in de dagelijkse praktijk Erik van Muilekom MANP Antoni van Leeuwenhoek-Nederlands Kanker Instituut SEKS? Gemeenschap & klaarkomen

Nadere informatie

Seksuele problemen bij vrouwen

Seksuele problemen bij vrouwen Seksuele problemen bij vrouwen Patiënteninformatie Seksuele problemen bij vrouwen Inhoudsogave 1 Inleiding 2 Wat is belangrijk voor een plezierige seksuele relatie 3 Lichamelijke veranderingen bij seksuele

Nadere informatie

De New View of Women s Sexual Problems in Nederland 1

De New View of Women s Sexual Problems in Nederland 1 88 Vanwesenbeeck Correctie De New View of Women s Sexual Problems in Nederland 1 Ine Vanwesenbeeck 2 In de zomer van 2002 werd ik benaderd door Leonore Tiefer met de vraag of ik medewerking wilde verlenen

Nadere informatie