Als u pijn heeft bij het vrijen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Als u pijn heeft bij het vrijen"

Transcriptie

1 Als u pijn heeft bij het vrijen

2 2

3 Heeft u als vrouw last van pijn bij het vrijen? Veel vrouwen kennen deze klacht. Wat kan hiervan de oorzaak zijn? Hoe kan het CWZ uw klacht behandelen? Dat en meer kunt u lezen in deze folder. Pijn bij het vrijen Pijn bij het vrijen is vaak bij de ingang van de vagina, tijdens en/of na de gemeenschap. Iemand die hier regelmatig last van heeft, kan minder makkelijk opgewonden raken en krijgt uiteindelijk minder zin om te vrijen. In sommige gevallen ontstaat een diepe pijn die ontstaat bij doorstoten van de penis. Daarover gaat deze folder niet. Voor bespreking van deze klacht kunt u naar een gynaecoloog gaan. Oorzaken van pijn bij de ingang van de vagina Lichamelijke oorzaken van de pijnklachten kunnen vaginale schimmelinfecties, huidafwijkingen of hormonale veranderingen zijn. Meestal kunnen echter geen onderliggende afwijkingen (meer) worden aangetoond. Het is belangrijk om te weten dat het niet alleen lichamelijke oorzaken zijn die de pijnklachten geven. Angst kan ook een oorzaak zijn. Daardoor kunnen vrouwen hun spieren in de bekkenbodem extra gaan aanspannen. Onvoldoende ontspanning samen met onvoldoende seksuele opwinding kan weer leiden tot irritatie van de vagina. Wanneer vrouwen opnieuw proberen om gemeenschap te hebben zal dit weer pijnlijk zijn. Dit leidt weer tot een negatieve ervaring. Deze ervaring leidt dan opnieuw tot (spier)spanning. Ook somberheid, relatieproblemen of andere psychische oorzaken kunnen tot pijn bij het vrijen leiden. 3

4 Multidisciplinaire aanpak in het CWZ In het CWZ worden seksuele klachten bij vrouwen multidisciplinair behandeld. Dat betekent dat u, indien nodig, bij meerdere professionals in behandeling gaat voor uw klachten. Behandeling bij de gynaecoloog vindt plaats wanneer de klachten (mede) een medische oorzaak hebben die bijvoorbeeld door medicatie behandeld kunnen worden. Als er sprake is van problemen rondom de spieren van de bekkenbodem, zoals dit bij vaginisme en dyspareunie het geval is, zal dit deel van de behandeling bij de bekkenfysiotherapeut plaatsvinden. Als psychologische factoren een rol spelen zoals bijvoorbeeld: angsten, moeizame communicatie in de relatie, problemen in het omgaan met de seksuele klachten of met seksualiteit, dan zal er voor behandeling naar de klinisch psycholoog verwezen worden. 4

5 Behandeling door de bekkenfysiotherapeut De bekkenfysiotherapeut kan je helpen bij het beter bewust maken van je onderlichaam en de spierspanning van de bekkenbodem. Zij leert je oefeningen om de spieren van de bekkenbodem te herkennen, te ontspannen en te controleren. De bedoeling is dat je leert dat je de bekkenbodemspieren zelf kunt loslaten en ontspannen. De bekkenfysiotherapeut zal ook aandacht geven aan het plassen en ontlasten, omdat ook hierbij ontspanning heel belangrijk is. De bekkenfysiotherapeut onderzoekt de spanning van de bekkenbodem door voorzichtig met een vinger te voelen tegen je vagina aan en als dat mogelijk is en niet pijnlijk, in je vagina. Ze kan je zo laten voelen waar de bekkenbodemspieren zich bevinden en ook aangeven of je ze aanspant of juist niet. Het is heel belangrijk dat je aangeeft of je dit onderzoek aankunt. Tijdens de behandeling ga je zelf ook oefenen met het inbrengen van de je vinger(s) of met een oefensetje, dat bestaat uit staafjes van verschillende omvang. Dit wordt uitgebreid met je besproken en je geeft zelf aan van welke mogelijkheden je gebruik wilt maken. Op deze manier kun je mede leren de vicieuze cirkel van angst voor pijn en daardoor het opbouwen van spanning in je bekkenbodem, bewust te doorbreken. 5

6 Behandeling door klinisch psycholoog of gz-psycholoog De psychologische behandeling van seksuele klachten is gericht op het verminderen van de seksuele klachten, op het verbeteren van de seksuele relatie en het vergroten van het plezier in seksualiteit. De laatste twee aspecten kunnen helpen voorkomen dat er in de toekomst weer klachten ontstaan. In eerste gesprek met de psycholoog wordt gekeken naar de factoren die de klachten in stand houden. Hier wordt de psychologische behandeling op gericht. Een veel voorkomend probleem wat klachten in stand kan houden is bijvoorbeeld de angst om weer pijn te krijgen. De oefeningen die de bekkenfysiotherapeut meegeeft worden dan ook bij de psycholoog besproken zodat er ook meer vertrouwen ontstaat dat het inbrengen weer mogelijk wordt en de angst vermindert. Bij veel vrouwen is ten gevolge van de klachten ook het plezier in seksualiteit afgenomen. Belangrijke onderwerpen in de psychologische behandeling zijn dan ook het weer leren genieten van seksualiteit, het leren aangeven wat wel en wat niet fijn is in de seksualiteit en het verminderen van schuldgevoelens ten aanzien van de partner op het moment dat er verschillen zijn in de behoefte aan seksualiteit. Meestal wordt bij de behandeling ook de partner betrokken omdat intimiteit en seksualiteit verbonden zijn met de partner en de relatie. De psychologische behandeling bestaat uit regelmatige gesprekken die normaal gesproken om de paar weken plaatsvinden. Verder worden, in overleg, huiswerkopdrachten meegegeven die de vrouw zelf uitvoert of samen met haar partner gaat uitvoeren. 6

7 7

8 Adres en telefoonummer Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Weg door Jonkerbos SZ Nijmegen Afdeling Gynaecologie/verloskunde A44 Telefoon: (024) Website: 8 G725 / 02-14

Vaginistisch reageren

Vaginistisch reageren Vaginistisch reageren 1 Wat is het? Vaginisme wil zeggen dat het niet lukt om een penis, vingers of tampon in je vagina in te brengen. Probeer je het, dan spannen je bekkenbodemspieren zich onbewust aan.

Nadere informatie

e-book SEKSHULP Vaginisme Dr. Debby de Haas arts-seksuoloog

e-book SEKSHULP Vaginisme Dr. Debby de Haas arts-seksuoloog e-book SEKSHULP Vaginisme Dr. Debby de Haas arts-seksuoloog Dit e-book is onderdeel van de serie Sekshulp geschreven door dr. Debby de Haas, arts-seksuoloog NVVS. In haar ervaring zijn er vele mensen zijn

Nadere informatie

Seks, het moet wel leuk blijven!

Seks, het moet wel leuk blijven! Seks, het moet wel leuk blijven! Seksualiteit Het seksuele gevoel, de seksuele gedachte en lichaamsreacties zijn privé en persoonlijk. Het is dan ook niet zo gemakkelijk om over seksuele problemen te praten.

Nadere informatie

Bekkenfysiotherapie bij pijn in het bekkengebied

Bekkenfysiotherapie bij pijn in het bekkengebied Bekkenfysiotherapie bij pijn in het bekkengebied U heeft pijnklachten in uw buik- en/of bekkengebied. De bekkenfysiotherapeut kan u helpen om deze klachten te verminderen. Neem altijd uw verzekeringsgegevens

Nadere informatie

Fysiotherapie bij bekkenbodemproblemen

Fysiotherapie bij bekkenbodemproblemen 00 Fysiotherapie bij bekkenbodemproblemen aanvullende informatie bij de folder 'Bekkenbodemproblemen bij vrouwen' Poli Gynaecologie De inhoud van deze voorlichtingsfolder is mede samengesteld door de Nederlandse

Nadere informatie

Bekkenfysiotherapie. bij een overactieve bekkenbodem

Bekkenfysiotherapie. bij een overactieve bekkenbodem Bekkenfysiotherapie bij een overactieve bekkenbodem Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Een overactieve bekkenbodem Bekkenbodemspieren kunnen te zwak maar ook te gespannen

Nadere informatie

FYSIOTHERAPIE. De overactieve bekkenbodem

FYSIOTHERAPIE. De overactieve bekkenbodem FYSIOTHERAPIE De overactieve bekkenbodem De overactieve bekkenbodem De bekkenbodem is een groep spieren die samen de bodem van uw buik vormen. Bekkenbodemspieren kunnen te zwak maar ook te gespannen zijn

Nadere informatie

Medewerkerinformatie. Bekkenfysiotherapie. Wat is bekkenfysiotherapie? terTER_

Medewerkerinformatie. Bekkenfysiotherapie. Wat is bekkenfysiotherapie? terTER_ Medewerkerinformatie Bekkenfysiotherapie Wat is bekkenfysiotherapie? 1234567890-terTER_ Bekkenfysiotherapie Wat is bekkenfysiotherapie? Bij bekkenfysiotherapie leert u om de spieren van de bekkenbodem

Nadere informatie

Urodynamisch onderzoek urologie

Urodynamisch onderzoek urologie Urodynamisch onderzoek urologie 2 Binnenkort krijgt u een urodynamisch onderzoek (blaasdruk meting) op de polikliniek urologie. Met dit onderzoek wil de arts inzicht krijgen in uw plasklachten. Urodynamisch

Nadere informatie

Bekkenfysiotherapie bij overactieve bekkenbodem

Bekkenfysiotherapie bij overactieve bekkenbodem Bekkenfysiotherapie bij overactieve bekkenbodem U heeft klachten door een overactieve bekkenbodem. In deze folder leest u over hoe bekkenfysiotherapie u kan helpen om deze klachten te verminderen. Neem

Nadere informatie

De bekkenbodem Klachten

De bekkenbodem Klachten Bekkenfysiotherapie U heeft deze folder gekregen omdat u door uw arts verwezen bent naar een bekkenfysiotherapeut. Een geregistreerd bekkenfysiotherapeut is gespecialiseerd in bekkenbodemproblemen en kan

Nadere informatie

Bekkenbodemcentrum. Bekkenfysiotherapie

Bekkenbodemcentrum. Bekkenfysiotherapie Bekkenbodemcentrum Bekkenfysiotherapie 2009 NVOG Het copyright en de verantwoordelijkheid voor deze folder berusten bij de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) in Utrecht. Leden

Nadere informatie

Gynaecologie. Bekkenbodemproblemen fysiotherapie. Afdeling: Onderwerp:

Gynaecologie. Bekkenbodemproblemen fysiotherapie. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Gynaecologie 1 1. Wat is bekkenfysiotherapie? 2. Wat is het verschil met gewone fysiotherapie? 3. Wanneer is bekkenfysiotherapie zinvol? 4. Hoe werkt de bekkenfysiotherapeut? 5. Speciale

Nadere informatie

Gynaecologie/Bekkenbodemcentrum

Gynaecologie/Bekkenbodemcentrum Gynaecologie/Bekkenbodemcentrum Bekkenbodemfysiotherapie Deze brochure wordt u aangeboden door de afdeling Gynaecologie/Verloskunde. Wij vinden het belangrijk dat patiënten goede voorlichting krijgen.

Nadere informatie

Seksuele problemen bij vrouwen

Seksuele problemen bij vrouwen Gynaecologie Patiënteninformatie Seksuele problemen bij vrouwen U ontvangt deze informatie, omdat u seksuele problemen heeft. Bijna elke vrouw krijgt weleens te maken met seksuele problemen. Voorbeelden

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Seksualiteit en gynaecologische kanker

Patiënteninformatie. Seksualiteit en gynaecologische kanker Patiënteninformatie Seksualiteit en gynaecologische kanker Inleiding Deze brochure gaat over intimiteit en seksualiteit en is bedoeld voor vrouwen met kanker en hun partners. Kanker en seksualiteit is

Nadere informatie

Bekkenfysiotherapie. Gynaecologie

Bekkenfysiotherapie. Gynaecologie Bekkenfysiotherapie Gynaecologie BEKKENFYSIOTHERAPIE 1. Wat is bekkenfysiotherapie? 2. Wat is het verschil met gewone fysiotherapie? 3. Wanneer is bekkenfysiotherapie zinvol? 4. Hoe werkt de bekkenfysiotherapeut?

Nadere informatie

Bekkenfysiotherapie bij bekkenbodemklachten

Bekkenfysiotherapie bij bekkenbodemklachten Bekkenfysiotherapie bij bekkenbodemklachten Albert Schweitzer ziekenhuis Regionaal Bekkenbodem Centrum maart 2010 pavo 0682 Inleiding Problemen met de bekkenbodem beginnen vaak met kleine klachten. Licht

Nadere informatie

Medewerkerinformatie. Bekkenfysiotherapie. Wat is bekkenfysiotherapie? terTER_

Medewerkerinformatie. Bekkenfysiotherapie. Wat is bekkenfysiotherapie? terTER_ Medewerkerinformatie Bekkenfysiotherapie Wat is bekkenfysiotherapie? 1234567890-terTER_ Bekkenfysiotherapie Wat is bekkenfysiotherapie? Bij bekkenfysiotherapie leert u om de spieren van de bekkenbodem

Nadere informatie

Pijn bij het vrijen 1

Pijn bij het vrijen 1 Pijn bij het vrijen 1 Wat is het? Pijn bij het vrijen is een klacht die voornamelijk bij vrouwen voorkomt. Meestal gaat het om pijn bij de geslachtsgemeenschap, maar ook andere manieren van vrijen kunnen

Nadere informatie

Seksuele problemen bij de vrouw

Seksuele problemen bij de vrouw Seksuele problemen bij de vrouw U bent verwezen naar het spreekuur van de gynaecoloog vanwege een seksueel probleem. Bij dit spreekuur wordt u gezien door Mw. A. van der Steen. Zij is medischseksuoloog

Nadere informatie

e-book SEKSHULP Pijn bij het vrijen Dr. Debby de Haas arts-seksuoloog

e-book SEKSHULP Pijn bij het vrijen Dr. Debby de Haas arts-seksuoloog e-book SEKSHULP Pijn bij het vrijen Dr. Debby de Haas arts-seksuoloog Dit e-book is onderdeel van de serie Sekshulp geschreven door dr. Debby de Haas, arts-seksuoloog NVVS. In haar ervaring zijn er vele

Nadere informatie

Voorwoord 11 1 Wat is een seksueel probleem en welke verschillende seksuele problemen zijn er? 13

Voorwoord 11 1 Wat is een seksueel probleem en welke verschillende seksuele problemen zijn er? 13 Omgaan met een sexprobleem.qxd 20-03-07 11:54 Pagina 5 Inhoud Voorwoord 11 1 Wat is een seksueel probleem en welke verschillende seksuele problemen zijn er? 13 Waar hebben seksuele problemen mee te maken?

Nadere informatie

KLACHTEN Klachten die goed behandeld kunnen worden door de bekkenfysiotherapeut:

KLACHTEN Klachten die goed behandeld kunnen worden door de bekkenfysiotherapeut: 1 KLACHTEN Mannen, vrouwen, kinderen en ouderen, iedereen kan problemen krijgen wanneer de bekkenbodem niet goed functioneert. Het niet goed functioneren kan ontstaan als men op een verkeerde manier plast

Nadere informatie

Bekkenfysiotherapie rondom een prostaatoperatie

Bekkenfysiotherapie rondom een prostaatoperatie Bekkenfysiotherapie rondom een prostaatoperatie Na een prostaatoperatie is het mogelijk dat uw bekkenbodemspieren en de sluitspier nog onvoldoende in staat zijn om de plasbuis goed af te sluiten. Dit geeft

Nadere informatie

Bekkenfysiotherapie bij verstopping

Bekkenfysiotherapie bij verstopping Bekkenfysiotherapie bij verstopping Albert Schweitzer ziekenhuis Regionaal Bekkenboden Centrum juni 2010 pavo 0681 Inleiding In deze folder leest u meer over verstopping (obstipatie) en wat de bekkenfysiotherapeut

Nadere informatie

Als u het moeilijk vindt om klaar te komen 9 10. Tot slot 15 Informatie 15

Als u het moeilijk vindt om klaar te komen 9 10. Tot slot 15 Informatie 15 Inleiding Bijna elke vrouw heeft wel eens seksuele problemen. Voorbeelden zijn geen zin in vrijen, niet of moeilijk seksueel opgewonden raken of pijnklachten bij de coïtus (gemeenschap). Soms zijn dit

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Bekkenfysiotherapie. Bekkenfysiotherapie Bekkenfysiotherapie.indd 1

Patiënteninformatie. Bekkenfysiotherapie. Bekkenfysiotherapie Bekkenfysiotherapie.indd 1 Patiënteninformatie Bekkenfysiotherapie Bekkenfysiotherapie 1283091 Bekkenfysiotherapie.indd 1 1 07-02-17 13:23 Bekkenfysiotherapie Centrum Revalidatie, Bekkenfysiotherapie Telefoon (050) 524 51 90 Algemeen

Nadere informatie

Fysiotherapie bij bekkenbodemproblemen

Fysiotherapie bij bekkenbodemproblemen Gynaecologie Fysiotherapie bij bekkenbodemproblemen www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat zijn de bekkenbodemoefeningen of wat is bekkenbodemtherapie?... 3 Hoe verloopt bekkenbodemtherapie?... 3 Algemene

Nadere informatie

Urodynamisch onderzoek urologie

Urodynamisch onderzoek urologie Urodynamisch onderzoek urologie Binnenkort krijgt u een urodynamisch onderzoek (blaasdruk meting) op de polikliniek urologie. Met dit onderzoek wil de arts inzicht krijgen in uw plasklachten. Urodynamisch

Nadere informatie

Seksuele problemen bij vrouwen

Seksuele problemen bij vrouwen Seksuele problemen bij vrouwen Patiënteninformatie Seksuele problemen bij vrouwen Inhoudsogave 1 Inleiding 2 Wat is belangrijk voor een plezierige seksuele relatie 3 Lichamelijke veranderingen bij seksuele

Nadere informatie

Bekkenfysiotherapie. bij bekkenbodemklachten. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

Bekkenfysiotherapie. bij bekkenbodemklachten. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op Bekkenfysiotherapie bij bekkenbodemklachten Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Problemen met de bekkenbodem beginnen vaak met kleine klachten. Licht urineverlies

Nadere informatie

patiënteninformatie 2 Wat is bekkenfysiotherapie?

patiënteninformatie 2 Wat is bekkenfysiotherapie? Bekkenfysiotherapie Wat is bekkenfysiotherapie? Bekkenfysiotherapie is een erkende specialisatie binnen de fysiotherapie. Geregistreerde bekkenfysiotherapeuten hebben zich gespecialiseerd in het onderzoeken

Nadere informatie

Patiëntenvoorlichting Gynaecologie. Bekkenfysiotherapie

Patiëntenvoorlichting Gynaecologie. Bekkenfysiotherapie Patiëntenvoorlichting Gynaecologie Bekkenfysiotherapie 1. Wat is bekkenfysiotherapie? 2. Wat is het verschil met gewone fysiotherapie? 3. Wanneer is bekkenfysiotherapie zinvol? 4. Hoe werkt de bekkenfysiotherapeut?

Nadere informatie

Fysiotherapie bij bekkenbodemproblemen

Fysiotherapie bij bekkenbodemproblemen Gynaecologie Fysiotherapie bij bekkenbodemproblemen www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat zijn de bekkenbodemoefeningen of wat is bekkenbodemtherapie?... 3 Hoe verloopt bekkenbodemtherapie?... 3 Algemene

Nadere informatie

Seksuele problemen bij vrouwen

Seksuele problemen bij vrouwen Seksuele problemen bij vrouwen Bijna elke vrouw krijgt weleens te maken met seksuele problemen. Voorbeelden zijn geen zin of motivatie hebben om te vrijen, niet of moeilijk seksueel opgewonden kunnen raken

Nadere informatie

Seksuele problemen bij vrouwen

Seksuele problemen bij vrouwen Seksuele problemen bij vrouwen Inhoud Inleiding Wat is belangrijk voor een plezierige seksuele relatie? Lichamelijke veranderingen bij seksuele opwinding Pijn bij gemeenschap Als het niet (meer) lukt om

Nadere informatie

FYSIOTHERAPIE. Bekkenbodemproblemen. Onderzoek en behandeling door de bekkenfysiotherapeut BEHANDELING

FYSIOTHERAPIE. Bekkenbodemproblemen. Onderzoek en behandeling door de bekkenfysiotherapeut BEHANDELING FYSIOTHERAPIE Bekkenbodemproblemen Onderzoek en behandeling door de bekkenfysiotherapeut BEHANDELING Bekkenbodemproblemen U bent door uw specialist of huisarts naar een bekkenfysiotherapeut verwezen vanwege

Nadere informatie

Bekkenfysiotherapie rondom een prostaatoperatie

Bekkenfysiotherapie rondom een prostaatoperatie Bekkenfysiotherapie rondom een prostaatoperatie Na een prostaatoperatie is het mogelijk dat uw bekkenbodemspieren en de sluitspier nog onvoldoende in staat zijn om de blaas goed af te sluiten. Dit geeft

Nadere informatie

bekkenbodemklachten fysiotherapeutische behandeling

bekkenbodemklachten fysiotherapeutische behandeling patiënteninformatie bekkenbodemklachten fysiotherapeutische behandeling Uw specialist heeft u verwezen voor bekkenfysiotherapie. In deze folder geven wij u uitleg over: de bekkenbodem de functie van de

Nadere informatie

Totaalruptuur Radboud universitair medisch centrum

Totaalruptuur Radboud universitair medisch centrum Totaalruptuur U heeft een totaalruptuur gehad. Dit is een grote inscheuring rond de vagina en anus, ontstaan tijdens de bevalling. Na het hechten blijft de wond de eerste paar dagen pijnlijk. De meeste

Nadere informatie

De behandelmogelijkheden zijn: Bekkenfysiotherapie

De behandelmogelijkheden zijn: Bekkenfysiotherapie Bekkenfysiotherapie De bekkenfysiotherapeut Mignon Lamers-Bolk Wat is bekkenfysiotherapie? Bekkenfysiotherapie is een erkende specialisatie binnen de fysiotherapie, welke zich richt op klachten in of rondom

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Bekkenbodemproblemen. Bekkenbodemproblemen

Patiënteninformatie. Bekkenbodemproblemen. Bekkenbodemproblemen Patiënteninformatie Bekkenbodemproblemen Bekkenbodemproblemen 1 Bekkenbodemproblemen Polikliniek Gynaecologie/Verloskunde, route 2.2 Telefoon (050) 524 5840 Algemeen Neem bij ieder bezoek aan het ziekenhuis

Nadere informatie

Totaalruptuur. Poli Gynaecologie

Totaalruptuur. Poli Gynaecologie 00 Totaalruptuur Poli Gynaecologie 1 Inleiding Een totaalruptuur is een grote inscheuring rond de vagina en anus, ontstaan tijdens een bevalling. Na het hechten blijft de wond de eerste paar dagen pijnlijk.

Nadere informatie

Consultatie en begeleiding bij seksuele problematiek. Centrumlocatie

Consultatie en begeleiding bij seksuele problematiek. Centrumlocatie Centrumlocatie In deze tijd van openheid in de media over seksualiteit lijkt het alsof seks iets vanzelfsprekends is en er geen problemen op dit gebied bestaan. De indruk wordt gewekt dat seks alleen voorkomt

Nadere informatie

Kanker en Seksualiteit?

Kanker en Seksualiteit? Birgit Van hoorde Centrum voor Seksuologie en Gender UZ Gent Kanker en Seksualiteit? Intimiteit en seksualiteit bij kanker: wat is normaal? INHOUD Seksualiteit Kanker: gevolgen voor seksualiteit Taak seksuoloog

Nadere informatie

pati nteninformatie seksuele problemen bij vrouwen

pati nteninformatie seksuele problemen bij vrouwen pati nteninformatie seksuele problemen bij vrouwen Inhoud Inleiding... 3 1 Wat is belangrijk voor een plezierige seksuele relatie... 3 2 Lichamelijke veranderingen bij seksuele opwinding... 4 3 Pijn bij

Nadere informatie

Seksuele problemen bij vrouwen. Poli Gynaecologie

Seksuele problemen bij vrouwen. Poli Gynaecologie 00 Seksuele problemen bij vrouwen Poli Gynaecologie De inhoud van deze voorlichtingsfolder is samengesteld door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Deze folder is zeer volledig

Nadere informatie

Seksuele problemen bij vrouwen

Seksuele problemen bij vrouwen 467.0105 Seksuele problemen bij vrouwen Inhoud 1. Inleiding 2. Wat is belangrijk voor een plezierige seksuele relatie 3. Lichamelijke veranderingen bij seksuele opwinding 4. Pijn bij de coïtus 5. Als het

Nadere informatie

Bekkenbodemproblemen bij mannen

Bekkenbodemproblemen bij mannen Fysiotherapie Bekkenbodemproblemen bij mannen i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen Bekkenbodemproblemen komen niet alleen voor bij vrouwen, ook mannen kunnen er last van hebben. Veel mannen

Nadere informatie

Maatschap Gynaecologie. (sub)totaalruptuur

Maatschap Gynaecologie. (sub)totaalruptuur Maatschap Gynaecologie (sub)totaalruptuur Algemeen Tijdens de bevalling is er een totaalruptuur of een subtotaal ruptuur ontstaan. Deze folder geeft u informatie over wat een (sub)totaalruptuur is en wat

Nadere informatie

Bekkenfysiotherapie. Bij verstopping. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

Bekkenfysiotherapie. Bij verstopping. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op Bekkenfysiotherapie Bij verstopping Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding In deze folder leest u meer over verstopping (obstipatie) en wat de bekkenfysiotherapeut

Nadere informatie

Even wat opmerkingen vooraf

Even wat opmerkingen vooraf Pagina 1 van 9 Even wat opmerkingen vooraf De oefeningen beschreven in dit onderdeel zijn afkomstig uit het boek 'Zelf je seksuele relatie verbeteren' van Jacques van Lankveld. Ze vormen een zelfstudie

Nadere informatie

Naar de seksuoloog polikliniek Verloskunde & Gynaecologie

Naar de seksuoloog polikliniek Verloskunde & Gynaecologie Naar de seksuoloog polikliniek Verloskunde & Gynaecologie Samen met uw behandelend arts heeft u gesproken over een bezoek aan de seksuoloog van de polikliniek Verloskunde & Gynaecologie. Misschien overweegt

Nadere informatie

Training Hoofd, hart en handvat(t)en

Training Hoofd, hart en handvat(t)en Training Hoofd, hart en handvat(t)en Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding De training Hoofd, hart en handvat(t)en is een onderdeel van uw hartrevalidatie. De coördinator

Nadere informatie

Polikliniek geriatrie

Polikliniek geriatrie Polikliniek geriatrie In deze folder geven we uitleg over wat het specialisme geriatrie doet en hoe een bezoek op de polikliniek geriatrie er uit ziet. Wat neemt u mee? Centrale registratiekaart CWZ. Wanneer

Nadere informatie

Dagbehandeling SOLK (Somatische Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten)

Dagbehandeling SOLK (Somatische Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten) Dagbehandeling SOLK (Somatische Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten) Deze folder geeft u informatie over de dagbehandeling SOLK (Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten). Voor wie?

Nadere informatie

Oefenen na een keizersnede

Oefenen na een keizersnede Oefenen na een keizersnede Inleiding U bent in het Albert Schweitzer Ziekenhuis op genomen omdat u een keizersnede heeft ondergaan. Hierdoor moet u nog een paar dagen in het ziekenhuis blijven. Een keizersnede

Nadere informatie

urineverlies bij vrouwen incontinentie

urineverlies bij vrouwen incontinentie patiënteninformatie urineverlies bij vrouwen incontinentie Met incontinentie wordt bedoeld: ongewild urineverlies. Veel vrouwen verliezen ongewild urine bij inspanning of hebben te vaak en te snel aandrang

Nadere informatie

Pijn in uw buik of bekkengebied?

Pijn in uw buik of bekkengebied? Pijn in uw buik of bekkengebied? U heeft pijnklachten in het bekkengebied maar de oorzaak is niet duidelijk. Heeft u pijn bij plassen, ontlasten of vrijen? Pijn in het bekkenbodemgebied? Heeft u onbegrepen

Nadere informatie

Diabetes en seksualiteit

Diabetes en seksualiteit Diabetes en seksualiteit Diabetes en seksualiteit Diabetes kan invloed hebben op uw seksleven. Dat kan door de ziekte zelf komen, maar ook door de medicijnen of de manier waarop u ermee om gaat. In deze

Nadere informatie

Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining

Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining 2 Deze folder geeft u informatie over Mindfulness-Based Cognitieve Therapie. Deze mindfulnesstraining wordt op de afdeling

Nadere informatie

Polikliniek geriatrie

Polikliniek geriatrie Polikliniek geriatrie In deze folder krijgt u uitleg over het specialisme geriatrie en hoe een bezoek op de polikliniek geriatrie er uit ziet. Wat neemt u mee? CWZ-registratiekaart. Heeft u deze kaart

Nadere informatie

Mannen hebben ook een bekkenbodem

Mannen hebben ook een bekkenbodem Mannen hebben ook een bekkenbodem Problemen in de bekkenbodem? Dat is iets voor vrouwen. Mannen hebben daar geen last van. Dit vooroordeel bestaat bij veel mannen. Gevolg is dat ze er niet over praten.

Nadere informatie

De medisch psycholoog

De medisch psycholoog De medisch psycholoog 2 Uw behandelend arts heeft u voor een onderzoek of behandeling verwezen naar de medisch psycholoog. In deze folder staat de manier van werken van de medisch psycholoog in het Canisius-Wilhelmina

Nadere informatie

Depressie bij ouderen

Depressie bij ouderen Depressie bij ouderen 2 Depressie bij ouderen komt vaak voor, maar is soms moeilijk te herkennen. Deze folder geeft informatie over de kenmerken en de behandeling van een depressie bij ouderen. Wat is

Nadere informatie

Stressreductie en stressregulatie Training voor mensen met spanningsklachten

Stressreductie en stressregulatie Training voor mensen met spanningsklachten Stressreductie en stressregulatie Training voor mensen met spanningsklachten In deze folder vindt u informatie over de training Stressreductie en Stressregulatie, die verzorgd wordt door de afdeling Medische

Nadere informatie

Psychologisch onderzoek en behandeling Kinderen en jongeren. Afdeling Klinische Psychologie

Psychologisch onderzoek en behandeling Kinderen en jongeren. Afdeling Klinische Psychologie 00 Psychologisch onderzoek en behandeling Kinderen en jongeren Afdeling Klinische Psychologie Wat doet een kinderpsycholoog in het ziekenhuis? Een kinderpsycholoog is een psycholoog die gespecialiseerd

Nadere informatie

Seksuele problemen bij vrouwen

Seksuele problemen bij vrouwen Seksuele problemen bij vrouwen Bijna elke vrouw krijgt wel eens te maken met seksuele problemen. Voorbeelden zijn geen zin hebben in vrijen, niet of moeilijk seksueel opgewonden raken of pijnklachten bij

Nadere informatie

Inscheuring tijdens de bevalling oftewel een (sub)totaalruptuur. Wat nu?

Inscheuring tijdens de bevalling oftewel een (sub)totaalruptuur. Wat nu? Inscheuring tijdens de bevalling oftewel een (sub)totaalruptuur Wat nu? Als tijdens de bevalling scheurtjes ontstaan in de huid, het weefsel tussen de vagina en de anus (het perineum) en in de kringspier

Nadere informatie

Seksuele problemen bij de vrouw

Seksuele problemen bij de vrouw Seksuele problemen bij de vrouw Gynaecologie Beter voor elkaar Inhoud 1. Inleiding 3 2. Wat is belangrijk voor een plezierige seksuele relatie? 4 3. Lichamelijke veranderingen bij seksuele opwinding 5

Nadere informatie

Adviezen en oefeningen na een (sub)totaalruptuur

Adviezen en oefeningen na een (sub)totaalruptuur FYSIOTHERAPIE Adviezen en oefeningen na een (sub)totaalruptuur ADVIES Adviezen en oefeningen na een (sub)totaalruptuur U bent bevallen in het ziekenhuis of thuis en u hebt daarbij een totaalruptuur of

Nadere informatie

PROFOUND. Problemen met plassen, poepen of vrijen? Seksuologische problemen? Een zwaar gevoel in je onderbuik?

PROFOUND. Problemen met plassen, poepen of vrijen? Seksuologische problemen? Een zwaar gevoel in je onderbuik? PROFOUND B E K K E N F Y S I O T H E R A P I E Problemen met plassen, poepen of vrijen? Ongewild urine en of ontlastingsverlies? Seksuologische problemen? Zwanger fit blijven? Een zwaar gevoel in je onderbuik?

Nadere informatie

Seksuele problemen bij vrouwen

Seksuele problemen bij vrouwen Seksuele problemen bij vrouwen Bijna elke vrouw krijgt wel eens te maken met seksuele problemen. Voorbeelden zijn geen zin hebben in vrijen, niet of moeilijk seksueel opgewonden raken of pijnklachten bij

Nadere informatie

Fysiotherapie. Patiënteninformatie. Bekkenfysiotherapie. Slingeland Ziekenhuis

Fysiotherapie. Patiënteninformatie. Bekkenfysiotherapie. Slingeland Ziekenhuis Fysiotherapie Bekkenfysiotherapie i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen U bent verwezen naar een bekkenfysiotherapeut. De bekkenfysiotherapeut onderzoekt en behandelt klachten in het bekkengebied,

Nadere informatie

Totaalruptuur. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

Totaalruptuur. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op Totaalruptuur Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Tijdens uw bevalling heeft u een totaalruptuur opgelopen. In deze folder leest u meer over een totaalruptuur en

Nadere informatie

Seksuele problemen. Gynaecologie. Bij vrouwen. Inhoud. 1. Inleiding. 2. Wat is belangrijk voor een plezierige seksuele relatie?

Seksuele problemen. Gynaecologie. Bij vrouwen. Inhoud. 1. Inleiding. 2. Wat is belangrijk voor een plezierige seksuele relatie? Gynaecologie Seksuele problemen Bij vrouwen Inhoud 1. Inleiding 2. Wat is belangrijk voor een plezierige seksuele relatie? 3. Lichamelijke veranderingen bij seksuele opwinding 4. Pijn bij de coïtus 5.

Nadere informatie

De bekkenbodem na een ruptuur of een episiotomie. Afdeling Verloskunde/Gynaecologie

De bekkenbodem na een ruptuur of een episiotomie. Afdeling Verloskunde/Gynaecologie De bekkenbodem na een ruptuur of een episiotomie Afdeling Verloskunde/Gynaecologie Inleiding U bent bevallen in het ziekenhuis of thuis en u heeft hieraan een totaalruptuur, subtotaal ruptuur of een episiotomie

Nadere informatie

Adviezen na een keizersnee

Adviezen na een keizersnee Adviezen na een keizersnee Informatie voor patiënten F0030-3415 juli 2013 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070

Nadere informatie

Dermatologie. Patiënteninformatie. Lichen sclerosus. Slingeland Ziekenhuis

Dermatologie. Patiënteninformatie. Lichen sclerosus. Slingeland Ziekenhuis Dermatologie Lichen sclerosus i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Wat is lichen sclerosus? Lichen sclerosus is een huidziekte. Deze huidziekte komt het meest voor bij vrouwen en begint meestal

Nadere informatie

GROEPSBEHANDELING FIBROMYALGIE

GROEPSBEHANDELING FIBROMYALGIE GROEPSBEHANDELING FIBROMYALGIE Brochure Groepsbehandeling Fibromyalgie Tijdens uw bezoek aan de reumatoloog is bij u de diagnose fibromyalgie gesteld. Mogelijk komt u in aanmerking voor de groepsbehandeling

Nadere informatie

Arm en schouderoefeningen bij verwijderen van okselklieren

Arm en schouderoefeningen bij verwijderen van okselklieren Arm en schouderoefeningen bij verwijderen van okselklieren Als uit het onderzoek van de schildwachtklier is gebleken dat deze uitzaaiingen heeft, dan is verwijdering van (een deel) van de okselklieren

Nadere informatie

Inleiding Wat is fibromyalgie? Oorzaak van fibromyalgie

Inleiding Wat is fibromyalgie? Oorzaak van fibromyalgie FIBROMYALGIE 286 Inleiding Uw reumatoloog heeft u verteld dat u fibromyalgie hebt. Er komen ongetwijfeld veel vragen in u op. In deze folder proberen wij antwoord te geven op uw vragen. U leest meer over

Nadere informatie

Bekkenbodemoefeningen na een bevalling

Bekkenbodemoefeningen na een bevalling Bekkenbodemoefeningen na een bevalling Inleiding Tijdens de zwangerschap en de bevalling hebben de bekkenbodemspieren veel te verduren. Het is belangrijk na de bevalling deze spieren weer in goede conditie

Nadere informatie

Kom op CBT-er: en nu ook de seks!

Kom op CBT-er: en nu ook de seks! Kom op CBT-er: en nu ook de seks! Ellen Laan, Gz-psycholoog, Seksuoloog NVVS, e.t.laan@amc.uva.nl Reinhilde Melles, Klinisch Psycholoog BiG, VGcT, Seksuoloog NVVS reinhilde.melles@mumc.nl Wat moet een

Nadere informatie

Het ontstaan van een totaalruptuur

Het ontstaan van een totaalruptuur Totaalruptuur Inhoudsopgave In het kort...4 Wat is een totaalruptuur?...4 Het ontstaan van een totaalruptuur...4 De behandeling van een totaalruptuur...5 Weer thuis na een totaalruptuur...6 De gevolgen

Nadere informatie

Neuropsychologisch onderzoek bij ouderen. Na verwijzing door de klinisch geriater

Neuropsychologisch onderzoek bij ouderen. Na verwijzing door de klinisch geriater Neuropsychologisch onderzoek bij ouderen Na verwijzing door de klinisch geriater 2 De klinisch geriater heeft u verwezen naar de afdeling medische psychologie voor een neuropsychologisch onderzoek (NPO).

Nadere informatie

Seksuele problemen bij vrouwen

Seksuele problemen bij vrouwen Seksuele problemen bij vrouwen Bijna elke vrouw krijgt wel eens te maken met seksuele problemen. Voorbeelden zijn geen zin hebben in vrijen, niet of moeilijk seksueel opgewonden raken of pijnklachten bij

Nadere informatie

Deeltijdbehandeling onbegrepen lichamelijke klachten

Deeltijdbehandeling onbegrepen lichamelijke klachten Deeltijdbehandeling onbegrepen lichamelijke klachten 2 Deze folder geeft u informatie over het deeltijdprogramma (gedeeltelijk) onbegrepen lichamelijke klachten op de zorgeenheid Psychiatrie van het CWZ.

Nadere informatie

Botox-behandeling. Botuline-toxine-behandeling

Botox-behandeling. Botuline-toxine-behandeling Botox-behandeling Botuline-toxine-behandeling 2 In overleg met uw behandelend arts heeft u een afspraak gemaakt voor een behandeling met botox (botuline-toxine) op de afdeling klinische neurofysiologie

Nadere informatie

Verder met pijn. Centrum voor Revalidatie Locatie Beatrixoord

Verder met pijn. Centrum voor Revalidatie Locatie Beatrixoord Verder met pijn Centrum voor Revalidatie Locatie Beatrixoord Centrum voor Revalidatie Locatie Beatrixoord Inleiding Uw revalidatiearts heeft u doorverwezen naar het Verder met Pijn programma van het Pijnrevalidatieteam.

Nadere informatie

FIA: Fibromyalgie In Actie

FIA: Fibromyalgie In Actie FIA: Fibromyalgie In Actie Groepsbehandeling fibromyalgie Sterk in beweging Inhoud Inleiding 3 Fibromyalgie 3 Voor wie is deze behandeling? 3 Wat is het doel van het behandelprogramma? 3 Screening 4 Intake

Nadere informatie

Wat zijn de verschijnselen

Wat zijn de verschijnselen Lichen sclerosus Wat is lichen sclerosus Lichen sclerosus is een (goedaardige) huidaandoening, waarbij de huid langzaam zijn elasticiteit verliest. Hierdoor voelt deze vast en strak aan en wordt wit van

Nadere informatie

Erectiestoornis. Albert Schweitzer ziekenhuis november 2014 pavo 0858

Erectiestoornis. Albert Schweitzer ziekenhuis november 2014 pavo 0858 Erectiestoornis Albert Schweitzer ziekenhuis november 2014 pavo 0858 Inleiding Uw arts heeft met u gesproken over de problemen die u heeft bij een erectie. In deze folder informeren wij u over wat een

Nadere informatie

Bekkenfysiotherapie. Gynaecologie. Inclusief lijst bekkentherapeuten regio. Inhoud. 1. Wat is bekkenfysiotherapie?

Bekkenfysiotherapie. Gynaecologie. Inclusief lijst bekkentherapeuten regio. Inhoud. 1. Wat is bekkenfysiotherapie? Gynaecologie Bekkenfysiotherapie Inclusief lijst bekkentherapeuten regio Inhoud 1. Wat is bekkenfysiotherapie? 2. Wat is het verschil met gewone fysiotherapie? 3. Wanneer is bekkenfysiotherapie zinvol?

Nadere informatie

Zwanger en vrijen. Hoe gaat dat?

Zwanger en vrijen. Hoe gaat dat? Zwanger en vrijen Hoe gaat dat? Je bent zwanger, gefeliciteerd! Vrijen tijdens de zwangerschap Een zwangerschap kan invloed hebben op je seksleven. Waar moet je rekening mee houden? Vrijen kan gewoon!

Nadere informatie