Seksuele disfuncties. Prevalentiecijfers bij holebi s en MTO. Drs. Lies Hendrickx Prof. dr. Paul Enzlin

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Seksuele disfuncties. Prevalentiecijfers bij holebi s en MTO. Drs. Lies Hendrickx Prof. dr. Paul Enzlin"

Transcriptie

1 Seksuele disfuncties Prevalentiecijfers bij holebi s en MTO Drs. Lies Hendrickx Prof. dr. Paul Enzlin

2 Inhoud 1. Definities 2. Resultaten 3. Besluit Holebi 1. Steekproef 2. Prevalentie 3. Leeftijd 4. Duur 5. Vermijding 6. Hulp 7. Seksuele satisfactie MTO 1. Steekproef 2. Prevalentie 2

3 1. Definitie seksuele disfunctie Pijn Pijn Pijn Pijn

4 1. Definitie seksuele disfunctie Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-IV-TR, 2000) A. Een verstoring in de seksuele respons Verlangen Opwinding Orgasme Pijn Seksuele aversie Lubricatiestoornis (v) Geen of traag orgasme Dyspareunie Hypoactief seksueel verlangen Erectiestoornis (m) Premature ejaculatie (m) Vaginisme (v) B. Persoonlijke last of problemen in de relatie 4

5 1. Definitie seksuele disfunctie In het Sexpertonderzoek: Seksueel actieve populatie Seksuele functiestoornis Seksuele disfunctie Geen verstoorde seksuele functie Verstoorde seksuele functie Zonder last Met last 5

6 2. Resultaten Sexpert II. Holebi 6

7 2.1. Beschrijving van de steekproef Seksueel actieve mannen (N = 1344) Kenmerk N % Leeftijd -18j 48 3, j , j , j , j ,6 65j+ 30 2,2 Opleidingsniveau Bachelor ,6 Beroep Student ,2 Werkend ,7 Andere ,1 Relatie ,7 Seksuele oriëntatie Homoseksueel ,8 Biseksueel ,2 Seksueel actieve vrouwen (N = 721) Kenmerk N % Leeftijd -18j 51 7, j , j , j 84 11, j 35 4,9 65j+ 4 0,6 Opleidingsniveau Bachelor ,7 Beroep Student ,1 Werkend ,8 Andere 59 8,1 Relatie ,7 Seksuele oriëntatie Lesbisch ,6 Biseksueel ,4 7

8 2.1. Prevalentie SF en SD (holebi) Mannen 1/4 functiestoornis 1/7 seksuele disfunctie Geen uitgesproken patroon Vrouwen 1/3 functiestoornis 1/6 seksuele disfunctie Vooral verlangen-, orgasme-, en lubricatiestoornissen 8

9 2.2. Samenhang met leeftijd (holebi) Seksuele functiestoornissen MANNEN -18j 18-29j 30-39j 40-49j 50-64j 64j+ Erectiestoornis - 4,1% 5,9% 11,9% 24,1% - Dyspareunie - 5,8% 3,5% 1,4% 10% - VROUWEN -18j 18-29j 30-39j 40-49j 50-64j 64j+ Geen of traag orgasme 33,3% 19,3% 10,5% 7,1% - - 9

10 2.2. Samenhang met leeftijd (holebi) Seksuele disfuncties MANNEN -18j 18-29j 30-39j 40-49j 50-64j 64+ Seksuele aversie - 0,4% 0% 0,9% 2,4% - Erectiedisfunctie - 3% 4,7% 8,3% 17,8% - Premature ejaculatie - 3% 1,5% 0,5% 5,3% - 10

11 2.2. Samenhang met leeftijd (holebi) Seksuele disfuncties MANNEN -18j 18-29j 30-39j 40-49j 50-64j 64+ Seksuele aversie - 0,4% 0% 0,9% 2,4% - Erectiestoornis - 3% 4,7% 8,3% 17,8% - Premature ejaculatie - 3% 1,5% 0,5% 5,3% -? 11

12 2.2. Samenhang met leeftijd (holebi) Seksuele disfuncties MANNEN -18j 18-29j 30-39j 40-49j 50-64j 64j+ Seksuele aversie - 0,4% 0% 0,9% 2,4% - Erectiestoornis - 3% 4,7% 8,3% 17,8% - Premature ejaculatie - 3% 1,5% 0,5% 5,3% -?? VROUWEN -18j 18-29j 30-39j 40-49j 50-64j 64j+ Geen of traag orgasme 12% 8,4% 2,6% 2,4%

13 Duur (jaren) 2.3. Duur van SF en SD (holebi) Mannen Seksuele functiestoornis Seksuele disfunctie Seksuele aversie Hypoactief seksueel verlangen Erectiestoornis Geen of traag orgasme Premature ejaculatie Dyspareunie 13

14 Duur (jaren) 2.3. Duur van SF en SD (holebi) Vrouwen Seksuele functiestoornis Seksuele disfunctie Seksuele aversie Hypoactief seksueel verlangen Lubricatiestoornis Geen of traag orgasme Dyspareunie Vaginisme 14

15 2.4. Vermijden van seks o.w.v. SF/SD (holebi) Seksuele functiestoornis Seksuele disfunctie Mannen nooit eenmalig meerdere malen vaak bijna altijd of altijd Nooit of bijna nooit - Seksuele functiestoornis: : 76% : 70% - Seksuele disfunctie: : 69% : 58% % Vrouwen Vaak tot altijd - Seksuele functiestoornis: : 6% : 11% - Seksuele disfunctie: : 8% : 14% 10 0 nooit eenmalig meerdere malen vaak bijna altijd of altijd 15

16 2.5. Hulpverlening o.w.v. SF/SD (holebi) Owv een seksueel functieprobleem : 22,9% > : 14% Owv een seksuele disfunctie: : 26% = : 21,4% Zonder ED 19,2% = 14% 22% = 21,4% : Seksuele functiestoornis zonder last = seksuele disfunctie : Seksuele functiestoornis zonder last < seksuele disfunctie Ongeveer 20 à 25% contact met hulpverlener o.w.v. SD 16

17 2.6. Tevredenheid met seksleven (holebi) MANNEN Heel ontevreden Eerder ontevreden Noch tevreden, noch ontevreden Eerder tevreden Heel tevreden Geen SF 1,8% 15,5% 14,8% 50% 18% 100% SF zonder last 2,5% 13,9% 18,9% 54,9% 9,8% 100% SD (met last) 6,3% 30,2% 22,9% 34,9% 5,7% 100% 17

18 2.6. Tevredenheid met seksleven (holebi) MANNEN Heel ontevreden Eerder ontevreden Noch tevreden, noch ontevreden Eerder tevreden Heel tevreden Geen SF 1,8% 15,5% 14,8% 50% 18% 100% SF zonder last 2,5% 13,9% 18,9% 54,9% 9,8% 100% SD (met last) 6,3% 30,2% 22,9% 34,9% 5,7% 100% VROUWEN Heel ontevreden Eerder ontevreden Noch tevreden, noch ontevreden Eerder tevreden Heel tevreden Geen SF 2% 9,5% 8,1% 45,1% 35,2% 100% SF zonder last 2,1% 16,8% 12,6% 53,7% 14,7% 100% SD (met last) 4% 28,6% 19,8% 39,7% 7,9% 100% 18

19 2. Resultaten Sexpert II. MTO 19

20 2.1. Beschrijving van de steekproef Seksueel actieve mannen (N = 166) Kenmerk N % Leeftijd -18j j 46 27, j 61 36, j 37 22, j 23 13,7 65j+ 0 0 Opleidingsniveau Bachelor 21 13,2 Beroep Student 7 4,5 Werkend ,8 Andere 46 26,7 Relatie ,2 Seksuele oriëntatie Heteroseksueel ,5 Homo- of biseksueel 9 5,5 Seksueel actieve vrouwen (N = 133) Kenmerk N % Leeftijd -18j 1 0, j 33 24, j 56 42, j 31 23, j 13 9,5 65j+ 0 0 Opleidingsniveau Bachelor 12 9,4 Beroep Student 6 4,6 Werkend 51 39,3 Andere 76 56,1 Relatie ,9 Seksuele oriëntatie Heteroseksueel ,7 Lesbisch of biseksueel 6 4,3 20

21 2.1. Prevalentie (MTO) Mannen 1/9 functiestoornis 1/20 seksuele disfunctie Geen uitgesproken patroon Vrouwen 1/3 functiestoornis 1/9 seksuele disfunctie Vooral orgasme-, lubricatie-, en verlangensstoornissen 21

22 3. Besluit Unieke data Vergelijkbaarheid met Sexpert-populatiestudie Holebi Prevalentie seksuele functiestoornissen ± 30% Voorkomen last t.g.v. seksuele functiestoornis ± 50% Hulpverlenig niet in lijn met voorkomen SDs MTO Voorkomen van last t.g.v. seksuele functiestoornis is laag Prevalentie seksuele functiestoornissen laag Rol van cultuur? Rol van sociale wenselijkheid? Minder last = Minder hulpverlening? 22

23 3. Besluit Aanbevelingen naar toekomstig onderzoek: Kwantitatief Vervolgonderzoek Kwalitatief Hoe ervaart men last? Link last zoeken naar hulpverlening 23

24 4. Slot Bedankt voor uw aandacht! 24

25 Beleidsaanbevelingen door stakeholder van SEXPERT Ilse Penne Psycholoog,seksuoloog, psychotherapeut

26 Bestaande initiatieven in Vlaanderen rond seksuele gezondheid???

27 Preventie Algemene bevolking Jongeren in het jeugdwerk + onderwijs VOETen in het onderwijs Jong en van zin VZW Jongeren en volwassenen met een verstandelijke beperking Vonx

28 Hulpverlening

29 Beleidsaanbevelingen volgens VVS als SEXPERT-stakeholder???

30 1. Informeren en sensibiliseren De-problematiseren van seksuele moeilijkheden SF/SD zijn deel van het leven van mannen en vrouwen Normaliseren van vragen naar (hulp voor) SF/SD drempelverlagend werken Informatie eenvoudige en laagdrempelige boodschappen doelgroep specifieke informatie jongeren : seks niet problematiseren, maar wel de weg wijzen

31 2. Bekendmaking hulpverleningsaanbod Momenteel te fragmentair Website VVS: universitair geschoolde seksuologen MAAR Wie zijn de medisch specialisten en waar vinden we deze? Welke artsen (gynaecologen, urologen, endocrinologen en huisartsen) hebben specifieke expertise en waar vinden we deze? Bekenbodemtherapeuten met expertise rond SD? Hulpverleningsaanbod rond SD bekend

32 3. Deskundigheidsbevordering van intermediairs Vanuit beleid ondersteunen van het opnemen van een basisopleiding rond seksualiteit en seksuele gezondheid en SD van alle hulpverleners en intermediairs: Basistraining met voldoende aandacht voor kennis vaardigheden attitudes ~ bewustwording van attitude m.b.t. seksualiteit

33 4. Meer wetenschappelijk onderzoek In kaart brengen van lijden / klachten bij verschillende disfuncties Onderlinge samenhang van de SD Geassocieerde factoren en determinanten van de SD In kaart brengen van copingstrategieën van mensen met seksueel functieprobleem Wie lukt er in geen last te ervaren? Waarom slagen deze mensen daarin?

34 Dank aan SEXPERT en hopend op een vervolg!

O N D E R Z O E K S R E S U L T A T E N U I T H E T B U I T E N L A N D. Consortium UGent en KULeuven in opdracht van het IWT

O N D E R Z O E K S R E S U L T A T E N U I T H E T B U I T E N L A N D. Consortium UGent en KULeuven in opdracht van het IWT S E K S U E L E D I S F U N C T I E S I N V L A A N D E R E N : W A T K U N N E N W E V E R W A C H T E N A A N P R E V A L E N T I E C I J F E R S V O O R V L A A N D E R E N? O N D E R Z O E K S R E

Nadere informatie

VAN EEN SEKSUEEL PROBLEEM GA JE NIET DOOD MAAR JE KAN ER VAN BINNEN TOCH EEN BEETJE VAN STERVEN...

VAN EEN SEKSUEEL PROBLEEM GA JE NIET DOOD MAAR JE KAN ER VAN BINNEN TOCH EEN BEETJE VAN STERVEN... VAN EEN SEKSUEEL PROBLEEM GA JE NIET DOOD MAAR JE KAN ER VAN BINNEN TOCH EEN BEETJE VAN STERVEN... Paul Enzlin Instituut voor Familiale en Seksuologische Wetenschappen (IFSW, KU Leuven) Centrum voor Klinische

Nadere informatie

Problemen met het seksueel functioneren

Problemen met het seksueel functioneren Factsheet 2007-4 Problemen met het seksueel functioneren Seksuele gezondheid in Nederland De Rutgers Nisso Groep heeft in 2006 een grootschalige bevolkingsstudie uitgevoerd naar seksuele gezondheid in

Nadere informatie

SEXPERT. Seksuele gezondheid in Vlaanderen

SEXPERT. Seksuele gezondheid in Vlaanderen SEXPERT Seksuele gezondheid in Vlaanderen Introductie Sexpert I Waarom? Gebrek aan betrouwbare gegevens Maatschappelijk relevant Innovatie Wie? IWT Twee universiteiten, vier onderzoeksgroepen Hoe? Deelnemers

Nadere informatie

Project. Projectgroep. Intimiteit en seksuele gezondheid,een zorgprogramma voor kankerpatiënten

Project. Projectgroep. Intimiteit en seksuele gezondheid,een zorgprogramma voor kankerpatiënten Ongekende noden Intimiteit en seksuele gezondheid,een zorgprogramma voor kankerpatiënten Tiny Van Keymeulen - Klinisch Psycholoog Oncologisch Psychosociaal Support Team 25 november 2011 Dixit Woet Gianotten

Nadere informatie

Intimiteit en seksuele gezondheid, een zorgprogramma voor kankerpatiënten

Intimiteit en seksuele gezondheid, een zorgprogramma voor kankerpatiënten Intimiteit en seksuele gezondheid, een zorgprogramma voor kankerpatiënten Tiny Van Keymeulen - Klinisch Psycholoog Oncologisch Psychosociaal Support Team 26 november 2012 Ongekende noden Reactie van de

Nadere informatie

Kayleigh Hendriks Verpleegkundig Specialist Hematologie Aandachtsgebied allogene stamceltransplantaties Maart 2019

Kayleigh Hendriks Verpleegkundig Specialist Hematologie Aandachtsgebied allogene stamceltransplantaties Maart 2019 Kayleigh Hendriks Verpleegkundig Specialist Hematologie Aandachtsgebied allogene stamceltransplantaties Maart 2019 MAAK JE HET BESPREEKBAAR? Doelen Waarom moet seksualiteit besproken worden Welke problemen

Nadere informatie

Seksualiteit, seksuologie en hiv. Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter

Seksualiteit, seksuologie en hiv. Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter Seksualiteit, seksuologie en hiv Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter tplatteau@itg.be Overzicht van de presentatie Wat is seksualiteit? Hoe verloopt seksualiteit en waar kan het misgaan? Seksualiteit

Nadere informatie

Werkgroep 1 Reproductieve gezondheid. Anticonceptie, zwangerschap & zwangerschapsafbreking, bevalling, kinderwens en vruchtbaarheidsproblemen

Werkgroep 1 Reproductieve gezondheid. Anticonceptie, zwangerschap & zwangerschapsafbreking, bevalling, kinderwens en vruchtbaarheidsproblemen Gebruikersgroep Titelpagina Sexpert 24 november 2011 Werkgroep 1 Reproductieve gezondheid Anticonceptie, zwangerschap & zwangerschapsafbreking, bevalling, kinderwens en vruchtbaarheidsproblemen Structuur

Nadere informatie

SEXPERT. Seksuele gezondheid in Vlaanderen

SEXPERT. Seksuele gezondheid in Vlaanderen SEXPERT Seksuele gezondheid in Vlaanderen Introductie SEXPERT Opdrachtgever IWT - Strategisch Basis Onderzoek 4 onderzoeksgroepen van de universiteiten Gent en Leuven en het UZ Gent Bevraging bij 1. Nederlandstaligen

Nadere informatie

Kanker en Seksualiteit?

Kanker en Seksualiteit? Birgit Van hoorde Centrum voor Seksuologie en Gender UZ Gent Kanker en Seksualiteit? Intimiteit en seksualiteit bij kanker: wat is normaal? INHOUD Seksualiteit Kanker: gevolgen voor seksualiteit Taak seksuoloog

Nadere informatie

Is seks een issue? U C L M

Is seks een issue? U C L M Is seks een issue? w. Drs. H.E de Groot w. Drs.. Tuijnman- Raasveld psycholoog/ seksuoloog Polikliniek Psychosomatische Gynaecologie & Seksuologie Is seks een probleem voor nierpatiënten? Wat weten we

Nadere informatie

Doc 69 Liefde,seks, senior

Doc 69 Liefde,seks, senior Doc 69 Liefde,seks, senior Let s talk about seks Riët Daniel, Gezondheidszorgpsycholoog en seksuoloog, Marjolein Oerlemans huisarts, Minouche van Rumste, gynaecoloog Doelen Bewustwording Kennis hebben

Nadere informatie

SEXPERT II. Studie bij Vlamingen van Turkse origine

SEXPERT II. Studie bij Vlamingen van Turkse origine SEXPERT II Studie bij Vlamingen van Turkse origine Introductie Waarom? Gebrek aan betrouwbare gegevens Maatschappelijk relevant Hoe? Deelnemers toevallig uitgekozen Interviews bij respondenten thuis Drietalige

Nadere informatie

Medisch Centrum Wilhelmina. Informatie voor patiënten. Poli Seksuologie

Medisch Centrum Wilhelmina. Informatie voor patiënten. Poli Seksuologie Medisch Centrum Wilhelmina Informatie voor patiënten Poli Seksuologie 1 Poli Seksuologie Uw huisarts of specialist heeft u doorverwezen naar de poli Seksuologie van het Medisch Centrum Wilhelmina. (Het

Nadere informatie

SEXPERT II. Holebi-studie

SEXPERT II. Holebi-studie SEXPERT II Holebi-studie Waarom? Kleine aantallen Kwetsbare groep Blinde vlekken Introductie holebi-studie Hoe? Online survey Klik eens uit bed Aangepaste versie van Sexpert I-vragenlijst Niet-representatieve

Nadere informatie

1.1 Seksuele oriëntatie

1.1 Seksuele oriëntatie 1.1 Seksuele oriëntatie De seksuele oriëntatie van respondenten meten we aan de hand van verschillende dimensies: zelfbenoeming (i.e. hoe je jezelf als persoon benoemt), seksueel verlangen (i.e. over wie

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH)

NEDERLANDSE SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH) NEDERLANDSE SAMENVATTING (SUMMARY IN DUTCH) Dit proefschrift beschrijft vijf empirische studies, waarvan drie studies gericht zijn op het in kaart brengen van diverse aspecten van de seksuele gezondheid

Nadere informatie

HOOFDSTUK 3 SEKSUEEL GEDRAG, SEKSUELE BELEVING EN SEKSUELE PROBLEMEN VAN HOMO- EN BISEKSUELE MANNEN EN LESBISCHE EN BISEKSUELE VROUWEN

HOOFDSTUK 3 SEKSUEEL GEDRAG, SEKSUELE BELEVING EN SEKSUELE PROBLEMEN VAN HOMO- EN BISEKSUELE MANNEN EN LESBISCHE EN BISEKSUELE VROUWEN HOOFDSTUK 3 SEKSUEEL GEDRAG, SEKSUELE BELEVING EN SEKSUELE PROBLEMEN VAN HOMO- EN BISEKSUELE MANNEN EN LESBISCHE EN BISEKSUELE VROUWEN 3.1 Inleiding Hanneke de Graaf en Charles Picavet Seksueel gedrag

Nadere informatie

Wat zijn de mogelijke seksuele complicaties ten gevolge van diabetes? Wat is de rol van de verpleegkundige hierbij in de praktijk?

Wat zijn de mogelijke seksuele complicaties ten gevolge van diabetes? Wat is de rol van de verpleegkundige hierbij in de praktijk? Wat zijn de mogelijke seksuele complicaties ten gevolge van diabetes? Wat is de rol van de verpleegkundige hierbij in de praktijk? Ines Sneppe 1. Invloed van diabetes op seksualiteit Vorm van neuropathie

Nadere informatie

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Bij holebi s in Vlaanderen. Alexis Dewaele, Sabine Hellemans & Ann Buysse - UGent

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Bij holebi s in Vlaanderen. Alexis Dewaele, Sabine Hellemans & Ann Buysse - UGent SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Bij holebi s in Vlaanderen OVERZICHT De studie van SGG Sexpert-resultaten Prevalentie Meest ingrijpende gebeurtenis Komt het vaker voor bij holebi s? Wat verklaart SGG

Nadere informatie

Seksuele gezondheid van holebi s

Seksuele gezondheid van holebi s Factsheet 2007-1 Seksuele gezondheid van holebi s Seksuele gezondheid in Nederland De Rutgers Nisso Groep heeft in 2006 een grootschalige bevolkingsstudie uitgevoerd naar seksuele gezondheid in Nederland

Nadere informatie

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag bij holebi s in Vlaanderen & partnergeweld bij Vlaamse personen van Turkse origine 1. EEN STUDIE NAAR SEKSUEEL

Nadere informatie

PSTG-REGISTRATIE 2008-2009

PSTG-REGISTRATIE 2008-2009 PSTG-REGISTRATIE 2008-2009 PSTG-REGISTRATIE 2008-2009 Utrecht, december 2011 Auteurs: Hans Kruijer, Harald Kedde & Jos Vroege Platform van Seksuologische Teams in GGZ-instellingen (PSTG) Projectnummer:

Nadere informatie

Chronisch nierlijden en seksualiteit. informatie voor patiënten

Chronisch nierlijden en seksualiteit. informatie voor patiënten Chronisch nierlijden en seksualiteit informatie voor patiënten CHRONISCH NIERLIJDEN EN SEKSUALITEIT 3 WAT IS SEKSUALITEIT? 4 SEKSUELE PROBLEMEN EN HUN OORZAKEN 4 PROFESSIONELE HULP? 6 CONTACTGEGEVENS 7

Nadere informatie

Nierfalen en Seksualiteit

Nierfalen en Seksualiteit Nierfalen en Seksualiteit 1 Inhoudsopgave Inleiding Seksuele problemen bij nierfalen Bij mannen en vrouwen Factoren die het seksueel functioneren kunnen beïnvloe- den Bespreekbaar maken Maatschappelijk

Nadere informatie

Voorwoord 11 1 Wat is een seksueel probleem en welke verschillende seksuele problemen zijn er? 13

Voorwoord 11 1 Wat is een seksueel probleem en welke verschillende seksuele problemen zijn er? 13 Omgaan met een sexprobleem.qxd 20-03-07 11:54 Pagina 5 Inhoud Voorwoord 11 1 Wat is een seksueel probleem en welke verschillende seksuele problemen zijn er? 13 Waar hebben seksuele problemen mee te maken?

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Erectiestoornissen na de behandeling bij prostaatkanker m.b.v. de da Vinci robot Erectiele disfunctie

PATIËNTEN INFORMATIE. Erectiestoornissen na de behandeling bij prostaatkanker m.b.v. de da Vinci robot Erectiele disfunctie PATIËNTEN INFORMATIE Erectiestoornissen na de behandeling bij prostaatkanker m.b.v. de da Vinci robot Erectiele disfunctie Door middel van deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over (de

Nadere informatie

Achtergrondvragen voor studies op het gebied van seksuele en psychische gezondheid

Achtergrondvragen voor studies op het gebied van seksuele en psychische gezondheid Achtergrondvragen voor studies op het gebied van seksuele en psychische gezondheid We nodigen je uit om mee te werken aan dit onderzoeksproject. Vooraleer je beslist mee te werken is het van belang dat

Nadere informatie

Seksualiteit, seksuologie en hiv. Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter tplatteau@itg.be

Seksualiteit, seksuologie en hiv. Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter tplatteau@itg.be Seksualiteit, seksuologie en hiv Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter tplatteau@itg.be Overzicht van de presentatie Opzet van de presentatie Wat is seksualiteit? Hoe verloopt seksualiteit? Seksualiteit

Nadere informatie

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG SABINE HELLEMANS PROF. DR. ANN BUYSSE

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG SABINE HELLEMANS PROF. DR. ANN BUYSSE SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG SABINE HELLEMANS PROF. DR. ANN BUYSSE Seksuele gezondheid (WHO, 2002) Een staat van fysiek, emotioneel en mentaal welbevinden met betrekking tot seksualiteit Het is

Nadere informatie

Consultatie en begeleiding bij seksuele problematiek. Centrumlocatie

Consultatie en begeleiding bij seksuele problematiek. Centrumlocatie Centrumlocatie In deze tijd van openheid in de media over seksualiteit lijkt het alsof seks iets vanzelfsprekends is en er geen problemen op dit gebied bestaan. De indruk wordt gewekt dat seks alleen voorkomt

Nadere informatie

Consultatie en begeleiding bij seksuele problematiek

Consultatie en begeleiding bij seksuele problematiek In deze tijd van openheid in de media over seksualiteit lijkt het alsof seks iets vanzelfsprekends is en er geen problemen op dit gebied bestaan. De indruk wordt gewekt dat seks alleen voorkomt onder jonge,

Nadere informatie

INFO. Epilepsie en Seksualiteit

INFO. Epilepsie en Seksualiteit INFO Epilepsie en Seksualiteit INLEIDING In deze folder vindt u informatie over seksuele problemen bij epilepsie, de eventuele behandeling daarvan en praktische tips om seksualiteit te bespreken met uw

Nadere informatie

De seksuele gevolgen van dikkedarmkanker. Dr. M.J. Traa Department of Medical and Clinical Psychology Tilburg University

De seksuele gevolgen van dikkedarmkanker. Dr. M.J. Traa Department of Medical and Clinical Psychology Tilburg University De seksuele gevolgen van dikkedarmkanker Dr. M.J. Traa Department of Medical and Clinical Psychology Tilburg University 1 Achtergrond 2 Proefschrift Prospectief in kaart brengen seksuele gevolgen van dikkedarmkanker

Nadere informatie

Intimiteit en Parkinson

Intimiteit en Parkinson + Intimiteit en Parkinson Anouk van Dillen Gezondheidszorgpsycholoog Seksuoloog NVVS + 14 februari, een mooie dag om over intimiteit te praten! + Nadruk op: - het positieve - wat wel kan - verbetering

Nadere informatie

Wat is Altrecht? centrum seksuologie

Wat is Altrecht? centrum seksuologie centrum seksuologie Centrum Seksuologie Seksualiteit is een belangrijk thema in het leven van ieder mens. 2 Inhoud Algemene informatie 4 Problemen 4 Aanmelding 4 Behandeling 5 Behandelteam 7 Ontwikkeling

Nadere informatie

Peter heeft een erectieprobleem

Peter heeft een erectieprobleem Omgaan met een sexprobleem.qxd 20-03-07 11:54 Pagina 13 1 Wat is een seksueel probleem en welke verschillende seksuele problemen zijn er? In dit hoofdstuk wordt allereerst uitgelegd wat een seksueel probleem

Nadere informatie

Omgaan met een seksueel probleem

Omgaan met een seksueel probleem Omgaan met een seksueel probleem Van A tot ggz De boeken in de reeks Van A tot ggz beschrijven niet alleen oorzaak, verloop en behandeling van de onderhavige problemen, maar geven ook antwoord op de vraag

Nadere informatie

e-book SEKSHULP Vaginisme Dr. Debby de Haas arts-seksuoloog

e-book SEKSHULP Vaginisme Dr. Debby de Haas arts-seksuoloog e-book SEKSHULP Vaginisme Dr. Debby de Haas arts-seksuoloog Dit e-book is onderdeel van de serie Sekshulp geschreven door dr. Debby de Haas, arts-seksuoloog NVVS. In haar ervaring zijn er vele mensen zijn

Nadere informatie

Prof. dr. Paul Enzlin Instituut voor Familiale en Seksuologische Wetenschappen (KU Leuven) Context Ctrum voor relatie, gezins en sekstherapie (UPC -

Prof. dr. Paul Enzlin Instituut voor Familiale en Seksuologische Wetenschappen (KU Leuven) Context Ctrum voor relatie, gezins en sekstherapie (UPC - Prof. dr. Paul Enzlin Instituut voor Familiale en Seksuologische Wetenschappen (KU Leuven) Context Ctrum voor relatie, gezins en sekstherapie (UPC - KU Leuven) De seksuele levensloop Seksualiteit als een

Nadere informatie

ONGEPLANDE/ONGEWENSTE ZWANGERSCHAP

ONGEPLANDE/ONGEWENSTE ZWANGERSCHAP ONGEPLANDE/ONGEWENSTE ZWANGERSCHAP 1. Sexpert I en MTO 2. Anticonceptiegebruik (vrouwen) 3. Individuele en situationele determinanten 4. Relatie met mentaal welzijn 5. Valorisatie 6. Beleidsaanbevelingen

Nadere informatie

Seksualiteit bij mensen met een dwarslaesie

Seksualiteit bij mensen met een dwarslaesie Seksualiteit bij mensen met een dwarslaesie De voorlichting en begeleiding rondom seksualiteit bij mensen met een dwarslaesie Wat is het? Voor wie is deze folder? Deze folder is geschreven voor mensen

Nadere informatie

Preventieve eierstokverwijdering.en dan? 31 oktober 2015

Preventieve eierstokverwijdering.en dan? 31 oktober 2015 Preventieve eierstokverwijdering.en dan? 31 oktober 2015 Prof dr Marian Mourits Gynaecologisch Oncoloog Universitair Medisch Centrum Groningen Preventieve eierstokverwijdering. en dan? Preventieve eierstokverwijdering

Nadere informatie

LOPS-REGISTRATIE 2011

LOPS-REGISTRATIE 2011 LOPS-REGISTRATIE 2011 LOPS-REGISTRATIE 2011 Utrecht, november 2012 Auteurs: Maaike Goenee en Harald Kedde Landelijk Overleg van Poliklinieken Seksuologie (LOPS) Projectnummer: NL312MR 2012 Rutgers WPF

Nadere informatie

Seksuele gezondheid in Nederland 2017

Seksuele gezondheid in Nederland 2017 Seksuele gezondheid in Nederland 2017 Samenvatting Seksuele gezondheid in Nederland 2017 is een grootschalig representatief onderzoek naar de seksuele gezondheid van volwassenen van 18 tot 80 jaar in Nederland.

Nadere informatie

Consortium UGent en KULeuven in opdracht van het IWT

Consortium UGent en KULeuven in opdracht van het IWT ASEKSUALITEIT: EEN ONBEKEND THEMA IN ONDERZOEK EN KLINIEK Consortium UGent en KULeuven in opdracht van het IWT Inhoud 1. Definitie: Wat is aseksualiteit 2. Prevalentie 3. Profiel van aseksuelen 4. Factoren

Nadere informatie

Naar de seksuoloog polikliniek Verloskunde & Gynaecologie

Naar de seksuoloog polikliniek Verloskunde & Gynaecologie Naar de seksuoloog polikliniek Verloskunde & Gynaecologie Samen met uw behandelend arts heeft u gesproken over een bezoek aan de seksuoloog van de polikliniek Verloskunde & Gynaecologie. Misschien overweegt

Nadere informatie

Seksualiteit en kanker een zwarte doos. Marjoke Van Coillie in samenwerking met het AZ Sint-Lucas, AZ Sint-Jan en UZ Gent

Seksualiteit en kanker een zwarte doos. Marjoke Van Coillie in samenwerking met het AZ Sint-Lucas, AZ Sint-Jan en UZ Gent Seksualiteit en kanker een zwarte doos 18/10/2018 Marjoke Van Coillie in samenwerking met het AZ Sint-Lucas, AZ Sint-Jan en UZ Gent Korte voorstelling MarjokeVan Coillie Erkend seksuologe en relatietherapeut,

Nadere informatie

Homomannen en hiv in België / Vlaanderen. ITG Zorg en Preventie: De Multidisciplinaire Aanpak 23 januari 2019

Homomannen en hiv in België / Vlaanderen. ITG Zorg en Preventie: De Multidisciplinaire Aanpak 23 januari 2019 Homomannen en hiv in België / Vlaanderen ITG Zorg en Preventie: De Multidisciplinaire Aanpak 23 januari 2019 + Relaties + Hiv + Combinatiepreventie Testen Behandelen Condooms - PrEP + Gay Scene + Sensoa

Nadere informatie

Let s talk about de verpleegkundig specialist en seksualiteit

Let s talk about de verpleegkundig specialist en seksualiteit Let s talk about de verpleegkundig specialist en seksualiteit Jaarcongres V&VN VS 2017 Esther van den Berg Disclosure Belangen Spreker Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties: Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Richtlijnen, protocollen en standaarden. Intercultureel bruikbaar?

Richtlijnen, protocollen en standaarden. Intercultureel bruikbaar? Richtlijnen, protocollen en standaarden. Intercultureel bruikbaar? Doel van een richtlijn Vastleggen van wetenschappelijke kennis en expertise rond een bepaalde stoornis t.b.v. hulpverleners en cliënten.

Nadere informatie

Verschil in verlangen

Verschil in verlangen Verschil in verlangen 1 Wat is normaal? Hoe vaak denk je dat mensen samen vrijen in een goede relatie? Twee keer per week, eens in de maand of alleen in de vakantie? Het antwoord op deze vraag zegt iets

Nadere informatie

LOPS-REGISTRATIE 2010

LOPS-REGISTRATIE 2010 LOPS-REGISTRATIE 2010 LOPS-REGISTRATIE 2010 Utrecht, april 2012 Auteurs: Harald Kedde Landelijk Overleg van Poliklinieken Seksuologie (LOPS) Projectnummer: NL312MR 2012 Rutgers WPF www.rutgerswpf.nl Rapport

Nadere informatie

PERMANENTE VORMING Seksuologie Academiejaren

PERMANENTE VORMING Seksuologie Academiejaren FACULTEIT GENEESKUNDE EN GEZONDHEIDSWETENSCHAPPEN FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN PERMANENTE VORMING Seksuologie Academiejaren 2016-2018 A. INRICHTERS De Permanente vorming Seksuologie

Nadere informatie

ERVARINGEN MET INTIEM PARTNERGEWELD BIJ NIET-HETERO S: EEN STUDIE NAAR DE PREVALENTIE, EN HET VERBAND MET MENTALE EN SEKSUELE GEZONDHEID

ERVARINGEN MET INTIEM PARTNERGEWELD BIJ NIET-HETERO S: EEN STUDIE NAAR DE PREVALENTIE, EN HET VERBAND MET MENTALE EN SEKSUELE GEZONDHEID ERVARINGEN MET INTIEM PARTNERGEWELD BIJ NIET-HETERO S: EEN STUDIE NAAR DE PREVALENTIE, EN HET VERBAND MET MENTALE EN SEKSUELE GEZONDHEID Sabine Hellemans (contact : Sabine.Hellemans@UGent.be) Prof. dr.

Nadere informatie

Overzicht. Het werkt hier beneden niet meer zo goed 16/04/2013. Kennis. Attitude. Gespreksvaardigheden. Inge Paesschierssens - Week van de

Overzicht. Het werkt hier beneden niet meer zo goed 16/04/2013. Kennis. Attitude. Gespreksvaardigheden. Inge Paesschierssens - Week van de Het werkt hier beneden niet meer zo goed Omgaan met seksualiteit en intimiteit bij ouderen 1 Verpleegkundigen en Vroedvrouwen- 2 Overzicht Kennis Attitude Gespreksvaardigheden de 1 1. KENNIS 3 Verpleegkundigen

Nadere informatie

Positieve penetratie cognities en optimisme bij vrouwen met dyspareunie

Positieve penetratie cognities en optimisme bij vrouwen met dyspareunie Positieve penetratie cognities en optimisme bij vrouwen met dyspareunie ELS PAZMANY, PHD INSTITUUT VOOR FAMILIALE EN SEKSUOLOGISCHE WETENSCHAPPEN, KU LEUVEN DISCLOSURE: DIT ONDERZOEK WERD MOGELIJK GEMAAKT

Nadere informatie

Webinar: Jongeren met een beperking: ook seksueel beperkt? door Karen De Wilde - Sensoa

Webinar: Jongeren met een beperking: ook seksueel beperkt? door Karen De Wilde - Sensoa Webinar: Jongeren met een beperking: ook seksueel beperkt? door Karen De Wilde - Sensoa Jongeren met een beperking ook seksueel beperkt?» Wat denk je bij dit filmpje? oh help, hoe praat ik hem dat uit

Nadere informatie

College voor zorgverzekeringen t.a.v. mevrouw mr. J.M. van Diggelen Postbus 320 1110 AH DIEMEN. Wormerveer, 3 juni 2013

College voor zorgverzekeringen t.a.v. mevrouw mr. J.M. van Diggelen Postbus 320 1110 AH DIEMEN. Wormerveer, 3 juni 2013 NVVS Secretariaat - Status Plus Postbus 94 1520 AB Wormerveer Tel.: 075-6476374 Fax: 075-6476371 Mail: info@nvvs.info Web: www.nvvs.info College voor zorgverzekeringen t.a.v. mevrouw mr. J.M. van Diggelen

Nadere informatie

Kenmerken van de Seksuele Start bij Holebi-jongeren in Vlaanderen: een Vergelijkend Perspectief

Kenmerken van de Seksuele Start bij Holebi-jongeren in Vlaanderen: een Vergelijkend Perspectief Kenmerken van de Seksuele Start bij Holebi-jongeren in Vlaanderen: een Vergelijkend Perspectief Dr. Alexis Dewaele (contact: alexis.dewaele@ugent.be) Dr. Katrien Symons Prof. dr. Ann Buysse Prof. dr. Mieke

Nadere informatie

Welmoed Visser-Korevaar orthopedagoog seksuoloog NVVS SH Daphne Kemner orthopedagoog- seksuoloog NVVS SH. D. Kemner - W. Visser-Korevaar

Welmoed Visser-Korevaar orthopedagoog seksuoloog NVVS SH Daphne Kemner orthopedagoog- seksuoloog NVVS SH. D. Kemner - W. Visser-Korevaar Welmoed Visser-Korevaar orthopedagoog seksuoloog NVVS SH Daphne Kemner orthopedagoog- seksuoloog NVVS SH D. Kemner - W. Visser-Korevaar - 2017 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

LLIANTIE EZONDHEIDSZORG P AAT

LLIANTIE EZONDHEIDSZORG P AAT LLIANTIE EZONDHEIDSZORG P AAT Iedere patiënt is anders. We maken van diversiteit de norm in de spreekkamer. Begrippenlijst sekse, gender en seksuele oriëntatie In deze begrippenlijst vind je een omschrijving

Nadere informatie

Holebi. transgender. Je bent wie je bent!

Holebi. transgender. Je bent wie je bent! Holebi en transgender Je bent wie je bent! Alles over holebi en transgender Holebifoon Voor vragen over holebiseksualiteit. Je kan er ook discriminatie melden tel. 0800 99 533 www.holebifoon.be Çavaria

Nadere informatie

Holebi. transgender. Je bent wie je bent!

Holebi. transgender. Je bent wie je bent! Holebi en transgender Je bent wie je bent! Alles over holebi en transgender Holebifoon Voor vragen over holebiseksualiteit. Je kan er ook discriminatie melden tel. 0800 99 533 www.holebifoon.be Çavaria

Nadere informatie

Wat is seksualiteit?

Wat is seksualiteit? Seksuele problemen bespreken 09-11-2010 Ilse Penne Psychologe,seksuologe, systeemtherapeute Wat is seksualiteit? Psychologie Gedrag Biologie Cultuur 1 1980 Biologisch Psychologisch Seksueel Relationeel

Nadere informatie

MuCeS Multidisciplinair Centrum voor Seksuologie

MuCeS Multidisciplinair Centrum voor Seksuologie MuCeS Multidisciplinair Centrum voor Seksuologie MuCeS: voor al uw vragen en problemen op het gebied van seksualiteit Seksualiteit is een onderdeel van het leven. Voor de één is het een zeer belangrijk

Nadere informatie

VROUWELIJKE SEKSUELE DISFUNCTIES: HET BEHANDELINGSAANBOD IN NEDERLAND 1

VROUWELIJKE SEKSUELE DISFUNCTIES: HET BEHANDELINGSAANBOD IN NEDERLAND 1 Tijdschrift voor Seksuologie, 2003, 27: 55-61 VROUWELIJKE SEKSUELE DISFUNCTIES: HET BEHANDELINGSAANBOD IN NEDERLAND 1 Anne Brewaeys 2 De behandeling van vrouwelijke seksuele disfuncties kwam de voorbije

Nadere informatie

Determinanten vaginale dilator gebruik gynaecologische kankerpatiënten na radiotherapie

Determinanten vaginale dilator gebruik gynaecologische kankerpatiënten na radiotherapie Determinanten vaginale dilator gebruik gynaecologische kankerpatiënten na radiotherapie Rinske Bakker Vermeer, W.M.; Creutzberg, C.L. ; Mens, J.W.M.; Nout, R.A.; ter Kuile, M.M. Journal of Sexual Medicine

Nadere informatie

Utrecht, mei 2016 Auteurs: Lieve Hehenkamp Hanneke de Graaf Projectnummer: NL0312MR. Rutgers 2016

Utrecht, mei 2016 Auteurs: Lieve Hehenkamp Hanneke de Graaf Projectnummer: NL0312MR. Rutgers 2016 Arthur van Schendelstraat 696 3511 MJ Utrecht Postbus 9022 3506 GA Utrecht +31(0)30 231 34 31 office@rutgers.nl www.rutgers.nl www.rutgers.international Utrecht, mei 2016 Auteurs: Lieve Hehenkamp Hanneke

Nadere informatie

SEKSUELE ANAMNESE Versie 2.0

SEKSUELE ANAMNESE Versie 2.0 SEKSUELE ANAMNESE Versie 2.0 Datum Goedkeuring 09-11-2007 Methodiek Consensus based Discipline Verantwoording NVOG Omschrijving van het probleem Definities Van seksuele moeilijkheden wordt gesproken als

Nadere informatie

Aseksualiteit. ellen.vanhoudenhove@ugent.be

Aseksualiteit. ellen.vanhoudenhove@ugent.be ellen.vanhoudenhove@ugent.be Inhoud Wat is aseksualiteit? als seksuele oriëntatie? Kenmerken van aseksuele personen Identiteitsontwikkeling en coming-out Vooroordelen en moeilijkheden Hulpbehoefte Aseksuele

Nadere informatie

Dermatologiecongres (Chronische) Huidziekten en seksualiteit

Dermatologiecongres (Chronische) Huidziekten en seksualiteit Dermatologiecongres 2018 (Chronische) Huidziekten en seksualiteit Drs. Ilaniek Zantingh Gz-psycholoog / seksuoloog NVVS Disclosures Potential disclosures Ilaniek Zantingh Possible relevant relation with

Nadere informatie

Conceptenlijst Sexpert I

Conceptenlijst Sexpert I Conceptenlijst Sexpert I CONCEPT OMSCHRIJVING WENSENINVENTARISATIE Achtergrondvariabelen Descriptieve kenmerken Leeftijd Geslacht Burgerlijke staat Periode gehuwd / samenwonend Periode vorige huwelijken

Nadere informatie

Wervelende. Voorlichtingsshow

Wervelende. Voorlichtingsshow De Wervelende Voorlichtingsshow Introductieles/Omkadering 1. HINTS Doelstelling: Taal en termen kennen. Werkwijze: Om beurten krijgt men een woord in het oor gefluisterd door de begeleider De deelnemer

Nadere informatie

23-4-2012. Conclusie: Zorg voor Seksuele Gezondheid. Opzet: Seksuele gezondheid in Ned. Seksuele gezondheid. Schuivende paradigma's

23-4-2012. Conclusie: Zorg voor Seksuele Gezondheid. Opzet: Seksuele gezondheid in Ned. Seksuele gezondheid. Schuivende paradigma's Conclusie: Zorg voor Seksuele Gezondheid Schuivende paradigma's NHG VOORJAARSCONGRES 19 APRIL 211 Jan van Bergen, huisarts Hoogleraar soa hiv in de 1 e lijn AMC Soa Aids Nederland De huisarts speelt een

Nadere informatie

Holebi s en holebiseksualiteit steeds ruimer aanvaard

Holebi s en holebiseksualiteit steeds ruimer aanvaard Holebi s en holebiseksualiteit steeds ruimer aanvaard Jan Pickery & Jo Noppe Studiedag 20 jaar peilen in Vlaanderen Leuven, 31 januari 2017 Inhoud Verschillende dimensies in de houding tegenover holebi

Nadere informatie

Biseksualiteit en onderzoek. Een categorie die zich niet zomaar in een hokje laat plaatsen

Biseksualiteit en onderzoek. Een categorie die zich niet zomaar in een hokje laat plaatsen Biseksualiteit en onderzoek Een categorie die zich niet zomaar in een hokje laat plaatsen Overzicht Waarom? Identiteit Gender Gezondheid 2 Waarom aandacht voor biseksualiteit? Categorische dogma s (verlichtingsdenken)

Nadere informatie

Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 131. chapter 10 samenvatting

Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 131. chapter 10 samenvatting Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 131 chapter 10 samenvatting Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 132 Marrit-10-H10 24-06-2008 11:05 Pagina 133 Zaadbalkanker wordt voornamelijk bij jonge mannen vastgesteld

Nadere informatie

Bio Humans do it with their brains. Het belangrijkste seksorgaan is. Hersenletsel: wat gebeurt er nu met de seks? Seksualiteit is?

Bio Humans do it with their brains. Het belangrijkste seksorgaan is. Hersenletsel: wat gebeurt er nu met de seks? Seksualiteit is? Seksualiteit is? Hersenletsel: wat gebeurt er nu met de seks? Jim Bender Niels Farenhorst Seksualiteit + NAH is? Het belangrijkste seksorgaan is. 5 Bio Humans do it with their brains. 6 1 Dus: Hersenletsel

Nadere informatie

FAQ Ouderen en seksualiteit. Hoeveel ouderen hebben een partner? Worden ouderen nog wel eens verliefd? Vinden ouderen seks belangrijk?

FAQ Ouderen en seksualiteit. Hoeveel ouderen hebben een partner? Worden ouderen nog wel eens verliefd? Vinden ouderen seks belangrijk? FAQ Ouderen en seksualiteit Ouderen zijn in Nederland doorgaans redelijk gezond en maatschappelijk actief. De meeste ouderen wonen samen met een partner. In 2011 is de levensverwachting voor mannen 79

Nadere informatie

I FEEL Y. De Huid & Seksualiteit. Rieky Dikmans Arts-Seksuoloog NVVS i.o. Happy Met je Huid Festival

I FEEL Y. De Huid & Seksualiteit. Rieky Dikmans Arts-Seksuoloog NVVS i.o. Happy Met je Huid Festival De Huid & Seksualiteit Rieky Dikmans Arts-Seksuoloog NVVS i.o. Happy Met je Huid Festival 29-09-18 Voorstellen Arts-seksuoloog i.o. NVVS OLVG Oost in Amsterdam Psychiatrie en Psychosomatiek LMC in Leiden

Nadere informatie

Richtlijn Mammacarcinoom

Richtlijn Mammacarcinoom Richtlijn Mammacarcinoom Truus Smit-Hoeksma Waterlandziekenhuis, Purmerend Fase in de richtlijnontwikkeling - uitwerken conclusie literatuursearch - schrijven aanbevelingen Aanleiding voor aanvullingen

Nadere informatie

Ontwikkeling van een gezondheidsbevorderende interventie voor en door dak- en thuisloze jongeren

Ontwikkeling van een gezondheidsbevorderende interventie voor en door dak- en thuisloze jongeren Ontwikkeling van een gezondheidsbevorderende interventie voor en door dak- en thuisloze jongeren Sandra Boersma, Dorieke Wewerinke & Judith Wolf Gedreven door kennis, bewogen door mensen Achtergrond Laatste

Nadere informatie

Bevorderen van Hepatitis B screening in de Turkse gemeenschap in Rotterdam Ytje van der Veen Presentatie: Dr. Jan Hendrik Richardus

Bevorderen van Hepatitis B screening in de Turkse gemeenschap in Rotterdam Ytje van der Veen Presentatie: Dr. Jan Hendrik Richardus Bevorderen van Hepatitis B screening in de Turkse gemeenschap in Rotterdam 2007 2011 Ytje van der Veen Presentatie: Dr. Jan Hendrik Richardus - Hepatitis B (HBV) bij Turkse Nederlanders - Vooronderzoek

Nadere informatie

Female Sexual Functione Index (FSFI)

Female Sexual Functione Index (FSFI) Female Sexual Functione Index (FSFI) INSTRUCTIE: Deze vragen gaan over uw seksuele gevoelens en seksuele reacties gedurende de afgelopen 4 weken. Beantwoord deze vragen alstublieft zo eerlijk en duidelijk

Nadere informatie

Muziek. Kraftwerk Autobahn. Eddie Vedder: Society. Django Reinhardt: Minor Swing

Muziek. Kraftwerk Autobahn. Eddie Vedder: Society. Django Reinhardt: Minor Swing Muziek Kraftwerk Autobahn Eddie Vedder: Society Django Reinhardt: Minor Swing Seksualiteit en seksuele gezondheid bespreken als hulpverlener. Impact op seksualiteit COMBINATIEPREVENTIE: GEDRAGSMATIGE ASPECTEN

Nadere informatie

Seksuologie. mensenkennis. post-hbo opleiding. Begeleiden bij seksuele problemen

Seksuologie. mensenkennis. post-hbo opleiding. Begeleiden bij seksuele problemen post-hbo opleiding Seksuologie Begeleiden bij seksuele problemen mensenkennis Post-hbo opleiding seksuologie Begeleiden bij seksuele problemen Goede begeleiding bij seksuele problemen vraagt specifieke

Nadere informatie

Bespreekbaar maken van seksuele gezondheid

Bespreekbaar maken van seksuele gezondheid Bespreekbaar maken van seksuele gezondheid Met behulp van het Onder vier ogen stappenplan Dr Sarah Swannet en seksuoloog Ruth Borms 1 Overzicht DEEL 1 DEEL 2 DEEL 3 DEEL 4 Welkom en start Onder vier ogen

Nadere informatie

De normale seksuele ontwikkeling en zijn grenzen. Dr. Hanneke de Graaf

De normale seksuele ontwikkeling en zijn grenzen. Dr. Hanneke de Graaf De normale seksuele ontwikkeling en zijn grenzen Dr. Hanneke de Graaf Inhoud Seksueel gedrag van jongeren anno 2012 Trends Risicogroepen Wanneer over de grens? Bron: Seks onder je 25 e (2012) Online vragenlijst

Nadere informatie

Allemaal (een beetje) anders Jongeren, seksualiteit en culturele diversiteit

Allemaal (een beetje) anders Jongeren, seksualiteit en culturele diversiteit Permanente Vorming Actuele Filosofie 2007-2008 Seksualiteit, Globalisering en Ethiek Allemaal (een beetje) anders Jongeren, seksualiteit en culturele diversiteit Telidja Klaï Sensoa & Vrije Universiteit

Nadere informatie

Seksuele inhibitie en excitatie: een verkennende studie van factoren die samenhangen met variatie in excitatie en inhibitie

Seksuele inhibitie en excitatie: een verkennende studie van factoren die samenhangen met variatie in excitatie en inhibitie Seksuele inhibitie en excitatie: een verkennende studie van factoren die samenhangen met variatie in excitatie en inhibitie Wouter Pinxten (contact: Wouter.Pinxten@UGent.be) Prof. Dr. John Lievens Achtergrond

Nadere informatie

Seksuele oriëntatie uitgesplitst per sekse, bevolking 18 jaar en ouder, 2016/2017 (in gewogen percentages)

Seksuele oriëntatie uitgesplitst per sekse, bevolking 18 jaar en ouder, 2016/2017 (in gewogen percentages) Seksuele oriëntatie uitgesplitst per sekse, bevolking 18 jaar en ouder, 2016/2017 (in gewogen percentages) totaal man vrouw seksuele aantrekking alleen eigen sekse 2,0 2,6 1,4 vooral eigen sekse 0,8 0,6

Nadere informatie

Werkinstructie benaderen intermediairs Sense

Werkinstructie benaderen intermediairs Sense Werkinstructie benaderen intermediairs Sense BIJLAGE 7 Voorbeeld van de opzet van de presentatie in PowerPoint BIJLAGE 7 VOORBEELD VAN DE OPZET VAN DE PRESENTATIE IN POWERPOINT] 1 WERKINSTRUCTIE BENADEREN

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Vandaag gaan we het hebben over homoseksualiteit en biseksualiteit. Homoseksualiteit heeft te maken met mensen die zich seksueel aangetrokken voelen tot iemand

Nadere informatie