Mede door de rechtsonzekere fiscale wetgeving kunnen de auteurs verantwoordelijk gesteld worden voor eventuele foutieve interpretaties.

Transcriptie

1 Niets uit deze presentatie, inclusief de specifieke vormgeving, mag door middel van elektronische of andere middelen, met inbegrip van automatische informatiesystemen, gereproduceerd enjof openbaar gemaakt worden, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteurs. Mede door de rechtsonzekere fiscale wetgeving kunnen de auteurs verantwoordelijk gesteld worden voor eventuele foutieve interpretaties. Noot: Met dank aan Herman J. Van Impe, Eline Van Impe en Patriek Van Bourgognie voor de toelating tot het gebruik van basis-slides en basis-documentatie. 1

2 INHOUD Inleiding - Bronnen - Wet 11, : fusierichtlijn I. Boekhoudkundig 1.1. Fusie 1.2. Splitsing 1.3. Partiêle splitsing 11. Fiscaal: belast 2.1. Fusie 2.2. Splitsing 2.3. Partiêle splitsing 111. Fiscaal: belastingvrij 3.1. Fusie 3,2. Splitsing 3.3. Partiële splitsing INLEIDING Vllllï,iIIJIj. Bronnen '.l. (] Boekhoudkundig ijl Fusiebesluit d.d > art. 41, 78 en 79 KB W Venn. (] Fiscaal Fusiewet d.d im Fusiereparatiewet d.d > art. 208 tot 214 WIB

3 FUSIERICHTLIJN Doel fusierichtlijn: m Fiscale neutraliteit voor reorganisaties waarbij vennootschappen van verschillende EU-lidstaten betrokken zijn, zonder de heffingsbevoegdheid van de EU-lidstaten in het gedrag te brengen Stu',Views "'",,,,,,,,,,,,.,,,,,,, ""'."""'= Belg'lsche implementatie: wet , in werking sinds

4 Fusie - boekhoudkundig I, De waardeverhoudingen tussen de vennootschappen vóór de fusie, bepalen de verhoudingen in de aandeelhouderskring na de fusie. Daartoe moet worden gezocht naar een billijke ruilverhouding tussen de nieuwe aandelen van de overnemende vennootschap en de bestaande aandelen van de overgenomen vennootschap, wat kan uitgedrukt worden in volgende formule: (ruil)waarde per aandeel van de overgenomen vennootschap {ruil)waarde per aandeel van de overnemende vennootschap = aantal nieuwe aandelen van de overnemende vennootschap aantal bestaande aandelen van de overgenomen vennootschap Wanneer deze ruilwaarden niet overeenstemmen met de boekwaarden - zoals meestal het geval zal zijn - zullen die ruilwaarden boekhoudkundig niet tot uitdrukking worden gebracht. Fusie - boekhoudkundig Art. 78 KB W.Ven", 2: Alle actief- en passiefbestanddelen van de overgenomen vennootschap, inclusief de verschillende bestanddelen van haar vermogen; de afschrijvingen, waardeverminderingen en door haar gevormde voorzieningen; haar rechten en verplichtingen; alsook haar opbrengsten en kosten van het boekjaar: worden opgenomen tegen de waarde waarvoor zij in de boekhouding van de overgenomen vennootschap voorkwamen op het tijdstip van de fusie 4

5 Fusie - boekhoudkundifl CBN-Advies 2009/6 d.d Het beginsel van de juridische continuïteit die fusieverrichtingen in vennootschapsrechtelijk opzicht kenmerkt, wordt ook doorgetrokken op boekhoud rechte lijk vlak. Voor deze verrichtingen wordt dan ook het principe van de boekhoudkundige continuïteit gehuldigd. In beginsel worden actief-en passiefbestanddelen van de overgenomen vennootschap in de boekhouding van de overnemende vennootschap opgenomen tegen de waarde waarvoor zij voorkwamen op het tijdstip waarop de fusie boekhoudkundig wordt voltrokken en wijzigt er niets aan de samenstelling van de overgenomen eigen-vermogensbestanddelen. Fusie ~ boflkhoudkundiq Art. 78 KB W.Ven", 2: Toegekende aandelen met nominale waarde OF fractiewaarde dient behouden te blijven: Kapitaalverhoging op basis van ruilverhouding > kapitaal overnemende vennootschap: onttrekking aan de andere bestanddelen van het eigen vermogen van de overgenomen vennootschap, volgens de regels vastgel:iteld qoor de algemene vergadering die tot fusie besluit Kapitaalverhoging op basis van de ruilverhouding < kapitaal overnemende vennootschap: boeking in uitgiftepremie 5

6 Fusie - boekhoudkundig Art, 78 KB W,Venn: 3: De overgenomen vennootschap bezit eigen aandelen 5: Opleg in geld 6, 7: De overnemende vennootschap heeft een deelneming in de overgenomen vennootschap Fusie - boekhoudkundig Onvolledige vergoeding in aandelen: (a) 0' momen.~ lp bezit,;, "U" "'.1, Art. 78 KB W,Venn, 3: Bij de fusie vervallen: 1" Eigen aandelen van de overgenomen vennootschap; 2" Onbeschikbare reserve voor eigen aandelen van de overgenomen vennootschap, 6

7 Art. 78 KB W.Ven", 5: Onttrekking aan het eigen vermogen van de overgenomen vennootschap: Zoals vastgesteld door AV die tot de fusie besluit; Volgorde bij gebreke aan beslissing van AV: Overgedragen winst Beschikbare reserves Andere reserves die volgens de wet of de statuten mogen worden uitgekeerd. Art. 78 KB W.Ven", 6: Deelneming wordt ingetrokken De bestanddelen van het eigen vermogen van de overgenomen vennootschap worden slechts overgenomen ten belope van de resterende fractie. I n voorkomend geval wordt evenwel rekening gehouden met de ten gevolge van de fusie gewijzigde fiscale kwalificatie van de reserves bij de overgenomen vennootschap. 7

8 Fusie - boekhoudkundig Art. 18 KB W.Venn. 7: Boekwaarde van de deelneming> overeenstemmende fractie in het boekhoudkundig eigen vermogen van de overgenomen vennootschap =>Vaststelling van een minderwaarde a. Toerekening aan ondergewaardeerde activa b. Afwaardering van overgewaardeerde schulden c. Terugnemen van afschrijvingen, waardeverminderingen of voorzieningen d. Restant: Goodwill OF in verlies Fusie - boekhoudkundig Art. 78 KB W.Venn, 7: Boekwaarde van de deelneming < overeenstemmende fractie in het boekhoudkundig eigen vermogen van de overgenomen vennootschap =>Vaststelling van een meerwaarde a. Afwaardering van overgewaardeerde activa b. Toerekening aan ondergewaardeerde passiva c. Bijkomende afschrijvingen, waardeverminderingen en voorzieningen d. Restant: in winst 8

9 Art. 41 KB W.Venn. In ruil ontvangen aandelen: waarde waarvoor de aandelen van de overgenomen vennootschap die datum stonden geboekt. Opleg in geld: Ontrekking aan kapitaal of uitgiftepremie: aftrekken van boekwaarde (bij voorrang van aanschaffingswaarde ) Ontrekking aan overige bestanddelen: winst 9

10 Splitsing - boekhoudkundig Art. 80 KB W.Venn: Art. 78 KB WVenn. (fusies) van toepassing op splitsingen op de ingebrachte activa en passiva, rechten en verplichtingen en op het ingebrachte deel van het eigen vermogen van de gesplitste vennootschap. Splitsing - boekhoudkundig Art. 78 KB W.Venn, 2: Alle actief- en passiefbestanddelen van de gesplitste vennootschap, inclusief de verschillende bestanddelen van haar vermogen;, de afschrijvingen, waardeverminderingen en door haar gevormde voorzieningen;, haar rechten en verplichtingen;, alsook haar opbrengsten en kosten van het boekjaar: worden opgenomen tegen de waarde waarvoor zij in de boekhouding van de gesplitste vennootschap voorkwamen op het tijdstip van de splitsing 10

11 Splitsing" boekhoudkundig Art 78 KB W.Venn, 2: Toegekende aandelen met nominale waarde OF fractiewaarde dient behouden te blijven: Kapitaalverhoging op basis van ruilverhouding > Boekhoudkundig toegewezen kapitaal overnemende vennootschap: onttrekking aan de andere bestanddelen van het eigen vermogen van de gesplitste vennootschap, volgens de regels vastgesteld door de algemene vergadering die tot Splitsing besluit Kapitaalverhoging op basis van de ruilverhouding < boekhoudkundig toegewezen kapitaal overnemende vennootschap: boeking in uitgiftepremie Splitsing" boekhoudkundig Art. 78 KB W.Venn: 3: 5: 6,7: De gesplitste vennootschap bezit eigen aandelen Opleg in geld Een overnemende vennootschap heeft een deelneming in de gesplitste vennootschap 11

12 Splitsing - boekhoudkundig Art. 78 KB W.Venn, 3: Bij de splitsing vervallen: l' Eigen aandelen van de gesplitste vennootschap; 2' Onbeschikbare reserve voor eigen aandelen van de gesplitste vennootschap. Splitsing - boekhoudkundig Onvolledige vergoeding in aandelen: Art. 76 KB W.Ven", 5: Onttrekking aan vennootschap: het eigen vermogen van de gesplitste Zoals vastgesteld door AV die tot de splitsing besluit; Volgorde bij gebreke aan beslissing van AV: Overgedragen winst Beschikbare reserves Andere reserves die volgens de wet of de statuten mogen worden uitgekeerd. 12

13 Art. 78 KB W.Ven", 6: Technisch: Splitsing gevolgd door fusie Verdeling eigen vermogens-bestanddelen Géén boekhoudkundige bepalingen. Splitsing boekhoudkundig Aangezien het boekhoud recht niet specificeert volgens welke criterium de verschillende bestanddelen van het eigen vermogen van de gesplitste vennootschap moeten worden toebedeeld aan de verkrijgende vennootschappen, zal het boekhoudkundig continuïteitsprincipe met betrekking tot deze bestanddelen in de regel enkel inhouden dat de som van elk bestanddeel van het eigen vermogen van de aan de verkrijgende vennootschappen toegewezen eigen vermogens gelijk is aan het overeenkomstig bestanddeel van het eigen vermogen van de gesplitste vennootschap. 13

14 ;'iplitsinfl::l!g!,khoudkundiq Ar!, 41 KB W,Venn, In ruil ontvangen aandelen: waarde waarvoor de aandelen van de gesplitste vennootschap die datum stonden geboekt Opleg in geld: Onttrekking aan kapitaal of uitgiftepremie: aftrekken van boekwaarde (bij voorrang van aanschaffingswaarde ) Onttrekking aan overige bestanddelen: resultaat Splitsing - boekhoudkundig ebn-advies 2009/8 Het boekhoud recht preciseert niet hoe de globale boekwaarde van de participatie in de gesplitste vennootschap tussen de verschillende verkregen participaties in de verkrijgende vennootschappen moet worden uitgesplitst Aangezien op fiscaal vlak in hoofde van een aandeelhouder van de gesplitste vennootschap de fiscale waarde van de participatie in de gesplitste vennootschap tussen de bekomen participaties in de verkrijgende vennootschappen pro rata de werkelijke waarde van de toebedeelde vermogens wordt om gedeeld (artikel 45, 1, derde lid WIS 1992) en een opdeling pro rata deze reêle waarden ook de meest voor de hand liggende weergave is van de werkelijkheid, is het aangewezen dat de boekhoudkundige verdeling van de boekwaarde van de participatie in de gesplitste vennootschap over de verschillende verkregen participaties in de verkrijgende vennootschappen eveneens plaatsvindt pro rata de reêle waarde van de toegewezen vermogens. 14

15 Partiële splitsing: GBN-Advles Boekhoudkundige regels van "klassieke" splitsing zijn van toepassing - Boekhoudwetgeving zal worden aangepast Boekhoudkundige continuïteit 15

16 Belaste fusie Art WIB 1992 De artikelen 208 en 209 zijn mede van toepassing bij fusie door overneming, bij fusie door oprichting van nieuwe vennootschap (... ), en bij met fusie door overneming gelijkgestelde verrichting. Regime van ontbinding en vereffening principiëel van toepassing op élke "fusie" 16

17 Belaste fusie Wanneer wordt een fusie belast? 1. "Informele fusie": vereffening van de overgenomen vennootschap 2. Voorwaarden voor een belastingvrije fusie zijn niet voldaan: a, Intemalionale context: builen EU - binnen EU, zonder behoud van vaste inrichting in België b. Procedure van de Vennootschappenwet wordt niet correct toegepast C. Belastingfraude-of ontwijking => in principe geen keuzemogelijkheid.belaste fusie Overgenomen vennootschap: Art. 208 WIS 1992 Vennootschappen in vereffening blijven aan de vennootschapsbelasting onderworpen. Hun winst bevat mede de meerwaarden die worden verwezenlijkt of vastgesteld naar aanleiding van de verdeling van hun vermogen (met uitzondering van "normale" vrijstellingen, vb. meerwaarde op aandelen). 17

18 Belaste fusie Art. 209 WIS 1992: Uitgekeerd dividend = het positieve verschil tussen: de uitkeringen in geld, in effecten of in enige andere vorm en de gerevaloriseerde waarde van het gestort kapitaal Belaste fuste ij. Werkelijk gestort fiscaal kapitaal (Art. 2 en 184 WIB) Inbreng in geld Inbrena in natura (uifz: inbreng algemeenheid, bedrijfstak, inbreng nav fusie. splitsing è1 gefijkgestelde verrichting) Belaste reserves geïncorporeerd in het kapitaal [1 Bel~stingvrije reserves geïncorporeerd in het kapitaal 11 Uitgiftepremies 18

19 Art 209 W181992: De uitkeringen worden geacht achtereenvolgens voort te komen: l' De gerevaloriseerde waarde van het gestorte kapitaal; 2' De voorheen gereserveerde winst die reeds aan de vennootschapsbelasting is onderworpen, de meerwaarden die worden verwezenlijkt of vastgesteld naar aanleiding van de verdeling van het vermogen inbegrepen; 3' En tenslotte uit de voorheen vrijgestelde winst. [] Quid met de vestiging en de invordering van fiscale schulden van de overgenomen vennootschap indien de fusie neutraal werd voltrokken? Gent, 27 juni 2006: inkohiering ten name van de overgenomen/gesplitste vennootschap, maar wat als vennootschap niet meer bestaat? Nieuw arts. 355 en 356 WIS: vestiging en inkohiering ten name van de overnemende vennootschap(pen) 19

20 Belaste fusie Activa en schulden: Aanschaffingswaarde van de ingebrachte bestanddelen = de werkelijke waarde die zij hadden bij de overgenomen vennootschap op de datum waarop de verrichting heeft plaatsgevonden ("step up") C' liiifö1:1wi'...,. Art, WIS 1992 Kapitaalverhoging: werkelijke waarde van het maatschappelijk vermogen dat bij deze vennootschap is ingebracht = werkelijk gestort fiscaal kapitaal voor zover de inbrengen vergoed worden met nieuwe aandelen die daartoe worden uitgegeven. 20

21 Omvang van "liquidatiebonus" : Art. 209 WIB (cf supra) Natuurlijk Persoon :l1 10% roerende voorheffing 1f Privé-patrimonium: geen aangifteverplichting 'lt Beroepsmatig: 0i Meerwaarde: belast '11 Minderwaarde: aftrekbaar Vennootschap Vrijstelling van 10% roerende voorheffing (Art. 106 KBIWIB) Meerwaarde: 95% DBI- aftrek (Art. 202 e.v. WIS) Minderwaarde: aftrekbaar tot ten hoogste het verlies van het gestort kapitaal dat door die aandelen is vertegenwoordigd '1. 21

22 Belaste splitsing Art WI81992 De artikelen 208 en 209 zijn mede van toepassing bij (... ), bij splitsing door overneming, bij splitsing door oprichting van nieuwe vennootschap, bij gemengde splitsing en bij met fusie of splitsing door overneming gelijkgestelde verrichting. Regime van ontbinding en vereffening principieel van toepassing op élke "splitsing" Belaste splitsing Wanneer wordt een splitsing belast? 1. Informele splitsing: vereffening van de gesplitste vennootschap 2. Voorwaarden voor een belastingvrije splitsing zijn niet voldaan: a. Internationale context: - buiten EU - binnen EU, zonder behoud van vaste inrichting in België b. Procedure van de Vennootschappenwet wordt niet correct toegepast c. Belastingfraude-of ontwijking 22

23 Belaste splitsing Art. 208 WIS 1992 Vennootschappen in vereffening blijven aan de vennootschapsbelasting onderworpen. Hun winst bevat mede de meerwaarden die worden verwezenlijkt of vastgesteld naar aanleiding van de verdeling van hun vermogen. Belaste splitsing Art. 209 WIB 1992: Uitgekeerd dividend = het positieve verschil tussen: de uitkeringen in geld, in effecten of in enige andere vorm en de gerevaloriseerde waarde van het gestort kapitaal 23

24 Belaste splitsing!hlli:r:il GesPlitste venn, Art. 209 WIS 1992: De uitkeringen worden geacht achtereenvolgens voort te komen: 1 0 De gerevaloriseerde waarde van het gestorte kapitaal; 2 0 De voorheen gereserveerde winst die reeds aan de vennootschapsbelasting is onderworpen, de meerwaarden die worden verwezenlijkt of vastijesteld naar aanleiding van de verdeling van het vermogen Inbegrepen; 3 0 En tenslotte uit de voorheen vrijgestelde winst Belaste splitsing Overnemende vennootschappen: Art , 2" WIS 1992: Activa en schulden: Aanschaffingswaarde van de ingebrachte bestanddelen = de werkelijke waarde die zij hadden bij de gesplitste vennootschap op de datum waarop de verrichting heeft plaatsgevonden 24

25 Belaste splitsing Art i" WIS 1992 Kapitaalverhoging: werkelijke waarde van het maatschappelijk vermogen dat bij deze vennootschap is ingebracht = werkelijk gestort fiscaal kapitaal voor zover de inbren~en vergoed worden met nieuwe aandelen die daartoe worden uitgegeven. Belaste splitsing Aandeelhouders Natuurlijk Persoon Vrijstelling van 10% roerende voorheffing Privé-patrimonium: geen aangifteverplichting p; Beroepsmatig: "1 Meerwaarde: belast Minderwaarde: aftrekbaar Vennootschap \11 Vrijstelling van 10% roerende voorheffing (voorwaarde)!h Meerwaarde: OBI - aftrek (voolwaarde) ~1 Minderwaarde: aftrekbaar tot ten hoogste het verlies van het gestort kapitaal dat door die aandelen is vertegenwoordigd 25

26 f2.?laste partiele splitsing Art WIB 1992 De artikelen 208 en 209 zijn mede van toepassing bij (... ) met fusie of splitsing gelijkgestelde verrichting, zonder dat alle overdragende vennootscl1appen ophouden te besfaan. Regime v~n ontqinçling en vereffening principieel van toepassing op elke partfele splitsmg Art WIB 1992 Vereffeningsregime slechts van toepassing op hef overgedragen vermogen 26

27 Belastingvriie fusie Art lid 2 WIS 1992: De overnemende of verkrij9..-ende vennootschap is een binnenlandse vennootschap of een Intra-Europese vennootschap De verrichting wordt verwezenlijkt overeenkomstig de bepalingen ~an het Wetooek van Vennootschappen (of analoge wetgeving in EU lidstaat); '1 Hoofddo~1 is niet belastingfraude-of ontwijking (zakelijke overwegingen) 27

28 Be/astingvn'je fusie Nieuwe anti-misbruikbepaling Art. 183bis WIB: Voor de toepassing van de artikelen 45, 1, lid 1, 46, 1, lid 1. 2, 95, lid 1, 211. ~1, lid 1 en 231, ~2, lid 1, mag de verrichting niet als hoofddoel of een der noofddoelen belastingfraude of -ontwijking hebben. Wanneer de verrichting niet plaatsvindt op grond van zakelijke ovelwegingen. zoals herstructurering of rationalisering van de activiteiten van de bij de verrichting betrokken vennootschappen, kan dit doen vermoeden, behalve bij bewijs van het tegendeel, dat die verrichting als hoofddoel of een van de hoofddoelen belastingfraude of belastingontwijking heeft. Belastingvrije fusie 10 Bewijslast ligt bij de fiscus Ofwel levert fiscus direct bewijs dat belastingfraude of -ontwijking het hoofddoel of één van de hoofddoelen van de verrichting is Ofwel levert fiscus indirect bewijs van de afwezigheid van zakelijke overwegingen (maar meewerkverplichting van belastingplichtige) zodat vermoeden van belastingontwijking ontstaat. Belastingplichtige kan dit vermoeden weerleggen door: Beroep te doen op niet-zakelijke motieven van niet fiscale aard (bv. persoonlijke of familiale redenen) Ofwel, bij gebrek aan dergelijke motieven, aantonen dat de verrichting niet als hoofddoel belastingontwijking heeft Vergelijk met verdeling bewijslast onder de "oude" antimisbruikbepaling Rulingcommissie legde bewijslast bij de belastingplichtige doch Richtlijnconforme interpretatie door Cassatie, 13 december 2007 en Gent 27 januari

29 Beiastingvtjje fusie 1 1 ' ; "i ~ lll1 Begrip "zakelijke overwegingen" Art. 183bis geeft als voorbeeld "herstructurering of rationalisering van de activiteiten~ Zijn loutere aandeelhoudersbelangen "zakelijke overwegingen" (Ja, volgens Hof van Beroep te Gent, 27 januari 2009) Zijn werknemers~, spaarders, of familiale belangen "zakelijke overwegingen"? Volgens bepaalde doctrine is geen zakelijke overweging Het nastreven van een zuiver fiscaal voordeel (bv. realisatie belastingbesparing) Nastreven van een voordeel dat zo algemeen is dat ze eigen is aan elke reorganisatie bv. administratieve kostenbesparing (zoniet zou de voorwaarde van "zakelijke overwegingen" inhoudsloos worden) Een motief met dermate beperkt belang dat een redelijk persoon de verrichting niet zou stellen Belastingvrije fusie mi Mogelijkheid tot het aanvragen van een ruling (timing?) - nieuw ontwerpadvies DVB UI Bij het onderzoek van de verrichting verwacht de DVB dat de aanvrager alle mogelijke fiscale voordelen aanduidt, evenals alle zakelijke overwegingen en eventuele ander niet-fiscale motieven I) Ontwerpadvies bevat besluitvormingschema met verschillende stappen die DVB volgt om te besluiten tot fiscale neutraliteit van fusies, splitsingen en inbrengen. 29

30 BelastingvrHe fusie Ontwerpadvies: Beslissingsboom OnvolciQende 1 Belastingvriie fusie m Beslissingsboom ontwerpadvies (vervolg) Engagementen: Volgens DVB kan een (partiêle) splitsing of inbreng gevolgd door de overdracht van aandelen van één van de betrokken venn. belastingontwijking tot doel hebben Wanneer een fiscaal voordeel on1staat naar aanleiding van dergelijke constructie moet belastingplichtige aantonen dat belasting ontwijking niet het hoofddoel is van de verrichting Afwezigheid van belastingontwijking is niet het hoofddoel van de verrichting indien de belastingplichtigen bevestigen dat (I) geen intentie om de aandelen van de (partieel) gesplitste vennootschappen te vervreemden binnen de drie jaar (ii) het gaat om een aandelenruil zonder geld opleg tussen oude aandeelhouders onderling om het disfunctioneren van het bestuursorgaan t.g.v. hun meningsverschillen te beslechten 30

31 Belastingvrije fusie P1 Beslissingsboom ontwerpadvies (vervolg) :!r Engagementen: Indien belastingplichtige toch beslist te vervreemden binnen de drie jaar of indien geen engagement dan moet belastingplichtige zakelijke overwegingen aantonen Volgens QVB is een valabele zakelijke overweging de herinvestering op duurzame wijze en korte termijn van de opbrengst van de verkoop van de aandelen in een andere economische activiteit Men mag rekening houden met het relatieve belang van het fiscaal voordeel n.a.v. de meerwaarde bij de verkoop van de aandelen Herinvestering kan d.m.v. (i) kapitaalverhoging in de bij de (partiële) splitsing betrokken vennootschappen of andere Belgische of EER Venn. (ii) rechtstreekse investering in de overdragende vennootschappen. Belastingvrije fusie l~ Toepassing neutraliteitsregime indien voorwaarden zijn vervuld zonder mogelijkheid om te opteren voor een belaste verrichting Gevolgen van de belastingneutrale fusie voor: De overgenomen vennootschap De overnemende vennootschap De aandeelhouders 31

32 Befastingvdje fusie n. Art , lid 1 WIS 1992: Vrijstelling ongeacht wijze van vergoeding (geen uitkering als dividend): 1. Meerwaarden vastgesteld naar aanleiding van de verrichting 2. Vrijgestelde herwaarderingsmeerwaarden (art. 44, 1, i" WIB) 3. Vrijgestelde gespreid te belasten meerwaarden (art. 47 WIB) 4. Kapitaalsubsidies (art. 362 WIB) j3elastingvriie fusje Art , lid 1 WIB 1992: Andere vrijgestelde reserves: Vrijstelling slechts indien volledige vergoeding in aandelen -> In de mate dat er geen vergoeding is in aandelen: uitkering als dividend De overgenomen vennootschap bezit eigen aandelen Opleg in geld De overnemende vennootschap heeft een deelneming in de overgenomen vennootschap 32

33 BelastÎngvriie fusie Art. 78 KB W.Venn, 3: Bij de fusie vervallen: 1 0 Eigen aandelen van de overgenomen vennootschap; 2 0 Onbeschikbare reserve voor eigen aandelen van de overgenomen vennootschap. ~ Leidt slechts tot belastingheffing indien de onbeschikbare reserve een belastingvrije reserve is die in aanmerking komt voor vermindering [3Q(fJ t.(fjqvriie fusie Art lid 4WIB1992 Vrijgestelde reserves die niet in aanmerking komen voor vermindering: 1. Meerwaarden vastgesteld naar aanleiding van de verrichting 2. Vrijgestelde herwaarderingsmeerwaarden (art. 44, 1, 1" WIS) 3. Vrijgestelde gespreid te belasten meerwaarden (art. 47 WIS) 4. Kapitaalsubsidies (art. 362 WIS) 5. Vrijgestelde waardeverminderingen en voorzieningen 33

34 Art lid 1, 2 WI81992: Onttrekking aan het eigen vermogen van de overgenomen vennootschap: " Vermindering van het eigen vermogen: Eerst uit de belaste reserves : Vervolgens uit de vrijgestelde reserves die in aanmerking komen voor vermindering Vervolgens uit gestort kapitaal Belastingvrije fusie 1 Deelneming wordt ingetrokken; De bestanddelen van het eigen vermogen van de overgenomen vennootschap worden slechts overgenomen ten belope van de resterende fractie. Vermindering van het eigen vermogen: Verhoudingsgewijs: belaste reserves, gestort kapitaal, vrijgestelde reserves die in aanmerking komen voor vermindering Geen belastingheffing bij vermindering van vrijgestelde reserves, op voorwaarde dat de overnemende vennootschap deze reserves overneemt (onaantastbaarheidsvoorwaarde). 34

35 Belastingvriie fusie Overname vrijgestelde reserves: NIET geregeld bij wet. Memorie van toelichting: - Boeking via debet van de resultatenrekening OF Subrekeningen in het kapitaal - Belastingvrije reserve (+) - Negatieve belaste reserve (-) Belastingvrije fusie Art, 78 KB W,Venn, 7: Fiscale waarde van de deelneming < overeenstemmende fractie in het fiscale eigen vermogen van de overgenomen vennootschap =>Vaststelling van een meerwaarde a, Afwaardering van overgewaardeerde activa b, Toerekening aan ondergewaardeerde passiva c, Aanvullende afschrijvingen, waardeverminderingen en voorzieningen d, Restant: in winst NIET BELASTBAAR 100%, zonder kwantitatieve voorwaarde) 35

36 Onvolledige vergoeding in aandelen: Art. 78 KB W.Ven". 7: Fiscale waarde van de deelneming > overeenstemmende fractie in het fiscaal eigen vermogen van de overgenomen vennootschap =>Vaststelling van een minderwaarde a. Toerekening aan ondergewaardeerde activa b. Afwaardering van overgewaardeerde schulden c. Terugname van afschrijvingen, waardeverminderingen of voorzieningen d. Restant: Goodwill OF in verlies IHwnnwn,!!!l> NIET AFTREKBMR Onvolledige vergoeding in aandelen: Boeking als goodwill: - Afschrijvingen zijn fiscaal niet aftrekbaar - Onaantastbaarheidsvoorwaarde via subrekeningen in het kapitaal - Belastingvrije reserve (+) - Negatieve belaste reserve (-) ;;:;> naarmate de goodwill boekhoudkundig wordt afgeschreven, worden beide reserves teruggenomen - DVB : "fusie-goodwill" ;:;; uitgedrukte niet-verwezenlijke meerwaarde" => correctie EV voor berekening van N!A 36

37 Belastingvrije fusie _I Fiscale gevolgen op het niveau van de overnemende vennootschap! Overname van de fiscale eigen vermogensbestanddelen van de overgenomen vennootschap (gestort kapitaal, vrijgestelde reserves, belaste reserves) -lijn per lijn methode Overname van de activa van de overgenomen vennootschap aan de zelfde fiscale waarde (geen step-up).i Overname van alle secundaire belastingkenmerken (afschrijvingen, investeringsaftrekken, kapitaalsubsidies belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling etc.) (art. 212 WIB) NIA overschot? Onduidelijke wettekst maar Ministeriêle precisering dat art. 212 WIB tevens slaat op het NIA~overschot Belastingvrije fusîe Art. 212 wie 1992 _I Herbeleggingstermijn voor gespreid te belasten meerwaarden:loopt door 37

38 Belastingvrije fusie Art WIS 1992 Overgedragen verliezen overgenomen vennootschap worden beperkt overgedragen aan de overnemende vennootschap, i.e. volgens de verhouding: FNW inbreng FNW overnemende ven. + FNW inbreng FNW = Fiscale nettowaarde vóór de fusie Belastingvriie fusie Art WIS 1992 Overgedragen verliezen van de overnemende vennootschap worden beperkt volgens de verhouding: FNW overnemende ven FNW overnemende ven. + FNW inbreng FNW = Fiscale nettowaarde vóór de fusie 38

39 Belastingvrije fusie 0; Codificatie van de begrippen "fiscale nettowaarde" en "totale fiscale nettowaarde" (zie art 184 ter WIB) J "fiscale nettowaarde": boekwaarde van het bestanddeel met fiscale correcties zoals uitgedrukte niet verwezelijkte meerwaarden, niet aanvaarde afschrijvingen, onderschattingen van activa en overschattingen van passiva ; "Totale fiscale nettowaarde": totaal van de fiscale nettowaarden van de activa bestanddelen verminderd met de eraan verbonden schulden en de vrijgestelde waardeverminderingen en de voorzieningen voor risico's en kosten Totale fiscale nettowaarde kan nooit lager zijn dan 0 Belastingvriie fufiiq Overgedragen notionele intrest aftrek Overgedragen DBI-overschotten Geen wettelijke beperking! 39

40 Belastingvrije fusie / Moeder'" pure holding: negatieve ruling Moeder I Dochter Intrestaftrek Operetionele Winst '" Moeder" mixed holding of operationele vennootschap: 4 testen Belastingvrije fusie Dabt-Push Down WERKWIJZE DIENST VAN VOORAFGAANDE BESLISSINGEN Belastingvoordeel? neen Solvabiliteit? 1 Onvoldoende 1 Hoger Voldoende Schuldgraad? Terugbetalingscapaciteit? 1 Onvoldoende Vergelijkbaar Voldoende Negatieve ruling PosHhwe ru!ing prrncipii1e! mogolljk 40

41 Belastingvriie fusie AandeelhoudersNennoten Natuurlijk Persoon Privé-patrimonium: belastingvrij Beroepsmatig: Meerwaarde: belastingvrij (Art. 45 WIB) Minderwaarde: niet aftrekbaar Vennootschap Fiscale waarde ontvangen aandelen;; fiscale waarde ingeruilde aandelen Meerwaarde: belastingvrij Minderwaarde: niet aftrekbaar m 41

42 Belastingvrije splitsing Art, 211 j, lid 2 WIS 1992: De overnemende of verkrijgende vennootschap is een binnenlandse vennootschap of een Intra-Europese vennootschap De verrichting wordt verwezenlijkt overeenkomstig de bepalingen van het Wetboek van Vennootschappen (of analoge EU-wetgeving); :1 Hoofddoel is niet belastingfraude-of ontwijking (zakelijke overwegingen) f2?lfleitingvriie spldsing Gesplitste vennootschap Art, 211 1, lid 1 WIS 1992: Vrijstelling ongeacht wijze van vergoeding (geen uitkering als dividend): 1, Meerwaarden vastgesteld naar aanleiding van de verrichting 2, Vrijgestelde herwaarderingsmeerwaarden (art, 44, 1, 1 WIS) 3, Vrijgestelde gespreid te belasten meerwaarden (art. 47 WIS) 4, Kapitaalsubsidies (art. 362 WIS) 42

43 Belastingvriie splitsing Andere vrijgestelde reserves: Vrijstelling slechts indien volledige vergoeding in aandelen -> In de mate dat er geen vergoeding is in aandelen: uitkering als dividend De overnemende vennootschap bezit eigen aandelen Opleg in geld De overnemende vennootschap heeft een deelneming in de overgenomen vennootschap, tenzij de vrijgestelde reserves opnieuw worden gevormd. Befastinqvrije splitsing Art. 78 KB W.Venn, 3: Bij de splitsing vervallen: 1 0 Eigen aandelen van de gesplitste vennootschap; 2 0 Onbeschikbare reserve voor eigen aandelen van de gesplitste vennootschap. ~ Leidt slechts tot belastingheffing indien de onbeschikbare reselve een belastingvrije reselve is die in aanmerking komt voor vermindering 43

44 [JelasNillI\f1.1.Îf? splitsing Art. 211, &2, lid 4 WIS 1992 Vrijgestelde reserves die niet in aanmerking komen voor vermindering: 1. Meerwaarden vastgesteld naar aanleiding van de verrichting 2. Vrijgestelde herwaarderingsmeerwaarden (art. 44, 1, 1" WIS) 3. Vrijgestelde gespreid te belasten meerwaarden (art. 47 WIS) 4. Kapitaalsubsidies (art. 362 WIS) 5. Vrijgestelde waardeverminderingen en voorzieningen Helastmqvnre sp I smq Onvolledige vergoeding in aandelen: (b) UI.lIeg in!:leid.". Art lid 1, 2' WIS 1992: Onttrekking aan het eigen vermogen van de overgenomen vennootschap: Vermindering van het eigen vermogen: Eerst uit de belaste reserves Vervolgens uit de vrijgestelde reserves die in aanmerking komen voor vermindering Vervolgens uit gestort kapitaal 44

45 Befasfingvriie splitsing Overnemende vennootschappen Art. 212 WIS 1992 ufiscale gevolgen op het niveau van de overnemende vennootschap '. Overname van de fiscale eigen vermogensbestanddelen van de overgenomen vennootschap (gestort kapitaal, vrijgestelde reserves, belaste reserves) - lijn per lijn methode Overname van de activa van de overgenomen vennootschap aan de zelfde fiscale waarde (geen step-up),_ Overname van alle secundaire belasting kenmerken (afschrijvingen, investeringsaftrekken, kapitaalsubsidies belastingkrediet voor onderzoek en ontwikkeling etc.) (art. 212 WIB) Herbeleggingstermijn voor gespreid te belasten meerwaarden : loopt door Belastingvrije spli/sing Art. 213 WIS 1992 Gestort kapitaal Belaste reserves Vrijgestelde reserves' VERDEUNG OVEREENKOMSTIG FISCALE NE77VWMRDE VAN DE ONTVANGEN INBRENG Discrepantie tussen boekhouding en fiscaliteit Accountant volgt fiscalist Uitzonderingen: - Vrijgestelde uitgedrukte meerwaarden die niet tot de fiscale nettowaarde behoren. 45

46 Belastingvrije splitsing Daarentegen wordt op fiscaal vlak wel gespecificeerd hoe bij een belastingneutrale splitsing - en dit is de hypothese waarvan wordt uitgegaan - de verschillende bestanddelen (fiscaal gestort kapitaal, belaste reserves en vrijgestelde reserves) van het fiscaal eigen vermogen van de gesplitste vennootschap moeten worden toegewezen aan de verkrijgende vennootschappen, nl. pro rata de fiscale nettowaarden van de aan de verkrijgende vennootschappen toegewezen vermogens (artikel 213 van het Wetboek van de inkomstenbelastingen hierna WIB 1992). Bijgevolg lijkt het aangewezen dat bij de toebedeling van de boekhoudkundige bestanddelen van het eigen vermogen van de gesplitste vennootschap aan de verkrijgende vennootschappen, rekening wordt gehouden met die fiscale toewijzing om zoveel als mogelijk discrepanties tussen de boekhoudkundige en fiscale toewijzing te vermijden. Het is dan ook deze methodologie die in de uitgewerkte voorbeelden wordt aangehouden. Belastingv!iie splitsing Geen bepalingen opgenomen in het WIS " In de praktijk verdeling conform FNW van respectieve "inbrengen" (Art. 213 WIS) 46

47 Belastingvrije splitsing Art WIS 1992 Overgedragen verliezen gesplitste vennootschap worden beperkt overgedragen aan de overnemende vennootschappen, Le. volgens de verhouding: FNW inbreng x FNW inbreng FNW gesplitste vennootschap FNW overnemende vennootschap + FNW inbreng FNW = Fiscale nettowaarde vóór de fusie BelastingYIiie splitsing Overgedragen verliezen Art WIS 1992 Overgedragen verliezen van de overnemende vennootschappen worden beperkt volgens de verhouding: FNW overnemende vennootschap FNW overnemende ven. + FNW inbreng FNW = Fiscale nettowaarde vóór de splilsing 47

48 Belastingvrije splitsing Natuurlijk Persoon Privé-patrimonium: belastingvrij Beroepsmatig: Meerwaarde: belastingvrij Minderwaarde: niet aftrekbaar Vennootschap Fiscale waarde ontvangen aandelen;;; fiscale waarde ingeruilde aandelen Meerwaarde: belastingvrij Minderwaarde: niet aftrekbaar m jjl 48

49 Belastingvrije D8rtiëlft pjj1!jjg Art, 211 1, lid 2 WIB 1992: De verkrijgende vennootschap is een binnenlandse vennootschap of een Intra-Europese vennootschap De verrichting wordt verwezenlijkt overeenkomstig de bepalingen van het Wetboek van Vennootschappen (of analoge EU-wetgeving); Hoofddoel is niet belastingfraude-of ontwijking (zakelijke overwegingen) fiftkl:j.tiljs1yriie partiële splitsing Verdeling van het eigen vermogen,ii Art, 213 WIS 1992 Gestort kapitaal Belaste reserves Vrijgestelde reserves' VERDELING OVEREENKOMSTIG FISCALE NETTDWAARDE VAN DE ONTVANGEN INBRENG Discrepantie tussen boekhouding en fiscaliteit Accountant volgt fiscalist Uitzondering: Vrijgestelde uitgedrukte meerwaarden die niet tot de fiscale nettowaarde behoren. 49

50 Belastingvriie partiële splitsing m~o~';-';~' verl;,,~ö Art WIS 1992 Overgedragen verliezen partieel gesplitste vennootschap worden beperkt volgens de verhouding: FNW"inbreng" in partieel gesplitste vennootschap FNW partieel gesplitste vennootschap vóór de partiële splitsing FNW = Fiscale nettowaarde Belastingvrije partiële spntsing Overgedragen verliezen Art, WIB 1992 Overgedragen verliezen worden beperkt overgedragen aan de overnemende vennootschap(pen), volgens de verhouding: FNW inbreng x FNW Inbreng FNW gesplitste vennootschap FNW inbreng + FNW overnemende vennootschap FNW = Fiscale nettowaarde 50

51 Belastingvrije paruële splitsing AancleelhouderslVennoten n lil Natuurlijk Persoon Roerende voorheffing 10%: enkel indien opleg in geld Privé-patrimonium: geen aangifteverplichting Beroepsmatig: Winst: belastingvrij Verlies: niet aftrekbaar Vennootschap ;l Roerende voorheffing 10%: enkel indien opleg in geld 11 Fiscale waarde aandelen partieel gesplitste vennootschap. vóór de splitsing= fiscale waarde van de partieel gesplitste vennootschap nä de splitsing + de ontvangen aandelen 11 Winst: belastingvrij Verlies: niet aftrekbaar 51

52 Uitwaartse fusie (1) Aandeelhouders I EUCO I! I EU Be/gil! B Gemaakte veronderstellingen: Belco en Euco bezitten geen aandelen in elkaar Belco en EUco hebben geen Belgische of buitenlandse vaste inrichtingen Fusie wordt volledig vergoed in aandelen Uitwaartse fusie (1) I'!: Voorwaarden voor belasting neutraliteit 111 Zie de drie algemene voorwaarden supra Bijkomende voorwaarde (art vijfde lid WIB) EU Co dient een Belgische inrichting (BI) te hebben en m De overgenomen bestanddelen aan te wenden in de BI De vrijgestelde reserves van Belca over te nemen Ratio? Fiscale neutraliteit is "uitstel" geen "afstel" BI ontstaat niet automatisch ten gevolge van de fusie! 52

53 Uitwaartse fusie (1) Eigen vermogen van de BI Nieuw begrip - EV bestaat uit (art. 229, 4 WIB) Vrijgestelde en belaste reserves De door de buitenlandse vennootschap ter beschikking gestelde kapitaalsdotatie Verminderd met de middelen die door de maatschappelijke zetel worden ontleend waarvan interesten ten laste van belastbaar resultaat van BI worden gelegd Uitwaartse fusie (1) IIIf:ii'illllii:';'::., Gevolgen van de belastingneutraliteit Rechtstreekse gevolgen 11 Geen step-up van activa ihv BI van EUco,:i Overdracht van secundaire belastingkenmerken (zie hoger) B Integrale overname van de vrijgestelde en belaste reserves Belea door BI van Eueo (art vijfde lid WIB) KapItaalsdotatie i.h.v. BI ten behoeve van het verschil tussen FNW ingebrachte bestanddelen en overgenomen belaste en vrijgestelde reselves 53

54 Uitwaartse fusie (1) g Overdracht verliezen Als EU Co nog niet over BI beschikt: geen beperking op aftrekbaar verliezen Belca (zie gemaakte veronderstellingen) Quid als EU Co al bestaande BI heeft? - Verliezen Belee zijn na fusie ihv bestaande BI aftrekbaar tbv bedrag van verliezen vermenigvuldigd met volgende breuk: FNW Be/co vóór de fusie FNW BI en van Belco vóór de fusie.oe verliezen vóór fusie van bestaande 81 zijn na de fusie nog aftrekbaar Ihv het bedrag van de verliezen vermenigvuldigd met volgende breuk: FNW BI vóór de fusie FNW BI en van Be/co vóór de fusie Uitwaartse fusie (1) Onrechtstreekse gevolgen ("uitstel is geen afstel") Latere onttrekkingen, afnamen of vermindering van vrijgestelde reserves zijn belastbaar (art, bis WIS) Latere onttrekking activa naar hoofdzetel: positief verschil tussen werkelijke waarde en fiscale waarde van actief wordt belast ihv BI 54

55 Uitwaartse fusie (1) Quid indien niet alle activabestanddelen van Belca worden aangewend in de BI van Euca?,J Fiscale gevolgen in hoofde van Selco Vermogensuitkering ten belope de werkelijke waarde van de onlrokken bestanddelen. Belastingheffing indien vermogensuitkering wordt aangerekend op lt1 It de vrijgestelde reserves van Belea Vermogensuitkering wordt achtereenvolgens aangerekend op de belaste reserves, de vrijgestelde reserves en ten slotte het fiscaal gestort kapitaal (art , zesde lid jo. eerste en tweede lid WIS) Vermindering reserves Belco maakl RV verschuldigd tenzij vrijstelling van art. 106 KBIWIB van toepassing is Fiscale gevolgen in hoofde van de 81 van EU Reserves van Belea worden slechts overgenomen door EUco in de male dat de verrichting leidt tol de vorming van de totale fiscale nettowaarde van de inrichting (art vijfde lid WIS) 55

56 BTW neutraliteit Voorwaarden voor "BTW-neutraliteit" (art. 11, art W.BTW) De overdragende vennootschap is een BTW plichtige Ook ondernemingen met een vrijgestelde economische activiteit De overnemende vennootschap is een BTW plichtige met een volledig of gedeeltelijk recht op aftrek ;r Het volstaat dat de evernemer door de overdracht het statuut van een BTWplichlige met een (gedeeltelijk) recht op aftrek krijgt (bv. fusie/splitsing door oprichting van nieuwe vennootschappen) Quid indien een vennootschap A splitst in vennootschap B (exploitatie) en vennootschap C (patrimoniumvennootschap)? BTW neutraliteit De overdracht kwalificeert als een "algemeenheid van goederen" of "een bedrijfstak" Begrip: "de overdracht van een handelszaak of van een autonoom bedrijfsonderdeel met lichamelijk en eventueel ook onlichamelijke zaken, welke tezamen een onderneming of een gedeelte van een onderneming vormen waarmee een autonome economische activiteit kan worden uitgeoefend." Begrip wordt beoordeeld in hoofde van de overnemende vennootschap die de intentie moet hebben om autonome economische activiteit verder te zetten (Circulaire nr. E.T (AlF Nr. 46/2009 van 30 seplember 2009) 11 Bijv. afsplitsing van onroerend goed 56

57 BTW neutraliteit ')J Overdracht ten bezwarende titel Ongeachte de wijze waarop de overdracht (aandelen, geld) wordt vergoed - opleg in geld hoger dan 10% verhindert BTW neutraliteit niet! BTW neutraliteit Gevolgen van de STW-neutraliteit (art. 11, art WSTW) In hoofde van de overgenomen vennootschap Overgenomen vennootschap dient geen BTW aan te rekenen op de overgedragen bestanddelen ("niet leveringsbeginsel") in Overgedragen bestanddelen geven geen aanleiding tot het uitvoeren van belastbare onttrekkingen of herzieningen in hoofde van de overgenomen vennootschap (zie evenwel verder m.b.t. de overnemende vennootschap) 57

58 BTW neutraliteit "' In hoofde van de overnemende vennootschap(pen) "Roll over" van BTW kenmerken naar de overnemende vennootschap (art. 11 laatste zinsnede W.BTW) BTW kenmerken van overgedra~en bedrijfsmiddelen (herzieninqstermijnen, voor herziening vatbare bedragen, nieuwtermijn voor gebouwen enz.) Uitgezonderd: BTW-schulden of verplichtingen gerelateerd aan belastbare feiten die zich hebben voortgedaan voor de overdracht Registratierechten ft IU Geen evenredig registratierecht doch slechts algemeen vast recht verschuldigd in geval van inbreng van een universaliteit van goederen die het gevolg is van een fusie/splitsing indien (art WReg. R.): De overnemende vennootschap is gevestigd in een EU-lidstaat De inbreng wordt vergoed door de uitgifte van aandelen me! een geldopleg van maximum 10% Quid bij moeder-dochterfusie ("geruisloze fusie")? => (contra leg,em interpretatie van het) Hof van Cassatie, 9 maart 2006: geen heffing van een evenredig registratie recht "Gemengde inbreng" : indien de inbreng niet volledig vergoed wordt in aandelen (Bijv. overname van schulden) => toepassing van evenredig registratierecht (10%/12,5% bij inbreng van OG) op gedeelte van alternatieve vergoeding (schulden) dat toegerekend wordt op de betrokken activa Uitzondering: inbreng van "universaliteit" of "bedrijfstak" => vnl relevant bij partiële splitsing 58

59 The jnternal Revenue Code is absurd~y complex or, as we!awyers Sèly, a goldmine. 59