Stimuleren van excellentie in het basisonderwijs: Tussenrapportage 2011 inclusief 2e meting. De Bundeling BUNDE 00DN

Transcriptie

1 Stimuleren van excellentie in het basisonderwijs: Tussenrapportage 2011 inclusief 2e meting De Bundeling BUNDE 00DN 1

2 Inleiding In het kader van de subsidieregeling Stimuleren van excellentie in het basisonderwijs is er mede door uw school een projectvoorstel ingediend. Dit projectvoorstel werd gehonoreerd. Samen met de PORaad en EDventure is SLO verantwoordelijk voor het volgen (monitoren) en ondersteunen van de gehonoreerde projecten. De monitoring bestaat uit metingen en één projectbezoek. Voor de metingen wordt op drie momenten een vragenlijst afgenomen: 1e meting september 2009; 2e meting maart/april 2011; 3e meting mei/juni De resultaten en voortgang van alle projecten worden gedeeld tijdens jaarlijkse conferenties. Recentelijk heeft uw school de tweede vragenlijst ingevuld. Het doel van de vragenlijst was om in beeld te brengen of en wat de voortgang van uw school is wat betreft het onderwijs voor leerlingen met cognitief talent waaronder de (hoog)begaafde leerlingen. Voor u ligt de rapportage van de uitkomsten van de twee uitgevoerde metingen. Allereerst worden de resultaten gepresenteerde rondom vijf thema's: 1. Visie, draagvlak en deskundigheid op het gebied van (hoog)begaafdheid 2. Signaleren en vaststellen van (onderwijs)behoeften 3. Onderwijsaanpassingen 4. Evaluatie van onderwijsaanpassingen 5. Projectopbrengsten en borging Ook wordt aangegeven welke items door uw school nu als actiepunt worden gezien naast de weergave van de actiepunten van de 1e meting. Aansluitend volgt een samenvattend overzicht van de scores per thema. Dit schema toont zowel de resultaten van de vragenlijst als de actiepunten waaraan de school wil werken, die gerelateerd zijn aan de projectdoelen van het goedgekeurde projectvoorstel. Uw school is op dit moment actief in het excellentieproject: Ja Nee 2

3 1 Visie, draagvlak en deskundigheid op het gebied van (hoog)begaafdheid Voordat in de praktijk aan de slag gegaan kan worden met het signaleren en begeleiden van (hoog)begaafde leerlingen, is het van belang dat er sprake is van draagvlak binnen het team om deze leerlingen onderwijs op maat te bieden. Voor het creëren van dit draagvlak en om de gewenste signalering en begeleiding goed uit te kunnen voeren is het noodzakelijk dat alle teamleden enige kennis van het thema (hoog)begaafdheid bezitten. Daarnaast is het belangrijk dat op zijn minst één teamlid zich specialiseert op het gebied van (hoog)begaafdheid en de coördinatie van activiteiten voor deze doelgroep op zich neemt. In het hiernavolgende schema vindt u de resultaten van de 1e en 2e meting. Vervolgens treft u het antwoord/de antwoorden aan op de open vraag. Dit is een exacte weergave van het antwoord/de antwoorden zoals geformuleerd door de respondent(en). Onderdeel 1: Visie, draagvlak en kennis Betreft: Visie, draagvlak en deskundigheid op het gebied van (hoog)begaafdheid De school heeft een duidelijke visie op onderwijs met betrekking tot het omgaan met verschillen tussen leerlingen en de vormgeving van de ontwikkeling van (hoog)begaafde leerlingen binnen het onderwijs. Er is voldoende draagvlak (men erkent de noodzaak) op teamniveau, om alle leerlingen, inclusief (hoog)begaafde leerlingen, onderwijs op maat te bieden. Er is voldoende draagvlak (men erkent de noodzaak) vanuit de directie om alle leerlingen, inclusief (hoog)begaafde leerlingen, onderwijs op maat te bieden. Actiepunt Gemiddelde score * 3,7 4,0 3,7 3,0 4,0 4,0 De teamleden hebben zich middels een studietraject verdiept in het thema hoogbegaafdheid. Er vindt regelmatig bij of nascholing plaats op het gebied van hoogbegaafdheid (ook voor nieuwe leerkrachten). 2,0 2,0 Tenminste één teamlid heeft zich middels een opleiding of nascholing gespecialiseerd in het thema (hoog)begaafdheid. 2,7 2,0 Tenminste één teamlid coördineert de activiteiten op school rond het thema (hoog)begaafdheid. Tenminste één teamlid wordt met tijd en geld gefaciliteerd om begeleiding van (hoog)begaafde leerlingen vorm te geven. 3,7 4,0 3

4 Sinds de nulmeting (start van het project) is er sprake van groei op (uw) school met betrekking tot visie, draagvlak en kennis. Ja Nee Onvoldoende zicht op Dit blijkt uit: er is bij de leerkrachten veel meer zicht gekomen op de groep leerlingen die meer aankan en wat de behoeften in leren zijn. Daarnaast wordt er veel meer gedifferentieerd gewerkt. 4

5 2 Signalering en vaststellen van (onderwijs)behoeften Om (hoog)begaafde leerlingen die begeleiding te kunnen bieden die ze nodig hebben, is het allereerst belangrijk dat signalen van (hoog)begaafdheid worden opgemerkt (signaleren). Alle leerkrachten dienen daartoe over een bepaalde deskundigheid ten aanzien van (hoog)begaafdheid te beschikken. Soms is het ook wenselijk om externe deskundigheid in te roepen. Vervolgens is het van belang om de individuele (onderwijs)behoeften van de betreffende leerlingen helder in kaart te brengen. Om een doorgaande lijn te waarborgen zullen dergelijke gegevens over leerkenmerken, leerresultaten en onderwijsaanpassingen bij de overgang naar een volgende groep of naar het voortgezet onderwijs overgedragen moeten worden. In de hiernavolgende schema's vindt u de resultaten van de 1e en 2e meting. Het antwoord/de antwoorden op de open vraag treft u aan na het schema van onderdeel 2.3. Dit is een exacte weergave van het antwoord/de antwoorden zoals geformuleerd door de respondent(en). Onderdeel: 2.1 Signalering Betreft: Benodigde kennis, betrokkenen, werkwijze, verzamelen informatie Leerkrachten zijn op de hoogte van de kenmerken en specifieke leereigenschappen van (hoog)begaafde leerlingen. Leerkrachten zijn op de hoogte van het feit dat bepaalde groepen (hoog)begaafde leerlingen moeilijk te herkennen zijn, bijvoorbeeld: meisjes, onderpresteerders, leerlingen met een handicap, leer of gedragsproblemen en leerlingen met een andere culturele achtergrond. Leerkrachten weten én erkennen dat kinderen zich op school en thuis verschillend kunnen gedragen en niet altijd in beide situaties gedrag tentoonspreiden dat duidt op een eventuele ontwikkelingsvoorsprong/ (hoog)begaafdheid. De signalering van (hoog)begaafde leerlingen geschiedt op basis van signalen afkomstig van verschillende betrokkenen, bijvoorbeeld: de leerling zelf, de ouders, de eigen leerkracht, een andere leerkracht, een medeleerling, anderen binnen de school en anderen buiten de school. De signalering van (hoog)begaafde leerlingen vindt plaats op basis van op verschillende wijze verzamelde informatie (bijvoorbeeld een combinatie van toetsgegevens, observatiegegevens, vragenlijsten, gesprekken, activiteiten en/of producten van de leerling). Actiepunt Gemiddelde score * 3,0 3,0 3,3 4,0 3,3 4,0 5

6 Onderdeel: 2.1 Signalering (vervolg) Betreft: Benodigde kennis, betrokkenen, werkwijze, verzamelen informatie Alle leerkrachten maken gebruik van een binnen de school overeengekomen signaleringsprotocol, waarbij een eenduidige werkwijze wordt gehanteerd. Bij de aanmelding van een nieuwe leerling wordt door de ouders een vragenlijst ingevuld en/of vindt er een intakegesprek plaats, waarin ook aandacht is voor een eventuele voorsprong in de ontwikkeling van de leerling. Actiepunt Gemiddelde score * 2,7 2,0 In de groepen 1 en 2 wordt aan het begin van het schooljaar een (groeps)observatie uitgevoerd om leerlingen met een ontwikkelingsvoorsprong te signaleren. In de groepen 3 tot en met 8 wordt aan het begin van het schooljaar een (groeps)observatie uitgevoerd om leerlingen met een ontwikkelingsvoorsprong te signaleren. Leerlingen met een ontwikkelingsvoorsprong/ (hoog)begaafde leerlingen worden gedurende het schooljaar gesignaleerd op basis van: 1,3 1,0 1,3 1,0 de algemene indruk van het leerpotentieel van de leerling. 3,0 4,0 leerprestaties (prestaties in de klas, methodegebonden toetsen en LVS gegevens). 3,3 4,0 zelfgekozen onderwerpen/interesses en de kwaliteit van producten van de leerling (portfolio/ werkstukken/ spreekbeurten/buitenschoolse activiteiten). 2,7 4,0 individuele observaties. 2,7 4,0 gesprekken met de leerling en met de ouders. 3,0 4,0 Beschikbare gegevens over de leerprestaties en kenmerken van leerlingen worden geanalyseerd én geïnterpreteerd (zowel methode/lvstoetsen als aanvullende test en onderzoeksgegevens). Beschikbare gegevens over de leerlingkenmerken worden geanalyseerd én geïnterpreteerd (zoals over de sociale en emotionele ontwikkeling, interessegebieden, leermotivatie, leerhouding en leerstijl). Wanneer er signalen van (hoog)begaafdheid zijn opgemerkt, worden aanvullende gegevens verzameld om gewenste onderwijsaanpassingen en begeleiding vast te kunnen stellen. 3,0 4,0 6

7 Onderdeel: 2.2 Vaststellen van onderwijsbehoeften Betreft: Doelgericht handelen, betrokkenen, werkwijze, analyse en interpretatie, inzet expertise Actiepunt Om passende onderwijsaanpassingen en begeleiding vast te kunnen stellen, worden aanvullende gegevens verzameld: via de ouders van de leerling (door middel van een gesprek, vragenlijst en/of observatielijst). 2,3 3,0 via de leerling (door middel van een gesprek en/of vragenlijst). 2,7 3,0 Om aan te kunnen sluiten bij het leerniveau van de leerling, wordt de grootte van een eventuele didactische voorsprong vastgesteld, bijvoorbeeld door middel van individueel doortoetsen per vakgebied. Indien er zorg of aandachtspunten zijn in relatie tot de sociale en emotionele ontwikkeling, worden (aanvullende) gegevens verzameld, bijvoorbeeld via de Schoolvragenlijst (SVL). Er wordt door leerkracht én ouders een gerichte observatie uitgevoerd, op basis waarvan een nauwkeuriger beeld van de leerling ontstaat. Verschillen van inzicht tussen ouders, leerkracht en/of leerling, die zichtbaar worden naar aanleiding van de verzamelde aanvullende gegevens, worden besproken en zoveel mogelijk verhelderd. Er wordt gebruik gemaakt van beschikbare expertise op het gebied van (hoog)begaafdheid om de resultaten van de verkregen aanvullende gegevens te interpreteren, zodat gewenste aanpassingen in onderwijsaanbod en begeleiding vastgesteld kunnen worden. Er zijn duidelijke richtlijnen om tot een beslissing te komen tot het uitvoeren van een (extern) psychodiagnostisch onderzoek, bijvoorbeeld: wanneer het vermoeden bestaat dat er naast de mogelijke (hoog)begaafdheid sprake is van leerproblemen, gedragsproblemen en/of wanneer er een verschil van inzicht bestaat tussen de school en ouders. Gemiddelde score * 3,0 3,0 2,3 2,0 1,7 1,0 2,7 3,0 2,7 3,0 2,3 3,0 7

8 Onderdeel: 2.3 Borging van de doorgaande lijn Betreft: Doorgaande lijn, registratie onderwijsaanpassingen en overdracht gegevens naar volgende leerkracht of voortgezet onderwijs Actiepunt Gemiddelde score * Het vaststellen van (onderwijs)behoeften maakt onderdeel uit van een cyclisch proces van handelen, evalueren en bijstelling. Gegevens over onderwijsaanpassingen en begeleiding worden altijd geregistreerd (zoals over versnellen/ doubleren, verrijkingsactiviteiten, wijze van interne en externe begeleiding). Beschikbare gegevens over de leerkenmerken, leerlingkenmerken en onderwijsaanpassingen worden overgedragen aan de leerkracht van de volgende groep of bij verandering van school. Beschikbare gegevens over de leerkenmerken, leerlingkenmerken en onderwijsaanpassingen worden overgedragen aan het Voortgezet Onderwijs. 3,7 3,0 3,7 4,0 3,7 4,0 3,7 4,0 8

9 U heeft zojuist items ingevuld over onderwijsaanpassingen, zoals over inzet ict, compacting, verrijking in en buiten de groep en over versnelling. Is er sinds de nulmeting (start van het project) sprake van groei op uw school op deze thematiek? Ja Nee Onvoldoende zicht op Dit blijkt uit: er wordt eerder door de leerkrachten gesignaleerd dat er een ontwikkelingsvoorsprong is en er wordt passender op ingegaan. 9

10 3 Onderwijsaanpassingen Het onderwijsaanbod voor (hoog)begaafde leerlingen kan op verschillende manieren worden aangepast. Mogelijkheden zijn bijvoorbeeld versnelling (het verkorten van de schoolperiode), compacting (het schrappen van herhalings en oefenstof) en verrijking (het aanbieden van extra leerstof die een beroep doet op de specifieke leereigenschappen van de (hoog)begaafde leerling). Verrijkingsstof kan worden aangeboden binnen de eigen groep of buiten de groep (in bijvoorbeeld een binnenschoolse of buitenschoolse plusgroep). Welke onderwijsaanpassing het beste is, verschilt per leerling. In de meeste gevallen zijn verschillende soorten onderwijsaanpassingen noodzakelijk om tegemoet te komen aan alle behoeften van een (hoog)begaafde leerling, zowel op cognitief als op sociaalemotioneel gebied. Het is daarom van belang dat er binnen een school (of eventueel samenwerkingsverband van scholen) meerdere aanpassingen geboden worden en dat per leerling gekeken wordt welke aanpassingen op welk moment tot de beste resultaten leiden. In de hiernavolgende schema's vindt u de resultaten van de 1e en 2e meting. Het antwoord/de antwoorden op de open vraag treft u aan na het schema van onderdeel 3.7. Dit is een exacte weergave van het antwoord/de antwoorden zoals geformuleerd door de respondent(en). Onderdeel 3.1 Onderwijsaanpassingen algemeen Betreft: Afstemming op specifieke leereigenschappen en behoeften Benodigde kennis en werkwijzeleerkracht of voortgezet onderwijs Actiepunt Gemiddelde score * Leerkrachten zijn op de hoogte van de mogelijke begeleidingsmaatregelen voor (hoog)begaafde leerlingen (versnellen, compacten, verrijkingsonderwijs binnen/buiten de eigen groep, overige begeleidingsmaatregelen). 3,7 3,0 Wanneer er kenmerken van (hoog)begaafdheid zijn vastgesteld, wordt een vaste procedure gevolgd om te komen tot de meest geschikte vorm van begeleiding. Op basis van de vastgestelde (onderwijs)behoeften van een (hoog)begaafde leerling wordt een plan van aanpak/handelingsplan opgesteld. In het plan van aanpak/handelingsplan wordt ingegaan op de cognitieve, sociale én emotionele behoeften van een individuele (hoog)begaafde leerling. 3,7 3,0 3,0 3,0 10

11 Onderdeel 3.2 Onderwijsaanpassingen Inzet van ICT Betreft: ICT ondersteuning bij registratie van gegevens en bieden passend onderwijs Actiepunt Er wordt gebruik gemaakt van mogelijkheden, die met ICT ondersteund worden, voor de registratie en analyse van toetsgegevens om het onderwijsaanbod efficiënter en beter af te stemmen op de mogelijkheden van de leerling. Er wordt gebruik gemaakt van mogelijkheden, die met ICT ondersteund worden, om rekening te houden met verschillen in leerstijlen door middel van gevarieerde multimediale toepassingen. Er wordt gebruik gemaakt van een elektronische leeromgeving, waarbij leerkrachten en leerlingen ondersteund worden in de begeleiding van het leerproces en in het vastleggen van voortgang en leerresultaten. Er wordt gebruik gemaakt van adaptieve programma's (software), waarbij het aanbod gedifferentieerd wordt aangeboden (qua niveau en leertempo) op basis van door het systeem geregistreerde en geanalyseerde voortgang van de leerling. 3,0 2,0 1,7 2,0 1,3 2,0 1,7 1,0 Gemiddelde score * Onderdeel 3.3 Versnelling Betreft: Versnellingsmogelijkheden en werkwijze Op school zijn verschillende vormen van versnellen mogelijk, zoals bijvoorbeeld vervroegd instromen in groep 1, een groep overslaan, meerdere groepen in één schooljaar doorlopen en versnelling voor een bepaald vak. Actiepunt Gemiddelde score * 3,3 4,0 De school gebruikt criteria om een besluit tot versnellen te nemen, zoals bijvoorbeeld de Versnellings Wenselijkheidslijst (VWL). Wanneer wordt gekozen voor versnelling wordt daarnaast ook het onderwijsaanbod aangepast middels compacting en/of verrijking binnen of buiten de eigen groep. 2,3 4,0 3,0 4,0 11

12 Onderdeel 3.4 Compacting Betreft: Compacting reguliere aanbod en werkwijze Op school wordt compacting (het schrappen van herhalings en oefenstof) toegepast voor leerlingen met een ontwikkelingsvoorsprong/(hoog)begaafde leerlingen voor: Actiepunt Gemiddelde score * rekenen/wiskunde 3,7 4,0 taal 3,0 3,0 zaakvakken 2,7 2,0 in groep 1 en 2 2,0 4,0 Er zijn schoolbreed geïmplementeerde richtlijnen voor het compacten van de leerstof. 3,7 4,0 De tijd die vrijkomt doordat voor een vak de leerstof wordt gecompact, wordt besteed aan verrijking. 3,3 4,0 De instructie van de (gecompacte) leerstof wordt afgestemd op de specifieke leereigenschappen van (hoog)begaafde leerlingen. 3,0 4,0 Onderdeel 3.5 Verrijking binnen de eigen groep Betreft: Mogelijkheden voor afstemming op ontwikkelingsmogelijkheden in eigen klas en werkwijze Indien in de groepen 1 t/m 8 geen verrijking wordt aangeboden, dan staan in onderstaande tabel alleen antwoorden bij de eerste 2 items. Actiepunt Gemiddelde score * Op school wordt verrijking binnen de eigen groep aangeboden in de groepen 1 en 2. 3,3 2,0 Op school wordt verrijking binnen de eigen groep aangeboden in de groepen 3 tot en met 8. 12

13 Onderdeel 3.5 Verrijking binnen de eigen groep (vervolg) Betreft: Mogelijkheden voor afstemming op ontwikkelingsmogelijkheden in eigen klas en werkwijze Actiepunt Voor het aanbieden van verrijking binnen de eigen groep zijn er verrijkingsmethoden/materialen beschikbaar voor: rekenen en wiskunde 3,7 4,0 taal lezen 2,3 3,0 wereldoriëntatie 3,0 3,0 studievaardigheden 3,0 2,0 vreemde talen 2,0 2,0 filosofie 1,0 1,0 sociale en emotionele ontwikkeling 1,3 1,0 natuur en techniek 2,3 2,0 in groep 1 en 2 2,3 2,0 De binnen de groep aangeboden verrijkingsstof is specifiek ontwikkeld voor (hoog)begaafden en niet afkomstig van hogere leerjaren. De binnen de groep aangeboden verrijkingsstof is een vast onderdeel van de weektaak van de leerling. De verrijkingsstof wordt vooraf met de leerling besproken/ aan de leerling uitgelegd. Er worden eisen gesteld aan het werken met verrijkingsstof binnen de eigen groep. Voor verrijking binnen de eigen groep geldt dat de leerling hierbij werkt in het eigen lokaal en daarbij begeleiding/feedback krijgt van de eigen leerkracht. Gemiddelde score * 3,3 4,0 3,0 4,0 2,7 3,0 Bij het beoordelen van het werken aan deze verrijkingsstof binnen de eigen groep wordt door de leerkracht zowel het product als het proces beoordeeld. 3,3 2,0 Bij het beoordelen van het werken aan deze verrijkingsstof wordt uitgegaan van de in het plan van aanpak/handelingsplan gestelde cognitieve, sociale en emotionele leerdoelen. De beoordeling van het werken aan verrijkingsstof binnen de groep wordt op 3,7 3,0 het schoolrapport weergegeven. 13

14 Onderdeel 3.6 Verrijking buiten de eigen groep (plusgroep) Betreft: Mogelijkheden voor samenwerking met gelijkgestemden in plusgroep en werkwijze Indien voor leerlingen geen verrijkingsstof wordt aangeboden in een plusgroep, dan staan in onderstaande tabel alleen antwoorden bij de eerste 4 items. Voor leerlingen in groep 1 en 2 wordt verrijkingsstof aangeboden buiten de eigen groep in een binnenschoolse plusgroep. Voor leerlingen in groep 1 en 2 wordt verrijkingsstof aangeboden in een plusgroep waarin wordt samengewerkt met andere scholen of door deelname aan een particuliere plusgroep. Op school wordt er voor leerlingen in groep 3 tot en met 8 verrijkingsstof aangeboden buiten de eigen groep in een binnenschoolse plusgroep. Op school wordt er voor leerlingen in groep 3 tot en met 8 verrijkingsstof aangeboden in een plusgroep waarin wordt samengewerkt met andere scholen of door deelname aan een particuliere plusgroep. De school hanteert een eenduidige werkwijze voor het selecteren van leerlingen voor de plusgroep. De plusgroepbijeenkomsten vinden structureel plaats op een vaste tijd en locatie, met een vaste begeleider, gedurende een langere periode. Er is minimaal anderhalf uur per week beschikbaar per plusgroepbijeenkomst. Er is minimaal één dagdeel per week beschikbaar per plusgroepbijeenkomst. Actiepunt Gemiddelde score * 1,0 1,0 1,0 1,0 3,0 3,0 2,0 3,0 3,7 3,0 4,0 4,0 4,0 4,0 1,0 1,0 De vaste begeleider van de plusgroep beschikt over de benodigde leerkrachtcompetenties en beschikt hiertoe ondermeer over een onderwijsbevoegdheid, is gespecialiseerd in het begeleiden van (hoog)begaafde leerlingen en heeft affiniteit met de doelgroep. 2,7 4,0 14

15 Onderdeel 3.6 Verrijking buiten de eigen groep (plusgroep) (vervolg) Betreft: Mogelijkheden voor samenwerking met gelijkgestemden in plusgroep en werkwijze Actiepunt Gemiddelde score * De plusgroep heeft de beschikking over verrijkingsstof voor: rekenen/wiskunde 4,0 3,0 taal lezen 3,0 3,0 wereldoriëntatie studievaardigheden 3,0 3,0 vreemde talen 2,7 1,0 filosofie 2,3 3,0 sociale en emotionele ontwikkeling 2,3 3,0 natuur en techniek groep 1 en 2 1,3 1,0 15

16 Onderdeel 3.6 Verrijking buiten de eigen groep (plusgroep) (vervolg) Betreft: Mogelijkheden voor samenwerking met gelijkgestemden in plusgroep en werkwijze Actiepunt Gemiddelde score * De verrijkingsstof die in de plusgroep wordt gebruikt, is specifiek ontwikkeld voor (hoog)begaafden en niet afkomstig uit hogere leerjaren. De pedagogiek en didactiek binnen de plusgroep zijn afgestemd op de leereigenschappen en kenmerken van (hoog)begaafde leerlingen. Binnen de plusgroep wordt gewerkt aan specifiek op (hoog)begaafden gerichte doelen en vaardigheden. Binnen de plusgroep wordt per leerling gewerkt aan individuele doelen en vaardigheden vanuit de individuele behoeften. Binnen de plusgroep worden deze individuele doelen en vaardigheden met de leerlingen besproken. Op basis van de gestelde doelen en vaardigheden worden eisen gesteld aan de leerling voor het werken binnen de plusgroep. De leerling krijgt begeleiding/feedback tijdens het werken binnen de plusgroep. Bij het beoordelen van het werken aan verrijkingsstof binnen de plusgroep wordt zowel het product als het proces beoordeeld. Bij het beoordelen van het werken aan verrijkingsstof binnen de plusgroep wordt uitgegaan van de in het plan van aanpak/handelingsplan gestelde cognitieve, sociale en emotionele leerdoelen. De vaste begeleider van de plusgroep en de groepsleerkracht overleggen regelmatig zodat samenhang, tussen hetgeen in de plusklas wordt ondernomen en dat wat er in de eigen groep gebeurt, wordt geborgd. 3,0 3,0 3,0 4,0 3,0 2,0 3,0 2,0 3,7 3,0 3,3 2,0 3,0 2,0 Onderdeel 3.7 Overige begeleidingsmogelijkheden Betreft: Beschikbaarheid mentor en mogelijkheid tot vrijstelling voor extern aanbod 3,3 2,0 Eén teamlid is werkzaam als mentor voor (hoog)begaafde leerlingen. Op school is het mogelijk leerlingen vrij te stellen van het reguliere onderwijsaanbod om gebruik te kunnen maken van een uitdagend extern aanbod. Actiepunt Gemiddelde score * 2,3 2,0 16

17 U heeft zojuist items ingevuld over onderwijsaanpassingen, zoals over inzet ict, compacting, verrijking in en buiten de groep en over versnelling. Is er sinds de nulmeting (start van het project) sprake van groei op uw school op deze thematiek? Ja Nee Onvoldoende zicht op Dit blijkt uit: er is sinds 2 jaar een plusgroep op school welke een goed effect heeft op de hoogbegaafde leerlingen. 17

18 4 Evaluatie van de onderwijsaanpassingen Om de resultaten van de aanpassingen in onderwijsaanbod en begeleiding van (hoog)begaafde leerlingen te kunnen bepalen en waar nodig aan te passen, is evaluatie noodzakelijk. Onderdeel 4.1 Evaluatie op leerlingniveau Betreft: Betrokkenen en werkwijze evaluatie op leerlingniveau Er vindt evaluatie plaats over het effect van de aanpassingen in onderwijsaanbod en begeleiding met alle betrokkenen (de leerling, ouders, groepsleerkracht, plusgroepleerkracht, coördinator (hoog)begaafdheid en intern begeleider). Bij het evalueren van het effect van de aanpassingen in onderwijsaanbod en begeleiding wordt gebruik gemaakt van een evaluatieformulier, waarin de in het handelingsplan/plan van aanpak beschreven doelen aan bod komen. Actiepunt Gemiddelde score * 3,3 4,0 3,0 3,0 Bij het evalueren van het effect van de aanpassingen in onderwijsaanbod en begeleiding komen de in het handelingsplan/plan van aanpak beschreven doelen aan bod. Er vindt regelmatig (minimaal 2 keer per jaar) evaluatie plaats van het effect van de aanpassingen in onderwijsaanbod en begeleiding op leerlingniveau op basis waarvan wijzigingen tijdig kunnen worden doorgevoerd. 3,7 3,0 4,0 4,0 Onderdeel 4.2 Evaluatie op schoolniveau Betreft: Aandachtspunten evaluatie op schoolniveau Op schoolniveau wordt eens per jaar de begeleiding van (hoog)begaafde leerlingen geëvalueerd. Bij de evaluatie op schoolniveau is aandacht voor signalering, vaststellen van onderwijsbehoeften, onderwijsaanpassingen, deskundigheidsbevordering, interne en externe communicatie en beleidsdocumenten. Actiepunt Gemiddelde score * 3,7 4,0 4,0 4,0 18

19 U heeft zojuist items ingevuld over evaluatie van onderwijsaanpassingen op leerling en schoolniveau. Is er sinds de nulmeting (start van het project) sprake van groei op uw school op deze thematiek? Ja Nee Onvoldoende zicht op Dit blijkt uit: uiteraard is met het toenemen van de aandacht en aanpassing ook de evaluatie gegroeid. 19

20 5 Projectopbrengsten en borging Dit onderdeel bestaat grotendeels uit open vragen. De antwoorden zijn exact weergegeven, zoals geformuleerd door de respondentenen. De inhoud van dit onderdeel betreft: Met het oog op de duurzaamheid van de ondernomen acties binnen dit excellentieproject is het van belang om na te gaan wat het heeft opgeleverd voor de (hoog)begaafde leerlingen van uw school en hoe deze acties in de toekomst voortgezet kunnen worden. Hebben deze acties geleid tot een toename van de leerprestaties en het welbevinden van deze doelgroep? Welke acties hebben hieraan bijgedragen? Verder dient nagedacht te worden over de vorm en de manier waarop het excellentieproject structureel kan worden voortgezet op uw school. Momenteel is wellicht de inzet van externe expert of instanties mogelijk met behulp van subsidiegelden. Hoe wordt dit na de excellentiesubsidie aangepakt? Bij het excellentieproject zijn de volgende personen/ instanties betrokken: Antwoordopties Toelichting Ouders VVEinstantie(s) VOscho(o)l(en) Schoolbegeleidingsdienst(en) Expertisecentr(a)(um) advies bij leerlingen en buitenhuis begeleiden van leerlingen Bedrijfsleven Universiteiten Anders, nl: stichtings coordinator hoogbegaafdheid aansturen meer en hoogbegaafdheid binnen de stichting Geen anderen Heeft u de indruk dat de ondernomen acties bijdragen aan het verhogen van prestaties bij leerlingen? Ja Nee Onvoldoende zicht op 20

21 U heeft aangegeven dat u de indruk heeft dat de ondernomen acties bijdragen aan het verhogen van prestaties van leerlingen. Welke van onderstaande acties dragen volgens u vooral bij aan het verhogen van prestaties bij leerlingen? Antwoordopties Deskundigheidsbevordering binnen het team Toelichting meer zicht en beter inspelen op deze groep Beschikbaarheid van specifieke expertise binnen de school Diverse mogelijkheden om te versnellen Compacten en verrijken van aanbod binnen de eigen klas leerlingen krijgen meer kans op hun niveau te werken dit is verder uitgebreid Deelname specifiek verrijkingsaanbod buiten de eigen klas / school, namelijk Anders, nl: dit is voor een aantal leerlingen extra toegevoegd buitenschools aanbod voor meer en hoogbegaafden +/+ scholing van 2 leerkrachten door een medewerker van een extern bureau. +/+ jonglerenworks kisten gemaakt per groep Specifieke acties in het kader van eigen excellentieproject, namelijk: dit heeft in project vorm gedraaid en krijgt volgend jaar een vervolg. diverse materialen en opdrachten per groep in 1 kist U heeft aangegeven dat u de indruk heeft dat de ondernomen acties niet bijdragen aan het verhogen van prestaties van leerlingen of dat u daar onvoldoende zicht op heeft. 21

22 Heeft u de indruk dat de ondernomen acties bijdragen aan een toename van het welbevinden van de (hoog)begaafde leerlingen? Ja Nee Onvoldoende zicht op U heeft aangegeven dat u de indruk heeft dat de ondernomen acties bijdragen aan een toename van het welbevinden van leerlingen. Welke van onderstaande acties dragen volgens u vooral bij aan het welbevinden van leerlingen? Antwoordopties Deskundigheidsbevordering binnen het team Toelichting eerder en meer begrepen voelen Beschikbaarheid van specifieke expertise binnen de school Diverse mogelijkheden om te versnellen niet 'opgehouden' worden Compacten en verrijken van aanbod binnen de eigen klas meer uitdagende leerstof/verdieping Deelname specifiek verrijkingsaanbod buiten de eigen klas / school meer herkenning door contact ontwikkelingsgelijken. Specifieke acties in het kader van eigen excellentieproject. U heeft aangegeven dat u de indruk heeft dat de ondernomen acties niet bijdragen aan een toename van het welbevinden van de (hoog)begaafde leerlingen of dat u daar onvoldoende zicht op heeft. 22

23 Hoe worden de onderwijsaanpassingen voor de doelgroep van uw excellentieproject na het einde van de excellentiesubsidieregeling geborgd? Antwoordopties Toelichting Door samen te werken met andere scholen binnen de stichting, o.a. in clusterverband Door een (bovenschoolse) plusgroep te organiseren plusklas blijven bieden Door te investeren in deskundigheidsbevordering? waar nodig voor deskundigheidsbevordering zorgen Door relevante wijzigingen in te bedden in de zorgstructuur onderdeel groepsplan en groepsbespreking Door sponsoring van derden Door voorzieningen structureel in de begroting op te nemen Na einde subsidie kunnen de onderwijsaanpassingen niet worden voortgezet Specifieke acties in het kader van eigen excellentieproject, namelijk: 23

24 6 Samenvatting: stand van zaken school en project 6.1 Huidige stand van zaken onderwijs voor (hoog)begaafde leerlingen op school Op basis van de antwoorden in de voorgaande paragrafen, worden in dit hoofdstuk samenvattende overzichten gegeven van de scores per cluster van zowel de eerste als de tweede meting. Hieronder treft u een tabel aan met daarin per cluster het aantal actiepunten en in hoeverre de items van dat cluster gerealiseerd zijn. Samenvattend overzicht per onderdeel Onderdeel Aantal actiepunt Gemiddelde score * 1 Visie, draagvlak en kennis 5 6 3,3 3,1 2.1 Signalering ,9 3,2 2.2 Vaststellen van de (onderwijs)behoeften 4 7 2,5 2,6 2.3 Borging van de doorgaande lijn 0 4 3,7 3,8 3.1 Onderwijsaanpassingen Algemeen 3 4 3,4 3,0 3.2 Onderwijsaanpassingen Inzet van ICT 4 0 1,9 1,8 3.3 Versnelling 3 3 2,9 4,0 3.4 Compacting 2 6 3,0 3,6 3.5 Verrijking binnen de eigen groep ,9 2,7 3.6 Verrijking buiten de eigen groep (plusgroep) ,9 2,7 3.7 Overige begeleidingsmogelijkheden 2 1 2,8 2,0 4.1 Evaluatie op leerlingniveau 1 4 3,5 3,5 4.2 Evaluatie op schoolniveau 0 2 3,8 4,0 24

25 6.2 Overzicht realisatie actiepunten in het kader van het project Er is gevraagd aan te geven welke items een actiepunt vormen in het kader van het project Excellentie. De onderstaande tabel bevat een overzicht van de mate van realisatie van de items die door de scholen zijn aangemerkt. Onderdeel 1e meting 2e meting 1 Visie, draagvlak en kennis 3,0 3,5 2.1 Signalering 2,8 3,5 2.2 Vaststellen van de (onderwijs)behoeften 2,6 2,9 2.3 Borging van de doorgaande lijn 3,8 3.1 Onderwijsaanpassingen Algemeen 3.2 Onderwijsaanpassingen Inzet van ICT 1,9 Gemiddelde score* 3.3 Versnelling 2,9 4,0 3.4 Compacting 2,8 3,8 3.5 Verrijking binnen de eigen groep 2,2 2,9 3.6 Verrijking buiten de eigen groep (plusgroep) 2,4 3,0 3.7 Overige begeleidingsmogelijkheden 2,8 2,0 4.1 Evaluatie op leerlingniveau 3,0 3,5 4.2 Evaluatie op schoolniveau 4,0 * De gemiddelde score is bepaald op basis van de antwoorden waarbij 1 = niet, 2 = enigszins, 3 = grotendeels en 4 = volledig 25