Weet wat je leest! woordenschat in relatie met begrijpend lezen. Bas van Eerd

Transcriptie

1 Weet wat je leest! woordenschat in relatie met begrijpend lezen Bas van Eerd

2 de banaan label concept

3 Wat is woordenschat?

4 opbouw in je hoofd LABELS = communiceren = lezen CONCEPTEN = denken = begrijpen RELATIES = de wereld structureren = aanhaken En waar gaat begrijpend lezen over?

5 Dat leidt tot drie vragen 1. Hoeveel woorden kent de leerling? 2. Hoe goed kent de leerling het woord? 3. Hoe (sterk) is het woord verankerd in het netwerk? Ofwel: heeft de leerling écht voldoende woordkennis voor het begrijpen van de bedoeling van de tekst?

6 4 scenario s LABEL CONCEPT LABEL CONCEPT LABEL CONCEPT LABEL CONCEPT BREDE WOORDKENNIS DIEPE WOORDKENNIS

7 feitjes 20 25% van de leerlingen in het vo heeft serieuze problemen met woordenschat Het grootste deel van de leesproblemen is toe te schrijven aan een slechte woordenschat. (Goed) begrijpend lezen draagt in hoge mate bij aan een vergroting van woordenschat en vice versa. De kwaliteit en hoeveelheid taalinput bepaalt woordleren in grote mate.

8 uitdaging in teksten In schoolboeken ervaren leerlingen 2 belangrijke barrières: 1. cognitieve belasting 2. contextuele inbedding

9 model begrijpend lezen kennis vaardigheden motivatie woordenschat (voorkennis) context & doel technisch lezen woordleer- & leesstrategieën metacognitief tekstkenmerken

10 dekkingspercentage We moeten, zei een uit Singapore tegen. We hebben geen meer. Singapore is maar een met een. We met dat we niet kunnen. ik een met een aan, het er. Voor de mensen is dit nog de van, maar dat is een niet meer te geworden.

11 dekkingspercentage We moeten, zei een uit Singapore tegen. We hebben geen meer. Singapore is maar een klein met een sterk. We met zo n dat we niet anders kunnen. ik een huis met een aan beide, het er. Voor de mensen is dit nog steeds de van, maar dat is een niet meer te geworden.

12 dekkingspercentage We moeten, zei een uit Singapore tegen me. We hebben geen meer. Singapore is maar een klein met een sterk groeiende bevolking. We met zo n dat we niet anders kunnen. ik iedereen een huis met een aan beide, het liefst er. Voor de meeste mensen is dit nog steeds de wijze van wonen, maar dat is een niet meer te geworden.

13 dekkingspercentage We moeten omhoog, zei een uit Singapore tegen me. We hebben geen meer. Singapore is maar een klein eiland met een sterk groeiende bevolking. We met zo n ruimtegebrek dat we niet anders kunnen. ik iedereen een huis met een tuin aan beide zijden, het liefst er. Voor de meeste mensen is dit nog steeds de wijze van wonen, maar dat is een niet meer te geworden.

14 dekkingspercentage We moeten omhoog, zei een architect uit Singapore tegen me. We hebben geen keus meer. Singapore is maar een klein eiland met een sterk groeiende bevolking. We kampen met zo n ruimtegebrek dat we niet anders kunnen. Natuurlijk gun ik iedereen een huis met een tuin aan beide zijden, het liefst er omheen. Voor de meeste mensen is dit nog steeds de ideale wijze van wonen, maar dat is een niet meer te realiseren droom geworden.

15 selecteren algemene schooltaalwoorden instructiewoorden signaalwoorden

16 Interactie Een wos gebruik je om je vrodel te amenen. Tijdens het spallen heb je daarom vaak een wos nodig. 1. Waar gebruik je een wos voor? 2. Wanneer heb je meestal een wos nodig?

17 Wat is een vezip? Interactie Gisteren heb ik een vezip gezien. De vezip ging omlaag toen de taxichaffeur de autovrije straat in het centrum in wilde rijden. Rijk taalaabod is de sleutel tot succes.

18 Wat is een vezip?

19 Wat dan wel? expliciete aandacht voor woordenschat niet jouw niveau verlagen, maar dat van de ll verhogen (context)rijk taalaanbod de juiste vragen op het juiste moment bij de juiste tekst

20 Hoe dan? 1. selecteren van de juiste woorden voor tekstbegrip 2.a) explicitiete instructie door het omstickeren van woorden 2.b) expliciete instructie door het uitleggen van woorden en betekenisrelaties 3. structurele herhaling in verschillende contexten en activiteiten kansen zien en grijpen

21 oefening Je zegt vast vaak moeilijk afmaken ook plaatje bladzijde Je kan ook dit gebruiken: complex voltooien bovendien illustratie pagina

22 voor jezelf dikwijls frequent grondig verifiëren noteren verklaren circa wijzigen wegens voortdurend amper zorgvuldig

23 morgen aan de slag 1. Vind en pak kansen in je eigen taalgebruik en in het materiaal om goed en snel te kunnen labelen. 2. Stel de context centraal. 3. Woordenschatdidactiek is (kort) leerkrachtgestuurd. 4. Maak tijd voor expliciete woordinstructie en vergeet niet te herhalen. 5. Geef vragen bij teksten die niet reproductief van aardzijn.

24 meer weten? Voer op sli.do je naam en e mailadres in om op de hoogte gehouden te worden.