Instructie taakspecifieke vragenlijst + observatie

Transcriptie

1 Instructie taakspecifieke vragenlijst + observatie In tegenstelling tot de eerste vragenlijst is het doel van de taakspecifieke vragenlijst niet om over verschillende leersituaties heen het zelfregulerend gedrag in kaart te brengen, maar wel om het zelfregulerend gedrag tijdens een specifieke leertaak in kaart te brengen. Binnen dit instrument bestaat de leertaak uit 2 taken: het oplossen van een sudoku en het leren van een tekst over spinnen. Belangrijk is dat er tussen de afname van de algemene vragenlijst en de taakspecifieke vragenlijst minstens 1 week tussen zit! Het afnemen van de taakspecifieke instrumenten omvat volgende stappen: Stap 1: korte toelichting leertaak (sudoku+leren van de tekst) Stap 2: afname vragenlijst leerlingen: voor taken Stap 3: uitvoering leertaak Stap 4: afname vragenlijst leerlingen: na taken (onmiddellijk na het voltooien van de taken) Deze stappen worden door alle leerlingen in de klas doorlopen, behalve één leerling die door jullie geobserveerd wordt. Jullie observeren deze leerling tijdens het doorlopen van de stappen en dan specifiek tijdens stap 3. Deze leerling doorloopt deze stappen niet in de klas, maar in een apart lokaal. Beslis vooraf wie de klassikale afname op zich zal nemen en wie de observatie/opname zal doen. Als je zelf niet over een camera kan beschikken, vergeet dan geen camera te reserveren van zodra je weet wanneer je de observatie kan doen. Voorzie voor het doorlopen van deze 4 stappen 2 lesuren (2x 50 minuten). Liefst gebeurt dit tijdens 2 aaneensluitende lesuren zodat de tijdspanne tussen het maken van de taken en het invullen van de vragenlijsten zo klein mogelijk wordt gehouden. Indien dit moeilijk te organiseren is, kan er gekozen worden voor 2 lesuren met een korte speeltijd er tussen, MAAR zeker geen grote middagpauze. Aangezien het belangrijk is dat de leertaak voor de leerlingen overkomt als een authentieke leertaak, een taak die ze zouden kunnen krijgen van de leerkracht, spreek je vooraf met de leerkracht af om de leertaak in te kaderen als een opdracht van de juf of meester. Pagina 1 van 7

2 Zowel voor de afname van de vragenlijsten als voor de observatie vind je in dit document concrete instructies. VRAGENLIJSTEN 1. Stap 1: korte toelichting taak Zoals vermeld, spreek je met de leerkracht af om de leertaak in te kaderen als een taak van de juf of meester. Jullie willen enkele vragen stellen over hoe ze die taak aanpakken. Aangezien er in de vragenlijst ook telkens over taken wordt gesproken, wees er attent op dat je ook in jouw uitleg expliciet taken vermeldt. Geef volgende uitleg: Hallo iedereen, ik ben xxx. Net als de vorige keer wil ik jullie enkele vragen stellen over hoe jullie taken aanpakken. Maar deze keer over hoe jullie een taak van de juf/meester aanpakken. De juf/meester heeft me verteld dat jullie straks 2 taken krijgen. Het is over deze taken dat ik een paar vragen ga stellen, namelijk: wat heb je allemaal gedaan tijdens het maken van deze taken? Iedereen pakt taken op een eigen manier aan. En dit is juist wat ik wil te weten komen: wat zijn de verschillende manieren. Ik zou dus graag van jou weten hoe jij het precies aanpakt. 2. Stap 2: afname vragenlijst leerlingen: voor taken Vooraleer de leerlingen effectief starten aan de taken, willen we hen kort enkele vragen stellen omtrent hun voorkennis en self-efficacy met betrekking tot de 2 taken. Aangezien het tijdstip waarop de leerlingen hun leertaak afronden zal verschillen, zal ook het tijdstip verschillen waarop de leerlingen starten aan de vragenlijst leerlingen: na taken. Dus bij de toelichting van deze vragenlijst geef je ook al uitleg over de vragenlijst na het maken van de taken: Je hebt twee taken gekregen van de juf/meester: het oplossen van een sudoku en het leren van een tekst over spinnen. Zowel voor als na deze taken zal ik jullie een paar vragens laten beantwoorden. Ik ga jullie straks de vragen geven die we gaan beantwoorden VOOR het maken van de taken. Ik zal straks ook uitleggen hoe je de vragen moet beantwoorden in de vragenlijst die je krijgt NA het maken van de taken. Deel de vragenlijsten uit. Maar deel de taken nog niet uit! Laat de leerlingen nog niet in de bundel bladeren, maar zorg dat iedereen aandachtig luistert naar jouw uitleg en instructies. Geef de leerlingen de opdracht om hun gegevens op pagina 1 in te vullen: Op de eerste pagina/het voorblad zie je een kader staan. Vul de vraagjes in. Vul jouw naam, voornaam, klas, school, geslacht, geboortedatum en de taal die je met je mama of papa spreekt in. Pagina 2 van 7

3 Door het invullen van de algemene vragenlijst bij je eerste bezoek, zijn de leerlingen al wat meer vertrouwd met de antwoordschaal die gebruikt wordt in de vragenlijsten. Toch is het belangrijk om deze antwoordschaal terug klassikaal toe te lichten zoals bij de eerste afname. Licht vooraf toe aan de leerlingen dat alle vragen in deze vragenlijst en in de vragenlijst na het maken van de taken peilen of ze akkoord gaan met iets of niet. Vermeld aan de leerlingen dat ze eerst wat kunnen oefenen: Alle vragen gaan erover of je akkoord gaat met iets of niet. Op pagina 2 van jullie bundel, zien jullie enkele voorbeeldvraagjes staan. We gaan samen de eerste vraag van elk voorbeeld beantwoorden. Beantwoord het eerste items klassikaal. Schrijf de antwoordschaal op het bord zoals het in de vragenlijst staat. Je kan dit eventueel al vooraf op het bord schrijven. Licht de eerste antwoordschaal toe: Zoals in de vorige vragenlijst kan je terug een antwoord kiezen van 1 tot 5: 1 duid je aan als je helemaal niet akkoord gaat of het helemaal oneens bent. 2 duid je aan als je niet akkoord gaat of het oneens bent. 3 staat voor ik weet het niet. Als je dit antwoord kiest, wilt dit niet zeggen dat je de vraag niet begrepen hebt, maar dit betekent dat je moeilijk kan kiezen tussen akkoord en niet akkoord. 4 duid je aan als je akkoord gaat of het eens bent. 5 duid je aan als je helemaal akkoord gaat of het helemaal eens bent We maken een voorbeeld samen. Lees de vraag luidop. Check bij de leerlingen of ze het woord ontbijt begrijpen. Vraag aan een paar leerlingen wat ze zouden antwoorden op vraag 1, zodat je voor elke antwoordmogelijkheid een voorbeeld hebt: Wie gaat hier helemaal niet akkoord mee? Wie vond zijn ontbijt deze morgen HELEMAAL niet lekker? Dan moet je 1 omcirkelen Wie gaat niet akkoord? Wie vond zijn ontbijt niet lekker? Dan zou jij 2 moeten omcirkelen Wie kiest ik weet het niet? Wie kan er niet goed kiezen tussen niet akkoord en akkoord? Dan omcirkel je 3. Wie gaat akkoord? Wie vond zijn ontbijt deze morgen lekker? Dan omcirkel je 4. Wie gaat helemaal akkoord? Wie kijkt er echt heel graag naar televisie? Dan kies je 5. Dus hoe kleiner het getal hoe minder je akkoord gaat. Hoe groter het getal hoe meer je akkoord gaat. Pagina 3 van 7

4 Vraag tot slot wie er geen ontbijt heeft genomen deze morgen. En wie heeft er deze morgen geen ontbijt genomen? Wat zou je dan moeten kiezen? Dan kies je 1. Normaal gezien zullen dergelijke problemen niet voorkomen in de vragenlijst zelf. Laat nu de leerlingen de andere oefenitems individueel invullen. Als iedereen klaar is, peil je bij de leerlingen of dit bij iedereen lukte. Overloop samen met de leerlingen de instructies op pagina 2: Onderaan pagina 2 staan er nog een paar belangrijke dingen. We overlopen ze eens samen. Lees elke vraag aandachtig en kies een antwoord dat het beste bij jou past. De vragen gaan over de taken die je straks zal maken. Vraag om hulp als je iets niet begrijpt of twijfelt. Omcirkel jouw antwoord. Als je beslist om jouw antwoord te veranderen, trek er dan een streep door. Omcirkel daarna jouw nieuwe antwoord. (Doe dit als voorbeeld op het bord) Vul alle vragen in. Controleer dus of je bij elke vraag een cijfer omcirkeld hebt. Er staan ook vragen op de achterzijdes! Vergeet deze niet in te vullen. De vraagjes in deze vragenlijst gaan over de taken die je straks zal maken. Laat de leerlingen individueel de vragen invullen. 3. Stap 3: uitvoering leertaak Als iedereen klaar is met de eerste vragenlijst, geef je volgende instructie: Straks zal ik de taken van je juf/meester uitdelen. Het zijn 2 taken: een sudoku oplossen en een tekst leren over spinnen. Je maakt deze taken op je eentje. Je krijgt hiervoor 40 min. Als je klaar bent, steek je jouw hand omhoog en dan krijg je de vragenlijst. In deze vragenlijst zullen er vragen staan zoals we daarnet geoefend hebben. Alle vragen in de vragenlijst die je straks zal krijgen gaan over de taken die je nu gaat maken. Denk dus straks bij het beantwoorden van de vragen aan wat je gedaan hebt bij het maken van de taken. Iedereen pakt taken op een eigen manier aan. Sommige dingen die we zullen vragen zal je dus misschien wel gedaan hebben. Andere dingen helemaal niet. Dat is geen enkel probleem. We willen graag van jou weten hoe JIJ het precies hebt aangepakt. Pagina 4 van 7

5 Deel nu pas de taken uit: De sudoku (1 pagina recto verso) De tekst spinnen (1 pagina) 1 blanco blad dat als kladblad kan gebruikt worden. Let op! Indien de leerlingen een eigen kladschrift hebben en dit willen gebruiken, zeg je hen dat ze voor 1 keer dit blad mogen gebruiken. Het is namelijk de bedoeling om ook hun aantekeningen te bestuderen (zie verder). Herhaal nog eens wat ze moeten doen indien ze klaar zijn. Als je klaar bent met de taak, steek je jouw hand op en dan breng ik jou de vragenlijst. Jullie kunnen nu starten aan de taken. Met het leren van de tekst wordt bedoeld dat ze de inhoud van de tekst instuderen. Let op!! Geef geen verdere instructies op het vlak van aanpak, zoals: lees eerst goed de uitleg bij de sudoku, maakt eerst deze taak, hou de tijd in het oog, enz. Het is de bedoeling om het spontane en niet het uitgelokte zelfregulerend gedrag van de leerlingen in kaart te brengen. Geef enkel individueel bijkomende uitleg als de leerling daar zelf om vraagt! Indien een leerling een vraag stelt, noteer de naam van de leerling en zijn/haar vraag op het document opmerkingen afname. Als de leerlingen vragen stellen over hoe ze iets moeten aanpakken (bijvoorbeeld: moet ik eerst de sudoku maken, moet ik woorden onderlijnen, enz.) dan geef je hier geen richtlijn, maar stimuleer je hun persoonlijke keuze en zeg je: Doe het maar hoe jij het wil doen, kies maar. Het belangrijkste is dat je het op jouw eigen manier doet. Inhoudelijke vragen mag je wel beantwoorden. Vergeet deze niet te noteren op het document opmerkingen afname. Pagina 5 van 7

6 4. Stap 4: afname vragenlijst leerlingen: na taken Leerlingen krijgen de vragenlijst maar nadat ze een teken geven dat ze klaar zijn met hun taken. Je haalt de documenten van de leertaak op. Laat ze op elk blad hun naam schrijven, ook op het kladblad (ook als ze het niet gebruikt hebben). Geef hen de vragenlijst leerlingen: na taak en geef deze korte instructie: Vul de kader in op de eerste pagina (naam, voornaam, geslacht, enz). Lees eerst goed de instructies op pagina 1. Vul daarna alle vragen in. Alle vragen gaan over wat je daarnet gedaan hebt. Denk bij het beantwoorden van de vragen dus aan wat je toen gedaan hebt! Iedereen pakt taken op een eigen manier aan. Sommige dingen die we vragen zal je dus misschien wel gedaan hebben. Andere dingen helemaal niet. Dat is geen enkel probleem. We willen graag van jou weten hoe jij het precies hebt aangepakt. Als je iets niet begrijpt, steek je maar jouw vinger op en dan kom ik langs. Aangezien er verschil kan zijn in tempo, is er op het einde van de vragenlijst nog een sudoku opgenomen, zodat de leerlingen die vroeger klaar zijn zich in stilte kunnen bezighouden. Vermeld dit niet vooraf om het risico te vermijden dat leerlingen daardoor vlugger en minder nauwkeurig de vragenlijst zouden invullen! Als je merkt dat alle leerlingen klaar zijn, geef je de instructie tot controle: Controleren jullie nog even of jullie alle vragen ingevuld hebben. Kijk eens na of er nog lijntjes zijn waarbij je nog geen cijfer omcirkeld hebt. Wie volledig klaar is mag afgeven. Controleer zelf ook nog eens of alles is ingevuld! Als de leerlingen klaar zijn met de vragenlijsten, bedank je de leerlingen: Ik wil iedereen heel erg bedanken voor het invullen van de vragen. Jullie hebben flink gewerkt! Pagina 6 van 7

7 OBSERVATIE/OPNAME Éen leerling van de klas wordt geobserveerd (opname). Voor het selecteren van deze leerling ga je in overleg met de leerkracht. Het is namelijk niet de bedoeling om een uitgesproken sterke of zwakke leerling te observeren. Samen met de leerkracht wordt er eerder gekozen voor een gemiddelde leerling. Zorg er ook voor dat de leerling vooraf is ingelicht door de leerkracht en dat de leerling toestemt. In samenspraak met de directie en leerkracht hebben jullie vooraf afspraken gemaakt over het gebruik van een apart lokaal voor de opname. Installeer vooraf de camera in dit apart lokaal zodat de leerling frontaal wordt gefilmd. Dit betekent dat het gezicht, de romp, handen, leermateriaal en (werkblad van) de bank zichtbaar moet zijn op de opnames. Zorg er ook voor dat jij plaats kan nemen op een plaats waar je de leerling goed kan observeren. Ga vanaf de start van de afname met de leerling naar het apart lokaal. Stel de leerling gerust. Zoals vermeld, spreek je met de leerkracht af om de leertaak in te kaderen als een taak van de juf of meester. Jullie willen enkele vragen stellen over hoe ze die taak aanpakken. Aangezien er in de vragenlijst ook telkens over taken wordt gesproken, wees er attent op dat je ook in jouw uitleg expliciet taken vermeldt. Geef volgende uitleg: Hallo, ik ben xxx. Jij bent XXX? Net als de vorige keer wil ik je enkele vragen stellen over hoe je taken aanpakt. Maar deze keer over hoe je een taak van de juf/meester aanpakken. Net zoals jouw klasgenoten zal ik jou een taak geven van de juf/meester. Het is over deze taken dat ik een paar vragen ga stellen, namelijk: wat heb je allemaal gedaan tijdens het maken van deze taken? Iedereen pakt taken op een eigen manier aan. En dit is juist wat ik wil te weten komen: wat zijn de verschillende manieren. Ik zou dus graag van jou weten hoe jij het precies aanpakt. Zoals jouw klasgenoten zal je een vragenlijst voor en na het maken van de taak invullen. Maar we willen ook graag één iemand filmen tijdens het maken van de taak. Misschien heeft de juf/meester al gezegd dat we graag zouden filmen? Is het goed als we jou filmen? Je ziet hier de camera staan, dus van zodra jij zal starten met het maken van de taak, zal ik de camera aanzetten. In het begin is het misschien raar dat er hier ook een camera staat, maar na een tijdje zal je hier niet meer opletten en is het alsof er geen camera staat. Doorloop nu verder stap 2, 3 en 4 en geef dezelfde instructies zoals hierboven beschreven op pagina 2 tot 7. Tijdens het doorlopen van stap 2 en 3 zet je de camera nog niet aan. Op deze manier kan de leerling wennen aan de aanwezigheid van de camera. Van zodra je de taken aan de leerling gegeven hebt, zet je de camera aan. Zorg dat je voldoende DV-cassettes mee hebt zodat je de volledige observatie kan opnemen! Check na of de opname goed kan verlopen (geluid, beeld, positie, )! Pagina 7 van 7