Huisartsen bijscholing
|
|
- Nienke Claessens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Huisartsen bijscholing Libra Revalidatie & Audiologie Ir. M.F.B. van Beurden, klinisch fysicus audioloog KNO-maatschap Amphia Dr. F. Timmer 19 november
2 Conflict of interest disclosures Niets aan te geven. Libra Zorggroep 2
3 Inhoud Inleiding over het Audiologisch Centrum Uitval bij neonatale gehoorscreening Audiologische diagnostiek en revalidatie Medische diagnostiek Kinderen met geleidingsverliezen Audiologische diagnostiek en revalidatie Medische diagnostiek en revalidatie Volwassenen Audiologische diagnostiek en revalidatie Medische diagnostiek en revalidatie Spraak-taal Multidisciplinaire diagnostiek Tinnitus Specialistische tinnituszorg binnen Libra Revalidatie & Audiologie 3
4 Raad van Toezicht Raad van Bestuur Secretaris RvB Medische Staf PR/Communicat ie Ondernemingsra ad PO & O Centrale Cliëntenraad Revalidatie Zuidoost Locatie Blixembosch Revalidatie Midden Locatie Leijpark Audiologie Locatie Breda Financiën, Control en Informatie Facilitair Bedrijf Locatie Deurne Locatie Waalwijk Locatie Eindhoven Locatie Weert Locatie t Kwetternest Arbeidsexper tise Locatie Tilburg Locatie Uden 4
5 Doel: diagnostiek, revalidatie en begeleiding bij mensen met auditieve problemen en voor kinderen met vragen omtrent spraak- en taalproblemen. Het AC is toegankelijk na verwijzing door Huisarts Kinderarts Kno-arts Jeugdarts/ consultatiebureau-arts * Geriater * Bedrijfsarts * Met vermelding van AGB-code Na ontvangst van de verwijzing volgt het onderzoek. * Bij deze beroepen mag het soms wel van de wet, maar accepteren de verzekeraars niet altijd de AGB-code 5
6 Samenstelling team Audiologen, klinisch-fysicus, Msc- en Bsc of audiology Psychologen / Orthopedagogen Maatschappelijk werkenden Logopedisten / spraaktaalpathologen Gebarendocenten Audiologie-assistenten Technicus Administratief personeel 6
7 Financiering Twee financieringsstromen zorgverzekering en AWBZ Zorgverzekering Audiologische producten (AP): dbc maar dan speciaal voor Audiologische Centra. Normtijden van verrichtingen worden opgeteld en de totale normtijd bepaalt de AP. In principe zijn er 4 verschillende AP s. Tijd (minuten) AP gehoor Prijs (Euro) AP spraak-taal Prijs (Euro) > AWBZ via de Stichting Gezinsbegeleiding Zuid-Oost Nederland Vast uurtarief. Geen maximum te besteden tijd.
8 Uitval neonatale gehoorscreening Libra Zorggroep 8
9 Uitval bij neonatale gehoorscreening onderzoeken 25 onderzoeken 20 onderzoeken verwezen Thebe 6 verwezen Thebe 9 verwezen Thebe 12 TWB 9 TWB 6 TWB 2 Careyn 4 (2508) Careyn 3 Careyn 3 kno-a 1 kno-a 3 kno-a 1 kinderarts 6 kinderarts 3 kinderarts 1 huisarts 1 huisarts 0 huisarts 0 Anders 2 Anders 1 Anders 1 resultaat Geleidings verliezen 5 resultaat Geleidings verliezen 7 resultaat Geleidings verliezen 3 eenorig 6 eenorig 4 eenorig 2 perceptief verlies 14 perceptief verlies 5 perceptief verlies 8 normaal 4 normaal 7 normaal 5 onbekend 0 onbekend 2 onbekend 2 Libra Zorggroep 9
10 Bera-onderzoek: Elektrische responsies van de gehoorzenuw en de hersenstam Diagnostiek Impedantiemetrie / tympanometrie Meting van de beweeglijkheid van het trommelvlies. Otoacoustische emissies (OAE s) Functioneren van het binnenoor. Libra Zorggroep 10
11 Bera-afleiding
12 Enkele tympanogrammen
13 Revalidatie en begeleiding Technische revalidatie: Tweezijdig gehoorverlies > db hoortoestellen vanaf 3 maanden Tweezijdig gehoorverlies > db hoortoestellen en intake CI Eenzijdig gehoorverlies tussen de db hoortoestel in groep 2 Begeleiding: >70 db, thuiscursus, gebaren met je baby, NGT 50-70, gebaren met je baby, NMG Alle verliezen hoortraining. Frequentie afhankelijk van verlies. Regelmatig logopedisch en psychologisch onderzoek. Libra Zorggroep 13
14 Gehoorproblemen, nascholing huisartsen regio Breda Woensdag 19 november Ferdinand Timmer, KNO arts
15 Conflict of Interest Disclosures: -Niets aan te geven
16 16 Etiologisch onderzoek Verwijzing naar KNO arts rond de leeftijd van 3 maanden (gehoorverlies dan reeds vastgesteld bij AC, start revalidatie zsm) Doel verwijzing: Beoordelen bijkomende KNO afwijkingen bv palatoschisis Vaststellen aanwezigheid bijkomende afwijkingen/ dysmorfieen Vaststellen aanwijzingen voor erfelijk bepaalde slechthorendheid Toelichting verwijzing naar otogenetisch diagnostisch team.
17 17 Etiologisch onderzoek Anamnese Zwangerschap Perinatale periode Ontwikkeling Trauma Metabole aandoeningen Ototoxische medicatie Familieanamnese
18 Etiologisch onderzoek 18 Lichamelijk onderzoek Dysmorfologische evaluatie en inspectie van het KNO gebied Aanvullend onderzoek Hoortest ouders Visus CT-scan evt MRI Lab: congenitale CMV, congenitale rubella, syfilis en toxoplasmose op indicatie
19 Waardenburg syndroom 1:40.000, autosomaal dominant 75% heeft perceptief gehoorverlies Brede neusrug, doorlopende wenkbrauwen, pigmentafwijkingen 60% heeft ook vestibulaire afwijkingen
20 Usher syndroom 1:30.000, autosomaal recessief Bilateraal perceptief gehoorverlies Retinitis pigmentosa (op termijn >10 jr) Vestibulaire afwijkingen
21 Pendred syndroom autosomaal recessief 10% congenitaal slechthorend Perceptief verlies, vaak bilateraal Soms fluctuerend, soms progressief EVA(enlarged vestibular aquaduct) en Mondini dysplasie cochlea Schildklier afwijkingen
22 Brachio otorenaal syndroom (BOR) Incidentie 1: Perceptief verlies 70%, vaak bilateraal Soms fluctuerend, soms progressief Preauriculaire sinus, branchiogene fistel, oorschelp dysplasieen en nierafwijkingen.
23 Congenitale CMV Cong CMV is de belangrijkste (niet genetische) oorzaak van perceptief gehoorverlies bij kinderen Frequent late onset gehoorverlies De meerderheid van de kinderen met congenitale CMV infectie wordt niet ontdekt De diagnose kan worden gesteld m.b.v. PCR op CMV DNA in(het reeds aanwezige) hielprikkaartje Behandeling van symptomatische kinderen bij geboorte kan ontwikkeling of achteruitgang van congenitaal gehoorverlies voorkomen
24 Etiologisch onderzoek 24 Verwijzen naar otogenetisch diagnostisch team voor aanvullend etiologisch onderzoek bij: Dysmorfieën/verdenking onderliggende aandoening en/of erfelijke slechthorendheid. Progressiviteit in het gehoorverlies.
25 Kinderen met geleidingsverliezen Richtlijn: Otitis Media bij kinderen in de tweede lijn Samengevat kan de huisarts in overleg met de ouders besluiten om een kind met roma, pome en ACMOM door te verwijzen naar de 2e lijn (KNO-arts en/of kinderarts), logopedie en/of audiologisch centrum voor: 1. aanvullende diagnostiek (otomicroscopie, tympanometrie, gehoortesten, microbiologisch onderzoek, immunologisch onderzoek, logopedisch onderzoek), en/of 2. behandeling (otomicroscopische oorreiniging, antibiotica, behandeling met trommel-vliesbuisjes en/of adenotomie, logopedie), en/of 3. begeleiding ( watchfull waiting, logopedie). Libra Zorggroep 25
26 Kinderen met geleidingsverliezen Richtlijn: Otitis Media bij kinderen in de tweede lijn Samengevat kan de huisarts in overleg met de ouders besluiten om een kind met roma, pome en ACMOM door te verwijzen naar de 2e lijn (KNO-arts en/of kinderarts), logopedie en/of audiologisch centrum voor: 1. aanvullende diagnostiek (otomicroscopie, tympanometrie, gehoortesten, microbiologisch onderzoek, immunologisch onderzoek, logopedisch onderzoek), en/of 2. behandeling (otomicroscopische oorreiniging, antibiotica, behandeling met trommel-vliesbuisjes en/of adenotomie, logopedie), en/of 3. begeleiding ( watchfull waiting, logopedie). Libra Zorggroep 26
27 Kinderen met geleidingsverliezen Verwijsbeleid AC: Geleidingsverliezen beiderzijds van meer dan 30 db verwijzing KNO-arts Eenzijdige geleidingsverliezen en dubbelzijdige geleidingsverliezen onder de 20 db herhaling over 3 maanden om te zien of het van zelf oplost. blijft het geleidingsverlies bestaan dan alsnog verwijzing KNO. Bij geleidingsverliezen tussen de 20 en 30 db is het afhankelijk van de klachten en het tympanogram. Soms wordt dan ook een herhaling na 2 maanden afgesproken. Libra Zorggroep 27
28 Kinderen met geleidingsverliezen Revalidatie Ook bij persisterende geleidingsverliezen is prothetisering soms nodig. Hoortoestel. Kan niet bij frequente oorontstekingen. Beengeleider. Ideaal bij wisselende verliezen. Nooit last van overversterking. Draagcomfort is erg laag. Solo-apparatuur. Zorgt voor een verbeterde verstaanbaarheid van de leerkracht. Is niet ideaal in groepswerk. Libra Zorggroep 28
29 Kinderen met geleidingsverliezen 29 Vaak ome Denk ook aan: Cholesteatoom Gehoorbeenketen afwijkingen Trommelvliesperforatie Athelectase Enkelzijdig perceptief verlies Atresie gehoorgang Recidiverende/ chronische BLWI s Allergie
30 Kinderen met geleidingsverliezen 30 Snotneus, hoorbare ademhaling, openmondgedrag; Middenoorontsteking(en), vooral vóór de leeftijd van 1 jaar (frequentie, wanneer laatste keer); Eerdere klachten over slechthorendheid (hard zetten van tv), uitslagen van gehoortest bij de jeugdarts; Gedragsproblemen thuis of op school of verminderde schoolprestaties; Achterblijvende spraak- en taalontwikkeling (beoordeling door consultatiebureau- of jeugdarts); Andere gezinsleden met (waarschijnlijk) doorgemaakte otitis media met effusie Risicofactoren
31 Kinderen met geleidingsverliezen 31 Onderzoek
32 Kinderen met geleidingsverliezen 32 Onderzoek
33 Kinderen met geleidingsverliezen 33 Onderzoek
34 Kinderen met geleidingsverliezen 34 Onderzoek
35 Kinderen met geleidingsverliezen 35 Verwijzen naar KNO arts Risicogroepen: afwijkend trommelvliesbeeld, patiënten met syndroom van Down, palatoschisis, andere aangeboren afwijkingen of operaties in het KNO-gebied of een gecompromitteerd immuunsysteem. Bij klachten door persisterende otitis media met effusie (gehoorverlies, spraak- en taalachterstand of gedragsstoornissen) met een nadelige invloed op het functioneren en de ontwikkeling van het kind; Volwassenen met otitis media met effusie (cave nasofarynxcarcinoom)
36 Kinderen met geleidingsverliezen 36 Trommelvliesbuisjes (uit HA standaard): Zwemmen mag, ook met het hoofd onder water; diep duiken lijkt niet verstandig; douchen is geen bezwaar. Otorroe komt regelmatig voor, maar is onschadelijk??. Effect van antibioticabevattende oordruppels is beperkt??. Bij langer durende otorroe en algemeen ziek zijn: overweeg orale kuur amoxicilline-clavulaanzuur of overleg of verwijs terug naar KNO-arts. Na een half jaar tot een jaar worden de meeste trommelvliesbuisjes vanzelf uitgestoten. Trommelvlies sluit zich spontaan. Restverschijnselen (trommelvlieslittekens) lijken beperkt.
37 Volwassenen Libra Zorggroep 37
38 Hoortoestelvergoeding 2013 Noah4 protocol in de reglementen. 67 en ouder vrij voor audicien eerste aanpassing op voorschrift, herhaalaanpassing vrij Audicien doet triage of doorverwijzing KNO of AC nodig is. < 18 altijd via audiologisch centrum
39 NOAH 4 protocol (2013) Naar Audiologisch Centrum slechthorende kinderen tot 18 jaar, bij wie de medische diagnostiek is afgerond betrouwbare audiometrie bij KNO-arts niet mogelijk, ter beoordeling van KNO-arts ernstige slechthorendheid (zie definities) een slechte spraakdiscriminatie (zie definities) acceptatie- en motivatieproblemen, ter beoordeling van huisarts en/of KNOarts begeleiding van functionele slechthorendheid geïndiceerd, ter beoordeling van huisarts of KNOarts aan het gehoor gerelateerde problemen op werk of school slechthorendheid met werk in lawaai (zie definities) plotsdoven, met afgeronde medische diagnostiek meervoudige handicaps (slechthorend/slechtziend/verstandelijke handicap enz.) een hoortoestelaanpassing via KNO-arts niet succesvol afgesloten binnen 3 maanden
40 NOAH 4 protocol (2013) Naar het Audiologisch Centrum vanwege: Uitgebreide en gespecialiseerde diagnostiek slechthorende kinderen tot 18 jaar, bij wie de medische diagnostiek is afgerond betrouwbare audiometrie bij KNO-arts niet mogelijk, ter beoordeling van KNO-arts ernstige slechthorendheid (gemiddeld verlies van 70 db bij 1000, 2000 en 4000 Hz aan het beste oor) een slechte spraakdiscriminatie (maximale spraakdiscriminatie minder dan 70%)
41 NOAH 4 protocol (2013) Naar het Audiologisch Centrum vanwege: Psychosociale begeleiding aangaande slechthorendheid ernstige slechthorendheid (gemiddeld verlies van 70 db bij 1000, 2000 en 4000 Hz aan het beste oor) een slechte spraakdiscriminatie (maximale spraakdiscriminatie minder dan 70%) acceptatie- en motivatieproblemen, ter beoordeling van huisarts en/of KNO-arts begeleiding van functionele slechthorendheid geïndiceerd, ter beoordeling van huisarts of KNO-arts
42 Volwassenen Acceptatie van het gehoorverlies Begeleiding door maatschappelijk werk. Individuele begeleiding Communicatiecursus De communicatiecursus wordt gegeven door een logopedist en een maatschappelijk werker. De logopedist vertelt u over communicatieregels en het meer technische spraakafzien. Bij spraakafzien gaat het om meer dan alleen liplezen. De maatschappelijk werker gaat in op de sociale en emotionele aspecten van slechthorendheid. Een verminderd gehoor kan soms leiden tot een sociaal isolement. Het doel is dat u de basisprincipes van het liplezen en de verschillende communicatiestrategieën kan toepassen in uw dagelijkse leven. U zult daardoor ervaren dat de problemen met de communicatie in de meeste gevallen hanteerbaar worden. Libra Zorggroep 42
43 NOAH 4 protocol (2013) Naar het Audiologisch Centrum vanwege: arbo-audiologische zorg aan het gehoor gerelateerde problemen op werk of school slechthorendheid met werk in lawaai (zie definities)
44 Volwassenen Problemen op het werk Werken met gehoorverlies: aanvullende hulpmiddelen Hulpmiddelen voor telefoneren, headsets, solo-apparatuur, etc. Werkplekbezoek: akoestiek Op basis van een akoestiekmeting op de werkplek kunnen adviezen worden gegeven om de werkplek aan te passen. Werkplekbezoek: horen met elkaar Uitleg over gehoorklachten op de werkplek aan collega s en leidinggevenden. Speciaal hiervoor is de cursus Horen met elkaar ontwikkeld, waarin de werknemer en zijn/haar collega s optimaal leren communiceren ondanks de gehoorbeperking. Advies over gehoorbescherming bij lawaai op het werk Onze medewerkers geven advies over allerlei mogelijke manieren om het gehoor te beschermen. Libra Zorggroep 44
45 NOAH 4 protocol (2013) Naar het Audiologisch Centrum vanwege: Gespecialiseerde revalidatie ernstige slechthorendheid (gemiddeld verlies van 70 db bij 1000, 2000 en 4000 Hz aan het beste oor) een slechte spraakdiscriminatie (maximale spraakdiscriminatie minder dan 70%) plotsdoven, met afgeronde medische diagnostiek meervoudige handicaps (slechthorend/slechtziend/verstandelijke handicap enz.) een hoortoestelaanpassing via KNO-arts niet succesvol afgesloten binnen 3 maanden
46 Moeizame hoortoestelproef. Volwassenen De audiologen hebben een hoger opleidingsniveau dan de audiciens. Op een aantal punten daardoor ook meer fundamentele kennis over het gehoor. Standaard controle met Insertion Gain. Dit geeft de versterking weer in het oor. Betere inzicht in de instelling. Audicien is een verkoper, wordt betaald als de klant tevreden is. AC is onafhankelijk. Is daardoor eerlijker over (on)mogelijkheden met hoortoestellen. Libra Zorggroep 46
47 Hoortoestelvergoeding 2013 Naar KNO Afwijkingen aan het uitwendige oor Afwijkingen aan de gehoorgang geleidingsverlies (zie definitie) asymmetrisch gehoorverlies (zie definities) plotsdoofheid (zie definities) (Spoedverwijzing!) significant verslechterd gehoor t.o.v. voorgaande audiometrie (zie definities) discrepantie tussen toon- en spraakaudiogram. geen betrouwbare audiometrie door audicien verkregen aangeboren slechthorendheid of syndroombepaalde slechthorendheid. Duizeligheid Oorsuizen
48 Volwassenen met gehoorverlies Geleidelijke achteruitgang beiderzijds Geleidelijke achteruitgang enkelzijdig Plots verminderd gehoor, perceptief verlies? Na trauma Begeleidende symptomen: Vertigo Tinnitus Chronische rhinitis/rhinorrhoe/neuspassageklachten Neurologische afwijkingen
49 Volwassenen met gehoorverlies Perceptief vs conductief verlies Stemvork, 512 Hz Weber: Lateralisatie naar goede oor > perceptief verlies Lateralisatie naar slechte oor> conductief verlies Rinne: Luchtgeleiding harder dan beengeleiding > perceptief verlies Beengeleiding harder dan luchtgeleiding > conductief verlies
50 Volwassenen met gehoorverlies Man, 50 jr Geleidelijke progressie ADS Soms met tinnitus ADS Vaak positieve familie anamnese Gehoorverlies met name in hoge tonen Presbyacusis
51 Volwassenen met gehoorverlies Vrouw 40jr Verminderd gehoor rechts Regelmatig aanvallen van draaiduizeligheid met verminderd gehoor rechts en toename tinnitus rechts Moeder had het ook, zit in de familie. Ziekte van Ménière
52 Volwassenen met gehoorverlies Man 50 jr Verminderd gehoor en tinnitus rechts Geleidelijk progressief Geen vertigo/ duizeligheid Brughoektumor
53 Volwassenen met gehoorverlies
54 Vestibulair schwannoom: symptomen Asymmetrische perceptieve slechthorendheid Ongeveer 1-2% van unilaterale perceptieve slechthorendheid is ten gevolge van acousticus schwannoom Tinnitus Slechte spraakdiscriminantie (discrepantie toon/spraak) Roll-over-fenomeen
55 Aanvullend onderzoek, vroeger
56 Afbeelding MRI met brughoektumor
57 Operatie kan en is soms noodzakelijk Retrosigmoidale benadering Indicaties: Goed gehoor Niet al te grote tumoren Compressie hersenstam Contraindicaties: Goed gehoor Tumoren die ver (> 1/3) doorlopen in MAI
58 Stereotactische radiotherapie 1971 eerste behandeling VS met gamma knife door Leksell
59 Volwassenen met gehoorverlies Man 65 jr Plots verminderd gehoor en tinnitus links MRI gb Infectie lab gb Serologie gb Idiopathisch plotseling perceptief gehoorverlies
60 Volwassenen met gehoorverlies Plots perceptief gehoorverlies is een medisch spoedgeval!! Incidentie 5-20 per Vaak geen afwijkingen bij otoscopie Vaak na BLWI Vaak met tinnitus in aangedane oor Starten met corticosteroiden zo snel mogelijk! Bij contraindicatie orale prednison dan intratympanaal toedienen.
61 Spraak-taaldiagnostiek Libra Zorggroep 61
62 Multidisciplinair onderzoek Spraak-taalspreekuur Miriam Hilhorst Logopedist coördinator spraaktaalteam Breda Libra Revalidatie & Audiologie 62
63 Het gaat niet over.. duimen dysfonie Afonie afasie slissen open mondgedrag Libra Revalidatie & Audiologie 63
64 Spraak- en taalstoornissen Specific Language Impairement (SLI) Dysfatische ontwikkeling (DO) Ernstige spraak- en taalmoeilijkheden (ESM) Taalontwikkelingsstoornissen (TOS) Bij een spraakstoornis past de klankvorming van een kind niet bij het niveau van de taalontwikkeling Verbale ontwikkelingsdyspraxie Fonologische stoornis Libra Revalidatie & Audiologie 64
65 Waarom multidisciplinair? Specifieke taalproblemen niet te verklaren vanuit neurologische, cognitieve of emotionele problemen. Er is ook geen sprake van tekortschietend taalaanbod. Het lijkt het enige probleem te zijn dat het kind heeft. Niet specifieke taalproblemen zijn te verklaren vanuit een aanwezige andere stoornis b.v. gehoorverlies, cognitieve beperkingen, emotionele ontwikkelingsstoornis, neurologische problemen, gedragsproblemen, afwijkingen in de spraakorganen, deprivatie of combinaties. Logopedisch onderzoek kan dit onderscheid niet maken! Libra Revalidatie & Audiologie 65
66 Welke kinderen? Kinderen jonger dan 3 jaar met een vermoeden van een taal- en/of spraakprobleem in hun moedertaal. Kinderen tussen 3-4 jaar met een duidelijk probleem op het gebied van taalen/of spraak. Kinderen vanaf 4 jaar die onvoldoende vooruitgang boeken met logopedie of bij wie een ernstig taal- en/of spraakprobleem wordt gesignaleerd. Anderstalige/meertalige kinderen met een vermoeden van een taal- en/of spraakprobleem in hun moedertaal of die na een bepaalde periode taalaanbod in het Nederlands (peuterspeelzaal, school, adoptie) meer problemen hebben met het Nederlands dan kinderen in vergelijkbare situaties. Kinderen met problemen in de Auditieve Taalverwerking. Libra Revalidatie & Audiologie 66
67 Doel diagnostiek heeft het kind een taal- spraakprobleem? om wat voor type probleem gaat het en wat is de ernst? hoe is de indruk van het cognitief niveau en sociaal-emotioneel welbevinden van het kind? welke oorzakelijke en welke belemmerende factoren spelen een rol? welke stappen moeten op grond van de resultaten worden gezet ten aanzien van eventuele vervolgdiagnostiek, behandeling of begeleiding of verwijzing. Libra Revalidatie & Audiologie 67
68 Logopedisch onderzoek Taalbegrip Taalproductie Communicatie Articulatie Mondgedrag Indruk algeheel functioneren Libra Revalidatie & Audiologie 68
69 Psychologische screening Uitgebreide anamnese Peuterspeelzaal/schoolvragenlijst Gegevens andere betrokkenen Eerste indruk van niet-talige ontwikkeling Spelobservatie Contactname Bij twijfel volledig psychologisch onderzoek om discrepantie verbaal/ non-verbaal vast te stellen Libra Revalidatie & Audiologie 69
70 Breda Aantal kinderen per leeftijdsgroep Libra Revalidatie & Audiologie 70
71 Percentage kinderen per leeftijdsgroep Libra Revalidatie & Audiologie 71
72 Complicerende factoren Percentage van het totaal aantal kinderen
73 Aantal assen Percentage kinderen van het totale aantal Libra Revalidatie & Audiologie 73
74 Ongeveer 50% advies logopedie Vervolgtraject Aantal kinderen Libra Revalidatie & Audiologie 74
75 Verwijzing naar het AC NAW-gegevens Anders- of meertaligheid Medische gegevens Sociaal-economische bijzonderheden Andere risicofactoren Libra Revalidatie & Audiologie 75
76 Demir 2,3 jaar Turkstalig gezin, moeder in NL geboren, vader 10 jaar in NL Jongste uit gezin van 2 Bezoekt kdv 3 dagen Ouders geen klachten over Turks Kdv heeft twijfels over NL Libra Revalidatie & Audiologie 76
77 Onderscheid maken tussen NT2-probleem en taalprobleem Taalaanbod inventariseren Kwaliteit van het taalaanbod beoordelen Belangrijk om niveau van moedertaal en tweede taal te vergelijken. Taalbegrip en taalproductie worden ook in de moedertaal onderzocht, vaak met behulp van een tolk. Libra Revalidatie & Audiologie 77
78 Anders- of Meertaligheid Wanneer kinderen een goed taalaanbod krijgen en hun moedertaal goed leren spreken, gaat het aanleren van een tweede taal ook gemakkelijker; Ouders die slecht Nederlands spreken zijn geen goed taalvoorbeeld voor hun kind! Het is beter wanneer zij hun moedertaal blijven aanbieden. Vraagt om meertaligheidsadvies op maat Libra Revalidatie & Audiologie 78
79 Demir Taalbegrip Turks met tolk Actieve woordenschat in Turks Beoordeling zinsbouw en articulatie Evt. ook in Nederlands Conclusie: Turks is leeftijdsadequaat blootstellingsachterstand Turks is onvoldoende taalprobleem Libra Revalidatie & Audiologie 79
80 Follow-up Na het onderzoek worden met ouders afspraken gemaakt over het vervolg Er gaat altijd rapportage naar de verwijzer en andere betrokkenen na toestemming van ouders Libra Revalidatie & Audiologie 80
81 Minimum Spreeknormen 0-1 jaar Huilen, lachen en kraaien. Spelen met de stem, lippen, tong en gehemelte ( ah, eh ). Luisteren naar de stem van mama en kijken naar haar mond. Brabbelpatroontjes worden steeds langer en ingewikkelder ( baba, dadada ). 1 jaar Veel en gevarieerd brabbelen. De klanken zijn afhankelijk van de voorkeur voor het bewegen van de lippen, tong of het gehemelte. Brabbelen wordt steeds meer een manier om contact te maken. 1 ½ jaar Het kind kent ten minste 5 woordjes, bijvoorbeeld mama, papa of eten. De woordopbouw is nog onvolledig ( taat voor paard, papu voor paraplu ). Libra Revalidatie en Audiologie 81
82 2 jaar Het kind spreekt in zinnen van twee woordjes ( koek hebben, poes ook ). De woordopbouw is vaak onvolledig ( toe voor stoel, bopam voor boterham ). Hiernaast gebruikt het kind brabbels en éénwoorduitingen. 3 jaar Het kind spreekt in zinnetjes van drie tot vijf woorden. Deze zinnetjes hebben nog weinig grammaticale structuur. De opbouw van de zinnetjes wijkt nog sterk af van die van volwassenen ( Ik bent vallen niet ). 50% tot 70% van wat het kind op deze leeftijd zegt is verstaanbaar voor anderen. 4 jaar Het kind spreekt in enkelvoudige zinnetjes. De zinsbouw is al beter maar er zijn vaak nog problemen met het meervoud en de vervoegingen van het werkwoord ( Ik loopte buiten in de tuin ). 75% tot 90% van wat het kind zegt is voor anderen verstaanbaar (helder en duidelijk uitspreken). 5 jaar Het kind gebruikt nu goedgevormde, ook samengestelde zinnen. De zinslengte en woordvolgorde gaan steeds meer lijken op de taal van volwassenen, maar het taalgebruik is vaak nog concreet. Meer dan 90% wat het kind zegt, is verstaanbaar. Libra Revalidatie en Audiologie 82
83 Van Wiechenschema Implementatie uniforme signalering taalachterstanden Libra Revalidatie en Audiologie 83
84 Tinnitus Libra Zorggroep 84
85 Tinnitus Gespecialiseerde tinnitusbehandeling in Eindhoven Stap 1: Gehooronderzoek + gesprek audioloog Tinnitus informatie middag/avond Gesprek psycholoog Stap 2: Intensieve cognitieve gedragstherapie van 12 weken onder leiding van een psycholoog en bewegingstherapeut. Libra Zorggroep 85
86 Tinnitus Libra Zorggroep 86
87 Libra Revalidatie & Audiologie Audiologisch Centrum Emmastraat 6a 4811 Ag Breda Dr. Deelenlaan AD Tilburg folders van het spraaktaalspreekuur zijn op bovenstaande adressen op te vragen of te downloaden van Libra Revalidatie & Audiologie 87
88 Toonaudiogram: gehoorverlies en spraakbanaan
89 Spraakaudiogrammen:
90 Audiogram
Audiologische diagnostiek en revalidatie. Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog
Audiologische diagnostiek en revalidatie Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog Inhoud Werking van het gehoor Traject in het eerste jaar Aanmeldingen Diagnostiek Revalidatie Na het eerste jaar gehoorbeenketen
Nadere informatieVroegsignalering taalontwikkelingsstoornissen Symposium Het jonge kind
Vroegsignalering taalontwikkelingsstoornissen Symposium Het jonge kind 15 december 2016 Drs. F. Sobieraj klinisch linguïst / logopedist Kentalis Een landelijke organisatie gespecialiseerd in diagnostiek,
Nadere informatieNOAH-3 PROTOCOL HOORTOESTELAANPASSING
NOAH-3 PROTOCOL HOORTOESTELAANPASSING 2009 Taken en verantwoordelijkheden Federatie van Nederlandse Audiologische Centra (FEN) Federatie van Ouders van Slechthorende kinderen en van kinderen met Spraak-taalmoeilijkheden
Nadere informatieZorgtraject na de neonatale gehoorscreening
Zorgtraject na de neonatale gehoorscreening Dr.L.Ruytjens klinisch fysicus-audioloog Sophia Kinderziekenhuis Rotterdam mede namens L.Heijkoop en A.Verbaan logopedisten Inhoud Neonatale gehoorscreening
Nadere informatieMeningitis: het belang van gedegen multidisciplinaire diagnostiek van gehoor en communicatie De rol van het AC
Meningitis: het belang van gedegen multidisciplinaire diagnostiek van gehoor en communicatie De rol van het AC Yvonne Simis, klinisch fysicus-audioloog, VUmc 12 oktober 2011 Inhoud De rol van het AC in
Nadere informatieAUDIOLOGISCH CENTRUM HOLLAND NOORD ALKMAAR. Het AC als centrum voor Spraaktaaldiagnostiek
AUDIOLOGISCH CENTRUM HOLLAND NOORD ALKMAAR Het AC als centrum voor Spraaktaaldiagnostiek Het spraaktaalteam van het ACHN Multidisciplinair team bestaat uit: Gedragswetenschappers (orthopedagogen/psychologen)
Nadere informatieRevalidatie van het gehoor bij volwassenen
Revalidatie van het gehoor bij volwassenen Gehoor en communicatie zijn van groot belang voor de mens. Wanneer er een beperking van gehoor, spraak of taal optreedt, heeft dat vaak grote gevolgen voor het
Nadere informatieToolkit Slechthorendheid
Doel Het vaststellen van slechthorendheid; Het aanbieden van de juiste therapieën en/of hoorhulpmiddelen; Het voorkomen van communicatiestoornissen en sociaal isolement. Achtergrond Definitie In Nederland
Nadere informatieHoortoestel voorschrijven: regelgeving en adviezen voor de KNO-praktijk
Hoortoestel voorschrijven: regelgeving en adviezen voor de KNO-praktijk T. Thielemans Klinisch fysicus audioloog, Audiologisch Centrum Kentalis, locatie JBZ, St. Michielsgestel NVA 20 april 2017 Inleiding
Nadere informatieDiagnostiek naar de oorzaak van slechthorendheid binnen het Centrum Diagnostiek Slechthorendheid
Diagnostiek naar de oorzaak van slechthorendheid binnen het Centrum Diagnostiek Slechthorendheid Derde VUMC nascholingsdag 22 maart 2013 Margot Mulder, kinderarts Aangeboren slechthorendheid: Literatuur:
Nadere informatieAudiologische zorg na prenatale CMV infectie Yvonne Simis, Cas Smits, Theo Goverts
udiologische zorg na prenatale CMV infectie Yvonne Simis, Cas Smits, Theo Goverts 22 maart 2013 Zorg bij CMV in het C Eén virus Zeven kinderen Zeven routes van/naar het C Zeven trajecten binnen het C Prenataal
Nadere informatieGehoor-en Spraak Centrum (GSC) Sophia Kinderziekenhuis
Gehoor-en Spraak Centrum (GSC) Sophia Kinderziekenhuis U en uw kind hebben een afspraak op het Gehoor- en Spraak Centrum (GSC) van de afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde van het Erasmus MC - Sophia.
Nadere informatieGehoorrevalidatie bij jonge kinderen. Alex Hoetink klinisch fysicus - audioloog
Gehoorrevalidatie bij jonge kinderen Alex Hoetink klinisch fysicus - audioloog Onderwerpen Werking van het gehoor Gehoorverlies Gehoordiagnostiek op het Audiologisch Centrum (AC) Gehoorrevalidatie op het
Nadere informatieGehoorverlies bij kinderen
Libra Audiologie Gehoorverlies bij kinderen Onlangs heeft u de mededeling gekregen dat uw kind slechthorend is. Er komt dan ineens veel op u af, er zijn zoveel vragen te stellen en beslissingen te nemen.
Nadere informatieHet belang van etiologische diagnostiek bij slechthorendheid
Het belang van etiologische diagnostiek bij slechthorendheid Ad Snik, namens Hearing and Genes, otogenetisch spreekuur UMC Radboud Nijmegen Theo Goverts, namens centrum diagnostiek slechthorenheid (CDS)
Nadere informatieDIFFERENTIAALDIAGNOSTIEK TOS BIJ HET JONGE KIND
DIFFERENTIAALDIAGNOSTIEK TOS BIJ HET JONGE KIND WAP Verschillend Taalvaardig, januari 2018 Els de Jong, klinisch linguïst/logo-akoepedist 1 INHOUD Uniforme Vroegsignalering Taalproblemen door JGZ Verwijzen
Nadere informatieDe nieuwe richtlijn otitis media in de tweede lijn: een synopsys. Roger Damoiseaux
De nieuwe richtlijn otitis media in de tweede lijn: een synopsys Roger Damoiseaux Otitis Media bij kinderen in de tweede lijn INITIATIEF: Nederlandse Vereniging voor KNO-heelkunde en Heelkunde van het
Nadere informatieGehoordiagnostiek neonataal CASUS
Gehoordiagnostiek neonataal CASUS Presentatie Nascholingsdag audiologen te Utrecht Vrijdag 17 maart 2006 Age Hoekstra klinisch fysicus-audioloog Audiologisch Centrum van de Prof. J.J. Groen Stichting Amersfoort
Nadere informatieGevolgen van slechthorendheid voor de ontwikkeling, gezinsbegeleiding en samenwerking met het CB
Gevolgen van slechthorendheid voor de ontwikkeling, gezinsbegeleiding en samenwerking met het CB Bettie Carmiggelt Arts M&G - Adviseur NCJ Noëlle Uilenburg Manager Onderzoek en Ontwikkeling & Vroegtijdige
Nadere informatieInterventies bij slechthorende kinderen
Interventies bij slechthorende kinderen samenwerking met de JGZ Noëlle Uilenburg Onderzoek en Ontwikkeling Vroegtijdige Onderkenning Gehoorstoornissen 6 november 2014 Disclosure belangen spreker Noëlle
Nadere informatieProducten. Onderwijs. Zorg. Audiologisch Centrum - Multidisciplinaire diagnostiek. - Basis- en voortgezet onderwijs Cluster 2 - Ambulante begeleiding
Doelgroep Kinderen en volwassen van alle leeftijden waarbij een vermoeden van of sprake is van problemen op het gebied van: - Gehoor - Spraak en taal - Communicatie Producten Onderwijs - Basis- en voortgezet
Nadere informatieCongenitaal gehoorverlies en de kinderarts. CDS symposium 17 maart 2010 Margot Mulder, kinderarts
Congenitaal gehoorverlies en de kinderarts CDS symposium 17 maart 2010 Margot Mulder, kinderarts Kindergeneeskundig onderzoek naar de oorzaak van het congenitaal gehoorverlies doel Patiënt: te verwachten
Nadere informatieAudiologisch centrum, spraaktaalteam
TOS en Meertaligheid Onderwijsdag 25 mei 2016 Maaike Diender, klinisch linguïst Els de Jong, teamleider spraaktaalteam/logo-akoepedist Audiologisch centrum, spraaktaalteam Gehooronderzoek Logopedisch onderzoek
Nadere informatieVerloop pieklatentie vs intensiteit
Neonatale screening - OAE Audiometrie bij Jonge Kinderen Mogelijkheden en Valkuilen Arjan J Bosman Audiologisch Centrum UMC St Radboud Nijmegen Neonatale screening - ALGO Objectieve Diagnostiek Tympanometrie,
Nadere informatieNeonatale gehoordiagnostiek
Neonatale gehoordiagnostiek Hoe je met klikken verder komt Terugkomdag ALGO-screeners 17 januari 2018 Samuel Hoekman klinisch fysicus - audioloog Wat ga ik vertellen Outline Gehoor Gehooronderzoek Screening
Nadere informatieInhoud. Slechthorendheid, hoe zat het ook alweer?
Inhoud Slechthorendheid, hoe zat het ook alweer? Wat hoor je te weten in cluster 2? Gehoor Gehoorverlies Onderzoek: wat betekent een audiogram? Hoe klinkt een gehoorverlies Wat mag je verwachten van hulpmiddelen?
Nadere informatieInformatieavond leerkrachten en pedagogisch medewerkers van slechthorende kinderen. Yvonne Simis, klinisch fysicus-audioloog 4 oktober 2012
Informatieavond leerkrachten en pedagogisch medewerkers van slechthorende kinderen Yvonne Simis, klinisch fysicus-audioloog 4 oktober 2012 Programma 19.30 Opening en inleiding audiologie door: Yvonne Simis,
Nadere informatieMultidisciplinaire diagnostiek op. Renate van den Ende, Teamleider AC R dam
Multidisciplinaire diagnostiek op het Audiologisch Centrum (AC) Renate van den Ende, Teamleider AC R dam Wat is een Audiologisch Centrum (AC)? Organisatie gespecialiseerd in bij kinderen en volwassenen
Nadere informatieEtiologisch onderzoek naar slechthorendheid op de kinderleeftijd. Sarina Kant & Rosanne van Velzen 27-09-2013
Etiologisch onderzoek naar slechthorendheid op de kinderleeftijd Sarina Kant & Rosanne van Velzen 27-09-2013 Etiologisch onderzoek naar slechthorendheid op de kinderleeftijd Richtlijn Multidisciplinaire
Nadere informatieHet oor. DOK h Stichting Deskundigheidsbevordering. Brent Veldman Huisarts in Alkmaar
Het oor Brent Veldman Huisarts in Alkmaar DOK h Stichting Deskundigheidsbevordering en Ondersteuning Kwaliteitsbeleid Huisartsenpraktijken Noordwest-Nederland ISO 9001 gecertificeerd Kwakelkade 21f 1823
Nadere informatieHet NOAH-protocol en Het AZOS-PROJECT
Het NOAH-protocol en Het AZOS-PROJECT Geschreven door Ed de Geus, april 2008. Bronnen: Azos rapport, StAr, Inleiding Door de toename van het aantal inwoners in Nederland en het feit dat die inwoners ook
Nadere informatieVeldnorm. hoortoestelverstrekking
Veldnorm hoortoestelverstrekking 2013 Voorwaarden voor kwaliteit Federatie van Nederlandse Audiologische Centra Federatie van Ouders van Slechthorende kinderen en van kinderen met Spraak-taalmoeilijkheden
Nadere informatieAC Kentalis De poort naar diagnostiek en begeleiding op maat.
AC Kentalis De poort naar diagnostiek en begeleiding op maat. Harry Simkens 29 maart 2016 Klinisch fysicus audioloog AC Kentalis... is aangesloten bij de FENAC (Federatie van Nederlandse Audiologische
Nadere informatieRichtlijn JGZ-richtlijn Vroegtijdige opsporing van gehoorverlies bij kinderen en jongeren (0-18 jaar)
Richtlijn JGZ-richtlijn Vroegtijdige opsporing van gehoorverlies bij kinderen en jongeren (0-18 jaar) Onderbouwing 1. Risicofactoren Uitgangsvragen Leidt een extra screening op het gebied van gehoor en
Nadere informatieObjectieve Diagnostiek. Tympanometrie Oto-Akoestische Emissies BERA Rechts 70 db, Links 90 db
Objectieve Diagnostiek - casuïstiek - Arjan J Bosman en Henriëtte Koch Audiologisch Centrum UMC St Radboud Nijmegen Objectieve Diagnostiek Tympanometrie, stapedius reflexen functionaliteit middenoor Oto-Akoestische
Nadere informatieGehoorproblemen bij kinderen met het Syndroom van Down perspectief van een onderzoeker en ouder
Gehoorproblemen bij kinderen met het Syndroom van Down perspectief van een onderzoeker en ouder Henriëtte Koch Audiologisch Centrum UMC St Radboud Nijmegen John Langdon Down (1828-1896) Down (1866): The
Nadere informatieHandreiking. Verminderd gehoor
Handreiking Verminderd gehoor Handreiking Verminderd gehoor Doelgroep Ouderen: - Met klachten van gehoorverlies. ¹ ² ³ - Met door omgeving of uzelf (geuite) vermoedens van slechthorendheid. ¹ ⁴ - Met klachten
Nadere informatieSlechthorendheid op school Wat hoor je te weten in Cluster 2?
Slechthorendheid op school Wat hoor je te weten in Cluster 2? Margot Willemsen Erwin Baas 2015 Inhoud Gehoor Gehoorverlies Onderzoek: wat betekent een audiogram? Hoe klinkt een gehoorverlies Wat mag je
Nadere informatieGehooronderzoek. Figuur 1. Stemvork
Gehooronderzoek Als u met klachten over het gehoor bij een keel-, neus- en oor-arts (KNO-arts) komt, zal de arts een aantal vragen stellen om het probleem beter te kunnen begrijpen. De vragen hebben onder
Nadere informatieKinderen met gehoor-, spraak- en/of taalproblemen
Kinderen met gehoor-, spraak- en/of taalproblemen Afdeling Keel-, Neus- en Oorheelkunde Informatie voor verwijzers Kinderen met gehoor-, spraak- en/of taalproblemen Kinderen met problemen of vragen op
Nadere informatieWie zijn wij? Werkwijze
Het SpraakTaalteam De ontwikkeling van taal en spraak verloopt niet bij alle kinderen vanzelfsprekend. Sommige kinderen zijn later met hun eerste woordjes, andere kinderen praten al snel maar zijn voor
Nadere informatieBehandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering
Behandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering een presentatie aan de hand van casussen dr.ir. Cas Smits klinisch fysicus-audioloog
Nadere informatieInleiding. Gehooronderzoek
Gehooronderzoek Inleiding Deze brochure heeft tot doel u informatie te geven over allerlei vormen van gehooronderzoek. Als u voor gehooronderzoek binnenkort bij een keel -, neus- en oorarts (kno-arts)
Nadere informatieIedereen kan last krijgen van stemproblemen en het komt zowel bij kinderen als bij volwassenen voor.
Stem Adem-/ en stemproblematiek Heesheid Adembeheersing als voorbereiding op zingen Hyperventilatie Spreken in het openbaar Stemproblemen en stemverandering bijv. bij transseksualiteit, pubertijd Symptomen:
Nadere informatieGehooronderzoek. Audiologisch Centrum. Afdeling KNO
Gehooronderzoek Audiologisch Centrum Afdeling KNO Een Audiologisch Centrum is gespecialiseerd in onderzoek en advies voor mensen met gehoorproblemen. U komt bij het Audiologisch Centrum omdat een huisarts
Nadere informatieSlechthorendheid bij ouderen
Slechthorendheid bij ouderen Ir. T.T. Prinzen Klinisch fysicus-audioloog Pento Audiologisch Centrum Amersfoort Inhoud inleiding (anatomie en pathologie) soorten gehoorverlies hoe hoort een slechthorende?
Nadere informatieHET SPRAAKTAALSPREEKUUR Het belang van vroeg signaleren
HET SPRAAKTAALSPREEKUUR Het belang van vroeg signaleren Dr. Emmy Konst Alle Taal Centraal 2009 1 Opbouw van de presentatie Inleiding Project vroegsignalering door Sint Marie, MEE Zuidoost-Brabant en Zuidzorg
Nadere informatieLogopedie Sophie Gortzak maart 2010
Logopedie Sophie Gortzak maart 2010 Inleiding Ik doe mijn werkstuk over logopedie omdat ik het een interessant onderwerp vond en mijn moeder is logopedist. Mijn hoofdstukken zijn: 1Wat is logopedie? 2Wie
Nadere informatiemagazines Deloitte Carros The Optimist
get noticed! magazines AmsterdamXXXL Porsche Deloitte Carros The Optimist brochures Gemeente Rotterdam Gemeente Rotterdam KPMG 3B Wonen VanDyck beddengoed Audi Notenboom Business School Pastoe webdesign
Nadere informatieSpraak & Taal Ambulatorium
Spraak & Taal Ambulatorium Communicatieontwikkeling van het kind weer snel op het goede spoor Hans Kaffener, Gz-psycholoog h.kaffener@kentalis.nl Wendy Boelhouwer, klinisch linguïst w.boelhouwer@kentalis.nl
Nadere informatieAudiologisch Centrum voor gehoor, spraak en taal Diagnose, advies en behandeling
Audiologisch Centrum voor gehoor, spraak en taal Diagnose, advies en behandeling Marslaan 7 T (0164) 26 65 99 E acbergenopzoom@auris.nl 4624 CT Bergen op Zoom F (0164) 23 81 73 W www.audiologischcentrum.nl
Nadere informatieDe Klinisch Linguïst. Specialist in. Taalontwikkelingsstoornissen Verworven taalstoornissen
De Klinisch Linguïst Specialist in Taalontwikkelingsstoornissen Verworven taalstoornissen Copyright Vereniging voor Klinische Linguïstiek (VKL) April 2000 Secretariaat: Vereniging voor Klinische Linguïstiek
Nadere informatieOorzaken en verschijningsvormen van aggravatie. N.J.. Versfeld J.E. Hoogeveen KNO/audiologie AMC Amsterdam
Oorzaken en verschijningsvormen van aggravatie N.J.. Versfeld J.E. Hoogeveen KNO/audiologie AMC Amsterdam Casus I: Coen 5;6 jaar KNO geschiedenis: 3;2 jaar: Veel oorontstekingen Adeno-tonsillectomie met
Nadere informatieProtocol Project Uniforme signalering spraaktaalproblemen. kinderen INHOUD
Protocol Project Uniforme signalering spraaktaalproblemen bij jonge kinderen Versie geïntegreerd model van Wiechen 2/jarigen 1 november 2011 INHOUD 1. Inleiding 2. Taal A. De normale taalontwikkeling en
Nadere informatieAls horen en zien je vergaan is...
Als horen en zien je vergaan is... inleiding middagsymposium NVA/KNO vereniging Nieuwegein, 7 april 2011 Videoloog of Visuoloog? Doorn in oog Definitie van doofblind: een visus hebbende van 0.30 of minder
Nadere informatieWelkom op het Informatiemoment Standaard gehoor oktobercyclus
Welkom op het Informatiemoment Standaard gehoor oktobercyclus VOORMIDDAG Inleiding: doelstellingen Doelstelling 1 Doelstelling 3 Casusbespreking Praktische voorbereiding: Hoe gaan we het doen? Overzicht
Nadere informatieCochleaire implantatie bij volwassenen informatie voor werkgevers
Cochleaire implantatie bij volwassenen informatie voor werkgevers Eén van uw werknemers/collega s is ernstig slechthorend. Op dit moment wordt door het CI-team VUmc beoordeeld of hij/zij baat zou kunnen
Nadere informatieStappenplan slechthorendheid
Stappenplan slechthorendheid Opsporing en behandeling van gehoorproblemen bij zelfstandig wonende ouderen. Stap 1: Screenen op gehoorproblemen in de eerste lijn Kunt u, al dan niet met een gehoorapparaat,
Nadere informatieKNO achtergronden casusschetsen voor: begeleider/presentator
KNO achtergronden casusschetsen voor: begeleider/presentator Hoogeveen mei 2011 1 Casus 1 Loopoor Op uw telefonisch spreekuur belt de moeder van zoontje Gijs. Gijs is 3 jaar oud. Hij heeft sinds 2 dgn
Nadere informatieVerwijzing naar GGMD voor hulpverlening aan doven, doofblinden, ernstig slechthorenden, plots- en laatdoven, en mensen met ménière en gehoorverlies
Hieronder vindt u informatie voor verwijzing naar GGMD voor: hulpverlening aan doven, doofblinden, ernstig slechthorenden, plots- en laatdoven, en mensen met ménière in combinatie met gehoorverlies ambulante
Nadere informatieHoortoestelaanpassing bij de audicien via open receptuur. Joop Leijendeckers Donneke Arts-Hendriks Arjan Bosman
Hoortoestelaanpassing bij de audicien via open receptuur Joop Leijendeckers Donneke Arts-Hendriks Arjan Bosman Achtergrond Deregulering Patiënten worden door de ziektekostenverzekeraars aangemoedigd om
Nadere informatieHoren, Verstaan en Begrijpen met een CI
Horen, Verstaan en Begrijpen met een CI Guido Cattani (Bsc. Audioloog, M. SEN, UMC Utrecht, afdeling KNO) gcattani@umcutrecht.nl Trudi de Koning (Klinisch linguïst UMC Utrecht) Opbouw presentatie Inleiding
Nadere informatieDr. M. Rodenburg (coördinator) Geen goed gehoor; wat nu?
Dr. M. Rodenburg (coördinator) Geen goed gehoor; wat nu? Dr. M. Rodenburg (coördinator) Geen goed gehoor; wat nu? Houten, 2017 Eerste druk, Uitgeverij De Tijdstroom BV, Utrecht 1984 Tweede druk, Uitgeverij
Nadere informatieMaarten heeft een fors perceptief gehoorverlies. Sanne heeft auditieve verwerkingsproblemen.
Les 1 Wat heb ik eigenlijk? Maarten heeft een fors perceptief gehoorverlies. Sanne heeft auditieve verwerkingsproblemen. Weet jij wat dat betekent? Zodra je begint met een nieuwe opleiding in het mbo zul
Nadere informatieDokter op dinsdag. Duizeligheid. Susanne Balter, KNO-arts
Dokter op dinsdag Duizeligheid Susanne Balter, KNO-arts Dinsdag 23 juni 2015 Wat gaan we bespreken? Voorkomen duizeligheid Het evenwichtsorgaan Onderzoek bij de KNO arts Oorzaken van duizeligheid Behandeling
Nadere informatieSophia Kinderziekenhuis. Baby Gehoorspreekuur. Gehoor en Spraak Centrum Erasmus MC-Sophia
Sophia Kinderziekenhuis Baby Gehoorspreekuur Gehoor en Spraak Centrum Erasmus MC-Sophia U en uw kind hebben een afspraak voor het Baby Gehoorspreekuur op het Gehoor-en Spraak Centrum (GSC) van de afdeling
Nadere informatieHoortoestelaanpassing bij kinderen met het Down Syndroom
Hoortoestelaanpassing bij kinderen met het Down Syndroom Sander Ubbink klinisch fysicus audioloog i.o. academisch ziekenhuis Maastricht inhoud: prevalentie otologische problemen diagnostiek rehabilitatie
Nadere informatieAls praten niet vanzelf gaat
Libra R&A locatie AC Eindhoven Als praten niet vanzelf gaat Niet alle kinderen leren vanzelf goed praten. Daar kunnen verschillende oorzaken voor zijn. In deze folder leest u waar u op moet letten en wat
Nadere informatieAudiologisch Centrum voor gehoor, spraak en taal Diagnose, advies en behandeling
Audiologisch Centrum voor gehoor, spraak en taal Diagnose, advies en behandeling Heer Bokelweg 143 T (010) 413 22 80 E acrotterdam@auris.nl 3032 AD Rotterdam F (010) 414 94 83 W www.audiologischcentrum.nl
Nadere informatieIk heb vragen rond 'expressieve taalstoornis' of 'taalstoornis' alleen en begon nu wat te twijfelen of dat synoniemen zijn voor dysfasie of niet.
Vraag In de aanloop naar volgend schooljaar krijgen we heel wat vragen rond de type 7 taal-spraak groep. Onder andere over welke 'termen' ok of niet ok zijn ifv opmaak gemotiveerd verslag / verslag. Ik
Nadere informatieWat is logopedie? Wat doet een logopedist? Wanneer is logopedie nodig?
Wat is logopedie? Wat is logopedie? Logopedie is zorg die nodig is als er problemen zijn met stem, spraak, taal, gehoor en slikken. Logopedisten behandelen stoornissen op het gebied van de persoonlijke
Nadere informatieAudiometrie. Bij mensen met een verstandelijke beperking. Henriëtte Koch Audiologisch Centrum
Audiometrie Bij mensen met een verstandelijke beperking Henriëtte Koch Audiologisch Centrum Voorwaarden aan onderzoeker Affiniteit met de doelgroep Kunnen observeren Geduld, duidelijke structuur kunnen
Nadere informatieWat is logopedie? Wanneer is logopedie nodig?
Wat is logopedie? Wat is logopedie? Logopedie is zorg die nodig is als er problemen zijn met stem, spraak, taal, gehoor en slikken. Logopedisten behandelen stoornissen op het gebied van de persoonlijke
Nadere informatieWelke kwaliteit willen we bereiken met audiometrie en gehooraanpassing?
Welke kwaliteit willen we bereiken met audiometrie en gehooraanpassing? Dr.ir. Wim Soede Inzet van professioneel oordeel audicien in relatie tot NOAH 4 en StAr Handboek Aan de lezer! Tijdens en na afloop
Nadere informatieLibra R&A locatie Leijpark. Gehoor en gehooronderzoek bij VIN-revalidanten. Informatie voor familie en naasten
Libra R&A locatie Leijpark Gehoor en gehooronderzoek bij VIN-revalidanten Informatie voor familie en naasten Uw kind/partner/naaste volgt het programma Vroege Intensieve Neurorevalidatie (VIN) van Libra
Nadere informatieZo hoor ik. Een kijkje in het leven van jonge kinderen met gehoorverlies. www.nsdsk.nl
Zo Zo hoor ik Als een kind doof of slechthorend is, heeft dat vaak hoor grote impact op het gezin. Achter elk kind met gaat een verhaal schuil. Over de oorzaak, de onzekerheid, de zorgen, het onbegrip,
Nadere informatiekno specialisten in keel-, neus- & oorheelkunde Plotselinge doofheid
kno haarlemmermeer specialisten in keel-, neus- & oorheelkunde Plotselinge doofheid Eigenlijk is het beter te spreken van plotseling gehoorsverlies, omdat met doofheid strikt genomen volledig verlies van
Nadere informatiePento Vroegbehandeling Auditief
Pento Vroegbehandeling Auditief Doelen Een beeld geven van onze doelgroep Onze visie op de behandeling van kinderen met een auditieve beperking toelichten Een beeld geven van ons team en het behandelaanbod
Nadere informatieGehoorverlies na Meningitis diagnostiek, preventie & behandeling
Tweede VUmc nascholingsdag over het jonge slechthorende kind Gehoorverlies na Meningitis diagnostiek, preventie & behandeling Woensdag 12 oktober 2011 NEMO AMSTERDAM Het jonge slechthorende kind Vroege
Nadere informatieBijlage I Indicatoren en kwaliteitsnormen
Bijlage I Indicatoren en kwaliteitsnormen Aanpassingen per 1 januari 2015 Definities normen, streefwaarden en n Norm Doel: Definitie: bewaken van de publieke waarden van de uitvoering. is een minimale
Nadere informatiePlotselinge doofheid. Wat is plotselinge doofheid?
Deze brochure heeft tot doel u informatie te geven over plotselinge doofheid. Als u recent voor deze aandoening bij een Keel, Neus- en Oorarts (KNO- arts) bent geweest, dan kunt u in deze brochure daar
Nadere informatieBDS-protocol JGZ-richtlijn Gehoor
BDS-protocol JGZ-richtlijn Gehoor Versie BDS: 3.2.3 Versie protocol: 1.0 Status: DEFINITIEF Dit BDS-protocol geeft aan hoe handelingsaanbevelingen ten behoeve van de zorg voor het kind conform de meest
Nadere informatieHoorzorg binnen een instelling
Hoorzorg binnen een instelling Ingrid Hertgers, logopedist/ M SEN logopedist s Heeren Loo Advisium Ermelo Marrianne van de Glind-Zwart, Logopedist/teamleider Pento AC Amersfoort s Heeren Loo Ermelo wonen
Nadere informatieErfelijke slechthorenheid. Gids voor patiënten en families
Erfelijke slechthorenheid Gids voor patiënten en families In deze folder vindt u informatie over erfelijke slechthorendheid. Hierbij komen de volgende onderwerpen aan bod: Inleiding Wat is erfelijke slechthorendheid?
Nadere informatiePlotsdoofheid (Sudden deafness)
Keel-, Neus- en Oorheelkunde Plotsdoofheid (Sudden deafness) www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl KNO037 / Plotsdoofheid 2 Plotsdoofheid (Sudden
Nadere informatieDefinitie van doofblindheid. Doofblindheid is een combinatie van doofslechthorendheid
Definitie van doofblindheid. Doofblindheid is een combinatie van doofslechthorendheid en blind-slechtziendheid. Doofblindheid belemmert mensen in hun communicatie, het verwerven van informatie en de mobiliteit.
Nadere informatieGastcollege Grenzen van taal Vroegbehandeling Doof/Slechthorend - Kentalis Haren Juni 2018 Nina Osterloh
Gastcollege Grenzen van taal Vroegbehandeling Doof/Slechthorend - Kentalis Haren Juni 2018 Nina Osterloh Even voorstellen o Nina Osterloh o logopedist en neurolinguïst o Vroegbehandeling Doof/Slechthorend
Nadere informatieTaal. Informatie over logopedie
Taal Taal is... Het geheel van de door de spraakorganen, op basis van het taalvermogen voortgebrachte tekens waarvan de mens gebruik maakt om zijn gedachten te articuleren, zijn wereld te ordenen en te
Nadere informatieDe implementatie van het zorgverbeteringsproject
Nascholingsmiddag Slechthorendheid bij kinderen: etiologie, diagnostiek en revalidatie De implementatie van het zorgverbeteringsproject Sanne van Kordenoordt Projectmedewerker Centrum voor Diagnostiek
Nadere informatieSAMENVATTING VOOR DE NIET MEDISCH ONDERLEGDE LEZER
9 SAMENVATTING VOOR DE NIET MEDISCH ONDERLEGDE LEZER In dit proefschrift zijn de eerste resultaten van de DECIBEL-study besproken. DECIBEL is het acroniem voor DEVELOPMENTAL EVALUATION OF CHILDREN: IMPACT
Nadere informatieHoren en CMV. Leiden CONCERT study. Dr.ir. Wim Soede, klinisch fysicus audioloog. KNO/Centrum Audiologie en Hoorimplantaten LEIDEN
Horen en CMV Leiden CONCERT study Dr.ir. Wim Soede, klinisch fysicus audioloog KNO/Centrum Audiologie en Hoorimplantaten LEIDEN Slecht horen met één of twee oren Richting horen Hoofdschaduw: tactisch zitten?
Nadere informatieInzet maatschappelijk werk voor tinnitusbegeleiding
Inzet maatschappelijk werk voor tinnitusbegeleiding Marieke Rutgers Maatschappelijk werker Dag der Akoepedie 24 april 2014 Inhoud van presentatie Tinnitusspreekuur Kerntaak maatschappelijk werk Model somato-psychische
Nadere informatieOnderzoek Communicatie: Assessment en interventie van perceptieve en productieve functiestoornissen bij volwassenen met een verstandelijke beperking
Onderzoek Communicatie: Assessment en interventie van perceptieve en productieve functiestoornissen bij volwassenen met een verstandelijke beperking Prof. Dr. Ir. Ad Snik, Klinisch Fysicus en Audioloog,
Nadere informatieAuditieve verwerkingsproblemen
Auditieve verwerkingsproblemen definitie, diagnostiek, (be)handelen Jessica van Herel de Frel Logopedist / spraak taalpatholoog Koninklijke Auris Groep, AC Rotterdam j.v.herel@auris.nl 19 april 2012 Inhoud
Nadere informatieDE MEDEKLINKER Als horen of communiceren niet vanzelfsprekend is
DE MEDEKLINKER Als horen of communiceren niet vanzelfsprekend is Boukje van Gelderen, logopedist Roos Bruin, GZ-psycholoog/behandelcoördinator 12-04-2011 Drie Zorgproducten Vroegbehandeling Naschoolse
Nadere informatieMultidisciplinaire Diagnostiek bij Taal-/Spraakproblemen
november 2005, FEN/2005/6526 Multidisciplinaire Diagnostiek bij Taal-/Spraakproblemen KITS-2 Protocol Multidisciplaire Diagnostiek bij Taal-/Spraakproblemen, vastgesteld ALV FENAC d.d. 11/11/ 2005 1 Inhoudsopgave
Nadere informatieZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd 0 tot 4 jaar
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND Leeftijd 0 tot 4 jaar Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Toch is er heel wat voor nodig voordat uw kind goed praat. Soms gaat het niet zo vlot met
Nadere informatieNeonatale gehoorscreening, en daarna
Maastricht University Medical Centre MUMC Neonatale gehoorscreening, en daarna de zorg voor het slechthorende kind JR Hof 27 mei 2014 Gehoorscreening Doel Aantonen van een permanent conductief, perceptief
Nadere informatie