Hoortoestel voorschrijven: regelgeving en adviezen voor de KNO-praktijk

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoortoestel voorschrijven: regelgeving en adviezen voor de KNO-praktijk"

Transcriptie

1 Hoortoestel voorschrijven: regelgeving en adviezen voor de KNO-praktijk T. Thielemans Klinisch fysicus audioloog, Audiologisch Centrum Kentalis, locatie JBZ, St. Michielsgestel NVA 20 april 2017

2 Inleiding Hoortoestelaanpassing Audiometrie: Toonaudiometrie Spraakaudiometrie Impedantiemetrie Evt UCL Gesprek met cliënt Receptuur First Fit met behulp van rekenregel: NAL-NL1 (Dillon, 1999) DSL i/o Versie 5 (Cornelisse et al., 1995, Scollie et al. 2005) Rekenregel fabrikant Fijnafregelen: Ervaring Fitting assistant (Thielemans et. al. 2017) Paired comparison (Franck et al., 2004) Loudness Scaling (Kiessling et al. 1996) Bayesian Learning approach (Dijkstra et al. 2006) 16 juni 2013 Evaluatie: Tevredenheid patiënt (bijv. COSI (Dillon et al., 1997)) Spraakaudiometrie vrije veld REM 2

3 Een woud van regels 3

4 Een woud van regels NOAH Veldnorm 4

5 Veldnorm hoortoestelverstrekking Voor verwijzing naar het Audiologisch Centrum gelden de volgende criteria: Slechthorende kinderen tot 18 jaar, bij wie de medische diagnostiek is afgerond Betrouwbare audiometrie bij KNO-arts niet mogelijk Ernstige slechthorendheid Een slechte spraakdiscriminatie Acceptatie- en motivatieproblemen Begeleiding van functionele slechthorendheid geïndiceerd, Aan het gehoor gerelateerde problemen op werk of school Slechthorendheid met werk in lawaai Plotsdoven, met afgeronde medische diagnostiek (meer dan 80 db verlies of een discriminatie van minder dan 50% aan het beste oor Meervoudige handicaps Een hoortoestelaanpassing via KNO-arts niet succesvol afgesloten binnen 3 maanden 5

6 Een woud van regels Audiogram 6

7 Audiogram Toonaudiogram: Omvang van het gehoorverlies (meer of minder dan 35 db?) Aard van het gehoorverlies (perceptief, conductief of gemengd) Verloop van het audiogram (aflopend, oplopend, komvormig, helmvormig, grillig, etc.) UCL drempels Spraakaudiogram Verloop (langzaam oplopend) Maximale foneemscore (discriminatieverlies) Aanwezigheid roll-over 7

8 Een woud van regels Wensen en behoeftes van client 8

9 Wensen en behoeftes van cliënt Klachten Luisterbehoeftes Leefomstandigheden - Werkend vs. niet-werkend - Sociale contacten - Hobby's Verwachtingen Financieel Cosmetisch Ervaring met hoortoestellen Otologische problemen Tinnitus 9

10 Een woud van regels Categorieën 10

11 Categorieën Categorie 1 tot en met categorie 5 Categorie 1 betekent een eenvoudige zorgvraag met daarvoor een relatief eenvoudig hoortoestel, categorie 5 is een complexe zorgvraag waarvoor een geavanceerd hoortoestel wordt aangeboden Amsterdamse VragenLijst (AVL) Buiten Categorie 11

12 Categorieën: VGZ 12

13 Een woud van regels Hoortoestellen 13

14 Hoortoestellen Hoortoesteleigenschappen Configuratie (AHO, LIHO of IHO) Bereik versterking/output # banden Hoortoestel features Connectiviteit Bediening (programma s, volumeregeling, AB) Hoortoestellendatabase * per 1 april hoortoestellen (status verified ) 1334 hoortoestellen aangemeld maar status nog not verified 25 verschillende merken 14

15 Een woud van regels Gecontracteerde audiciens 15

16 Contracten audiciens Menzis: Hans Anders, Schoonenberg en Van Boxtel hoorwinkels Achmea: Hans Anders, Beter Horen VGZ: alle StAr audiciens ( CZ: alle StAr audiciens ( 16

17 Een woud van regels Voorkeurs merken bij audicien 17

18 Audiciens voorkeursmerken Beter Horen: Resound, Phonak Schoonenberg: Unitron, Private Label (Nova Sense) Van Boxtel Hoorwinkels: Bernafon, Oticon, Phonak, Private Label (HHM) Hans Anders: Starkey, Sonic, Private Label (Bernafon) Specsavers: Private Label (Advance), Unitron, Bernafon Hoorprofs: Afhankelijk van beleid 18

19 Einde aan de regels? En nu? Verbetering Hoorprotocol 1.0 Pilot Hoorprotocol 2.0 Consensus stuurgroep Horen Geplande start

20 Samenvattend Hoortoestellen voorschrijven is een vak apart Veel weetjes en regels die in hoog tempo aan veranderingen onderhevig zijn Ontwikkelingen dusdanig snel dat specialisatie binnen KNO en AC wenselijk is Nauwe samenwerking ketenpartners 20

21 Dank voor uw aandacht! 16 juni

22 Online vragen 22

23 Bij een hoortoestel patiënt verricht u zelf de audiometrie. De slechthorende gaat naar de audicien met uw recept en... A. Toonaudiogram B. Spraakaudiogram C. Toon screening met een beperkt aantal meetpunten 23

24 Een StAr gecertificeerd audicien verricht triage bij een slechthorende: A. De audicien verricht volledige audiometrie B. De audicien neemt anamnese af en verricht volledige audiomerrie C. De audicien doet otoscopie, de anamnese en de volledige audiometrie 24

25 Bent u voldoende op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op hoortoestelgebied zodat u een slechthorende goed kan adviseren bij de aankoop van een (nieuw) hoortoestel? A. Ja B. Nee C. Gedeeltelijk D. Geen mening 25

26 Is er binnen uw werkplek 1 persoon (of meerdere personen) die gespecialiseerd is op het gebied van hoortoestellen (voorschrijven, bijstellen en of evalueren)? A. Ja B. Nee C. Onbekend D. Geen mening 26

27 Heeft u in uw regio een specialist waar u naartoe kunt verwijzen als u vragen krijgt over hoortoestellen die u niet kunt beantwoorden? A. Ja B. Nee C. Niet van toepassing D. Geen mening 27

Het finetunen van hoortoestellen op basis van Nederlandse klachtentermen

Het finetunen van hoortoestellen op basis van Nederlandse klachtentermen Het finetunen van hoortoestellen op basis van Nederlandse klachtentermen T.Thielemans Klinisch fysicus audioloog, Kentalis L.Anteunis, Klinisch fysicus audioloog, MUMC+ D.Pans, Klinisch fysicus audioloog,

Nadere informatie

Mogelijkheden van ruismaskeerders en hoortoestellen bij tinnitusrevalidatie

Mogelijkheden van ruismaskeerders en hoortoestellen bij tinnitusrevalidatie Mogelijkheden van ruismaskeerders en hoortoestellen bij tinnitus De klinische praktijk Thijs Thielemans, klinisch fysicus-audioloog Audiologisch Centrum Kentalis locatie Sint-Michielsgestel en Den Bosch

Nadere informatie

Hoortoestelaanpassing bij de audicien via open receptuur. Joop Leijendeckers Donneke Arts-Hendriks Arjan Bosman

Hoortoestelaanpassing bij de audicien via open receptuur. Joop Leijendeckers Donneke Arts-Hendriks Arjan Bosman Hoortoestelaanpassing bij de audicien via open receptuur Joop Leijendeckers Donneke Arts-Hendriks Arjan Bosman Achtergrond Deregulering Patiënten worden door de ziektekostenverzekeraars aangemoedigd om

Nadere informatie

De Pilot Verkorten Doorlooptijd. Rinske Tabak

De Pilot Verkorten Doorlooptijd. Rinske Tabak De Pilot Verkorten Doorlooptijd Rinske Tabak Eerste Thema: Juiste patiënt op de juiste plek 2010 2013 Implementatie aangescherpt NOAH protocol Informatie voor patiënten aangepast Feedback aan verwijzers

Nadere informatie

NOAH-3 PROTOCOL HOORTOESTELAANPASSING

NOAH-3 PROTOCOL HOORTOESTELAANPASSING NOAH-3 PROTOCOL HOORTOESTELAANPASSING 2009 Taken en verantwoordelijkheden Federatie van Nederlandse Audiologische Centra (FEN) Federatie van Ouders van Slechthorende kinderen en van kinderen met Spraak-taalmoeilijkheden

Nadere informatie

Evaluatie van de hoortoestelaanpassing

Evaluatie van de hoortoestelaanpassing Evaluatie van de hoortoestelaanpassing Niek Versfeld klinisch fysicus audioloog Universitair Audiologisch Centrum VUmc Amsterdam Casus: korte anamnese Vrouw 68 jaar, reuma Rechts matig hoge-tonenverlies

Nadere informatie

Welke kwaliteit willen we bereiken met audiometrie en gehooraanpassing?

Welke kwaliteit willen we bereiken met audiometrie en gehooraanpassing? Welke kwaliteit willen we bereiken met audiometrie en gehooraanpassing? Dr.ir. Wim Soede Inzet van professioneel oordeel audicien in relatie tot NOAH 4 en StAr Handboek Aan de lezer! Tijdens en na afloop

Nadere informatie

Examenmatrijs opleiding audicien, behorend bij kerntaak 1 Linker kolom: Onderscheid kennis en gedrag (uit KD en Body of Knowledge)

Examenmatrijs opleiding audicien, behorend bij kerntaak 1 Linker kolom: Onderscheid kennis en gedrag (uit KD en Body of Knowledge) Examenmatrijs opleiding audicien, behorend bij kerntaak 1 Geldende protocollen in de branche. B1-K1-W1 Hygiëne voorschriften B1-K1-W2 Het oor B1-K1-W3 Psychologie van de slechthorende B1-K1-W4 Procedures

Nadere informatie

Veldnorm. hoortoestelverstrekking

Veldnorm. hoortoestelverstrekking Veldnorm hoortoestelverstrekking 2013 Voorwaarden voor kwaliteit Federatie van Nederlandse Audiologische Centra Federatie van Ouders van Slechthorende kinderen en van kinderen met Spraak-taalmoeilijkheden

Nadere informatie

100% Over welke hulpmiddelen hebben we het? Hulpmiddelen anders dan hoortoestellen. We bespreken. Ontwikkeling. Vergoeding Hulpmiddelen

100% Over welke hulpmiddelen hebben we het? Hulpmiddelen anders dan hoortoestellen. We bespreken. Ontwikkeling. Vergoeding Hulpmiddelen Over welke hulpmiddelen hebben we het? Hulpmiddelen anders dan hoortoestellen Rinske Tabak, Logopedist Dr. Liesbet Ruytjens, Klinisch fysicus audioloog Hulpmiddel volgen Van Dale : Middel om doel sneller,

Nadere informatie

Als horen en zien je vergaan is...

Als horen en zien je vergaan is... Als horen en zien je vergaan is... inleiding middagsymposium NVA/KNO vereniging Nieuwegein, 7 april 2011 Videoloog of Visuoloog? Doorn in oog Definitie van doofblind: een visus hebbende van 0.30 of minder

Nadere informatie

Hoortoestelaanpassing bij kinderen met het Down Syndroom

Hoortoestelaanpassing bij kinderen met het Down Syndroom Hoortoestelaanpassing bij kinderen met het Down Syndroom Sander Ubbink klinisch fysicus audioloog i.o. academisch ziekenhuis Maastricht inhoud: prevalentie otologische problemen diagnostiek rehabilitatie

Nadere informatie

De koppeling tussen HRIU en PRIU

De koppeling tussen HRIU en PRIU De koppeling tussen HRIU en PRIU t.b.v. PACT dag 12-4-2013 Basis: voorstel Beter Horen en HoorProfs CvZ project Compensatie van Verminderd Horen Selectie t.b.v. PACT dag 12-4-13 Indeling Vier modules:

Nadere informatie

Het Gehoor Verbeteren We Samen

Het Gehoor Verbeteren We Samen Het Gehoor Verbeteren We Samen Take Home Messages 04 oktober 2016 De Pilot: Verkorten doorlooptijd hoorrevalidatie Remmen Helpt Het doen van een Real Ear Meting door de audicien leidt tot minder herhaalcontroles

Nadere informatie

Stress in het keuzeprocess

Stress in het keuzeprocess Inhoud Stress in het keuzeprocess Ir M.S. Toll Klinisch fysicus - audioloog Stress op het werk - oorzaken Knelpunten Afstemming en communicatie Oorstukjes Stress Stress ~ werk volgens CareerCast Verschillende

Nadere informatie

Oorstukjes. Audiciensbijeenkomst. Doel

Oorstukjes. Audiciensbijeenkomst. Doel Oorstukjes Audiciensbijeenkomst Doel 1 Doel Gehoorgang Handigheid Zichtbaarheid Jeuk Op maat / standaard Venting Grootte/vorm Materiaal Hoge tonen/lage tonen Conductief Doel Gehoorgang Handigheid Zichtbaarheid

Nadere informatie

NVAB-Richtlijn Slechthorendheid en Tinnitus

NVAB-Richtlijn Slechthorendheid en Tinnitus NVAB-Richtlijn Slechthorendheid en Tinnitus Bas Sorgdrager Arnold Schriemer BG-dagen 2019 Inhoud workshop Inventarisatie onderwerpen Enkele punten uit de richtlijn Stellingen Casuïstiek NVAB-richtlijn

Nadere informatie

Gehoorrevalidatie bij volwassenen via het Gehoor- en Spraakcentrum

Gehoorrevalidatie bij volwassenen via het Gehoor- en Spraakcentrum Gehoorrevalidatie bij volwassenen via het Gehoor- en Spraakcentrum Inhoudsopgave Recept hoortoestel 3 Uitkiezen van een audicien 3 Soorten hoortoestellen 4 Kosten en vergoeding 4 Proefperiode 5 Wennen

Nadere informatie

Audiogrammen. Een gezond gehoor. Geleidingsverlies. Ed de Geus februari Luchtgeleiding: Beengeleiding: UCL: MCL: Spraakaudiogram:

Audiogrammen. Een gezond gehoor. Geleidingsverlies. Ed de Geus februari Luchtgeleiding: Beengeleiding: UCL: MCL: Spraakaudiogram: Audiogrammen Ed de Geus februari 2010 1 2 Een gezond gehoor 0 db drempelverlies 0 db drempelverlies ± 100 tot 110 db vlak tussen drempel en UCL Normale ideale curve Oplopend tot 100% en blijvend 100% 3

Nadere informatie

professionele hoorzorg

professionele hoorzorg professionele hoorzorg www.specsavers.nl gediplomeerde audiciens Uw gehoor is belangrijk. Daarom is het zaak de zorg ervoor toe te vertrouwen aan iemand met kennis van zaken. Alle audiciens bij Specsavers

Nadere informatie

Protocol t.b.v. verstrekken van hoorhulpmiddelen in het kader van de Zorgverzekeringswet.

Protocol t.b.v. verstrekken van hoorhulpmiddelen in het kader van de Zorgverzekeringswet. Protocol t.b.v. verstrekken van hoorhulpmiddelen in het kader van de Zorgverzekeringswet. Inleiding Dit protocol is vastgesteld door Zorgverzekeraars Nederland en is gebaseerd op: de Basisrichtlijn Hulpmiddelenzorg

Nadere informatie

2o)&oióo3. Zorginstituut Nederland. > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen

2o)&oióo3. Zorginstituut Nederland. > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen 2o)&oióo3 > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de Geschillencommissie van Stichting Klachten en Geschillen verzekeringen (SKGZ) T.a.v. de heer Postbus 291 3700 AG ZEIST Willem Dudokhof 1 1112

Nadere informatie

TIJD VOOR EEN HOORTOESTEL? ZO ZIT HET MET VERGOEDINGEN

TIJD VOOR EEN HOORTOESTEL? ZO ZIT HET MET VERGOEDINGEN HOORTOESTEL KOPEN TIJD VOOR EEN HOORTOESTEL? ZO ZIT HET MET VERGOEDINGEN 50 CONSUMENTENGIDS OKTOBER 2018 TEKST FROUKE TAMSMA Wie op zoek is naar een hoortoestel, verdwaalt al snel in de afspraken, voorwaarden

Nadere informatie

Audiometrische triage bij de audicien

Audiometrische triage bij de audicien Audiometrische triage bij de audicien Wouter A. Dreschler (w.a.dreschler@amc.uva.nl) Academic Medical Centre Amsterdam, The Netherlands Triage door de audicien Klachten over het gehoor huisarts KNO/ AC

Nadere informatie

Informatieavond leerkrachten en pedagogisch medewerkers van slechthorende kinderen. Yvonne Simis, klinisch fysicus-audioloog 4 oktober 2012

Informatieavond leerkrachten en pedagogisch medewerkers van slechthorende kinderen. Yvonne Simis, klinisch fysicus-audioloog 4 oktober 2012 Informatieavond leerkrachten en pedagogisch medewerkers van slechthorende kinderen Yvonne Simis, klinisch fysicus-audioloog 4 oktober 2012 Programma 19.30 Opening en inleiding audiologie door: Yvonne Simis,

Nadere informatie

Protocol t.b.v. verstrekken van hoorhulpmiddelen in het kader van de Zorgverzekeringswet.

Protocol t.b.v. verstrekken van hoorhulpmiddelen in het kader van de Zorgverzekeringswet. Protocol t.b.v. verstrekken van hoorhulpmiddelen in het kader van de Zorgverzekeringswet. Inleiding Dit protocol is vastgesteld door Zorgverzekeraars Nederland en is gebaseerd op: de Basisrichtlijn Hulpmiddelenzorg

Nadere informatie

Hoortoestellen. KNO heelkunde. Beter voor elkaar

Hoortoestellen. KNO heelkunde. Beter voor elkaar Hoortoestellen KNO heelkunde Beter voor elkaar Uw KNO-arts heeft vastgesteld dat u, op grond van de achteruitgang van uw gehoor, in aanmerking kunt komen voor vergoeding van de kosten van een hoortoestel.

Nadere informatie

Revalidatie van het gehoor bij volwassenen

Revalidatie van het gehoor bij volwassenen Revalidatie van het gehoor bij volwassenen Gehoor en communicatie zijn van groot belang voor de mens. Wanneer er een beperking van gehoor, spraak of taal optreedt, heeft dat vaak grote gevolgen voor het

Nadere informatie

Nieuwe regelgeving hoortoestellen

Nieuwe regelgeving hoortoestellen Nieuwe regelgeving hoortoestellen achtergronden, actuele stand van zaken en consequenties voor Audiologische Centra Tim Prinzen, klinisch fysicus-audioloog Werkgroep Functioneringsgericht Voorschrijven

Nadere informatie

DE ONTWIKKELING VAN HET HOORPROTOCOL.

DE ONTWIKKELING VAN HET HOORPROTOCOL. DE ONTWIKKELING VAN HET HOORPROTOCOL. 1.1 Het functioneren van de slechthorende in kaart gebracht. Om de problemen van de slechthorende functiegericht te kunnen oplossen, is het noodzakelijk om te weten

Nadere informatie

AC Kentalis De poort naar diagnostiek en begeleiding op maat.

AC Kentalis De poort naar diagnostiek en begeleiding op maat. AC Kentalis De poort naar diagnostiek en begeleiding op maat. Harry Simkens 29 maart 2016 Klinisch fysicus audioloog AC Kentalis... is aangesloten bij de FENAC (Federatie van Nederlandse Audiologische

Nadere informatie

Uw brief van Uw kenmerk Datum 26 oktober Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer PAK/ mw. drs. A.J. Link (020)

Uw brief van Uw kenmerk Datum 26 oktober Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer PAK/ mw. drs. A.J. Link (020) Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG Uw brief van Uw kenmerk Datum 26 oktober 2006 Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer PAK/26088542 mw. drs. A.J. Link

Nadere informatie

Hoorzorg binnen een instelling

Hoorzorg binnen een instelling Hoorzorg binnen een instelling Ingrid Hertgers, logopedist/ M SEN logopedist s Heeren Loo Advisium Ermelo Marrianne van de Glind-Zwart, Logopedist/teamleider Pento AC Amersfoort s Heeren Loo Ermelo wonen

Nadere informatie

Formulier body of knowledge kwalificatiedossier Audicien

Formulier body of knowledge kwalificatiedossier Audicien Formulier body of knowledge kwalificatiedossier Audicien KERNTAAK 1 VOERT ONDERSTEUNENDE AUDICIENSWERKZAAMHEDEN UIT Kenniselementen (heeft kennis van.) Geldende protocollen in de branche. B1-K1-W1 Hygiënevoorschriften

Nadere informatie

Het NOAH-protocol en Het AZOS-PROJECT

Het NOAH-protocol en Het AZOS-PROJECT Het NOAH-protocol en Het AZOS-PROJECT Geschreven door Ed de Geus, april 2008. Bronnen: Azos rapport, StAr, Inleiding Door de toename van het aantal inwoners in Nederland en het feit dat die inwoners ook

Nadere informatie

Audiologische diagnostiek en revalidatie. Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog

Audiologische diagnostiek en revalidatie. Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog Audiologische diagnostiek en revalidatie Cas Smits, klinisch fysicus-audioloog Inhoud Werking van het gehoor Traject in het eerste jaar Aanmeldingen Diagnostiek Revalidatie Na het eerste jaar gehoorbeenketen

Nadere informatie

Bij aankoop van een hoortoestel. Gratis. leesbril t.w.v

Bij aankoop van een hoortoestel. Gratis. leesbril t.w.v Bij aankoop van een hoortoestel Gratis leesbril t.w.v. 29 + www.specsavers.nl Professionele hoorzorg voor een eerlijke prijs U kent Specsavers natuurlijk al als een autoriteit op het gebied van brillen

Nadere informatie

Verloop pieklatentie vs intensiteit

Verloop pieklatentie vs intensiteit Neonatale screening - OAE Audiometrie bij Jonge Kinderen Mogelijkheden en Valkuilen Arjan J Bosman Audiologisch Centrum UMC St Radboud Nijmegen Neonatale screening - ALGO Objectieve Diagnostiek Tympanometrie,

Nadere informatie

magazines Deloitte Carros The Optimist

magazines Deloitte Carros The Optimist get noticed! magazines AmsterdamXXXL Porsche Deloitte Carros The Optimist brochures Gemeente Rotterdam Gemeente Rotterdam KPMG 3B Wonen VanDyck beddengoed Audi Notenboom Business School Pastoe webdesign

Nadere informatie

IV.3. Audiologisch onderzoek (referentie-eis)

IV.3. Audiologisch onderzoek (referentie-eis) Stichting Audicienregister StAr IV.3. Audiologisch onderzoek (referentie-eis) Audiologie en otoscopie bij intake en eindcontrole Gedrukte versies van dit handboek worden door StAr op beperkte schaal in

Nadere informatie

Wat is het effect van revalidatie bij unilateraal gehoorverlies?

Wat is het effect van revalidatie bij unilateraal gehoorverlies? CT scan: leerboek audiologie, hoofdstuk 7.2.2.2 (2) 31-01-2014 Wat is het effect van revalidatie bij unilateraal gehoorverlies? J.G. Dingemanse, Klinisch-Fysicus/Audioloog dr. B.A.M. Franck, Klinisch Fysicus/Audioloog

Nadere informatie

Gehoordiagnostiek neonataal CASUS

Gehoordiagnostiek neonataal CASUS Gehoordiagnostiek neonataal CASUS Presentatie Nascholingsdag audiologen te Utrecht Vrijdag 17 maart 2006 Age Hoekstra klinisch fysicus-audioloog Audiologisch Centrum van de Prof. J.J. Groen Stichting Amersfoort

Nadere informatie

Het gebruik en de interpretatie van COSI in relatie tot het professioneel oordeel van de audicien. Noor Bremmers

Het gebruik en de interpretatie van COSI in relatie tot het professioneel oordeel van de audicien. Noor Bremmers Het gebruik en de interpretatie van COSI in relatie tot het professioneel oordeel van de audicien Noor Bremmers Spant! da s jeugdsentiment Eindelijk Waarom COSI? De AVL is te algemeen en te beperkt Het

Nadere informatie

slechthorendheid en hoortoestellen

slechthorendheid en hoortoestellen patiënteninformatie slechthorendheid en hoortoestellen U bent bij de KNO-arts geweest omdat u niet goed hoort. Mogelijk kunt u door een hoortoestel beter gaan horen. Wat kunnen de klachten zijn? Welke

Nadere informatie

Audiometrie. Bij mensen met een verstandelijke beperking. Henriëtte Koch Audiologisch Centrum

Audiometrie. Bij mensen met een verstandelijke beperking. Henriëtte Koch Audiologisch Centrum Audiometrie Bij mensen met een verstandelijke beperking Henriëtte Koch Audiologisch Centrum Voorwaarden aan onderzoeker Affiniteit met de doelgroep Kunnen observeren Geduld, duidelijke structuur kunnen

Nadere informatie

Horen en CMV. Leiden CONCERT study. Dr.ir. Wim Soede, klinisch fysicus audioloog. KNO/Centrum Audiologie en Hoorimplantaten LEIDEN

Horen en CMV. Leiden CONCERT study. Dr.ir. Wim Soede, klinisch fysicus audioloog. KNO/Centrum Audiologie en Hoorimplantaten LEIDEN Horen en CMV Leiden CONCERT study Dr.ir. Wim Soede, klinisch fysicus audioloog KNO/Centrum Audiologie en Hoorimplantaten LEIDEN Slecht horen met één of twee oren Richting horen Hoofdschaduw: tactisch zitten?

Nadere informatie

Lawaaischade bij slechthorenden en hoortoestelgebruik

Lawaaischade bij slechthorenden en hoortoestelgebruik Lawaaischade bij slechthorenden en hoortoestelgebruik Alex E. Hoetink NSDSK, ACHN Alkmaar Wouter A. Dreschler AMC - Amsterdam Achtergrond Kan het gebruik van een hoortoestel door een slechthorende leiden

Nadere informatie

Functionele aanspraak op gehoorhulpmiddelen. Bert van Zanten

Functionele aanspraak op gehoorhulpmiddelen. Bert van Zanten Functionele aanspraak op gehoorhulpmiddelen Bert van Zanten Inhoud Functionele selectie ICF (WHO) Klein stukje voorgeschiedenis BRIDGE-PILOT 2.0 Samenvatting Waar staan we nu en waar gaat het heen Conclusies

Nadere informatie

Effecten van de invoering van het ZN protocol verstrekken hoorhulpmiddelen deel 2. Steekproef kwaliteit hoortoestelverstrekking

Effecten van de invoering van het ZN protocol verstrekken hoorhulpmiddelen deel 2. Steekproef kwaliteit hoortoestelverstrekking Effecten van de invoering van het ZN protocol verstrekken hoorhulpmiddelen deel 2 Steekproef kwaliteit hoortoestelverstrekking Verslag van de meting 2013 Juli 2014 Onderzoekers: dr. I. Brons, onderzoeker

Nadere informatie

Functioneren van het Protocol Hoorzorg

Functioneren van het Protocol Hoorzorg Rapport Functioneren van het Protocol Hoorzorg R. Drullman, J.G. Dingemanse, N. van Son Platform for Audiological Clinical Testing PACT p/a Postbus 222 3500 AE Utrecht Opdrachtgever: Zorginstituut Nederland

Nadere informatie

Allart Knoop, Gertjan Dingemanse. Gehoor- en Spraak Centrum, afdeling KNO Erasmus MC, Rotterdam

Allart Knoop, Gertjan Dingemanse. Gehoor- en Spraak Centrum, afdeling KNO Erasmus MC, Rotterdam Allart Knoop, Gertjan Dingemanse Gehoor- en Spraak Centrum, afdeling KNO Erasmus MC, Rotterdam Knagende vragen Is deze dome niet te open? De cliënt vindt het geluid scherp. Geef ik teveel versterking,

Nadere informatie

Intake gehoorrevalidatie. Niek Versfeld Cas Smits UAC VUmc Amsterdam

Intake gehoorrevalidatie. Niek Versfeld Cas Smits UAC VUmc Amsterdam Intake gehoorrevalidatie Niek Versfeld Cas Smits UAC VUmc Amsterdam Waarover praten wij? Aantal verkochte hoortoestellen per jaar: 185.000 Omzet 225.000.000 Aantal hoortoesteldragers: 650.000 Aantal patiënten

Nadere informatie

Richtlijnen hoorrevalidatie en zorg bij 0-18 jarigen

Richtlijnen hoorrevalidatie en zorg bij 0-18 jarigen Richtlijnen hoorrevalidatie en zorg bij 0-18 jarigen Yvonne Simis NVKF Commissie Kwaliteit Werkgroep Audiologie Klinisch Fysicus Audioloog, VUmc Richtlijnen voor audiologische zorg, waarom? Eénduidige

Nadere informatie

PREVALENTIE EN DIAGNOSTIEK VAN SLECHTHORENDHEID BIJ PERSONEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING EN AUTISMESPECTRUMSTOORNIS

PREVALENTIE EN DIAGNOSTIEK VAN SLECHTHORENDHEID BIJ PERSONEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING EN AUTISMESPECTRUMSTOORNIS Utrecht 2 november 2007 PREVALENTIE EN DIAGNOSTIEK VAN SLECHTHORENDHEID BIJ PERSONEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING EN AUTISMESPECTRUMSTOORNIS CHRIS DE BAL DEP. LOGOPEDIE EN AUDIOLOGIE LESSIUS HOGESCHOOL

Nadere informatie

IV.3. (documentversie2 van 16 juli 2014) Audiologisch onderzoek (referentie-eis)

IV.3. (documentversie2 van 16 juli 2014) Audiologisch onderzoek (referentie-eis) Stichting Audicienregister StAr IV.3. (documentversie2 van 16 juli 2014) Audiologisch onderzoek (referentie-eis) Audiologie en otoscopie bij intake en eindcontrole Gedrukte versies van dit handboek worden

Nadere informatie

Protocol Hoorhulpmiddelen juli 2018

Protocol Hoorhulpmiddelen juli 2018 Protocol Hoorhulpmiddelen 2.0 3 juli 2018 Inleiding Dit protocol beschrijft hoe hoorhulpmiddelen 1 in Nederland moeten worden verstrekt als uitvoering van de Zorgverzekeringswet aan personen die 35 db

Nadere informatie

Gehoorrevalidatie bij jonge kinderen. Alex Hoetink klinisch fysicus - audioloog

Gehoorrevalidatie bij jonge kinderen. Alex Hoetink klinisch fysicus - audioloog Gehoorrevalidatie bij jonge kinderen Alex Hoetink klinisch fysicus - audioloog Onderwerpen Werking van het gehoor Gehoorverlies Gehoordiagnostiek op het Audiologisch Centrum (AC) Gehoorrevalidatie op het

Nadere informatie

Protocol Audiologische Diagnostiek. NVA, 30 januari 2009 Paulien de Jager Vakgroep Audiologie Siméa

Protocol Audiologische Diagnostiek. NVA, 30 januari 2009 Paulien de Jager Vakgroep Audiologie Siméa Protocol Audiologische Diagnostiek NVA, 30 januari 2009 Paulien de Jager Vakgroep Audiologie Siméa Voorgeschiedenis Stand van zaken Protocol (inhoudelijk) Commentaar? Voorgeschiedenis (1) Slechthorendheid

Nadere informatie

Audiometrie bij USHER2A patiënten

Audiometrie bij USHER2A patiënten Audiometrie bij USHER2A patiënten J. Leijendeckers, R. Pennings, A. Bosman KNO / Audiologisch Centrum UMC St. Radboud, Nijmegen j.leijendeckers@kno.umcn.nl Achtergrond Onderzoek door R. Pennings naar gehoor

Nadere informatie

Naar de audicien voor een hoortoestel! Wat moet u weten?

Naar de audicien voor een hoortoestel! Wat moet u weten? Naar de audicien voor een hoortoestel! Wat moet u weten? Geachte patiënt, In deze brochure willen wij u informatie geven die u kan helpen om een voor u zo goed mogelijk resultaat met een hoortoestel te

Nadere informatie

Algemeen Privacybeleid Second Opinion Hoortoestellen b.v.

Algemeen Privacybeleid Second Opinion Hoortoestellen b.v. Algemeen Privacybeleid Second Opinion Hoortoestellen b.v. ALGEMEEN Middels dit schrijven willen wij ons verantwoorden voor de verwerking en opslag van uw persoonlijke gegevens in onze administratie. Ook

Nadere informatie

Algemeen Privacybeleid Second Opinion Hoortoestellen b.v.

Algemeen Privacybeleid Second Opinion Hoortoestellen b.v. Algemeen Privacybeleid Second Opinion Hoortoestellen b.v. ALGEMEEN Hieronder geven wij u verantwoording inzake ons privacybeleid. Middels dit schrijven willen wij ons verantwoorden voor de verwerking en

Nadere informatie

Neonatale gehoordiagnostiek

Neonatale gehoordiagnostiek Neonatale gehoordiagnostiek Hoe je met klikken verder komt Terugkomdag ALGO-screeners 17 januari 2018 Samuel Hoekman klinisch fysicus - audioloog Wat ga ik vertellen Outline Gehoor Gehooronderzoek Screening

Nadere informatie

Actualiteit Gezondheidszorg. Cochleaire implantaten

Actualiteit Gezondheidszorg. Cochleaire implantaten Actualiteit Gezondheidszorg Cochleaire implantaten Cochleair implantaat Vergoedbaar: 28-11-1991 Progressief indicaties uitgebreid Regelgeving procedures achterhaald Actualisatie: fase 1 = administratieve

Nadere informatie

XofcP. eoizo 21 NOV Zorginstituut Nederland. > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen

XofcP. eoizo 21 NOV Zorginstituut Nederland. > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen 21 NOV 2018 XofcP. eoizo > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Stichting Klachten en Geschillen verzekeringen (SKGZ) T.a.v. mevrouw mr. Postbus 291 3700 AG ZEIST 2018058581 Eekholt 4 1112 XH Diemen

Nadere informatie

Inzet maatschappelijk werk voor tinnitusbegeleiding

Inzet maatschappelijk werk voor tinnitusbegeleiding Inzet maatschappelijk werk voor tinnitusbegeleiding Marieke Rutgers Maatschappelijk werker Dag der Akoepedie 24 april 2014 Inhoud van presentatie Tinnitusspreekuur Kerntaak maatschappelijk werk Model somato-psychische

Nadere informatie

Objectieve Diagnostiek. Tympanometrie Oto-Akoestische Emissies BERA Rechts 70 db, Links 90 db

Objectieve Diagnostiek. Tympanometrie Oto-Akoestische Emissies BERA Rechts 70 db, Links 90 db Objectieve Diagnostiek - casuïstiek - Arjan J Bosman en Henriëtte Koch Audiologisch Centrum UMC St Radboud Nijmegen Objectieve Diagnostiek Tympanometrie, stapedius reflexen functionaliteit middenoor Oto-Akoestische

Nadere informatie

Functioneringsgericht voorschrijven

Functioneringsgericht voorschrijven Functioneringsgericht voorschrijven T.T. Prinzen en G.J. Dingemanse KNO/NVA vergadering, 26 april 2012 1 Functioneringsgerichte aanspraak Uitgaande van ICF model 2 Functioneringsgerichte aanspraak op hulpmiddelen

Nadere informatie

Als uw kind een hoortoestel krijgt

Als uw kind een hoortoestel krijgt Als uw kind een hoortoestel krijgt Inhoudsopgave Als uw kind een hoortoestel krijgt 3 Het recept 3 De hoortoestellen en oorstukjes 3 De aanpassing van de hoortoestellen 4 De aankoop van de hoortoestellen

Nadere informatie

Veldnorm. hoortoestelverstrekking

Veldnorm. hoortoestelverstrekking Veldnorm hoortoestelverstrekking 2009 Voorwaarden voor kwaliteit Federatie van Nederlandse Audiologische Centra Federatie van Ouders van Slechthorende kinderen en van kinderen met Spraak-taalmoeilijkheden

Nadere informatie

Basis Hoorzorg. - Nieuwe versie

Basis Hoorzorg. - Nieuwe versie Basis Hoorzorg - Nieuwe versie Richtinggevoeligheid... Lawaaireductie... OpenEar Acoustics......en meer! Welkom bij Go Pro Waarbij conventionaliteit op zijn kop wordt gezet. Het is onconventioneel om uitstekende

Nadere informatie

Nederlandse Vereniging voor Audiologie. Nieuwsbrief nr. 97 april 2012

Nederlandse Vereniging voor Audiologie. Nieuwsbrief nr. 97 april 2012 Nederlandse Vereniging voor Audiologie Nieuwsbrief nr. 97 april 2012 De volledige nieuwsbrief wordt met ingang van 2009 alleen elektronisch verstuurd. Geef uw emailadres door aan de ledenadministratie!

Nadere informatie

Behandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering

Behandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering Behandeling en revalidatie van blijvende gehoorschade: hoortoestellen en cochleaire implantatie in een multidisciplinaire benadering een presentatie aan de hand van casussen dr.ir. Cas Smits klinisch fysicus-audioloog

Nadere informatie

Hoortoestelaanpassing bij verstandelijk beperkten. Bert van Zanten UMC-Utrecht

Hoortoestelaanpassing bij verstandelijk beperkten. Bert van Zanten UMC-Utrecht Hoortoestelaanpassing bij verstandelijk beperkten Bert van Zanten UMC-Utrecht Overzicht Doelen Hoortoestelkeuze Evaluatie & Controle Waarom geen audicien in dit programma? Doelstellingen hoorrevalidatie

Nadere informatie

Zorgtraject na de neonatale gehoorscreening

Zorgtraject na de neonatale gehoorscreening Zorgtraject na de neonatale gehoorscreening Dr.L.Ruytjens klinisch fysicus-audioloog Sophia Kinderziekenhuis Rotterdam mede namens L.Heijkoop en A.Verbaan logopedisten Inhoud Neonatale gehoorscreening

Nadere informatie

Zorginstituut Nederland. > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen

Zorginstituut Nederland. > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Q.oqoq3& > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (SKGZ) T.a.v. mevrouw 1 Postbus 291 3700 AG ZEIST 2018052906 Zorg Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus

Nadere informatie

Keuzestress in de evaluatie

Keuzestress in de evaluatie Keuzestress in de Evaluatie van de hoorrevalidatie: welke instrumenten gebruik je wanneer en waarom? Jaarbijeenkomst Audiciens 27 oktober 15 Keuzestress in de evaluatie Gesprek Wat moet ik met deze klacht

Nadere informatie

Beleidsregels vergoeding hoorhulpmiddelen

Beleidsregels vergoeding hoorhulpmiddelen Regelingen en voorzieningen CODE 2.4.1.26 Beleidsregels vergoeding hoorhulpmiddelen tekst + toelichting bronnen Staatscourant 2012, nr. 11269, d.d. 8.6.2012 datum inwerkingtreding 9.6.2012 (met overgangsbepaling)

Nadere informatie

Gehoorverlies bij kinderen

Gehoorverlies bij kinderen Libra Audiologie Gehoorverlies bij kinderen Onlangs heeft u de mededeling gekregen dat uw kind slechthorend is. Er komt dan ineens veel op u af, er zijn zoveel vragen te stellen en beslissingen te nemen.

Nadere informatie

Oorzaken en verschijningsvormen van aggravatie. N.J.. Versfeld J.E. Hoogeveen KNO/audiologie AMC Amsterdam

Oorzaken en verschijningsvormen van aggravatie. N.J.. Versfeld J.E. Hoogeveen KNO/audiologie AMC Amsterdam Oorzaken en verschijningsvormen van aggravatie N.J.. Versfeld J.E. Hoogeveen KNO/audiologie AMC Amsterdam Casus I: Coen 5;6 jaar KNO geschiedenis: 3;2 jaar: Veel oorontstekingen Adeno-tonsillectomie met

Nadere informatie

Vertegenwoordigers van de werkgroep Schoolaudiologie:

Vertegenwoordigers van de werkgroep Schoolaudiologie: Vertegenwoordigers van de werkgroep Schoolaudiologie: Annemiek voor in t Holt (Ambulant begeleider) - Viertaal Tamara Wakkee (logopedist) - Auris Margot Willemsen (logopedist) - Kentalis Marijke Zoons

Nadere informatie

Toolkit Slechthorendheid

Toolkit Slechthorendheid Doel Het vaststellen van slechthorendheid; Het aanbieden van de juiste therapieën en/of hoorhulpmiddelen; Het voorkomen van communicatiestoornissen en sociaal isolement. Achtergrond Definitie In Nederland

Nadere informatie

ONVZ helpt u op weg. ONVZ Zorgverzekeraar. Verzekerd van vrije keuze. Brochure Hoortoestellen

ONVZ helpt u op weg. ONVZ Zorgverzekeraar. Verzekerd van vrije keuze. Brochure Hoortoestellen ONVZ helpt u op weg. ONVZ Zorgverzekeraar. Verzekerd van vrije keuze. Brochure Hoortoestellen ONVZ Zorgverzekeraar. Verzekerd van vrije keuze. Het aanvragen van hoortoestellen kan soms ingewikkeld zijn.

Nadere informatie

Psychosociale triage: nut en noodzaak. Sophia E. Kramer & S. Theo Goverts Afd. KNO/Audiologie VUMC, EMGO+ Instituut

Psychosociale triage: nut en noodzaak. Sophia E. Kramer & S. Theo Goverts Afd. KNO/Audiologie VUMC, EMGO+ Instituut Psychosociale triage: nut en noodzaak Sophia E. Kramer & S. Theo Goverts Afd. KNO/Audiologie VUMC, EMGO+ Instituut Voor het schatten van de beperking die een persoon ervaart, is een diagnose niet nodig.

Nadere informatie

Gehooronderzoek (audiometrie)

Gehooronderzoek (audiometrie) Logopedie Gehooronderzoek (audiometrie) www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl LOG009 / Gehooronderzoek (audiometrie) / 10-05-2016 2 Gehooronderzoek

Nadere informatie

Gehooronderzoek. Audiologisch Centrum. Afdeling KNO

Gehooronderzoek. Audiologisch Centrum. Afdeling KNO Gehooronderzoek Audiologisch Centrum Afdeling KNO Een Audiologisch Centrum is gespecialiseerd in onderzoek en advies voor mensen met gehoorproblemen. U komt bij het Audiologisch Centrum omdat een huisarts

Nadere informatie

Meningitis: het belang van gedegen multidisciplinaire diagnostiek van gehoor en communicatie De rol van het AC

Meningitis: het belang van gedegen multidisciplinaire diagnostiek van gehoor en communicatie De rol van het AC Meningitis: het belang van gedegen multidisciplinaire diagnostiek van gehoor en communicatie De rol van het AC Yvonne Simis, klinisch fysicus-audioloog, VUmc 12 oktober 2011 Inhoud De rol van het AC in

Nadere informatie

13 JUl Datum 12 juli 2017 Betreft Definitief advies als bedoeld in artikel 114 Zorgverzekeringswet

13 JUl Datum 12 juli 2017 Betreft Definitief advies als bedoeld in artikel 114 Zorgverzekeringswet 13 JUl 2017 1 o // oo /S > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de Geschillencommissie van Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (SKGZ) T.a.v. mevrouw Postbus 291 3700 AG ZEIST 2017030364

Nadere informatie

Proceseisen ('hoorzorgeisen')

Proceseisen ('hoorzorgeisen') Stichting Audicienregister StAr III.3 Proceseisen ('hoorzorgeisen') Eisen aan de dienstverlening door audiciens en audicienbedrijven Gedrukte versies van dit handboek worden door StAr op beperkte schaal

Nadere informatie

Proeve van Bekwaamheid SBBO - Nieuwegein

Proeve van Bekwaamheid SBBO - Nieuwegein Proeve van Bekwaamheid SBBO - Nieuwegein Leerjaar 2009-2010 Kandidaat: Geboren: Leerbedrijf Praktijkopleider 11-6-1954 t Vergulde trommelvlies, Harderwijk Datum proeve: 15-12-2010 Assessor namens SBBO:

Nadere informatie

Onderzoek Communicatie: Assessment en interventie van perceptieve en productieve functiestoornissen bij volwassenen met een verstandelijke beperking

Onderzoek Communicatie: Assessment en interventie van perceptieve en productieve functiestoornissen bij volwassenen met een verstandelijke beperking Onderzoek Communicatie: Assessment en interventie van perceptieve en productieve functiestoornissen bij volwassenen met een verstandelijke beperking Prof. Dr. Ir. Ad Snik, Klinisch Fysicus en Audioloog,

Nadere informatie

GEWELDIG GELUID COSMETISCH EN DUURZAAM ONTWERP AANPASSEN EN GAAN FLEXIBELE OPTIES

GEWELDIG GELUID COSMETISCH EN DUURZAAM ONTWERP AANPASSEN EN GAAN FLEXIBELE OPTIES GEWELDIG GELUID Het geweldige geluid van Vea is te danken aan geavanceerde audiologische functies. Het feedback managementsysteem gaat fluiten tegen, zelfs in lastige luistersituaties. En dat zonder in

Nadere informatie

Hoe verhoudt de psychosociale gezondheid van volwassenen met een CI zich tot die van volwassenen met en zonder gehoorverlies? Resultaten van de NL-SH

Hoe verhoudt de psychosociale gezondheid van volwassenen met een CI zich tot die van volwassenen met en zonder gehoorverlies? Resultaten van de NL-SH Hoe verhoudt de psychosociale gezondheid van volwassenen met een CI zich tot die van volwassenen met en zonder gehoorverlies? Resultaten van de NL-SH Jizzo Bosdriesz Mariska Stam Cas Smits Sophia Kramer

Nadere informatie

VAS, afdeling Antwerpen 1

VAS, afdeling Antwerpen 1 VAS, afdeling Antwerpen 1 4 JULI 2004. - Koninklijk besluit betreffende de beroepstitel en de kwalificatievereisten voor de uitoefening van het beroep van audioloog en van audicien en houdende vaststelling

Nadere informatie

Gehoortest / aanpassen hoortoestel

Gehoortest / aanpassen hoortoestel Patiënteninformatie Gehoortest / aanpassen hoortoestel rkz.nl Zojuist zijn met u afspraken gemaakt voor een uitgebreide gehoortest. Deze folder geeft u nader uitleg over hetgeen daarbij gaat gebeuren.

Nadere informatie

Stappenplan slechthorendheid

Stappenplan slechthorendheid Stappenplan slechthorendheid Opsporing en behandeling van gehoorproblemen bij zelfstandig wonende ouderen. Stap 1: Screenen op gehoorproblemen in de eerste lijn Kunt u, al dan niet met een gehoorapparaat,

Nadere informatie

Huisartsen bijscholing

Huisartsen bijscholing Huisartsen bijscholing Libra Revalidatie & Audiologie Ir. M.F.B. van Beurden, klinisch fysicus audioloog KNO-maatschap Amphia Dr. F. Timmer 19 november 2014 1 Conflict of interest disclosures Niets aan

Nadere informatie

Cochleair implantaat: CI

Cochleair implantaat: CI Cochleair implantaat: CI Vera Prijs Inhoud Anatomie van het oor CI systeem CI-traject in UMCUtrecht Mogelijkheden en beperkingen Modaliteiten Toekomstige ontwikkelingen Anatomie van het gehoor Het binnenoor

Nadere informatie

kno specialisten in keel-, neus- & oorheelkunde Slechthorendheid en hoorapparaten

kno specialisten in keel-, neus- & oorheelkunde Slechthorendheid en hoorapparaten kno haarlemmermeer specialisten in keel-, neus- & oorheelkunde Slechthorendheid en hoorapparaten Inleiding Het oor is nodig voor het horen van geluid. Geluid is een luchttrilling. Deze trilling komt via

Nadere informatie

Privacyregels (referentie-eis)

Privacyregels (referentie-eis) Stichting Audicienregister StAr IV.1 Privacyregels (referentie-eis) Essentialia Wbp - beknopte weergave Gedrukte versies van dit handboek worden door StAr op beperkte schaal in omloop gebracht. Het handboek

Nadere informatie