NT pro BNP bij hartfalen De biochemische achtergronden van de BNP bepaling CWZ 23 maart 2005

Transcriptie

1 NT pro BNP bij hartfalen De biochemische achtergronden van de BNP bepaling CWZ 23 maart 2005 Dr. Jos WJ van der tappen, klinisch chemicus Klinisch Chemisch Laboratorium Huisartsenlaboratorium Rivierenland Gelre Jvd KCL CWZ

2 LAB BEPALINGEN RONDOM DIAGNOTIEK ACUUT CORONAIRE YNDROMEN Myocyt Necrose (CK, CKMB, LDH, Myoglobine, Troponine ) Ontsteking (hscrp, CD40L) AC Hemodynamische tress (NT pro BNP/BNP) nieuw Versnelde arteriosclerose (HbA1c, Bloedglucose) Vaatbeschadiging (microalbuminurie) Jvd KCL CWZ

3 Waarom zoveel aandacht voor hartfalen markers? 5 jaar overleving na stellen diagnose HF is slechts 50% In de UA zijn de kosten van behandeling $ /jaar (= gelijk aan de kosten van tumorbehandeling en MI opgeteld) Vraag naar biologische markers Hartfalen: tellen diagnose HF Rol in prognose HF Meten effect van behandeling van HF Jvd KCL CWZ

4 Jvd KCL CWZ

5 BNP is een lid van de familie van Natriuretische peptiden ANP (1981) linker atrium halfwaardtijd 5 9 min BNP (1988) ventrikel halfwaardetijd 22 min. (NT pro BNP 120 min) CNP Urodilatine R D I G K M G F G L C C G R L V K G H R Q V M K P BNP R D I G K M G F G L C C R F N Y ANP R R L R D I G K M G F G L C C K CNP G L G Jvd KCL CWZ

6 J. Biol. Chem. Potter and Hunter 276 (9): Jvd KCL CWZ

7 Eindelijk een biochemische test voor hartfalen? B type natriuretisch peptide Cardiaal neurohormoon dat primair een effect op de nieren uitoefent. BNP (maar ook ANP) stimuleert natriurese (verminderde Na + terugresorptie) diurese (plasma volume en bloeddruk ) Jvd KCL CWZ

8 CNP ympathetic outflow Neuroendocrine function ADH (vasopressin) Corticotropin alt appetite Water intake Central nervous systeem NPR A, NPR B Clearance by NPR C receptor and NEP Blood pressure Plasma volume Venous return ANP BNP Peripheral vasculature Vasodilatation permeability (NPR A, NPR B) hematocrit GFR U Na V UV Renin ( NPR A) Adrenal aldosteron RAA Jvd KCL CWZ

9 DPC Immulite 2000 Dade Behring Jvd KCL CWZ

10 Wat is de beste labtest? BNP of NT pro BNP Pro BNP uit de myocard cellen BNP nelle klaring door metabolisering aan (scavenger) receptoren Halfwaarde tijd 20 minuten!! Veel receptoren in adipeus weefsel! NT pro BNP Langzame klaring exclusief door de nier Nierfunctie! childklier functie hyperthyroidie verhoogd! Jvd KCL CWZ

11 Jvd KCL CWZ

12 Jvd KCL CWZ

13 REFERENTIE WAARDEN CWZ voor NT pro BNP Test systeem Roche NT pro BNP 24 x 7 beschikbaar Leeftijd Mannen Vrouwen pmol/l pmol/l < 50 jaar < 10 < jaar < 23 < 26 >65 jaar < 35 < 50 Conversiefactoren: pmol/l x = pg/ml toorfactoren analytisch: biotine (vitamine H) (wacht 8 uur) Rheumafactoren > 1500 U/ml toorfactoren fysiologisch: Nierfunctie Jvd KCL CWZ

14 Jvd KCL CWZ

15 Ter vergelijking de Triage BNP test Test moet binnen 4 uur na afname zijn uitgevoerd. Indien onmogelijk cellen van plasma in ieder geval binnen deze periode scheiden en plasma invriezen tot analyse moment. Referentiewaarden: < 100 pg/ml niet CHF populatie 98% neg. voorspellende test > 100 pg/ml CHF populatie 60 % pos. voorspellende test BNP wordt door activatie van de extrinsieke stolling afgebroken. Activatie door glaswand van de afnamebuis. Altijd afnemen in plastic EDTA buizen Nooit BNP waarden met NT pro BNP waarden vergelijken Jvd KCL CWZ

16 Jvd KCL CWZ

17 Kosten? Een van de duurste routine testen ooit in de klinische chemie. ~ 20 per analyse (excl. controles, arbeidstijd etc.) Pas per 1 januari 2004 enige compenstaie via CTG voor huisartsen ( 17.50) Voor specialisten in ziekenhuizen echter (nog) géén compensatie Jvd KCL CWZ

18 BNP in relatie met Nierfunctie NT pro BNP 16 pmol/l 10 pmol/l 6 pmol/l Macroalbuminurie Microalbuminurie Geen Albuminurie Jvd KCL CWZ

19 BNP en mortaliteit in cohort DM II jonger dan 65 jaar Mortaliteit 80% 43% 30% Upper tertile (> 103 ng/l) Middle ( ng/l) Lower tertile (< 41 ng/l) jaren The ATP III (Adult treatment panel III for elevated Cholesterol) guidelines also call for type 2 diabetes mellitus to be given the status of " cardiovascular disease risk equivalent"; that is, patients with type 2 diabetes are considered to have an increased risk, equivalent to those who have established heart disease 50% van de patiënten met CAD hebben ook de kenmerken van het Metabool yndroom Jvd KCL CWZ

20 Jvd KCL CWZ

21 Jvd KCL CWZ

22 Conclusie De BNP testen zijn een aanwinst in de diagnose HF Bepaling heeft een hoge specificiteit maar lage sensitiviteit Vooral geschikt om bij dyspnoe klachten HF uit te sluiten Beide Testen zijn goed bruikbaar Bij NT pro BNP bedacht zijn op nierfunctie. Voor deze patiënten is NT pro BNP minder geschikt. Ook een flinke inspanning kan nog uren een vals positieve uitslag geven. Predictor of Death!!!! Jvd KCL CWZ

23 Tekst presentaties binnenkort op Jvd KCL CWZ

24 Cwz data sinds invoering NT pro BNP test 600 Mannen uit de huisartsenpopulatie 500 pro bnp pmol/l <10 < 23 < 35 N= leeftijd Jvd KCL CWZ

25 Cwz data sinds invoering NT pro BNP test pro bnp pmol/l 2500 vrouwen uit de huisartsenpopulatie N= < 18 < 26 < leeftijd Jvd KCL CWZ

26 Jvd KCL CWZ

27 350 pmol/l Jvd KCL CWZ